Tijdens de provincieraadszitting van 27 november jongstleden interpelleerde ik de Antwerpse bestendige deputatie over het niet geheel vlekkeloos verlopen verhaal van de pontonbrug aan het Steen. De provincie had immers als sponsor én via de organiserende VZW Vredescentrum een dikke vinger in de pap. Dat er een en ander mis kan gaan bij dergelijk massa-evenement is bijna onvermijdelijk en daarom ging ik er niet al te zwaar met de hakbijl tegenaan. Ik kon het evenwel niet nalaten om toch even de puntjes op de i te zetten m.b.t. het door de stad en provincie Antwerpen gepropageerde verhaal als zouden 'honderdduizenden Antwerpenaars via deze brug het oorlogsgeweld ontvlucht hebben...' Ik  heb ooit veel tijd gestoken in het reconstrueren van het verhaal van de val van Antwerpen in 1914 en weet één ding zeker: na 28 september '14 - het begin van het beleg van de Scheldestad - waren burgers persona non grata op deze, en alle andere militaire pontonbruggen over de Schelde.

De bouw van de Antwerpse pontonbrug begon al op 2 augustus '14, nog voor de Duitse inval. Ze werd in een hoog tempo - waarbij dag en nacht werd gewerkt - aangelegd door de 1e Compagnie Vestingspioniers/Pontoniers van de Versterkte Stelling Antwerpen, onder leiding van kapitein - commandant Virgile Piérard. Een week later, op 9 augustus kon een tevreden Piérard al de voltooide brug laten inspecteren door een delegatie hoogwaardigheidsbekleders, aangevoerd door luitenant-generaal Dufour, de militaire gouverneur van Antwerpen. De stad was al op 7 augustus '14 formeel in staat van beleg gesteld en het gebruik van de brug werd meteen streng gereglementeerd: Burgers mochten enkel, indien ze in het bezit waren van een speciale toelating en in functie van de bevoorrading, gebruik maken van de brug. Eens in het bezit van een doorgangsbewijs moesten ze zich laten fouilleren door de wachtposten op het Vlaams Hoofd en het Steenplein, die ook alle vrachten en bagage dienden te controleren. Naast de eigenlijke brugwacht werd de brug aan het Steen bewaakt door twee compagnieën van afwisselend het 6e en 7e Linieregiment. Na 28 september werd de toegang van de brug aan weerszijden bovendien bewaakt door een peloton rijkswachters, bajonet op het geweer. Daarnaast was er ook nog de rivierwacht die onafgebroken met boten en dit zowel stroomop- als stroomafwaarts 7 dagen op 7 en 24 uur op 24 bij de brug patrouilleerde. Het gevaar was immers niet denkbeeldig dat Duitse saboteurs door middel van drijvende mijnen zouden proberen de brug te vernietigen... 

Toen luitenant-generaal Deguise op 20 september '14 de incompetente generaal Dufour opvolgde werd de bewaking van de brug nog verstrengd. Vanaf 28 september werd de toegang verboden voor burgers. De aankondiging van de bombardementen, het vertrekkende leger en de daadwerkelijke beschieting van de Antwerpse binnenstad brachten ook de vlucht van de bevolking in een stroomversnelling. Behalve vermoeide militairen trok ook een paniekerige massa burgers, hun haastig bijeengeraapte bezittingen onder de arm, de Schelde over. Hordes verdrongen zich op het Steenplein, de Van Dijckkaai en aanpalende straten voor een plaatsje in de overzetboten die in hoog tempo van de rechter- naar de linkeroever voeren. Er bestaan heel wat foto's van de dicht opeengepakte massa vluchtelingen voor het Steen met één constante: nergens ziet men burgers op de pontonbrug, enkel militairen die gepakt en gezakt over de brug naar Linkeroever trekken. Het veldleger, de IIe Legerdivisie, Britse mariniers van de Royal Naval Division en de mannen van de vestingsregimenten en vestingsartillerie trokken via vier pontonbruggen over de Schelde en twee bruggen over de Rupel om op de linkeroever van de rivier te hergroeperen. Géén burgers - met uitzondering van het vorstenpaar  - mochten de brug aan het Steen over. Zelfs de regering en de buitenlandse gezantschappen, werd de toegang ontzegd. Ze werden per boot naar Oostende geëvacueerd... Vanaf het ogenblik dat het veldleger begon met de evacuatie tot de ochtend van 9 oktober, toen de brug aan het Steen grotendeels vernield werd door Belgische troepen, hebben er dus geen burgers over deze brug kunnen vluchten... Ik begrijp dan ook niet waar het fabeltje van de honderdduizenden vluchtelingen vandaan komt... Of het moet zijn dat men zich heeft laten inspireren door een onderzoeksrapport door een historisch onderzoeksbureau - waarvan ik uit mededogen de naam zal onvermeld laten - dat in december 2012 door het Vredescentrum werd gepubliceerd. Een rapport dat zegge en schrijve meer dan 7000 euro heeft gekost  maar vooral steunde op apocriefe bronnen en bijgevolg bij mij heel wat vragen heeft opgeroepen... Onwaarschijnlijk maar waar...