Precies een eeuw geleden liepen de zware afweergevechten aan de IJzer en rond Ieper stilaan af en begon wat men later de loopgravenoorlog zou gaan noemen. Graag geef ik op deze blog een citaat uit het oorlogsdagboek van Jan Verbunt over de IJzerslag. Jan Baptist Verbunt werd op 10 oktober 1887 geboren in Meerle in het landbouwersgezin van Jan Verbunt en Maria Poels. Hij bracht het grootste gedeelte van zijn jeugd in Meerle door, maar na zijn huwelijk met Catharina Peeters verhuisden de jonggehuwden naar Vosselaar. Bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog werd hij gemobiliseerd als soldaat in het 2e Regiment Jagers te Voet met 129/1882 als stamnummer.  Zijn eenheid had zich onder meer bij de 'Verbrande Brug' in Vilvoorde en bij Eppegem onderscheidden bij de uitvallen uit Antwerpen. Tijdens de afweerstrijd aan de IJzer kwam het 2e Jagers aanvankelijk terecht in de sector van Diksmuide en later bij Stuivekenskerke. Op een bijna hallucinante manier beschreef hij de verschrikkelijke strijd rond Diksmuide. Een citaat: 'In den donkeren blinken de witte bajonetten. Boven op onze loopgraven glimt een lijn van staal tegen de aarde. Wij verwachtten den stormloop. Eensklaps een luid gehuil en getier. In 't vuur der geweren loopen zwarte gestalten stormpas over 't land. En tuimelden bij hoopen. Anderen springen er over. Onvoorstelbaar ! Zij rijzen als uit den grond... De mitrailleuzen maaien het leven, langs alle kanten. De schrapnells ontploffen in de ruimte. De dood slaande blindelings, links en rechts. Het roepen en tieren vergaat in gekerm en gehuil. Mannen slaan achterover. De armen wijd opengespreid, vallen met een plof ten gronde...Men gevoelt eene nijpende pijn in de vingers van 't aanhoudend vuren. De oogen zijn als blind van het licht dat rondom en op ons opengloeit. De warmte van de geweerlopen slaat in 't aangezicht. We staan midden in 't vuur... Bij dit alles 't geloei en 't getier als 't gehuil van wilde dieren, ten nachte in d' eenzame velden. Een gezamenlijk laatste salvo doorklinkt de ruimte. Massa's mensenlijven smakken tegen den grond. Voor ons dan vlak in 't aangezicht de bleeke, verwrongen tronies der Duitsche benden, en 't geflikker der bajonetten boven hunne hoofden. De geweren zwijgen. Nu werkt het blanke staal. In den gruwelijken nacht gebeurt de slachting van 't leven. Rechts en links kerft en steekt men. Witte flikkeringen, duizendvoudig, blinken in het donker, verdwijnen in de zwarte gestalten. Roode bloeddruppels glinsteren op de blankheid der wapenen. Een wasem van warm bloed zwendelt rondom ons. Hier is geen menschelijk gedacht, geen medelijden, geen bewustzijn van leven meer. Hier is alleen nog blinde moordwoede, een vaag begeerende wil om de noodzakelijke wreedheid die we begaan. Hier is alleen nog leed, gekerm, gehuil, bloed en dood. Onze oogen schemeren in de onsamenhangende dingen die gebeuren. Het zweet druipt van de wezens, het bloed druipt op de kleederen. Ze hakken en kappen, steken en kerven van weerskanten. Menschen tuimelen, ploffen neder, worden vertrappeld. ze staan met de voeten in 't bloed. En alle dagen, alle nachten, diezelfde nuttelooze herhaling...'

Jager Verbunt overleefde de IJzerslag en muteerde in december '16 naar de 10e compagnie van het IIIe bataljon van het 5e Regiment Jagers te Voet. Tijdens het geallieerde Eindoffensief  werd hij op 2 oktober '18 zwaar gewond bij de aanval op Moorslede. Hij bezweek tijdens zijn transport naar het militair hospitaal van Hoogstade. Jan Verbunt werd aanvankelijk begraven op de militaire begraafplaats van St. Rijkers (graf nr. 96) maar werd later herbegraven op de BMB Duinenhoek in De Panne waar hij momenteel rust in Blok G, graf nr. 18. Hij liet twee jonge kinderen na... Verbunt's broer Jozef, die als verkenner/wielrijder in de Ve Legerdivisie had gediend, overleed op 19 april '26 in Antwerpen aan de gevolgen van een gifgasvergiftiging. De broers Verbunt waren 2 van de 24 Meerlenaren die tijdens de Eerste Wereldoorlog de hoogste prijs betaalden...

In 1997 publiceerde ik in het Jaarboek van Hoogstratens Oudheidkundige Kring (H.O.K.) 'Kogels fluiten al zingend over 't water', een selectie becommentarieerde fragmenten uit het oorlogsdagboek van Jan Verbunt. Dit Jaarboek is nog verkrijgbaar in het Stedelijk Museum van Hoogstraten.