Ik had het eerder al eens over die serie bij de EO op Ned2.
Je kan nu via één toetsaanslag de hele serie opnemen. Ik heb zodoende een voorraad voor de hele winter.
En... je valt van de ene verbazing in de ander met dat programma.
is dit het tronie van een boef?
Vorige week zat in de praatstoel naast het plaasteren Heilig Hartbeeld Diederik Stapel (°1966). In Nederland een naam als een (gebarsten) klok. Stapel was tot september 2011 gewoon hoogleraar sociale psychologie aan de Universiteit van Tilburg. Stapel genoot internationale faam met een lange reeks opzienbare publicaties op zijn naam. Tot hij in september 2011 betrapt werd op gigantische en jarenlange fraude met zijn onderzoeksresultaten die hij vervalste of gewoon naar zijn hand zette. Wetenschappelijk Nederland was verbijsterd, het academisch milieu tot in zijn ziel geraakt en Stapel werd met schaamte en schande, pek en veren, van de hoogste academische berg in het niets geworpen. Alles kwijt. Een wrak. Vernichtigd. Anéanti.
En na drie jaar zien we de man op deze bijzondere praatstoel. Wat heeft God voor Stapel ooit betekend en wat betekent God vandaag voor hem, na zijn val? Boeiend verhaal. Ik citeer:
In mijn vroeger milieu kende ik amper één collega die in God geloofde. Wie in God gelooft heeft gewoon te weinig nagedacht. En ook ik, alhoewel diep religieus en streng protestants gevormdwas overtuigd anti-theïst.
-En nu, mijnheer Stapel? Hoe gaat het met je.
Niet goed, moet ik zeggen, alles kwijt: reputatie, vrienden, job, geld en niks omhanden om mijn dagen door te komen. Ik lig op de bodem van een rotsspleet enheb geen idee hoe ik hierdoor, laat staan hieruit kom. Mij rest enkel mijn vrouw, mijn kinderen en een handjevol vrienden die me vergeven hebben. Maar tot vandaag zijn hate mails mijn deel.
-En (we zij bij de EO) niets gehoord of gezien van die God uit je kindertijd?
Wat zou ik het wensen dat ik nu een teken kreeg, maar ik krijg het niet. Alhoewel. Natuurlijk stel je de vraag: wil ik nog wel verder? Ja, want hoewel men wil dat je blijft liggen in die sterfput, ik wil recht kruipen maar leef nu van de afstand tussen hoop en moed. En moed put ik wel uit mijn oude bijbel, bij Prediker bijvoorbeeld die mij voorhoudt ijdelheid der ijdelheden, en alles is ijdelheid. En het najagen van de wind.Zo is het, nu weet ik het. Te laat.
-En wat met een kerkdienst waar de aanwezigen wekelijks en telkens opnieuw om vergeving vragen en mekaar vergeving schenken. Dat is de kern van ons geloof. Vergeving, niet aanrekenen, omdat onze God dat ook niet doet.
Ik weet het. Laat mij dit vertellen: ik hebben een lieve buurvrouw en op een ochtend vroeg zie ik haar haar fiets van slot doen, en ik vraag: zo vroeg op pad buurvrouw? Ik ga naar de kerk, elke dag. En wat gaat jij daar dan doen buurvrouw? Ik mag u zeggen mijnheer Stapel, ik bid daar elke dag voor u. Ik ben met die buurvrouw sindsdien een paar keer mee naar die vroege kerkdienst geweest. En dat helpt.
Wat verder gebruikt Stapel dit heel mooie beeld: "God als een warm deken over alle pijn, lelijkheid, schaamte en wanhoop."
op zoek naar een warme deken
Moet je dat allemaal meemaken om de kern van een godsgeloof te onderkennen?
En om in te zien dat mededogen wellicht het meest religieuze woord uit de Nederlandse taal is.
Ben jij ook zo'n grootspreker die volhoudt dat jij op geen enkel moment gevoelig bent aan "menselijk opzicht" Ze mogen van me denken wat ze willen...
Dan geloof ik jou niet ongeveer alles wat een mens dagdagelijks doet heeft betrekking op wat andere vinden. Overigens: 1. wat is er mis aan rekening houden met de opinie van anderen? 2. geef toe dat mensen die altijd willen choqueren vreselijke mensen zijn en dat ook zij dat doen om een bepaalde indruk te maken op die ander.
Een klein testje.
STEL...
Je zit opvallend aandachtig een krant te lezen op de tram, in een café of in een publieke ruimte. Je houdt je krant ostentatief met je twee handen hoog vast (zoals die charmante dame hierboven) maar.... je hebt de durf om die krant ondersteboven te houden.
En dan zien wat er gebeurt. Hoe de mensen rond u reageren? Benieuwd of iemand mij daarop aanspreekt.
Eerste een klein neventestje, jij merkt zo iemand op naast u (met zijn krant ondersteboven) Hoe zou jij reageren? Of niet reageren?
Natuurlijk mag je, om dat te durven, niet doodgaan van menselijk opzicht (ze mogen dus denken dat jij zot bent)
Maar waarom zou je je generen in dit geval? Wie is hier de zot? en ben jij niet de slimme die heel dat café aan het voor de zot houden is.
En nog wat verder, nog een koppel maar dan dik in de pensioenleeftijd. Ze zien er nog behoorlijk uit, graatmagermaar verzorgd, het kan veel erger vanaf een bepaalde leeftijd. En de pannenkoeken die al binnen zijn schijnen gesmaakt te hebben.
Alleen dat hondje dat ze bij hebben: ik zeg daar geen hond tegen dat is een plumeau die beweegt.
En ze noemen dat ding quickske.
Tot daar aan toe, maarik denk, als ze nu de pasgeboren baby van hun jongste dochter hadden bij gehad, ze konden niet meer bezorgd, liefkozend, vol attenties zijn voor die baby.
Om de beurt mochten ze quickske eens vasthouden, knuffelen en nieuwe lieve woordjes verzinnen. En eens laten proeven van hun pannenkoek. Bordje uitlikken. En die plumeau vindt dat blijkbaar heel normaal. Die liet dat koppel mooi tegen elkaar opbieden in genegenheid.
Naderhand zie ik dat ze allebei met een spiksplinter nieuwe elektrische fiets waren. Elk met een mandje voor aan het stuur, dus om de beurt mogen ze quickske bij zich nemen. Een ogenblik heb ik het vermoeden dat het datzelfde koppel is dat mij een paar weken geleden zo hooghartig voorbij fietste. Maar nee, die hadden geen quickske bij. Die hadden alleen hun snelle fietsen bij. Dat volstond.
Er valt toch nogal wat te beleven op zon regenachtig terras .
Een koppel, iets rond de 50 schat ik, en nog een tweede vrouwelijke figuur, iets jonger, stond zeker niet op de eerste rij als de natuur de vrouwelijke charmeattributen uitdeelde: alles veel te rond, stekelhaar, dikke dijen en kon navanant en een opvallend hagelwitte huid.
Bovendienis het meisje niet rijkelijk bedreven in de kunst van het onderhoudend converseren. Ze sloebert aan haar Spa Reine en knikt af en toe naar die eerste vrouw die zich uitslooft om het haar vriendin/nichtje/buurmeisje (?) naar haar zin te maken.
En dan die man. Een goede vijftiger dus, niet onaantrekkelijk, redelijk modern gekleed, maar ik heb de indruk dat die bezig is het wereldrecord er-verveeld-bij-zitten te verbeteren.
Nee, hij zit niet, hij ligt op zijn stoel, benen lang uitgestrekttot tegen de stoel van die rode dijen, het hoofd 180 graden afgewend van zijn twee tafeldames, met een blik van het hangt hier vreselijk mijn kl uit. Hij had zijn trappist wel uit. En ik dacht, als ik nu eens naar die man ging en hem een stukje uit Het Huwelijk van Elschot voorlas. Misschien een literair herkenningsmoment?
Hij dacht: ik sla haar dood en steek het huis in brand.
Ik moet de schimmel van mijn stramme voeten wassen
en rennen door het vuur en door het water plassen
tot bij een ander lief in enig ander land.
Maar doodslaan deed hij niet, want tussen droom en daad
staan wetten in de weg en praktische bezwaren,
en ook weemoedigheid, die niemand kan verklaren,
en die des avonds komt, wanneer men slapen gaat.
Maar Des avonds . is alles toch weer anders hé man?
Kom bestel nog een donkere Westmalle. Dat helpt altijd.
Drie meters verder, twee dames, complexloze vrolijke tegen-de zestigers. Ze werken zich enthousiast door een berg Dame Blanche met 5 bollen. Ze hebben er duidelijk zin in.
zeg maar ja tegen het leven
En tussen de grote happen kwebbelen ze lustig door. Over wat, dat weet ik niet, mijn gehoor gaat toch zo achteruit
en om daar nu een peperduur gehoorapparaat voor te kopen de nieuwsgierigheid moet ook zijn grenzen respecteren.
Niks dan goed nieuws dus bij deze vrouwelijke pallieters, behalve mijn oog dat gestoord wordt. Er is een soort vestimentaire kortsluiting tussen deze twee vriendinnen: ze hebben allebei een zelfde soort blouse aan maar in twee kleuren die zo vloeken dat zelfs een verstokte atheïst er onwel van wordt.
Kleuren kunnen vloeken dat het zeer doet. Wel dat deden die twee bloezen.
Verder niets aan de hand met deze dames blanches, maar, zou ik ze geen dienst bewijzen als ik hen zachtjes zou zeggen dat ze volgende keer eens moeten bellen voor ze er weer een op uit trekken: welke blouse doet gij aan deze namiddag?
Kleuren die vloeken, ik heb daar een moeilijke verhouding mee.
De Frank is de laatste weken zowat bij ons ingetrokken. Dat was het simpelste want om het uur willen wij weten of er nu ja dan nee, nog geen tweede adem voor de zomer op komst is. Curieus, maar als het echts serieus is, dan hebben wij liever DE Frank dan om-op-te-eten Sabine. Bij Sabine heb ik ook altijd last om mijn gedacht erbij te houden of minstens niet te laten afdwalen.
De Frank dus, had gisteravond iets laten vallen van droge periodes, temperatuur die even weer de 20 graden frôleert en de wind die er een tandje afdoet, maar voor het weekend opnieuwvan hetzelfde: regen, abnormaal lage temperaturen, hagel met mogelijk een donderslag, je kent het liedje stilaan. Maar vandaag, donderdag dus, even een meteorologische adempauze. Dus: IK GA FIETSEN.
Een rondje Wechelderzande. Goed gedacht. Tussen murenhoge maïsvelden. Volle Kempen. Beland ik uiteindelijk na veel bochten en bospaden boenk aan het Boshuisje locatie van de Loteling van Conscience (Halle Zoersel).
Het Boshuisje van De Loteling van Consciende (voorkant)
De heerlijke pelouse zit goed gevuld met allemaal middle age koppels. Zelfde redenering als uw dienaar waarschijnlijk: rap even ervan profiteren, morgen zitten we terug op ons pantoffels naar Zomerbeelden op TV1 te kijken. Overigens het enige TV programma waaraan ik mij nog nooit geërgerd heb.
Dus terras Boshuisje, onder een weifelend waterzonnetje. Ik bestel een Westmalle van t vat, tegen de strikte directieven van mijn kinderen in: nooit alcohol op de fiets Voor mij een donkere Westmalle, ik ben toch bijna aan de auto.
Ik kijk rond mij, en wat zie ik? Een hele mand gesneden brood om tableaukes van te maken voor mijn Blog.
Zo van die momenten dat u plots iets duidelijk wordt
wat je tot dan niet kon, niet wou aannemen, lees weten.
In dit geval: de belabberde toestand van mijn kort geheugen
en de uitstekende staat van dienst van mijn (heel) lang geheugen.
maar dan met een brede achterruit
Wij kochten in 1958 ons eerste eigen autootje
een zwarte Volkswagen, kevermodel met open dakje en witte banden.
Onze eerste rit ging naar de Expo in Brussel.
Mijn vrouw hoogzwanger van onze oudste zoon (vandaag 56)
en gapend staan kijken naar het Engels paviljoen
haar portemonnee gestolen met onze hele maandwedde erin.
En ik ken nu nog onze nummerplaat : Y 8758
Maar als men mij vandaag hier of daar mijn huidige nummerplaat vraagt
kan ik alleen zeggen dat ze met een losstaande 1 begint.
Verder moet ik op mijn auto gaan kijken.
Zelfde fenomeen met het nummer van mijn bankrekening. Ik gebruik dat rekeningnummer welgeteld 57 jaar. Daar is nu BE23 voorgekomen ON-MO-GE-LIJK te onthouden. Ik moet telkens in mijn agenda naar mijn banknummer gaan zoeken.
Kort geheugen probleem? Ik vermoed veel erger,
dit is geen falend kort geheugen
dit is gewoon een teken dat er niets nieuws meer bij kan.
VOL. En vol is vol, nietwaar?
Maar gelukkig hebben we nu Wikipedia, en zo is dat ook weer opgelost.
Heel slecht weer dit weeekend dus tijd zat Ik heb het geprobeerd. Sakia Noort achterna.
Geen uitleg maar een tableauke....
Hier mijn première épreuve....
RAYMOND
Raymond Kusseneers was zijn volle naam, maar iedereen noemde hem de Mon.
De Mon was was vorige maand 62 geworden en zoals dat heet: niet onsuccesvol in het leven. Raymond had een groothandel in voorgesneden en voorgebakken frieten uit de grond gestampt, echt gestampt want op uw gat zittend kunde niet rijk worden had hij van zijn vader geleerd, dus gewoon keihard werken.
En vorig jaar had Mon, ook heel verstandig, zijn oudste zoon in de zaak gebracht. Dirk, onzen Dirk had een hoger diploma handel gehaald maar kende van frietenhandel natuurlijk niets. Maar Mon was ook niet zinnens om zomaar van de ene op de andere dag de frieten te ruilen voor de golf of het voorzitterschap/hoofdsponsor van de S.V. Zottegem. Dus om zeven uur deed Mon nog altijd de poort van het bedrijf open en nooit voor acht uur s avonds deed hij persoonlijk het licht uit.
Hard werken, maar toch had Mon ook enige sociale status opgebouwd. Een paar jaar geleden was hij gevraagd om bij de lokale Rotaryclub te komen. In zon club wordt, zoals op de Ark van Noe, maar één lid per beroepsgroep toegelaten en in de Rotary van Zottegem hadden ze nog geen frietenhandelaar.
Service above self....
Veel vroegen ze niet buiten een fors lidgeld, maar dat was natuurlijk geen probleem, en alle weken op dinsdagmiddag goed gaan eten in De Gouden Engel, het beste restaurant van de stad. Dus had Mon gretig ja gezegd op dat eervolle aanbod. En dat heeft Mon zich tot nu nog geen ogenblik beklaagd. Want op die Rotary kwam Mon in een heel andere wereld. Allemaal doktoors, notarissen, directeurs en bankiers en zo, en die noemden Mon direct met zijn voornaam: daar zie, de Mon.
Ook hield iemand, elke week na de hoofdplat, een heel interessante voordracht, dat noemen ze een mini talk -mini dat is kort en talk dat is speech-, over iets uit hun beroep. En de Mon had al eens stillekens gedacht aan zon spreekbeurt over zijn beroep: Problemen en mogelijkheden in de voorgebakken frietenhandel in Europese context, de titel stond al vast als ze het hem ooit moesten vragen.
Nu vond Mon zelf wel dat hij in dat hoge gezelschap geen reden had om zich de mindere te voelen. Kijk maar eens rond op de parking voor De Gouden Engel, daar stond geen ene Bentley Continental GTC 6.0 Speed 4 tussen. Ja allemaal BMWs en Mercedessen uit de Klasse 1 dan nog, er stond zelfs een Renault Scenic bij, dus met zijn Bentley .
Alleen vroeg hij zich af of alle Rotariërs (want zo noemen die mannen zich) wel bewust waren dat die grote Bentley van de Mon was? En ge kunt dat zo moeilijk ter sprake brengen tijdens het aperitief, want stoeffen nee, dat doen ze in dat midden niet. Die hebben dat niet nodig. Dus, ik zwijgen over mijn Bentley, zo stom ben ik nu ook niet.
in het wit, da's altijd schoon en valt niet zo op.
En nu kwam vorig weekend, als een geschenk uit de hemel, die mogelijkheid om voor een prikje een nummerplaat te bestellen met uw naam erop.
Dat is mijn kans, dacht de Mon. In grote, fel rode letters RAYMOND voor en achter op mijn Bentley. Nu weten ze het ineens allemaal: dien Bentley is van de Mon van de frieten. Dat hadden ze misschien toch niet verwacht?
En nu zal een uitnodiging voor een minitalk ook wel niet lang uitblijven. Maar ik moet nog eens over een betere titel nadenken, liefst in de vraagvorm, dat houdt de spanning vast. Bijv. Zijn de Chinese aardappelen een bedreiging voor de Europese handel in voorgesneden en voorgebakken frieten.Misschien raak ik zo, over een paar jaar wel in het bestuur?
Op 3 augustus kregen we een boeiende Zomergasten met schrijfster Saskia Noort (°1967), de succesvolle Nederlandse schrijfster van een reeks boeken die de marketing aanprijst als literaire thriller.
In Zomergasten vernemen we dat Saskia dat zelf zo niet ziet. Ten eerste was er, aangedreven door de smalle jaloezie binnen het vak, een landelijke controverse of Saskia (met haar reuze oplages en verfilming) wel literatuur bedreef?
Daarenboven vindt Saskia zelf dat haar boeken geen thrillers zijn. Daar komt geen rechercheur of detective, amper een wijkagent in voor. En toch lopen al die boeken niet goed tot dramatisch af. Maar dat is niet het hoofdpunt, zegt Saskia, gewoon al die mensen die in mijn boek rondlopen en bezig zijn, met hun kleine en sterke kanten, met hun goede en minder fijne intenties, daar gaat het me om. Mensen van vlees en bloed.
Of het dan geen roman is? Nee, zegt Saskia, een roman klinkt zo afstandelijk, een verhaal met verzonnen personages. In mijn boeken voer ik mensen op die ik ken en overal bezig zie. Allereerst mezelf in al mijn open en verdoken gedaantes. Laat de bal wat raar rollen en ik zou theoretisch in de huid van ieder van mijn personages kunnen verzeilen.
En meteen krijgen we een blik achter de schermen van haar zo succesvol schrijverschap.
Ik moet weinig verzinnen, ik kijk gewoon om me heen, eerst naar mezelf en ook naar mijn kleine en minder kleine omgeving en ik zie dan allemaal mensen die op hun manier proberen gelukkig of minstens niet ongelukkig te zijn. En ik laat gebeuren wat gebeuren moet. Hoe het soms meezit, hoe het soms helemaal verkeerd draait, terwijl je er amper iemand kunt op aanspreken. La vie, ma vie, het leven van gewone mensen, daar gaat het over. Ik denk dat ik, als ik er de aanleg voor had, graag zo zou kunnen schrijven. Verhaaltjes die meer zijn dan vertelseltjes.
Kijk naar mijn Blog, neem aan dat is 75% autobiografisch, dat gaat over mezelf, en de overige 25% over wat ik rond mij opmerk en op mezelf betrek. Niks verzonnen.
Ik denk ook aan dat boekje Tiens dat ik schreef voor mijn 80ste verjaardag: 99 Tips om, naar mijn normen en aanvoelen, een beetje ordentelijk door het leven te komen. Maar hoeveel liever had ik elk van die tips niet vervangen door een verhaaltje, een tableautje, een miniatuurtje met levende mensen die in hun kleine wedervaren elk van die tips armen en benen geven. En meer dan duidelijk maken wat ik bedoel.
Maar als je dat kunt, dan ben je een echte schrijver, denk ik.
Toch heb ik zin om het eens te proberen op de wijze van Saskia: ik neem een willekeurige tip en bedenk daar, vanuit mijn privé levenssituatie, zon miniatuurtje bij. Zien of me dat lukt.
En bij deze dus een uitnodiging aan iedereen die deze blog bezoekt: probeer het zelf eens met een willekeurige tip uit dat boekje (Tiens is nog altijd verkrijgbaar à 10, geld dat ik straight overmaak aan Bond zonder Naam).
Het kan ook met een willekeurige post uit deze Blog. Leg het niet uit maar laat het gewoon gebeuren met levende mensen. Wellicht win ik 100% aan geloofwaardigheid? Bijv. vertel het verhaaltje van zon man die een gepersonaliseerde autoplaat bestelt met in grote rode letters GILBERT en die daarmee voor het eerst op zijn golfclub aankomt. En hoe het hem bekomt. Wat hij verwacht en hoe het uitdraait (verkeerd natuurlijk).
Jawel, schrijven kun je leren, alleen is het een doe vak. Een veel-doe vak.
In mijn vorige post had ik het over Antoinette qui a la balle
dat was in onze prilste kinderjaren een heel bekend balspel onder de jeugd.
Dat ging zo: de kinderen stelden zich op een rij
terwijl een van hen zich ruggewaarts voor die rij opstelde
(tiens, mijn taalcorrector onderribbelt "ruggewaarts"? - hoe moet ik dat anders zeggen?)
Die "ruggewaartse" heeft een bal en gooit die over zijn hoofd naar zijn medespelers toe.
Een van hen vangt die bal op, iedereen steekt zijn handen achter zijn rug en men roept dan in koor:
"Antoinette qui a la balle
draaiduom dan weet ge't al "
(dat was de tijd van gij, ge, gelle en welle, een je, jij, jouw, jullie vonden wij vreselijk Hollands)
En dan moest de ruggewaartse zich snel omkeren en raden wie de bal had gevangen.
In feite een oefening in het pokeren.
Ik moest gisteravond aan een ander kinderspel uit mijn jeugd denken.
Ik hoorde in het nieuws dat de mogelijkheid om een autonummerplaat met jouw naam te kopen, een overweldigend succes kent. Terwijl zulke nummerplaat 1000 kost. Ik had ze al zien rondrijden maar verstond het niet goed. Dat was het dus. Per-so-na-li-se-ren heet dat.
En toen dacht ik aan iets anders uit mijn prille kinderjaren:
Wij speelden veel met krijt, dat was ondubbelzinnig een voorschot op de graffiticultuur. Maar het liefst wat wij deden was op alle mogelijke plaatsen onze naam schrijven. De progressieven onder ons waagden er soms de naam van een vriendinnetje bij (met hartje als je wat kon tekenen)
Onze ouders vonden dat maar niks en hadden daarvoor alweer een Franse afrader:
"Doe dat niet manneke want: Le nom d'un fou se trouve partout. "
Er zijn altijd zaken die jou beter of minder goed liggen.
We laten in het midden of dat een gebrek aan aanleg of aan interesse is.
Het resultaat blijft gelijk. Het is je ding niet.
Mogelijk.
Alleen hoor je soms, nee redelijk vaak, verstandige mensen en plein public beweren, dat zij een regelrechte anti-aanleg hebben voor wiskunde. Altijd één grote ellende gehad met die vakken.
Het was mijn ding niet en spreek er mij dus niet op aan.
horror voor mij !
Eenzelfde verhaal krijg je ook soms van mannen die er prat op gaan, als het over techniek of mechaniek gaat, twee linker handen te hebben. Het verschil niet zien tussen een trektang, een gastang en een nijptang. Een anti-aanleg voor techniek dus. Geef zon ding niet in mijn handen of ik doe er ongelukken mee. Ik heb het niet, zon technische knobbel. Sorry.
Maar vraag mij gerust de geboortedatum van Nietzsche of het belang van de Vrede van Munster of de inhoud van de Nevrijdingstheologie, kom maar op.
En ik zie dan een bepaald publiek met enige bewondering naar zon genie opkijken. Amai, de geboortedatum van Nietzsche ., en de bevrijdingstheologie.
Tot daar aan toe.
Maar welk figuur slaat een hoopopgeleide astrofysicus of een beroemd moleculair bioloog die in datzelfde gezelschap zou beweren dat hij nooit enig aanvoelen heeft van de dt-regel". En dat het KOFSCHIP voor hem regelrechte nonsense is. Dat het, sorry dus, ook zijn ding niet is. Maar dat hij u op een bierkaartje de bijzondere relativiteitstheorie van Einstein uitlegt.
Hoe zou jij zon kandidaat Nobelprijs beoordelen die een zinnetje als dit presteert:
Je vermoede het eerst niet, maar na een tijd ziet je het natuurlijk in dat het zo bedoelt was
Deze drie aartssimpele dt-fouten herleiden de auteur op slag tot een soort onbenul. Hij wordt, en terecht, met pek en veren de stad uitgejaagd.
(of deert het jou niet als hier zou staan: hij word met pek en veren de stad uitgejaagt? )
Maar wat is het verschil tussen die ene en die andere analfabeet?
Lier en Mechelen, dat heeft eigenlijk nooit goed geboterd. Eeuwenoud al is de folkloristische vete tussen die twee.
Dat begon al met hun twee patroonheiligen: Sint Gummarus en Sint Rumoldus Die deden om ter stafste mirakelen om hun stadsgenoten te bekeren en vooral vond de ene zich veel heiliger dan de andere. - En mijn toren is toch hoger dan den uwe.... - Jamaar, mijn toren is tenminste afgeraakt, zo ging dat als ze halverwege eens afspraken in Duffel.
Dat kwam soms op scherp in het voetbal. Altijd een risicowedstrijd tussen die twee. Risico, dat moet je nu ook niet overdrijven, maar toch: serieus animo laat ons zeggen.
Welnu, ik ben vandaag naar Mechelen gefietst, helemaal doorheen dat heerlijke vierstromengebied van Nete, Dijle, Zenne en het Kanaal Mechelen Leuven, En als je de vijf kilometer tussen knoopunt 57 en knooppunt 95 doorfietst, dan krijg je een heuse diavoorstelling van het "Nieuwe Mechelen".
Nieuw Mechelen veronderstelt natuurlijk dat er een oud Mechelen moet zijn geweest.
En inderdaad, tot zo'n 20 jaar geleden was Mechelen echt een rommelige, zeg maar lelijke stad. Helemaal niet aantrekkelijk. Karakter- en zielloos. Vuil, slecht onderhouden, sloom, ongezellig, en een heel acuut allochtonen probleem. Op een bepaald moment was Mechelen de gevaarlijkste stad van Vlaanderen.
Tot Bart Somers er burgemeester werd. Ik weet helemaal niet of Somers het allemaal zelf bedacht en gedaan heeft, (cum hoc non propter hoc, dat wil zeggen: het is niet omdat het zich samen voordoet dat er een oorzakelijk verband is. Ons bomma moest hard niezen en toen viel de luster van het plafond)
maar vandaag fiets ik door een oude middelgrote Vlaamse stad die 1. haar allochtonenreputatie zo goed als geheel en vooral positief onder controle heeft 2. anders dan in vele steden met een uiterst aantrekkelijk en florerend winkelaanbod in het stadscentrum 3. maar bovenal een ongelooflijk mooie, moderne, perfect onderhouden publieke ruimte bezit.
Je krijgt er al fietsend tussen 57 en 95, inderdaad een soort diavoorstelling van. Dat gaat dan over Sint Rombouts en de Dijle die overal opduikt, verbonden met tal van kleine vlietjes. Maar ook over gerenoveerde pleinen, parken (drie prachtig onderhouden parken telt die stad), herbestemde oude gebouwen en een aantal onbetwiste wereldmonumenten. Maar ook en vooral de vele kleine achterstraatjes, verloren hoekjes, stukjes brakke grond: het ligt er vandaag allemaal zo uitnodigend bij.
Ze komen daar van ver in Mechelen, maar het is waar je uitkomt met eensgezindheid, dynamiek en vooral beslissingskracht (durf), ook als er zwarte vlaggen hangen. Doorgaan. Doen. Niks volksraadpleging. Dat hadden ze in Lier anders gezien. Volle zes jaar heeft een gemeentebestuur moeten vechten om nog maar haar Grote Markt om te bouwen van een rommelige parkeerruimte tot een aantrekkelijke publieke ruimte. En de middenstand (behalve dan de cafébazen van de Grote Markt) is nu nog altijd kwaad.
Wat mij in Mechelen opviel: hoe men daar resoluut afstapte van de foute opvatting om al wat oud is, krottig, vervallen, bric à brac, scheef en schots, als waardevol te aanzien gewoon alleen omdat het oud en "authentiek" zou zijn. Je maakt van een favella toch geen bezienswaardigheid? Durven geloven dat onze hedendaagse jonge architecten en urbanisten, zeker zoveel in hun mars hebben dan hun collega's van twee- driehonderd jaar geleden. Die er gewoon in slagen om wat echt waardevol is en gekoetserd moet worden (en dat is niet zo heel veel) te incorporeren in een moderne stad voor moderne jonge mensen. Een stad om 21ste eeuws in te leven.
Plan voor het najaar maar eens een compleet dagje Mechelen. Met mijn groeten.
A propos, tussen mijn 57 en mijn 95, heb ik zeker vijftig pittige terrasjes gezien. Dus van honger of dorst zul je er zeker niet omkomen.
En als toemaatje, waard om te vermelden, ik heb en passant de bouwplaats bezocht waar in hartje stad Schoenen Torfs nu zaterdag zijn zonder discussie mooiste stadswinkel heropent. Midden op de IJzerenleen. Helemaal in de stijl van Nieuw Mechelen.
daar geen woord kwaad van maar....
Nee Lier, ge kunt u niet blijven oppeppen met alsmaar Timmermans, Zimmer, Opsomer en Van Boeckel herop te voeren of heruit te vinden. Of met uw mooie Grote Markt om de haverklap vol te zetten met bier- en worstententjes ondersteund door een roes van ondraaglijke decibels. Tandje bij, richting 21ste eeuw die als voor een zesde gepasseerd is. Komaan Lier.
Je moet geen wilde fan zijn om niet toe te geven (heel moeilijke dubbele ontkenning) dat Freek de Jonge zowat het hoogste niveau bereikt dat er in dat soort van podiumkunst te halen valt. Een show van Freek is zonder mee een totaal beleving (ooit, het was kort an de middeleeuwen, heb ik live Freek bezig gezien in Carré Amsterdam)
Nu vraagt de intelligente interviewer aan Freek wat het geheim is om, in eender welke discipline, dàt niveau te halen.
Freek antwoordt daarop zeer direct:
Drie sine qua non's (zo zei Freek het niet, maar jij verstaat het zo best)
1. het vertrouwen: we kunnen toch zoveel meer dan wat we er maar uithalen 2. het vermogen tot uiterste concentratie: je echt door niets laten afleiden 3. en een ijzeren discipline vanaf het eerste uur dat je eraan begint
Meer niet.... nou, meer niet, ik vind dit al wel wat.
Gewoon omdat ik aan geen van de drie vereisten voldoe die Freek stelt voor het halen van een topniveau.
Ik doe het met een onsje minder en mijn niveau is er dan ook naar. (twee onsjes daaronder)
Toch heb ik, enkel voor mezelf, ook zo'n paar handvatten (bon mots) bijeen gedacht en geformuleerd.
Bijvoorbeeld: Je zit in de penarie. Bedenk eens een vuistregel die breed toepasselijk is voor de omgang met elk soort probleem dat op uw weg komt. Maakt niet uit welk soort probleem: materieel, emotioneel, sociaal, intellectueel enz...
(als ze het mij vragen in Zomergasten) Ik hou het op twee principes;
1. geef steeds en liefst vooraf de grootste aandacht aan de context van uw probleem of uw situatie
2. gewogen dosage bij de inzet van eender welk middel. Nooit de knop op 10. (een Tip uit mijn Tiens)
Ik zou het ook in een spreuk kunnen gieten van een van mijn leermeesters in het creatief denken Pros Van Osmael formuleerde het zo:
La souplesse avant toute chose....
of negatief uitgedrukt: starheid, verstarring is dodelijk in het leven.
Het klinkt allemaal heel abstract en algemeen, maar met wat goed nadenken zie ik geen gebied waarop het niet toepasselijk is.
Opgestaan zonder zon, een thermometer die geen zin had om boven de 20 graden te gaan
Niks op het agenda, tenzij goesting om te fietsen
En aangezien, met het verbod van mijn dochter om boven de 25 graden nog op een fiets te kruipen
aan alle voorwaarden voldaan was...
fiets achter op de auto en wegwezen.
Wel zat er zo gezien, flink wat regen in de lucht,
maar ik had al een maand geleden bij Decathlon een nieuw regenvestje gekocht
(in solden, ik durf de prijs niet zeggen)
en dat moest nu maar eens zijn beloften waar maken, "ademend en regenwereld".
Dus fietsdag. Bestemming?
Ik dacht, ik laat mijn fiets kiezen, en dan weet ik het,
ik ga daarop zitten en die rijdt dan vanzelf naar de twee abdijen van mijn jeugd: Tongerlo en Averbode.
Ik startte nog droog.
Ik merkte nu het groot gelijk van de boeren die zo vroeg hun maïs aanplantten,
ik reed kilometers lang tussen groene muren van hoog opschietend maïs.
Heerlijk.
Enkele eerste druppels werd alras een malse regen.
Mals, dat wil zeggen, het valt niet op maar ge wordt er zeiknat van.
Maar niet met een Decathlon vestje van 10 Euro.
Heer-lijk.
Een hap gegeten in Gerhagen (Ter Scoete, taverne in het bos, grondgebied Tessenderlo, een must !)
met als tafelgenoot een oud boekje in mijn rugzak:
"Denken dat ons ontsnapt. Essays over de relevantie van metafysica".
Wachten tot het over is, maar malse regen gaat niet over, dat is voor de rest van de dag.
Dus, terug de fiets op, in de malse regen richting abdij Averbode.
Afgestapt in de buitenmaats grote abdijkerk. Beetje gaan rusten, drogen en "bekomen".
Moederziel alleen in een immens (echt immens) kerkgebouw.
Overvalt mij daar al zittend in die kerk, zowaar een lang geleden existentiële ervaring.
Was het die overweldigende barok van al dat hagelblank wit marmer? Of waren het die massa, in mijn onderbewustzijn opgestapelde herinneringen uit mijn jongelingentijd die veel met die sfeer te maken hadden? Of was het een updating van al die dingen die ik de laatste tijd gelezen had? Ik weet niet niet.
Ik dreef weg... tot ik twintig minuten later wakker werd toen enkele toeristen stommelend de kerk binnenkwamen. Het was een deugdelijk dutje.
Buiten geurde het voor de eerste keer dit jaar naar de herfst. Nog zo'n propvolle emotionele ervaring. Die geur van het eerste verval in de natuur. Al die connotaties dat zo'n geurervaring met zich meebrengt. Wat is mijn reukorgaan toch een gevoelig ding, dacht ik bij mezelf.
Wat is een mens toch een ondoorgrondelijk vat van gedachten, emoties, verlangens, weemoed en verwachting.
Gisteren was het dus exact 100 jaar geleden dat WO I uitbrak.
Een collectieve waanzin overviel het hoogste beschaafde werelddeel van deze planeet.
En niemand die nadien in staat bleek de horror te stoppen.
De meesten van mijn generatie hebben het verhaal uit eerste hand van ouders of grootouders.
De Vlucht.... was een klassieker in hun repertoire.
Gisteravond op Canvas was er een indrukwekkende herdenking van dit feit.
"100 jaar Groote Oorlog. Een Britse Commonwealth herdenking" vanuit Mons was televisiekwaliteit waartoe alleen de BBC in staat is. Mons waar de eerste bloedige confrontatie plaats vond. Bruusk einde van een illusie.
Bijzonder aan deze herdenking dat het een Brits Duitse herdenking was waarbij op geen enkel ogenblik enig onderscheid werd gemaakt tussen winnaars en verliezers. Eigenlijk waren er alleen maar verliezers.
Zo verschillend van het ons beter vertrouwde patriottische medaillegerinkel en de vaderlandse onzin.
Bij de plechtigheid waren zowel gekroonde hoofden als toppolitici aanwezig. Voor ons land waren dat Philippe en Mathilde en Di Rupo. Heel waardig allemaal.
Het was wel even slikken om nadien over te schakelen naar De Kampioenen dat binnenkort ook zijn honderdste wederuitzending viert.
En toch voelde ik nadien één manco.
Je mag het nu allemaal zo sereen bekijken als je wilt, maar voor dat disaster waren er , willen of niet, verantwoordelijken. Mensen die ervoor gekozen hadden dat het zo liep en vier jaar lang zo bleef lopen.
Deze wereldoorlog kwam niet uit de lucht vallen.
Och, die piotten uit al die "hoogontwikkelde naties" waren meestal ongeletterde boerenjongens aan wie een vaderlands verhaal werd opgedist en die de oorlog aanzagen als een uitstapje. Voor kerstmis thuis werd hun gegarandeerd. Want langer konden de akker en de twee koeien niet zonder hen.
De schuldigen zaten ondubbelzinnig in de dunne bovenlaag van de toenmalige "leidende klasse". Mensen die meer vertrouwd waren met de etiquette van de mondaine salons dan met de modder van de loopgraven. En toppunt, na de oorlog werden zij vereerd als helden en er was praktisch geen stad of dorp in België, Frankrijk of Engeland die geen straat of plein had met de naam van die boeven. Mannen voor wie de uitdrukking "kanonnenvlees" geen bijgevoelens opriep. Alsof zij de oorlog gewonnen hadden.
Gelukkig is er het voorbeeld Leuven (dank U Louis) waar de centrale Place Foch eindelijk werd omgedoopt tot het Pieter De Somerplein. Als 't goed is zeggen we het ook.
We leven in andere tijden. De kemphanen van 4 augustus 1914 hebben in 70 jaar geen oorlog meer gevoerd en het zit er ook niet aan te komen. Daarvoor is de democratie en, zeg het maar, het Europese project te ver gevorderd.
Maar één woord van verwijzing naar dat element, het schreeuwende sociale onrecht van die oorlog en vooral van dat soort oorlogsvoering, ik zou dat in die herdenking discreet verweven hebben.
Maar voor het overige: een beklijvende televisie ervaring. Ik hoop dat je het niet gemist hebt.
is dit het tronie van een boef?
en gij daartussen....
het land van ooit
zeg maar ja tegen het leven
maar dan met een brede achterruit
Lamotsite 
daar geen woord kwaad van maar....
zoiets....
maar dat dan in jouw brein....
