 Winston Churchill
Vorige week een lezing bijgewoond van een gespecialiseerde historica over de personaliteit van Winston Churchill.
Puntje van mijn stoel volledig afgesleten en ik denk dat iedereen van mijn generatie in dat onderwerp even mateloos zou opgaan: eigentijdse, zelfbeleefde geschiedenis.
Nu toegegeven, van dit soort personaliteiten wordt er niet elke eeuw één geboren. Ik denk dan spontaan aan Napoleon Bonaparte, een Maarten Luther en waarom ook niet aan een Jezus en een Mohammed hoewel we daarover met minder zekerheid geïnformeerd zijn. Die herkennen we vooral aan hun volgelingen.
W.C dus, enfant terrible van jongs af, doorslechte leerling op school (steevast laatste van de klas), lege bladen afgeven als het hem niet boeide was zijn keurmerk. Onhandelbaar personage, en dat wordt zon historische reus die, en dat was opvallend, even gigantische gebreken aan nog meer gigantische kwaliteiten koppelde. Zo vergeten we bijv. te makkelijk dat de man bovendien nog de Nobelprijs literatuur won (1953).
Queen Victoria, Eerste Wereldoorlog, interbellum, Tweede Wereldoorlog, Yalta en het IJzeren Gordijn, maar ook the crumble van het British Empire, Winston was nooit ver weg. Nee, hij stond er middenin en stuurde de dingen aan naar zijn eigenzinnige visie. Als ik nog eens een dikke biografie lees zal het die van W.C. zijn.
Maat zoals bij mij nogal eens voorvalt hield ik aan het eind zon lezing veel meer vragen over dan dat ik nieuwe inzichten had opgedaan.
Ik wil op mijn Blog enkele daarvan, met u ter overweging delen.
1. Basisvraag: kan één enkele persoon de geschiedenis in die mate bepalen? Is dat geen stuk mythevorming? Hoe fundamenteel anders was de wereldgeschiedenis gelopen als die wereldfiguur op zijn 12 jaar onder een boerenkar was terecht gekomen? Zijn een Churchill, Hitler, Lenin, Napoleon, maar ook een Newton en een Einstein, een Luther en een Bach, een Bill Gates, Steve Jobs, Julian Asaange of een Bradley Manning enz. on-mo-ge-lijk weg te denken uit de loop van de geschiedenis? Zouden wij zonder hen vandaag in een compleet andere wereld leven? Of, was de tijd niet de grote actor, de tijd die op dat moment gewoon rijp was om dit soort figuur ruimte te geven? Waren zij niet meer dan de katalysators van wat er sowieso zat aan te komen?
2 Aansluitend hierop: zou een figuur van Churchill een schijn van kans krijgen in de 21ste eeuw? Weggemaaid door de populisten.
3 In het verhaal Churchill zit ook de democratie permanent in spagaat. Democratie is heel goed om er de mond van vol te hebben, hoe meer hoe liever, maar stop het in de kast als je tot handelen moet overgaan. Ideaal doel, nefast als middel. Ligt dat ver van de waarheid?
4 Centraal in zijn leven stond zijn gevecht met het apeasement van Chamberlain. Met het monster (Hitler in dit geval) ga je niet in discussie, je zint alleen op zijn destructie. Dus de vraag of het blijven praten, onder geen beding overgaan tot actie (oorlog dus), de diplomatie eindeloos voorrang geven op de wapens: is dat wel het juiste principe? Over enkele dagen wellicht zullen wij in Oost-Oekraïene weer met die vraag geconfronteerd worden. En waarom is Winston Chruchill in Yalta toch met dat nog grotere monster Stalin op die bank gaan zitten? De mooiste vogel is de duif, maar de havik deelt de lakens uit, kun je daarnaast kijken?
17-04-2014, 11:58
Geschreven door torfsherman 
|
