|
(kleine filosofische oefening)
Een simpel vraagje.
Hoort er, volgens u, bij ELK GEVOLG een (of meerdere) OORZAAK(aken) ?
Niet moeilijk maken:
er gebeurt iets, jij stelt iets vast, MOET daar altijd een oorzaak aan voorafgaan?
Omdat
daardoor.
Eén oorzaak of een sliert van oorzaken (meestal het geval), daar gaat het nu niet over.
Maakt ook niet uit of ik die oorzaak ken, feit alleen is dat ik ervan uitga dat er een oorzaak moet zijn.
En dat de wetenschap niets anders moet doen dan alle onzichtbare oorzaken opsporen.
Zodat we op de (heel) lange duur het hele bestaan begrijpen als een lange oorzaak gevolg keten.
 ...... ....
Soms is een oorzaak heel zichtbaar: gasvuur vergeten af te zetten, soep overgekookt.
Soms is dat iets ingewikkelder: ik sta aan de kook, er wordt aan de deur gebeld, het is de postbode met een aangetekend schrijven, en dat aangetekend schrijven komt van mijn huisbaas om de achterstallige huur te eisen, en zo ben ik vergeten dat mijn soep op het vuur stond. Dus is mijn huisbaas de oorzaak van die soep. Of ikzelf? ik had stipter mijn huur moeten betalen, dan was er geen aangetekend schrijven gekomen enz
Snapt u?
Ik wilde u dus alleen vragen of u denkt dat er zich iets kan voordoen of iets kan bestaan,
zonder enige aanwijsbare of zelfs niet aanwijsbare oorzaak?
Dus zomaar, stoemelings, van zijn eigen, plomp verloren toeval. BOENK, en dat gebeurt? Het is er.
Dat impliceert dan dat zoiets uit zichzelf, zonder toedoen van eender wat, tot stand komt.
Een luster die zomaar van het plafond naar beneden valt
.. kan dat?
Waarom ik die onnozele vraag stel?
Omdat ik drie redenen wil aangeven waarom wij soms ,
dat automatisch samenvallen oorzaak/gevolg moeten afwijzen.
1. Wegens het betoonde chagrijn. De claimcultuur. Omdat wij de slechte gewoonte hebben om oorzaak en schuld gelijk te schakelen. Er mag gebeuren wat wil, of dat nu over Kim De Gelder, de Fyra trein of de sluiting van Ford Genk gaat, wij rusten niet voor we de schuldige te pakken hebben. Wij willen de slechte in het verhaal kunnen aanwijzen, zodat wij ons zeker niets verwijten hebben.
2. Wegens de domme pretentie. Omdat wij daardoor niet meer accepteren dat iets gebeurt wat wij niet begrijpen. Dat ons overstijgt. Omdat we verslaafd zijn aan het idee dat alles meetbaar en kenbaar is. En dus maakbaar. En vergeten dat de echte grote wetenschap, vanuit elke oplossing naar een nieuw en nog groter raadsel opschuift.
3. Wegens de ontluistering. Omdat wij daardoor elk soort betovering, vervoering, transcendentie, geheim en mysterie ontkennen. Omdat wij negeren dat wij schepsels zijn met ideeën, fantasieën en onverwachte vergezichten. Dat schoonheid, goedheid, altruïsme, mededogen, liefde geen oorzaak behoeven. Dat ik weiger mezelf te herleiden tot een klomp neuronen en synapsen in actie.
Denk daar eens rustig over na.
25-01-2013, 18:28
Geschreven door torfsherman 
|
