(de drie hiernavolgende posts gaan over Felix Timmermans, aangeraden ze in de volgorde van 1 naar 3 te lezen)
Felix Timmermans (1886 -1947) revisited
Nog geen volle 70 jaar is de man overleden, en zijn naam circuleert nog amper.
En toch is hij nog altijd de over de hele wereld meest vertaalde en gelezen Vlaamse auteur.
Maar ja, Hugo Claus is nog geen volle vijf jaar overleden, en ook hij is al grotendeels uit het modieuze literaire circuit verdwenen. Hugo Comment?
Totdat ik vorige week enige uren op de trein moest en ik, als leesvoer, het kleinste en dunste boekje in mijn bibliotheek opzocht (het moest in mijn vestzak kunnen) en ik een boekje van Frans (Sus) Verleyen - idem dito, wie klapt er nog van Sus?- uit 1996 vond: De gezonken goudvis. Felix Timmermans en De Moderne Tijd (81 blz). Ik heb het op een heen-en-weer rit naar Luik uitgelezen.
Sus vertelt hoe hij op een uitgeregend weekend in het weekendhuisje van een vriend, in diens bibliotheek niets anders leesbaars vond dat De Harp van Sint-Franciscus van Felix Tmmermans, waarmee hij zich te bed begaf. Een ervaring die bij hyper erudiete Sus uitdraaide op een totale hernieuwde lectuur van de Fee. En waarover hij dan dit boekje schreef.
Ik plukte voor mijn Blog willekeurig enkele citaten die Sus aanhaalt, en waar je nog eens ervaart hoe deze man een schilder was met woorden die in de Europese literatuur amper zijn evenknie vindt.
Oké, de moderne literatuur is niet dol op adjectieven, verdraagt geen overkokend taalgebruik en eist van de verhalende kunstenaar soberheid. Natuurbeschrijvingen zijn al helemaal uit den boze. Geëist wordt dat hij zich beperkt tot doeltreffende mededelingen en metaforen. Emotie verloor veel krediet aan intelligentie.
Welnu zegt Sus, het herlezen van Timmermans doet mij aan dat hedendaags paradigma twijfelen.
Ik laat u even mee genieten met de talige schilderkunst van De Fee.
- De zon was gezonken als een goudvis. (openingszin van De Harp)
- Maar er was niets anders te zien dan een beetje overschot van de uitgedoofde dag.
- Een halfnaakte vent, kaal tot aan zijn hielen, een stronk benen en pezen.
- (een indruk uit de Sint-Pietersbasiliek in Rome) De stoet van bisschoppen die de basiliek betraden, is als
een vloeiende tuin, een tuin op wandel.
- Een telefoonpaal, die naar schepen riekt, zoemt binnensmonds gazettennieuws.
- Een glanzende haan wandelt Turks met zijn kiekens, een hangklok niest ergens drie slagen af.
- (een sneeuwbui) De diepste stilte zegent het witter wordend land.
- op het neerhof wandelt een blauwgroene pauw, alsof gehuurd, heen en weer voor het genoegen
van zijn tevreden heren.
- Daar kwam zijn vrouw binnengewandeld, als een jong, mals mosseltje (Pallieter)
- Daarboven een bruine lucht als een berookt plafond en een vastgevezen stilte.
En dat gaat zo maar door
zonder einde of begin.
Een man die de wereld rondom zich gulzig opslurpt en ze nadien terugstuurt in geverfde woorden.
Sus is zo vermetel Felix te vergelijken met die andere Vlaamse reus Hugo Claus waar Louis Seynaeve uit Het Verdriet van België en nog meer René Catrysse uit De Geruchten zo van Timmermans konden komen.
Dat is in 1996 behoorlijk reactionair (lees verder). Claus, u bedoelt toch niet "onze Claus"?
08-12-2014, 22:36
Geschreven door torfsherman 
|
Lier in die tijd.
