|
243 2 HET ZATERDAGSE DOORDEWEEKSE ONTBIJT
Zaterdag 12 september 2020
 DEEL2
242.2 - HIER ZULT U LEZEN
OVER DE PIETJESBAK OM MT DE TEERLINGEN TE SPELEN EN VOORAL WIE DAARVOOR DE REKENING ZAL BEDTALEN
*
WORDT CHURCHILLS BOOMERANG HET FEDERALE BELGIË FATAAL?
Bouchez en Lachaert spelen gevaarlijk spel
*
12/09/2020 Koen Tanghe - Leestijd 7 minuten
-
Sommige maatschappelijke patronen zijn zo opvallend dat we ze omschrijven als wetmatigheden. Denk maar aan de Wet van Murphy of de Wet van Godwin.
De wet van onbedoelde consequenties hoort ook in dit rijtje thuis. Er
wordt mee verwezen naar doelbewust gedrag dat onvoorziene gevolgen
heeft. In het slechtste geval is de uitkomst van dat gedrag zelfs
precies het omgekeerde van wat beoogd werd. In dat geval zou je, à la
Churchill, over de boomerang wet kunnen spreken.*
De
Britse historicus Andrew Roberts gaf er onlangs een aantal voorbeelden
van. Naar aanleiding van de gewelddadige protesten van politieke
opponenten van Donald Trump in de Verenigde Staten. Dat soort geweld
speelt natuurlijk precies in de kaart van law and order Trump, temeer
daar de democratische partij het niet of nauwelijks veroordeelt.
De menselijke komedie
Het klassieke Europese voorbeeld van dit fenomeen is de liberale revolutie van 1848.
Ze schrok de burgerij zo af, dat ze het jaar daarop al resulteerde in
het aan de macht komen van regeringen die nog conservatiever waren dan
de regeringen die in 1848 omver geworpen waren.
-
Telkens opnieuw is het resultaat iets helemaal anders dan protagonisten in de menselijke komedie op het oog hadden
-
De
geschiedenis staat bol van dit soort koddige gebeurtenissen. Telkens
opnieuw is het resultaat iets helemaal anders dan protagonisten in de
menselijke komedie op het oog hadden met hun schijnbaar zeer logische
plannen en gewiekste strategieën. Telkens opnieuw levert het blind en al
te gretig nastreven van hun eigenbelang iets op dat indruist tegen dat
belang.
Louis XVI en Stalin
Zo
verklaarde de Franse koning Louis XVI in 1778 Groot-Brittannië de
oorlog om zodoende de Amerikaanse opstand tegen zijn vermaledijde
erfvijand te steunen. De Amerikaanse republikeinse boodschap en de
enorme kost van het conflict droegen echter bij tot het ontluiken van
een bijzonder gewelddadige revolutie in zijn eigen land die hem tot
overmaat van ramp ook nog eens het royaal bepruikte hoofd kostte.
-
Stalin
meende eveneens sluw te zijn, maar dan wel door net het omgekeerde te
doen. Hij sloot een vredesverdrag met Duitsland om zodoende te kunnen
profiteren van de strijd tussen dat land en de geallieerden.
Uiteindelijk werd de slecht voorbereide USSR, met haar naar schatting 26,6 miljoen doden en onmetelijke materiële schade, echter het voornaamste slachtoffer van WO II.
Nationalisme: een onberekenbare factor
Over
Rusland gesproken: Napoleon creëerde in 1806 de Rijn Confederatie
teneinde het ontluikende Duitse nationalisme voor zijn kar te spannen.
Als verdediger van die confederatie hoopte hij dat ze hem zou helpen in
zijn strijd tegen Rusland. Daarmee droeg hij echter bij tot de
oprichting van een staat die zijn land in minder dan honderd jaar maar
liefst drie keer binnenviel en met name ook het keizerrijk van zijn neef
Napoleon III van de kaart veegde.
-
Pardoes politiek kopje onder door toedoen van de Britse anti-EU gevoelens
In
onze tijd ondervond de Britse regering eveneens, en zelfs tot tweemaal
toe, dat er niet te spotten valt met nationalistische gevoelens. In 1999
was er de Schotse devolutie die bedoeld was om het Schotse nationalisme te temperen (maar het omgekeerde effect had). Een decennium later ging David Cameron,
via het beruchte brexit referendum, pardoes politiek kopje onder door
toedoen van de Britse anti-EU gevoelens die hij geëxploiteerd had om aan
de macht te komen.
Een belgicistische ommekeer
In
eigen land leidden het separatistische programma en electorale succes
van de N-VA en het Vlaams Belang de jongste jaren tot een opmerkelijke,
belgicistische ommekeer bij een aantal andere Vlaamse partijen en in het bijzonder bij de Open Vld.**
-
Nu
hun macht verschrompelt, zoeken ze hun politieke heil (nog meer) bij
hun Franstalige partner en in België. Op die manier neemt hun macht als
bij wonder weer toe en wordt met name de macht van de partnerloze N-VA
ondergraven.***
-
Of de burgers van de hopeloos gespleten Zuidelijke Nederlanden
ook gebaat zijn bij dat soort sluw en tijdelijk opportunisme is
natuurlijk een andere vraag. Zoals zo vaak, moeten echter niet zozeer
individuen met de vinger gewezen worden, als wel het disfunctionele
(politieke) systeem waarbinnen ze functioneren en op een deftige of
minder deftige manier hun belangen nastreven.
Een gekelderde formatie
Het
is (mede) in dit licht dat we het opvallende politieke huwelijk
tussen de Open VLD en de MR moeten interpreteren, en ook het al even
frappante tienjarenplan voor België (België 2.0.) waar een triomfantelijke Egbert Lachaert onlangs mee uitpakte.
Zonder
deze belgicistische wending in de strategie van de Open VLD, stond nu
misschien al een paars-gele regering in de steigers die België prompt op
een beter passende, meer confederale leest zou schoeien (al was de deep state en met name het ABVV-FGTB daar fel tegen).
-
Zoals
bekend en bevestigd door CDH-voorzitter Maxime Prévot, werd deze
formatie echter op de valreep gekelderd door Lachaert en de uitgesproken
belgicist Bouchez. Ook al verklaarde die eerste eerder plechtig bij
voorkeur na te streven dat PS en N-VA als twee grootste partijen
deelnemen aan de regering, iets wat hij en aanverwante journalisten
trouwens tot op de dag van vandaag volhouden.
-
Allicht hadden ze bij Open Vld nooit gedacht dat er ooit een akkoord tussen de PS en de N-VA uit de bus zou komen.
Wouter
Verschelden had het destijds in verband met het njet van Lachaert
nochtans al over een opvallende houding, gezien zijn maandenlange
pleidooi om net die paars-gele formatie te vormen. Allicht hadden ze
bij Open Vld nooit gedacht dat er ooit een akkoord tussen de PS en de
N-VA uit de bus zou komen. Viel dat even tegen.
Hoog spel
Beide
heren spelen in elk geval bijzonder hoog spel. Als hun Vivaldi-regering
nooit op de rails raakt, zouden nieuwe verkiezingen de Open VLD zuur
kunnen opbreken en een Vlaamse blokkeringsmeerderheid kunnen opleveren
voor N-VA en Vlaams Belang.
-
Indien
ze daar wel in slagen, maar hun Vivaldi-regering de komende jaren
grandioos faalt in het opkalefateren van het fel gehavende en steeds
moeizamer voorthinkende België, zou ze in 2024 dezelfde electorale
uitkomst kunnen veroorzaken.
Het is enkel indien de komende jaren als bij wonder een blinkend België 2.0.
uit de bus komt, dat Vivaldi de politieke trend die N-VA en Vlaams
Belang in de kaart speelt, misschien zal kunnen keren. Al zou die trend
natuurlijk ook zonder dat soort onwaarschijnlijk mirakel kunnen keren.
Boemerang boven
De
kans is reëel dat Churchills boemerangwet hoe dan ook weer zijn ding
gaat doen. Ofwel zal de belgicistische wending die uitgelokt werd door
Vlaams Belang en N-VA resulteren in het omgekeerde van wat die partijen
willen: een (juridisch) sterker België. Ofwel zal die belgicistische
wending het omgekeerde uitlokken of helpen veroorzaken van wat ze
beoogt: een zwakker, (quasi-)confederaal België en (nog) minder macht
voor partijen als de Open VLD. Ik zou zeggen: de dobbelstenen rollen, rien ne va plus. Ware het niet dat die laatste boemerang uitkomst me veel waarschijnlijker lijkt dan de eerste.
-
*
Hij schreef naar aanleiding van zijn verlies bij de tussentijdse
verkiezingen van 1931: Such is life with its astonishing twists and
turns. You never can tell what is going to happen next, nor can you tell
what will be the consequences of any action you may take. The principle
of the boomerang, a weapon which we owe to the genius of the Australian
aboriginals, is, it would seem, increasingly operative in human
affairs.
-
**
Voor Verhofstadt I was wat toen nog VLD heette, soms verrassend
Vlaamsgezind. De naam VLD (Vlaamse Liberalen en Democraten) die de
liberale partij in 1992 kreeg, was natuurlijk ook bedoeld om komaf te
maken met het anti-Vlaamse imago van wat voorheen soms de Pest voor
Vlaanderen heette (de PVV). Zo schreef Pol Deltour in 1998 in De Morgen
dat de (momenteel weer zeer actuele) problemen met justitie volgens
sommigen te wijten waren aan een communautair verschil in rechtscultuur:
Vooral Volksunie, VLD en Vlaams Blok blijken van het gegeven
overtuigd, maar ook Waalse regionalisten à la Happart en Van
Cauwenberghe maken er een geloofsbelijdenis van.
-
*** De macht van Vlaams Belang is natuurlijk sowieso geneutraliseerd via een politiek mechanisme dat op een nogal bestiale manier geformuleerd wordt: het cordon sanitaire.
*
*
DROL VAN DE VADERLANDSCHE BROL
*
Ooo Vaderland, den ezel kan niet schieden
Want zn gat is toegepakt met kajpetjoe
En Sjarel zei gge moetët er maar in bijt-ën
En Sjarel beet, totdat den ezel scheidct
*
|
