DAKVENSTER OP DE WERELD

*

1917: totale oorlog in Vlaanderen

*

7 juni 1917. Na maandenlang tunnels graven tot onder de Duitse stellingen worden in Mesen 19 dieptemijnen tegelijk tot ontploffing gebracht. Deze Mijnenslag is de aanzet voor de verwoestende Derde Slag bij Ieper. Zes nieuwe tentoonstellingen in de Westhoek vertellen het verhaal van die oorlogswaanzin.

De hel van Passendale

De ‘groote oorlog’ woedt al bijna drie jaar. Ondanks het massale bloedvergieten en de inzet van alle middelen krijgt geen van de legers de bovenhand. Het wordt een einde

loze uitputtingsslag. Toch houden de leiders in beide kampen vast aan de idee van een totale vernietiging van de vijand. Generaal Plumer beveelt de ondermijning van de Duitse stellingen over een lengte van 15 kilometer. Het objectief is de inname van de heuvelrug van Mesen. Op 7 juni 1917 worden 19 dieptemijnen tot ontploffing gebracht. De verrassing en de chaos bij de Duitsers zijn compleet. Tachtigduizend soldaten veroveren met geringe verliezen de heuvelrug. Deze Mijnenslag (‘The Battle of Messines’ voor de Britten) is de inleiding op de Derde Slag bij Ieper, beter bekend als de Slag bij Passendale.

Op 12 juli 1917 bestookt het Duitse leger de Britten voor de eerste keer met een nieuw oorlogswapen: mosterdgas, ook yperiet genoemd.

Vier dagen later begint het geallieerde artilleriebombardement. En op 31 juli start de Derd Slag bij Ieper. De Britten willen de havens van Oostende en Zeebrugge heroveren, omdat van daaruit Duitse duikboten de geallieerde aanvoerlijnen verstoren.

Eind juli regent het pijpenstelen en het kapotgeschoten terrein verandert in een immense modderpoel. Manschappen en materieel raken amper vooruit. Grote en kleine aanvallen volgen elkaar op. De Duitse verdediging blijft grotendeels intact. Na honderd dagen zijn de Britten acht kilometer opgeschoven. De balans: een half miljoen slachtoffers en een totaal verdwenen landschap. Sindsdien is ‘Passchendaele’ synoniem voor de hel, voor de onbeschrijfelijke gruwel van de oorlog.

Volledig beeld

Honderd jaar later herdenken musea en sites in de zuidelijke Westhoek die maandenlange massaslachting. Dat gebeurt in zes tentoonstellingen. In het Flanders Fields Museum in Ieper krijgt de bezoeker een algemene introductie over de Mijnenslag in Mesen en over de Derde Slag bij Ieper.

Aangrijpend zijn de werken van de legendarische Australische oorlogsfotograaf Frank Hurley, die wat zich toen heeft afgespeeld in de Westhoek in ons geheugen brandt (zie afbeelding). Het Memorial Museum Passchendaele 1917 in Zonnebeke focust op de rol van het verwoeste landschap tijdens de strijd. De expo toont hoe de legers hun tactieken, aanvalsmethoden en logistiek dienden aan te passen.

Ook de fysieke en psychologische impact van het zompige kraterlandschap op de soldaten komt aan bod.

Het Bezoekerscentrum Het Heuvelland in Kemmel illustreert de materiële erfenis van de Mijnenslag en hoe er met oorlogserfgoed wordt omgegaan.

Nog in Kemmel, in de Sint-Laurentiuskerk, loopt de tentoonstelling ‘Iers bloed en Vlaamse modder’ over dat merkwaardige moment waarop de katholieke 16th Irish Division en de protestantse 36th Ulster Division in Mesen zijaan zij hebben gevochten. De enorme impact van de Eerste Wereldoorlog op Nieuw-Zeeland (tien procent van de bevolking trok naar de andere kant van de wereld om er te strijden) krijgt in het Toeristisch Informatiepunt Mesen een gezicht aan de hand van honderd individuele verhalen.

Ook de Maori’s die naar de Westhoek kwamen, hebben hier een plaats. Het Franse verhaal en de militaire luchtvaart tijdens de Slag bij Passendale zijn de thema’s van de dubbeltentoonstelling in het Guynemerpaviljoen in Poelkapelle.

Aanvullend bij deze tentoonstellingen zijn er diverse infomodules op belangrijke sites in de zuidelijke Westhoek, zoals het Hooge Crater Museum in Ieper, de bezoekerscentra van het Tyne Cot Cemetry en het Lijssenhoek Cemetry. Het is dus een bijzonder goed gestoffeerd programma dat een volledig beeld schetst van de ‘totale oorlog’ die in 1917 in Vlaanderen woedde. Om het voor de bezoekers overzichtelijk te houden, zijn thematische dagprogramma’s uitgewerkt. Wandelroutes, fietstochten en autoroutes wijzen de weg naar de littekens in het landschap en naar de talrijke herd oroutes wijzen de weg naar de littekens

in het landschap en naar de talrijke herdenkingsplaatsen.

MMMV ‘1917: totale oorlog in Vlaanderen’ loopt tot eind 2017, volledig programma en gratis bezoekersgids

*

Ex-Digitaliaanse Bedenkingen

*

Dit is de bijna vergeten Australische obelisk in het Polygone-veld in Zonnebeke, naast de ‘Nonnebossen’ van de Frezenberg. Dit is het zoveelste schrijnend lidteken dat voor de eeuwigheid de Vlaamse bodem ontsiert, waar iedere vierkante centimeter grond duizendvoudig met onschuldig bloed van over de hele wereld is doordrenkt.

Gezegd Polygone-veld was het vooroorlogse oefenterrein voor de kanonniers van Leopold II, waar het dus niet op een kratertje meer of minder ging.

Memento homo! Dezelfde inferno als toen in ‘De Verwoeste Gewesen’ staat ons te wachten, eenmaal de Islam het masker zal afwerpen….

*

Miel en Emma, dat waren mijn grotouders langs vaders kant, zouden nu ongeveer de gezegende leeftijd hebben bereikt van minstens 150 jaar. Onze Pa (°1904) zou er 120 kunnen zijn geworden, ware hij niet bij het uitvoeren van zijn opdracht voor de Bezetter, dodelijk ziek geraakt, aan 39 jaar gestorven zijn bij gebrek aan de nodige medicatie.

WO I, met daaruit (volgens A.H.), logisch volgende WO II), heeft hun levens verwoest, en het onze getekend. Naast de vele honderden miljoenen doden die er allemaal het slachtoffer van werden. Megaomanie van een ’Koningsfamilie die hun ‘onderdanen’ als slachtvee behandelt.

Bede oorlogen waren noch min noch meer, een soort verbeten familie-vete die elders werd uitgevochten. Met o.a. de gas-aanvallen, later massa-vernietigings wapens genoemd. Dat waren toen noch-min-noch-mar ‘Wunderwaffe’ (zoals de raket) ver hun tijd vooruit.

Zonder die alles verwoestende jaren, zou mijn geliefde ‘Heuvelland’ tussen de Zee en de Schelde, er niet voor eeuwig zo pokdalig hebben uitgezien. Elders de boel kort en klein oorlogen: dat is wat grootheidswaanzin vermag te doen.

*

Die ‘Spanboroekmolen’ waarover ook Golbrekers het onlangs hadden, bracht mij op de link met de ‘Sansculotten’, de soldaten van de (dwerg) Corsicaan Buonaparte, bijgenaamd Napoleon De Grote (!) die zulke rond de billen spannende kledij droegen. De Westhoek namelijk had ook toen al te lijden van niet te dulden Vreemde Meesters in ’t land, en misschien was die hoge richel in het Wijtschaatse landschap het toevluchtsoord geweest van een der onzen, die in zijn sansculotten-kledij Waterloo had overleefd en teruggekeerd was naar zijn geboortestreek….. Tijl Uylenspieghel deed de rest.

Neen, ik kan niet enthousiast zijn over dit ramptoerisme dat is losgebroken en zag zelfs veel liever de graven van al die Engelse, Franse, Duitse, Nieuw Zeelandse, Ierse, Australische sukkelaars overgebracht naar hun eigen land Waar ze tot in der eeuwigheid vereerd zouden mogen worden. Zodanig dat Vlaanderen weer het land wordt van weiden als wiegende zeeën en korenvedlden van horizon tot horizon. War ‘wereldoorlogen’ niets meer zouden zijn dan een vage herinnering aan vreemd geweld.

Zodat meteen al die ‘memorials’ die als uitgebroken zweren kunnen verdwijnen. Zij ontsieren de rijke Vlaamse velen, bij de gewone mensen, die dat allemaal in hun achtertuin hadden/hebben Die zouden eindelijk van een kolossale nachtmerrie verlost zijn. Het protest van de toerisme-industrie zou rap verstommen bij het zien van de vorstelijke schadevergoedingen die door de aanstichters hadden moeten betaald worden…. Want de uitbetaalde ‘oorlogsschade’ was slechts een aalmoes in de uitgestoken hand van de onmondige Vlaamse bedelaars Zoals mijn grootouders die geruïneerd hun leven moesten heropnemen.

Beide wereldoorlogen hadden nochtans spijts alles, één groot voordeel: ze brachten de Vlamingen eindelijk als Volk terug tot het de nodige zelfkennis.

*

PS

De hedendaagse problemen rond de Brexit zijn nog veel zwaarwichtiger dan ‘De Moord van Sarajewo’ op twee koningskinderen, wat de directe aanleiding was voor de verwoestingen van ’14-’18. En toch vliegen er nu geen obussen in het rond, maar wordt alles ‘op tafel gegooid’. Volgens mij omdat men aan weerskanten heel wat wijzer is geworden, maar ook en vooral omdat de krachten moeten gespaard worden voor de onvermijdelijke confrontatie die ons te wachten staat de dag de ‘religie’ van de Wrede overgaat tot actie…. Want volgens hun ‘Heilig Boek’ is de opdracht is van iedere Moslim, oud of jong, om alle ‘ongelovige honden’ te doden waar ze kunnen.

De SS-beulen v/d Nat. Socialisten van Het 3^de Duitse Reich waren, in vergelijking, nog onschuldige Kerstekindjes.

*

(Digitalia)