Vrijdag 11 november 2016

H. Maarten van Tours

“Blad aan de bomen met Martijn,

zal ’t een strenge winter zijn.”

Den 11^de november gedenken wij het tekenen van dee wapenstilstand in Compiegne in 1918.

Tisten staat in de staminee ‘Tussen pot en pint’ te zwanzen. “Weet ge waarom Noach in zijn ark maar twee dieren van elke soort heeft meegenomen?”. En omdat niemand zich de moeite geeft om van zijn pint weg te kijken triomfeert hij luidkeels: “Omdat hij niet verzekerd was voor derden.”

*

Het hangt ons boven het hoofd….

Newton en Einstein waren krabbekokers. De Wetenschap is nu al veel verder. Hieronder leest U hoe Gods Oneindigheid wordt ingevuld. Zelfs Darwin heeft er het nakijken naar.

En, het schoonste van al is, dat het maar ‘van horen zeggen is’, want bewijzen of getuigenissen bestaan er niet.

Ineens klopt het universum: de nieuwe zwaartekrachttheorie in zes lekenvragen

Nederlander komt met nieuwe theorie om bewegingen in het heelal te verklaren

*

Al tientallen jaren zit de natuurkunde in een diepe crisis: van het heelal is maar 4 procent bekend. De rest moet bestaan uit geheimzinnige 'donkere materie' en 'donkere energie', maar niemand weet wat dat is. De nieuwe zwaartekrachttheorie van de Nederlander Erik Verlinde, waar experts al jaren naar uitzien, veegt al die schimmen in één klap van tafel door het heelal voor te stellen als een dikke soep van informatie. Klopt rekenkundig allemaal, maar wat zégt het eigenlijk? Uitleg in zes lekenvragen.

08-11-16, 18.55u - Martijn van Calmthout

Waarom is er een nieuwe theorie nodig om de bewegingen in het heelal te verklaren? We hadden toch al Newton en Einstein?

Newton en later Einstein geven een heel adequate beschrijving van alles van vallende appels tot planeten die rond sterren bewegen. Maar op grotere schaal gaan er ook dingen mis. Zo blijkt het heelal zelf uit te dijen, en nog steeds sneller ook. Daarnaast draaien sterrenstelsels veel sneller rond hun as dan hun zichtbare stermassa kan verklaren. Beiden passen niet lekker in de bestaande zwaartekrachttheorieën.

Oké, Newton en Einstein kunnen dus niet alles verklaren. Maar hoe losten sterrenkundigen dat dan op voordat Verlinde met zijn nieuwe theorie kwam?

Met een kunstgreep: donkere materie. Een mysterieus spul dat nog nooit iemand heeft gezien, maar dat toch 95 procent van de totale massa van het universum zou moeten innemen. Alleen met die donkere materie kloppen de sommen van sterrenkundigen over snel draaiende sterrenstelsels en het uitdijende universum. Maar die donkere materie oogst ook altijd veel kritiek: want bestaat het eigenlijk wel?

En wat doet Verlinde met die donkere materie?

Verlinde zegt: die donkere materie is helemaal niet nodig om de bewegingen van het universum te kunnen verklaren. Wat je wel moet doen volgens Verlinde: anders kijken naar de zwaartekracht dan we nu doen. De Amsterdamse fysicus benadert de zwaartekracht als een verschijnsel dat ontstaat uit de eigenschappen van de bouwstenen van het heelal. Dat zijn niet eens meer atomen of moleculen, maar abstracte bits informatie, zoals de woorden op een reusachtig scrabblespel. Wie een appel van de grond tilt, steekt energie in het husselen van die letters. Dat voelt als een aantrekking door de aarde.

Vanuit dat idee kan hij laten zien dat massa's precies volgens Newtons en ook Einsteins vergelijkingen naar elkaar toe worden getrokken. Maar tegelijk kloppen ook de sommen over het uitdijende universum en de snel draaiende sterrenstelsels die met Newton en Einstein niet lukken.

Op middelbare scholen maken leerlingen sommetjes over botsende auto's en vallende gewichten met de hulp van de wetten van Newton. Kunnen die schoolboeken nu allemaal de vuilnisbak in?

Nee, er is niks mis met Newtons wetten en op school zullen we niet snel met Verlinde te maken krijgen. Newtons wetten gaan lang op maar gelden hooguit niet meer voor heel grote massa's of enorme versnellingen. Dan zijn we aangewezen op de vergelijkingen van Einstein waarin ruimte en tijd de hoofdrol spelen en waarin bijvoorbeeld de oerknal en zwarte gaten blijken te kunnen bestaan. Vooral door de lastige wiskunde is dat trouwens meestal geen echte schoolstof meer.

Al die sterrenkundigen die wél geloven in het bestaan van donkere materie: zijn die nu allemaal werkeloos? En al die apparatuur die is gebouwd om donkere materie te ontdekken weggegooid geld?

In tegendeel, vindt ook Verlinde zelf. Meten is immers weten. Zodra de speurtocht naar donkere materiedeeltjes, in de uiteenspattende protonen van deeltjeslab CERN tot kosmische lichtflitsen in ondergrondse detectoren in Japan, wél iets oplevert is dat een goeie check voor zijn ideeën. Of hij helemaal terug moet naar de tekentafel of misschien kleinere aanpassingen moet maken, kunnen alleen de waarnemingen aangeven.

Verlinde is zelf natuurlijk enthousiast. Is iedereen dat?

Het is nog erg vroeg voor reacties, het artikel met veel diepe theoretische bespiegelingen is 50 pagina's lang. Verlinde kreeg eerder wel kritiek over de stelligheid waarmee hij de oerknal en donkere materie afserveerde. Nu zijn de critici toch onder de indruk. "Zonder het al helemaal doorgewerkt te hebben, heeft het artikel de goeie nestgeur", zegt bijvoorbeeld de Leidse astrofysicus Vincent Icke. "Het omvat oude theorie en geeft bovendien een echte fysische verklaring. En dat Verlinde zich toch bescheiden opstelt bevalt me ook zeer."

Kijk, beste mensen, ‘deeltjesversnellers’ en theorieën om er een punthoofd van te krijgen, allemaal goed en wel, maar het is zoeken naar het eerste ei. Of was er voordien eerst een hen?

Feit is dat Erich von Däniken, de fantasyschrijver, zijn inspiratie haalde uit de wijsheid van een volk dat zich verplaatste in een ‘Vimana’ die de zwaartekracht ophief om te kunnen vliegen. De naam van de brandstof kregen we er gratis bij, maar niet de samenstelling of de herkomst. ’n Vergissing van de Natuur, of wat?

Anderzijds vertellen de saga’s rond onze bloedeigen Druïden, dit zijn de Hogepriesters uit de Tijd van Stonehedge, op hun eentje en rechtstaande door de lucht naar elkaars vergaderingen reisden. Even vlot als wij nu naar het toilet gaan.

Misschien zit De Bijbel er dichter bij? Daar staat dat Jahweh op deze aarde ‘Fiat Lux’ zei om het te laten dag worden zodat Hij de wateren kon scheiden van het land.

En dat is, beste mensen, geen uit de duim gezogen vertelselke, we leven er al miljoenen jaren midden in. Voor dit heerlijk kunst-gewrocht zijn er zelfs niet eens geleerde theorieën nodig…