Het is niet omdat er een Staatsgrens (verkeerdelijk) onze beide landen scheidt, dat het bij ons anders zou zijn dan bij onze Noorderburen….Wij hebben, hier noch daar, die overvloed van avonturiers gevraagd en zijn ze dus liever kwijt dan rijk: eigen schuld, dikke bult! xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

!

‘PVV verwoordt wat velen denken’

22-02-2009 - onze verslaggeefsters Janny Groen,

Annieke Kranenberg - De Volkskrant

‘Ideeën Wilders waren nooit marginaal. Het was alleen niet netjes ze uit te spreken.’

De beknotting van de vrijheid van meningsuiting houdt veel Nederlanders enorm bezig. Dat constateert ook het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). Voor steeds meer hoger opgeleiden is dat een reden op de PVV te stemmen. ‘Sinds 2000 zien we dat de zorg om het vrije woord sterk toeneemt’, zegt SCP-directeur Paul Schnabel.

Het thema is prominent op de agenda gezet door Pim Fortuyn. ‘Je mag in dit land niet zeggen wat je denkt, zei hij en keerde de gangbare politieke correctheid om. Je werd toen nog ernstig toegesproken als je zei dat het niet goed ging met de integratie. ‘Het zal wel rechts klinken, maar...’ Zo leidde je voorzichtig je kritiek in op de multiculturele samenleving.’

De vrije meningsuiting was altijd al belangrijk, zegt Schnabel. Maar het gevoel dat die bedreigd wordt is veel sterker geworden sinds de moord op Fortuyn en Van Gogh en de dreigementen (vanwege zijn uitlatingen over de islam) tegen Geert Wilders. Hij wordt zwaar beveiligd. Hij wordt op instigatie van het Amsterdams gerechtshof vervolgd wegens haatzaaien en discriminatie en mag vanwege zijn uitspraken Groot-Brittannië niet in. Tegelijkertijd wil hij zelf de Koran verbieden en radicale predikers de toegang tot Nederland ontzeggen.

Dat lijkt een paradox. Maar is het niet echt, meent Schnabel. ‘Het gaat uiteindelijk niet om dé vrijheid van meningsuiting, maar om ónze vrijheid van meningsuiting. Het idee is onverdraaglijk dat mensen die niet van hier komen eventjes zullen bepalen dat ik niet mag zeggen wat ik wil.’ Dat sentiment loopt van de vrouw uit de volkswijk die merkt dat haar Turkse buurvrouw zich stoort aan haar blote benen, tot de hoger opgeleide die zich opwindt omdat een toneelstuk onder islamitische druk niet wordt opgevoerd.

Schnabel: ‘Uiteindelijk gaat het om de vraag: van wie is dit land? Het is een machtsvraag. Wie buigt voor wie? We willen ons niets laten vertellen door types van buiten. Zij moeten zich aanpassen aan onze regels.’ Dat de PVV-stemmer ‘normaliseert’, zoals Peter Kanne van TNS NIPO zaterdag in de Volkskrant stelde, ziet Schnabel anders. ‘Dat gedachtengoed was nooit een marginaal verschijnsel. Een belangrijk deel van de Nederlanders, ook hoger opgeleiden, vond altijd al wat Wilders hardop zegt. Maar het was niet netjes daarmee naar buiten te komen.’

Angst voor islamisering gaat door alle lagen van de bevolking, constateert zowel TNS NIPO als het SCP. ‘Het is ook erg snel gegaan’, zegt Schnabel. ‘In 1965 werden de eerste acht Turken feestelijk ontvangen. Nu zijn het er 370 duizend. Veertig jaar geleden behoorde 1 procent van de bevolking tot etnische minderheden, thans 11 procent.’

Vóór de terreuraanslagen van 11 september 2001 ging het debat over integratie, achterstanden, discriminatie en criminaliteit. Sindsdien domineert de islam het publieke debat. ‘Net als het christendom is de islam een missionerende godsdienst die uitstraalt: wij willen de wereld bekeren. Veel mensen zijn geneigd de pakweg 900 duizend moslims in Nederland te zien als één groep met dat ene doel. Dat is natuurlijk niet zo, er zijn grote etnische, culturele en theologische verschillen. De meeste moslims willen gewoon een goed leven en betere kansen voor hun kinderen. Maar vooral het beeld van de fundamentalistische islam boezemt angst in.’

De vrees is dat ‘onze cultuur’ verandert. Schnabel plaatst Wilders, die inspeelt op die angst, niet in het kamp van extreem-rechts. ‘Hij hanteert niet de klassieke rechts-extremistische thema’s. Hij is voor homo- en vrouwenemancipatie en is niet antisemitisch. Wilders is veeleer de exponent van het modern conservatisme. Hij komt op voor de vrijheden van de moderne burger en koppelt die aan een nieuwe vorm van nationalisme.’

Zo hamert de PVV op het behoud van de eigen identiteit. De partij hekelt opzichtig de Antillen (‘een corrupt boevennest’). Schnabel: ‘Het moest maar eens gezegd worden, vond de PVV, maar dat gebeurt niet zomaar. De PVV verwoordt wat veel mensen denken. Het is misschien meer nog de toon die tegen de borst stuit dan de tekst. En bij vrijheid van meningsuiting gaat het in eerste instantie toch om de tekst. Dat maakt dat Wilders ook op steun uit onverwachte hoek mag rekenen

Bron Iskander