.xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

maandag 12 december 2011

De verbeelding aan de macht

-----------------

Deze morgen ben ik in de regeime-media op een stukje van Rik Torfs gebotst, waar hij het had over Elio Di Rupo. Echt niet iets om van te genieten, noch van de schrijver, noch van zijn onderwerp. En toch! Deze keer moet ik toegeven, dat Torfs in al zijn hoogdravende geleerdheid, ook iets eenvoudigs kan schrijven.

Ik geef hier onder die ene alinéa uit zijn opstel die de moeite waard is om over na te denken.

--------------------

Dat besefte ik weer toen ik het archief van de dode stervoetballer Ludo Coeck (1955-1985) online consulteerde. Verslagen van wedstrijden gespeeld in de vroege jaren zeventig grijpen naar de keel. De taal van toen mist de finesse die Coeck op het veld achteloos uit zijn linkervoet schudde. Duiksprongen van doelmannen worden tot in het kleinste detail beschreven, met een zin voor dramatiek die bewegende beelden nooit kunnen evenaren. Het woord overtreft de werkelijkheid.

-------------------

Diagonaal herlezen

Kijk, dacht ik : dat is nu eens iets dat vele mensen hebben, dat ze ‘het boek beter vinden dan de film’. En dat komt, omdat we met bewegende beelden verplicht zijn te kijken met de ogen van de film-maker die zijn versie van het verhaal presenteert. Het is zijn ontroering, zijn woede, zijn verdriet, dat we moeten delen, het zijn zijn indrukken die we moeten ondergaan. Wij moeten de adem inhouden waar het getoond wordt, en we mogen wenen als er geweend wordt. Er is geen plaats voor de eigen verbeelding. Er is slechts die ene ‘beleving’ van die ene werkelijkheid vastgelegd in bewegende beelden….

Een boek heeft zovele belevers als er lezers zijn. Niemand ziet de beschrijving van een zonsondergang op een druilerige regendag op dezelfde manier als een ander. Het is, in het boek, elk zijn eigen zonsondergang!  

Film is lijk een mooi liefdesverhaal waarop men alleen mag of moet toekijken. Een boek is datzelfde liefdesverhaal waarvan we zelf deel uitmaken, zoals we het zelf zouden voelen.

Daarom was De Stem uit Amerika van Marnix Gijsen van jaren terug, veel exotischer dan die van nu op TV, van Greet DeKeyser, ‘onze correspondent van ter plaatse’ wiens ademhaling we bij iedere woordengroep, bijna kunnen voorspellen.

In de Liturgie heette dat ‘Zingen is tweemaal bidden’, waarbij denk ik, het accent kwam te liggen op de dimensie : een beetje zoals zingend opmarcheren veel intensiever bleek te zijn dan gewoon in groep op te marcheren.

Kunt U zich voorstellen, dat U deze blog ondergaat in de verfilmde versie? In mijn en niet in Uw eigen vertrouwde omgeving? In de stilte van mijn huiskamer, waar mijn computer staat en waar nog de geur hangt van de rode kool die we temiddag gegeven hebben? Ik zou mij ongemakkelijk voelen om de film te moeten ondergaan in Uw huis! En in de huizen van al die andere lezers! Ik zou me een ‘voyeur’ voelen, en ik zou dat ook zijn! Hetzelfde gevoel als bij YouTube : dat is onbarmhartig scherp en veel te accuraat! Beeld en klank worden op U los gelaten zonder dat U er onderuit kunt….

Maar de geschreven versie?

Die is lijk met de liefde : die is verduldig, die is lankmoedig, die dringt zich niet op, de liefde vraagt niet, ze klaagt niet, maar de liefde geeft…

Blogschrijvers zijn lijk bedelaars. Maar ze staan niet op straat om te krijgen. Ze staan op straat om te mogen geven…..Waarbij zij, in tegenstelling tot echte bedelaars, niet afhankelijk zijn van anderen. Zij bestaan gewoon op zichzelf. Een beetje zoals een vele lichtjaren ver verwijderd lichtje aan de donkere sterrenhemel.