.xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

zaterdag 26 november 2011

Over de inspiratie van een

Hooggeplaatste Tjeef

----------------------

Waar het hart van vol is...

12-11-2011 - Mark Van de Voorde - RKnieuws

Gelezen in Iskander.

----------------

Waar het hart van vol is, daar loopt de mond van over, leert de volkswijsheid. Ietsje ’wetenschappelijker’ gesteld, luidt het dan: uit het taalgebruik kun je afleiden welke waarden dominant zijn in een samenleving. Jezus zegt het zo (Matteüs 6, 19): "Waar je schat is, daar zal ook je hart zijn." Wat ons ter harte gaat, daar kunnen we niet over zwijgen. Dat gaat heel ver. Ook als je het hebt over onderwerpen die op het eerste gezicht niets te maken hebben met die ’schat’ die je koestert, ga je termen en woorden gebruiken die komen uit het domein "waar je schat is". De Vlaamse professor psychiatrie Paul Verhaeghe (UGent) wees daar onlangs op in een uitzending van de serie "Te Gek" (Canvas, VRT). Als wij het vandaag hebben over relaties, huwelijk en gezin, dan gebruiken steeds meer economische termen, zei hij. We hebben het over een ’contract’ tussen partners die in die relatie dan ook heel veel moeten ’investeren’ om van elkaar te kunnen ’genieten’ en van het leven met z’n twee te kunnen ’profiteren’. Eigenlijk zijn vandaag veel relaties gericht op de maximalisatie van het geluk. Als die target niet wordt gehaald, gaat de relatie ’failliet’. Ze heeft niet opgeleverd wat men ervan heeft verwacht; de bonus is uitgebleven. De investering heeft niet gerendeerd. "Men zegt dat er geen Grote Verhalen meer zijn. Dat is niet waar", zegt Paul Verhaeghe. "Er is één Groot Verhaal: het neoliberale. De schade ervan is duidelijk." De economie als God. Inderdaad, want de taal van de economie is ’religieus’ van oorsprong. We staan er eigenlijk niet bij stil dat de economische taal van oorsprong religieuze taal is. Als je krediet krijgt van de bank, dan is dat omdat de bankier ’gelooft’ dat je het hem ooit terug zult geven. Krediet komt immers van ’credere’, Latijn voor geloven. Vandaag betalen we zelfs met een kredietkaart, een geloofsbewijs dus.

De jojo van de beurskoersen op de effectenmarkt hebben, zegt men, is grotendeels het gevolg van het dalen en stijgen van het consumenten- en ondernemers’vertrouwen’. Vertrouwen is een kernbegrip van het geloof.

Een van de gevolgen van de huidige financiële crisis is de onzekerheid over de ’waarde’ van de aandelen en de externe ’waarde’ van de euro. De prijs van een aandeel en het gewicht van een munt worden ’waarden’ genoemd. De munteenheid zelf is trouwens een ’waarde’ op zich, want ze wordt officieel valuta genoemd (van het Latijnse ’valere’, van waarde zijn). Waarden zijn in wezen de diepe, religieuze of filosofische grondslagen waaruit we leven en waarmee we de medemens benaderen.

Er is dus iets merkwaardigs aan de hand. Over onze intermenselijke relaties spreken we in economische termen (contract, profiteren, investeren, failliet...). Die termen komen uit een wereld, die van de handel en de economie, die op haar beurt voor haar kernbegrippen een oorspronkelijk religieus vocabulaire hanteert (vertrouwen, waarden, geloof).

Waar het hart van vol is, daar loopt de mond van over, leert de volkswijsheid. De verschuiving van taalregister in het spreken over relaties, liefde en huwelijk naar een terminologie die uit de economie komt, bewijst de stelling van prof. Verhaeghe: onze samenleving kent wel een Groot Verhaal, dat van het neoliberalisme. De schade is duidelijk: in België gaat één op de drie huwelijk ’failliet’.

"Waar je schat is, daar zal ook je hart zijn", zei Jezus. Toen de economie een taal zocht, ging ze te rade bij de religie. Want deze was de zekerheid waar je kon op bouwen. Zij richtte de handel en wandel van ons leven. Van de weeromstuit werd de economie zelf een godsdienst als het ware. De banken- en eurocrisis maakt inmiddels wel duidelijk dat de god van het geld een afgod is, een valse god die de mens in de steek laat.

Misschien is de cirkel rond. Relaties falen omdat partners elkaar gebruiken voor hun eigen gelukswinst. De economie waaruit de relationele taal haar vocabulaire heeft gehaald, is in ’diskrediet’ geraakt, ongeloofwaardig geworden. De taal van de economie toont tegelijk de bron van vertrouwen in haar taalregister. Nu moeten we leren terug te keren naar de bron.

Moeilijk is dat niet. De denkers van de sociale markteconomie, het Rijnlandmodel, wisten dat "er heel veel dingen zijn die belangrijker zijn dan de economie" (zoals Alexander Rüstow zei); dat de eigenlijke vragen die de mensen bewegen, "voorbij vraag en aanbod liggen" (zoals Wilhelm Röpke schreef.

-------------------

Diagonaal herlezen

Mooi tekstje van de ghostwriter van de Tjeven. Het is een scheeltje dat zowat op elk potje past!

Hij zegt het wel niet zo expliciet, maar in zijn ogen zijn religie  en economie zowat hetzelfde. Als dat waar is, dan is de  geschiedenis van Het Kalf van Mozes niet meer zo ver af. U weet wel : dat gouden kalf dat de Israëlieten aanbaden, toen Mozes zich even had afgezonderd op de berg Tabor, om met Jahweh te overleggen over de Tien Geboden. Mozes kon echt niet lachen met wat hij toen beneden zag en op staande voet sloeg hij de Stenen Tafelen kapot op hun kop. Duidelijk toch,  niet?

Dat er tussen religie en economie een bepaald zielsverwantschap bestaat, is nogal evident : beide filosofieën zijn van alle tijden. Maar daaruit besluiten dat de ene gegrondvest is op de andere, is wat kort door de bocht. Er staat immers geschreven (en dat zou die meneer moeten weten) dat de mens niet leeft van brood alleen.

-----------------

Traditie uit de Westhoek, als balsem op de problemen van elke dag. Voor meer informatie over rond elk jaareinde een paar zakcentjes goed te besteden : te koop in elke boekhandel, zelfs in De Schandaard. Tot nader order verschijnt hier elke dag een van die ‘evergreens’…..

Zie http://users.telenet.be/johan.roelstraete/vkmanneke.htm

------------------------------

497/26  Louis van den Achterhoek kwam na middernacht thuis van een biljartavond in ‘De Molens’ en Marie, zijn vrouwe, stond met heur krulspelden in boven aan de trap sajette te geven en te tieren dat hij nen gloeienden steenezel was.  “Tiens, tiens,” zei Louis, “ dat is nu den tweede keer in mijn leven da’k dat moete horen.”  “En waar heb je dat al ne keer gehoord, dé?” vroeg Marie nieuwsgierig.  “Van de paster”, antwoordde Louis binst dat hij wolke bierlucht pufte, “toen da’k n’hem ging gaan vertellen da’k met joen ginge trouwen!”