. xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

KOLOMMETJE N° 419

dinsdag 18 oktober 2011  

Over Zuid Vlaanderen

xml:namespace prefix = v ns = "urn:schemas-microsoft-com:vml" />

Of Vlaanderen-in-Vrankrijk

---------------------

Zondag 6 november 2011 om 12u00 - Bommelaers Wall - Route de Furnes 20 in Gijvelde - Zuid-Vlaanderen

Banket Michiel De Swaen Kring

Zondag 6 november 2011 om 12u00

Bommelaers Wall - Route de Furnes 20 in Gijvelde - Zuid-Vlaanderen

Wij nodigen u uit om met ons de dag door te brengen ter gelegenheid van ons eetfestijn dat doorgaat in de Bommelaers Wall
Route de Furnes 20 in Gijvelde.

Wat staat er op het programma: om 12.00 U een Vlaams middagmaal
met nadien een bezoek aan het Ecomuseum met tal van Vlaamse volksspelen

De prijs bedraagt 27 euro. Daarin zijn begrepen: het middagmaal met de dranken alsook het bezoek aan het museum.

Betaling ten laatste op 24 oktober door overschrijving op rek. nr. IBAN: BE83 9730 3518 9715 BIC: ARSPBE22 (Argenta)
op naam van MDSK

Wij rekenen op uw aanwezigheid en in afwachting van onze ontmoeting maken wij u onze beste Zuid-Vlaamse groeten over.

Organistie:

Michiel De Swaen Kring - MDSK - Cercle Michel De Swaen

Banket Michiel De Swaen Kring

Aangesloten bij het OVV
Membre de l'UFCE - FUEV - Union Fédéraliste des Communautés Ethniques Européennes
Lid van de Federale Unie van Europese Etnische Volksgemeenschappen
Zetel: Huize de Zwaan 16 rue G. Péri Z-VL 59251 Allennes-les-Marais

Aanmeldingsformulier:

Voornaam en naam:...........................................
Adres:...............................................................
Postcode en woonplaats:....................................
Tel:.......................... E-post:..............................
Aantal personen:..........X 27 Euro =.....................

Het aantal plaatsen is beperkt...wacht niet te lang!

-------------------

Het ecomuseum van Bommelaerswall, Ghyvelde

Een duik in de oude landbouwtechnieken.

Bommelaers Wall vertelt de geschiedenis van de hoeve en van de typische bijzonderheden van de Frans-Vlaamse kuststreek. U ontdekt er hoe het vlas bewerkt werd, bezoekt een melkhuisje en ziet de veranderingen in het plattelandsleven gedurende de laatste eeuw. Verdwenen beroepen, reconstructies van binnenshuistaferelen, oude foto's: de rijkdom van de collectie is zowel indrukwekkend als boeiend.

http://www.astrolab.be/html/ecomuseum_nl.html

Open

voor individuele bezoekers elke dag van 1 april tot 31 oktober (van maandag tot zaterdag van 10.00 u. tot 18.00 u. - op zon- en feestdagen van 14.00 u. tot 18.00 u.)
voor groepen (vanaf 15 pers.) gedurende gans het jaar elke dag na reservatie : Ecomusée du Bommelaers Wall
20 route de Furnes (tegenover de Duinenfabriek) 59254 Ghyvelde (Fr.)
tel. en fax: +33 3 28 20 11 03 

Taalkundige kenmerken van het Frans-Vlaams

Frans-Vlaanderen is afgesneden van de ontwikkelingen van het Nederlands in België. Daarom vinden we in er oude taalkenmerken van het Vlaams, die nog bewaard zijn gebleven.

De inwoners van Frans-Vlaanderen koesteren meestal hun Vlaamse wortels, maar dan voornamelijk in culturele en historische zin. Organisaties als de Michiel de Swaenkring of Yser houck hebben grotendeels een culturele invulling. De meeste Frans-Vlamingen hebben het Frans als eerste taal, maar zijn zich toch bewust van hun Vlaamse achtergrond. Een politieke invulling van deze achtergrond was er wel in 1984, toen de Vlaemsche Federalistische Party (Parti Fédéraliste Flamand) werd opgericht, deze partij had echter niet veel succes.

Sedert enige jaren is er echter op taalkundig vlak sprake van een voorzichtige heropleving van het Frans-Vlaams en is er eveneens sprake van een toenemende belangstelling voor het Nederlands. Hier en daar worden taalcursussen Frans-Vlaams en Nederlands georganiseerd door de verenigingen de “Akademie voor Nuuze Vlaemsche Taele” en respectievelijk “Komitee voor Frans-Vlaanderen”. In Belle is er eveneens een “Huis van het Nederlands” dat onder meer taalcursussen Nederlands verzorgt.

In 2008 was ‘Bienvenue chez les Ch’tis’ in Frankrijk een zeer succesvolle film, die zich afspeelt in Sint-Winoksbergen en waarin de streekbewoners worden afgeschilderd als wat simpele, maar toch sympathieke zielen.

Uithangborden van horecazaken in Cassel verwijzen naar de Vlaamse oorsprong: ‘De Oude Schoenmakerie’, ‘Oude Herberghe’, ‘In de Henne’,… Wegwijzers onthullen oude Vlaamse namen zoals Wormhout, Zuydpeene, Noordpeene en zelfs Ecole Thyl l’Espiègle. De lokale winkels liggen vol kookboeken voor Vlaamse gerechten. Slagers maken ‘potjevleesch’ en ‘Vlamsche’ saucissen. 

Plaatsnamen
Talrijke plaatsnamen in Frans-Vlaanderen hebben een benaming die verwijst naar de oorspronkelijke Vlaamse naam, zoals Dunkerque(Duinkerke). In Frans-Vlaanderen wordt nog wel Nederlands gesproken, maar niet meer zo veel. Deze kaart geeft de taalgrens weer van vroeger en nu. Bourbourg is het verfranste Broekburg of Burburg. Bergues is het oude Sint-Winoksbergen, dat in het West-Vlaams als Bergen werd aangeduid en verfranst werd tot Bergues. Lille is afgeleid van l’Île(= Het Eiland). Rijsel is afgeleid van Ter IJsel(= Op Het Eiland). De Nederlandse en Franse benaming hebben dus dezelfde betekenis.

Familienamen
Ook de familienamen van de bevolking van Frans-Vlaanderen tonen hun Vlaamse wortels. Deze familienamen komen met exact dezelfde schrijfwijze ook heel veel voor in België. Hieronder vind je enkele Vlaamse familienamen op een herdenkingsmonument van gevallen soldaten uit de Eerste Wereldoorlog op de begraafplaats in Steenvoorde: Camerlynck, Cleenewerck, Decoster, Decreus, Degrave, Deheegher, Dejonghe, Delbaere, Demol, Dequeker, Dereeper, Devey, Huyghe, Plaetevoet, Ryckewaert, Sansen, Spetebroot, Vanderlynden, Vannobel, Vannoorenberghe, Vanpeene, Vantorre, Verhille, Weillaert.

Kenmerken van het Frans-Vlaams
 Het Frans-Vlaams vertoont de algemene kenmerken van het West-Vlaams, maar toch zijn er enkele afwijkingen:

·        De g valt weg in emaakt (= gemaakt) en soms het hele voorvoegsel ge- (bijvoorbeeld in met (= gemet) en lukken (= geluk wensen)). Dat verschijnsel komt voor in de hele Westhoek, ook in België. Deze evolutie komt ook voor in het Fries, het Gronings en het Engels. 

·        Het wegvallen van de slot -n in werkwoordsvormen en andere woorden in een 15-tal dorpen in het uiterste westen (lope, ete, binne, buute) is weer een restant van een Middelnederlandse ontwikkeling langs de kust, die ook nog in het Fries en het Engels parallellen heeft (vgl. Nederlands werken met Engels to work), maar die in het Middelnederlands van Vlaanderen en Brabant weinig voorkomt. Het weglaten van de slot -n in de standaard-uitspraak is pas later vanuit Holland en Brabant verspreid. Ook in de woordenschat zijn er duidelijk Ingweoonse restanten (b.v. zoeper voor  ‘harde borstel’ in een aantal dorpen in de buurt van Bollezele.) Het woord is afgeleid van het werkwoord zoepen (Engelse: ‘to sweep’). Sommige andere typisch Ingweoonse woorden zijn nu alleen nog maar in het Frans-Vlaams in gebruik: in het uiterste westen wei voor het bijwoord weg (vgl. Engels away); blouwer voor  ‘zware houten hamer’ (vgl. Engels to blow) en overal zole voor  ‘ploeg’ (vroeger ook in de West-Vlaamse kuststreek, Zeeland en Groningen).

De rijksgrens als dialectgrens in de Westhoek 
Het valt op dat de rijksgrens bijna nooit de dialectgrens vormt. Een aantal grenzen i.v.m. klankleer of vormleer verlopen wel in de buurt van de rijksgrens: het wegvallen van d tussen klinkers in Frans-Vlaams sniden tegenover West-Vlaams sniën; ik bakten (West-Vlaams) tegenover ik bakkede, baktede of bakste (Frans-Vlaams). Slechts een tweetal klankvariaties vallen nagenoeg samen met de rijksgrens:

·        De uitspraak sj van de Nederlandse sch/sk in het Frans-Vlaams, die aan de West-Vlaamse kant van de grens steeds sjch luidt.

·        Ook de uitspraak van de -nd- tussen klinkers, die evolueerde naar -ng- (over -ngd- ) en daarna wegviel, valt nu ongeveer met de rijksgrens samen. Oudere sprekers in West-Vlaanderen hebben die Frans-Vlaamse uitspraak ook nog, wat erop wijst dat het aan de Belgische kant om een herstel gaat onder invloed van de spelling. Het woord ‘honderd’ bijvoorbeeld evolueerde in Frans-Vlaanderen als volgt: oendert > oengdert > oengert > oeërt; in West-Vlaanderen zegt men nu meestal alleen oendert.

Wat woordenschat betreft, vormen Frans-vlaanderen en de Belgische Westhoek vaak een eenheid (vinnig / gevinnigd voor  ‘beschimmeld’ of vartigen / vortigen voor  ‘rotten’ (elders in Vlaanderen vorten); ruke(r) voor een  ‘kluit aarde’; poeiweeg voor het tasmuurtje in de schuur). Sommige woorden zijn in Frans-Vlaanderen nog levend, terwijl ze aan de Belgische kant totaal verouderd of in onbruik zijn (boud of bold voor ‘gier’).

Taalsituatie
Terwijl het West-Vlaams in België nog zeer levenskrachtig blijkt, is het Vlaams in Frans- Vlaanderen langzaam aan het uitsterven. Sedert de laatste oorlog is het niet of nauwelijks nog als gezinstaal in gebruik en wordt dus niet meer aan de jongeren doorgegeven.

Mise en plat op 18/10/2011 18:06:08

Gepeperd en gezouten, opgediend om 18:06:22