.

xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" /> 

Toen Poolse Solidarnosc

Mede op punt werd gesteld door Paus Woytilla…

--------------------------

Gesteld dat Luc Cortebeeck en Rudy De Leeuw ooit al eens de betekenis van het woord ‘solidariteit’ hebben opgezicht in een uitleg woordenboek, of zelfs al eens zouden zijn langs gegaan bij Wikipedia, dan zouden zij, met die kennis gewapend, al iets beginnen begrijpen van onderstaand betoog. Zij moeten alleen nog het verschil tussen de soorten grenzen leren onderscheiden.

Maar over grenzen onderscheiden weten ze net zoveel als over het verschil tussen ‘mijn’ en ‘dijn’ : die twee heren willen blijven geld uitdelen tot het haar door onze muts groeit. Want dat geld is niet van hen, maar van ons. Volgens mij is dat erger dan stelen : het is de voortzetting van het werkwoord stelen met voorbedachten rade met het oogmerk zichzelf te verrijken.

Al eens gedacht Lucske en Rudieke, wat er in Tunesie gebeurt met meelopers van het afgeketste gezag? Accoord, wij Vlamingen lynchen nog niet zo rap onze gevallen tegenstrevers, maar er zijn grenzen. Het ‘achterhouden van het loon der werklieden’ is wel een ouderwetse uitdrukking voor gewezen patronale uitbuiting in de mond van Pastoors, maar ze geldt nog steeds voor jullie geweten. U houdt geen loon achter : dat wordt correct betaald door de werkgevers, maar U berooft hen van hun loon aan de fabriekspoorten.

Ach! Het is zo povertjes om met in het achterhoofd Lech Walesa en zijn ‘Solidarnosc’ het woord ‘solidarité’ in de hoofden te willen inhameren : eenmaal solidariteit noch min noch meer het instandhouden betekent van alle mogelijke misbruiken, dan is kwaad opzet meteen bewezen.

Heren syndicalisten : met de dag groeit de zak met aanklachten tegen jullie…

---------------------------------

Solidair over staatsgrenzen heen

24-01-2011 - Dirk Rochtus - Opinie de redactie

In Iskander

Is de solidariteit bedreigd, mocht de Belgische staat uiteenvallen? ‘Het koudste aller monsters’, zo noemde de Duitse filosoof Friedrich Nietzsche de staat. Toch lopen mensen warm voor de staat.

Dat is bijna letterlijk te nemen. Denken we maar even aan de culturele manifestatie in de KVS vorige vrijdag of de betoging tegen de ‘moeizame regeringsvorming’ afgelopen zondag in Brussel. Waarom hechten mensen, zelfs de kunstenaars onder hen, zoveel waarde aan de staat? Ze denken er niet allemaal zo over. Friedrich Nietzsche (1844-1900) bijvoorbeeld. Die was er tijdens zijn leven getuige van hoe de Duitse Bond, een conglomeraat van kleine staten, veranderde in een machtige eenheidsstaat. De filosoof zag de ‘Duitse geest’ bedreigd door zoveel patriottisme. Ooit ging de bloei van de Duitse cultuur gepaard met versplintering in een veelheid aan staatjes. Hoe minder staatsmacht, hoe meer cultuur. Nu vreesde Nietzsche ‘de nederlaag, de extirpatie van de Duitse geest ten gunste van het Duitse Rijk’, zoals hij het formuleerde in zijn Unzeitgemässe Betrachtungen (Oneigentijdse Beschouwingen).

De staat zoals we hem kennen is een product van de Vrede van Westfalen (1648). Die maakte een einde aan de verwoestende Dertigjarige Oorlog en sindsdien zijn we de staat dankbaar voor de orde die hij ons voorspiegelt. De nieuwe vredesordening definieerde hem als soeverein en ondoordringbaar ten opzichte van de buitenwereld. De vergoddelijking van de staat zou niet lang op zich laten wachten. Aan de staat als dusdanig gaat echter een groep van mensen vooraf tussen wie het samenwonen op een bepaald grondgebied een gemeenschappelijke identiteit smeedt. We zouden die groep als een ‘natie’, soms ook een ‘natie in wording’, kunnen bestempelen. Staten komen en gaan, maar de ‘natie’ blijft, ook al hoeft ze zelf niet statisch te zijn. Ze kan immers verrijkt worden door invloeden van buitenaf. We spreken dan van een inclusieve natie. Wat dreef het nationalisme als ideologie bij zijn ontstaan in de 19de eeuw? Erg inclusief was het alleszins niet. Zich afschotten was de boodschap. En om efficiënt te functioneren en de nodige legitimatie te genieten streefde een bepaalde elite ernaar staat en natie te doen samenvallen op een bepaald territorium. Die groep van mensen moest in een keurslijf van juridisch afdwingbare regels worden geperst. Mensen moesten opgevoed worden tot burgers die zonder veel morren meedraaiden in het economische systeem waarover de staat waakt. Die staatsburgers moesten ook nog eens met elkaar kunnen communiceren. Concreet bracht dit het uitvlakken van dialecten ten gunste van een standaardtaal of zelfs het onderdrukken van andere talen ten voordele van één als superieur beschouwde taal met zich mee. De Belgische staat vormde hiervan bij zijn oprichting een goede illustratie: de Waalse dialecten gingen kopje onder en het Nederlands verloor de status die het tijdens het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (1815-1830) genoten had. Dat proces zette kwaad bloed bij dichters en intellectuelen als vertegenwoordigers van wat je als de ‘natie’ van de Nederlandstalige mensen in België zou kunnen aanzien. Hun verdediging van het Nederlands heeft naast het bestaan van de socio-economische breuklijn geleid tot de verbouwing van het Belgische Huis in federale zin.

Het grote vraagstuk in België blijft de spanning tussen staat en natie. België was het werk van een francofone elite die de staat als instrument gebruikte om een ‘Belgische staatsnatie’ te creëren; Vlaanderen (althans een groot gedeelte van haar bevolking) wil van de natie die zijn naam draagt een staat maken, een natiestaat. Het eerste was een elitair project, het tweede is in wezen een democratische onderneming. België struikelt over de haast onmogelijke taak om verschillende naties onder één staatskoepel samen te brengen. Wanneer een van die naties zichzelf een staatkundig jasje aanmeet, vertolkt ze volkssoevereiniteit en subsidiariteit: bestuur op het meest geschikte niveau, als het kan zo dicht mogelijk bij de burger. Duurzamer dan de staat is de ‘natie’ als groep van mensen die met elkaar verbonden zijn door onder meer dezelfde communicatietaal. De staat is misschien niet het koudste monster – hij biedt ons veiligheid en rechtszekerheid -, maar hij is ook niet veel meer dan een administratie die aangestuurd wordt door een regering waarop de volksvertegenwoordiging dan weer toezicht dient te houden. Het belang van de staat is ook afgenomen in een Europese Unie (EU) waaraan hij een stuk van zijn soevereiniteit heeft overgedragen. De staat is post-Westfaals geworden. Geen enkele staat vandaag de dag kan zich nog afschotten; hij moet open zijn naar Europa en de wereld toe. Dat meer en meer naties zich in die EU een staatspak aanmeten, sluit dus geen onderlinge solidariteit uit. Grenzen zijn relatief, de EU brengt haar lidstaten ertoe solidair met elkaar te zijn op grootschalig Europees vlak.

‘Belgische Bond’? Stel dat de Belgische staat er het bijltje bij neerlegt omdat broodnodige hervormingen voor zich uitgeschoven werden. Het hertekenen van de politieke ruimte in richting misschien van een ‘Belgische Bond’ (naar analogie met de ‘Duitse Bond’ als conglomeraat van staten) zou dan op zo een manier kunnen gebeuren dat het gevaar van verarming van het zuidelijke deel van het land wordt afgewend. Bij zo een verarming heeft Vlaanderen immers geen baat, ook al wordt het als rijkere regio verweten dat zijn ‘secessiedrang’ door financieel egoïsme zou ingegeven zijn. Dat is ook het vertekende beeld dat in het buitenland leeft over het ‘nationaliteitenconflict’ in België. Het nieuws dat heel wat inwoners van de Belgische provincie Luxemburg de identiteit van het Groothertogdom Luxemburg beginnen aan te vragen, creëert een interessant denkspoor. Wanneer zelfs een sluimerende Luxemburgse natie zich een nieuwe staatsvorm zou aanmeten, schept ook dit kansen voor een sterke economische regio die over staatsgrenzen heen solidair zou kunnen zijn met de andere staten van zo een confederale ‘Belgische Bond’ en de andere naties binnen de Europese Unie.

Dirk Rochtus doceert Duitse cultuurgeschiedenis en internationale politiek aan Lessius Antwerpen. Hij publiceerde omtrent deze problematiek: ‘Die belgische “Nationalitätenfrage” als Herausforderung für Europa’, ZEI Discussion paper C 27, www.zei.de.