Vandaag ben ik naar de Ijzerwake geweest (verslag volgt morgen of zo) en dat was een fantastische ervaring!
Daardoor kon ik niet zelf gaan staan op een of andere markt. Dus ben ik enkele markten gaan bezoeken. Eerst naar Zedelgem (wijk Heirweg). Honderden standen met enorm veel rommel en rotzooi. Hoe kan men daarmee iets verdienen? Massa's waardeloze spullen en massa's oude kleren. Veel standhouders hingen die kleren netjes op in van die winkelrekken. Zo te zien van die modieuze spulletjes van uit de tijd dat de dieren nog konden spreken, ik bedoel daar mee kledij van ouders, grootouders, betovergrootoudes enz. Niet erg beleefd om die stinkende rommel te luchten voor een ander zijn deur... Boeken waren er niet echt veel te vinden, met uitzondering dan van enkele achttiende-eeuwse boeken, losse delen uit reeksen, maar wel decoratief. Dan nog enkele boekensteuntjes en oude medailles. Iemand riep : 'Aha, de rijkste burger van Brugge!' Rijk aan schulden, ja zeker! Ik zag er enkele opkopers die oude klokken en meubeltjes zoeken om die te exporteren naar de US. Die waardeloze spullen van bij ons gaan ginder vlot over de toonbank. Ook lusters in glas of kristal zijn heel gegeerd. Iedereen heeft er wel een paar in huis en sommige zijn heel waardevol. Wat mij het meest interessant leek waren de vele aanbiedingen van reuzepompoenen, alle soorten paprika's (drie kleuren), appels, peren en pruimen. Da's tenminste nog nuttig. Ook massa's planten, boompjes, bloemen en zelfs een kraam met enkel maar cactussen. Onderweg kreeg ik aangenaam gezelschap van een goeie kennis.
Vervolgens naar Kortemark en Esen. Daar aangekomen was er geen kat te zien... Verkeerd ingelicht dus... Maar geen erg, ik moest toch deze richting uit om in Merkem te geraken voor de Ijzerwake. Tussen Esen en Diksmuide neem ik links de weg naar Klerken, ook hier zou er een rommelmarkt moeten zijn. Maar ... weeral niets te zien, ik mompel enkele verwensingen aan het adres van mijn informant. Om zekerheid te hebben vraag ik inlichtingen in een bakkerij. Het winkelmeisje begrijpt me niet, en ik vraag vriendelijk of ze soms van een andere planeet komt. Wanneer ik uitverteld ben doet ze teken dat ze niet kan spreken. Ik antwoord : 'Kon je dat dan niet zeggen?' Een andere bezoeker zegt me dat ik moet zoeken naar het Zwarte Gat of zo. Ik kijk even rond en zie geen zwart gat... Blijkbaar doelt de man op een kleine wijk ten uitkante van het dorp. Het Zwarte Gat of de Zwarte Hoek ligt dichtbij het dorpje Jonkershove. In een loodrechte straat staan enkele huizen dichtbij elkaar en voila, da's genoeg om er een rommelmarkt te organiseren. Tweederde van de standhouders stuurde hun kat. Een spekkekraam van 15 meter lang en geen hond die er naar omkeek... Bucht van rommel en de meeste standhouders met hun kin tot aan de grond. Een dame had een duizendtal bidprentjes mee maar ze vroeg er 150 euro voor. Veel te veel voor bidprentjes die maximum 20 jaar oud zijn. Bovendien zei ze : 'Ja, ik ken jou wel, je wil achter mijn gat nog een hoop geld verdienen, peize gie daddik da niet weet?' En ik : 'Madam, ik wist niet dat er ier zo ne slim vrouwmens weunde!' en ik trok vlug verder. Bidprentjes interesseren me altijd want ik ben genealoog, maar de prijzen moeten redelijk blijven. Wat verder koop ik een grote paaskaars, blij dat ik toch iets gevonden heb.
Nu naar Merkem, naar de wijk Luyghem of zo, of Lui-gem? Wat een naam zeg! Ewel, ik rijd eerst door het dorp Jonkershove. De kerk ken ik want toen ik seminarist was ben ik hier komen zingen met mijn medestudenten voor de begrafenis van Ghislain Delheye, een doodbrave jongen die voor een tijdje missionaris werd in Panama. Hij verongelukte er : verdronken in een rivier. Een hele ramp en een groot verlies voor zijn ouders en broer. Ik was toen heel erg onder de indruk want Ghislain was een goeie vriend. Nu richting Merkem dus. Het centrum lag opgebroken en ik vlamde maar rond in de kleine straatjes. Niet door te komen, wat nu? Ik ken de streek redelijk goed en ik dacht na hoe ik een ommeweg van vijf kilometer kon ontlopen... Dan maar over een grasveldje, een voetpad en nog een grasveld gehobbeld en ja... daar was de weg naar Noordschote en de wijk van de Luigemnaren. Maar ... weeral niets te zien.
Dus, nu door Noordschote waar een heel grote hoeve naast de kerk ligt (beschreven in het boek over de Westvlaamse boerderijen, door Edmond Ronse uit Gistel in ca 1914). Dan naar Oostvleteren en dan richting Veurne tot aan de Ijzer. Dan naar rechts en dan links onder de brug naar Stavele. Deze wijk heet Elzendamme. Wat verder lag de abdij Eversam, nu rest hiervan nog een grote mooie hoeve. Vroeger bewoond door Valère Quaghebeur die lange jaren burgemeester van Alveringem was. Nu woont hij in de Lindestraat, volgens mij grondgebied Beveren-Ijzer. Na enkele kilometer kom ik in het dorpje Stavele. Ongelooflijk maar waar : weeral niets... Dan maar naar Poperinge, daar kom ik op een grote rommelmarkt in de Duinkerkestraat, weliswaar na lang zoeken want de helft van de stad ligt opengebroken wegens wegenwerken. Veel rommel maar ik vind er een mooi porseleinen beeldje van Sint-Rochus. Plots begint het wat te regenen. Mensen kunnen raar doen : een dametje die enkel porselein verkoopt dekt vlug alles af, waarom eigenlijk? Dat ze blij is dat het stof er af spoelt! Een jong koppeltje met een boekenkraam dekt niets af : alle boeken zijn beschadigd. Eigenlijk waren die boeken zo al niets waard en nu zijn ze helemaal om zeep... De prijzen zijn hier wel lager dan in het Brugse : de meeste dingen die er liggen krijg je mee voor een euro en veel zaken zelfs aan 10 cent of zo. Maar rommel blijft natuurlijk rommel. Een politieagent amuseert zich door alle auto's die aan het parcours van de rommelmarkt komen de laan uit te sturen. Hebben ze echt niets beters te doen dan de mensen te ambeteren?
Daarna naar Vlamertinge. Eerst rijd ik door de Brandhoek, een wijk in Vlamertinge dat een eigen kerkje heeft. Dan kom ik in het centrum met zijn grote kerk (heropgebouwd na WO I) en zie ... weeral... helemaal niets. Niet te geloven. Even verder vraag ik aan een wandelaar of hij me kan helpen. In een kleine 'buitenwijk' van het dorp is er inderdaad een marktje. Weeral veel standhouders die verstek gaven zodat het heel vervelend is als je telkens 30 meter moet lopen naar een volgende stand. Het enige wat ik vind is een kanjer van een varken, in de vorm van een spaarpot welteverstaan. Voor een halve euro is hij van mij en drie klokken beginnen te luiden als gek en nodigen uit naar de mis. Ik besef dat het bijna halfelf moet zijn en dat ik binnen een half uur in Steenstraete wil zijn voor de Ijzerwake. Mijn auto kiest richting Elverdinge, dan Boezinge en dan kom ik op de baan Ieper-Diksmuide. Enkele kilometers voor Steenstraete zie ik al honderden auto's geparkeerd langs de weg. Ik zie links heel in de verte een grote tent staan en heb na mijn vele kilometers wandelplezier van deze morgen geen zin op er nog eens vijf kilometer bovenop te doen. Dus verder rijden is de boodschap, tot over de Ieperlee en dan naar links, een klein baantje in. Een kilometer verder staat een pijl 'Parking'. Ik rijd het erf van een kleine boerderij op, en kom in een grote weide waar al vele honderden voertuigen staan. (wordt vervolgd).
Voor wie het mocht interesseren, morgen rommelmarkt in Luigem, dit is een wijk van Merkem. Hoe komt die wijk in hemelsnaam aan zo'n naam???? Merkem, waar morgen ook de Ijzerwake plaats vindt...
Alhoewel héél groot (ca 1000 standhouders) en héél lange afstanden kan ik hier kort over zijn. Ongelooflijk veel rotzooi. Dus geen pluim voor de organisatoren. Zoveel medewerkers en zoveel werken om standhouders een plaatsje te geven, puur verloren werk. En dan al die politiemensen die al van 's nachts de boel moeten helpen regelen. En de zeer slechte bereikbaarheid van het parcours : elk jaar hetzelfde liedje. En het lange (urenlange?) aanschuiven van de standhouders voor ze het rommelmarktparcours op kunnen... Mij zullen ze daar niet meer zien! Zonde van mijn tijd!
Na twintig jaar is het eindelijk zo ver. De oude begraafboeken, en later ook de doop- en trouwregisters van Eggewaartskapelle, worden eindelijk ontsloten. Vele jaren geleden al ontcijferde ik vele maanden aan een stuk deze parochieregisters. De in het rijksarchief bewaarde begraafboeken starten in 1668 en lopen tot en met 1796. De doop- en trouwregisters lopen van 1599 tot 1796. Gelukkig werden ze niet verwoest tijdens WO I, zoals bijna alle parochieregisters van bv. Ramskapelle aan de Ijzer en die van Kaaskerke.
Deze boeken lagen vele jaren lang onder de wasbak in het bijkeukentje van de pastorie van Eggewaarts, zo vernam ik vroeger van pastoor Emiel Coulommier zaliger. De pastoorsmeid - en ten tijde van pastoor Delrue waren er zelfs twee want inhun eentje durfden ze niet bij deze pastoor wonen - liet al het water van het poetsen weglopen onder die wasbak. Dat 'oud papier' wilde men niet weggooien maar lag daar toch niet in optimale bewaringstoestand... Pastoor Coulommier ontdekte deze kostbare documenten, hing ze wat te drogen aan een waslijn in de pastorietuin, legde alles in een doos en bezorgde dit alles aan het rijksarchief in Brugge, dit moet in de zeventiger jaren van de vorig eeuw gebeurd zijn. Gelukkig maar. Maar om een lang verhaal kort(er) te maken : door die waterschade zijn behoorlijk wat gegevens (geschreven in inkt) verloren gegaan of heel moeilijk leesbaar geworden...
Gelukkig heeft een goed verstaander maar een half woord nodig, letterlijk hier. Maar zelfs dan nog : enkel doordat ik heel vertrouwd ben met de namen van wie ooit in Eggewaarts woonde gedurende de voorbije eeuwen, kon ik met veel moeite heel veel gegevens ontcijferen. Maar lang niet alles, zo zie ik nu in mijn nota's van vijftien tot twintig jaar geleden...
In het rijksarchief in Beveren-Waas heeft men de afgelopen jaren alle parochieregisters die men vroeger gefotokopieerd heeft, nu ook ingescand. De akten zijn nu dus digitaal raadpleegbaar. De kwaliteit van die scans is véél beter dan die van de fotocopies op papier, de foto's op microfiche en -film, waarin de akten raadpleegbaar waren de laatste decennia. Nu hoop ik met behulp van deze scans nog heel wat ontbrekende info op te snorren.
Gelukkig is Eggewaarts een klein dorpje met weinig inwoners. Toch zullen er duizenden akten ingevoerd moeten worden maar ik doe het graag want het is en blijft voor altijd 'mijn' dorp!
Het is nu alweer enkele weken geleden dat ik terugkeerde van een reisje naar Normandië en Bretagne. Veel mooie dingen gezien maar te weinig tijd om Bretagne echt door te reizen. Spijtig maar dat haal ik binnenkort wel weer in. Eén van de mooiste herinneringen van mijn reis vorig jaar in Bretagne is de bombarde, een blaasinstrument dat gecombineerd kan worden met doedelzak of orgel. Ik hoorde de muziek voor het eerst in een eeuwenoude kerk ergens in een Bretoens stadje. Ik was meteen betoverd want die mooie muziek gecombineerd met kerkorgel is echt hemels. Heel verheven muziek, het bracht me naar hogere sferen. Die betoverende klanken lieten me echt niet los en ik zat zeker een uur lang te luisteren naar die goddelijke tonen. Dan op zoek naar cd's, ik kon er een drietal bemachtigen, stuk voor stuk fenomenaal!!! Dit instrument klinkt anders dan gelijk welke andere. Eén cd is gewijd aan klaagzangen, 'Pardonou' of zo genoemd. Heel indringende, smekende muziek, die de hemelingen hierboven zeker beroeren (en dat zouden er toch velen moeten zijn...).
Ik kan nauwelijks wachten om terug te keren naar Bretagne om verder te genieten...
Ik kijk nu uit om meer van die prachtige muziek te vinden... Moest iemand tips hebben...
Ze zeggen daddik een 'stieve droeve' toenge heb...
Bij gebrek aan een betere afbeelding van een tiran heb ik hier een zwaluwstaartkoningstiran geplaatst...
Ze zeggen dat ik een 'droeve' toenge heb... En ze hebben allemaal gelijk. Mijn hart ligt op mijn tong. Als het mij niet aanstaat dan zullen ze het wel horen... Sommige dingen moeten eens gezegd worden, hoe moeilijk dat dat ook moge zijn.
Maar ik moet er ook aan toevoegen dat ik een olifantenvel heb, voor alle duidelijkheid ik bedoel dat hier enkel figuurlijk hé!!! Ik wil niet vergeleken worden met die dikhuiden. Ik kan dus veel verdragen en dit vooral van wie mij heel nauw aan het hart liggen. Maar... wee wie mij minder nauw aan het hart liggen... Die zullen het geweten hebben!!!
En ondanks het feit dat ik in mijn leven al wat tegenslagen heb gekend, denken we hierbij in de eerste plaats aan de dubbele verbanning uit het grootseminarie in Brugge, denk ik toch dat ze hier boven een boontje voor mij hebben. Ik heb al veel mooie dingen mogen meemaken, en af en toe iemand gelukkig of gelukkiger mogen maken, wat kan ik me nog meer wensen??? Hierboven luisteren ze wel degelijk naar wie iets goeds wenst voor een ander. Wat niet wil zeggen dat ik niet liefste van al priester was geworden, ik zal dat blijven herhalen tot mijn laatste snik!!!
En nu verder over wie het geweten zal hebben... Let op, sommigen zullen denken dat ze deze snoodaard ergens van kennen...
Neem nu Hitler (niet de echte maar eentje die soms nog erger was dan the real one...). Een tiran eerste klas, een dictator die zich almachtig waande ... en spijtig genoeg nog altijd waant... Een hereboer die zich honderd procent thuis zou voelen in de middeleeuwen : elke dag een pakske slaag voor de vrouw en al zijn kinderen, voor al de kinderen althans die bij hem op de hoeve wonen. Eigenlijk weet hij zelf niet eens hoe rijk aan telgen zijn nageslacht is. Want... boer Bavo kneep en knijpt de katjes in het donker. Hij deed het bij nacht... En boer Bavo had wel meer zaakjes lopen die het daglicht niet mochten zien.
Bavo of Hitlertje dus zal ooit nog eens ferm verschieten. Eens hij hij het tijdelijke met het eeuwige zal verwisselen zal hij - zoals iedereen - moeten aankloppen aan de hemelpoort. Hij zal daar staan met al zijn zakken vol geld. Sinte Pieter zal de poort op een kier openen en zeggen : moa Hitler toch, wa peize gie toch? Je wit toch daje me zo ne name ier nie binnen meugt!!! En met een strafblad van ier na gunter! En mi heel je familie die al heel hun leven rondlopen met blauwe plekken. En gie die meer kan liegen dan da achttien peirden kunnen trekken... Zorgt daje ier weg ziet of ik gon u keer ferme begunnen met godferen!!!
En boer Bavo zal dan hopelijk tot inkeer gaan. Misschien mag hij - als hij het heel beleefd vraagt aan Sinte Pieter - nog een tweede kans krijgen indien hij zijn fouten op aarde probeert te herstellen... Maar da's lange nie zeker, want ... d'er zien gin zekerheden nie mi vandage de dag.
Dus : boer Hitler : gebruukt vor ene keer je groot verstand waarvoor je het gekregen hebt van hierboven, bedenk wat je je vrouw en kinderen hebt aangedaan en doe wat da God in je hert stikt, doe dat watda je moet doen. Doet tadde voor daddut te loate is!!!
Ik kun da moa vragen he, misschiens zoddut kunnen helpen als we er allemaal een beetje samen voor lezen (bidden dus).
Wandeling in Vladslo : de Handzamevaart en omgeving
De Sint-Martinuskerk te Vladslo, links de merkwaardige herdenkingskapel voor de gesneuvelde soldaten tijdens WO I
Gisterenavond heb ik een zeer mooie wandeling gemaakt in Vladslo. Een natuurvereniging organiseert elke woensdagavond in de grote vakantie een mooie wandeling in het Houtland, de streek tussen Diksmuide en Brugge of zo. Telkens wordt een mooi natuurplekje bezocht. Uitleg over de geschiedenis van die plaats en uitleg over natuur en dieren die er leven. Telkens zijn er een dertig à veertig deelnemers.
Zalig zoveel parkeergelegenheid, een luxe die in Brugge niet bestaat. Ik was ruim een uurtje te vroeg en besloot om een wandeling te maken op het kerkhof. Eerst even het kerkgebouw bekeken. Mooie plaats om eventueel een winkel te beginnen, veel mooier dan de kerk van Kaaskerke. Maar dit gebouw is natuurlijk nog niet ter beschikking. Wanneer ik aan de voorkant van de kerk kom schrik ik me een hoedje. Er ligt een man op de grond aan het portaal. Ik kuch even en de man opent één oog, gelukkig leeft hij nog. De man is gewoon moe na een lange fietstocht, hij neemt straks ook deel aan de wandeling. Eén van de voorgevels van de kerk is er nogal slecht aan toe. De bakstenen zijn er beschadigd, wellicht is de kwaliteit van deze naoorloogse stenen van minder goede kwaliteit. Ik zag vroeger al verschillende boerderijen waarvan zowat alle gevels van het woonhuis en de stallingen zwaar zijn aangetast. Eigenlijk enkel nog het afbreken waard...
Op het kerkhof zie ik een grafmonument voor kloosterzusters, sommigen zijn al overleden eind 19e eeuw. Ik zie geen recente overlijdens dus zal er ergens nog een ander graf bestaan op dit kerkhof. Echt bijzonder waardevolle grafmonumenten zijn er niet, natuurlijk is dit vooral te wijten aan de vernieling van heel het dorp tijdens de eerste wereldoorlog. Mooi is een kapel gebouwd uit een soort steen in dezelfde materie als kasseistenen, de kapel werd gebouwd ter nagedachtenis van de gesneuvelden uit de 'Groote Oorlog'. Van de vele honderden familienamen noteerde ik enkele : Vonderlynck - De-vreker - Decaestecker - Dick - Muylle - D'Haene - Trio - Joye - Annys - familie Proot-Proot - Zwaene-poel - Lammens - De-puydt - Haerynck - Dereepere - Steen - Baert - Leterme - Plaisier - Elisa Gat - Tempelaere - Crevits - Luy-paert - Depestel - Scharlaeken - Ver-hel- le - Devrome - Hoet - Dejaegher - De-wulf - Ryc-landt - Calle-waert - Minne - De-wilde - Vul-steke - Des-rats - Hemeryck - My-ny - Compt-daer - Velle - Perdu - enz. (What's in a name?) Ook het (vernieuwde) grafmonument voor onderpastoor en flamingant Karel Van der Espt. Een groot graf voor familie Kervyn de Lettenhove-de Meeuws. Tijdens mijn kort maar leerrijk verblijf op het kerkhof hoor ik verschillende malen de kerkklok, zo te horen van groot formaat...
In de zijgevel die aan het dorpsplein paalt is een arduinen gedenksteentje gemetseld, wellicht daterend uit eind 19e eeuw. Een familie waarvan verschillenden in de dienst van de kerk gewerkt hebben, hier volgen de namen :
Hosten Petrus, grafmaker 54 jaar hier, kerkbaljuw 58 jaar. Oud Napoleonist (?soldaat onder Napoleon?). °Vladslo 1795 - +Vladslo 1882. gehuwd met Anna '(moet dit 'Covemaecker' zijn?) °Vladslo 1798 - +Vladslo 1877. Hosten Desire, grafmaker 12 jaar, °Vladslo 1826 - +1878, gehuwd met Marie Carbonez, °Koekelare 1820 - +Vladslo 1879. Hosten Emiel, grafmaker 1 jaar (=1878, hij heeft het blijkbaar minder lang 'gerokken' dan zijn vader en grootvader) °Vladslo 1856 en er +1940 Hosten Jules, °Vladslo 1863 en er +1888). Geen enkele verdienste vermeld hier...
Rond de jaren 1960 of 1970 was er hier een (onder)pastoor Foulon. Hij leefde blijkbaar in onmin met andere geestelijken van het bisdom, waaronder bisschop Desmedt en met de bewoners van het kasteel van Vladslo. Hij schreef enkele boeken en boekjes waarin hij een en ander hekelt en aan de kaak stelt. In eentje beweert hij dat voornoemde bisschop kinderen zou hebben en mogelijks met bepaalde religieuzen van het zusterklooster van het dorp... Wat er ook van aan is, in elk geval zouden zijn boeken niet verspreid mogen worden wegens laster en eerroof. Ik herinner me nog dat een jaar of 10-15 geleden op de rommelmarkt hier in het dorp een klein rood autootje arriveerde, volgeladen met boeken geschreven door Foulon. Ik kon me enkel één exemplaar veroorloven toen. Volgens mijn schreef Foulon vier boekjes waaronder 'Kikkerwijsheid' en 'Moordhol van Gods Herders'...
Intussen arriveren uit alle windrichtingen wagens met wandelaars. Vanuit richting Esen, vanuit richting Beerst en vanuit richting Koekelare. Aan het café aan de overkant van de kerk staan enkele interessante infoborden. Ze leren ons heel wat over het verleden van Vladslo en over de eerste wereldoorlog uiteraard. We steken het plein over en volgen een betonbaantje, dat we na een kilometer ruilen voor een aardeweg die naar de dijk van de Handzamevaart loopt. Blijkbaar was dit een belangrijke waterweg, bevaarbaar bovendien. We wandelen op de dijk en zien er allerlei mooie en soms zeldzame planten en bomen. Vooral de 'kardinaalsmuts' valt me op. De bessen/vruchten zijn (kardinaals)rood en bestaan uit een viertal deeltjes die doen denken aan een priester en door zijn rode kleur aan een kardinaalshoed. Langs de vaart ligt een populierenbosje dat illegaal zou zijn. De gids zegt dat populieren hier in dit landschap eigenlijk niet passen. Ik vraag me af wat de bedoeling is van het aanplanten van dit bos, volgens mij zou het meer opbrengen en zou het meer opbrengen als weide of maaigras. Na een heel eind wandelen komen we aan een bruggetje, een ferme betonnen balk met metalen leuningen. Hier verlaten we de dijk en volgens de gids lag hier in de middeleeuwen een soort haventje. En inderdaad, ik zie een stuk weide dat beduidend lager ligt dan de omgevende gronden.
Een zichtje op de Handzamevaart.
Aan de overkant van de vaart zien we de kerk van Esen. Diksmuide en nog andere parochies ontstonden uit die van Esen. Esen is vooral gekend van zijn brouwerij 'De dolle brouwers' met zijn Boskeun, Oerbier, Arabier, Stille Nacht en Dulle Teve. Een kleinschalige brouwerij maar met lekker gerstenat! Meer info op www.dedollebrouwers.be
Esen, met binnenin een mooi schilderij door Esenaar Theunynck, de IJzervlakte afbeeldend.
Een overgrootmoeder van mij, Elisa Desmyter, werd in Esen geboren. Familie van de gekende drukkersfamilie uit Diksmuide en Veurne. Ze huwde met mijn overgrootvader Henri Sanders. Ze boerden in Ramskapelle nabij de Ijzer en vluchtten met het hele gezin naar Normandië toen de grond (letterlijk ) te heet onder hun voeten werd. Na de oorlog rentierde ze met haar man in de Witte Brigadelaan te Nieuwpoort. Weduwe geworden en op hoge leeftijd kwam ze wonen op de boerderij te Eggewaartskapelle, bij haar dochter en schoonzoon, mijn grootouders Gerard Moenaert en Alice Sanders. Een andere dochter van Elisa, Julia Sanders, huwde met Marcel Declerck en boerde te Koksijde. De andere kinderen van Elisa bleven in Frankrijk en bouwden er een nieuw bestaan op. Van de hoeve te Ramskapelle schoot er na de eerste wereldoorlog natuurlijk niets meer over en er werd een volledig nieuwe hoeve opgetrokken. Van die gebouwen is vandaag maar weinig meer over en de hoeve is nu in handen van de familie Dhondt afkomstig van Knokke.
Nu keren we in een grote boog terug naar het dorp van Vladslo, dwars door velden en daarna weer een betonbaantje volgend tot op de grote baan van Werken naar Vladslo. De dag wordt beëindigd met een frisse pint. Tussen pot en pint wordt nog wat nagekaart over van alles en nog wat. Heel gezellig. En zoals gewoonlijk hadden de afwezigen weer ongelijk.
'De Yzertoren moet verdwijnen!' De Witte Brigade en de Zwarte Brigade van Staden
Vandaag werd in tijdens mijn opzoekingen in het rijksarchief opgebeld door iemand die belangwekkende zaken over de Witte en Zwarte Brigade van Staden aanbood. Ik natuurlijk heel nieuwsgierig! Na het sluiten van het archief spoedde ik me met de wagen richting Roeselare om alles te bekijken en zo mogelijk aan te kopen.
Ik word heel vriendelijk onthaald en bekijk met stijgende verbazing een aantal uitgaven van de Witte Brigade. Zo geven die lijsten met de Stadense leden van het VNV, met naam en straat. Schoolmeesters worden vervangen daar ze blijkbaar tot de 'Zwarte Bende' behoorden.
Over de Ijzertoren lezen we het volgende : 'De Yzertoren moet verdwijnen! Dat men de overblijfselen van de helden van 1914-18 eerbiedig begrave : genoeg politieke comedie met hun lijken! Daarna een bom onder het monument van volksbedrog en het zinnebeeld van politieke leugen!' Zware woorden...
Ene Goemaere wordt er hard aangepakt. Men schrijft over hem oa het volgende : 'Het lot van Goemaere, een van de slechtste menschen van de gemeente, is voor altijd bezegeld!'
Nog enkele citaten :
'Wat doen met onze verraders na hun veroordeling? Een simpel voorstel : Dat men Duitschland verplichte in het vredesverdrag de onwaardige Belgen die Duitschers wilden zijn (,) binnen haar grenzen op te nemen! Plaats zal er genoeg zijn in Duitschland en wij zijn ons slecht volk kwijt!'
'De tijden van de Gestapo zijn voorbij. Men kan vrij ademen, vrij spreken. Als gij feiten kent tegen een persoon, die bewijzen dat hij tegen zijn medeburgers handelde ten voordeele van den vijand, komt het ons zeggen! Wij maken dossiers op voor het Belgisch gerecht. Een klein feitje kan ons op het spoor brengen van een lid der Vlag of van de Gestapo. Wij willen die slechte elementen onder ons volk uitroeien.'
'Sommige personen misbruiken de naam van de Witte Brigade om anonieme brieven te zenden met bedreigingen, om zwarte kruisen te schilderen. Die personen zullen vervolgd worden! Komt alle verdachte handelingen aanmelden op ons bureau.'
'Een andere waarschuwing richten wij tot enkele landbouwers. Binst den oorlog werden er zeer gevaarlijke waakhonden gekweekt om de hoeve te verdedigen. Men kan dat aannemen 's nachts, maar er bestaat geen reden om die dieren gedurende den dag op het hof los te laten. Kwade honden zijn dikwijls op de hoeve het zinnebeeld van den hondschen boer, die aldus de sukkelaars, de bedelaars en de hongerige kinderen van zijn drempel hield. Die gewoonten moeten verdwijnen! Indien er boeren zijn die denken dat zij aldus onze mannen zullen verschrikken, dan zeggen wij : kwade honden die niet vastliggen en onze jongens, zooals het gebeurd is, aanvallen, worden neergeschoten, om maar te zwijgen van gebeurlijke schadevergoeding.'
'Waarschuwing aan de Zwarte Bende : Hier en daar steekt er weer een zijn kop op of laat hij een venijnige tong sissen. Er zijn er die nog niet geprofiteerd hebben van de les en de volkswoede voor goed gecalmeerd geloven.
Maar opgepast! Er kan nog beweging komen onder ons volk, waneer onze Politieke Gevangenen terugkomen, indien de uitzuivering en de boete niet volledig is. Daarom nog een waarschuwing. Houdt u stil, mannen van de Zwarte Bende en, indien gij uw mond niet kunt houden of uw geweten u niet met rust laat, verdwijnt van de parochie!'
Uitgever van de bladen - die niet gedateerd zijn maar wellicht in 1944 werden verspreid - is G. Bouckaert, namens de Witte Brigade van Staden. Eenmaal wordt ook de drukker vermeld : A. Monthaye.
Zware tijden moeten dit geweest zijn voor Staden...
Apen bij de vleet? In Doornik wel maar niet in Brugge!
Normaal gezien zat ik nu uren naar apen te kijken. Iets heel anders dan die andere apen die ik vijf dagen lang in Doornik aan mijn stand zag passeren. Gelukkig waren er ook enkele normale mensen bij, hun bezoek - vooral op de laatste dag gisteren - stel ik bijzonder op prijs! Nee, alle gekheid op een stokje, ik zou deze avond normaal gezien gaan kijken naar de nieuwe film over de Apenplaneet of zo. Ik weet nog dat decennia geleden die reeks apenfilms op tv kwam en nu maakten ze een nieuwe film over wat aan die apenfilmreeks voorafging. Daar de commentaren bij filmrecensoren heel positief zijn wilde ik zeker gaan kijken. Maar er kwam wat tussen, ondere andere (nietwaar dingske???) zodat dat feestje niet doorging. Spijtig maar afstel is geen uitstel. Tot zover de verklaring van die beestige titel boven mijn blog...
Na een heel lang en bijzonder schraal weekend - op financieel vlak althans (morgen zet ik hierover een en ander op de blog) - te Doornik ben ik blij om terug in Vlaanderen te kunnen toeven. Brugge is oltied schone, zo zong Willy Lustenhouwer, en terecht!
Vandaag dinsdag, mijn 'rust'-dag, mocht ik een hele dag verblijven op het rijksarchief. Een schat aan oude documenten over Eggewaartskapelle, het dorpje mij zo dierbaar. Het huidig afdelingshoofd, dhr Maurice Vandermaesen, is een buitengewoon vriendelijk en hartelijk man. Zijn medewerkers zijn uiterst behulpzaam om de bezoekers zo veel als mogelijk te begeleiden in hun zoektocht naar hun voorouders, geschiedenis van hun stad of dorp, enz. Net voor het sluiten rond 16u30 sprak ik dhr Vandermaesen en uitte mijn diepgemeende dankbaarheid voor de excellente service. Jammer, heel jammer, dat hij binnen enkele maanden op pensioen moet - zoals hij zelf zegt - gaan. Meer dan 30 jaar ervaring en wijsheid die dit paradijs voor de genealogen en geschiedvorsers zal verlaten... Velen zullen zijn wijze raadgevingen en bemoedigingen missen. Gelukkig kan hij zijn opvolger al klaarstomen voor de toekomst. Ik kom al twintig jaar lang in het rijksarchief, van in de tijd dat ik voor de eerste keer studeerde aan het grootseminarie. Een pijnlijke herinnering van uit die beginperiode van mijn opzoekingen is dat ik door een bepaalde prof uit het seminarie gewoon verboden werd opzoekingen te doen tijdens het schooljaar. Je mocht wel gaan voetballen, zwemmen, lopen en pintelieren of zo, maar ik mocht niet aan mijn stamboom werken. Die snoodaard (sorry voor het woord maar ik druk me eigenlijk nog zacht uit) loopt nog steeds rond om mensen te ambeteren. Zo moeit hij zich ook graag met bepaalde bisschopskwesties... waar hij eigenlijk geen zaken mee heeft en ... eigenlijk heeft hij zelf ook 'boter op zijn hoofd'... een stom spreekwoord dat het laatste jaar te pas en te onpas naar elkaars hoofd geslingerd werd.
Binnenkort start ik met het invoeren van alle akten van de parochieregisters van mijn geliefde Eggewaartskapelle, zo zullen vorsers veel vlugger hun voorouders terug kunnen vinden. Het kadert in een ambitieus en schitterend project dat uitgaat van het rijksarchief. Het is immers de bedoeling om alle akten van parochieregisters en burgerlijke stand (grosso modo de periode eind 16e eeuw tot 1900) te ontsluiten. Een titanen werk dat uitsluitend door vrijwilligers wordt verricht, onder leiding van de heel werkzame Nicole Cornillie uit Sinte-Pieters. Met fameuze ondersteuning vanwege het rijksarchief. Dus zelf wil ik ook mijn steentje bijdragen.
Wat blijkt vandaag? Voor zover ik wist zijn voor mijn dorp volgende parochieregisters bewaard : dopen en huwelijken van 1599 tot 1796 en de overlijdens van 1668 tot 1796. Vandaag echter ontdekte ik dat er nog oudere overlijdensregisters bewaard zijn in het rijksarchief te Beveren-Waas, vanaf ca 1631. Dus 37 jaar verder terug dan ik tot nu toe wist. Een ferme aanwinst dus.
Uiteindelijk is het mijn bedoeling een database aan te leggen met àl wie ooit in mijn dorp geboren is of gewoond heeft. Dat gaat uiteraard over duizenden mensen en natuurlijk kan zo'n werk nooit volledig zijn. Te meer omdat er voor de periode van 1599 weinig bronnen voorradig zijn. Tussen 1599 en 1796 zijn er zo'n 6000 Eggewaartsnaars geboren, dus zo'n 30 per jaar, tel daar nog de periode 1796 tot heden bij en het zal de moeite zijn! Plus al de mensen die elders geboren zijn en hier ooit woonden... Ik gok dan toch op een 20 000 personen, niet niks voor een dorpje dat vandaag minder dan 200 inwoners telt...
