Bergen poort tot Noorse fjorden
In de voetsporen van
Edvard Grieg
In Bergen blaffen de honden naar iedereen die geen paraplu in de hand heeft. Of beter nog: In Bergen worden alle kinderen geboren met een regenscherm in de hand. Dit zijn slechts twee van de vele grappigheden die de stad Bergen dagelijks over zich heen krijgt. Niet moeilijk, het regent er quasi elke dag. We bezochten Bergen evenwel onder een gelukkig gesternte en mochten genieten van de vele troeven die de kustprovincie Nordhordland te bieden heeft.
Gelegen aan de westkust is Bergen op Oslo na de grootste stad van Noorwegen, met bijna 250.000 inwoners. Het is vooral gekend omwille zijn grote neerslag, 2250 mm per jaar. De stad zet dit fenomeen elk jaar extra in de kijker met het Regenfestival, een regenjas- en parapluparade. Tot voor enkele jaren stonden er her en der parapluautomaten. Die (bijna) dagelijkse regenval hebben ze danken aan de ligging tussen zeven bergen met de Ulriken als hoogste met 642 meter. Regen of geen regen, Bergen is een stad waar heel wat te beleven is en zich stilaan ontpopt als stad voor een citytrip. Met de luchthaven Flesland aan de rand van de stad, bijzonder makkelijk te bereiken vanuit Brussel.
Gesticht in 1070 door Olav Kyrre was Bergen tot 1299 de hoofdstad van Noorwegen, een der belangrijkste Hanzasteden en verblijf van de Noorse koningen, waardoor de stad tot de rijkste van het land behoorde. De stad was zo goed als volledig opgetrokken uit hout en werd dan ook herhaaldelijk geteisterd door branden. Het handelscentrum (Bryggen), de kern van het oude Bergen, is zo goed als origineel, staat nu op de UNESCO-Werelderfgoedlijst. Vandaag is Bergen een modern centrum van industrie, cultuur en toerisme.
Bergen, in 2000 Europees Cultureel hoofdstad van Europa, is tegelijk het beginpunt zowel als het eindpunt van de adembenemende Hurtigenroute, scheepsroute tussen Bergen en Kirkenis die dagelijks zorgt voor post-, goederen- en passagiersvervoer aan de Noorse Westkust. Bureau Scandinavia in Brussel is de grote specialist van deze wondermooie zeetocht. Meer info: www.bureauscandinavia.be.
EDVARD GRIEG
Bergen heeft zoveel te bieden, zowel op architectonisch, cultureel als op toeristisch vlak. Dit jaar staat evenwel Edvard Grieg op het hoogste culturele schavotje. Men herdenkt er de honderdste verjaardag van zijn overlijden. De Noorse wereldbekende componist, met onder andere de Peer Gynt Suites, werd in Bergen geboren op 15 juni 1843 en er overleden op 4 september 1907.
Grieg kreeg de muziek met de paplepel toegediend door zijn moeder, zelf begenadigd pianiste. Op zijn vijftiende trok hij op advies van Ole Bull naar Leipzig en werd leerling van de grote Wenzel, waarna hij bij Moscheles en Reinecke zijn kennis extra aanscherpte. In 1861 maakte hij zijn groot debuut in Zweedse Karslhamn. Edvard Grieg voelde zich evenwel sterk aangetrokken door de Noorse volksmuziek. Alhoewel hij veel reisde kwam hij steeds met veel liefde terug naar zijn Bergen. De stad zit nog bol van de herinneringen aan deze muzikale grootmeester, met als klap op de vuurpijl zijn landgoed Troldhaugen, net buiten het centrum van de stad.
LOFTHUS
Een der grote pleisterplaatsen van Edvard Grieg was het componistenhuis Hardanger, vandaag te vinden in de tuin van het prestigieuze viersterrenhotel Ullensvang Hotel in Lofthus.
De Noorse natuur was een van de grootste inspiratiebronnen van Grieg. Daarom besloot hij in 1878 naar Hardanger te trekken. De stilte, de natuur, de rust en vrede hadden op hem een positieve uitwerking.
Edvard Grieg putte dan ook heel wat inspiratie uit zijn verblijf aldaar. Aan de voet van de Hardangerfjord een stukje ongerepte kleurrijke natuur met hoge bergen, gletsjers en klaterende watervallen die zich over de bergrotsen werpen wist hij meerdere stukken te schrijven.
Lofthus en het Ullensvang Hotel ligt op 115 km van Bergen en is makkelijk met bus of ferry te bereiken. De regio Hardanger is effenaf schitterend qua natuurschoon. Geen wonder dat Edvard Grieg er graag kwam. Hij voelde zich vooral aangetrokken tot de machtige natuur van Noorwegen. Grieg had dan ook een voortdurend verlangen naar de natuur, zijn thuis. Hij componeerde dan ook in Hardanger zijn mooiste werken.
TANK SKOLE
Ander leuke bezienswaardigheid omtrent het leven van Grieg in Bergen is Tank Skole, de School van Tank, waar Edvard Grieg als tienjarige school liep. Naderhand werd hij van school gehaald en naar Leipzig gestuurd om er aan het conservatorium muziek te studeren. Een gedenkplaat herinnert aan de prille aanwezigheid van de muzikale grootmeester.
STRANDGATEN 208
Op die plaats werd Edvard Hagerup Grieg op 15 juni 1843 geboren. Het eigenlijke geboortehuis aan Strandgaten 152 werd in april 1944 door explosie volledig vernieuwd en bestaat dus niet meer. Uit erkentelijkheid voor de meester werd een bord geplaatst aan het nummer 208.
LANDAS
Leuk is ook de boerderij Landas waar het erf van 1853 tot 1873 eigendom was van de familie Grieg. Gesine Hagerup Greig, de moeder van Edvard, had het huis van haar vader geërfd. De jonge Edvard hield van deze plaats en hij bracht dan ook veel tijd door in het componistenhuisje dat zijn ouders er voor hem bouwden. De boerderij ligt iets buiten het centrum van Bergen.
ELSESRO
In dit oude gedeelte van Bergen componeerde Grief in de zomer van 1874 de muziek voor zijn legendarische Peer Gynt suites. Hij woonde in Bergen, maar mocht van een plaatselijke reder het paviljoen Elsesro als componistenruimte gebruiken. Hier kwam de meester tot rust en schreef er misschien zijn meest gekende stukken. Het paviljoen is elke dag te bezoeken.
TROLDHAUGEN
Een eresaluut aan de Noorse grootmeester Grieg is niet compleet, zonder bezoek aan zijn zomerresidentie in Troldhaugen, een vaal witte villa met groene vensterramen, diep verscholen in een bosrijke omgeving aan het Nordasmeer, op tien km ten zuiden van Bergen. Hier woonde Edvard 22 jaar lang samen met vrouw Nina, een Deense zangeres. Het was zij die de naam Troldhaugen bedacht, wat letterlijk Trollenheuvel betekent. In de winter was hij steevast op tournee, in de zomer verbleef hij op Troldhaugen. Meer nog, Troldhaugen bracht Grieg, naar eigen zeggen, voldoende inspiratie voor 24 symfoniën en 27 operas.
In de in Victoriaanse stijl opgetrokken villa ontvingen Edvard en Nina Grieg heel wat van hun vrienden met daarbij Brahms, Liszt, Mengelberg en onder ander Tchaikovsky, die op de glanzende vleugel Grieg (een pareltje van Steinway & Sons) graag zijn Pianoconcert n. 1 ten gehore bracht.
Ondanks hun graag reizen waren Nina en Evard steeds blij terug thuis te zijn op Troldhaugen. Ze waren beiden zo gehecht aan de villa dat ze er ook wilden begraven worden.
Grieg overleed op 4 september 1907 in het ziekenhuis in Bergen. Zijn as werdin een nis gezet, gehakt in de rotswand van Troldhaugen. Nina overleed 29 jaar later in 1936 en werd op 15 juni, geboortedag van Edvard, bijgezet in het wandgraf, naast haar echtgenoot.
Vandaag is Troldhaugen één groot museum, bestaande uit de villa, het componistenhuisje, de begraafplaats en het in Edvard Grieg Museum, geopend in 1995 en waar in de Trondzaal regelmatig concerten gegeven worden. Er is plaats voor 200 man.
Een bezoek aan Troldhaugen is des te opmerkelijk omdat de ganse inboedel er zo goed als onaangeroerd is. Het is alsof de geest van Grieg en Nina er blijft rondzweven.
PRAKTISCH
HOE ERHEEN:
Brussels Airlines en SAS vliegen dagelijks vanuit Brussel via Oslo of Kopenhagen naar Bergen. Duurtijd: anderhalf uur, plus 40 minuten.
VERBLIJF
Om in de sporen van Grieg te blijven is zowel Hotel Ullensvang (****) in Lofthus (www.hotel-ullensvang.no) en Clarion Hotel Admiral (***) hartje Bergen, de ideale uitvalsbasis. Prijzen der kamers respectievelijk vanaf 100 en 80 euro.
TE ZIEN
Naast de obligate Grieg-herinneringen hierboven vermeld, wacht nog een waslijst van bezienswaardigheden. Niet te missen is alvast Bryggen, de unieke rij houten woningen aan de Hanzekade. Achter deze veelkleurige historische gevels zijn met Dampen, To Kokker en Enhjorningen de beste restaurants van de stad te vinden. Het Bergen Art Museum, Bergen Maritime Museum, het Bryggens Museum en onder andere het Hanseatic Museum zijn een bezoek overwaard. Concertliefhebbers genieten zeker van de Grieg Hall, waar jaarlijks het Bergen International Festival plaats vindt. Het Horda Museum laat folklore zien terwijl een ritje van de Floibanen Funicular je naar het dak van Bergen brengt, goed voor een schitterend panoramisch zicht op de binnenstad. Met de Bergen Cable Car Ulriken klim je naar de hoogste berg van Bergen.
In Utne mag je niet voorbij het Hardanger Folkemuseum, terwijl het 18de eeuwse Utne Hotel een schat aan authentieke stukken laat zien.
Wie het water op wil, en dat is een must in Noorwegen, diverse boottochten brengen u naar de mooiste hoekjes en fjorden van de regio. Het is dan ook genieten geblazen aan boord van de White Lady vanuit Bergen of op de Peer Gynt vanuit Steinsto. Met de Bergen Card haalt u heel wat kortingen in huis.
ETEN & DRINKEN
Het hoeft geen betoog, Bergen is een levendige stad. De aanwezigheid van een universiteit en diverse concerthallen is hier niet vreemd aan. Epicentrum van de eethuizen is Bryggen, van democratisch tot peperduur. Bergen is vooral gekend omwille zijn visrestaurants. Eke dag is er een pittoreske vismarkt. Toppers hierbij zijn Enhjorningen waar de Carpaccio van walvis en zalm uit de Lofoten er bijzonder zijn. Trek in lekkere mosselen? Restaurant Dampen is uw adres. Hier zijn de Dampende Blaskjell verrukkelijk. In To Kokker zijn de gebakken Stekte Scampi op hun best. In Egon Restaurant wacht een brede waaier van kleinere schotels met de Stekte Steinbitfileter, gebakken oceaanvis, als topper en betaalbaar. In de binnenstad brengt restaurant Holbergstuen de traditionele Noorse keuken als sinds 1927. Dat alles in een nostalgisch decor, waar trollen uiteraard thuis zijn.
GELD
Noorwegen blijft zich voorlopig vastklampen aan de Noorse kronen. Eén euro is goed voor 8,07 Noorse kronen. De gangbare betaalkaarten worden overal vlot aanvaard.
EXTRA INFO
Innovation Norway, www.visitnorway.nl, tel.: + 33 70 346 73 48 en Toerisme Bergen, tel.: +47 55 55 20 14, www.visitbergen.com; www.brusselsairlines.com en www.sas.dk.
Georges Keters
|
