Blijf geborgen in je naam,
Wees als mens gezegend.
Om wat je hebt gedaan,
om wat is nagelaten.
Wat soms is misgegaan,
de scherven die je maakte.
Onvermijdelijke pijn
voor wie mensen moeten zijn.





8u00.  Het miezert, een echt 'begrafenisweer'.  Ik denk aan de woorden van Will Tura in zijn lied die gezongen werd tijdens de begrafenis van koning Boudewijn...   Met een bedrukt gemoed verlaat ik Sint-Andries, richting mijn geliefde Eggewaartskapelle.  Met pastoor Djoos Utendoale zaliger van Haringe moet ik vandaag zeggen : 'Ik ben altijd graag gegaan, maar nu is het tegen mijn goesting!'  Dit staat op zijn grafzerk in Haringe.  Ook vandaag gaat het om een priester...  de pastoor van Eggewaarts.  Een grote kilometer voor ik mijn bestemming bereik zie ik chrysanten langs de weg, naast brokstukken van de duiker waarop Hubert Fraeyman crashte.  Ik rij traag verder en parkeer mijn wagen vlakbij de kerk, naast een grote witte tent waar mensen die straks geen plaats vinden in de kerk de dienst toch kunnen volgen op een groot scherm.

Het lijkt wel of heel de hemel treurt en weent om een zwaar verlies... De buitendeuren van de kerk staan wagenwijd open, heel uitzonderlijk.  Ik betreed de helverlichte kerk, de verwarming draait al op volle toeren.  Hier in dit gebouw werden vele tientallen familieleden gedoopt, gehuwd en begraven.  Duizenden Eggewaartskapellenaars gedurende al die eeuwen.   En vandaag de pastoor, wellicht de laatst hier residerende pastoor. 

Er is niemand te zien want het is nog heel vroeg, de deur van de sacristie staat open maar er is helemaal niemand.  Enkel de technicus die zijn apparatuur plaatst om de dienst uit te zenden in de tent buiten.  Heel vreemd, een kerk zonder pastoor, de herder is er niet meer...  Alles herinnert hier aan hem, hij is immers ook nog maar pas een week geleden weggerukt van zijn parochianen.  De schitterende restauratie van de kerk vond plaats onder zijn pastoorschap.  In de kerk staan aan de linkerkant stellingen tegen de vensters, het laatste wellicht wat nog gerestaureerd moet worden.  Ik leg mijn jas op een stoel zodat ik zeker ben van een goeie zitplaats straks.  Er staan, zoals gewoonlijk, een tachtigtal houten stoelen, voor de gelegenheid aangevuld met honderden kunststof opklapstoelen.  Niets voor mij, die klapstoelen, want ik breng zo'n mottig meubel steevast in de vernieling... 

Ik ga nu naar het kerkhof, een bezoekje brengen aan de graven van mijn dierbare overledenen.  Het graf van mijn grootouders ligt vlakbij de rechteringang.  Mijn grootvader, Gerard Moenaert, heb ik nooit gekend.  Hij was een gewaardeerd landbouwer, een wijs man, die trots was op zijn levenswerk : het uibaten van de voorvaderlijke hofstede 'Het Keershof'.  Deze hofstede bestond al in de 14e eeuw en is sinds 1777 uitgebaat door mijn voorouders, zelf kom ik uit de 7e generatie.  Grootvader overleed in 1967nauwelijks 62 jaar, vier jaar voor mijn geboorte.  Mijn grootmoeder, Alice Sanders, overleed in 2000, bijna 97 jaar oud.  Ze was mijn meter en was een schat van een oma.  Verder liggen nog twee zussen en en broer van mijn grootvader, allen heel vroeg gestorven.  Verder ook mijn betovergrootvader, burgemeester Hubert Moenaert, overleden in 1884.  Verder nog verschillende aanverwanten.  Meermaals per jaar kom ik hier om te bidden, het is er altijd heel rustig.

Stilaan komt er wat meer beweging rond de kerk : bloemisten die met hun bestelwagen bloemstukken leveren die door familie en vrienden besteld zijn.  Alles wordt neergelegd aan de voet van het altaar waar straks de kist wordt geplaatst. 

Het is intussen halfnegen geworden en enkele mensen komen binnen.  Ik ga zitten en mijmer wat over de laatste dagen en ook hoe het nu verder moet met deze kleine parochies...  Vele tientallen stoelen zijn gereserveerd : voor de familie, de kerkraden, de ex-collega's-leerkrachten van het VTI (Technische school te Veurne), mensen van de parochieteams, mensen die samen met de pastoor cursus 'Gestalltpsychologie' volgden, enz.  De priesters nemen plaats achter het altaar, vlak voor het hoofdaltaar.  Ik zie er alle pastoors van de federatie Veurne, de pastoors dus van groot-Veurne, groot-Alveringem en groot-Koksijde.  Ook de vijf priesters die in het zelfde jaar als Hubert gewijd werden (een heel klein 'jaar' trouwens).  Dan nog een (=de, want er is er maar één meer) priester-leraar uit het college.  De vertegenwoordiger van de bisschop, ZEH Kannunik Koen Vanhoutte, vicaris-generaal en president van het grootseminarie van Brugge.  Tussen het publiek zie slechts twee andere priesters : ere-deken van Veurne, EH Paul Vanderghote, de immer lachende en hartelijke priester, nu wonende in Oudenburg.  Dan ook nog een priester uit Brugge die jarenlang les gaf in de inmiddels opgedoekte landbouwschool van Nieuwpoort, ook onderpastoor geweest op Sint-Baafs hier waar ik woon en daarna werkzaam in het crematorium te Brugge.  Nu aalmoezenier in diverse plaatsen.  Ik stel deze nog jonge priester voor om in het bisdom te vragen hier pastoor te worden, zeker weten dat hij hier op handen zou worden gedragen!

Verder zie ik heel veel oude bekenden uit Eggewaarts, Avekapelle, Booitshoeke, Veurne en elders.  Allemaal mensen die de pastoor de laatste eer komen bewijzen.  Een tante uit Koksijde.  De koster van Avekapelle, twee vroegere kosters van Eggewaarts, burgemeester Jan Verfaillie van Veurne, enz.

Rond 10u15 wordt de kist binnengebracht, iedereen staat eerbiedig recht.  Al had Hubert wellicht gezegd : 'Bluuf mo zitten wi!'  De kerk loopt nu helemaal vol, alle stoelen zijn bezet.  Enkele tientallen staan recht achteraan en wellicht staan ook nog hopen mensen in de tent.  Vooraan dertien priesters, net de twaalf apostels en Christus (...).  Kersvers pastoor-deken van Veurne, EH Frans Essel, gaat voor in de herdenkingsdienst.  Ik ken hem nog uit het grootseminarie, waar hij toen directeur van de afdeling filosofie was.  Alle priesters hebben hun eigen albe en stola bij daar er in de sacristie wellicht geen voldoende voorraad beschikbaar is.

11u00.  De dienst begint met 'Geef rust O Heer' ('Requiem'), begeleid door twee hoornblazers op het doksaal.  Nog twee andere mannen staan naast de hoornblazers.  Ik kijk wat ongerust naar boven...  zo sterk is dat doksaal nu ook weer niet...  Het is in feite een 'zwevende' houten vloer, enkel ondersteund door enkele balken.  Als daar maar geen vodden (of erger) van komen!  Deze vertaling van 'Requiem' vind ik altijd wat minder mooi dan het origineel want die tekst klinkt nogal geforceerd en wordt zelden gezongen zoals het hoort...  Gelukkig wordt veel verdoezeld door de hoornblazers.

Mooie gebeden, bezinningen en schriftlezingen volgen elkaar op.   De eerste lezing gaat over het Hooglied van de Liefde.  Aandoenlijk!

'Al spreek ik de taal van mensen en engelen
als ik de liefde niet heb, ben ik een galmend bekken of een schelle cimbaal.
Al heb ik de gave van de profetie, al ken ik alle geheimen en alle wetenschap,
al heb ik het volmaakte geloof dat bergen zou kunnen verzetten
als ik de liefde niet heb, ben ik niets
Al deel ik al mijn bezit uit, al geef ik mijzelf prijs om mij daarop te kunnen beroemen
als ik de liefde niet heb, helpt het mij niets.
De liefde is geduldig en vriendelijk;
de liefde is niet afgunstig,
zij praalt niet,
zij verbeeldt zich niets.
Zij gedraagt zich niet onfatsoenlijk,
zij zoekt zichzelf niet,
zij laat zich niet kwaad maken en rekent het kwade niet aan.
Zij verheugt zich niet over onrecht, maar vindt vreugde in de waarheid.
Alles verdraagt zij,
alles gelooft zij,
alles hoopt zij,
alles verduurt zij.
De liefde vergaat nooit!'

Het evangelie was een tekst waarvan pastoor Fraeyman bijzonder hield : De Emmausgangers.  Samen het brood breken en daarin Hem herkennen.  Brandde ons hart niet bij het breken van het brood???

Intussen breekt de zon door, het toeval wil dat ik weer op ongeveer dezelfde plaats zit als met de herdenkingsdienst voor de gesneuvelden in september.  Vlam, een hele stralenbundel op mijn gezicht.  Het wordt opeens stukken warmer, maar nog meer hartverwarmends horen we in de getuigenissen wat later.

De homilie wordt gehouden door de voorganger.  Tussenin enkele heel aandoenlijke getuigenissen.  Eerst Hilde Clays, afkomstig uit Veurne maar al jaren met haar man, Wim David, in Eggewaarts wonend.  Een heel actief en christelijk geïnspireerd gezin met vier flinke zonen.  Haar getuigenis spreekt boekdelen, ze verhaalde over de grote steun die pastoor Fraeyman voor haar en haar gezin is geweest.  Over de moeilijke momenten : haar moeder die overleed, haar broer Wim (waarmee ik vroeger op school zat) die verongelukte, twee kindjes (een tweeling) die ze moest 'afgeven' en dan haar oma (kende ik als buurvrouw van een groottante van mij) die enkele maanden geleden heenging...  Hoeveel leed kan een mens aan?  Dan komt Robbe, haar jongste zoon, aan het woord.  Heel beklijvend zoals hij bijna als het ware 'vloekend' zegt : 'Peters mogen niet sterven!'  Velen pinken een traantje weg.  Dan komt een nichtje vertellen over haar nonkel pastoor.  De pastoor stijgt voortdurend in mijn achting.  In zijn relatief korte leven heeft hij veel mooi priesterwerk verricht, is hij heel veel mensen nabij geweest en al dit mooie zal blijven leven in de harten van al die mensen.  Later in de viering zouden nog enkele getuigenissen volgen.  Eerst van iemand van het VTI.  Dan van een nichtje dat vroegtijdig moet stoppen want ze barst in snikken uit.  Roerend!

De begrafenis duurt meer dan twee uur.  Pas om 13u10 zijn de laatste gebeden uitgesproken.  Iedereen komt nu naar buiten, waar nog heel wat nagepraat wordt.  Mensen uit Avekapelle (denk ik) spreken me aan over mijn blog.  Ze vinden het heel fijn dat er geschreven wordt over de pastoor. 

Ik verneem dat de laatste rustplaats van onze pastoor in Booitshoeke ligt.  Hij zou daar zelf een plaatsje besteld hebben omdat hij heel goede herinneringen bewaart aan de vele speciale en op maat gemaakte liturgische vieringen in het stemmige kerkje van Booitshoeke.  Persoonlijk vind ik dat een beetje spijtig want ik zou liever hebben dat hij hier in Eggewaarts zou te ruste gelegd worden want het is hier waar zijn huis staat.  Maar Hubert was natuurlijk pastoor van vijf dorpen met drie kerken (de kerken van 's Heerwillemskapelle en Zoutenaaie) zijn immers al twee eeuwen verdwenen) en dan moet je de pastoor delen met andere parochies...  Na 900 jaren komt er wellicht een einde aan inwonende pastoors...

Na nog heel wat mensen begroet te hebben, verlaat ik mijn dorp.  Eggewaartskapelle, waar mijn hart ligt...  Nog steeds bedroefd maar toch wat minder dan toen ik hier arriveerde deze morgen.  Getroost door de vele mooie gebeden en de eerbetuigenissen door die vele honderden andere mensen...  Rust zacht daar in de zware polderbodem in Booitshoeke en in de harten van die vele mensen!!!

Blijf geborgen in je naam.
Wees als mens gezegend,
om wie je hebt getroost, gedragen in gedachten.
Je liefde en je hoop, de keren dat je lachte.
Alle zegening en heil
van wie mensen mogen zijn.

Blijf geborgen in je naam.
Wees als mens gezegend,
om vriendschap en begrip, en ongeschokt vertrouwen.
Om het leren mettertijd
van de naam 'Ik zal er zijn'.
Blijf geborgen in je naam.
Wees als mens gezegend.


MO : Blijft dan nog die ene prangende vraag : Waarom zweeg de klok daar hoog in de toren?  Misschien weigerde de klok alle dienst uit protest tegen het al te vroege heengaan van haar baas...  Kon de treurende en moedeloze klok zichzelf niet meer in beweging brengen?  Belemmerden de vele hemelse tranen (de regen) haar werking?    Of... heeft er gewoon niemand aan gedacht om de klok 'in gang te zetten'?  Dit gebeurde namelijk wellicht steeds door de pastoor zelf...  Mysterie, mysterie!



  Hier bij dit mooie kerkje van Booitshoeke is vandaag onze pastoor begraven.