Het kan zijn dat u, op bezoek in onze contreien en rondfietsend in ons prachtig Achterhoeks platteland, plotseling geconfronteerd wordt met een niet alledaags beeld. Het is dan raadzaam af te stappen, uw fiets tegen een boom te zetten, en uw ogen uit te wrijven, want u gelooft diezelfde ogen niet. U ziet van links naar rechts in een flauwe bocht van de weg een oude eik, (waarachter zich een vriendelijk ogende boerderij bevindt) een houten bank om uw vermoeide ledematen tot rust te laten komen, een grote, merkwaardig aandoende, rondachtige steen, en een aanplakbord waarop iets geschreven staat. De titel is met het blote oog zicht- en leesbaar: De Binnenheurnse Weersteen.

Het gaat om de steen. De weersteen. Op het aanplakbord lezen we dat de buurtvereniging Binnenheurne de steen hier heeft geplaatst ter gelegenheid van het 15-jarig bestaan van deze club. En of de steen al niet genoeg was: de vereniging heeft omstreeks dezelfde tijd ook de bank geplaatst zodat de argeloze bezoeker kan bijkomen nadat zij of hij gelezen heeft hoe de weersteen bijdraagt aan de weersvoorspelling voor de komende dagen. Leg uw hand op de steen. Voel de gladheid, de ribbeltjes en de overige oneffenheden. Die gewaarwording alleen al is in staat inzicht te geven in het weer van heden en morgen. Op het aanplakbord wordt u op de volgende manier wijzer gemaakt:

droog           >                 goed weer

nat                >                 regen

warm            >                 zonnig

onzichtbaar   >                mist

beweegt        >                wind

koud             >                 vorst

wit                >                  sneeuw

blauw            >                 slim kold (steenkoud)

Kijk, dat noem ik nou nog eens service! En wie zou hier niet in dit gebied willen wonen? Dit is inderdaad een streek waar de mensen zich om elkaar bekommeren, elkaar bijstaan in het voorspellen van het toekomstige weer, en de dag verder doorbrengen met het bedenken van nóg meer streken.

07-08-2011, 12:06 Geschreven door terra38  
Reageren (0)

Uit mijn studententijd, die al ver achter mij ligt, achterhaalt mij de laatste tijd af en toe een voorval dat sommigen van u misschien bekend zal voorkomen. Het is een droom over een typische studentenactiviteit. Het is geen prettige droom. Hij begint zelfs kenmerken van een nachtmerrie te vertonen, maar nu overdrijf ik een beetje.

Het gaat over het doen van tentamens. In de zes jaar dat mijn studie duurde, toentertijd achtereenvolgens één jaar propedeuse, twee jaar kandidaats en drie jaar doctoraal, heb ik talloze tentamens moeten afleggen. (Zie de foto met het stapeltje tentamenbriefjes en mijn collegekaarten beneden.) De docenten wilden weten of ik mij de verplichte studiestof eigen had gemaakt. Aanvankelijk maakte je je zenuwachtig over wéér een tentamen. Later draaide je er je hand niet voor om. Tentamens die een onvoldoende hadden opgeleverd, moesten worden overgedaan, dat sprak in mijn studierichting vanzelf. Want onvoldoendes werden niet geaccepteerd.

Hoeveel tentamens ik heb gedaan zou ik niet precies meer weten. De meeste tentamenbriefjes uit de zes jaar studie heb ik weten te bewaren. En toen ik onlangs het stapeltje telde, waren het er in de tachtig. Tachtig (!) tentamens met een (tamelijk) gunstige uitslag! Sommige tentamenbriefjes zaten nog vol bloed, zweet en tranen. Andere lagen er volslagen ongebruikt bij. Fluitjes van een cent.

Je had vakken waarvan je het tentamen - vanwege de moeilijkheidsgraad - zoveel mogelijk uitstelde. Niet op de lange baan geschoven, maar met het idee dat het handiger was eerst alle gemákkelijke tentamens te gaan doen. De moeilijke kwamen later wel. Bij mij was dat het geval met tentamens waarvoor je gruwelijk veel en ingewikkelde wiskundige kennis nodig had.

Met soms tamelijk veel moeite heb ik tenslotte alle tentamens gehaald. Daarna volgde alleen nog het afstudeerproject.

Nu, na zoveel jaar, droom ik nog wel eens dat ik alle tentamens heb gehaald, behalve één tentamen voor een buitengewoon moeilijk vak waarvan ik zeker weet dat ik het nooit en te nimmer onder de knie zal krijgen. Dat tentamen stel ik dus uit tot Sint Juttemis. Het is een geheim dat ik met me meedraag. Niemand weet ervan. Totdat men op de dag van mijn afstuderen merkt dat ik praktisch aan alle eisen heb voldaan, ruim tachtig tentamens met goed gevolg heb afgelegd en een briljante afstudeerscriptie heb geschreven. Eén tentamenbriefje ontbreekt echter. Van het vak dat ik niet beheers en nooit zal beheersen. Daardoor zal ik nooit kunnen afstuderen. Mijn geheim wordt ontdekt en iedereen spreekt erover.

Badend in het angstzweet word ik wakker. Ik ga rechtop zitten en zie met grote opluchting dat mijn doctoraalbul die dertig jaar geleden door de rector-magnificus aan mij is uitgereikt, nog steeds aan de muur hangt. Boven mijn werktafel.

Merkwaardig, zo'n terugkerende droom. En nog merkwaardiger is het te horen dat er meer mensen zijn die in hun dromen precies dezelfde nachtmerrie ontmoeten. Ik ben blijkbaar niet de enige.

31-07-2011, 12:26 Geschreven door terra38  
Reageren (0)

Met veel geld een border aanleggen op een halve hectare tuingrond achter het vrijstaande landhuis is geen kunst. Wat wél kunst is: een smalle stenen ruimte tussen de voorgevel en de straat zó in te richten dat én mooi én groen is.

Het volgende stukje tekst stamt voor het grootste deel uit het Bossche Nieuwsblad, een veel en graag gelezen huis-aan-huis-blad in 's-Hertogenbosch. In deze stad woont de broer van Terra. Hij heeft zeer onlangs de eerste prijs gewonnen met een geveltuinwedstrijd. “Wie heeft in Den Bosch zijn voorgevel aan de straatkant zo fraai versierd met heesters, bloemen en planten dat het lof en eer verdient?” Dat is ongeveer de vraag. Het antwoord staat hieronder.

Terwille van de privacy wordt de broer van Terra niet met naam en toenaam genoemd. De stukjes cursieve tekst die u leest, zijn door Terra toegevoegd.

De truc van een mooie tuin

 De broer van Terra won deze week de eerste prijs met de geveltuinwedstrijd van de gemeente Den Bosch. Hij kreeg een groene waardebon ter waarde van honderd euro. “Ik had me niet eens aangemeld voor de wedstrijd en toch heb ik gewonnen”, vertelt de broer van Terra verrast.

Van origine is Terra's broer geen stadsmens. Hij komt uit het Gelderse dorpje Dinxperlo. “Mijn grootmoeder heeft daar ook gewoond. Zij hield ook van tuinieren. Ze had het eerste bloementuintje in de weide omgeving. Voor die tijd was dat heel bijzonder.”

- De oma van de broer van Terra en dus ook Terra's oma woonde niet in een dorp, maar op een boerderij midden in het Achterhoekse platteland. Het was niet ongewoon dat Oma een tuin had. Ieder boerderij had wel ergens een (kleine) moestuin waar groente werd verbouwd. Heel bijzonder was dat Oma er een bloementuintje op nahield.

- Met de 'weide omgeving' bedoelt de redactrice waarschijnlijk een 'wijde omgeving'. Weide-omgeving had wel gekund.

De broer van Terra denkt een van de weinige tuinierders te zijn die geen hekel heeft aan onkruid. “Onschuldige onkruidjes laat ik gewoon staan. Ik houd namelijk niet zo van een tuin met perkjes.” De planten mogen in de geveltuin aan de Coppensstraat vrij groeien. Er groeit een rode kool, bloeit een kamperfoelie met roze bloemen, rode ooievaarsbekjes en een gele helianthus. Volgens de broer van Terra worden de geveltuintjes door de gemeente beoordeeld op de variatie van planten, onderhoud en hoe goed het tuintje is gevuld. “Het is gewoon een kwestie van goed onderhouden”, zegt hij nuchter. Als de planten de geveltuin te buiten gaan, knipt de Bosschenaar ze weg. Ook uitgebloeide bloemen knipt hij eruit. “Op die manier heb je niet één, maar twee of zelfs drie keer nieuwe knoppen.”

De broer van Terra heeft het niet zo op mensen die hun tuin niet goed onderhouden. “Dat soort  mensen onderschat de natuur. Alsof de tuin zichzelf bijhoudt.” In de droogteperiode ging Terra's broer elke ochtend met een emmertje water de dorst lessen van de planten in zijn geveltuin. “Een straat ziet er heel wat gezelliger uit met hier en daar wat groen en kleur.” Van de waardebon wil hij een sinaasappel- en olijvenboompje kopen.

- De liefde voor een olijvenboompje is niet van vandaag. Naast het ouderlijk huis waar de broer van Terra en Terra zelf opgroeiden stond een echte originele olijvenstruik waar in augustus kleine, rode, zure olijfjes aan kwamen.

- In het artikel wordt uitsluitend gesproken over de geveltuin aan de straatkant (plusminus één meter diep ter breedte van het huis. Er is nóg een tuin, namelijk áchter het huis. Daar kijk je helemaal je ogen uit.

22-07-2011, 14:26 Geschreven door terra38  
Reageren (0)

U moet weten: wij wonen in het buitengebied. Dat wil zeggen: op het diepste platteland, met hier en daar een boerderij, ingebed in een landschap met weilanden, mais- en andere akkers, en bosranden. Prachtig wonen, daar niet van, maar zodanig afgelegen dat de multimediale aanbieders van informatie ons territorium als 'verliesgevend' en 'onrendabel' beschouwen. Het loont niet om er een glasvezel- of andere kabel neer te leggen of de bewoners te voorzien van snel en goed werkende internetvoorzieningen. Daarvoor, zo zeggen de kabelboeren, wonen er gewoon te weinig mensen.

Nadat wij zo lange jaren verstoken zijn gebleven van mediale ontwikkelingen, zowel software- als hardwarematig, dus geen kabel om tv-beelden te ontvangen en internet via een sullig telefoondraadje, waarvoor wij zélf duur betaalde aanpassingen hebben moeten aanbrengen zoals draadloos internet en tv-ontvangsten via een foeilelijke schotelantenne, worden wij thans zowel wat betreft de harde waren als de 'content' bekogeld met talrijke aanbiedingen, opties en verdere multimediale mogelijkheden als daar zijn: digitenne en adsl-internet, benevens zenders zoals het vlaamse Eén en het even grandioze Canvas, alsmede sedert de eerste juni van dit jaar (niet te geloven) BBC-One en BBC-Two, met het gevolg dat wij niet meer achter onze fernseher vandaan te slaan zijn. (ARD en ZDF hadden wij al langer.)

Op vrijdag 15 juli a.s. (het is slechts een voorbeeld) kunnen wij ons 's ochtends om 10.00 uur voor het beeldscherm zetten om op de BBC naar het Open Engelse golfen te kijken (iets slomers kan ik mij niet voorstellen), om om (twee keer 'om') 2.00 uur in de namiddag over te schakelen naar de Tour-de-France-reportage van Sforza-op-Canvas, waarna wij in de vroege avond eindigen bij de BBC die dan het Eerste Proms Concert van dit seizoen uitzendt en wel life.

Onze dagen kunnen niet meer stuk.

14-07-2011, 12:48 Geschreven door terra38  
Reageren (0)

Men neme .. drie eieren, een snufje zout, vier sneetjes bruin brood, een vleugje peper en één deciliter net-niet-volle melk. Zo ongeveer staat het in de zoveelste druk van het Amsterdamse huishoudschoolkookboek. Die eieren en die halfvolle melk interesseren mij verder niet, het gaat nu even om het rare woord neme. Het hoofd der school heeft het onderwerp behandeld toen ik in de zesde klas zat. Ja, toen leerde je op de lagere school al verschillende wijzen: de aantonende wijs (hij loopt naar de maan), de gebiedende wijs (Loop naar de maan!!!) en de aanvoegende wijs (Dat hij maar spoedig naar de maan moge lopen!) Van díe wijzen.

De aanvoegende wijs heeft altijd iets geheimzinnigs. Zij zit, als ik het tenminste goed heb onthouden, zo’n beetje tussen de aantonende en de gebiedende wijs in. Neem nou de zin: Jaap pakt een ei uit het treefje. Dat zie je vóór je, het is als het ware een voorstelling, een performance, het is een zin in de aantonende wijs. En als Jaap het vertikt, zegt zijn wederhelft: Jaap, pak als de wiedeweerga een ei uit het treefje! Ze vraagt het niet vriendelijk, ze beveelt het op luide toon, ze gebiedt. Dus is het een zin in de gebiedende wijs.

Bij een aanvoegende wijs, zei de meester, moet je denken aan een goede raad, aan een voorstel, aan een welgemeend advies. Als je in het kookboek men neme een ei leest, dan bedoelt de schrijfster te zeggen dat men er verstandig aan doet een ei uit het treefje te pakken.

Het ongemak waarmee wij een aanvoegende wijs tegemoet treden, heeft ook te maken met het toegevoegde onderwerp ‘men’. Men neme (drie eieren), men schrijve (zijn eigen naam, foutloos indien mogelijk), men spreke (het liefst zonder consumptie), men leze (dit verhaaltje er nog maar eens goed op na). De meester zei: stam plus e. En bij navraag bleek dat te kloppen. Nemen is het werkwoord, neem is de stam, neme is de aanvoegende wijs. Horen is een werkwoord, hoor is de stam en wie oren heeft om te horen, hore wat er gezegd wordt. Gebeure wat gebeurt en kome wat komt.

Een tijdje geleden, bij het koffiedrinken op het achterterrasje, in mijn werkplunje gezeten in het zonnetje, stopte ik een stukje Deventer ontbijtkoek tussen mijn klompen. Zomaar, in een losbandige bui, van de weeromstuit. Tegen het kleine, jonge  krieltje dat poolshoogte kwam nemen, even later gevolgd door haar broertje, zei ik het volgende. “Men kijke eerst goed om te zien of het wel koek is en niet iets anders. Daarna bukke men zich voorover en pikke behoedzaam het stukje koek tussen de klompen vandaan. Daarna slikke men het stukje koek smakelijk weg. Tenslotte ga men over tot de orde van de dag.

Gaan is het werkwoord, ga is de stam, maar deze aanvoegende wijs krijgt geen e. Jammer, maar helaas.

09-07-2011, 22:53 Geschreven door terra38  
Reageren (0)

Maandag en dinsdag deze week was het weer zover. De maand juni nam afscheid met een tweetal warme, zeg maar gerust héte dagen. Temperaturen van ruim boven de dertig graden. De vorige zaterdag werden we geplaagd met hoogstens 18, gevolgd door een overgangszondag met 21 graden. Daarna werd het menens.

Denkend aan de zomers uit mijn jongenstijd, verbeeld ik mij dat ze langer duurden, warmer waren en vaak vergezeld gingen van zware onweersbuien. Natuurlijk is dat in het algemeen gesproken niet het geval, maar het zijn wel belangrijke en in je memorie vastgenagelde indrukken.

Vooraf leek een zomervakantie van vier hele weken een kolossale hoeveelheid tijd. Ook al dacht je achteraf dat de dagen waren omgevlogen. Wie ooit een middag op de roggeakker in de ‘daverhette’ heeft doorgebracht en in de schroeiende zon halmen tot garven heeft gebonden, waarbij het zweet langs je hele lichaam gutste, zal zich niet herinneren dat het ooit warmer is geweest. Het onweer dat zich meestal in de namiddag of vooravond aandiende met onheilspellend gerommel in de verte en grijsblauwe wolken met witte koppen was voor velen iets om bang voor te zijn. Ik herinner me dat ’s nachts mijn moeder mij kwam wekken met de mededeling dat er zwaar weer op komst was. Of ik maar wilde opstaan. En dan zaten we met zijn allen in onze pyjama’s in een verduisterde kamer te schrikken van de felle bliksemschichten en telden de seconden tussen flits en slag.

Onlangs schreef mijn krant staat dat de eerste tien zomers van deze nieuwe eeuw allemaal warmer waren dan de gemiddelde zomer in de vorige eeuw. Dat de vroegere zomers warmer waren, is dus niet waar. Zie je wel, dacht ik meteen, dat dacht ik al. Bovendien heb ik de bewijzen bewaard. Kijkt u maar.

Twee jaar geleden, op 20 augustus 2009, was het bij ons in de moestuin in de zon ’s morgens om elf uur 100 graden. Fahrenheit, dat wel. Maar omgerekend is dat 37° Celsius en dat is evenveel als mijn lichaamstemperatuur. Enkele minuten over zes in de avond deden de deur dicht. Op mijn thermometertje in mijn werkkamer las ik een buitentemperatuur van niet minder dan 38.5 en een binnentemperatuur van 31 graden af. Buiten was in dit geval een plekje onder de dakpannen waar de hele dag de zon op had gebakken. Geen wonder dus.

Het toppunt speelde zich enkele jaren geleden af. Op 19 juli 2006 om precies te zijn. Buiten was het om twee uur ’s middags niet minder dan 39.7°! Kom mij dus niet met verhalen dat de zomers vroeger, toen wij nog klein waren, warmer waren. Dat denken we maar.

01-07-2011, 12:56 Geschreven door terra38  
Reageren (0)

Een hof is een tuin en een hofje is dus een tuintje. In ons zangerige dialect spraken (en spreken) wij van een höfken met zo'n lange ö die je hoort in het engelse love. In mijn jonge jaren lag de hof achter het geboortehuis. Smal, lang en spits toelopend. Aan het eind van de hof stond het kippenhok. De hof werd doorsneden door een lang, recht pad. Kijkend naar het westen zag je rechts achteraan bessenstruiken met daarvoor twee appelbomen met weer dáárvoor een slordig gemaaid grasveldje. (De appelbomen leverden omstreeks augustus witgele appels op. Nooit en nergens heb ik ze lekkerder gezien en geproefd.) Links lag de groentetuin. In het voorjaar kwam de tuinman Hendrik V. om de tuin om te spitten. Op de bovenste foto van de twee hieronder ziet u mijn moeder het tuinpad aflopend richting huis nadat ze de kippen in het kippenhok op de achtergrond van een handje gemengd graan heeft voorzien.

Mijn moeder had de gewoonte aan elk van haar kinderen een stukje tuin in bruikleen te geven. Voor dat stukje hof was jij verantwoordelijk. Je mocht er zaaien en planten wat je wilde, maar je moest ook voor het onderhoud zorgen. Groot was mijn höfken niet: zo'n twee vierkante meter. Omdat ik liever lui dan moe was, verbouwde ik in mijn hofje gemakkelijke groente en dito bloemen. Bijvoorbeeld een pol aardappelen en een enkele chrysant. Vaak een paar gladiolenbollen die met weinig zorg en moeite prachtige bloemstengels opleverden. Onkruid wieden deed ik zelden. Vaak bukte mijn moeder zich - op weg naar haar kippen - om onderweg uit mijn höfken een paar onkruiden te verwijderen.

De plek waar we nu, anno 2011, onze groente verbouwen mag je met recht en reden een hof noemen. Minstens honderd vierkante meter. En elk stukje zandgrond wordt benut. In deze tijd van het jaar (juni) kan het gebeuren dat al het voedsel dat wij 's middags tot ons nemen van eigen bodem is. Sla, andijvie, spinazie, raapstelen, worteltjes, erwten, slaboontjes, heerlijke nieuwe aardappeltjes, noemt u ze maar op. Niet te vergeten de overheerlijke aardbeien, frambozen en bessen die ons dit jaar verblijdden met een rijke oogst.

Het is tamelijk veel werk. Dat is zo. Maar zolang wij onze grond de baas kunnen, verbouwen wij onze groente zelf en zorgen wij voor onze hof. Want wij geloven zeker en vast dat eigen verbouwde groente lekkerder is dan de gekochte. Maar dat zou wel eens verbeelding kunnen zijn.

25-06-2011, 15:34 Geschreven door terra38  
Reageren (0)

Wat handenarbeid en handvaardigheid betreft ben ik, al zeg ik het zelf, een redelijke prutser. Van sommige, écht handige mensen wordt wel eens gezegd dat zij, wat ze met hun ogen zien met hun handen kunnen maken. Van mij zou je kunnen zeggen: wat hij met zijn ogen ziet, maakt hij met zijn handen kapot. Lichtelijk overdreven, maar een kern van waarheid steekt er wel in.

Geen enkel probleem heb ik met het uit elkaar halen van interessante voorwerpen. Maar het weer-in-elkaar-zetten levert de nodige hoofdbrekens op. Niet dat ik enkele moertjes en schroefjes over hou, dat natuurlijk ook, maar het simpel terugveranderen in de originele (werkende) staat, lukt vaak niet. Mijn nieuwsgierigheid wint het van de verstandige opvatting dat je met je vlerken moet afblijven van voorwerpen die precies doen waarvoor ze gemaakt zijn. Ik wil het naadje van de kous weten. En als ik die weet, dan past de kous niet meer.

Neem nou zoiets fascinerends als onze vaatwasser. Bestaande uit twee schuifladen, inclusief een bestekverzamelplaats, alles van geplastificeerd draad. Beneden twee opbergplaatsen voor respectievelijk glans- en spoelmiddel en een zoutvaatje. Daarboven een draaiende slurf die, naar gelang, heet of koud spoelwater over de vaat giet om zodoende enig vuil te verwijderen. Interessant! Op de schuifladen voor de bekers, glazen en andere kop-en-schotels zie je opklapbare plastic rekjes. Een soort beker-standaardje. Je klapt ze overeind om er koppen en bekers rechtop en op-kop tegen aan te zetten. Dan kan het water van beneden ook de moeilijkste plaatsen bereiken. Handig!

Zo'n flexibel rekje kun je verwijderen. Dat is geen kunst. Ergens zit een haakje dat achter een palletje valt dat precies past op een horizontaal lopende as. Aan de andere kant zit een klemmetje met een gat dat je ergens aan een vertikaal onderdeeltje kunt vastklikken. Simple comme bonjour!

Vandaag hebben wij het flexibele rekje weggehaald. Ik wilde weten hoe dat nou precies bevestigd was in het oerwoud van plastic draden. Want je kunt het rekje door het vast te klikken rechtop zetten, maar je kunt het ook plat op zijn rug leggen. Maar hoe breng je zo'n rekje terug in de oorspronkelijke positie? Minstens een half uur hebben we, mevrouw Terra en ik, nodig gehad om erachter te komen hoe alles werkte. En dat is uitsluitend te danken aan mevrouw T. die na diep nadenken de oplossing vond. Ikzelf had de moed allang opgegeven.

Daarom een goede raad. Nee, twee. (1) Werkt alles naar behoren, blijf er dan met je handen van af. (2) Of maak even een foto-van-dichtbij van iets in de goed werkende situatie, dan kun je daar later op terugvallen. Maar pas op dat je de foto's niet kwijtraakt! Want dan heb je een extra probleem.

17-06-2011, 21:39 Geschreven door terra38  
Reageren (0)

Lang geleden, in de tijd dat de beroemde heerser Haroen al Raschid regeerde, leefde er in de delta van Eufraat en Tigris een oude, met zonen en dochters gezegende veeboer. Iemand die in alle opzichten een rijk en welvarend man genoemd kon worden.

Af en toe kwam een kalief uit de naburige stad hem opzoeken. Zij waren van jongs af aan bevriend en hadden geen geheimen voor elkaar. Deze kalief stond wijd en zijd bekend om zijn wijs oordeel in moeilijke zaken. Wanneer de oude veeboer raad nodig had, vroeg hij zijn vriend, de kalief, om advies. Zo had deze hem ervan overtuigd dat het verstandig was zijn laatste wil in een testament op te laten schrijven. De dood is immers vaak een plotselinge en ongenode gast.

Wat de wijze kalief had voorzien, gebeurde. De oude veeboer stierf vrij plotseling en werd dezelfde dag onder grote belangstelling begraven. De kalief uit de stad was om zeer dringende redenen verhinderd de begrafenis van zijn vriend bij te wonen. Hij beloofde zichzelf dat hij de rouwenden zo spoedig mogelijk zou bezoeken.

De familie van de overleden veeboer - nog steeds in zak en as verkerend – zat die ochtend in de schaduw van de poort die naar hun grote huis leidde, toen een van hen in de verte een man op een kameel zag naderen. Het was de kalief uit de stad die zijn verdriet over het overlijden van zijn vriend kwam betuigen. Na de gebruikelijke plichtplegingen zette hij zich neer in de poortschaduw bij de mannen uit de familie. Volgens de heersende mores hadden de vrouwen zich bij de komst van de man uit de stad teruggetrokken in het huis. Er werd thee gedronken en een handjevol dadels gegeten. Toen de kalief merkte dat de stemming wel bijzonder gedrukt was, vroeg hij wat eraan schortte. Daarop nam een van de zoons van de veeboer het woord.

‘Effendi, ik mag u als oudste van drie zonen begroeten en aanspreken. Onze  overleden vader heeft vaak gesproken over uw wijsheid en nu hebben wij uw raad dringend nodig. Vader heeft ons veel nagelaten dat wij onderling moeten verdelen. Een probleem doet zich voor bij de verdeling van de grootste rijkdom, en dat is het aantal kamelen dat wij bezitten. Daarginder ziet u ze staan. Vader heeft het in zijn laatste wil op de volgende manier geregeld willen zien. Kijkt u, effendi, hier is het document waar het staat beschreven:

Te verdelen 19 kamelen, in de volgende verhouding:

-         voor de oudste zoon: de helft

-         voor de tweede zoon: een vierde

-         voor de jongste zoon: een vijfde

Wijze raadsman, wij staan voor een onmogelijke opgave. Want zónder breuken mag het niet en mét breuken vallen er doden en gewonden onder de kamelen. Immers, de helft van 19 is 9½, maar aan een halve kameel heeft niemand iets. Laat staan aan een vierde deel of aan een vijfde. Al vier dagen zitten wij hier in de poort te rekenen met breuken en helen, maar wij komen er niet uit. Als u  erin slaagt het probleem op te lossen zullen wij u rijkelijk belonen en u eeuwig dankbaar zijn.’

De kalief zuchtte eens diep en vroeg daarop om nog een glas thee en een half uur bedenktijd. Toen die verstreken was, stond hij op, maakte zijn eigen kameel los die hij zo lang aan een dadelpalm had gebonden en voegde hem bij de kamelen uit de nalatenschap van zijn gestorven vriend. Vervolgens pakte hij een schrijfstift uit de mouw van zijn gewaad en schreef op het kleitablet met het testament van zijn vriend de volgende woorden en zinnen:

Te verdelen 20 kamelen, in de volgende verhouding:

-         voor de oudste zoon: de helft  = 10

-         voor de tweede zoon: een vierde  = 5

-         voor de jongste zoon: een vijfde  = 4

In totaal 19, zodat ik, de kalief, mijn eigen kameel in alle rust weer mee naar huis kan nemen.

Na de familie bedankt te hebben voor de genoten gastvrijheid, voegde de wijze kalief hierop de daad bij het woord en vertrok. Zijn roem reisde met hem mee.

Op de foto een oriëntaalse dromedaris op een even oosters kompas.

13-06-2011, 13:54 Geschreven door terra38  
Reageren (0)

Wat de vroegere encyclopedie en de nieuwerwetse wikipedia niet weten is, dat er ook kruisbekkippen bestaan. Echt waar. Ik zal het u laten zien.

Bijna een jaar geleden verscheen onze enige krielkip ’s morgens voor onze ogen met een kruissnavel. Om de een of andere reden en van de ene op de andere dag hadden de snavelpunten zich kruiselings over elkaar gebogen. Dat was geen vooruitgang, want het pikken van graankorreltjes en ander voedsel was plotseling een stuk moeilijker. Ook vandaag zagen wij het  weer. Onze kruissnavelkrielkip eet bij voorkeur grote maïskorrels en regenwurmen die hij met zijn rare snavel de baas kan.

Verder gaat het heel goed met onze krielkip. Dat vindt ook de haar begeleidende haan. Het hennetje is zelfs weer begonnen eieren te leggen. Nee, maakt u zich geen zorgen over onze kip-met-de-rare-snavel. Die redt zichzelf. Die rooit het wel.

04-06-2011, 23:25 Geschreven door terra38  
Reageren (0)

Als u het leuk vindt om een raadsel te proberen op te lossen, raad ik u aan naar beneden te scrollen tot aan het punt waar u de eerste twee foto’s tegenkomt. Probeert u, daar aangekomen, de bijgevoegde vraag te beantwoorden, dan zult u zien dat die vraag noch gemakkelijk noch één-twee-drie te beantwoorden valt. Het is een multiple-choice vraag, dat maakt de zaak wat eenvoudiger. Dat wel. Ziet u geen licht in de duisternis, oftewel: kunt u de vraag onmogelijk beantwoorden, dan kunt u zich weer naar boven bewegen om hier mijn relaas te vervolgen.

(Gelegenheid om nu even naar beneden te scrollen.)

Wat u zowel als eerste als als tweede object afgebeeld ziet (drie maal ‘als’) is geen watermeloen, geen Brussels stoplicht dat net op oranje springt, geen eekhoorn die zich (als een rups) verpopt heeft. U ziet – ongelogen – mijn eigen, hoogstpersoonlijke schedeldak. Vraag mij niet hoe die gefotografeerd is, het is in elk geval van boven. En waar ik uw speciale aandacht voor vraag is het haar dat mijn schedel bedekt. Zegt u maar gerust: het geringe aantal haren.

Vroeger was ik gezegend met een normale, zwartkleurige haardos. Later kwam daar een idem zwarte baard en een bovenlipsnor bij. In de loop der jaren zijn twee tamelijk fundamentele veranderingen opgetreden. In de eerste plaats is het aantal schedelharen drastisch verminderd. Op het ogenblik resteren enkele sluikdunne haarstrengetjes die ik zo kort mogelijk laat knippen. Boven de oren en daar waar de schedel in de nek overgaat ziet u nog een haarrand die wel iets heeft van een middeleeuws paterskapsel. Het tweede dat verandert, is de kleur. Van pikzwart via grijzend naar lichtend wit. Dat geldt in meerdere mate voor mijn baard en snor en iets minder voor mijn hoofdhaar. Het grijs is een teken van toenemende ouderdom en afnemende gevatheid. Zo heeft iedere leeftijd zijn eigen haar.

Er is sprake van nóg een bijzonderheid. Hier en daar ziet u op mijn schedeldak littekens van opgelopen verwondingen. Voor mij geldt de regel: hoe minder haar op je hoofd, hoe eerder je je hoofd stoot. Werkelijk waar! Ik loop gebogen het lege kippenhok in waar ik mijn tuinspullen opberg, en bang! stoot ik mijn hoofd aan een balk die niet uit de weg wil gaan. Het overkomt mij om de haverklap en de laatste jaren hoe langer hoe meer.

Ach, denkt u, wat interesseert mij Terra’s schedel inclusief haarbedekking en verwondingen. Gelijk heeft u. U heeft wel andere dingen aan uw hoofd! 

Wat u hieronder ziet is:

-         een Iraanse watermeloen

-         een Brussels verkeerslicht dat juist op oranje springt

-         een pop (larve) van een eekhoornrups

-         geen van de drie bovenstaande mogelijkheden.

28-05-2011, 12:47 Geschreven door terra38  
Reageren (0)

In mijn geval speelde het verdwalen zich niet af in een dorre vlakte der woestijnen of in een groot, ondoordringbaar woud. Nee, ik ben ooit verdwaald in een grote stad. Als je Den Haag tenminste een stad wilt noemen, (wat ik zeker doe, vooral nadat ik er verdwaald was,)  maar u weet dat sommigen nog altijd van mening zijn dat Den Haag een (groot) dorp is. Tot de voorsteden van Den Haag behoren ook Loosduinen en Scheveningen.

In de oorlog werden veel Scheveningers door de Duitse bezetter gedwongen te evacueren naar verre vreemde streken. Op de boerderij van mijn oom (Rudolf) en tante (Dina) in de Gelderse Achterhoek maakten wij toen kennis met de familie Kuiper, evacué’s uit Scheveningen. Na de oorlog wilden de Scheveningers iets terug doen en nodigden onze familie uit voor een bezoekje. Waarop de familie Terra Sr. de koffers pakte en met bus en trein naar het verre westen trok.

Op zondag ging men naar de kerk. Te voet, want het was blijkbaar niet ver en vervoer voor iedereen was er blijkbaar niet. De jonge Terra, destijds zeven jaren jong, had zijn zondagse pakje aangetrokken en huppelde vrolijk voor de anderen uit. De straat uit, het plein oversteken en daarna de eerste weg links. Of was het rechts?

De kerkdienst verliep zoals thuis: dezelfde prevelementen, dezelfde gezangen, dezelfde verveling voor iemand van zeven. Na de kerkdienst hoorde ik mijn oudere broer tegen mijn eveneens oudere zus zeggen dat hij gemakkelijk alleen de weg naar het logeerhuis kon vinden. Die uitdaging durfde de kleine Terra ook wel aan. Hij onttrok zich vlug aan de hoede van het gezelschap en sloeg al rennend de terugweg in. Totdat hij zeker wist dat hij in een straat liep waar hij nog nooit eerder gelopen had. En die winkel op de hoek zag hij ook voor het eerst van zijn leven. Hij was de weg kwijt: verdwaald.

Hij was in een volstrekt andere wereld terechtgekomen. En wist niets anders dan dat de familie Kuiper op nummer 32 woonde en dat door de straat waarin zij woonde geen tramrails liepen. Hoe de straat heette was hem totaal onbekend.

Veel Hagenezen moeten hem hebben gezien: een verlegen Achterhoeks jongetje dat beschroomd langs de huizen loopt en kijkt of hij ergens het huisnummer 32 kan vinden. Tevergeefs natuurlijk. Er staan honderden huizen in Den Haag met het nummer 32, maar als je ze nodig hebt, zijn ze er niet.

Ondertussen, het loopt ondertussen tegen tweeën, is bij de families Terra Sr. en de familie Kuiper een lichte vorm van paniek ingetreden. Waar zou die jongen zijn? En als hem maar niets overkomen is! Totdat er gebeld wordt. Een kennis van de familie Kuiper komt de verdwaalde Terra terugbrengen. “Wij hadden hem in de kerk gezien en nu liep hij overal de voordeuren af te zoeken, wat ons zeer verbaasde!”

Groot was de opluchting. Mevrouw Kuiper opperde voorzichtig of een kleine lijfstraf niet op zijn plaats was, maar daar kwam niets van in. Mijn ouders waren veel te blij dat ik de verdwaalsessie zonder kleerscheuren was doorgekomen.

En ikzelf? Tot op de dag van vandaag weet ik het adres van de gastfamilie in Den Haag / Scheveningen. Boreelstraat 32. Ik zal het nooit van mijn leven vergeten, ook al word ik 132.

23-05-2011, 00:00 Geschreven door terra38  
Reageren (0)

Onlangs, op 4 februari van dit jaar, heb ik u in een verhaaltje met de titel Harmonie verteld van het harmonium dat in mijn ouderlijk huis stond en daar met behulp van een Harmonium-Schule werd bespeeld. Zo’n harmonium is in de ogen van velen een larmoyant, flemend surrogaat-muziekinstrument dat uitsluitend geschikt is om vrome liederen op te spelen. Anderen, waartoe ook uw dienstwillige schrijver behoort, beweren bij hoog en laag het tegendeel. Met een harmonium is, mits goed, vakkundig en met liefde bespeeld, niets mis. Integendeel: een harmoniumklank geeft extra dimensies aan muziek.

Nu wil het geval dat een geacht familielid – een broer - mij gisteren een veelkleurig plaatje stuurde met daarop een wat ouder echtpaar dat op een zonnige zomerzondagavond pogingen doet een duet te zingen. Zij, de vrouw, bespeelt het harmonium. Hij, haar eega, heeft een zangbundel in de hand en probeert zijn vrouw bij te houden. Uit alles blijkt dat zij het met hart en ziel doen. Daarom is de vraag of het ook nog een beetje klinkt, overbodig. Met liefde en inspanning voortgebrachte muzikale klanken klinken per definitie prima. Ook al is die opvatting  slechts voorbehouden aan de uitvoerders zelf.

Kijkend naar het plaatje denk ik aan onszelf. Zó zullen wij er over een groot aantal jaren dus uitzien: mevrouw aan het harmonium en ikzelf met een gebroken stem de tweede stem zingend. Als ik het plaatje vergelijk met een recent genomen foto – ikzelf speel Handels Largo en mevrouw is elders bezig de was te strijken - die ik u ook laat zien, overkomt mij de gedachte dat het er al aardig op gaat lijken.

Weet u overigens wat de tekst aan het muur betekent? Het is een Friese wijsheid die aldus luidt: Doch dyn plicht en lit de ljue rabje. Vertaald: doe je plicht en laat de mensen maar kletsen.

11-05-2011, 20:25 Geschreven door terra38  
Reageren (0)

Inderdaad, onlangs heeft het bij ons weer eens behoorlijk gefikt. Het begon met een stapeltje vlamvattende takjes, maar al gauw breidde het vuur zich over de stenen uit. Totdat uiteindelijk de vlammen zijwaarts en via de zoldering zich een weg naar buiten zochten.

Gelukkig, de brand was niet verbonden met begrippen en uitdrukkingen als: totaal in de as gelegd, alle have en goed verbrand, gelukkig goed verzekerd, een vastberaden optreden van de brandweer redde het belendende perceel. Nee, daar was ook geen enkele reden voor. Het vuurwerk speelde zich immers af in onze stenen bakoven, de plaats waar wij heel af en toe ons dagelijks brood bakken.

Maar een mooi vuurwerk was het zeker. Een bakoven stoken is een vak apart. Zo’n stenen bakoven is namelijk gewoon een langwerpige holte die aan alle zijden door vuurvaste stenen omgeven is. De voorkant wordt geopend en gesloten met behulp van een zware gietijzeren deur. De deur wordt geopend en op de stenen vloer wordt een aanvankelijk klein voorzichtig vuurtje aangestoken. De kunst is het vuur zo in de oven te spreiden dat de zuurstof  vrije toegang heeft. Want zonder zuurstof geen vuur, zoveel is zeker. Daarom laten wij het vuur langs de zijwanden branden. De rook en de resterende afvalstoffen trekken boven langs de zolder naar voren en verder via de provisorische schoorsteen naar buiten. Daardoor kan er beneden nieuwe zuurstof  toegang vinden.

Het stoken van de oven – voorzichtig beginnen en groots, maar altijd gecontroleerd, eindigen, duurt ongeveer een uur. Of de oven heet genoeg is om er brood in te kunnen bakken, is een kwestie van gevoel en ervaring. Een te hete oven doet het brood verbranden en zwart blakeren. Een te lauwe oven belemmert het deeg om helemaal gaar te worden. Ook hier geldt de wet van de gulden tussenweg.

Voorzichtig leggen wij het geknede en gerezen brooddeeg op een plank, de schieter genaamd. Daarmee schuiven wij de broden in de hete oven. Die is ondertussen gereinigd en schoongemaakt zodat het brood behaaglijk op de nog warme vloer kan liggen. Er is plaats voor ruim twintig broden van 400 gram, maar voor deze gelegenheid doen wij het met minder.

Iets meer dan twintig minuten duurt het bakproces. In deze tijd blijft de ovendeur hermetisch afgesloten. Alleen tegen het einde verraadt een overheerlijke geur dat het brood begint te garen. En de smaak  en de geur van het brood dat daarna uit de oven komt, is onbeschrijflijk. Voorzichtig snijden wij een sneetje nog-warm-brood af en bedekken dat met een beetje boter en een laagje heerlijke marmelade. Er bestaat niets heerlijkers. Geloof mij maar.

07-05-2011, 15:55 Geschreven door terra38  
Reageren (0)

Hoewel ik geen liefhebber ben van veel en tamelijk nutteloze informatie, geef ik u even de statistieken van de afgelopen blogperiode. Tussen 6-2-2009 en  vandaag 29-04-2011 heb ik dus 99 weblogjes geschreven met in totaal 43.552 woorden. Een gemiddeld verhaaltje omvat derhalve 440 woorden, met een maximum van 667 en een minimum van 89. Als u vindt dat de verhaaltjes voor een weblog aan de lange kant zijn, en wanneer ik vind dat het nogal meevalt, hebben wij beiden gelijk. Ik had u ook nog even enkele andere statistische grootheden willen meegeven zoals de variantie en de standaard-meetfout, maar daar zit niemand op te wachten.

Natuurlijk zijn deze gegevens behalve tamelijk nutteloos ook weinig interessant. Andere vragen zijn veel meer de moeite waard. Zoals: hoeveel mensen lezen nou zoiets? Wat vinden zij ervan? Dát is pas interessant. Maar zoals bij zoveel onderzoek wordt de vraag wel gesteld, maar niet beantwoord. Dat is blijkbaar te moeilijk en te ingewikkeld.

Laat ik tenslotte ook hier maar weer een letterlijk dubbelzinnig antwoord geven. In de eerste plaats doet het er niet zoveel toe hoeveel mensen genieten van een internetverhaaltje. Misschien zijn het er maar een paar, so what? En verder ben ik van mening dat geen enkele schrijver moet proberen het iedereen naar de zin te maken. Iedere vogel moet zingen zoals hij gebekt is. Een nachtegaal jubelt, een koekoek koekoekt en een kraai krast. Die zou je in het uiterste geval de nek kunnen omdraaien. Maar u weet, ik kan nog geen vlieg kwaad doen, laat staan een kraai. En zeker niet bij mijn jubileum.

29-04-2011, 12:12 Geschreven door terra38  
Reageren (0)

“Je begrijpt: toen oom Cornelis een inderdaad schandalige opmerking maakte over de japon van zijn schoonzuster Marianne waren de rapen gaar!” Dit zou een zijn zin kunnen zijn uit een door mij nog te schrijven keukenmeidenroman. Het gaat mij nu even om de laatste vier woorden. De rapen waren gaar. Rapen zijn waarschijnlijk kookbare dingen, zoals inktvissen, aardappels of biefstukken. In elk geval worden ze gaar (en waarschijnlijk dáárdoor eetbaar) en dat schijnt, gezien het uitroepteken heel erg en bedreigend te zijn. Als de rapen gaar zijn, nou, berg je dan maar!

Zet er kool voor en het raadsel is opgelost. Net als bij mezen. Wat een mees is, weten er niet veel. Maar vraag je wat een koolmees is, dan vertelt iedereen je van het schattige vogeltje dat ’s winters aan de vetbol hangt. Zo gaat het ook met rapen. Zeg ‘koolrapen’ en ik begrijp je. Het is een of ander afschuwelijk smakend soort groente.

Je kunt er het enkelvoudswoord ‘kool’ vóórzetten (raap wordt koolraap). Je kunt er ook de meervoudsvorm ‘stelen’ áchter zetten, waardoor raap verandert in raapstelen. Dáár wil ik het met u even over hebben.

De stelen van raapstelen zijn de stengels. In onze achterhoekse binnenlanden spreken wij daarom nooit van raapstelen, maar altijd van stengels. Je zaait vroeg in het voorjaar het fijne stengelzaad in de broeibak buiten in de groentetuin. Na enkele dagen zie je voorzichtig een groenachtig doorschijnend rijtje verschijnen. Door de relatieve warmte (in de zon en achter glas) groeien de rijtjes als kool. Wanneer ze door de bank genomen twaalf centimeter groot zijn, komt mijn vrouw met een scherp mes en snijdt met een ferme jaap de stengels net boven de grond af. De stengels worden in een mandje meegenomen naar huis, daar geblancheerd (vraag me niet wat het is!) en vermengd met gekookte aardappelen. Je kunt de stengels natuurlijk ook als gestoofde groente eten, zoals wij dat met spinazie doen.

Hieronder twee plaatjes. Op het eerste ziet u de half afgesneden stengelrij in de broeikas. Links de opkomende spinazie en rechts de slaplantjes die wachten om uitgedund te mogen worden.

Het lekkere van raapstelenstamppot wordt in al zijn glorie duidelijk op de tweede foto. Jonge, verse raapstelen, tot puree verwerkte smakelijke aardappels. Plus enkele brokjes hacheevlees, een toefje peper, een lepeltje saus, een snippertje bieslook. Niet te vergeten een snufje zout. En dan natuurlijk verwend met spekjes er bovenop! Dobbelsteentjes gebakken spek waarvan het vet de raapsteellekkernij nóg een beetje smeuïger maakt. Vork en mes liggen naast het bord, maar je zou je vingers er bij opeten.

Jammer, maar waar. Alleen de eerste snede raapstelen is de moeite waard. Ze moeten jong en vers zijn. Later worden ze – zo heb ik mij laten vertellen – grof in de mond en bitter. Maar wat geeft het: wij verheugen ons nu al op de raapstelen van volgend jaar!

16-04-2011, 20:44 Geschreven door terra38  
Reageren (0)

Deze keer was een van de oude bijgebouwen aan de beurt. Wij noemen dat het ‘mantelpotshuusken’. (Een mantelpot was vroeger een grote kookketel met bijbehorende houtkachel, waarin voer (meest aardappels) voor de varkens werd gekookt.) In dezelfde ruimte bevindt zich ook een grote steenoven waarin wij heel af en toe zelf ons brood bakken.

Bij het opruimen van deze ruimte, dus bij het optillen en verplaatsen naar een andere plek, ontmoette ik een tweetal oeroude gebruiksvoorwerpen met één gemeenschappelijk kenmerk: beide zijn ze voorzien van spits uitlopende houten of metalen pennen. Ik laat ze u hieronder even zien.

De eerste is van hout. Het is een hand-eg. Hij ligt hier eigenlijk op zijn kop met de houten pennen naar boven. Aan een van de hoeken zit een stevig touw vastgemaakt met aan het eind een dwarsbalkje. Hoe werkt het? Je bent met z’n tweeën, pakt ieder een kant van dat dwarsbalkje, legt de eg met de punten naar beneden op de pas geploegde akker en trekt vervolgens de eg over de voren zodat de kluiten verkruimeld worden en er een mooi zaadbed ontstaat. De pennen staan een beetje schuin, dat egt beter. Zwaar werk, dat wel.

Aan het tweede voorwerp heb ik een gruwelijke hekel. (Ik meen er natuurlijk niets van, het is een wat flauwe woordspeling.) Want dit is werkelijk een hekel. Een stevig houten blok dat je op de ondergrond kunt bevestigen met in het midden een rij kolossale ijzeren pennen. De pennen zijn niet rond zoals normale spijkers, maar oud en vierkant gesmeed. Val er niet pardoes met je gezicht op, want dan is het leed niet te overzien. Wat doe je ermee en wat kun je ermee? Je kunt er vlas mee braken, dat wil zeggen je kunt een bos droge vlas tussen de pennen doortrekken om die zacht, dun en soepel te maken. Later wordt dan van dit gewas linnen gemaakt.

Je kunt ook iemand over de hekel halen, figuurlijk gesproken. Maar dat doe ik niet. Ik hecht teveel aan de tastbare, aan het échte, aan de lijnen en vormen die je kunt voelen, aan de spitsvondigheden waar je voorzichtig mee moet omgaan.

10-04-2011, 11:23 Geschreven door terra38  
Reageren (1)

Wie zal de wedstrijd winnen? De boer die uit alle macht en al touwtrekkend probeert de koe in de stal te loodsen? Of de koe die daar geen enkele trek in heeft? De jonge boer leunt achterover om enigszins tegenwicht te bieden. Jenny zet zich schrap. Je hoort haar denken: wat wil die man nu weer van me?

Ik wed met u dat de foto geënsceneerd is. De fotograaf heeft aan de boer gevraagd op déze manier aan de koe te trekken. Zo, met zo’n lang touw, uit zogenaamd alle macht. Misschien heeft de fotograaf ook een dealtje gemaakt met Jenny door haar een lekkere lijnkoek te beloven wanneer zij daar blijft staan zoals zij daar nu staat.

Waarom denk ik dat er theater gespeeld wordt? Omdat geen enkele boer een koe op deze manier, met zo’n lang touw, zal proberen een koe naar de bestemde plaats te leiden. Een koe naar de stal leiden doe je voorzichtig, met verleidende praatjes, met lekkere voedselbrokken, met een kort touw. Nog beter: je doet het met z’n tweeën. De ene voert het leidzame beest aan het touw mee en de andere duwt een beetje van achteren tegen de koe waarbij hij diens staart enigszins linksom draait. De koe raakt daardoor in de war en verzet zijn poot. De voorste boer zorgt er dan voor dat het in de goede richting gebeurt. 

Zo doe je dat. Dat zal iedereen die wel eens een koe aan een touw van de wei naar de stal heeft gebracht beamen. Wij, mens en koe, laten ons niets wijsmaken.  

05-04-2011, 18:11 Geschreven door terra38  
Reageren (0)

Anna kent u waarschijnlijk wel. (Ik bedoel niet dat Anna ú kent, maar dat u Ánna kent.) Dan weet u ook dat Anna niet voor de poes is. Zij laat niet met zich spotten, ze laat zich niet kisten. En als haar man het weer eens te bont heeft gemaakt en ’s avonds laat – het is al twaalf uur! - beneveld thuis komt, aarzelt Anna niet om haar eega met een stok te lijf te gaan.

Anna moest eens wachten,

wachten op haar man.

’s Nachts om twalef uren,

daar kwam Jan pas an.

Goeienavond Anna,

Goeienavond Jan,

Waar zijt gij gebleven?

Waar komt gij vandan?

Anna ging naar boven,

haalde een dikke stok.

Kwam toen weer beneden

sloeg Jan op zijn kop!

Dit is een oeroud liedje dat ik met veel moeite uit mijn geheugen heb geperst. Het liedje werd gezongen door de touwtjespringende meisjes op het schoolplein. Voor of na schooltijd, of in het speelkwartier. Met twee meisjes aan de uiteinden draaide het touw zijn rondjes en om de beurt “sprongen de meisjes in”.  (Inspin, de bocht gaat in.) Daarbij werd het bovenstaande lied van Anna gezongen.

Hoe weet jij dat allemaal? Jongens deden toch nooit mee? Was je soms jaloers dat je niet mee mocht doen? Stond je de meisjes af te luisteren bij hun onschuldige touwspringspelletjes?

Het was inderdaad zo dat geen jongen op het schoolplein het in zijn hoofd haalde om mee te springen. (Thuis wel, maar dan zagen de andere jongens uit je klas het toch niet.)  Touwtje springen deden meisjes. Ofwel alleen, solo dus, met een touw van anderhalve meter met zo’n houten handvat aan het uiteinde. Ofwel met z’n allen: elkaar afwisselend (inspin de bocht gaat in, uitspuit de bocht gaat uit) of allemaal samen. Wie af was en het touw deed stilstaan, moest voor straf aan een van uiteinden gaan staan en het touw draaien.

Nee, touwtjespringen was net als kaatseballen (met drie ballen; of, als je er een meester in was: met vier of zelfs vijf) voorbehouden aan meisjes. Jongens mochten alleen op een afstandje toekijken.      

01-04-2011, 13:00 Geschreven door terra38  
Reageren (0)

Wie heeft ooit beweerd dat een Terra-memorie - een vertelsel uit een grote reeks  waaruit u naar hartenlust kunt kiezen – altijd vrolijk, humorvol en spitsvondig behoort te zijn? En wie is van mening dat een dergelijk verhaaltje altijd over iets belangrijks moet gaan? Terra zelf heeft een andere opvatting: hij vindt dat je ook over de meest onbenullige onderwerpen een interessante tekst kunt schrijven. Bijvoorbeeld over huis, tuin en keuken-dingen. Terra vindt dat je bijvoorbeeld over je magnetron in de keuken of over je versleten vloerbedekking in de huiskamer een spannend verhaal kunt schrijven. Merkwaardig genoeg zijn het dan vaak verhalen met een historisch tintje. Ze zijn werkelijk waar echt gebeurd.  

Neem nu het schrijfbureau dat sinds een tijdje ergens in ons huis een plek gevonden heeft. Samen met zijn bijpassende stoel. Schrijfbureau en bureaustoel zijn afkomstig uit de inboedel van mijn ouderlijk huis. Beide zijn van degelijk eiken. Het schrijfblad vertoont aan de randen enkele kringen waar waarschijnlijk een rond heet voorwerp heeft gestaan. Een keteltje met kokend water misschien. Of een kop gloeiend hete koffie. Het roodachtige midden is linoleum of zeildoek, waarschijnlijk om pas gemaakte inktvlekken te kunnen wegpoetsen. De stoel heeft nu een bruinachtige bekleding, maar die is van jongere datum. In elk geval was  oorspronkelijke bekleding roodachtige gobelinstof met bloemenfiguren.

Bureau en stoel stonden vroeger thuis in een kamer die wij ‘het kantoor’ noemden. Mijn vader was destijds - in die jaren vóór de oorlog - gemeenteontvanger, onder andere belast met het innen der gemeentelijke belastingen. Mensen die overdag geen tijd hadden om naar het gemeentehuis te gaan,  konden ’s avonds bij ons thuis die belastingpenningen betalen. Ik stel mij zo’n belastingbetaler voor: iemand met zijn pet in de ene hand en de penningen in de andere. Achter het bureau, op een comfortabele stoel gezeten, mijn vader die in de gemeentepapieren nakeek hoeveel iemand aan de gemeenschap schuldig was.

Na het overlijden van mijn vader trok mijn oudste broer in het huis. Hij nam de gehele inboedel over, dus ook het bureau en de stoel. En na diens overlijden, een paar jaar geleden, zijn de ouderwetse eiken kantoormeubels bij mij thuis op de boerderij beland. Want ik kon het niet over mijn hart verkrijgen hen naar de kringloop te brengen. Er zitten te veel verhalen en beelden aan vast die ik niet wil missen.

Zoals het merkwaardige gat aan de rechterkant onder de armleuning. Tijdens de laatste oorlogsdagen in maart 1945 is ons dorp zwaar gebombardeerd. Van ons huis stond na afloop alleen de voorste helft; de achterkant was weg. Overal zag je de sporen van de granaatscherven. Eentje daarvan trof mijn vaders bureaustoel. Als u eens bij ons op bezoek komt, kan ik u de wond laten zien. Hij zit er nog steeds.

26-03-2011, 22:02 Geschreven door terra38  
Reageren (0)