Het is al weer jaren geleden dat de Nederlandse beroepsopleiding voor leraren basisonderwijs (Pabo) de PA werd genoemd oftewel de Pedagogische Academie. Nog weer veel jaren dáárvoor heette de PA simpelweg de kweekschool. Wat er precies gekweekt werd, weet ik niet, maar meisjes en jongens van zo tussen 16 en 20 jaar gingen naar een kweekschool om schooljuffrouw of schoolmeester te worden.

In de tijd dat ik een kweekschool bezocht, zag je enkele keren per jaar een troepje oudere leerlingen – het waren toen nog geen studenten - de grote toneelzaal annex gymnastiekzaal veranderen in een heuse concertzaal. Uit de kelder kwamen grote rollen kokosmat tevoorschijn die over de glimmende parketvloer werden uitgerold. Daarop werden rijen stoelen neergezet zodat iedereen, alle docenten en leerlingen, een plekje had om te zitten en aandachtig te luisteren naar vooraanstaande muzikanten die een zogenoemd schoolconcert kwamen geven. Als er een pianist kwam spelen, rolden we de zware piano uit het muzieklokaal naar het podium waar hij achter fluwelen gordijnen wachtte op het moment dat hij zijn klankkunsten moest vertonen.

Tijdens een schoolconcert was het doodstil in de zaal. Op praten met je buurman en schuifelen met je stoel stonden zware straffen. Kuchen en hoesten tijdens het concert was ten strengste verboden. (Op straffe van twintig dagen op water en brood.) Veel aankomende meesters en juffen hadden een hekel aan deze ceremonieën, vooral omdat ze niet van klassieke muziek hielden. Maar je aanwezigheid was verplicht en spijbelen was er niet bij, zeiden ook de  surveillerende docenten. Daardoor was een schoolconcert van een uur zonder pauze voor velen kommer en kwel. Niet voor mij overigens.

Op deze woensdagmiddag luisterden wij naar een wat oudere dame die een zelf meegebrachte klavecimbel bespeelde, een meneer met een grote cello en een nog jonge muzikant die blokfluit speelde. Ik was zo onder de indruk dat ik de namen van de musici nu nog feilloos weet op te noemen. De klavier spelende dame was mevrouw Janny van Wering, de cellist heette Carel van Leeuwen Boomkamp die overigens in zijn overige vrije tijd in het beroemde Concertgebouworkest speelde. De jonge blokfluitist was niemand minder dan Frans Brüggen, toentertijd ongeveer 25 jaar en algemeen beschouwd als de beste blokfluitspeler uit Nederland en verre omstreken.

De directeur van de school – ik noem zijn naam met eerbied: F. Roosjen – had de goede gewoonte de uitvoerende musici na afloop van een schoolconcert uit te nodigen voor een kopje thee en een gezellig napraatje in de directeurskamer. Enkele muziekdocenten waren daar meestal ook bij aanwezig evenals een redacteur van het driemaandelijks te verschijnen schoolblaadje, een leerling dus. Omdat ik zowel van klassieke muziek hield én redacteur van het leerlingenblad was, heb ik op uitnodiging van de directeur diverse napraatsessies bijgewoond. Zo ook deze.

Links van mij zat de directeur en rechts meneer van Leeuwen Boomkamp. Tegenover zat Frans Brüggen mij aandachtig, een beetje argwanend, maar toch ook wel weer vriendelijk aan te kijken. Het gesprek ging over muzikale koetjes en kalfjes. Waarover precies weet ik niet meer. Wel weet ik dat Frans Brüggen er zich over verwonderde dat het geachte (jonge) publiek tijdens het hele concert zich zo voorbeeldig had gedragen. Toen de gasten aanstalten maakten naar de verre Randstad terug te keren zei de directeur tegen mij: maak er maar een mooi verhaaltje van voor het schoolblad.

Gisteren, de dertiende van de achtste, werd bekend dat Frans Brüggen is overleden. Hij werd bijna tachtig. Na die ene keer tijdens het schoolconcert heb ik hem nooit meer in levenden lijve gezien of met hem gesproken. Zijn lp’s met blokfluitmuziek heb ik nog en ook enkele cd’s met het Orkest van de Achttiende Eeuw waarvan hij oprichter en dirigent was. Op het laatst van zijn leven dirigeerde hij – een breekbare man, zittend op een stoel, met afgemeten handgebaren – zijn orkest dat muziek speelde van Beethoven en andere beroemde componisten op een manier die diezelfde componisten aangenaam in de oren moet hebben geklonken.

14-08-2014, 11:53 Geschreven door terra38  
Reageren (0)