Hebt u vroeger op school veel dingen van buiten moeten leren? Nou, ik wel. Voor de aardigheid en nu we het toch over het geheugen hebben, heb ik eens opgeschreven wat mij van al dat uit-het-hoofd-geleer op school is bijgebleven. Hieronder staat het: het zijn versjes, rijmpjes, aardrijkskundige namen, jaartallen, onregelmatige werkwoorden, tafels, formules en nog veel andere nuttige zaken. Soms zijn het losse feitjes, soms zijn ze verpakt als geheugensteuntje of  ezelsbruggetje.

* Eén maal zes is zes, twee maal zes is twaalf

   drie maal zes is achttien, vier maal zes is vierentwintig

   vijf maal zes is dertig, zes maal zes is zesendertig

   zeven maal zes is tweeënveertig, acht maal zes is achtenveertig

   negen maal zes is vierenvijftig, tien maal zes is Z E S T I G !

*   An auf hinter neben in

     über unter vor und zwischen

gehen mit dem vierten Fall

wenn man fragen kann: wohin?

Mit dem dritten gehn sie dann

wenn man fragen kann wo? oder wann?

Nur auf und über nehmen dann

fast regelmäßig den vierten an.

* Groningen-Hoogezand-Sappemeer-Scheemda-Heiligerlee-Winschoten-Beerta-Nieuweschans (een treinreis in de provincie Groningen)

·       1572 - De watergeuzen nemen Den Briel

·       1573 - Requesens wordt de nieuwe landvoogd

·       1574 - Leidens ontzet

·       1579 - Unie van Atrecht & Unie van Utrecht

·       1581 - Koning Philips II afgezworen

·       1584 - Willem de Zwijger vermoord

·       1585-1625 Prins Maurits stadhouder

·       1588 - De  Armada veroverd

* Arnhem-Oosterbeek-Renkum-Wageningen-Ede-Barneveld-Lunteren-Harderwijk-Nijkerk-Elburg-Oldebroek-Hattem-Heerde-Epe-Vaassen-’t Loo-Apeldoorn (een rondje Veluwe)

·       to bind-bound-bound

·       to hear-heard-heard

·       to grow-grew-grown

·       to keep-kept-kept

* ’t k o f s ch i p

* zijn – worden – blijven – lijken – schijnen – heten – dunken – voorkomen

* (a + b)² = a² + 2ab + b² 

* 7 halswervels – 12 borstwervels - 5 lendenwervels – 5 heiligbeenwervels - 4 staartwervels

* km – hm – dam – m – dm – cm – mm

Komt mee naar buiten allemaal,

dan zoeken wij de wie-he-le-he-waal

en horen wij die muzikant, dan is zomer weer in ’t land

judeljoho klingt zijn lied, judeljoho klinkt zijn lied,

judeljoho èhen anders niet

Veel schoolse kennis heb ik uit het hoofd geleerd toen ik - 1956 -  in deze Mulo-klas zat. (Meer Uitgebreid Lager Onderwijs) U ziet mij, zittend op de eerste rij, tweede van links.

Op de onderste, nog oudere foto uit 1950 zit ik (tweede rij, achtste van rechts) in de vierde klas van de lagere school. Niet alle kinderen op deze foto zitten in de vierde klas. Het zijn vaak kinderen uit dezelfde gezinnen die in verschillende klassen zaten. Mijn zusje uit de zesde klas staat er ook op (tweede rij naast de hoofdmeester) en natuurlijk mijn broertje uit de eerste (eerste rij vóór mij).

15-01-2010, 00:00 Geschreven door terra38  
Reageren (1)

Vier kinderen op de ene familiefoto; u ziet hen en zij zien u. Over de oudste twee, de gezusters Hendrika (geheel links) en Hanna (geheel rechts) gaat dit verhaal. Zij staan hier nog op hun paasbest mooi te zijn. Er bestaat ook een afbeelding van hen in werkkleding. Boerenwerk bedoel ik.

De drie personen op de andere foto zijn inderdaad bezig met de aardappeloogst. Hendrika is de vrouw geheel links met het hondje op haar schoot. Hanna maakt aanstalten om de koffie in te schenken. De man is de knecht op de boerderij van de gezusters - hij speelt in de rest van het verhaal geen rol van betekenis - steekt met zijn riek (greep geheten) de aardappels voorzichtig uit de grond en de twee vrouwen verzamelen ze in wilgentenen manden. In onze geboortestreek spreekt men treffend van het lezen van aardappels. (Net zoals Bertus Aafjes heel vroeger aren las achter de maaiers.)

Op de foto nemen de aardappellezers even een time-out.  De koffie wordt uit een geëmailleerde koffiekan in witte, oorloze kommen geschonken. De vrouwen dragen mouwloze werkschorten over hun kleding. De man steekt zijn zwarte blote voeten in onze richting, maar het zij hem vergeven. Wie ooit op blote voeten door het rulle, warme aardappelzand heeft gelopen, weet dat er geen aangenamer gevoel bestaat. Het hondje op de knie van zijn bazin is een boerenfoks. Hij kijkt wat argwanend naar de fotograaf. Het is een idyllisch plaatje, zonder twijfel. Het lijkt wel een boerenpsalm. Het mankeert er nog maar aan dat een kerktoren in de verte het angelus klept.

Wie zijn deze mensen? Wat drijft hen, wat zijn hun idealen? Waaraan denken ze als ze hun aardappels rapen? De twee vrouwen zijn zusters, zoveel is zeker. Ik vertel het u en ik kan het weten.

Hendrika. de vrouw links, is mijn moeder. Thuis werd ze werd meestal eenvoudig 'Zus' genoemd. Op het moment waarop de foto wordt genomen, is ze ongeveer 25. Ze is geboren in 1899. Enkele jaren later zal ze trouwen met de fotograaf, mijn vader. Ze weet hier nog niet dat ze een bewogen leven vóór zich heeft. Ook niet dat ze bijna de gehele twintigste eeuw zal meemaken. Naast haar schenkt haar iets oudere zuster Hanna de koffie in. Zij zal haar hele leven ongehuwd blijven en als huishoudster in haar levensonderhoud voorzien. Haar brieven met het sterke, sierlijke handschrift worden vandaag de dag nog met plezier gelezen. De man rechts is zoals gezegd knecht op de boerderij van mijn grootvader waar de twee gezusters nu nog wonen. De fokshond heet Bobby.

Heel bijzonder vind ik het hoofddeksel dat mijn moeder draagt. Het is een witte kap die haar teint moet beschermen tegen de bruinende septemberzon. Deze kap wordt in vorm gehouden door inpandige baleinen. Mijn moeder laat haar huik niet naar de wind, maar naar de zon hangen. Als je goed kijkt, kun je de zachte, mooie trekken van haar gezicht zien die in schril contrast staan met haar ruwzwarte aardappelleeshanden. Maar dat is buitenkant.

11-01-2010, 10:50 Geschreven door terra38  
Reageren (0)