Alledaagse ontmoetingen met mensen door mijn beroep, gewezen tramchauffeur, nu begeleider op de bus en tram, geven aanleiding tot het schrijven van deze blog.
30-01-2014
gedichtendag
Tijdens het werk valt alles heel goed mee. Brave mensen nemen voertuigen zonder problemen, hoewel ik weet heb van storingen wegens werken, die heel wat georganiseer vragen van onze dispatchers en controleurs. Maar da's ander werkterrein dan het mijne. Mijn werkterrein is daar waar alles vandaag goed verloopt. Hoera! Er is wel die ene dronken man (ja, dronken... tenzij zijn aftershave met bierbestanddelen werd samengesteld, want ojee... die geur). Hij is zo vrolijk dat ie de chauffeur 'hey My Friend!' de hand reikt. Dan krijgt ie mij in het snuitje, maar wil niks laten merken. Toch gaat hij uitvoerig naar z'n tramkaart op zoek. Twee haltes later, ontdekt hij die dan eindelijk en uitgelaten tikt hij z'n ritje aan. Ondertussen staat hij zo vrolijk mogelijk te doen. De aandacht net iets teveel trekkend, blijft hij vooraan staan tijdens z'n opvoering. Maar, ik laat hem z'n gangetje gaan. Rustig wacht ik mee af en wanneer hij in de weg staat wanneer anderen willen instappen, weet ik met enkele soepele bewegingen hem zodanig opzij te laten schuiven, dat anderen kunnen passeren. De chauffeur, een ouwe getrouwe bovenstebeste kerel, die ferm van wanten weet qua anticipatie op menselijk vlak, beleeft er z'n pleziertje aan. Hij kent de man langs geen kanten natuurlijk, maar heeft direct door dat de kerel dronken is. Ik hou 'm in't oog wanneer ie een gesprek wil voeren met een andere reiziger die duidelijk laat merken, niks te willen weten van de olijke dronkaard. Maar het valt gelukkig mee.
Gedaan met werken. Vandaag, gedichtendag. Er is wat te doen in de stad. Dus trek ik naar een poëzie-evenement dat me zowat doet kronkelen van contentement. Als dat afloopt, begint net de scholenspits. Genoodzaakt door m'n cultuuruitje, moet ik dus in volle drukte huiswaarts. Ik besluit de tram te nemen aan de Groenplaats. Premetro. Ik vind nog een zitplaatske en maak het me zo makkelijk mogelijk. Er blijkt oponthoud te zijn, aan de infoborden te zien. Ik weet dat ik wat langer moet wachten en besluit te doen wat ik in zo'n situatie het liefst doe. Kijken naar mensen en dingen. Daarvoor is deze plaats uitstekend en het moment nog uitstekender. Het wordt zo druk op het perron dat ik terugdenk aan momenten in Japan of New York of London tijdens de spits. 't Is duidelijk erg lang geleden dat ik nog tijdens de spits op zo'n halteplaats was, want ik concludeer dat we niet veel moeten onderdoen voor de voornoemde plaatsen. Er wordt gedrumd, maar iedereen ondergaat. Ouwe mensen, jonge mensen, grote en kleine mensen, dikke en dunne mensen, grappige en serieuze mensen, mensen, mensen, mensen, mierenhoop. Ik kijk, bewonder en verafschuw, maar relativeer. De tijd vliegt snel zo.
Mijn tram komt er aan en ik kan een zitplaats bemachtigen zonder oorlog te voeren, helemaal vooraan, net langs de chauffeur. Maar ik groet hem niet. Het is te druk. Hij is vol aandacht met z'n ding bezig. Een halte verder droom ik weg. We staan al een tijd stil en plots opent m'n collega z'n deur en roept in de tram dat men gerust in het deurgat kan blijven staan. We moeten niet persé verder rijden. Hij heeft nog tijd tot 19u. 't Is nog geen 16u op dat moment. Ik herken dit soort gevoelens direct. Ocharme m'n collega... Dan valt me op dat ik inderdaad al een hele tijd het piepen van de deuren hoorde. Maar de chauffeur z'n uitval zorgt voor medewerking, de deuren kunnen eindelijk sluiten. We rijden verder en later stappen vijf dames met van die superdeluxe brede buggy's via dezelfde deur uit de tram. De chauffeur die me ondertussen had herkend geeft me teken. Vijf! Vijf buggy's... Allemaal voor diezelfde deur! jammert hij. Stress... doet wat met een mens. Hij mag het niet aan z'n hart laten komen. Dat is het niet waard. Die mama's trekken het zich ook niet aan.
Hopelijk voor hem... denk ik... krijgt hij straks een verkorte rit... Ten spijt van de reizigers die dan weer langer zullen moeten wachten op hun voertuig naar huis. En ik denk nog iets... heel diep vanbinnen, vraag ik onze stadsdichter een gedicht over stress te maken en volgend jaar voor te lezen op gedichtendag.
Vriezen doet het nog steeds niet. Toch wil dat niet zeggen dat de kou geen vat heeft op de mens. Soms denk ik dat iets of iemand met slechte intenties, vooral de halteplaatsen zodanig liet installeren dat de wind vrij spel krijgt. Sommige perrons zijn heel koud, en lijkt het nog veel erger wanneer je daar een kwartier moet stilstaan. Hoewel... eentje op het Astridplein werd tijdelijk gezellig ingericht met sofa en een reclamepaneel waar een heerlijk brandende kachel op staat, op reëele grootte. Op het eerste zicht, lijkt het gezellig warm te zijn, maar helaas, het wachten duurt daar even koud... euhhh... de koude wacht daar even lang... enfin... geweetwel...
Ik trek mijn plan natuurlijk wel. Klagen doe ik niet, want zolang de vriesman weg blijft weet ik maar al te goed hoeveel chanse ik heb tijdens 't werk. Ik neem gewoonweg het eerste beste vervoermiddel dat er aan komt en moet zo niet te lang stil blijven staan. Duurt het soms toch wat langer, wandel ik wat rond. Meestal valt het mee. De snijdende wind doet me soms snel een plaatske opzoeken waar ik toch een beetje beschutting kan vinden. Liefst niet in het hokje, die ruimte laat ik liever voor wachtende passagiers.
Sommige mensen hebben minder geluk. Zij komen tellen voor De Lijn. Uren moeten ze aan dezelfde halteplaats bepaalde lijnen in 't oog houden. Zij tellen de op- en afstappers. Ze staan te bibberen wanneer ik aan deze halte kom. Uiteraard spreek ik hen aan. Ik toon m'n medeleven met hun situatie. Geen van hen vindt het leuk in deze weersomstandigheden. En het regent niet eens... Toch hou ik daarover m'n mond maar. Ik heb te makkelijk praten hé. Binnen vijf minuutjes komt m'n bus er aan, kan ik lekker op die warme bus stappen en hen achterlaten. Nee, ik ga hen dus echt niet vertellen dat het erger zou kunnen. Maar ze spreken mekaar moed in. Samen sterk in hun misère. Ook een beetje mooi.
In de bus zit een bejaarde man die me vraagt wanneer hij moet uitstappen om dààr te geraken. Hij vertelt dat ie al langer dan 2 uren onderweg is. Het maakt dus eigenlijk niet zo veel uit of hij nu een halte te vroeg of te laat uitstapt. Er was een panne ofzo in de metro. Hij moest dan wachten op een pendelbus. Dat nam nogal wat tijd in beslag. Dan moest hij naderhand nog eens overstappen om dan uiteindelijk op deze bus te belanden. Hij heeft de 'Toer Van Antwerpen' gedaan, vertel ik hem. Met een grimas beaamt hij. Maar erg vindt ie het niet.
Fijn om een mens te ontmoeten die niet onder tijdsdruk staat. Zo moesten er meer zijn...
Ik kom aan het grote perron, centrum Antwerpen. Er zijn al heel wat mensen op de been. De ochtendspits is een feit. Alles liep tot hiertoe behoorlijk, buiten dat ene tiepje. Een dertiger wankelt tussen de wachtenden op het perron en slaat een hoop onverstaanbare -hoewel in 't Nederlands- onzin uit. Toen ik hem passeerde salueerde de kerel en kraamde hij iets onsamenhangend, bij wijze van groet. In eerste instantie voelde ik het aan als puur sarcasme. Ik neem afstand en hou hem dus in de gaten. Vooral de vrouwen moeten het ontgelden. Doch, allemaal wijs genoeg om niet in te gaan op zijn gedrag. Negeren is iets dat de meesten snel onder de knie hebben en hier alleszins het beste verweer is. Mijn bus komt er aan, maar ik besluit niet mee te rijden. Ik blijf als hij blijft. Ik benader hem niet, vertrouw hem voor niks. Maar, ben klaar om in te grijpen indien nodig. Na een tijd stapt hij op een tram. Een hermelijn. Ik doe hetzelfde, maar laat de chauffeur de reden kennen waarom ik meerij. We vertrekken en de man wankelt van het ene vrije zeteltje naar het andere. Ondertussen steekt hij een litanie af naar al wie toevallig in de buurt is. Hij vindt een jonge man die hij als z'n evennaaste aanziet. Die brave medereiziger reageert goed. Ik laat natuurlijk duidelijk merken dat ik de dronkaard (da's duidelijk, want hij draagt een klaar alcoholaroma) in de gaten hou en bedank de jonge man naderhand voor z'n geduld. Soms doe ik een teken naar mensen in z'n omgeving dat ze hem moeten negeren en dat helpt. Dan neemt de stouterik een heupflesje en zet het aan z'n mond. Da's m'n kans om hem met een voor hem duidelijke reden aan te spreken. Die grijp ik. Hij steekt op m'n aanraden de fles weer weg. En dan begint de meest onzinnige conversatie, enkel zoals dronkaards dat kunnen. Nou... oké, als ie tegen mij zanikt, laat ie de anderen gerust. Da's al iets. Ik voel dat ik erg moet oppassen, want hij is geïrriteerd. Hij verdraagt wellicht niet dat ik hem vragen stel en al enkele malen die fles weer heb laten wegsteken en begint verdekt te dreigen. Je kent dat wel: 'Ik ken jou wel hoor. 'k Zie je regelmatig in de stad. Als, dan...' enz... Op den duur word ik er toch ongemakkelijk van en besluit om te proberen ongemerkt dispatching te verwittigen met m'n radio. Net wanneer ik wil oproepen stapt hij uit. Wat een opluchting. Ik merk ook bij de passagiers in de omgeving dat er meer ontspannen wordt geademd. Oef! Ik was er zeker van dat hij agressief zou worden als ik hem direct zou aanpakken over z'n houding, vandaar m'n voorzichtigheid. Maar het deed me veel plezier te merken dat de reizigers ook erg kalm bleven. Dat er niemand uit z'n dak ging. Eigenlijk hebben de passagiers mooi bijgedragen tot de goede afloop en me mooi geholpen.
Toen ik aan de chauffeur liet weten dat hij was uitgestapt en ik de volgende halte hetzelfde zou doen, zei hij dat ie het had gevolgd op het schermpje. Wel, ik had er deze keer niet aan gedacht hem te vragen het wat mee in 't oog te houden. Het deed me daarom enorm veel plezier, dit te horen zeggen. Da's collegialiteit hé, van de bovenste plank! En bovendien kreeg ik er nog een mooi compliment bij. Hij vond dat ik het goed had aangepakt, ook al hoorde hij de conversatie niet. Hij had veel afgelezen uit onze lichaamstaal. Gelukkig is het niet uit de hand gelopen en het gevoel dat m'n collega me gaf zal ik lang koesteren.
Af en toe wordt er gesleuteld aan onze werkwijze. Ondertussen komt het er op neer dat we tijdens 't weekeinde met een vroege en late dienst terug met z'n tweekes mogen samenlopen. Als ik dan de chanse heb dat 1 iemand van één van de andere ploegen die toevallig op dezelfde uren als ik dienst heb, vrij heeft genomen, ben ik met twee. Dan kan ik samen met de overblijvende collega de baan op. Vanmorgen was dat zo. 't Is altijd wat polsen natuurlijk. Ieder heeft z'n eigen manier van handelen. Ik werk ook al zo lang alleen, dat ik zou kunnen vergeten rekening te houden met de ander. Gewoonte is een beetje als verslaving, je raakt het niet zomaar kwijt. Maar problemen zijn er natuurlijk niet. Hoe zou het? We ijveren toch voor hetzelfde hé.
Zoals gewoonlijk sta ik vooraan in de bus. M'n collega staat in 't midden. En, zoals gewoonlijk groet ik de mensen zo vrolijk mogelijk bij het instappen. Vanwege het charismatische ontwapenende magie-effect, kan ik het niet laten. Een mevrouw met in beide handen een tas, stapt in de bus. Ik piep haar een zo vrolijk mogelijke goeie morgen toe, terwijl ze me voorbij wil razen. Ze stopt en kijkt me aan met een boze blik. Ze zegt niks. Haar blik is zo streng, dat als haar ogen kogels zouden zijn, ik helemaal doorboord zou zijn geworden geweest. Nou moe... Ik kan me niet bedwingen en schiet in de lach. Euhhh... redelijk uitbundig toch. Maar ik kan het echt niet helpen. Ze gaat verder de bus in. Ik zeg haar tussen het lachen door zo'n beetje verontschuldigend dat ik haar heus 'maar' een goeie, een hele goeie morgen wilde toewensen. Ze kan er blijkbaar niet mee om. Negeert me en zet zich helemaal achteraan. De chauffeur lacht lekker mee en m'n collega kijkt haar eerst verwonderd aan om daarna door te hebben dat er niks ernstigs aan de hand is. Mevrouw begrijpt me niet, of verkeerd of is gewoon boos. We mogen kiezen. Het blijft een gokje, want ze zegt geen woord.
Het gebeurt wel meer dat mensen nogal bruusk voorbij lopen als ik hen groet, maar ach, da's helemaal niet erg natuurlijk. Maar zulke reactie heb ik eerder nog nooit gehad. Collega deelt grappend de mening dat ik zo nog agressie uitlok. Wie groet nou 's morgens de mensen??? En ik, grap verder dat ik verdomd blij ben dat hij me vergezelt voor het geval ik een stomp in de maag krijg vanwege een 'misplaatste' ochtendgroet.
Gisterenmorgen, op weg naar kantoor, had ik het genoegen een fietsende dronkaard te observeren. Ik stapte -uiteraard- op het voetpad. Van achteren werd ik voorbijgestoken door een fietser. Zoeffff... heel dicht. Maar hij raakte me niet. Ik zag hem voor me uit wegzigzaggen. Nog geen honderd meter verder, week hij uit. Of zou ik beter schrijven dat hij 'in'week...? Hij kwam in elk geval gevaarlijk dicht tegen geparkeerde wagens. Plots was de fiets weg. Ik vermoed tussen de geparkeerde wagens. Ondertussen kwam ik aan het kantoor. De man zigzagde verder. Ik ging dus gewoon naar binnen. 'k Bedacht me wel dat ik blij was dat hij me vanuit de achterkant was gepasseerd. Als ik hem op deze manier had zien aankomen, zou ik niet geweten hebben waar veilig te gaan staan tot ie voorbij zou zijn. En dat op zich vond ik wel grappig.
Vandaag, toen ik op de bus stond, kreeg ik nogmaals de eer. Deze keer zag ik een dronken fietser van voor naar onze richting rijden. Centrum stad, maar nog vroeg. Geen rijdende auto in onze omgeving. De fietser naderde. Hij maakte veel omweg. Hij legde vermoederlijk de afstand tripple af van de te vervolgen weg, daar hij zowel naar links als rechts telkens ver uitweek. Er wordt wel eens tijdens tekenles gezegd, dat je het hele blad moet benutten, meen ik me te herinneren uit m'n kindertijd in de tekenschool. Soms vond de leerkracht dat ik m'n tekening te klein maakte in verhouding tot het blad waarop het vermeende kunstwerk werd voorgesteld. Wel, deze kerel gebruikte die techniek op straat. Hij wilde elk onderdeel van de weg benutten, dat was zo klaar als een klontje. De buschauffeur vertraagde natuurlijk. De aandacht voor 200% naar één punt gericht, zijnde meneer zatlap. Het lukte de fietser weliswaar ons rollend materiaal, zijnde de bus, niet te raken. M'n collega, de chauffeur had z'n raampje een stukje open staan. Net toen de man voorbij was, hoorden we een plof. Ik vreesde dat die drinkebroer tegen het achterste gedeelte van de bus was aangereden. Gelukkig was ik mis. Niet tegen de bus, maar tegen een obstakel aan de rand van de weg, had ie zich weten te meten. Fiets tegen de vlakte, maar het drankorgel stond gewoon op, of er niks aan de hand was en zette z'n zigzagger verder.
Pfffffff.... Van z'n lever kan ik me echt niet teveel aantrekken. Daar kiest ie zelf voor, maar Mijn Hart daarentegen...
Achteraan in de tram zit een oude onverzorgde man met een bierblik in de hand. Rustig nader ik hem. 'k Zet me op het zitje voor hem. 'k Groet hem. De sfeer zit goed. Dat heet aftasten hé. Ik leg hem rustig uit dat alcoholische dranken niet kunnen op tram of bus. Geopende blikjes hebben we ook niet graag vanwege blablabla... Hij luistert aandachtig, zo lijkt het. Da's natuurlijk geen garantie op gehoorzaamheid (...) Hij verontschuldigt zich en terwijl neemt z'n jongere vriend die achter hem zit, een flinke teug van ...een pint... Ik moet het wel zien. De twee verpinken geen spiertje. Als ik niet beter wist, zou ik nog een aureooltje boven hun hoofd ontwaren. Eigenlijk lachwekkend. Ik begrijp natuurlijk wel dat dit een sublieme manier is om me te ondermijnen. Maar op m'n tenen ben ik echt niet getrapt hoor. Ik doe heel verwonderd: Haaa, gijt zijt er ook eentje aan 't drinken... Da's een goei... Dat geldt natuurlijk voor iedereen hé, ook voor jou. Met een lach op z'n gezicht knikt hij dat ze allebei goede vrienden zijn en samen op stap zijn. Komedie troef. 'k Speel het spel mee. Dit zijn geen mensen die naar iemands pijpen dansen, maar dat wil niet zeggen dat ze een ander niet zouden respecteren. Men zou kunnen stellen, dat we zaken doen. Ik bied, zij bieden af. Het komt er op neer, de juiste regeling te bekomen. Het is nog geen half negen 's morgens... Maar tja, niet iedereen begint z'n dagje met een koffietje. Ik antwoordt dan maar of ze't ad fundum kunnen binnenslagen. Ze knikken, maar ik weet wel beter. De kluppels mogen nu alles in ene keer uitdrinken, maar brengen het blik niet aan de mond. Weer verroert er geen spier. 'k Heb moeite om niet te gaan grinniken. Toch, ze beloven dat ze het leeggoed niet zullen achter laten. Waarvoor ik hen hartelijk bedank.
Eigenlijk zijn ze rustig. Ze vallen niemand lastig. Dus besluit ik om niet moeilijk te gaan doen. Ik weet dat ze dik hun voetjes vegen aan wat ik van hen verlang. Maar ik kan niet gaan ruzieën en hen met een hoop gedoe van de tram zetten. Wie weet zijn ze dakloos. Een doel hebben ze duidelijk niet. Het is koud buiten. Dus nee, ik ga niet moeilijk doen. Maar, ik blijf op de tram om hen in't oog te houden. Voor alle zekerheid hé.
Toen ik naar achter ging, bracht ik eerst de chauffeur op de hoogte. Voorkomen is immers beter dan genezen. Wanneer ik naderhand terug naar voor wandelde, was m'n collega het met me eens. Leven en laten leven. Zolang de boel niet verstoord wordt, moet dat kunnen. We bevinden ons op het grote grijze veld tussen zwart en wit en zo blijft de boel goed draaien.
Ik ben annemie
Ik ben een vrouw en woon in Antwerpen () en mijn beroep is tramchauffeur/begeleider De Lijn Antwerpen.
Ik ben geboren op 16/07/1958 en ben nu dus 67 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: muziek: wat gitaar betokkelen - lezen - leven!!!.
