Mijn eerste bril kreeg ik toen ik ongeveer tien was. Omdat slechtziendheid in de familie zit – mijn vader bijvoorbeeld was enorm bijziend en zonder bril aan het toeval overgeleverd – dacht Ma dat het verstandig was ook mijn gezichtsvermogen te doen controleren. En ja hoor: de oogarts achtte de tijd gekomen voor een ziekenfondsbrilletje met van die ronde glazen en verend meegevende haken achter je oren. Vóór je ogen twee glaasjes min drie en min twee. Ik had er een gloeiende hekel aan omdat je er bij het voetballen en turnen alleen maar last van had. In ieder geval was de bril vaker in zijn huisje te vinden dan op mijn wipneus. Dat was niet verstandig, zei een wijze Heurnse boer die bij ons thuis in het voorjaar de groentetuin omspitte. Hij kende iemand die het ook had vertikt om een bril te dragen en die iemand moest nu van de dokter veertien dagen met zijn ogen op een stoel zitten.

Neen, lenzen heb ik nooit gedragen. In de tijd dat ik aan mijn brilletje begon waren die trouwens ook nog niet uitgevonden. Overigens had ik, in het geval dat, zonder lensvloeistof kunnen leven, omdat ik van nature een beetje een huilebalk was die bij iedere passende gelegenheid de waterlanders liet vloeien. Ook op latere leeftijd, toen een paar lenzen kwam vragen of het in aanmerking kwam, heb ik mijn trouw aan het brilmontuur met bijpassende glazen niet verloochend. Ook al zeg ik nu dat ik mij van de heersende mode nooit iets aantrok, ik moet toegeven dat een aantal monturen eraan beantwoordde. U kent ze ook nog wel: brillen met van die zware, mahoniebruine kunststof monturen met glazen in dikke randen die bijkans je gehele wangpartijen bedekken. Af en toe, wanneer het ZDF weer eens een reportage over leeglopende Russische dorpen uitzendt, zie je een oudere bebrilde Russische onderwijzeres met dat type montuur.   

Kan het zijn dat ik bij een van je brillen leesstukjes in de glazen zie? Compliment voor uw opmerkingsgave, want u hebt mij op een zwak punt betrapt. Inderdaad heb ik een tijdje zo’n lompe bril gehad met van die afwijkende focussen in een gedeelte van de glazen om niet alleen mijn vrouw diep in de ogen te kunnen zien, maar om tevens een boek te kunnen lezen. Van bifocaal had niemand toen ooit gehoord, laat staan van multifocaal. Als ik een beroemde schrijver wilde betrappen op een ongerijmdheid in zijn nieuwste boek, moest ik regels uit dat boek lezen via de extra ingeslepen leesstukjes. Een tamelijk waardeloze uitvinding, zo’n bril met leesstukjes, als u het mij vraagt, want loodzwaar op je neus. En we hebben al genoeg te tillen in ons leven.

Jazeker, je ogen veranderen met het ouder worden. Met het klimmen der jaren blijkt mijn gezichtsvermogen, anders dan u dacht, er op vóóruit te gaan. Voorwerpen tot een afstand van zeg een anderhalve meter kan ik heden ten dage zonder bril heel goed zien. Voor zaken verderop gebruik ik een goedkoop lichtgewicht brilletje dat u bij een van de vele brilgiganten voor een prikje kunt verwerven. Een leesbril heb ik niet nodig, boeken lezen doe ik zonder bril. En aan contactlenzen heb ik mij zoals gezegd nooit gewaagd. Dat heeft veel te maken met mijn conservatieve geestesgesteldheid als het gaat om vertrouwde hulpmiddelen zoals mijn brilletje. Ik kan er geen afscheid van nemen.

Nu ik u toch spreek en u een kijkadvies wilt: kijk met je ogen wijd open. Niet zomaar kijken, maar observeren. Niet zien, maar waarnemen. En wees alle dagen van je leven dankbaar dat er zoveel moois is om te zien.

 De  foto’s hieronder laten brillen zien die ooit op mijn neus hebben gestaan.