Gegroet, beste lezer. U bent het ondertussen vast al gewoon dat ik u bestook met mijn eigen groot gelijk. Daarom zou ik vandaag de rollen eens willen omkeren. Met andere woorden: Mag ik 'u' vandaag eens een vraag stellen ? Vindt u dat goed ? Ok, zet u maar schrap dan, hier komt ze:
Stel, u bent de leider van een onmetelijk groot land dat ooit het centrum was van een wereldrijk. Een rijk dat uit mekaar viel omdat het economisch niet langer kon wedijveren met zijn grootste concurrent. Allerlei nu onafhankelijke staten die vroeger naar je pijpen dansten varen ondertussen hun eigen koers. Voor de bescherming van hun recent verworven autonomie gaan ze aankloppen bij jouw vroegere vijand. Stel, u bent zo'n leider. Na vele donkere jaren krabbelt uw land langzaam overeind, want het beschikt over een belangrijke troef, enorme aardgasreserves met name, in een wereld met een onstilbare honger naar energie, in die mate zelfs dat hier en daar al wordt gesproken over een nakende energiecrisis. Dan wordt het winter, echt winter. De vorst houdt een groot deel van de wereld in zijn greep. Ook jouw vroegere marionnetten scharen zich rond de kachel. Je winkeltje draait goed. Te goed, zelfs. Men vraagt je meer gas dan je kan leveren. De volgende keuze dringt zich op.
A) U besluit minder aardgas te leveren aan uw rijkste klanten. Aangezien zij u de vandaag zeer hoge marktprijs zouden betalen ziet u hierdoor een berg geld aan uw neus voorbijgaan.
B) U hebt als machthebber suicidale neigingen en besluit uw eigen bevolking aan een diepvrieskuur te onderwerpen.
C) U leest in de situatie een unieke gelegenheid om enkele afvallige staten, die voor hun energievoorziening nog steeds totaal op u zijn aangewezen, een lesje te leren, eentje dat hen er pijnlijk aan herinnert, wie hun 's winters warme voeten bezorgt. Met enig geluk gaat de bevolking er aan twijfelen of die nieuwe politieke koers van hun leiders wel zo'n goed idee was. Deze optie heeft echter ook zijn minpunten. U heeft langlopende leveringscontracten met deze landen. Indien u deze niet nakomt, zou men u van contractbreuk kunnen beschuldigen. Bovendien kan de wereld u verwijten dat u energie als wapen hanteert om zo druk uit te oefenen op soeverreine staten.
D) U brandt 101 kaarsjes in de kathedraal van Moskou en bidt tot de almachtige opdat hij enkele explosieven tot ontploffing zou brengen onder welgekozen strategische pijpleidingen. Dat zou u een ijzersterk excuus verschaffen om de gasleveringen naar uw verloren zonen tijdelijk op te schorten. Het vrijgekomen debiet kan u goed gebruiken om te voorkomen dat uw eigen onderdanen in de kou komen te zitten. Wat er daarna nog overblijft kan u voor klinkende munt verkopen aan u meer gefortuneerde klanten. De extra winst die u hierdoor opstrijkt compenseert ruimschoots de herstellingskosten van de ontplofte gasleidingen.
Wat zou u doen ? (*)
(*) ga er voor het gemak even van uit dat het begrip 'geweten' u onbekend is.
Rechter: Mr Frisia, eerwaarde heer Munte beweert dat hij u, nu bijna twee jaar geleden, 1500 euro geleend heeft voor een goed doel, geld dat u hem nooit heeft terugbetaald. In uw laatste correspondentie met eerwaarde heer Munte, stelt u hem voor het bedrag terug te betalen in het hiernamaals. Ik neem aan dat dat een grapje was. Maar laten we beginnen bij het begin. Dat goede doel, waarvan sprake, mag ik u vragen wat dat goede doel dan wel was ?
Beschuldigde: Jawel, edelachtbare, ziet u, ik had het geld dringend nodig voor een borstlifting. Niet voor mijn profijt, echter edelachtbare, ik deed het voor mijn vrouw.
Rechter: Hoor ik dat nu goed ? Hebt u misbruik gemaakt van de vrijgevigheid van deze diepgelovige geestelijke om de boezem van uw vrouw te laten verfraaien ? Dat lijkt me toch allesbehalve een levensnoodzakelijke chirurgische ingreep. Wat hebt u daarop te zeggen ?
Beschuldigde: Ach edelachtbare, probeert u toch mijn situatie te begrijpen. Mijn vrouw wordt al wat ouder, en dan eist de zwaartekracht haar tol. En ze heeft zulke mooie lingerie, hele kasten vol, een fortuin heeft het mij gekost. Maar wat heeft ze aan die dingen, met haar borsten op halfzes. Dus u begrijpt . . .
Rechter: Ik begrijp er helemaal niks van. Niemand verplicht u zich in de schulden te steken om uw vrouw van exclusief ondergoed te voorzien en . . .
Beschuldigde: Ach, edelachtbare, als ik u even mag onderbreken, maar dan hebt u mijn echtgenote nog niet gezien, het is een beauty ... werkelijk grote klasse meneer, zulk een dame kan zich toch onmogelijk in zo'n goedkoop warenhuissetje vertonen.
Rechter: Meneer Frisia, hoor ik u nu vertellen dat u het slachtoffer bent van het feit dat u een dure vrouw te onderhouden heeft ? Spijt me, maar u zal met wat beters voor de dag moeten komen . . . Voor zover ik weet, en neemt u van mij aan, ik ken de wet, is in dit land de keuze van een huwelijkspartner vrij. U had even goed een bescheidener vrouw kunnen huwen.
Beschuldigde: Was het maar zo, edelachtbare, was het maar zo, maar dat kan ik mij toch niet veroorloven, edelachtbare, niet met een Lamborghini . Zulk een wagen smeekt om een bloedmooie vrouw, edelachtbare. Stel u eens voor dat ik met een doordeweeks mokkel aan mijn zijde door de binnenstad zou bollen. Heel Italië zou me vervloeken.
Rechter: Maar u bent hier niet in Italië, meneer Frisia, u bent hier in België. En die Lamborghini, ik zie echt niet waarom u niet zonder zou kunnen.
Beschuldigde: Edelachtbare, mijn oprit heeft mij miljoenen gekost. U begrijpt toch ook dat het een doodzonde zou zijn om daar een inspiratieloos confectiewagentje op te stationeren . . .
Rechter: Maar u . . .
Beschuldigde: Ik begrijp wat u wil zeggen, edelachtbare, maar die oprit was echt pure noodzaak. Ziet u. Twintig jaar heb ik geploeterd, dagen, nachten, overuren geen bezwaar. Zondagen, feestdagen. Mijn rug heb ik er voor opgeofferd. Maar het is het waard geweest. Mijn villa, edelachtbare, het is de mooiste van de streek en voor elke steen ervan heb ik gezwoegd. Maar zo'n kasteeltje daar kan je natuurlijk niet zomaar een rechte streep asfalt voor trekken . . .
Een kerel met een roze hoed, een freule rijk aan decolleté, wat start mijn weekend weeral goed, holadijoo, holadijee.
Gogo girls op een pied d' estale, drie meisjes met een microfoon, de stemmen vals, hun lijven schoon, een lauw orkest, wat loos gelal. Het scherm vult zich met pret-bevelen, er wordt geschud met lichaamsdelen, de strijd der sexen op toneel, verpakt als kleuterklasgekweel, het imitatie-artistiek, van een vervallen pretfabriek, een doorgeroeste lolmachine, bouwt klanken zonder proteïne. De fun van funerarium is haar instrumentarium.
Een mens zit vol gebreken. Te veel om op te noemen in mijn geval. Af en toe zit me dat behoorlijk dwars. Daarom besloot ik vandaag wat te doen aan mijn gebrekkige kennis van het Deens. U vraagt zich nu wellicht af, waarom juist Deens. Is je Servokroatisch dan van een hoogstaander niveau ? Daar hebt u een punt, ook mijn Servokroatisch laat behoorlijk te wensen over, maar een mens moet toch ergens beginnen dus waarom niet met Deens, dacht ik. Dat lijkt me een verfrissende keuze. Een vrije keuze. Want de meeste talen worden je toch min of meer opgedrongen. Frans omdat je anders geen brave patriot bent, Engels om de Amerikanen de weg te wijzen als ze nog eens een land willen plat bombarderen, Duits om de Wehrmacht te begroeten als die nog eens komt bivakkeren en Spaans omdat die taal in Zuid-Amerika sinds Columbus de boventoon voert. Onze keuze voor deze talen is vooral gebaseerd op economische argumenten. Niet toevallig hoor je de laatste tijd af en toe de kreet dat onze kinderen dringend Chinees moeten leren, geen geringe opdracht, me dunkt, ookal omdat Chinees niet bestaat (men bedoelt Mandarijn). Zijn talen echter werkelijk interessanter, omdat meer en/of rijkere mensen ze spreken ? Verdienen deze talen onze interesse wel ? Spaans domineert Zuid-Amerika omdat de oorspronkelijke bevolkingen, die ook al een taaltje verzonnen hadden, manu militari werden onderworpen. De verspreiding van het Engels gebeurde evenmin met zachte hand. Het Brits imperium en later de Europese kolonisatoren van Noord-Amerika klaarden die klus. De Indianen zijn de komst van de witte man nooit te boven gekomen. Frankrijk lijfde het grootste deel van Afrika in en leerde de negertjes Frans. Ze moesten de bevelen van hun chefs toch begrijpen . . . Daarbij vergeleken waren de Deense Vikings koorknaapjes. Bovendien hebben ze het plunderen van onze contreien als nationale sport al lang afgeschaft. De moderne Deen is een beschaafde Europeaan, houdt van voetbal, ijshockey en, dat weet ik sinds vandaag, spreekt een uiterst pittig maar volstrekt onverstaanbaar taaltje. Zelfs een op het net ontdekte stoomcursus bracht me niet veel verder. De Deense schone die ik, dat zal je altijd zien, vandaag of morgen tegen het lijf loop zal ik dus noodgedwongen in het Engels moeten verleiden. Tenzij ze me, "Hvordan gaar det ?", 'Hoe gaat het' vraagt. Dan antwoord ik vals bescheiden: "gammel men sund", oud maar gezond. En maar hopen dat ze daarvoor smelt. Ach ...misschien had ik me toch beter op het Servokroatisch gestort.
What's in a name ? Nou, weinig of niets als die Alex Oom of Jos Palmans is. Is hij daarentegen Rembrandt dan betekent dat een verschil van dag en nacht. De directeur van het Deense Nationale Museum sprong dus zeker een gat in de lucht toen bleek dat zijn museum er twee Rembrandts op vooruit was gegaan. En dat had hem geen duit gekost. De schilderijen lagen immers al decennia in de kelders van zijn museum. Ze droegen wel de signatuur van de meester maar experten hadden geoordeeld dat het om kopieën ging, werken van Rembrandts minder geniale leerlingen. Maar omdat 2006 uitgeroepen werd tot Rembrandt-jaar besloot de museumdirecteur de 'kelderstukken' opnieuw te laten onderzoeken. Nu wil ik best aanvaarden dat de experten deze keer tot een andere conclusie kwamen. Tegenwoordig beschikt men in de kunstwereld over nieuwe technieken om schilderijen hun diepste geheimen te ontfutselen. Waar ik me echter bijzonder over verbaas, is het feit dat de kunstwerken door deze revelaties een geheel andere status verkregen. Plots verdienen ze een plekje in het museum. Het ene moment sta je als doek nog in het voorgeborchte van de hel, het volgende ogenblik rijdt men je door de grote poort de hemel binnen, dat alles dankzij een gewijzigd label. Knapper zullen de schilderijen er echt niet op geworden zijn. Vroeger vond men de penseelstreek te ruw voor een meesterwerk, wel, daar verandert dat Rembrandt-label toch geen sikkepit aan. Mocht Rembrandt nog rondlopen vandaag, hij zou waarschijnlijk niet eens met die misbaksels op de foto willen. Spijtig genoeg ligt de man al eeuwen onder de zoden wat de kunstwereld toelaat zijn artistieke citroenen tot de laatste druppel uit te persen. Rembrandt is wat je tegenwoordig een A-merk zou noemen. Daar wil je als consument blijkbaar automatisch wat meer voor neertellen. Ook op het vlak van de schone kunsten hebben mensen nood aan helden. Onaantastbare referentiepunten voor goede smaak. De gedachte dat zo'n halfgod op een blauwe maandag mogelijks een misbaksel op de wereld zou kunnen zetten, wordt door de dwepers onmiddelijk naar de diepste regionen van hun onderbewuste verdrongen. Alles wat het kunstidool heeft aangeraakt krijgt meteen een gouden randje. Zelfs een onder invloed van een 20 karaats kater bijééngebibberd verfwerk wordt tot uitzonderlijke kunst verheven. Ach, het gaat met kunst al net zo als met die porseleinen pispot. Op zich, een lelijk ding met een barst erin. Tot blijkt dat Sissi er haar dubbelmonarchische pipi in plaste. Want Sisi' s keizerinnenurine, dat is geen kattepis.
De Stichting Sigarettenindustrie in Nederland komt met een opmerkelijk voorstel. Ze wil de leeftijdsgrens voor het kopen van tabakswaren optrekken van 16 naar 18 jaar. Bovendien vraagt ze dat de overheid die aangepaste leeftijdsgrens strenger zou handhaven. Als de vos de passie preekt, boer pas op je kippen heb ik op school geleerd, dus mijn achterdocht was meteen gewekt. Eén en ander leek me niet logisch. Een stinkstokkenfabrikant die zijn eigen onafgebroken toevoer aan zuivere longetjes gaat afsnijden, dat is toch gekkenwerk. Mocht ik aandeelhouder zijn van een sigarettenbedrijf dan zou ik me toch even achter de oren krabben. Want wie de jeugd heeft, heeft de toekomst, dat weet toch iedereen, en dat geldt even goed voor nicotinedealers. Dus waarom dit op het eerste zicht masochistische voorstel ? Wel, het blijkt te gaan om wisselgeld, een aalmoes die ze de heer Hoogervorst, minister van volksgezondheid, aanreiken omdat die met veel gevaarlijker plannen speelde. De minister wou namelijk het aantal verkoopspunten verminderen. Dat zag de tabaksindustrie helemaal niet zitten. Niet omdat het hen niet uit kwam, verre daarvan. Het ging hen in deze enkel om het belang van hun klanten. Die zouden immers echt niet minder gaan roken als er minder verkoopspunten waren, maar ze zouden er wel verder voor moeten lopen. De 'bewuste' roker werd zo de dupe van het volksgezondheidsbeleid. Ontroerend toch, die redenering à la 'een kleine minderheid verpest het voor de rest. Pak de criminelen hard aan maar laat de brave burger in vrede verder paffen.' Met 'bewuste rokers' worden, zo versta ik dan, alle sigarettenvreters boven de 18 jaar bedoeld. Die arme kindjes onder de 18, die moet je met hand en tand verdedigen, eens die magische grens voorbij echter ben je volwassen en dus vrij om te doen en te laten wat je wil, zo redeneren de producenten. Vogelvrij bedoelen ze wellicht. Om te worden bestookt met alle nog toegestane middelen om je alsnog uit de klauwen van de gezondheidskerk te bevrijden. De sigarettenfabrikanten op de barikades voor de keuzevrijheid van de burger, doe me een lol, alsof een nicotineverslaafde een vrij mens zou zijn. Vrijheid is een groot goed, zelfs de vrijheid om je longen te verpesten, maar wie heeft ooit beweerd dat die vrijheid de roker niets zou mogen kosten ? Laat ze maar een blokje verder lopen als ze willen 'scoren'. Bewegen is gezond en als ze enigszins buiten adem het adres van hun dealer bereiken zullen ze misschien even nadenken voor ze weer ettelijke euro's neertellen voor hun verslaving. Dat mogen we niet laten gebeuren, besliste men op de afdeling rampenbestrijding van UwTabakIsOnsFortuin. Laten we de voorstellen van de Stichting Sigarettenindustrie nog eens kritisch tegen het licht houden. Het optrekken van de leeftijdsgrens van 16 naar 18 betekent in de praktijk enkel dat je wat langer een beroep moet doen op je grote broer om je stuff te pakken te krijgen. Roken wordt er echt niet minder stoer van, wel spannender natuurlijk. En wat het handhaven van de leeftijdsgrens betreft. De sigarettenproducenten beseffen maar al te goed dat de staat veel te krap bij kas zit om achter elke toonbank een sigarettenflik te posteren. Een maat voor niets dus, afvoeren die onzin !
Het is winter in Vlaanderen, mooi winter in Vlaanderen, als de zon ongestoord door het zwerk flaneert, zwak nog, dat wel, maar mijn valige vel absorbeert met genoegen haar zalige toets, als een blank stukje canvas van een onvoltooid werk, dat verlangend naar kleur, onder schaduw bedolven, al eeuwen de hand van een meester ontbeert, die met strelende streek en in gelige kleuren, de kunst van het spelende licht demonstreert.
Ze lijkt nog verlegen bij 't begin van het jaar, maar in de kiem van haar schuchtere streven, zijn de roots van de lente gelegen.
