"Branden als een Deense ambassade." Die uitdrukking zou ik graag opgenomen zien in de volgende editie van de dikke Van Dale. Ok, het is nog wat vroeg, tot nu toe zijn er nog maar twee gebouwen afgefikt, maar ik heb zoveel vertrouwen in de brandstichtende capaciteiten van het zootje ongeregeld dat zich als religieuze hooligans op Deense eigendommen stort, dat ik vermoed dat dit slechts het begin is van een vurige soap. Als wij nu allemaal vanaf morgen de voorgestelde uitdrukking bezigen bij iedere uitslaande brand dan zal de redactie van Van Dale snel door de knieën gaan. En worden de huidige wantoestanden deel van ons Nederlands taalerfgoed. Vanzelfsprekend verdient het gezegde een vermelding onder het lemma 'branden' en 'ambassade'. Persoonlijk echter ben ik er voorstander van de uitdrukking ook in de vertaalwoordenboeken Nederlands-Arabisch op te nemen, nog het liefst onder het lemma 'een'. Eens je als uitdrukking in een woordenboek terechtkomt geraak je er niet zo makkelijk meer uit. Iedere journalist op zoek naar pittige uitdrukkingen neemt bij gebrek aan inspiratie zijn toevlucht tot de dictionaire en brandjes zijn vaste kost in Vlaamse kranten. Ik geloof dat 'in lichterlaaie' zijn beste tijd wel gehad heeft, "Binnen de kortste tijd stond de schuur in lichterlaaie" wordt dan "Binnen de kortste tijd brandde de schuur als een Deense ambassade". Bekt best lekker, niet ? Ik zie het zo voor me, we schrijven 2030, in Antwerpen zit een moeder van Marokkaanse origine met haar negenjarig zoontje Ali aan de keukentafel. Ali leest de krant, want dat is goed voor zijn woordenschat heeft zijn 'meester' hem gezegd.
Ali: mama ? mama: ja , jongen ? Ali: mama, wat is een ambassade ? mama: een ambassade ... wel, dat is een soort huis met allemaal mensen erin die hun land in het buitenland vertegenwoordigen. Marokko heeft bijvoorbeeld een ambassade in Brussel die Marokko in België vertegenwoordigt. Ali: Dan begrijp ik het niet . . . mama: wat dan jongen ? Ali: Mama, hier staat: het huis brandde als een Deense ambassade, wat bedoelen ze daarmee, mama ? mama: Dat het in lichterlaaie stond, jongen. Ali: Ja, maar, dat staat er niet, er staat : als een Deense ambassade. mama: lees nu maar verder jongen ... Ali: maar mama, waarom een Deense ambassade, en niet een Marokkaanse of een Chinese ? mama: ach jongen toch . . . Ali: branden Deense ambassades dan harder dan Marokkaanse mama . . .?
Ik mag niet klagen over mijn gezondheid. Af en toe een griepje en elke winter een stevige verkoudheid, erger bleef me tot dusver bespaard. Ziekenhuizen ken ik enkel als bezoeker. Hopelijk blijft dat nog jaren zo. Maar mocht ik ooit wat ernstigs mankeren dan gaat mijn voorkeur uit naar een knappe brunette, ongeveer één meter zeventig met een warme stem, indien mogelijk met een limburgse tongval. Als verpleegster bedoel ik. Wie echter zo kieskeurig is, schijnt jaren op voorhand te moeten reserveren en zelfs dan nog geeft men geen garanties, heb ik van horen zeggen. Ziekenhuizen zitten immers ernstig om verpleegsters verlegen. Met allerlei speciale voordelen proberen ze mekaar personeel af te snoepen. Vandaag nog organiseerde het AZ van Jette een jobbeurs op zoek naar zeventig verpleegkundigen. In de magere economische tijden waarin we nog steeds vertoeven, zeker op het vlak van werkgelegenheid, vallen dit soort berichten enorm op. Hoe kan het toch dat er nog steeds niet genoeg mensen gevonden worden om deze jobs in te vullen ? Zijn de Vlaamse werklozen dan werkelijk lui ? Herschool je tot verpleger en je bent verzekerd van vast werk, dat lijkt de boodschap. De waarheid is, zoals zo vaak, een stuk complexer. Het probleem wordt namelijk van de verkeerde zijde benaderd, 't is te zeggen langs de voorkant. Het ontbreekt de hogescholen immers niet aan studenten verpleegkunde, aan idealistische jongeren die zich willen inzetten voor hun zieke medemens is er voorlopig geen gebrek. Het probleem situeert zich aan de achterkant. De ziekenhuizen hebben te kampen met een niet aflatende uitstroom van witte kielen. Elk jaar geeft tien procent van de verpleegkundigen er de brui aan, met als resultaat een gemiddelde loopbaan van ongeveer tien jaar. De verpleegkundigen zijn de straaljagerpiloten van de gezondheidszorg. Dag na dag, moeten ze presteren onder druk. Zowel fysiek als psychisch is verplegen een harde stiel, waar men dat begrip zachte sector vandaan haalt heb ik nooit begrepen. Tel daarbij het werken in shifts, inclusief de nacht, het werken op zon- en feestdagen, een gesel voor een acceptabel familieleven, en je begint te begrijpen waarom deze mensen vaak zo snel zijn opgebrand. De jobbeurs in Jette richtte zich op afgestudeerden en laatste jaars. Voor hen, nog steeds overwegend meisjes, is het reeds te laat, zij hebben reeds voor het vak van verpleegkundige gekozen. Ik wens ze alle succes. Inderdaad, zij zullen het niet moeilijk hebben een baan te vinden, wat niet vanzelfsprekend is vandaag de dag. Toch zou ik de jeugd afraden zich door deze rooskleurige vooruitzichten te laten beïnvloeden bij hun beroepskeuze. Tot voor een paar jaren kloeg men steen en been over het tekort aan leraren, en wat te zeggen van de oneindige vraag naar IT-ers die ooit werd voorspeld . . . Op de arbeidsmarkt kan alles snel veranderen. De gezondheidszorg bestaat bij de gratie van de overheid. Vergrijzing of niet, als de staat het geld niet heeft voor meer ziekenhuisbedden, dan komen die bedden er niet, zo simpel is dat. Dus, als een meid van 18 mij morgen recht in de ogen kijkt en me om een studieadvies verzoekt " dan zal mijn antwoord zeker niet "verpleegkunde" luiden, tenzij het een brunette betreft van 1 meter zeventig met een limburgse tongval , maar dat is een privékwestie.
Balkenende. Van de naam alleen al krijg ik het zuur. Politiek kan grijs zijn, maar dit is de kleurloosheid ten top. Elk volk krijgt de leiders die het verdient, luidt het bekende aforisme. Ik waag het te betwijfelen. Zelfs voor de Nederlanders is deze straf te zwaar. Eén en slechts één man draagt de verantwoordelijk voor het kabinet Balkenende. Zijn naam: Volkert van der G. De moordenaar van Pim Fortuyn veroorzaakte met zijn misdaad de ernstigste politieke instabiliteit in de recente geschiedenis van Nederland. En daar was plots Jan-Peter Balkenende, een oncharismatische, grauwe droogstoppel zonder weerga, net wat de bange Hollanders toen dachten nodig te hebben. Links kreeg de schuld van al wat verkeerd ging in Nederland -de vele vette jaren onder de kabinetten Kok bleek iedereen al weer vergeten - en verhuisde naar de oppositie. Rechts greep de macht. Met allerlei schone beloften konden de Christen Democraten en de Liberalen het zieltogende D66 verleiden om hen aan een meerderheid te helpen. Sindsdien wordt met D66 gesold dat het om te huilen is. De gekozen burgemeester, een D66 eis is er nog steeds niet, met het referendum vlot het ook al niet. Onderwijl voerde het kabinet allerlei harde rechtse hervormingen door, die door het ooit als 'progressief' bestempelde D66 aan een meerderheid in het parlement werden geholpen. Het kabinet Balkenende heeft de mond vol over "eigen verantwoordelijkheid", eigen verantwoordelijkheid voor de werklozen, eigen verantwoordelijkheid voor de werkonbekwamen . . . Maar als het Afghanistan betreft dan vervalt die eigen verantwoordelijkheid. Dan zijn het niet de Afghanen zelf die hun problemen moeten oplossen. Neen dat zullen 'onze jongens' van de luchtmobiele brigade wel even fiksen. D66 vond het idee maar niks. Ze dreigden met een regeringscrisis. Want in de provincie Uruzgan waar Balkenende zijn militairen naartoe wou sturen zouden de Nederlanders helemaal niet aan de aan het Nederlandse volk voorgespiegelde heropbouw toekomen, aldus D66. Uruzgan is het thuisland van de Taliban, een onherbergzaam gebied waar de Amerikanen een keiharde strijd voeren tegen de volgelingen van Mullah Omar. D66 vreest dat de Afghanen niet het verschil zullen zien tussen de deuren intrappende Yanks en de scholen bouwende Nederlanders. D66 werd genegeerd. De PVDA hielp het kabinet aan een wisselmeerderheid. D66 blijft in het kabinet alsof er niks gebeurd is, doodsbang als ze zijn voor het oordeel van de kiezer. Om het Nederlandse volk te overtuigen van de noodzaak van de 'vredesmissie' werd het overspoeld met idealistische argumenten voor de missie in Uruzgan. Men zou er de democratie gaan vestigen , scholen bouwen en wat blijkbaar als summum van humanitaire verwezenlijking wordt gezien, men zou ervoor zorgen dat de meisjes naar school zouden kunnen gaan. Hallo, meneer Balkenende, heeft u zich al eens de vraag gesteld of de Afghaanse bevolking dat wel wil ? Zitten deze mensen wel te wachten op democratie ? Zijn scholen wel hun grootste bekommernis ? Op basis van wat ik gehoord en gelezen heb over Uruzgan weet ik wel zeker dat vaders daar hun dochters niet willen zien vertrekken naar een school. Je kan een volk niet opleggen wat het absoluut niet wil, hoe goedbedoeld ook. De Nederlanders zullen zich in Uruzgan niet bemoeien met de papaverteelt, dit om te vermijden dat er conflicten ontstaan met de lokale bevolking, maar ze zullen er wel over berichten aan de Afghaanse regering, die wel de opiumproductie bestrijdt. Denkt men in Den Haag nou werkelijk dat Afghanen achterlijk zijn ? Nederland is geliefd in Washington, alleszins meer geliefd dan ons landje. Voor die goede relaties zijn ze bereid zware offers te brengen. Zeer zware offers. Bloedoffers. Arm Nederland . . .
Het is nu tien jaar later. Ik zit aan tafel met twee van haar achterkleinkinderen. Het is Lichtmis en we eten pannekoeken. Tien jaar na die dag. Toen de telefoon rinkelde en de gespannen stem van mijn oom aan de andere kant me zei 'dat het niet goed ging met oma en dat mijn vader zo snel mogelijk naar het bejaardentehuis moest komen.' Een mens wordt geboren als een verzameling scherven en lijmt zich een weg door het leven. Op zoek naar het beeld dat hij in zichzelf vermoedt. De meeste dagen heeft dat plakwerk meer weg van een geklieder met splinters dan het samenstellen van een kleurrijk mozaïek. Die dag was geen splinterdag. Die dag, aan de telefoon met mijn oom, toen ik zei: "Ze is dood, hé." "Ja", zei hij, "ze is dood." Verder herinner ik me niks meer van het gesprek. Waarom zou ik ? Alles was gezegd. Er was geen weg terug. Niet voor haar, niet voor mij. Het laatste restje kind in mij is toen met haar gestorven. Nog vijftien minuten zou het duren, vooraleer mijn vader thuiskwam van zijn werk. Vijftien minuten, zolang nog zou mijn vader zoon zijn. Om daarna, voor altijd alleen achter te blijven. Hoe dood je iemands moeder ? Hoe dwingt een mens zich om een ander zoveel leed te berokkenen ? Ik weet niet hoe, ik weet niet met welke woorden, maar ik heb het gezegd. Mijn stem zal voor altijd zijn bitterste herinnering vertolken, in door mij vergeten woorden. Ze was een lieve oma, een ouderwetse oma, die taarten bakte en pannekoeken, die haar kleinkinderen voorzag van stapels handgebreide sokken, sjaals en truien. Het was een oma die zich, wanneer ze uit dansen ging, beperkte tot één enkel glaasje citroenlimonade om dan de rest van de avond haar handtas vol te proppen met kauwgom, zakjes chips en chocoladerepen, die ze de volgende dag als manna over haar kleinkinderen liet nederdalen. Zulk een oma had ik. Ik heb nog een oma. Die moet ik snel eens opzoeken.
We love you, Ye, Ye, Ye. We love you, Ye, Ye, Ye. We love you, Ye, Ye, Ye.
Ik vind Chinezen tof, en vooral dan Zheyun Ye, die speelt nooit op de bof, want zijn vriendjes helpen mee. Van in Timboektoe, tot op de toppen van Tibet Zelfs bij de Zoeloes wordt er op La Louvière gewed !
Hij geeft een match cadeau, geen haan die er naar kraait, en gokt op de Toto, waarna hij centjes graait. Van in Timboektoe, tot op de toppen van Tibet. Zelfs bij de Zoeloes wordt er op La Louvière gewed !
We love you, Ye, Ye, Ye. We love you, Ye, Ye, Ye.
Toen kwam de arm der wet, en 't voetbal was gered.
Een tijdje ging het goed, maar jij ging wat te ver. Nou wacht je de petoet, en daalt ze weer, je ster. Van in Timboektoe, tot op de toppen van Tibet. Zelfs bij de Zoeloes wordt er op La Louvière gewed !
We love you, Ye, Ye, Ye ! We love you, Ye, Ye, Ye !
Toen kwam de arm der wet, en 't voetbal was gered. Toen kwam de arm der wet, en 't voetbal was gered. Toen kwam de arm der wet, en 't voetbal was gered.
Die arme Denen toch. Ze geraken hun melk niet meer kwijt, omdat de moslimwereld van zijn melk is. Bron van alle commotie zijn een dozijn cartoons gepubliceerd in een krantje in Denemarken, spotprenten waarin de draak wordt gestoken met de profeet Mohammed. Het zal een tiental dagen geleden geweest zijn dat ik voor het eerst wat las over deze affaire, in Extrabladet.dk, een Deense internetkrant die -dat zeg ik voor de ware liefhebber- haar sterkste artikels op bladzijde 9 publiceert onder de rubriek "side 9 pigen". Het verhaal leek me toen nog te dun om er in een blogje aandacht aan te besteden. Het ging uiteindelijk maar om twaalf krabbels uit het land van Hans Christian Andersen. Een griezelig sprookje dat zoals alle sprookjes goed zou aflopen, zo dacht ik. Waren het nu illustraties geweest bij een vernieuwde Deense catechismus of de bijbel, dan had ik me wel vragen gesteld, maar de 'Jyllands-Posten' ? In een ver verleden heb ik me eens doorheen de Koran geworsteld en ik herinner me nog goed hoe ik vaak grote ogen trok bij de liefdeloze taal waarmee andersgelovigen daarin bejegend werden. Daar kon ik echt niet mee lachen. Toch trok ik de straat niet op om er de Saoedi-Arabische vlag te verbranden. Ik kon het 'relativeren', een woord waarvoor in toekomstige Arabische woordenboeken wat mij betreft gerust een volledige pagina mag worden uitgetrokken, alsook voor het Arabische equivalent van ons gezegde 'iets met een korreltje zout nemen'. Gelukkig vertoeven er op onze planeet ook een heleboel Moslims die wel kunnen relativeren, zoals die man uit 'Man bijt hond' die zich beperkte tot een "Ik vind dat niet grappig" maar duidelijk niet van plan was om er verder nog een seconde van zijn kostbare tijd aan te verspillen. De enkele cartoons die ik zelf gezien heb vond ik van een pover niveau. Maar ik verdedig desalniettemin het recht van de auteur om ze te tekenen en ze te publiceren. Ook een humorist zonder inspiratie mag zich beroepen op de vrijheid van pers en meningsuiting, net als de 'pigen van side 9' in extrabladet.dk, overigens. Van een even bedenkelijk niveau vond ik het verbranden van de Deense vlag door protesterende moslims. Daarmee beledigen en intimideren zij het Deense volk, gewone mensen zoals u en ik die met de zaak bijzonder weinig te maken hebben. Waarom eist de moslimwereld geen recht op antwoord in de 'Jyllands-Posten' ? Ik kan me moeilijk voorstellen dat de redactie van die krant dat zou weigeren. Voor alle duidelijkheid, ik gun de boze moslim zijn vlagverbranding. Dat hij in dit geval zijn pijlen de verkeerde richting uit schiet neem ik op de koop toe. De vrijheid van meningsuiting is een zwaargewicht onder de principes van de democratie. Onze democratie en die van de Denen. Met het democratisch gehalte van vele Moslimlanden is het veel minder goed gesteld. Laten we een gedachtenexperiment uitvoeren. Stel: Alex schaft zich morgen een Belgische vlag aan en steekt die voor het oog van zijn buren in de fik. Wat zou er gebeuren, denkt u ? Misschien belt er iemand de brandweer. Hier en daar iemand die met de wijsvinger tegen de slaap tikt, een commentaar genre "Ik vond het altijd al een rare, maar nu denk ik dat er echt een paar los zitten in zijn bovenkamer" . . . En wat zou er gebeuren met een moslim in Saoedi-Arabië of de Palestijnse autonome gebieden als die hetzelfde deed ? Ik zou zeggen, don't try this at home, dear Ali, want wat u ook van mij moge denken. Ik houd van u !
Gestadig vordert mijn herstel. Niet van één of andere levensbedreigende ziekte, hoor. Door een verkoudheid met extreem hoog octaangehalte draaide ik de laatste dagen op een lager toerental. Het verkoudheids-virus kan bij mij ondertussen op een behoorlijke dosis respect rekenen. Maar sinds deze morgen heeft het een onomkeerbare terugtocht ingezet. Ieder uur voel ik de weerstand van de microscopische booswichtjes verzwakken. In mijn keel worden de laatste veldslagen geleverd. De uitslag, die staat nu al vast. Mijn tenger lijf zal triomferen. Ik zeg, mijn lijf, want zelf voelde ik me volledig buiten spel gezet. Twee dagen lang beperkte mijn bijdrage tot de defensie zich ertoe de catering voor mijn persoonlijk legertje te verzorgen. Eten en blijven eten, schreeuwden mijn troepen me voortdurend toe. En dat heb ik gedaan: veel suikers en veel vetten. Mijn verstand zei: 'hou er mee op, je vreet je nog ziek', mijn lijf brulde: 'dat ben je al sukkel, kom op met die troep'. Omdat ik ervan uitga dat je een ziekte niet kan wegredeneren, heb ik mijn verstand op nul gezet en mijn troepen hun troep gegeven. Verder werd me door de arrogante stafchef van mijn leger opgedragen zo weinig mogelijk in de weg te lopen. "Het bestrijden van verkoudheden is mannenwerk, niks voor geciviliseerde burgerwatjes zoals jij", ik zweer je, dat waren zijn exacte woorden. Ik heb me dan maar bij de zaken neergelegd en me tegen de gruwelen van het slagveld gewapend met een combinatie van poedertjes en pastilles. Twee dagen kwakkelen herinnerden me eraan welk een zegen een goede gezondheid toch is. Dus geniet ik nu volop van mijn progressie. Van het herontdekte aroma van groentesoep, van het azuur van de hemel dat gisteren nog blauw leek. Ik krijg weer zin om dingen te doen. Ik ga buiten een luchtje scheppen om wat van dat ongefilterd fijn stof in mijn longen te pompen. Ik zet me achter de piano en probeer enkele akkoorden. Mijn kop weet dat het vals moet klinken, maar mijn gemoed hoort een onvervalste Steiner. Ik waag me aan 'Ring of fire' van Johnny Cash. Wat klinkt die aftandse tingeltangel heerlijk. Een traan glijdt vanuit mijn ooghoek langs mijn neus tot aan mijn bovenlip. Geen traan van ontroering maar een restant van mijn zieltogende ziekte. Ik lik hem op en proef het zout. Zelfs een traan kan mij vandaag gelukkig maken.
