Iedereen die, net als wij,
aan de grens woont, waar het ene land soepeltjes overgaat in een ander, heeft
wel eens gesmokkeld. Geef het maar toe. Vooral wanneer er een groot
prijsverschil bestaat tussen een goed in het ene land en hetzelfde goedje in
het andere. Als bij ons de koffie zeg 4,76 het pond kost, en een halve kilo
kaffee bij de Duitse buren 12,00, nou, dan wist ik het wel.
Maar in het verenigde Europa
met zijn gelijkheid scheppende euros zijn de prijsverschillen nagenoeg
opgeheven. Waarom zouden we dan nog smokkelen.
Nee, dan vroeger. Toen we
elkaar verhalen vertelden van smokkelaars die alles waarmee wat te verdienen
was, over de grenzen brachten. Vooral koffie en boter. Ook spirituosen, maar
wat dat waren wist ik niet. Niemand had mij verteld dat schnaps, jenever en
cognac tot die categorie geestrijk vocht behoorden. Af en toe werd er iemand
betrapt door een douanier, een kommies zeiden wij, en dan werd die iemand door
de rechter veroordeeld tot drie maanden cel. Het eerste wat hij deed, als hij
weer vrij kwam, was het in orde brengen van zijn smokkelaarsgereedschap. Zoals het
plakken van de band van de fiets met het dikke-buizenframe waarin wel dertig
kilos van dat heerlijke goedje konden.
Zelf heb ik ook wel eens
gesmokkeld. Als jongen van twaalf en op last van mijn moeder. Die gelastte mij
om een paar pakken koffie en een pond goede boter naar familie net over de
grens te brengen. Dat mocht van haar wel, vooral omdat ik nog maar zon jongen
was. Voor volwassenen golden andere wetten, zei mijn moeder.
Nu de smokkelrookwolken zijn
opgetrokken en alles zijn rustige gang gaat zonder smokkelaars en douaniers
wordt het tijd voor bronzen beelden die voorkomen dat wij later niet meer weten hoe een
smokkelaar en een kommies er uitzagen. Bij ons aan de grens staan ze daarom de
hele dag te staan. De smokkelaar met de koffiezak over zijn schouder kijkt
olijk in de richting van de kommies. Die staat voor de Volksbank te weg af te
turen naar kwaadwillende grensoverstekers. Het is maar goed dat hij zijn
verrekijkertje verkeerd-om heeft. Maar dat had u natuurlijk al lang gezien.