Kun jij je een dag voorstellen zonder stroom? Ik bedoel echte stroom: elektriciteit. Af en toe ervaren we een storing van ongeveer een uur, bijvoorbeeld wanneer een of andere grondverzetmachine weer eens een kabel doortrekt, en je moet eens zien hoe onthand we zijn. Kunnen we echt niet meer zonder stroom?

We hebben makkelijk praten, want we weten toch wel dat de storingsdienst komt en het probleem oplost. En floep: de spaarlampen brengen weer licht in de duisternis en de tv gaat door met zijn saaie programma. Hoe deden de mensen dat vroeger toch, vragen wij ons af. Met gas- en petroleumlampen, met kaarsen en kandelaars?

Bij mijn oom op de boerderij hadden ze een fantastische machine om stroom op te wekken. Het was een kolossale dieselmotor met zo’n ontzaglijk vliegwiel, olievragende smeerpoelies en hardleren aandrijfriemen. Hij dreef een generator aan die stroom opwekte en die een poosje bewaarde in een grote accu. Om die tenslotte weer terug te geven gaf aan apparaten die electrische stroom nodig hadden om te functioneren. Wilde de 100wattlamp boven de keukentafel branden, dan moest eerst de accu worden opgeladen en dus de dieselmotor draaien. Ik zie in mijn herinnering nog altijd de zuigers die heen en weer gaan, ik hoor het klapperen van de aandrijfriemen en ik ben nog steeds bang dat ik te dicht bij het vliegwiel ga staan. Want stel je voor dat je ergens je hand tussen krijgt.

De dieselmotor was – stevig in de grond verankerd – opgesteld in een speciaal kamertje achter de deel en met geen mogelijkheid van zijn plaats te krijgen. Later is hij vervangen door een kleine benzinemotor die je kon verrijden naar alle plekken die je wilde. Maar lang zo kolossaal en indrukwekkend niet als de dieselmotor uit mijn jongensjaren.