Een Nederlandse psychologiehoogleraar – ik geloof dat het Draaisma uit Groningen was – beweerde eens dat, naarmate je ouder wordt, gebeurtenissen uit je allerjongste jaren beter blijken te beklijven in je langetermijngeheugen dan situaties en gebeurtenissen uit je middelbare leeftijd. Oude mensen, tachtigers, kunnen zich vaak haarscherp dingen herinneren uit hun lagereschooltijd, terwijl zij zich veel zaken uit de tijd toen ze vijftig waren niet goed meer voor de geest kunnen halen.

Onlangs las ik ergens (of hoorde ik ergens) het woord welbereid. Prompt en spontaan zei ik: welbereid, zo heet mijn meid.

Na een tijdje nadenken over deze frappante aanvulling kwam ik tot de conclusie dat deze zin deel uitmaakt van een vers dat wij op de lagere school tijdens de leesles moeten hebben gelezen. Het stond in ons leesboekje. We lazen het zo vaak dat ik het stapelvers – want dat was het – tenslotte uit mijn hoofd kende.  

Het vers gaat over een mannetje dat niet goed wijs is omdat hij zijn huisje op het ijs bouwt. Daarna trekt hij de wijde wereld in om het huis vol te krijgen. Hij begint met een hennetje, gevolgd door een haantje. Vervolgens een aantal (huis)dieren, een paard-en-wagen, om tenslotte te eindigen met vrouw en kind.

De eerste twee regels kende ik nog:

         Er was eens een mannetje dat was niet wijs,

         Dat bouwde zijn huisje al op het ijs.

Om te vervolgen met: En hij wou dat hij een (….) had.

De charme van het vers is dat elke keer dat een dier of mens aan de menagerie wordt toegevoegd de hele rij van de dan al aanwezigen wordt opgedreund. De rij die niet hoe langer hoe dikker, maar langer wordt. Leuk is ook dat de laatst aangekomene het eerst wordt genoemd.

Het laatste couplet meldt dat het mannetje een kind krijgt.

En hij wou dat hij een kind had.

Welbemind, zo heet mijn kind,

Hou-en-trouw, zo heet mijn vrouw,

Welbereid, zo heet mijn meid,

Alberecht, zo heet mijn knecht,

Welbehagen, zo heet mijn wagen,

Vlasstaart, zo heet mijn paard,

Na-me-toe, zo heet mijn koe,

Ducdalf, zo heet mijn kalf,

Blè, zo heet mijn kalf,

Kokkelekaan, zo heet mijn haan,

Tjip, tjip, mijn hennetje,

’s Avonds in de korte kooi,

En ’s morgens in het rennetje.

De prachtige tekeningen waren van Tjeerd Bottema.