Hopelijk kent U Kleef. Al was het maar van horen zeggen. Een mooie, oude stad in het Duitse Rijnland. Prachtig gelegen met aan de voorkant de wijde weilanden en uiterwaarden die de grens met de rivier markeren, en op de achtergrond de beboste heuvels van het Reichswald dat van hier via Beek en Berg en Dal tot bijna aan de benedenstad van Nijmegen reikt. Beroemd is de Schwanenburg, de Zoo en Haus Koekoek waar in de 19e eeuw een van de grootste Nederlandse landschapsschilders met zijn uitgebreide familie woonde en werkte.

Neen, geen kwaad woord over Kleef, noch over het uiterlijk voorkomen, laat staan over de inwoners en al helemaal niet over de taxichauffeurs. Want dit gilde heeft ervoor gezorgd dat ik ooit een schier hopeloze situatie zag veranderen in een prachtige uitkomst. Hoezo? zou u kunnen vragen. Ik zal het u uitleggen.

Kiezen kun je, theoretisch althans. Op een kruising in het westelijk deel van Kleef kun je terugrijden richting Emmerich of rechtdoor de weg door het Reichswald naar Gennep nemen. Je kunt ook links afslaan de binnenstad in of rechtsaf via Nütterden, Kranenburg en Wyler naar Noviomagus (wat, zoals u al vermoedde Nijmegen betekent) rijden. Dat laatste was mijn opzet en bedoeling.

Want om twee uur (14.00 uur) stond een belangrijk psychologie-tentamen voor de deur. Alle tweedejaars psychologiestudenten, waaronder ikzelf, werden hartelijk uitgenodigd hun kennis betreffende de grondslagen van de ontwikkelingspsychologie op te schrijven en van deugdelijke argumenten te voorzien. De tijd die iemand daarvoor gegund werd bedroeg op de kop af twee uur en een kwartier. (Alle gekheid op een stokje: dit tentamen was veruit het belangrijkste in mijn tweede studiejaar (1978/79). Het slagen ervoor was een voorwaarde om verder te kunnen.)

Precies om één uur bereikte ik in mijn trouwe 2CV, de fameuze Citroën-Eend, het kruispunt in Kleef dat ik zojuist heb beschreven. Nog een half uurtje rijden en dan rustig de tijd nemen voor een ontspannen en tegelijkertijd geconcentreerde voorbereiding.

Plotseling, ik was net rechts afgeslagen, gaf mijn eend er de brui aan. Dat wil zeggen: de koppeling was niet bereid of in staat de auto in een van de vier beschikbare versnellingen (zelfs niet de achteruit) te bewegen. Ik stapte uit en schoof mijn eend in zijn vrijloop naar een parkeervak langs de weg. Het was ondertussen 13.10 uur. 

Het was 13 uur 30, toen ik, na een aantal vergeefse liftpogingen, besloot terug te gaan naar de binnenstad. Daar wilde ik een taxi of een ander vervoermiddel nemen en de bestuurder te vragen mij METEEN en ONVERWIJLD naar Nijmegen te brengen. Om tien vóór twee bereikte ik de binnenstad waar mij een vriendelijke mevrouw meedeelde dat de eerstvolgende taxistandplaats zich een kilometer verderop bevond. Bovendien meldde zij mij dat de bus naar Kranenburg vijf minuten geleden vertrokken was. Het was al lang twee uur geweest (14.10 uur om precies te zijn) toen ik langs Garage X kwam. Net toen ik een pompbediende vroeg of hier een mogelijkheid tot vervoer aanwezig was, kwam er een als taxi verklede Mercedes de hoek om en stopte voor mijn neus. De chauffeur was bereid mij voor de somma van twintig Mark, al het geld dat ik op zak had, naar Nijmegen te brengen. Eerst reden we naar de parkeerhaven waar de Eend stond met mijn spullen. Toen we daar wegreden stond de klok op 14.30 uur.       

Onderweg legde ik de taxichauffeur uit in welke moeilijke, bijna uitzichtloze toestand ik mij bevond. Waarop deze zijn snelheid opvoerde en alle verkeersregels aan zijn laars lappend mij naar Nijmegen bracht. Het was 15.00 uur (zegge drie uur) toen ik de examenzaal binnenging. Een paar collega-studenten begroetten mij zwijgend, maar je kon hen horen denken: waar bleef je nou zo lang?  

Ik las de tentamenvragen en opgaven, besloot daaruit een keuze te maken, en ging aan het werk. Kwart over vier was het toen ik de dienstdoende professor een blad met geschreven antwoorden plus toegevoegde argumenten en opmerkingen overhandigde.

De volgende dag sleepten een collega en ik mijn gestrande eend terug naar mijn huisgarage waar het euvel gerepareerd werd. Veertien dagen later las ik op een van de grote uitslagenborden in de aula dat de student met het nummer 76….. voor het tentamen ꞌOnwikkelingspsychologie I en IIꞌ geslaagd was. Nog later hoorde ik dat de betreffende student veel aftrek had gekregen door het onbeantwoord laten van enkele vragen en opdrachten, maar de rest was blijkbaar goed genoeg om het geheel met een ꞌvoldoendeꞌ te honoreren.

Is dit voorval een speling van het lot? Of een kwestie van toeval? Of gewoon een geluk bij een ongeluk? U mag het zeggen.