In deze tijd van het jaar, november, wanneer de eerste nachtvorsten toeslaan, is het weer de tijd van de in formatie overvliegende trekvogels. Zij geven er hiertelande de brui aan, verzamelen zich en vliegen groepsgewijze naar zuidelijker oorden waar zij de winter heelhuids proberen door te komen. Dat vliegen gebeurt in de traditionele v-vorm: ergonomisch zeer verantwoord en efficiënt bij het leven. Schuin achter hun voorganger (waarvan de voorste als leider fungeert) vliegen zij met zo weinig energieverbruik als maar denkbaar is achter elkaar aan. Af en toe wordt iemand anders voor een poosje de leider, zodat men niet kan beweren dat maar één vogel de dienst uitmaakt en de route uitzet. Hier in het buitengebied zijn wij eraan gewend af en toe formaties kraanvogels of ganzen luid informatie uitwisselend naar het zuidoosten te zien vliegen. Wanneer het zwanen zijn, die toch veel liever tamelijk solitair vliegen, lijkt het wel of ik weet niet welke lawaaischopper bij ons over de zandweg rijdt, zo’n gezoef en vleugelgeklapper horen wij dan.

Sinds kort zien we een nieuw fenomeen aan ons zwerk. Een tot dusver onbekende groep trekvogels die wij vorige week voor het eerst zagen deed min of meer geslaagde pogingen om in v-vorm te vliegen. Omdat ik niet meteen ras en soort kon ontdekken, hebben we eerst onze toevlucht gezocht bij de alwetende wikipedia. Maar die bood geen soelaas. Tenslotte lazen wij bij toeval een ingezonden brief van de tamelijk befaamde ornitholoog Klaas van der Zijp Gzn. die over hetzelfde schreef. Het zou gaan om een tot nu toe onbekende ganzensoort: de roze hartengans. Het roze slaat op de kleur van het verenpak, en de harten verwijzen naar de globale vliegvorm. Dat wil zeggen: als zij in v-formatie overvliegen, krijgt hun uiterlijk hartvormige trekjes.

Het meest bijzondere van de roze hartengans is toch wel het opschrift. Iedere hartengans heeft tijdens het vliegen een bericht, zeg maar een message, op zijn rug staan dat natuurlijk tot lezen uitnodigt. En met een beetje geluk en doorzettingsvermogen is het mij – als voorlopig eerste en enige – gelukt de hartenwensen te lezen en te fotograferen. Het zijn korte éénwoordsuitroepen die niets te raden overlaten. Ik heb de laatstelijk overgekomen formatie van tien gefotografeerd en ik kwam bij nader inzien tot kreten als: LIEF! STOP! HALT! HELD! KUSJE! (Ik schrijf ze met uitroeptekens, maar ook zonder die zijn ze zeer indrukwekkend!) Bij een tamelijk achteraan in de rij vliegende gans die schijnbaar zeer met de tijd was meegegaan, las ik: SMS! De TWEET! heb ik nog niet kunnen ontdekken.

De meest indrukwekkende, zelfs een beetje ontroerende rugopschriften, omdat ze tot mij persoonlijk gericht leken, vond ik die van de twee laatste ganzen in de rij. Op de rug van de op-één-na-achterste stond te lezen DOEI! en op de laatste, die ik toevallig even apart kon nemen: ADIOS! Dat zeg ik nu ook tegen u.