Wie veel loze ruimte heeft, heeft veel rommel om te bewaren. Ik woon in een oude boerderij met veel bijgebouwen: een grote schuur, voormalige kippenhokken en diverse ruimtes met elk een eigen functie. Zoals een fietsenhok, een garage, een  hobbyruimte, een winterbewaarplaats voor overblijvende bloemen en planten, plus een hokken en schuurtjes inclusief zolders die nergens meer voor worden gebruikt. Behalve natuurlijk om de antieke kast van grootmoeder, zwaar onder invloed van de houtworm, in op te slaan. Want één ding is zoals gezegd zeker: wie veel opslagruimte heeft, bewaart alles. Zo iemand kan niets met de vuilnis meegeven. Want, zeg je, jammer om de antieke wasmachine weg te doen. Weet je wat, we zetten hem zo lang in de oude paardenstal. Daar staat hij niemand in de weg. Ja, als je zo redeneert, kom je tenslotte om in je eigen overtolligheid.

Soms doe je vreemde herontdekkingen. Je vindt dingen terug die je zo goed had opgeborgen dat je ze bijna niet meer terug kunt vinden. ‘Vroeger,’ zeg ik tegen mezelf, ‘vroeger had jij een donkere kamer, toen ontwikkelde jij zelf je foto’s en vroeger had jij ooit een vergrotingsapparaat. Daarmee maakte jij vergrotingen op Ilford fotopapier van 24*36mm kleinbeeldnegatieven. Soms maakte jij een foto met grandioze afmetingen, wel 30 bij 40 centimeter. Weet je dat niet meer? Lang geleden, inderdaad, maar niet zo lang als de Gouden Eeuw verleden tijd is. Later, toen het tijdperk van de kleurenfoto en de dia aanbrak, heb je de hele zwart-wit ontwikkelarij inclusief het vergroten en afdrukken van negatieven aan de wilgen gehangen. Je fotospullen heb je in een houten eierkist gestopt en die ergens op een zolder weggeborgen. Ja, ergens, maar waar?'

In een hoekje van de schuurzolder, op een schemerdonker, schimmig plekje – de ramen zijn aan de binnenkant bedekt met een laag stof en aan de buitenkant dreigt de klimop alles te overwoekeren - zodat je geen hand voor ogen ziet, dáár tref ik na jaren mijn vergroter aan. Toeval, want ik was op zoek naar heel iets anders.

Voorzichtig haal ik hem uit de eierkist en zet hem voor deze gelegenheid even voor het open bovendeurtje, in de frisse lucht. Een doosje waarin fotopapier heeft gezeten, een rubberen gladstrijker waarmee je de luchtbellen uit het natte fotopapier rolde, een klokje om de belichtingstijd tot op tienden van seconden in te stellen en een slangetje om de ontwikkelaar in het bakelieten ontwikkeltankje te laten stromen vergezellen hem.

Decennia oud stof bedekt het apparaat. De houten bodemplaat is vroeger geel geweest, maar dat zie je er niet van af. Schoonmaken zou kunnen, maar waarom zou je? Vroeger, toen de vergroter in je donkere kamer stond, was stof volksvijand nummer één. Want elk stofje zag je later als een vlekje of draadje op je vergroting terug. Nu kijk je met een nostalgische blik naar je oude Opemus-vergroter en ruik je in je gedachten de zure fixeer. Je vraagt aan jezelf: ‘Zou hij het nog doen?..’

Met behulp van een verlengkabel zorg ik voor 220 Volt. Snoeren, schakelaars en stekkers zijn zo te zien in orde. Dat geldt ook voor de lamp boven in de vergroter. Routineus draai ik een rood glaasje tussen de lichtbron met lens en de bodemplank. Met het glaasje op rood zorgde ik er vroeger voor dat de beelden haarscherp op het fotopapier - dat niet gevoelig was voor het rode gevaar - verschenen. (Bij de definitieve belichting van het fotopapier draaide je dat rode glaasje decent opzij.)

Ja hoor, de tijd heeft stilgestaan. Het apparaat werkt. Het doet alsof  gisteren de laatste keer was dat hij gebruikt werd. Lichtstralen vallen van boven af via de vergrotingslens op de rand van het afdekglaasje. In betere tijden was dit rood, maar het stof verandert rood in oranje. Of is het de tijd die verandert?

03-11-2013, 19:17 Geschreven door fontaine brigitte