wat anders in het hoofd of het hart blijft steken! Als het mij overvalt, of mij niet loslaat. Maar het kan ook voor het oefenen zijn. Oefenen in waar ik niet in opgeleid ben, oefenen met woorden.
05-08-2012
Koffie met de hand gemalen en "Het Zuiderpershuis"
Ik maal de koffie met de hand, jawel met zo'n ouderwets handmatig maschien uit oma's tijd. Ik doe het niet omdat het vakantie is wel om traag mijn gedachten te ordenen en omwille van de zogenaamd betere koffie. Dat laaste is twijfelachtig opboxen tegen de meest geweldige machientjes die dat voor ons doen met een technologie waar mijn exemplaar bij verbleekt, maar toch ik ben hardnekkig in die dingen.
Maar mijn gedachten gaan naar het zuiden, waar de koffiebonen vandaan komen en waar ik geen benul van heb waarom ze hier zo goed geïntegreerd zijn geraakt, hoe lang ze daar over hebben gedaan? Net zoals die cacoa bonen die we in de Belgische chocolade verwerken net alsof alles hier gegroeid en gebloeid zou hebben. Waarom is integratie dan zo moeilijk of doen we daar moeilijk over, is het geen valse houding om hier alsmaar de nadruk op te leggen, versmelting is immers van alle tijden toch? Duizend vragen tijdens het draaien en malen. Zie mij, uit welke componenten zou ik niet bestaan? Wil ik dat wel weten? Nee toch!
Ja, al deze gedachten bij het koffie malen en dit dank zei het bericht dat "Het Zuiderpershuis" ermee ophoud, -de handdoek in de ring gooit- zei men op de radio, alsof het om een wedstrijd ging. Het mooie huis met zijn mooie beloftes van indertijd houd ermee op. Zijn de beloftes waargemaakt is het doel bereikt? Beleidsnota's, adviezen van commissies, kritieken in de media, gesprekken op de tram of in de plaatselijke teveel ruimte inpalmende supermarkt, roepen mij het tegendeel toe. We geraken maar niet in het reine met het mengen van cultuur zo blijkt, maar wel met koffie en cacao en Paëlla, tapaz en andere exoten die we meebrachten van op vakantie. Is het omdat we ze meebrachten en niet kregen toegeschoven zonder dat we er echt om vroegen? Is het dat wat onze zwakke gedachten weerhoud van liefde voor het andere, het onbekende? Ja angst ook zo blijkt al te veel, terwijl we weten dat angst in deze maar een zwakke raadgever is, naïviteit is erger toch? En kan zo'n huis wat nu dichtgaat daar iets aan doen, en deden ze dat? Dat ze dichtgaan zal wel niet met deze gedachten te maken hebben, alhoewel hoe vaak heeft men het concept herdacht? Hoe vaak heeft men opnieuw bekeken wat te doen en wat te laten. Hoe vaak heeft men bij het traag malen van wat koffie zich bezonnen over ons wel en ons wee. Ons hardnekkig vasthouden aan gisteren zonder te zien dat we wel degelijk weer een dag ouder waren en dat jongeren ons achterna komen met weer nieuwe gedachten. Ik zei nog samen met een vriend, dat men aan het aan ons gaf, zo'n uitdaging die gelijk loopt met de realiteit van elke dag is toch een cadeau! Maar dat zal wel al te simpel gedacht zijn, maar ja, mijn mooiste projecten zijn ontsproten uit dit soort simpele gedachten voortkomend uit wat simpele arbeid zoals koffie malen zei het met een ouderwetse molen.
Ik maal de koffie en gedachten verder, maar met de tristesse van een gesloten huis dat dit niet had moeten zijn!
Steeds luider klinkt muziek met minder rijke klankkleuren laat een onderzoek ons weten. Steeds meer geluid in onze omgeving en minder tijd voor stilte moet ik vaststellen. Het stilstaan is geen optie, de stilte een noodzaak zo zegt mijn brein.Verstilling noemen sommigen het, noodzaak aan verstilling. Tijd en ruimte voor het luisteren naar wat er zich afspeelt zonder dat dit overspoeld wordt door van alles en nog wat. We zijn met steeds meer zaken bezig , hebben meningen over alles en nog veel meer. De diepgang laten we. Het verdiepen in een onderwerp daar is minder tijd of goesting voor. In "De Barbaren" van Alessendro Baricco is het scherp omschreven. Ik laat me in deze tijd graag verleiden door stil te staan, even niet te denken aan grote productiviteit maar aan stilstaan tussen de rommel die ik heb aangericht. Ik kijk rond en zie inderdaad dat ik nogal wat aanricht, het is lachwekkend en droevig tegelijkertijd. Men spoort mij aan om voort te doen onder het motto "goed bezig" maar ik neem de tijd en de twijfel even tot mij. Ik twijfel of ik weggooi, bijhoud, opberg, klasseer, een nieuwe plaats zal toekennen, geen plaats meer zal geven, verberg om ooit terug te vinden of niet.... Het is een periode die men als vakantie omschrijft maar het is een dag als een ander. Het mag mij vaker overkomen het gevoel van waardeloos tussen de rommel staan en dan zoeken waar de waarde ligt. Ik lees zelfs schrijfsels terug en lees meer dan toen, lees anders..... Ik luister ook anders. In de kakafonie van mijn bestaan probeer ik wat op te rommelen, onbegonnen werk zo lijkt. Toch even stilstaan bij het papiertje met gedachten snel genoteerd toen tijd schaars leek.... terwijl ik beter weet. Tijd is nooit schaars, mijn denken wel. Zal ik een voornemen maken of resoluut kiezen voor verandering is mijn vraag. Gisteren zag ik een jonge danseres, die mij uit mijn rommelige gedachten trok. Traag van links naar recht over de scene sluipen, kruipen, een schildpad zo leek het, langzaam opstaan om uiteindelijk te groeien tot iets groots, iets met veel kleur en betekenis om uiteindelijk weer stil te staan. Het dansstuk was nog lang niet af maar het vertelde mij zo veel in zijn prilheid. Ze was wat verlegen uit haar zoektocht gekomen, maanden is ze hier al mee bezig,... goed bezig en ze gaat nog een stuk door. Ze kon achteraf niet veel vertellen maar dat had ze al gedaan, ze hoefde niet meer. Het was voor mij als een cadeau, een jonge danseres in bijna stilte zien bewegen langzaam maar zeker. De schoonheid ligt soms in een verloren hoek deed het mij denken. Een muziekstuk met veel kleurschakeringen en dat in alle stilte.
Veel mensen vertellen over hun opleiding, over vroeger,.... en dan een
heel verhaal en hoe het fout liep, heel erg fout. Kunstopleidingen, lerarenopleidingen,
sociale opleidingen, economische opleidingen, vakopleidingen, etc....
allemaal fout, fout fout en af en toe eentje veronstschuldigend goed. We lijken een asielcentrum voor mislopende mensen :) Het doet me denken aan het schaapverhaal van Jef Staes
(http://www.jefstaes.be/onderwerpen) .... opgeleid worden tot iets wat
je niet wil, afgeleid van datgene wat je wel wil en waar je passie ligt.
Elke structuur heeft dat in zich, zelfs een zomeracademie botst daarmee
(financiële structuren, management, wetmatigheden en culturen van een
centrum of een organisatie, ook van mensen dus.....) Er wordt weinig vanuit de mens
vertrokken, hem bevragen, hem laten formuleren wat zijn vraag is én zijn antwoord(en).... dat proberen we hier dan ook elke dag met ups en downs met lachen en tranen met vloeken en juichen met pijn en euforie met veel en veel en nog. Het lijkt melig maar het niet, het is opgekropt door jaren te doen alsof, jaren van ongemak omdat het bleef steken, het niet was wat het moest zijn: iets uit eigen noodzaak meegedeeld (aan de goegemeente) en dan gejuich of op mij bakkes krijgen!
Waarover wil ik het
hebben, op de manier die ik het wil, in een context van de anderen en
mijzelf. Het stoot op sociale barrières die je over moet, het stoot op
de weerstand van het gewone, de routine of wat als niet routine wordt
gezien maar dat wel degelijk is. Dat waar niet over gedacht, gesproken, gedroomd of
gevoeld wordt. Het is verlangen en dit maal gaat het niet over onszelf
maar over overleven. Veel van de werken gaan over overleven hier, u
staande houden ons herpositioneren. Daartussen sluipt het gif van de
structuur van gisteren, de regels die dwazigheden moeten verbergen
(regel:"iemand stoot zijn voet en het centrum mag geen medicatie
toedienen????? hallo???? sterf jij hond). Er zijn duizenden voorbeelden, de meeste begrijp ik niet en wil ik niet begrijpen omdat mijn denken dan stopt, mijn verantwoording vernietigd wordt, de duurzaamheid van dees planeet om zeep geholpen wordt!
Maar we geven niet op,
we werken en overwinnen onszelf als eerste, daarna de structuur. Onszelf
is het lastigste, bange honden zijn we, staart tussen de benen of
kwispelend om aandacht te trekken,"zie mij graag"! De klotestreken van
ons gedrag. Dan is de weg naar de kwaadheid op gewoontesystemen niet ver
weg. Gewoon een schop tegen die bal recht op doel en goal! Geen gejuich
echter gewoon een doel, en op dit veld staat het vol doelen, heerlijk
spel van uitputting. Tot we het veld verlaten en de doelen laten
voor wat ze zijn en ons een hut bouwen en daar de gewoontes die we zelf
installeren tegemoet zien komen. Het is een eeuwig gevecht. Dwaas ga ik
de strijd aan nog steeds met passie en plezier! Ik zal het spel verliezen zo optimistisch ben ik wel, maar ik zal gespeeld hebben met de lol van elke dag, de gedrevenheid die mensen soms bang maakt (omdat ze mij dan kwaad en streng vinden). Ge kunt in deze niet streng en kwaad genoeg zijn tedju toch!!!! Dan is nadien de euforie van het geluk des te groter. Ik predik zeker ook de wisselvalligheid in mijn bestaan al kies ik steeds meer voor de euforie en neem ik die kwaadheid mee en sla om de oren van wie meedoet!
Rookbommen in geel en blauw, projecties op een stukske papier scherp,
onscherp, dieptebalans in het zingen, vloeken over verkeerd
productgebruik, rekken aan het lijf of een ander lijf om net die
intentie(s) vorm te geven waar je naar hunkert dit goed te krijgen.Tien
woorden op een blad en zeker de helft teveel om aan duidelijkheid te
winnen, eerste performance met nieuwe versie van de tekst.........
Neen we zijn nog niet waar we willen, laat
staan waar we van droomden. Maar ook dat kent zijn wetmatigheid: kunnen laten
ontstaan en daar dan kwaliteit in (h)erkennen, zien dat het er is zonder
het voorbij te lopen. Het wordt als moeilijk omschreven maar een
noodzaak! Noodzakelijkheid ook .... het zijn allemaal woorden waar we mee spreken. Onbekende taal nog voor de creator van het.... van het wat....
zo nodig om net die stappen te zetten of weg te laten. Daar
gaan we weer op een pad dat er niet ligt en dat we handmatig mogen
aanleggen. Je kan het ook niet leggen !
er is enkel onzekerheid in het creëren en dan proberen die langzaam naar iets zeker te krijgen om te weten dat het pogingen zijn. Alles wat we doen is een onzekere poging om aan zekerheid te winnen, en die dan weer afstaan.
Rookbommen in geel en blauw, projecties op een stukske papier scherp,
onscherp, dieptebalans in het zingen, vloeken over verkeerd
productgebruik, rekken aan het lijf of een ander lijf om net die
intentie(s) vorm te geven waar je naar hunkert dit goed te krijgen.Tien
woorden op een blad en zeker de helft teveel om aan duidelijkheid te
winnen, eerste performance met nieuwe versie van de tekst.........
Neen we zijn nog niet waar we willen, laat
staan waar we van droomden. Maar ook dat kent zijn wetmatigheid: kunnen laten
ontstaan en daar dan kwaliteit in (h)erkennen, zien dat het er is zonder
het voorbij te lopen. Het wordt als moeilijk omschreven maar een
noodzaak! Noodzakelijkheid ook .... het zijn allemaal woorden waar we mee spreken. Onbekende taal nog voor de creator van het.... van het wat....
zo nodig om net die stappen te zetten of weg te laten. Daar
gaan we weer op een pad dat er niet ligt en dat we handmatig mogen
aanleggen. Je kan het ook niet leggen !
er is enkel onzekerheid in het creëren en dan proberen die langzaam naar iets zeker te krijgen om te weten dat het pogingen zijn. Alles wat we doen is een onzekere poging om aan zekerheid te winnen, en die dan weer afstaan.
waar het zich langzaam voltrekt............ zomeracademie012
Stemmen uit een ver lokaal, wind in de bomen, gras nat veel te nat voor de seizoenstijd. Alles lijkt wat het was maar dat is bedrog. Er is niets wat leeft dat stilstaat, ook ik niet. Toch laten we ons voortdurend verleiden alsof dat waarheid is, dat stilstaan. Dan kunnen we vastleggen zoals één plus één twee is en dat eeuwig blijven zal. Terwijl dit slechts een verre abstractie is van één waarheid, opgezet voor ons gemak.
Ik ben in de Zomeracadeie 012 nu, het jaarlijks gebeuren wat we opzetten om vooral dat mechanisme te herzien, de gemakzucht van de twee herzien noem ik het weel eens. Iedereen vindt dat eerst plezierig, daarna gaan er een aantal de frustratie tegemoet en anderen de euforie om nog wat later met zijn allen toe te geven dat we er nog lang niet zijn en dat de weg langzaam zal zijn. Het is een plezier om dat gebeuren te zien, de hulpeloosheid ook van ons zelf en dan die behulpzaamheid om elkaar uit dat moeras te halen. Sommigen proberen zichzelf bij de haren uit dat moeras te halen, je weet het hopeloos, maar dat mag je niet zeggen...kwade blik. We weten dat we allen hetzelfde lot ondergaan- van weten naar het niet meer weten- naar niet of niets weten- en terug hopelijk door de poort van de loutering.
Ik hoor de zangers zich op gang neuriën, de dansers trekken het lijf tot een dynamisch niveau, bij beeld wordt materiaal herschikt, de computers bij animatiefilm draaien, de teksten van gisteren liggen nog opzij en een stapeltje wit lonkt..... het is een goeie tijd waar het zich langzaam maar zeker voltrekt!
Sommige dagen zijn als vanzelf maar het blijven ontdekkingen. Zomeracademie 012!
Sommige dagen zijn als vanzelf. Maar elke dag is een ontdekking ook al lijkt er iets zich te herhalen. Ik mocht vanmorgen voor de zoveelste maal de Zomeracadmie (2012) opstarten, een zeven dagend durend feest van kennisdeling, artistiek stotteren, proberen definiëren in doen en laten wat je wil vinden en dan dat vinden willen zoeken. Ongeveer 130 mensen zijn aanbeland is Destelheide, het centrum wat er ooit werd voor gebouwd. Na een korte introductie verdween iedereen naar zijn werkplaats om zich een nest te maken waar de eigen waarheid zich moet voltrekken. 130 mensen en het is stil nu, men is gestart! Verder is er geen programma, geen leidraad, geen opdracht om wat dan ook te berngen na zeven dagen. Er is de ruimte, de leegheid van een bestaan met uw eigen idee als enige houvast. Jawel we hebben een ploeg excelente artiesten uitgenodigd om elk atelier mee te bemannen, bevrouwen en de reflectie en bevraging te stimuleren. En neen er worden geen algemene methodes of afgesproken regels gebruikt. Je bent hier om te werken aan eigen creaties of mee te werken aan dat van anderen. Of het nu dans, beeld, animatiefilm, klank, zang, poëzie, media of welke mengvorm dan ook is, de wegen zijn zeven dag vrijgemaakt. Er is op deze plek ook een media en documentatie centrum wat randprogramma met tentoonstelling, performances, lezingen en wat er onstaat. Sommige dagen zijn als vanzelf maar het blijven ontdekkingen. De schoonheid van deze momenten zijn gegrift in mijn bestaan, omdat ze ervoor zorgen dat alles is wat nooit is geweest, maar even tijdelijk zijn als dit gedacht.
Onderscheiden en betekenis geven. (Partita 3 J.J.Fux)
Partita 3 van Johan Joseph Fux, of het mij iets zegt? Weinig tot niets tot ik er naar luister en weer een leven rijker ben. "Le Petit Chaperon Rouge", dessine et grave par Edgard Tijdgat, ooit gezien? Slechts 50 exemplaren zijn ervan gemaakt en ik krijg het in mijn handen terwijl velen het voorbijlopen als het zoveelste boekje. Waarom ziet de ene wat de andere niet ziet, hoort de ene wat de andere ontwijkt. Toegegeven ik ontwijk meer dan ik zie of hoor. Geen Werchter boys in mijn oor, geen stationsroman naast het bed, geen voetbal op tv tijdens de maaltijd, ... Alsof daar iets mis mee zou zijn. Maar neen, mis is het niet, wel vreemd dat we ons onderscheiden door zien, luisteren, proeven, ruiken, voelen.... Ik voel me steeds rijker naarmate mijn tactiele vaardigehden beter worden naarmate mijn smaak het ene van ander gerecht kan onderscheiden of wanneer de wijn zich in mijn mond ontbindt tot een veelheid aan smaken. Zoals de muziek zich ontplooit in pracht , de literatuur en het beeld mij overmand door puur en schoon. Hoe is het zover kunnen komen? Ik stam uit een boerengat waar niets van kunst evident was, de school mij het zeker niet bijbracht (integendeel je werd er enkel mee uitgelachen) en thuis was het zoeken naar literatuur (behalve een Gezelle, een verplicht werk van Streuvel, een een muziek opname van Peter Benoit). Mijn ouders waren liefhebbers toegegeven, mijn ene grootvader speelde in een fanfare de ander nog wat meer, eens om het jaar met vader naar het toneel, maar veel verder kom ik niet. Ik vermoed dat ik het vooral aan mezelf te danken heb, de eeuwige zoektocht naar betekenisgeving is zowat het leidmotief van al mijn avonturen. En of dat nu mee of tegen viel, of het in een boek, een concertzaal, een achterfschuurtje of een eersterangs tentoonstelling was deed er niets toe. De optelsom is dat ik niet meer zonder dat eeuwige zoeken en vooral vinden kan. En dat alles met het plezier van elke dag!
kijken en kijken naar een wereld vol mening (dOCUMENTA 13)
Documenta 13 daar mocht ik mij de voorbije dagen schuilhouden. Een hoogmis van de hedendaagse kunst, maar niet uitsluitend beeld zoals men er vroeger wel eens zei. Je komt eraan en meteen confronteert men u met honderden manieren van kijken in de/zijn breedste zin, naar een wereld -onze wereld genaamd- ! Niets grote namen of toch bijna niet (alsof dat er iets toe doet). Vele onbekenden kijken met een voor mij onbekende blik naar de wereld waarin wij leven en meteen is het duidelijk, ik weet niets! Het is tegelijk schoon en beschamend wat ik maar weet met mijn kijken. Ook al zijn er tal van kijkrichtingen die ik saai,interessant, oninteressant, begrijpelijk en niet begrijpelijk tot mij neem of zelf niet neem. Vooral het 'nemen' en 'niet nemen' kon mij aardig boeien dezer dagen. Waarom neem ik iets tot mij of stoot ik af, waarom heb ik liefdevol geduld voor het ene en mateloze irritatie voor het ander met alle nuances ertussenin . Het moeten honderden werken zijn geweest die ik zag, tweehonderd ogen en duizenden belevenissen, discussies , meningen verzameld in wat beeld, geluid, tekst, zang, kleur en vorm en soms wat dramatiek. Een forum voor de alleenstaande onbeholpen man in een wereld vol mening! Het maakt de man nederig en zelfbewust van zijn onwetendheid. Je gaat naar huis en weet, ik ben een vlek op het tafellaken van het bestaan, meer niet en het is goed zo!
Gerardo Salina---een zachte vlek op een wit tafellaken zijn
Ik las het artikel van Gerardo Salinas, Stafmedewerker Arenbergschouwburg in http://www.kifkif.be/actua/open-brief-schizofrenie-in-de-kunstensector# een man die spreekt vanuit het hart en naar mijn hart. Ik heb met hem een tijd geleden en avond rond diversiteit mogen geven voor een of ander vormingsplus traject..... Ja (zucht zucht zucht) tot het einder onze dagen zullen we moeten uitleggen. Zo zijn er nogal wat mensen in de waan dat diversiteit en interculturaliteit bij De Veerman geen aandachtsgebied is....zucht diepe zucht!!! Het is waar dat wij dat niet benoemen met dwaze voorbeelden hoe wij in wijken bezig zijn , hoe de ouders die "de wondere pluim" aansturen daar zelf over nadenken, hoe wij diversiteit vanuit de realiteit van stedelijkheid benaderen, hoe de dagdagelijkse gebeurens ons werk en denken kleuren..... Gisteren heeft mijn raad van bestuur bevestigd dat -ik het zal moeten uitleggen tot het einder mijnen dagen- en al mijn evidenties meer moet expliciteren (zucht nog diepere zucht). Soms wil ik gewoon een zachte vlek op een wit tafellaken zijn, een kruimel naast de tafel of zoals iemand mij onlangs toefluisterde een ezelsoor!.... En misschien ben ik dat ook. Zelf kan ik genieten van net die hoek die eraf is, dat foutje in de te afgelikte schoonheid die toch alleen maar een leugen is en een romantisch idee van vervlogen idealen probeert te behouden. Er is niets mis met wat conservatieve gedachten en gedrag als die maar de kiemen en de twijfel van vooruitgang in zich dragen. Maar dikwijls is het conservatieve gedrag en gedachtengoed een alibi om niet te denken! En dan noemen we het beter gewoon dwaasheid of erger dommigheid. Ik weet ik ben niet vrij te pleiten van enig kromme gedachten of vergissingen in mijn bestaan. Maar niet denken is erger. Dus ik deel graag het gedachten goed van Gerardo om net dat te doen wat het moet doen, het denken en handelen stimuleren.
tussen het onverwachte en het verwachte rust het braakland!
Tevreden, ten vrede, er vrede mee nemen houd soms onvrede in. De relativiteit van mijn denken is daar voortdurend aan onderhevig. Ik ben tevreden met de subsidies die we krijgen van de Vlaamse gemeenschap voor ons kunstenbedrijfje dat educatie als een kern beschouwt. Niet zozeer creatie maar educatie en dat dan breed bekijken is onze opdracht die we voor onszelf mochten stellen. Ontsluiten noemen sommigen het. Maar ik ben ontevreden omdat we nu driftig op zoek moeten naar bijkomende inkomsten omdat, wat we willen realiseren verder gaat dan men van onze plannen wil financieren. Ik ben dus niet slecht gezind en kan niemand als schuldige aanduiden waarom dit proces zo loopt. Ik zit wel met een onevenwichtige balans en dat moeten we niet te lang houden. Ik zou kunnen ingaan op de suggestie om minder te doen zoals sommigen suggereren (scherper keuzes maken noemen sommigen dit). Maar onze keuzes zijn scherp, zeer scherp en worden steeds scherper. We bekijken ze steeds opnieuw en opnieuw en scherpen onze motieven om iets te doen of niet steeds aan! Daar ligt onze tevredenheid, dat we steeds bewuster met ons werk omgaan en het onverwachte weten te behouden in de processen die dat veroorzaakt. In het onverwachte ligt namelijk morgen verscholen want het verwachte van gisteren is voorbij en daar kunnen we enkel op terugkijken. Deze onvrede is geen kwaadheid maar een natuurlijke flow een soort drive ook al maakt het de dag bezorgder en overdenk je alle plannen overnieuw. Wat telt is wat we stap voor stap realiseren en vormgeven. wat niet telt is wat we laten liggen. Maar braakland is vruchtbaar ook dat weten we. Dus we zullen summier bebouwen en zorgzaam laten braak liggen! Tussen het onverwachte en het verwachte rust nu het braakland waar ik op uitkijk, daar ligt ook de toekomst.
Denken over duurzaamheid lijkt een simpeler oefening dan het is. Hoe zorg ik ervoor dat wat ik ook doe geen beslag legt op het voortgaan van morgen. Door mijzelf halt toe te roepen lijkt zowat de enige juiste oplossing, maar niet het leukste idee. Als ik dan toch besta en bij elke stap die ik zet behoedzamer omga, is het dat? Maar wat is dat dan behoedzaam omgaan, moet ik dan behouden of het gevolg laten behouden? Wil ik bij elke stap wel de vraag stellen wat die veroorzaakt? Dat niet doen, lijkt een niet zo verantwoordt gedrag, dat wel doen brengt de twijfel bij elk handelen, bij elke gedachte nog maar aan dat handelen. Als oefening is dat prettig maar bij het tikken van elke letter vandeze tekst weet je dat ik in de onmogelijkheid verkeer. Dat is dan nog op kleine schaal maar met enorme gevolgen, ik durf de grote schaal nog niet bedenken. Het zal dus gaan over balans, over evenwicht tussen bestaan en niet bestaan, tussen er zijn en niet zijn, tussen doen en niet doen. Op persoonlijk vlak kan je daar wel uitkomen maar in een samenleving of werksituatie is dat complex. Ik wil al dan niet stappen maar er worden ondertussen stappen gezet in duizenden richtingen. Met zijn allen niet stappen lijkt me moeilijk en een verspilling van ons bestaan. Dus met zijn allen behoedzamer stappen dan maar! Ik weet zelf nog niet wat het allemaal inhoud en keer mijn wereld om, wat is van wezenlijke betekenis, wat is een toevoeging waar de wereld werkelijk iets aan heeft is de vraag die mij rest. Het vraagt rust in de onrust met als gevolg nog meer onrust. Weliswaar een schoon spanningsveld waar ik niet uit lijk te komen maar die mij aanzet te overwegen en wegen. De maatstaf van het wegen is niet geheel duidelijk en is een vraag meer op de berg van vragen die ik stel. Nu we in onze organisatie stellen dat al onze processen duurzaam moeten zijn hebben we een kluif te pakken waar ik nog wat verder mee kan. Of moet ik zeggen mijn stappen inhoud en mijn dwaasheid berisp met het niet weten?
Kunstendecreet en heldenmoed! Over oordelen en denken!
Vandaag de doorlichtingsverslagen van het secundair onderwijs in de krant, gisteren de adviezen van de beoordelingscommissie's kunsten op het net. Ranking van goed naar minder goed! Allemaal zogenaamd omdat het openbaar is en het de kwaliteit kan bevorderen. Iemand moet het mij uitleggen hoe dat dan wel zou moeten. Het verhaal gaat veeleer over populair zijn en het nog meer worden, of net niet. Ik krijg er wat verwarde beelden bij, waarom zou artistieke/educatieve kwaliteit populair moeten zijn of waarom zou kwalitatief werk algemeen bekend moeten zijn. Dat zijn immers tegen gestelden. Wat meer cliché is, wat er goed ingaat, wat iedereen begrijpt is populair. Daar is niets mis mee, absoluut niet, het is bij de meeste van ons een start voor meer en verder zoeken .... of hoe we ons leven vormgeven niet meer te bieden heeft. Maar wat minder populair is , omdat bvb. de taal net uitgevonden werd of omdat het nog wat hapert en stottert, heeft niet méér maar evenveel waarde, alleen een kleiner publiek, een kleinere testgroep. Een publiek van nieuwschierigen , van onderzoekers, ontevredenen met het bestaande, zoekers naar waarde, niet-weters ook,...... Soms vinden ze , soms ook niet. Er zijn er ook bij die het zoeken boven het vinden stellen, eeuwige twijfelaars dus. Misschien behoor ik daar wel bij en moet ik mij af en toe dwingen om te rusten bij wat gevonden is! Waarom willen we dan steeds meten en ranken van goed naar slecht, van beter naar minder, van 10 naar 0 . Gaan we eeuwig in de school van de 19-de eeuw blijven ? Zijn we niet (meer) in staat alles vanuit een maatschappelijk bril te bekijken en de nuances om een geheel te vormen aan te brengen, denken we enkel nog in zwart en wit, geen grijswaarden meer ertussen? Saai en verfoeilijk! Dom ook! Neem nu de kunsteducatie in de laatste kunstendecreet beoordeling: wat is het verschil tussen een Art Basic for Childeren en een "Jeugd en muziek" en wie mag dan op 1 en wie op 10 , wie krijgt een tien en wie een nul . Of nog wat is het verschil tussen "De Veerman" en pakweg "De Kunstbank"..... met zijn allen zijn we communicerende vaten die ingrijpen op een samenleven en denken. Soms valt er iemand weg, uitgepraat denk ik dan! Soms komt er iemand bij, een nieuwe gedachte juich ik dan. Maar wie mag bepalen wie al dan niet mag meespelen in de race? Wie heeft het recht aan zijn kant. Ik blijf erbij dat het debat tussen de spelers vanuit een solidaire en maatschappelijke verantwoordelijkheid de beste leidraad is. De minister duid net het gebied van de kunsteducatie aan als een accent in het beleid, maar verder wordt het doodgezwegen, komt het nauwelijks voor in de debatten van de grote (kunst)huizen, we zijn luizen in een pels, onkruid in een mooi aangelegde Engelse of Franse tuin. En toch blijft het onderhuidse debat over kunst, het begrijpen en plaatsen ervan de maatschappelijke functie al dan niet. Al te vaak wordt ons een onderwijsbroekje aangemeten uit gemakkelijkheidszucht. Geef de kinderen wat kunstvakken en klaar. Wij als spelers staan vaak aan de zeilijn van het debat mogen amper meepraten, bloggen dan maar wat, stotteren onder gesmoorde hand. Anderen niet eens met kunst bezig maar met onderwijs weten beter dan wij hoe het verder moet, weet ook wie op 1 dan wel op 10 moet staan, weet wie een 10 krijgt en wie 0. Onze commissie (kunsteducatie) worstelde ook met het fenomeen en besloot gedeeltelijk te volgen en toch te raken maar sloot geen spelers uit met een 0. Moedig maar niet genoeg! Alle kunsteducatieve spelers van vandaag zijn meer dan nodig om nog maar een paar milimeter van de ambities van de nota van de miniter waar te maken, ze zou dat moeten weten!!! ze zou daaruit moet concluderen versterk alle organisaties en geef ze energie door een impulsbeleid in plaats van een strafexpeditie! Ik hoop op verstand, veel verstand en moed natuurlijk! Heldenmoed
Soms is het duister in het landschap om mij heen en net zo in mijn gedachten. Niet omdat er slechte of troosteloze gedachten zijn zoals er wel troosteloze weersomstandigheden zijn, maar omwille van gebrek aan verstilling. En dan ineens gebeurd het toch. Een mooie tekst, een nieuw tijdschrift. Ik las net in "ZAAL Z" een nieuw tijdschrift van het KMSK Antwerpen een korte tekst met als titel "De pater en de Madonna" van Josse De Pauw. Het doet mij waarachtig stilstaan met de veelheid aan drukte die wij maken in de kunsteducatieve wereld. Om dan te merken dat het in een klein hoekje schuilgaat. Het inslaat daar waar je het niet verwacht, zoals een bliksem. Die hier en daar nu ook hierbuiten zijn best doet om mij te bekoren. Het bekoren gebeurd vanuit een volgehouden passie, het vermijden van de drukte daarrond, het opgaan in de passie van een ander en uzelf daar in (h)erkennen. Mijn dag is goed, om te weten dat het dat is wat het is- ons geheugen- en dat net dat ons bestaan interessant maakt. Simpel als dat! Ik kan weer verder! Zoiets als de stilte tussen bliksem en donder, tussen stilstaan en inzicht!
Soms is het ergernis of kwaadheid, soms is het frustratie maar ditmaal is het gewoon het gebeuren in het barre kunstenlandschap die mijn veerkracht activeert! Gezaag en geklaag, ongeluk en verderf, verdriet en ongeloof, opluchting en jaloezie, het zijn maar wat begrippen die zich in dit wereldje afspelen. Dit ruikt alvast niet naar harmonie en evenwicht. De kunsten verdienen beter denk ik dan. Ze zijn er en dat moet genoeg zijn! Maar nu is het tegendeel waar, ze zijn er en moeten zich verantwoorden en verdedigen, positioneren en onderscheiden. We hebben dat nochtans aan onszelf te danken, meegaan in een vergaand neoliberaal discours is nefast. Meegaan in welk discours dan ook is nefast. Net die onafhankelijkheid, die vrijplaats is nodig om zuurstof te krijgen. Vermarkten, ver-producten het zij allemaal valkuilen die ons afleiden van het essentiële. Neem nu de gehele subsidie storry.... niemand krijgt op een ernstige manier uitgelegd hoe men rankt, hoe men keurt of afkeurt.... Niets is, of zo lijkt het alvast, getoetst aan een ernstige kritiek of debat. Er is vooral schrik. Laat dat laatste nu vooral een ernstig gevaar zijn voor de vrijplaats. Het is een vlam in de pan, een lucifer in de hooiberg! We zijn er nog en dat moet even genoeg zijn. Een beleid moet dat verdedigen, enkel dat en niets anders: dat we er zijn, en dat dat genoeg is! As we niets meer te vertellen hebben verdwijnen we als druppels op de te hete plaat, als we geen functie meer hebben en geen zuurstof meer zijn voor het bestaan dan sterven we een stille dood. dat alles moet genoeg zijn. Door dit en niets anders heb ik weer veerkracht, omdat er vandaag onrecht wordt aangedaan aan dat bestaan. We zijn onderhevig aan procedures die niet meer gaan over de essentie van dat "zijn". Het gesprek gaat over blijven bestaan, zonder voorrecht, maar enkel op voorspraak van anderen. Wie de andere nodig heeft voor de essentie van zijn bestaan is afhankelijk, laat dat nu niet de positie zijn die we nodig hebben. Veerkracht putten uit onszelf en dan enkel nog een vorm zoeken! Het moet genoeg zijn voor de rechtvaardiging van ons bestaan. Dus laat ons, laat ons onze eigen weg maar gaan!
Je bent sneller 10 jaar bezig dan je denkt! Oud worden is geen kunst, het ouder worden met passie en deze vergroten al evenmin. Het gaat als vanzelf en de relativiteit groeit maar de passie groeit evenzeer, schoon gegeven is dat. Neem nu 10 jaar" De wondere pluim" een schrijfgebeuren voor kinderen wat drijft op lezende en organiserende ouders, een simpele formule waar je meer dan enthousiast of gelukkig van wordt (in deze vallen beide begrippen samen en dan is het schoonheid).
Al tien jaar steken ouders de koppen bijeen en zetten deze literaire manifestatie op, ze wordt ondertussen ook georganiseerd in Hasselt, Maasmechelen en binnenkort ook in Zuid-Oost Vlaanderen. Soms is de eenvoud van de methode zo simpel dat het vanzelf verder vloeit. Hier schrijven kinderen en lezen ouders, dat is de essentie..... Daar bovenop worden spannende, beklijvende of.... verhalen genomineerd en gewaardeerd door een Wondere Pluim, een soort eretitel. Al tien jaar groeit en bloeit dit initiatief in al zijn schoonheid maar ook broosheid. Je moet afblijven van het groot maken van het evenement, je moet het verhaal gewoon het verhaal laten zijn, je moet de lezer gewoon lezer laten zijn, vooral afblijven en aan de zijlijn wat logistiek bijbrengen, centen ook en een paar simpele ideeën over groepsdynamiek, groeien, ontwikkeling van projecten, ... maar niet alles ineens en niet teveel, zachtjes en stap voor stap, soms een stap achteruit.
En ja voor je het weet staan er tien kaarsen op de taart! Soms vraag ik mij af wat er nu komt maar dat is een slechte vraag, het komt vanzelf en als je luistert en kijkt zie je het gebeuren als vanzelf. De stappen worden zelf aangegeven door kinderen, ouders, literatoren die ons mee ondersteunen. De kunst van het luisteren kijken en lezen heb ik geleerd van dit project. ik ben ze allen heel dankbaar, de duizenden kinderen en hun ouders, de literatoren ook, de organisatoren. En af en toe ook de geldschieters want die schoten soms tekort, soms ook niet :)
Ik weet dat er nog tien jaar volgt! iedereen die meewil kan zich moeien, maar niet teveel vooral lezen en schrijven daar is het ons om te doen!
Grijs als een dag begint, zo moet het voelen als je niet weet hoe je de wereld moet ordenen. Alles is hetzelfde en toch is niets gelijk. Enkel de verlossing van -het eeuwige wegzijn- kan dan verlossing brengen. Er zit niets anders op dan voordurend te ordenen en vooral te herordenen. Niets hoeft een vaste plaats en toch we vallen zo snel in gewoontes in het repetitieve en de herhaling. Eén plus één blijft dan twee en gebetoneerd in zijn eigen waarheid en waarde terwijl het net plezierig is om te zeggen (1+1= Verliefd), dan verschuifd de wereld en komt de lach om het gezicht. Er zijn duizenden oplossingen voor een probleem en toch houden we zo snel vast aan het eerst gevondene. Bange wezels, luie konten dat zijn wij! We hebben wel het vermogen maar niet de moed zo blijkt, ons vermogen van voorstelling, fantasie, creativiteit, inventiviteit is groot, zeker als we het al wat trainen (ja ook dat moet getraind). Maar het gaat al langer niet goed met de trainingsmethodes: eentje gevonden en tot norm uitgeroepen en alles blijft op zijn plaats. Scholen staan bol van dat ene gelijk! Leer methodes die een waarheid hebben doen het goed. De kunstvakken dus niet, behalve als ze gereduceerd worden tot juist of erger tot mooi en lelijk. Essentie weg, twijfelen weg, zoeken weg, en meteen het geluk verloren!
Het is door de Unesco uitgeroepen week van de kunsteducatie, een week bij uitstek om bij wijze van oefening het eens te proberen. De dag steeds herordenen, opnieuw bekijken alsof er geen vorige was en geen volgende, wat in wezen ook zo is. Stap in dat grote proces van chaos en orde, geef een vorm aan uw moment en laat het daarna los om opnieuw te beginnen. De herinnering zal een harde zijn om niets steeds terug te willen, maar geluk is nu en niet gisteren of morgen! Hun u vandaag de twijfel en twijfel dan aan de twijfel, je zal merken uw ongerustheid zal rust zoeken in een nieuwe orde! Vergeet ze vooral niet aan dingel en tringel te slagen, na wat momenten van rust en gelukzaligheid!
Berlijn mei //2012//1 De stad lacht en ik lach terug.
Berlijn mei //2012//1
De stad
lacht en ik lach terug. Vrolijk is het in een stad die als zeer progressief
omschreven wordt maar ook conservatief is. Niets zal hier veranderen alvorens
de gemeenschap zich uitgesproken heeft, dat ze het betekenis hebben kunnen geven.
Burgeractie is hier een regel en geen uitzondering. Stadsgerillia op vreedzame
manier ook. Veelal gaat het over de invulling van de openbare ruimte, de
bestemming van leegstand, afbreken of renoveren .. Maar de stad lacht, meer
dan de stad waar ik woon. Ook daar is veel commentaar maar dan vooral gezaag,
omdat men niet doet waten hoe
de zageman of vouw het zou willen. Maar beiden vallen onder de noemer
participatie. De één eerder actief de ander eerder passief. Ik lach deze stad
toe en merk dat mijn energie stijgt. De collegas die ik bezoek doen eenzelfde
soort werk als ikzelf en onze visies sluiten nauw bij elkaar aan. De stad
verschilt, grondig!Hier valt veel
te leren, ik blijf nog een poosje , ga terug om dan weer te keren en weer terug
te gaan . Tot mijn stad lacht en ik kan terug lachen.
Het is voor de tweede maal dat
ik hier kom, het is ook wel thuiskomen. Wat De Veerman (www.veerman.be) doet gebeurt ook hier en
andersom en toch weer anders. Dat is meer dan prettig en interessant het is
zuurstof en dus adem. Soms heb je genoeg van het eenzame vechten tegen de
schaduwen van een bestaan, tegen de wind die op elk ogenblijk vanuit eender
welk richting kan toeslaan, vechten tegen de rommel en de rotzooi die we er
steeds weer van maken. En dan ineens blijk alleen niet zo alleen. Daarom alleen
al is reizen goed, is het kijken naar elkaars werk goed, is de kritiek die we
hebben op elkaar plezierig. Het groeien inelkaars nabijheid om dan elkeen verder te gaan, de wegen te
laten ontstaanen af en toe ons
pad door elkaar laten kruisen, geheel onvoorspelbaar en toch weer niet!
Een witte
zaal met witte doeken. Mijn eerste reactie: zut, het is weer van je dat!.
Toch loop ik naar binnen. Ik kijk en dan is er iets wat erom vraagt, ik kijk
terug en terug. Langzaam geeft het zich prijs, heel langzaam is ook mijn
stappen en mijn kijken geworden, traan over mijn wang en dan nog en nog één.Alles lijkt te stromen nu, het kijken
mijn tranen mijn gedachten. Dit is een wonderbaarlijke tentoonstelling.
Aquarellen met vage grijstinten onder het wit, landschappen, menselijke
bezigheden,landbouw, . Het beweegt zich als van nature en ik beweeg mee. Ik
blijf en ik verstil, het stil en toch zo vol van beweging.
Hoe lang
weet ik niet, maar mijn dagen zijn goed, ik kan weer tegen wat, dit moemnt van
ontmoeting is een rustplaats voor altijd.
