wat anders in het hoofd of het hart blijft steken! Als het mij overvalt, of mij niet loslaat. Maar het kan ook voor het oefenen zijn. Oefenen in waar ik niet in opgeleid ben, oefenen met woorden.
24-03-2013
Le sacre du printemps, anders bekeken, toekomst nooit meer hetzelfde! Over
Een paar maanden hadden ze nodig gehad om hun gedachten en wat ze voelden in beweging om te zetten. 18 jongeren werden uitgedaagd om iets te doen met een 100 jaar oud werk "Le sacre du printemps". Het was een zoektocht naar zichzelf, een zoektocht naar betekenis en de relativiteit daarvan. Ze werden gecoacht door een prachtig team van kunstenaars (Jo-An Lauwaert, Lenneke Rasschaert en Paulo Guerreiro) die met veel geduld luister-, voel-, en kijkbereidheid de jongeren "hun" verhaal lieten vertellen. Dit was niet meteen een evidente maar wel een zeer schone keuze. De enige terechte keuze met deze groep en onze opdracht. We kregen niet zomaar een interpretatie of visie op "Le sacre" we kregen een eigentijds statement vol met twijfels en proberen, vol energie en bereidwilligheid, overvol van proberen en een weg zoeken die langzaam maar zeker duidelijk wordt. We kregen jongeren die allemaal iets hadden met "Le sacre du printemps"en dat gaandeweg voor zichzelf en een publiek duidelijk maakten. Dat we deze kans kregen om dat met de Filharmonie te mogen uitvoeren is uniek en sterk. Dit vraagt om meer, veel meer en op zijn minst nog een uitvoering. (zoveel schoonheid slechts eenmaal kunnen zien is jammer). Duidelijk is hier dat onder het mon van "kunst en educatie" het proces veel groter is dan louter wat ruiken aan de kunst, wat initieren of animeren, wat uitleggen of ontsluiten. Het mooie samenspel tussen actief onderzoek, het onderzoeken naar en van tijd en ruimte en verschillen van betekenissen en contexten hieraan gekoppeld, het reflecteren naar zichzelf, naar de wereld, het zoeken naar vorm en zijn mogelijk en onmogelijkheid... Alles zat vervat in het project. Als kunst & educatie op deze manier samengaan dan is duurzaamheid verzekerd. Dan weten we dat we bouwen aan een toekomst vol nieuwe betekenisvelden, al de rest is vertrouwen in de nieuwe bouwers van die toekomst! En als ik deze jongeren bezig zag dan is mijn hart in rust! Ik ben in de onmogelijkheid hier all theorie (waarover in vorig schrijven sprake) over kunst & educatie zelfs nog maar in te herkennen, dit harmonisch spel waarin alles zit vervat laat zich niet vatten in één concept. Het intuïtieve van het zoeken en leren met inbegrip van vallen en opstaan, zeker en onzekerheid, vertrouwen en angst, lol en ellende, weten en niet weten, mijn ding of net niet mijn ding.... het kwam allemaal aan bod. Als morgen de telefoon rinkelt en de Filharmonie of wie ook in de kunstwereld en die heeft nog zo'n vraag, stel ze ons we zullen er u duizend voor in de plaats geven met de zekerheid dat alles in verandering is, de schoonheid zal nog schoner zijn, zeker weten!
(Rituals Now , een samenwerking van De Filharmonie en De Veerman! meer info en Filmfragmenten making off, www.veerman.be)
Ik lees een nieuw boek over "Kunst, erfgoed theorie en praktijk"(Mooss) een nobel initiatief dat het vooral moet hebben van de theorieën over kennis en leren. Ze doen weer de ronde Kolb, Gardner, Parsons en de laatste jaren ook Csikszentmihalyi. Allemaal nobele gedachten en theorieën die de moeite waard zijn om door te nemen, om te kennen ook! Dat is het goeie aan wat ik nogamaals lees. Ik blijf echter bij opperste verbazing steken als het over de praktijk gaat. Een boek over kunst & educatie dat het niet heeft over kunst, hoe kan dat nu? Er zijn inderdaad wat voorbeelden die verwijzen naar een kunstwerk of een museumpraktijk maar niet echt de essentie (als die al bestaat) weet te benaderen van "kunst als gebeuren" in een samenleving. Het blijkt er niet echt toe te doen of je naar een koffiekan kijkt dan wel naar een werk van Margritte. Is het luisteren naar het ruisen van de zee hetzelfde dan een stuk van Arvo Pärt beluisteren? He schiet allemaal door mijn gedachten. Beide, de koffiekan en Margritte zijn te vertalen naar mijn persoonlijke leefsfeer en roepen verhalen en fantasieën op, dat wel, maar waar ligt het verschil? Als het er niet toe doet waarom doen we dan alsof? Is er niet iets zoals context en maatschappelijke inbedding, geschiednis en actualiteit, culturele en sociale context ? Allemaal vragen waar met een grote bocht omheen wordt gefietst. Educatie tot zover dan, maar kunsteducatie heeft toch iets met kunst? Het intrisieke van kunst is dat het een leergebeuren aan zich meebrengt zowel het maken, het zien, horen, voelen als beleven. Creatie,Productie, Participatie en reflextie is niets zonder zijn gebeuren en verdieping in het onderwerp zelf. Ik kijk naar de koffiekan op tafel en stel mij opnieuw de vraag naar het verschil? De koffiekan is geen melkkan zolang er koffie in zit, en een kunstwerk is niets zonder zijn context, daar moeten we in de wereld van de kunst & educatie toch wat omzichtiger mee omgaan schiet er door mijn hoofd. Houd het steek? Ik weet het niet, maar de vraag stellen is ze ook beantwoorden en dat zijn we onszelf minstens verschuldigd.
