wat anders in het hoofd of het hart blijft steken! Als het mij overvalt, of mij niet loslaat. Maar het kan ook voor het oefenen zijn. Oefenen in waar ik niet in opgeleid ben, oefenen met woorden.
03-03-2012
oefenen in stilte
Als het heel stil is komen ze als vanzelf, als het rustig en stil is dan hoor ik ze. Alsof ze er altijd zijn, dikwijls voorbijgelopen door de rampetanp van de dag , de avond en zelfs de nacht. Het is nochtans de moeite om naar te luisteren. Die gedachten zijn het die ik probeer te vangen. Meestal zijn het bedenkingen bij het gebeuren van alledag, kanttekeningen bij de drukte, kritieken die er echt toe doen. Maar meestal zijn de woorden, de gestes en het geluid er te snel, het overstemd wat mooi en in alle geborgenheid is ontstaan. De kunst van de kunst is het beginnen in stilte, het lege blad, de vrije geest... niet opgefokt door tijd en nog minder door geluid overstemd, door nog meer geluid, vervuild door woorden die niet geproefd zijn en bewegingen of liever gestes die niet weten waar ze echt heen gaan. Het blijft een moeilijk te begrijpen fenomeen waarom ik/we elke keer weer in die val lopen van teveel dat op niets trekt. Soberheid van daden en woorden , ik zal nog wat oefenen in stilte!
Ik ben deze dagen betrokken bij besprekingen over een nota "Groeien in Cultuur" een conceptnota voor cultuureducatie. Het ontstaan heeft een zeer lange voorgeschiedenis en veel bange en donkere dagen, tal van onderzoeken werkgroepen, bemoeienissen van terechte en onterechte aard etc... Het goeie van de zaak: er is een nota door minstens twee ministers (cultuur en onderwijs en jeugd) gedragen. En nu mogen allerlei adviesraden erop inbeuken. Er ontstond in de schoot van de Vlaamse onderwijsraad, de Strategische adviesraad kunsten en erfgoed en de jeugdraad een document, bijna even lijvig als de nota zelf, met wat bedenkingen. Niet dat alles daardoor helderder wordt, neen neen, de meningen en achterliggende strategieën worden gespuugd, gefluisterd, opgesomd, en verwerkt. Maar of we er ook bij stilstaan dat cultuureducatie een breed fenomeen is, dat weet ik zo nog niet. Of we er bij stilstaan dat zelfs fenomenen als IKEA meehelpen aan onze cultuursmaak en niet-smaak, of dat de geluiden uit een radio bulkend ons betekenis aan al dan niet stilte laten geven, of dat de opschriften langs de weg schreeuwend in veelheid van kleuren ons laten kijken naar een wereld van geld en onmacht.... of dat allemaal aan bod komt, ik twijfel ernstig. Neen het gaat zo over eigen belangen van sectoren en heel, heel soms, over de mensen waar we mee werken, waar we voor werken en nog minder dan soms over kunst, ja die is bijzaak geworden. De grote afwezige, maar wel aan de oorsprong liggende van het debat, de kunsten. Ze hebben deze ingepakt in een algemeen begrip "cultuur". Dat deden ze vroeger ook al eens met wiskunde en nu hebben mensen daar schrik van. Zo kan het ook de kunst vergaan!