Qua gebruiksgemak en vlot verlopen van het maken van afspraken opteren we voor een Facebookgroep waarin iedereen welkom is om zich op te geven om mee te spelen of zelf speelmomenten te lanceren. Volg ons op Facebook (klik) om op de hoogte te blijven!
5% korting op al uw aankopen bij spellenspeciaalzaak Adriaensen!!! (Klik op bovenstaand logo om de spellenlijst te bekijken)
Spellenblog SpinLi
Omdat spelen de belangrijkste bijzaak ter wereld is ...
03-12-2012
Rondo (Schmidt spiele)
Rondo is wederom een Reiner Knizia spel, hij (of z'n team natuurlijk) heeft niet stilgezeten dit najaar. Rondo ziet er in de eerste plaats al erg mooi uit met de stenen schijfjes in de vijf kleuren die ook terugkomen op het speelbord. Eigenlijk kan ik dit spel zeer kort samenvatten : kleurenrummikub!
Misschien is dit wel ietsje te kort door de bocht, maar zowel qua materiaal als qua spelverloop gelijken de beide spellen op elkaar. In Rondo probeer je je schijfjes op het speelbord te leggen en hiermee zoveel mogelijk punten te scoren. Elke speler heeft een staandertje waarop max. 5 stenen kunnen geplaatst worden, hij trekt bij aanvang van het spel 2 stenen en dan kan het spel beginnen.
In je beurt ga je ofwel stenen afleggen, ofwel passen. Als je past, mag je 2 stenen extra trekken (indien je ze kwijt kunt natuurlijk). Als je opteert om stenen af te leggen, dan leg je zoveel stenen af als je wil en trek je 1 steen bij. De regels voor het afleggen van stenen is vrij eenvoudig : - een steen moet worden aangelegd op een vrij veld aangrenzend aan een reeds gelegde steen (of het middelste startveld) - je mag stenen op een rij leggen, zolang de kleuren dan maar kloppen - je mag ook een steen dichtleggen op een veld waarvan je de kleur niet hebt, je scoort hiervoor geen punten, maar kan verder aanbouwen - je mag ook meerdere stenen van éénzelfde kleur op een plaats leggen en de score vermenigvuldigen - de speler plaatst onmiddellijk punten op het scorespoor als hij stenen plaatst
Een speler mag nooit meer dan 5 stenen in z'n voorraad hebben, als hij er vijf heeft, moet hij in z'n beurt minstens één steen gaan afleggen. Het spel is afgelopen zo gauw het laatste grijze veld wordt afgedekt (enkele vakken op het speelbord hebben een grijze achtergrond) of wanneer een speler onvoldoende stenen kan bijtrekken. De ronde wordt nog afgewerkt, zodat alle spelers evenveel beurten hebben gehad. De speler met de meeste punten wint, bij gelijke stand wint diegene die nog het meeste stenen in z'n voorraad heeft.
Als trouwe fans van het HiG-gamma kon deze titel toch ook niet ontbreken. Het beloofde in ieder geval weer héél spannend te worden toen men deze titel aankondigde. Enerzijds omdat de auteurs niemand minder zijn dan Wolfgang Kramer & Michael Kiesling, anderzijds omdat het zo lang windstil bleef over dit spel. Weinig of geen informatie voor de beurs z'n deuren opende. Op wild geluk werd dit spel dan ook sowieso op de wishlist bijgeschreven en achteraf gezien zijn we blij dat we hem erbij hebben.
Zoals we gewoon zijn van dit formaat van spellen van HiG is "die Paläste von Carrara" een traditionele euro-game met de nodige houten blokjes, bouwfiches, punten sprokkelen, waarderingskaarten, ... Daarnaast heeft men het gimmick van de draaischijf uit Ora & Labora ook naar dit spel overgeheveld.
Wat ongetwijfeld de grootste troef is van dit spel is z'n eenvoud. Vorig jaar sloeg men de bal nog een beetje mis op dit vlak met Hawaii wat een wirwar van spelregeltjes was en waarbij elk tegeltje z'n eigen betekenis had, hier gaat men terug naar de basis. U let enkel op de kleurtjes en de centjes en dan komt het wel goed.
Een spel duurt tot alle gebouwen gebouwd zijn door de spelers of tot één van de spelers aan de drie einddoelen voldoet. Deze doelen zijn: minstens 4 keer gewaardeerd hebben, minstens een aantal objecten verzameld hebben (afh. aantal spelers), minstens een aantal kosten gespendeerd hebben aan gebouwen (afh. aantal spelers). Daarnaast kan er nog een extra bonuskaart worden gebruikt bij een variant.
Om beurten voeren de spelers één enkele actie uit, waarbij ze de keuze hebben uit : - bouwblokken aanschaffen - gebouwen bouwen - scoren
1) Als je bouwblokken wil aankopen, doorloop je volgende stapjes : - draai aan de bouwblokken schijf - vul de schijf aan tot er 11 blokken in totaal opliggen - koop zoveel blokken je wil (en kan) van één deel van de schijf (soms zijn er ook gratis blokken, ook dit geldt als een aankoop) - als je niet kan betalen, neem je geen blokken maar wel 2 geld en beëindig je je beurt
2) Bij het bouwen van gebouwen doorloop je volgende stappen : - kies één van de negen open gebouwen van het speelbord - leg het gebouw bij één van de steden op je spelersbord - betaal de kosten van het gebouw in aantal blokken, de kleur is afhankelijk van de stad waar je bouwt (sommige steden laten enkel de ene kleur toe, andere laten meerdere kleuren toe) - vul het speelbord terug aan zodat er 9 gebouwen liggen
3) Scoren doe je als volgt : - je plaatst één van je zes scoremarkers en plaatst deze op een stad of een gebouwsoort (je kan dus maar zes keer scoren op het ganse spel) - tel de bouwkosten van de gebouwen in de stad of het soort gebouwen op en vermenigvuldig met de opbrengsten van de stad waar ze liggen (op deze manier kan je geld en punten verzamelen) - daarnaast neem je voor elk gescoord gebouw het object dat erbij hoort (indien niet voorradig jammer) - je kan elke stad en elk gebouwtype slechts één keer per spel scoren
Extra mogelijke aankoopactie : Van elk object staat er één exemplaar op het speelbord. In je beurt mag je één van de objecten nemen voor 10 geld. Dit telt niet als actie en mag je na elke gekozen actie 1,2 of 3 uitvoeren. Als de objecten zijn uitverkocht, is deze actie niet meer mogelijk.
Nadat alle gebouwen zijn gebouwd of een speler het einde van het spel heeft aangekondigd, wordt de ronde nog uitgespeeld en volgt er een slottelling waarbij : - de speler die het spel beëindigde 5 punten krijgt - 3 punten per object - de som van de gebouwkosten omgezet in punten - elke 5 geld nog 1 punt De speler met de meeste punt wint het spel.
Libertalia is een prachtig uitgevoerd piratenspel waar alles draait om het inschatten van je tegenstanders, het vergaren van de nodige buit en vooral het gebruik van de eigenschappen van de kaarten.
Libertalia wordt gespeeld over 3 campagnes die op hun beurt bestaan uit 6 speelronden en een scoreronde. Aan het begin van het spel trekt de jongste speler 9 kaarten uit z'n deck. De andere spelers nemen dezelfde kaarten op hand, zodat iedereen met dezelfde hand begint. Iedereen neemt ook al 10 munten startkapitaal (aangezien sommige kaarten je verplichten om te betalen)
Een ronde ziet er dan zéér eenvoudig uit :
- de spelers kiezen één van hun handkaarten en leggen deze dicht voor zich neer
- als alle spelers een kaart kozen, draaien ze ze open en leggen ze de kaarten in oplopende volgorde op het speelbord (bij gelijke stand kijk je naar een grijs getalletje onderaan de kaart)
- de spelers voeren de dagfase uit op de kaarten die zo'n actie hebben (zonnetje)
- de spelers collecteren de buit die bij die dag past in aflopende volgorde (eventuele schemeringacties worden uitgevoerd, maar zo zijn er niet veel)
- de kaarten komen terug open bij de spelers te liggen (tenzij ze door een actie moeten worden afgelegd)
- de spelers voeren de eventuele nachtfase uit op de kaarten die zo'n actie hebben (maantje)
- sommige kaarten leveren nog een extraatje op het einde van de campagne, deze worden uitgevoerd na de 6 ronden
Zo worden er 6 ronden gespeeld. Nadien worden de buit en het resterende geld omgezet in punten en worden deze op het scorebord bijgezet. Het speelbord wordt volledig terug klaargezet (buit, 10 geld per speler en zes nieuw getrokken kaarten door de jongste speler). Vanaf de tweede campagne starten de spelers dus met verschillende handkaarten, de drie resterende van de vorige ronde en de zes nieuwe. Na drie zulke campagnes wint de speler met het meeste verzamelde buit (geld).
De buit die je kan verzamelen :
- schatkist = 5 geld
- juwelen = 3 geld
- koopwaar = 1 geld
- schatkaarten = 12 geld als je een set van drie schatkaarten weet te verzamelen (anders zijn ze niets waard)
- vervloekt relikwie = -3 punten (maar je moet buit pakken, dus ...)
- sabel en Spaanse officier = een onmiddellijke actie, met de sabel vermoordt je een karakter van één van je buurmannen, met de Spaanse officier dien je je eigen karakter af te leggen.
Dit is eigenlijk het ganse spel, maar het spreekt voor zich dat het de kaarten zijn die het spel maken. Ik ga u geen opsomming geven van deze 30 kaarten, maar dat hadden de makers van het spel beter wel gedaan in hun spelregelboek. De kaarten zijn op zich wel duidelijk, maar een beetje verduidelijkende tekst is nooit weg. Het zou het ook makkelijker maken om aan de hand van de spelregels een beetje te kunnen inschatten of het spel al dan niet iets voor jou is. Ik vind het in ieder geval een erg leuk spelletje, waar misschien op het eerste zicht veel geluk mee gemoeid is. Maar na enkele partijtjes merk je wel dat de juiste keuze op het juiste moment toch meer is dan zo maar geluk.
Qin is één van de Essen-releases uit het rijke lijstje van Pegasus. Een Reiner Knizia daarbovenop, dus het belooft één van de lichtere, snel speelbare spellen te zijn. In Qin ga je puzzelen met tegels om te proberen jouw pagodes op het bord te krijgen. De speler die er als eerste in slaagt om al z'n pagodes weg te spelen, wint het spel.
Als je aan de beurt bent, neem je één van de drie tegels in je hand, leg je deze op het speelbord, plaats je eventueel een pagode en neemt een nieuwe tegel. De tegels zijn rechthoeken die bestaan uit twee gekleurde vierkanten in alle mogelijke combinaties met de kleuren rood, blauw en geel. Als er door het leggen van je tegel volgende situatie ontstaat, zijn er gevolgen aan gekoppeld :
- 2 of meer vierkanten van dezelfde kleur aan elkaar grenzen = opgerichte provincie --> plaats een pagode - extra tegel(s) aan een eigen provincie aanleggen - vanaf het moment dat je provincie uit minstens 5 vierkanten bestaat = grote provincie --> een extra pagode op de vorige plaatsen - als je provincie grenst aan één van de voorgedrukte dorpen op het bord --> plaats een pagode op het dorp - indien je een grotere provincie aansluit op een dorp neem je het dorp over --> plaats een eigen pagode op het dorp en verwijder de pagode die er stond - indien je jouw provincie aansluit bij een andere provincie(s) van dezelfde kleur, neemt de grootste provincie de kleinere over --> verwijder de pagode(s) van de kleinere provincie(s)
Zo gauw een speler al z'n pagodes kan inzetten, wint hij het spel. Indien dit niet lukt en alle tegels zijn opgebruikt, wint de speler die het meeste pagodes heeft ingebracht.
In Asgard wordt het "Noorse-Goden-thema" nog een keertje aangesneden. Aanvankelijk leek het dan ook een Yggdrasilkopie, maar na het lezen van de spelregels zit er toch wel een ander spel onder de motorkap. In Asgard ga je de strijd aan met en tegen de goden. Het komt er eigenlijk op aan dat je aan de juiste kant staat op het juiste moment.
Een spel bestaat uit 5 ronden, die elk zijn opgedeeld in 4 fasen : 1) Kies je goden 2) Selecteer acties 3) Voer de acties uit 4) Gevechten
Na 5 ronden komt Ragnarök op de proppen en nadien eindigt het spel. De speler met de meeste overwinningspunten wint het spel.
1) Elke speler heeft een hand van 10 kaarten met daarop de 10 verschillende goden uit het spel. Elke god heeft een speciale eigenschap, dus als je deze wil gebruiken, dan kies je de kaart en legt ze verdekt voor je neer. Je mag meerdere kaarten spelen, je kan er zoveel spelen als je actiefiches beschikbaar hebt (je start met 3 fiches, maar kan er bij winnen natuurlijk).
2) Om beurten draaien de spelers één van hun gekozen godenkaarten om en plaatsen een actiefiche bij de bewuste god. Bij elke god zijn er enkele plaatsjes (maar vol is vol) en afhankelijk van de plaats die je kiest kan je een bepaalde actie gaan uitvoeren. Je herhaalt deze stap tot alle spelers al hun kaarten hebben omgedraaid. Een speler kan altijd opteren om de fiche in Asgard te leggen, dus ook wanneer de god reeds vol ligt, kan je in Asgard terecht.
3) Beurtelings kiezen de spelers één van hun fiches en voeren de bijpassende actie uit. Je neemt de fiche terug bij jou of beweegt het naar een "steunplaats" bij de god. De mogelijke acties zijn : - verwerven van betoverde stenen en de eigenschap van de god uitvoeren - een tempel bouwen (gebruik hiervoor betoverde stenen), scoor punten, plaats eventueel arbeiders op vraag van de god en plaats een fiche van de god in Yggdrasil (centraal op het speelbord) - in Asgard draai je een Asgardtegel om, neem je de bonus, krijg één extra arbeider, neem één of meer invloedsfiches
4) Vooraleerst scoren de spelers voor de tempels zoals aangegeven op de fiches. Dan vechten de goden onderling een robbertje uit.
Wanneer na de vijfde ronde Ragnarök verschijnt, wordt er een allerlaatste groot gevecht gehouden en punten verdeeld.
Ik heb in deze bespreking wel erg veel kleine regeltjes weggelaten, dit spel is net als Vasco da gama en Vinhos een lijvig spel, met héél wat stapjes die ondernomen dienen te worden. In mijn ogen beperkt dit zeker een vlot spelverloop en de eerste keer dat we het spel zullen proberen, zal waarschijnlijk met de handleiding bij de hand en met veel gevloek zijn. Of het daadwerkelijk ook goed spel is, weten we u dan wel later te vertellen.
Zoals beloofd ook nog een bespreking van het laatste spel van AEG en tevens tweede deel in de Tempest-reeks na Courtier en voor Dominare. Mercante is zoals de naam al doet vermoeden handel drijven in de Tempestwereld, dwz dat je je agenten weer gaat moeten inzetten om de andere spelers te slim af te zijn, goederen aan te kopen, met winst te verkopen en als het even kan misschien even het illegale milieu induiken en goederen gaan stelen bij de buren.
Persoonlijk vind ik dit spel er het beste uitzien van de drie, misschien ook omdat ik wel een voorliefde heb voor biedspellen, havens en het vervullen van contractjes door het verzamelen van grondstoffen. Is dit niet je dada, dan kan je beter wegzappen.
Mercante verloopt over verschillende ronden tot een speler 80 geld heeft verzameld, tot het laatste vak van het referentiespoor is bereikt of tot het laatste schip met goederen in de haven is aangekomen. In een ronde doorloopt een speler drie (of vier) fasen vooraleer de volgende speler aan de beurt is : Fase 1 : opschoonfase (enkel de speler met de opschoonfiche) : verwijder alle goederen van de markten, voer een gebeurtenis uit, houdt een veiling voor overwinningspunten en geef de opschoonfiche door
Fase 2 : Veilen van een scheepsinhoud : kies een schip uit de haven en veil de inhoud ervan. Je kan de volledige inhoud in totaal veilen of de verschillende grondstoffen afzonderlijk. De speler na de actieve speler doet een eerste bod, je mag slechts één keer bieden. De winnende speler betaalt het bod en neemt een grondstof uit de bank en legt deze in z'n opslagplaats.
Fase 3 : Agenten verzamelen : neem alle agenten (fiches), actief of nog niet gebruikt, van je speelbord of voorraad in je hand
Fase 4 : Inzetten van de agenten : zet de agenten één voor één in en voer de bijpassende actie uit : - koop één overwinningspunt (prijs afh. van waar de marker op het referentiespoor staat), leg ook een overwinningspunt op de opschoonfiche (deze wordt later geveild), zet tenslotte de fiche op het referentiespoor één plaatsje vooruit. (deze actie kan twee keer worden uitgevoerd) - verzamel informatie : neem de drie bovenste kaarten van de scheepsdeck, de evenementendeck en of de contractendeck, bekijk ze en kies of je ze boven op of onderaan de stapel terug plaatst - huur dokwerkers : om goederen te verkopen heb je dokwerkers nodig, leg de grondstoffen terug in de voorraad en ontvang geld. (zie tabel voor de juiste prijzen, bovendien zijn er evenementen die de prijzen beïnvloeden) - verbeter je eigen bedrijf : koop één extra agent aan (prijs volgens referentiespoor) of koop een extra opslagplaats (5 geld) - manipuleer evenementen : de speler trekt een kaart en voegt deze toe aan z'n hand, daarna trekt hij er nog één of kiest hij om er één te spelen. - beveiliging : plaats een agent bij een opslagplaats om te beschermen tegen dieven - kies een contract : trek twee kaarten van de contractenstapel, houdt er één en leg de andere af - stelen : je mag de goederen van een andere speler stelen indien ze niet beschermd zijn uit z'n opslagplaats of z'n aflegstapel
Op het einde van het spel worden de resterende goederen nog verkocht door alle spelers en krijg je nog 1 punt voor elke 10 geld. Je telt het aantal punten van de afgewerkte contracten. Niet vervulde contracten tellen overigens als minpunten. De speler met de meeste punten wint het spel.
Dominare is het derde spel uit de Tempest-reeks (het tweede komt morgen). Bij Courtier meldde ik nog dat er verschillende spelconcepten zouden gebruikt worden, maar de eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat, na het lezen van de spelregels, dit een Courtier met een speelbord is. Uiteindelijk ga je ook hier weer spelen met kaarten, die een invloed uitoefenen op delen van de stad dit keer. Als je het meeste invloed weet te verkrijgen in een stadsdeel krijg je hiervoor een tijdelijke bonus. De speler die op het einde van het spel de beste combinatie op de "mat of tafel beter gezegd" heeft liggen, wint het spel.
Het spel verloopt over 7 seizoenen. Elk seizoen wordt opgesplitst in vier fasen : - samenzweringsfase : alle spelers kiezen een agent uit hun handen, leggen deze dicht voor zich neer en draaien, als iedereen klaar is, gelijktijdig om. Voer de eventuele effecten uit (in speelvolgorde). Daarna wordt de speelvolgorde voor de rest van de ronde bepaald. Er wordt gekeken naar de samenzweringswaarde van de reeds gespeelde agenten. Deze agenten vormen gedurende de zeven seizoenen een rijtje dat open voor je ligt. Elk seizoen opnieuw zullen ze je inkomsten opleveren en invloed geven op de verschillende stadsdelen. Je kan ook nog proberen om een ketting te maken van agenten die in hetzelfde district druk kunnen uitoefenen.
- gebeurtenisfase : draai de bovenste gebeurteniskaart om en voer uit wat erop staat. Sommige gebeurtenissen hebben betrekking op iedereen, op diegene die de zondebok is (diegene die het meeste samenzweringspunten heeft), diegene die laatst staat, ...
- bezettingsfase : je voert de zaken uit die op je agenten staan afgebeeld, zijnde de inkomsten verzamelen, de invloedsblokjes plaatsen in de districten en een eventueel netwerk controleren als dit er zou zijn.
- actiefase : je mag één van de volgende acties kiezen : 1) de eigenschap van één agent gebruiken 2) de eigenschap van één district gebruiken dat je controleert 3) één kroon (geld) winnen 4) inspireren : koop invloed voor geld (kostprijs afh. waarde district waarin je invloed gaat uitoefenen) 5) rally : draai alle dichtgedraaide agentkaarten terug open (ze kunnen dicht worden gelegd door acties van tegenspelers) 6) recruteer : voeg een nieuwe agentkaart toe aan je hand 7) ruil : wissel een agent die je voor je hebt liggen met één uit je hand 8) witwassen : spendeer geld om je samenzweringsniveau te verkleinen
Na zeven rondes worden er punten uitgereikt voor : - de districten die je controleert - de delen van de districten waarin je vertegenwoordigd bent - bonuspunten voor bepaalde agenten - trek punten af afhankelijk van je samenzweringswaarde
Die samenzweringswaarde is voor u waarschijnlijk wat onduidelijk en abstract, maar eigenlijk is dit gewoon een waarde die de verschillende agenten hebben. Iemand met een hoge waarde zal je meer mogelijkheden geven om invloed uit te oefenen en brengt meer inkomsten met zich mee. Maar je moet er ook de lasten van dragen tijdens het spel (en op het einde dus ook).
Ik durf af en toe wel eens een voorspelling doen en bij deze geef ik u dit al mee : Terra Mystica is de Trajan van 2012! Voor sommigen is dit misschien al voldoende om te stoppen met lezen, een pre-order ergens te plaatsen (want het spel is op dit moment (31/10) uitverkocht) of naar uw plaatselijke spellenboer te hollen. Opgelet! Het spel kent z'n prijs en zit dan ook in een hoge prijsklasse, zo'n 65 à 70 euro om precies te zijn, dat is wel de moeite als u het mij vraagt. Maar bent u een liefhebber en koopt u jaarlijks maar enkele spellen die echt wel waar zijn voor hun geld, dan is dit er zeker ééntje van.
U zal ogen en oren te kort komen om alles te volgen wat dit spel herbergt. Ten eerste ben ik enorme fan van de Duitse kwaliteit, mooie houten componenten, duidelijke symboliek, erg lijvige maar duidelijke spelregels (pluim hiervoor), erg veel variatie mogelijk door de verschillende facties waarmee je kan spelen. Er zijn talrijke fiches die je voordelen geven bij diverse acties : stadsfiches, scoretegels, bonuskaarten, favorietentegels, actietegels, ...
Het idee achter Terra Mystica is dat u uw land gaat uitbreiden en hierop gebouwen plaatsen. Elke factie heeft echter z'n eigen soort van gebied waarop hij enkel kan bouwen. Het komt er dus op aan om eerst grond te gaan omvormen en dan te gaan bouwen. Hiervoor ga je allerlei zaken moeten doen en je gaat handen (en acties) te kort komen om alles te doen. Bovendien leveren sommige acties tijdens een welbepaalde ronde extra punten op, dus een goeie timing is ook noodzakelijk om puntjes te sprokkelen. U gaat ook weer proberen om op cultuursporen tot bovenaan te geraken, zodat u met de grote punten gaat lopen. U probeert kracht te winnen door bijvoorbeeld dichter bij je tegenstrevers te bouwen, want die kracht heb je nodig om acties gaan uit te voeren. U merkt het al aan deze korte beschrijving dat u met veel rekening zal moeten houden.
Concreet zijn er zes speelronden, die op hun beurt bestaan uit drie fasen : 1) inkomsten 2) acties 3) cultbonussen en opschoonfase
1) Tijdens de inkomstenfase krijg je werkers, geld en priesters. Deze kan je netjes aflezen van je spelersbord, vergelijkbaar met Eclipse bijvoorbeeld. Des te meer je bouwt, des te meer inkomsten worden er vrij gespeeld. Je krijgt extra inkomsten met sommige favorietentegels, door kracht af te geven (mag ten allen tijde in je beurt overigens).
2) Tijdens de actiefase voeren de spelers om beurten acties uit. Ze hebben keuze tussen acht verschillende acties. Ze mogen de volgorde kiezen en elke actie mag meermaals worden uitgevoerd in een ronde. Enkel als je past, mag je geen verdere acties meer ondernemen. - transformeren en bouwen : je transformeert aangrenzend land aan je eigen landschapstype (kosten betalen) en plaatst er een gebouw (huisje) op nadat je de kosten hiervoor ook hebt betaald. - voortgang op het scheepsspoor : betaal de kosten en zet je één stapje hoger op het spoor, je kan nu aan verder gelegen gebieden langs de rivier geraken aangezien deze nu ook als aangrenzend worden beschouwd - de ruilprijs voor spades verlagen : betaal de kosten en verlaag de wisselratio voor spades (spades heb je nodig om grond te transformeren) - een gebouw opwaarderen : je betaalt de kosten en ruilt het bestaande gebouw met een nieuw. Let wel dat je oude gebouw terug naar je spelersbord gaat en extra inkomsten terug zal afdekken. - een priester naar een cultspoor sturen : je mag op het spoor stijgen, maar bent de priester wel kwijt voor het ganse spel - krachtacties : je spendeert krachtpunten door de krachtblokjes te verhuizen in de cirkel (systeem vergelijkbaar met Trajan, maar niet volledig hetzelfde) om de acties die op het speelbord staan afgebeeld uit te voeren. Als je de actie hebt uitgevoerd, worden ze afgedekt, zodat elke actie maar één keer kan worden ondernomen. - speciale acties : staan op bonuskaarten of favorietentegels afgebeeld en kunnen één keer per ronde worden gebruikt - passen : de speler die eerst past, neemt de startspelermarker voor de volgende ronde en kiest een nieuwe bonuskaart nadat hij z'n oude heeft weggelegd.
Daarnaast kan je ook een stad oprichten : dit gebeurt automatisch zo gauw je dorp een kracht heeft van zeven (afh. van de gebouwen waaruit het bestaat). Je kiest een stad en plaatst deze bij je dorpje. Ook deze stad gaat je weer voordelen bieden en laat je toe om op één cultuurspoor tot helemaal bovenaan te gaan. (je moet hiervoor een stad hebben).
3) De cultbonussen worden uitgedeeld. Deze zijn zichtbaar vanaf het begin van het spel dus je weet waar je naartoe moet werken.
Na zes ronden volgt er nog een slottelling met punten voor de cultuursporen en de speler met de grootste aaneengesloten gemeenschap. Elke drie munten leveren ook nog een punt op. De speler met de meeste punten wint het spel.
Uiteraard kan ik niet alle regeltjes hier gaan uitleggen, maar ik denk dat deze bespreking u al een duidelijk beeld geeft van wat er allemaal gaande is in Terra Mystica. Bent u een veelspeler die dit soort spellen wel weet te smaken? Niet twijfelen dan!
Harun al-Rashid was de vijfde kalief van de Abbasid Dynastie. Hij regeerde over het Midden-Oosten tussen de jaren 786 en 809. Zijn heerschappij besloeg diverse domeinen zoals cultuur, wetenschap en politiek. Z'n leven en z'n bekende hof werden een inspiratie voor de verhalen van "Duizend en één nacht".
In Al Rashid, nemen de spelers de rol aan van belangrijke families die hun familieleden inzetten voor handel, reizen en uiteindelijk het uitoefenen van invloed over het hof van de krachtige leider.
Al Rashid is een strategisch spel, met een kleine geluksfactor, gebaseerd op worker-placement, invloeds- en grondstofmanagement en het efficiënt proberen te scoren van overwinningspunten. Als het hoofd van een familie, heeft elke speler drie verschillende "arbeiders" ter beschikking. De sage, de handelaar en de pasha. Elke arbeider heeft z'n eigen invloedswaarde en wordt geplaatst op de kaart van het Midden-Oosten om grondstoffen te verzamelen of om meer arbeiders te verwerven of deel te nemen aan de regering. Er zijn verschillende domeinen waarbinnen men z'n stempel kan gaan drukken : intrigue, oorlog, wetenschap, handel en politiek.
Het spel verloopt over vijf ronden, die elk zijn verdeeld in twee fasen : de plaatsingsfase en de uitvoerfase. Op z'n beurt wordt elke fase dan nog eens onderverdeeld in verschillende rondjes. Tijdens de plaatsingsfase zetten de spelers hun arbeiders op het bord. Tijdens de uitvoerfase kiezen de spelers om beurten welke actie zal worden uitgevoerd. Elke actie kan gekozen worden door vijf verschillende spelers, maar slechts de top drie (invloed vergelijken) zal de actie echt mogen uitvoeren. Tijdens het plaatsen kunnen arbeiders worden toegevoegd om de invloed te verhogen. Des te hoger je invloed, des te beter het effect van de desbetreffende actie.
De geografische plaatsen op de kaart leveren grondstoffen (hout, potten, metaal, kruiden en zijde) en kunnen gebruikt worden voor de handel. De dominerende speler (meeste invloed) krijgt drie verschillende grondstoffen of alle grondstoffen van één soort, de tweede speler krijgt twee verschillende grondstoffen en de derde speler slechts één grondstof.
Deze grondstoffen kunnen gebruikt worden om meer arbeiders aan te schaffen of meer invloed te krijgen in de diverse domeinen aan het hof. Deze domeinen zorgen voor extraatjes tijdens het spel (sommigen onmiddellijk effect, andere blijvende effecten tijdens het spel). Ook hier geldt dat de dominerende speler enorme voordelen haalt.
De spelers moeten ook goed uitkijken hoe ze hun grondstoffen beheren, er is geen geld in het spel, dus indien er geruild wordt, is er geen mogelijkheid om terug te geven. Goed tellen en plannen is du aangeraden.
Elke ronde zullen er rovers tevoorschijn komen op diverse plekken op de kaart. Spelers zullen dus soldaten moeten inhuren die kunnen gebruikt worden om de rovers af te houden. Spelers krijgen punten wanneer ze arbeiders aanschaffen of aan het hof invloed winnen. De speler die dit na vijf ronden het beste deed, wordt de winnaar.
Er zijn in Essen wel enkele "visspellen" verschenen, één ervan was deze Swordfish. In dit spel ga je, zoals de titel wel doet vermoeden, op visvangst naar zwaardvissen. Het spel verloopt over 15 ronden (en 2 fasen) en elke ronde bestaat uit zes fasen :
1) Aankoopfase : je maakt je klaar om op zee te gaan - kies een haven (of havens) waar je wenst te kopen - huur kapiteins en bemanning voor je boten - huur boten en plaats ze in de gekozen havens - koop aas en benzine voor je boten
2) Bewegingsfase : alle boten bewegen, zowel diegene die je net inhuurde als diegene die reeds op zee zijn - boten bewegen over de waterwegen van anker naar anker (of boeien) - je mag blijven staan bij een boei of anker - je mag het aantal stappen verzetten volgens je snelheid - je verliest benzine uiteraard voor je verplaatsing - je kan een boei of anker passeren waar reeds een boot is - er kunnen onbeperkt aantal boten in een haven, maximum 3 bij een anker en slechts 1 bij een boei
3) Weerfase : draai de bovenste weerkaart om en pas de weertabel aan - elke plaats wordt ook nog eens beïnvloed door het weer afzonderlijk (-1 of -2 op sommige plaatsen) - indien het weer op 8 of meer staat is er storm en kan er onmogelijk gevist worden - je controleert ook of je boot bestand is tegen het weer, elke boot heeft z'n limiet en deze vergelijk je met het weer, hierdoor kan een boot naar de haven moeten worden getrokken of zelfs vergaan. Indien je je boten verliest in een storm en geen geld meer hebt om nieuwe te betalen, kan je een verzekering aanvragen, dit kost je 4 punten. (maar je kan terug meespelen)
4) Visfase : de boten die de storm doorstonden en bij een boei zijn gestopt, kunnen nu aan het echte werk beginnen. Je hebt keuze uit drie zaken : - je kan tot drie keer toe vissen voor aas (kleine vissen). Dit kost je niets, je gooit de dobbelsteen en voegt het aas toe aan je aastabel - je kan tot drie keer toe vissen voor zwaardvissen. Je betaalt per keer één aas en trekt een vis uit de zak. Je beslist onmiddellijk of je de vis wil houden of niet (let op de capaciteit van je boot) - vis één keer voor aas en één keer voor zwaardvis (of omgekeerd) Als er in de omgeving trouwens te veel boten zijn, kunnen de vissen weg zwemmen. Dan kan je slechts 2 keer proberen te vissen. Als je op de Flemish cap gaat vissen (erg gevaarlijke buurt) en je overleeft er tot het einde van het spel scoor je 4 bonuspunten.
5) Verkoopfase : de boten die zijn teruggekeerd naar de haven kunnen hun vangst verkopen - afhankelijk van de limiet van de haven kan je vissen tegen een bepaalde waarde verkopen - je volgt de gegevens op de gedrukte tabellen - zo gauw een boot heeft gelost, eindigt het huurcontract - ook de kapitein en bemanning gaan terug aan wal
6) Einde van de ronde : - alle verkochte vis wordt afgelegd - de rondefiche wordt één ronde voortgezet - bepaal de nieuwe speelvolgorde
VivaJava is een semi-coöperatief bordspel waarin je samen met je medespelers een stel onderzoekers bent die op zoek gaan naar de perfecte smaak. Op zoek naar de lekkerste bonen over de ganse wereld om een mooie smaakcombinatie te maken met een passend aromapalet.
Het spel verloopt over een aantal ronden (meestal 7) die op zich weer zijn onderverdeeld in drie fasen. 1) in het veld 2) blenden/onderzoeken 3) publieke opinie
1) De spelers kiezen in spelersvolgorde (laagste naar hoogste score) naar welk werelddelen ze reizen en nemen de daarliggende fiche en bijhorende koffieboon. Ze steken dit in hun zakje. Dit gaat verder tot alle onderzoekers zijn ingezet.
2) Tijdens deze fase gaan de spelers die eenzelfde werelddeel kozen samenspelen. Ze trachten om met hun bonen een zo goed mogelijk smaakcombinatie te maken. De spelers trekken om beurten (in zelf gekozen volgorde) koffiebonen uit hun zakje en trachten op die manier een volledige smaak te creëren. Elke speler van het continent moet overigens hebben bijgedragen. Je vergelijkt je combinatie met die van de lijst en plaatst je blend in de lijst op de correcte plaats, de andere blends zakken in waarde. Na het blenden nemen de onderzoekers hun opgedane kennis terug mee naar hun labo en gaan ze hun onderzoeken verderzetten. Ze mogen drie onderzoekspunten gebruiken (+ eventuele verdiende extra's) en verplaatsen hun fiches op de onderzoekssporen. Des te verder ze op deze sporen geraken, des te meer punten op het einde van het spel, maar ze kunnen ook extra eigenschappen gaan gebruiken. Zo kunnen ze de groei van de bonen versterken, een betere selectie gaan maken, investeren, extra brouwen, de smaak verrijken.
3) Eigenlijk is dit de scoreronde. De spelers scoren voor hun blends die nog in de lijst staan. Als ze uit de lijst vallen natuurlijk niet meer. Blends die populair zijn, worden minder gegeerd op termijn en dalen in waarde. Sommige blends behouden ook hun waarde.
Nadien wordt alles voor de volgende ronde klaargezet. Het spel eindigt op één van de volgende drie manieren : - er zijn niet genoeg blendkaarten (er liggen er steeds drie open), die je moet proberen te brouwen - een speler raakt aan het einde van z'n vier onderzoekssporen - een speler heeft 21 punten verzameld
De spelers krijgen nu nog de extra punten voor hun onderzoekssporen en eventuele bonussen. De speler met de meeste punten wint het spel. Het spel voorziet ook een makkelijkere leervariant en een heleboel extra varianten. Bovendien is er al een uitbreiding in de basisdoos voorzien en mochten wij ook de kickstarter-extra toevoegen aan onze doos. Voldoende materiaal voor héél wat speelplezier dus!
Courtier is het eerste spel in de Tempestgroep, een groep van spellen die AEG lanceerde in Essen die zich allen afspelen in hetzelfde universum. Het valt ook onmiddellijk op aan de dozen en het artwork dat dit van één en dezelfde familie is. Toch proberen ze er op zich staande spellen van te maken, elk met hun spelprincipe.
Courtier is het eerste uit de reeks en hier is vooral de juiste kaartkeuze en verdeel-en-heers erg belangrijk. In Courtier is het de bedoeling om invloed uit te oefenen op de gevestigde waarde om zo in een goed daglicht te komen bij de elite. Invloed uitoefenen op de sleutelfiguren op het juiste moment zal tot succes leiden. Punten worden verzameld door vervulde petitiekaarten en er vallen ook nog bonuskaarten te rapen met enkele kaarten en mogelijkheden.
In je beurt ga je kaarten uitspelen om alzo invloed uit te oefenen op de "courtiers". Eens je de juiste courtiers controleert, kunnen zij de koningin misschien wel overtuigen van jou kunde en kan je op die manier een petitiekaart vervullen en punten scoren. De basisregels zijn op zich weer relatief simpel, maar er zijn wel wat kaarten die je laten zondigen tegen deze regels. De tekst op de kaarten heeft dan ook altijd voorrang op de basisregels.
Het spel begint met een openingsbieding om je hand samen te stellen. De spelers kiezen een combinatie van vijf invloeds- en/of krachtkaarten en veilen deze sets kaarten. Zo gauw iedereen een set heeft, geeft men het geboden aantal invloedsblokjes aan de algemene voorraad. Zij moeten het spel eventueel starten met minder invloedsblokjes. In je beurt doe je drie acties : - speel één invloeds- of krachtkaart en doe wat op de kaart staat - leg één of meerdere handkaarten af - win één invloedsmarker van de voorraad - vervul één van de petitiekaarten indien mogelijk (je hebt er één in hand en vier open op tafel) - vul je hand tenslotte terug aan tot 5 kaarten
De petitiekaarten verwachten dat je het meeste invloed hebt bij bepaalde aristocraten. Als je in de desbetreffende klassen wint, dan leg je je invloedsblokjes daar weg, neem je de petitiekaart (vul je je hand of vitrine terug aan) en wordt de volgende modekaart omgedraaid. Deze kondigen een gebeurtenis aan. Zo gauw "The queen is arrested!" kaart eruit komt eindigt het spel onmiddellijk.
Courtiers controleren : je controleert een courtier als je méér invloedsblokjes hebt liggen op de desbetreffende persoon dan de andere spelers (neutrale blokjes tellen niet mee). Indien je de hele klasse domineert, krijg je bovendien een extraatje, dan krijg je een bepaalde eigenschap waarmee je weer tegen de regels mag zondigen.
Weken, zo niet maanden voor Spiel werd dit spel al gehypet en nadien zoals steeds in dit geval afgebroken, nog vooraleer iemand het spel in levende lijve had gezien, laat staan gespeeld. Natuurlijk heeft dit spel een unieke gimmick in de vorm van draaiende tandwielen, die aan elkaar zijn verbonden en op die manier zorgen voor een dynamisch en veranderlijk spelverloop waarmee je als speler dient rekening te houden.
Tzolkin kan je het best omschrijven als een worker-placement-game voor gevorderden. Het is meer dan enkel je arbeiders inzetten en de bijbehorende actie uitvoeren. Je moet met héél wat zaken rekening houden, vooral het draaien van de tandwielen, maar ook moet je ervoor zorgen dat je in de vier voedselseizoenen, voldoende voedsel kan afgeven om je arbeiders tevreden te houden. Eigenlijk doet het geheel me een beetje denken aan spelconcepten van verschillende andere spellen, het plaatsen van arbeiders doet me aan Manhattan project denken, de voedseljaren aan Agricola en de rest aan een samenraapsel van Stone age, Ninjato en andere worker-placements.
Als je aan de beurt bent, kan je ofwel arbeiders inzetten en hiervoor met het nodige graan betalen of ze terugtrekken en de acties die erbij horen uitvoeren. Let wel, je moet verplicht één van beide zaken doen. Heb je geen graag om arbeiders in te zetten en kan je er ook geen terugtrekken, dan dien je voor graan te smeken en ga je achteruit in de tempel omdat de goden je minachten.
Afhankelijk van waar je je arbeiders inzet zal je grondstoffen kunnen verzamelen (graan, hout, steen, goud of kristallen schedels), technologische vooruitgang boeken, gebouwen en monumenten bouwen, vooruitgaan op de tempelsporen en overwinningspunten sprokkelen. Om al deze zaken te overlopen, is het spel net ietsje te uitbreid en complex. Maar eens je bezig bent, lijken de symbolen echter duidelijk en is het allemaal redelijk logisch.
Als ik zeg dat je met allerlei zaken moet rekening houden, bedoel ik dat je de nodige grondstoffen moet verzamelen om bepaalde gebouwen te kunnen bouwen, graan om je arbeiders te voeden, extra arbeiders aanwerven om later weer te kunnen inzetten, punten verzamelen, vooruitgang boeken op de tempelsporen (aangezien deze ook twee maal tijdens het spel gescoord worden). Daarnaast mag je ook niet te lang wachten om je arbeiders van het bord te halen, want als ze van het tandwiel afvallen, zijn ze nutteloos en komen ze gewoon terug naar de voorraad.
Op het einde van het spel worden alle grondstoffen geconverteerd in graan, dat op z'n beurt wordt omgeruild in punten tegen een ratio van 4:1, 3 punten voor elke kristallen schedel en eventuele punten voor monumenten. Diegene die het meeste punten verzamelde, wint het spel.
Met het schaamrood op de wangen moet ik u bekennen dat ik Dr. Who niet ken(de). Het schijnt een zéér bekende Britse tv-serie te zijn. Wat mij wel interesseert is het feit dat Martin Wallace hiervan een kaartspel maakte. Dit kaartspel komt in zeker zin overeen met Discworld - Ankh Morpork omdat je ook hier met de kaarten voor héél wat leuke dingen gaat zorgen. Het is echter niet volledig hetzelfde. Ten eerste zegt het thema mij persoonlijk véél minder, waarschijnlijk ook omdat ik de serie niet ken. Ten tweede ga je hier echt wel frontaal in de aanval. Het komt er eigenlijk op neer dat Dr. Who en nog enkele "goeie" proberen om jouw locaties te beschermen en dat je "gespuis" gaat inzetten om de locaties van de tegenstrevers te vernietigen. Laat het ons gerust een Revolver voor meer dan twee spelers noemen.
Hoeveel acties je kan uitvoeren hangt eigenlijk af van het aantal kaarten dat je op handen hebt. Weer iets nieuws te ontdekken ook bij mr. Wallace, nl. je moet minstens drie kaarten overhouden op het einde van je beurt, want deze geef je aan je rechterbuurman. Nadien trek je twee kaarten en eindigt je beurt. Later zal je dan weer drie kaarten van de volgende speler krijgen, zodat je vijf kaarten op handen hebt. Klinkt misschien allemaal een beetje vreemd, maar ik vind het wel goed gevonden. Nu moet je nog goed overwegen welke kaarten je wel en niet speelt, want je geeft ze cadeau aan je tegenstanders.
In je beurt kan je volgende acties gaan spelen : - een locatiekaart spelen : leg ze voor je neer en neem de aangegeven tijdspunten (naast deze tijdspunten staan er ook nog overwinningspunten op deze kaarten voor het einde van het spel) - één of meer verdedingskaarten spelen bij één van je locatiekaarten : er zijn vier soorten verdedigingskaarten en je mag slechts één van elke soort bij een locatie spelen. Zolang er geen aanvaller ligt, leg je de kaarten dicht en mag je er blijven aan toevoegen. Ligt er wel al een aanvaller, speel je de kaarten open en handel je het conflict af. - één of meer aanvalskaarten spelen : je legt één of meer dezelfde soort aanvalskaarten bij een locatie van een tegenstrever en een eigen fiche erop (zodat je weet van wie de kaarten zijn). Liggen er nog geen verdedigingskaarten, dan speel je de kaarten dicht. Liggen er al wel verdedigingskaarten, dan leg je de kaarten open en handel je het conflict af. - speel een ondersteuningskaart : voer uit wat er op de kaart staat en leg de kaart af - plaats kaarten in je reserve : je mag max. 2 kaarten achterhouden, je legt ze voor je neer en kan ze ten allen tijde terug op handen nemen om te gebruiken - koop kaarten voor tijdspunten : je mag kaarten aanschaffen voor 5 tijdspunten per kaart - afleggen van 1 of 2 kaarten in ruil voor tijdspunten : je krijgt één tijdspunt per afgelegde kaart
Conflict : Leg alle kaarten open die bij een locatie liggen. Neem eventuele tijdspunten zoals aangegeven op de kaarten. Vergelijk de sterkte van de twee kanten. Bij gelijke stand of meer verdediging wint de verdediger. Alle kaarten worden dan afgelegd. De verdediger plaatst een tardisfiche om aan te geven dat de locatie secuur is. De fiche beschermt de locatie tegen een volgende aanval, maar wordt daarna verwijderd. Wint de aanvaller, dan worden de kaarten van de verdediger afgelegd en van de aanvaller kaarten met een gelijke waarde aan die van de verdediger. (Rory kaarten worden terug op handen genomen) De kaarten van de aanvaller blijven liggen en de locatie kan later terug herwonnen worden eventueel.
Wanneer de "Speleinde-kaart" uit de stapel wordt getrokken, wordt er nog een laatste ronde gespeeld, waarin alle spelers nog één actie mogen uitvoeren (zonder kaarten door te geven of te trekken). Ook wanneer een speler al z'n fiches (tardik of dalek) in het spel heeft, eindigt het spel (onmiddellijk in dit laatste geval). Daarna worden de scores berekend. Je scoort de punten van de locaties die je beheerst, zowel eigen als vreemde. De speler met de meeste punten wint!
Snowdonia is zo'n spel waar je mij wel warm voor kan krijgen. Een worker-placement-game, jawel toch weer een worker-placement-game. Ook dit keer, toeval of niet, zijn er treintjes bij betrokken. Geen mooie plastieken miniatuurtreinen, dat is misschien het enige minpuntje. Een opmerkelijke vaststelling bij dit spel is dat het speelbord eigenlijk enkel overzichtjes huisvest en dat de dingen die er echt toe doen kaarten zijn die rondom het speelbord liggen.
Rondom het bord wisselen treinspoorkaarten en stationkaarten zich af in een vooropgestelde volgorde. Onderaan het bord liggen treinen die vanaf de tweede gebeurtenis kunnen aangeschaft worden. Zo'n treintje is geen must om het spel te winnen, maar ze helpen wel, want u kan weer net dat ietsje extra bij bepaalde acties.
Het spel verloopt over verschillende ronden, totdat de laatste spoorkaart is bebouwd met een spoor en het station van Yr Wyddfa (die Welsche taal is niet altijd makkelijk) is bereikt. In het begin van een ronde gaan de spelers hun twee pionnen beurtelings inzetten op de verschillende acties. Het bezit van sommige treinen laat toe om een extra arbeider (pion) aan te schaffen en dus onmiddellijk te kunnen inzetten.
Daarna worden de verschillende acties één voor één uitgevoerd en wordt de arbeider teruggenomen. Acties zijn niet optioneel, ze dienen te worden uitgevoerd. Vooraleer we de acties gaan uitvoeren, is het mogelijk om contractkaarten op tafel te spelen. In het midden van deze kaarten staan er enkele extra's die je verwerft bij bepaalde acties. De kaarten blijven geldig tot het einde van de ronde en blijven voor de speler liggen aangezien ze op het einde van het spel nog punten kunnen opleveren.
De acties : 1) Stockyard : neem 3 ijzer en/of steen uit de algemene voorraad naar je persoonlijke voorraad of neem 1 kool en 2 ijzer en/of steen. Sta je overigens op de laatste plaats van deze actie wordt je de startspeler in de volgende ronde. 2) Excavation : verwijder een aantal puinblokjes overeenkomstig met de waarde van ontginningsfiche. Je verwijdert puin in volgorde van de spoorkaarten. Indien al het puin van de spoorkaarten is verdwenen, neem je dat van de stationskaart. Indien je het laatste blokje van een vak van een stationskaart verwijderd, leg je er een eigen blokje (dit levert punten op aan het einde van het spel) 3) Works : zet 3 ijzer om in 1 stalen staaf of ruil 2 puin om in 1 steen. Je mag deze actie tot 3 keer uitvoeren in welke combinatie dan ook. 4) Lay track : Leg het aantal stalen staven, overéénkomstig met de waarde van de "lay-track-marker", af en draai een volledig ontgonnen spoorkaart om. Leg je eigen blokje op deze kaart (dit levert punten op aan het einde van het spel) 5) Build : indien de ganse weg naar een station is vrijgemaakt, kan er op het station gebouwd worden, de speler geeft de grondstoffen af zoals aangegeven op de stationskaart en plaatst een eigen blokje op de kaart (dit levert punten op aan het einde van het spel). Met deze actie kan een speler ook een trein aanschaffen, indien dit al toegelaten is. 6) Site office : Neem een kaart uit de drie openliggen contractkaarten. Je legt deze kaart recht voor je af (zo zit ze nog in je hand), als je de actie gebruikt draai je ze 90° 7) Move the surveyor : verplaats je opzichter één station verder (meer kan je met deze pion niet doen). Afhankelijk waar hij het spel eindigt, scoor je punten.
Nadat alle acties zijn uitgevoerd, vul je de contractkaarten terug aan. Nadien pas je het weer aan. Bij zonnig weer gaat het werken makkelijker en krijg je een +2 op ontginnen en +1 op het leggen van een spoor. Bij regen een -1 op ontginnen en een -1 op en spoor leggen. Bij mist kan er niet ontgonnen worden of sporen worden gelegd. Deze acties vallen dan volledig weg. Tenslotte wordt de stockyard nog aangevuld.
Op het einde van het spel tellen de punten van je blokjes op spoorkaarten, stationskaarten, één welbepaalde trein en de bonuspunten van contracten.
Nog tot slot : dit spel is in het Duits reeds opgepikt door Lookout games, het zou me dan ook niet echt verbazen dat binnen afzienbare tijd ook een Nederlandse uitgeverij het spel op de markt zal gooien.
What's your game kennen we hoofdzakelijk van hun big-box-games zoals Vasco da gama en Vinhos. Ook dit jaar was het de bedoeling om met zo'n klepper naar Essen te komen, maar Madeira : pearl of the Atlantic heeft het niet gehaald. Geen erg dit keer (ook Vinhos haalde het niet vorig jaar), want ze brachten nog twee andere spellen mee. Asgard (waarover later meer) en het kleine doosje van Oddville.
Ik durf u nu al te vertellen dat dit één van mijn Essen favorieten zal worden. Een klein doosje met niet al te veel materiaal, maar wel met héél wat diepgang. U gaat in Oddville bouwen aan een stad en probeert dit natuurlijk weer als beste te doen om alzo de winst naar u toe te trekken. Het spel omvat 64 kaarten die een dubbel gebruik hebben, aan de éne kant zijn het munten aan de andere kant gebouwen (dit weten we wel te smaken). Daarnaast heb je een grondstoffenbordje (lekker handig, dan heb je geen kilo's hout of fiches nodig), 12 karakterkaarten (waarmee je wat tegen de basisregels mag zondigen), 4 arbeiderskaarten per speler en 9 arbeiders per speler.
In een beurt mag een speler slechts één actie uitvoeren, dus het gaat vooruit, dat kan ik u al vertellen. Ofwel beslis je om een arbeiderkaart te spelen ofwel ga je bouwen aan Oddville. Zo gauw een speler z'n 6de arbeider in Oddville heeft staan, eindigt het spel en worden de punten geteld.
1) Speel een arbeiderkaart : deze kaarten tonen steeds drie zaken, waaruit je er één (en slechts één) kan kiezen : - verkrijg geld : neem het aantal geldkaarten van de stapel zoals aangegeven op de arbeiderkaart (handlimiet geld is 5) - verkrijg één grondstof : plaats een arbeider op het goedkoopste vak van één van de afgebeelde grondstoffen, betaal de eventuele kost (0,1 of 2 geld). - verkrijg één gebouw : kies een gebouw uit de zes openliggende gebouwen, je arbeiderkaart geeft aan hoeveel dit zal kosten, de eerste in de rij zijn meestal gratis, de laatsten kosten je meestal wel geld. Je legt het gebouw voor je neer (max. 2), schuift de gebouwen door naar links en vult de rij terug aan (rechts)
2) Bouwen aan Oddville : - kies een gebouwkaart die voor je ligt - betaal de kosten zoals aangegeven op de kaart door arbeiders terug te halen van het grondstoffenbord - plaats de gebouwkaart in Oddville (centraal op de speeltafel) volgens enkel bouwregels (orthogonaal, wegen en huizen moeten passen, niet boven het centrum bouwen, de gebouwen niet draaien) - zet één van je arbeiders op de pas gebouwde kaart - ontvang de gildebonus zoals aangegeven rechtsboven op de kaart - ontvang de bonus van de aangrenzende gebouwen (orthogonaal) die met een weg verbonden zijn De gildebonus geeft je een karakterkaart van de desbetreffende gilde en laat je zondigen tegen de regels (erg leuke kaarten bij) De andere bonussen geven je een grondstof, een geld, laten je een grondstof omruilen, ...
Zo gauw een speler zes arbeiders in de stad heeft staan, eindigt het spel en worden de punten geteld : - de punten van de kaart waarop de arbeider staat en eventuele extra punten zoals aangegeven op het gebouw - de punten zoals aangegeven op de karakterkaarten - één punt voor elke resterende grondstof
Fairy land is nog eens een goed ouderwets set-collecting-spel. Het viel me op dat ik bijzonder weinig kaartspellen uit Essen meebracht en ook deze stond aanvankelijk niet op onze lijst. Met wat geluk liep ik de uitgever tegen het lijf en hij prees me dit spel aan terwijl ik een ander spel aan het oppikken was. De man die me aansprak was niemand minder dan de auteur van "Kingsburg", dus alleen om die reden leek het zeker een goed idee om dit spel eens een kans te geven.
Het spel bestaat uit drie typen kaarten : elfkaarten, boskaarten en hofkaarten. Er worden drie boskaarten opengelegd en deze vormen de vitrine. Er zijn steeds drie stapels in de vitrine. De hoofdbedoeling is het verzamelen van bloemen en dieren die in de boskaarten zitten verstopt. Daarnaast kun je ook andere elfkaarten tegen het lijf lopen, zodat je meer mogelijkheden hebt en tenslotte zijn er ook nog goblins en ogres die je beter ontwijkt.
Als je aan de beurt komt, doorloop je de volgende stappen : 1) Voeg twee kaarten toe aan de stapels van de vitrine. Deze moeten verdeeld worden over de stapels, dus niet samen in één stapel. Als je ogres of goblins trekt, moeten deze aan de stapel toegevoegd worden, waar het minst "kwaadaardige" kaarten liggen. 2) Voer één actie uit. Je hebt de keuze uit : veil een stapel uit de vitrine, ga op audiëntie bij de koningin, bezoek de druïden, gebruik een voorwerp. - veil een stapel uit de vitrine : kies een stapel, iedereen mag om beurten een bod doen, de startspeler als laatste. Diegene die het meeste biedt, krijgt de stapel en legt deze open voor zich neer. Je betaalt de geboden waarde met elfkaarten en legt deze open voor je af. Indien niemand biedt op de stapel wordt de stapel afgelegd. - leg een aantal elfkaarten open voor je af, neem een aantal hofkaarten (gelijk aan de waarde van de gespeelde elfkaarten -1) en houdt er één. De hofkaarten zijn voorwerpen die je kan gebruiken tijdens het spel. Ofwel zijn ze van permanente duur, je legt de kaart open of ze zijn één maal bruikbaar als ze gespeeld worden, je neemt deze op hand en speelt ze op een later tijdstip uit. Indien de hofkaarten zijn opgebruikt, is deze actie niet meer mogelijk. - leg een aantal elfkaarten open voor je af, neem een aantal druïdenkaarten (gelijk aan de waarde van de gespeelde elfkaarten -1) en houdt er één. Deze kaarten zijn ook gewone boskaarten. Leg de gekozen kaart open voor je af. Indien de stapel is opgebruikt, is deze actie niet meer mogelijk. - speel een hofkaart die je reeds verzamelde en voer het effect uit 3) Elke stapel in de vitrine die uit zes of meer kaarten bestaat, wordt afgelegd.
Wanneer de stapel boskaarten is opgebruikt, wordt de lopende ronde nog afgewerkt en worden de punten uitgereikt. De speler met de meeste punten wint het spel. Punten : - dieren : diegene die er het meeste verzamelde van een soort, krijgt de punten (zie tabel in spelregels) - bloemen : punten voor het aantal bloemen dat je verzamelde van de verschillende soorten (zie tabel in spelregels) - verschillende bloemen : variëteitenbonus voor verschillende bloemen die je hebt (zie tabel in spelregels) - goblins : 2 minpunten voor de speler met de meeste goblins - voorwerpen : sommige voorwerpen leveren punten op (zie kaart) - elfen : niet gebruikte elfkaarten (in je hand) worden opgeteld, diegene met de hoogste waarde scoort nog drie punten.
Een spel van Knizia dat wordt uitgegeven door Pegasusspiele, dat verdient direct onze aandacht. Zoals verwacht zijn de spelregels duidelijk, rechtlijnig en gaat het hier dan ook echt wel om een typische Knizia. Waar ik me al wel aan stoor, nog voor ik het spel gespeeld heb, is het thema. Het thema op zich is niet zozéér het probleem, want dat ziet er allemaal wel mooi uit ... maar het past gewoon totaal niet bij het spel.
Ik vind dit eerder een "Union pacific" in een ander jasje. Uiteindelijk draait het ganse spel om het kopen en verkopen van entertainers (ik noem het aandelen). In plaats van treintjes op het bord te plaatsen ga je nu schijfjes in de verschillende kleur leggen om alzo steden en dorpen te verbinden. Als het even kan liefst dorpen en steden die pluspunten opleveren, zodat je entertainers het meeste waard zijn.
Bij aanvang van het spel wordt het speelbord opgebouwd en worden de fiches (plus- of minpunten) op de steden en dorpen gelegd. Elke speler krijgt alvast één entertainerkaart van elke kleur en 20 ducaten. Alle schijfjes gaan in de zak en elke speler trekt er reeds 3. De waarde van de entertainers in verschillende kleuren start standaard op 5. Nu kan het spel beginnen!
In een beurt doorloopt de speler drie acties : - Je mag tot 2 entertaineracties uitvoeren (mag ook na het plaatsen van de schijfjes) - Je moet de schijfjes die je trok aanleggen - Je moet 3 nieuwe schijfjes trekken
1) Entertaineracties : - sponsor een entertainer : koop hem aan, betaal de waarde van de entertainer en leg hem in je voorraad - laat een entertainer gaan : verkoop hem, krijg de waarde van de entertainer uitbetaald
2) Schijfjes plaatsen : vertrekkende vanuit het hoofdkwartier of aangrenzend aan eerder geplaatste schijfjes van die kleur. Indien je een stad of dorp bereikt, leg je de fiche er bovenop. Elke dorp of stad heeft een eigenschap die onmiddellijk wordt uitgevoerd. Verhoog de waarde met 1,2,3 of 5, verlaag de waarde met 1,2 of 3, krijg 2 ducaten voor elke entertainer van die kleur of betaal 2 ducaten voor elke entertainer van die kleur.
3) Dit zal wel voor zich spreken
Het spel eindigt wanneer slechts één roodomrand dorpje niet bezet is en wanneer het koninklijk hof (+5 punten) bezet is. Elke speler wordt nu een laatste keer uitbetaald en krijgt voor al z'n entertainers de huidige waarde. De speler met het meeste geld wint het spel.
Dit is één van de spellen waarnaar ik heb uitgekeken. Ik ga met de deur in huis vallen en onmiddellijk een probleem aankaarten : voor dit spel moet u met z'n vieren zijn, niet meer en niet minder. Bovendien wordt er ook nog eens een stoelendans of twee uitgevoerd tijdens het spel, dus misschien haakt u nu al af. Ik zou het echter op prijs stellen als u toch nog even verder leest.
In Goblins inc. neem je de rol aan van een goblinwerknemer in het bedrijf Goblins inc. In dit bedrijf maken ze reuze-meganische-gevechtsrobotten en aangezien de directeur op pensioen gaat, is hij op zoek naar een opvolger. U moet proberen om in team (per 2 spelers) een zo sterk mogelijk robot te bouwen en in een vechtronde zal worden uitgemaakt welk team wint. Maar pas op, elke ronde zal u in een ander team worden ondergebracht, dus hou u concurrenten toch nog maar een beetje te vriend. Ook uw collega mag delen in de winst, maar als het even kan minder dan jij zelf. Klinkt dit al een héél deel interessanter? Ik denk het wel, dus hierbij een kort overzicht van het spelverloop.
De competitie duurt minstens 2 ronden, 3 als u het volledige spel wil spelen. Een ronde wordt onderverdeeld in vier fasen : 1) Stel het team samen : - draai de teamkaart open : deze geeft aan welke spelers samen zullen spelen deze ronde - trek een blueprintkaart : deze geeft aan welke beperkingen je robot heeft (er vallen concreet vier bouwvakjes weg, je plaats hierop je speelfiguren) - verborgen opdrachten : elke speler trekt 7 opdrachtkaarten, waarvan hij er 4 zal kunnen uitspelen, maar voorlopig hou je ze allen bij. Uiteraard zijn deze opdrachten enkel voor jezelf en houd je ze verborgen voor je collega en concurrenten
2) Bouw : in deze fase gaan we aan de slag, de spelers nemen beurtelings de rol aan van planner of bouwer. - planner : trek vijf tegels (van de dichte algemene stapel), hou er drie en geef er twee aan de tegenstanders - bouwer : plaatst de vijf tegels (drie eigen en twee van tegenstanders) op het speelbordje en probeert zo een sterke gevechtsrobot te maken Daarna draaien de rollen om en wordt de planner bouwer en omgekeerd. Er zijn vier types van tegeltjes : wapentegels, motortegels, schildtegels en versiertegels.
3) Vecht : - eerst controleren we of de robot van de tegenstand volledig correct is opgebouwd, fouten worden van het bord verwijderd. De verbindingen tussen de tegels moeten kloppen, dus metaal moet grenzen aan metaal. - trek 12 tactiekkaarten (nog niet bekijken) - kies verborgen opdrachten : uit de 7 kaarten kies je er vier die je wil gaan scoren op het einde van het gevecht, leg ze dicht voor je neer - plaats je speelfiguren in de centrale cockpit (van waaruit ze de robot besturen) - plaats defensiefiches, elk schild levert je zo'n fiche op, deze worden verwijderd als je geraakt wordt tijdens het gevecht - gevechtjobs : elke speler neemt een rol aan als piloot of tacticus. Ook hier wordt weer om beurten gewisseld. Nu kan het gevecht echt gaan beginnen : - Leg drie tactiekkaarten open - Kies je acties : de piloot en tacticus mogen niet overleggen. De piloot kiest welke richting we uitgaan, langs welke kant je aanvalt. De tacticus kiest één van de drie tactiekkaarten die openligt en legt een fiche dicht voor zich neer om dit aan te geven. - Tonen van de acties : de piloten en tacticussen leggen hun keuzes open en voeren hun gekozen acties uit. De piloten tellen hun motoren, draaien de robot in de gekozen richting, de tacticussen vergelijken hun fiches. Kozen ze een verschillende kaart, is er geen probleem en mogen ze beiden de eigenschap gebruiken. Kozen ze dezelfde kaart, dan mag diegene met het meeste motoren de actie uitvoeren. Bij gelijke stand mogen ze het beiden uitvoeren. - Richt schade aan : afhankelijk van de kant waarmee je aanvalt, het aantal wapens, het aantal motoren, de keuze van de tacticus, ... worden er een aantal dobbelstenen gerold. Een hit komt steeds aan op de eerste tegel in de rij, deze wordt verwijderd, tenzij er een schildfiche opligt, dan wordt dit verwijderd. Komen er fiches los van de cockpit, dan worden deze ook allemaal verwijderd. Als de cockpit wordt geraakt, dient er één goblin (van de piloot) te worden verwijderd. Dit alles wordt herhaald (max. 4 ronden) tot er geen goblins meer in de cockpit zitten of als de robot geen wapentegels meer heeft. Daarna gaan we over tot het scoren.
4) Scoren : - Je team wint als de robot van de tegenstander is verslagen en de jouwe nog overeind staat - Indien beide robots gelijktijdig zijn gevallen of ze nog beiden rechtop staan na vier ronden, dan kijk je naar het aantal verwijderde tegels, schildfiches, goblins. Als je wint, krijg je 2 punten voor elke eigen goblin in je eigen cockpit en 1 punt voor elke goblin van je collega in je cockpit. Daarnaast verdien je punten met de verborgen opdrachten, en bij deze kan je een mes in de rug van je collega steken.
De tweede uitbreiding die onze Tsjechische vrienden van CGE op de markt brachten. Deze "festival season" is een uitbreiding voor hun populaire spel "Dungeon lords" dat twee jaar geleden het levenslicht zag in Essen. Mensen die de spellen van Vlaada Chvatil zo'n beetje kennen, weten dat het geen spellen voor beginners zijn. De spelregels zijn steeds met de nodige humor opgesteld, ze zijn duidelijk, maar ze zijn ook vaak overweldigend. Ook nu weer ga ik me dan ook beperken tot het opsommen van de zaken die nieuw zijn in de uitbreiding.
1) Veranderingen aan het algemene speelbord : - Unieke mogelijkheden : in elk seizoen zullen de spelers nu unieke mogelijkheden hebben, "uniek" omdat ze slechts één seizoen beschikbaar zullen zijn. Je kan ze vergelijken met de gewone acties die je in het basisspel kan uitvoeren, maar met een kleine twist - Vijf vechtkaarten : een gevecht zal nu bestaan uit vijf ronden ipv vier - Nieuwe paladins : nieuwe tegenstrevers die de oude uit het basisspel vervangen
2) Veranderingen aan het progressiebord : - Een vijfde seizoen : elk jaar heeft nu een vijfde seizoen, het festivalseizoen - Nieuwe gebeurtenistegels : de nieuwe tegels vervangen de oude, elk jaar zal 2 speciale gebeurtenissen hebben ipv 1 - Huisdierenfase : de huisdieren uit het tweede spel uit de reeks (Dungeon Petz) worden geïntegreerd - Nieuwe rondefase in ronde 4 : een extra stapje - Festival! : tijd voor wat ontspanning voor je imps en huisdieren, misschien vind je wel iets nuttigs voor je volgende gevecht
3) Veranderingen aan de "verre landen" : - Speciale gebeurteniskaarten en gevechtskaarten : elk jaar een deck samenstellen van 2 gebeurteniskaarten, 5 gevechtskaarten en nog eens 2 gebeurteniskaarten - Huisdierenkaarten - Verbeterde tunneltegels - Monster- en geestenexpertentegels
4) Veranderingen aan het persoonlijke spelersbord : - De bard : extra fase vooraleer we beginnen met de valkuilenfase. De bard heeft de mogelijkheid om z'n kameraden te ondersteunen in het gevecht - Plaats voor vier avonturiers - Plaats voor je huisdieren
5) Nieuwe avonturiers, kamers en monsters
6) Nieuwe kaarten (valkuilen, vechtkaarten, speciale gebeurtenissen)
7) Een mini-bonus "Minion Bearing Gifts" (waarvan je de spelregels kan vinden op hun website www.czechgames.com)
U merkt dus dat u héél wat waar krijgt voor u geld, dus als u een fan bent van het genre en je bent Dungeon lords op zich een beetje beu, dan kan dit misschien een welgekomen aanvulling zijn. Maar ik herhaal het er nog even bij, als u de spelregels volledig wil doorgronden, dan moet u er zich toch even aanzetten. Er zijn weer erg veel kleine regeltjes waarmee je rekening gaat moeten houden.
Rondo is wederom een Reiner Knizia spel, hij (of z'n team natuurlijk) heeft niet stilgezeten dit najaar. Rondo ziet er in de eerste plaats al erg mooi uit met de stenen schijfjes in de vijf kleuren die ook terugkomen op het speelbord. Eigenlijk kan ik dit spel zeer kort samenvatten : kleurenrummikub!
Als trouwe fans van het HiG-gamma kon deze titel toch ook niet ontbreken. Het beloofde in ieder geval weer héél spannend te worden toen men deze titel aankondigde. Enerzijds omdat de auteurs niemand minder zijn dan Wolfgang Kramer & Michael Kiesling, anderzijds omdat het zo lang windstil bleef over dit spel. Weinig of geen informatie voor de beurs z'n deuren opende. Op wild geluk werd dit spel dan ook sowieso op de wishlist bijgeschreven en achteraf gezien zijn we blij dat we hem erbij hebben.
Libertalia is een prachtig uitgevoerd piratenspel waar alles draait om het inschatten van je tegenstanders, het vergaren van de nodige buit en vooral het gebruik van de eigenschappen van de kaarten.
Qin is één van de Essen-releases uit het rijke lijstje van Pegasus. Een Reiner Knizia daarbovenop, dus het belooft één van de lichtere, snel speelbare spellen te zijn. In Qin ga je puzzelen met tegels om te proberen jouw pagodes op het bord te krijgen. De speler die er als eerste in slaagt om al z'n pagodes weg te spelen, wint het spel. 
In Asgard wordt het "Noorse-Goden-thema" nog een keertje aangesneden. Aanvankelijk leek het dan ook een Yggdrasilkopie, maar na het lezen van de spelregels zit er toch wel een ander spel onder de motorkap. In Asgard ga je de strijd aan met en tegen de goden. Het komt er eigenlijk op aan dat je aan de juiste kant staat op het juiste moment. 
Zoals beloofd ook nog een bespreking van het laatste spel van AEG en tevens tweede deel in de Tempest-reeks na Courtier en voor Dominare. 
Dominare is het derde spel uit de Tempest-reeks (het tweede komt morgen). Bij Courtier meldde ik nog dat er verschillende spelconcepten zouden gebruikt worden, maar de eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat, na het lezen van de spelregels, dit een Courtier met een speelbord is. Uiteindelijk ga je ook hier weer spelen met kaarten, die een invloed uitoefenen op delen van de stad dit keer. Als je het meeste invloed weet te verkrijgen in een stadsdeel krijg je hiervoor een tijdelijke bonus. De speler die op het einde van het spel de beste combinatie op de "mat of tafel beter gezegd" heeft liggen, wint het spel. 
Ik durf af en toe wel eens een voorspelling doen en bij deze geef ik u dit al mee : Terra Mystica is de Trajan van 2012!
Er zijn in Essen wel enkele "visspellen" verschenen, één ervan was deze Swordfish. In dit spel ga je, zoals de titel wel doet vermoeden, op visvangst naar zwaardvissen. Het spel verloopt over 15 ronden (en 2 fasen) en elke ronde bestaat uit zes fasen : 
VivaJava is een semi-coöperatief bordspel waarin je samen met je medespelers een stel onderzoekers bent die op zoek gaan naar de perfecte smaak. Op zoek naar de lekkerste bonen over de ganse wereld om een mooie smaakcombinatie te maken met een passend aromapalet.
Courtier is het eerste spel in de Tempestgroep, een groep van spellen die AEG lanceerde in Essen die zich allen afspelen in hetzelfde universum. Het valt ook onmiddellijk op aan de dozen en het artwork dat dit van één en dezelfde familie is. Toch proberen ze er op zich staande spellen van te maken, elk met hun spelprincipe. 
Weken, zo niet maanden voor Spiel werd dit spel al gehypet en nadien zoals steeds in dit geval afgebroken, nog vooraleer iemand het spel in levende lijve had gezien, laat staan gespeeld. Natuurlijk heeft dit spel een unieke gimmick in de vorm van draaiende tandwielen, die aan elkaar zijn verbonden en op die manier zorgen voor een dynamisch en veranderlijk spelverloop waarmee je als speler dient rekening te houden.
Met het schaamrood op de wangen moet ik u bekennen dat ik Dr. Who niet ken(de). Het schijnt een zéér bekende Britse tv-serie te zijn. Wat mij wel interesseert is het feit dat Martin Wallace hiervan een kaartspel maakte. Dit kaartspel komt in zeker zin overeen met Discworld - Ankh Morpork omdat je ook hier met de kaarten voor héél wat leuke dingen gaat zorgen. Het is echter niet volledig hetzelfde. Ten eerste zegt het thema mij persoonlijk véél minder, waarschijnlijk ook omdat ik de serie niet ken. Ten tweede ga je hier echt wel frontaal in de aanval. Het komt er eigenlijk op neer dat Dr. Who en nog enkele "goeie" proberen om jouw locaties te beschermen en dat je "gespuis" gaat inzetten om de locaties van de tegenstrevers te vernietigen. Laat het ons gerust een Revolver voor meer dan twee spelers noemen. 
Snowdonia is zo'n spel waar je mij wel warm voor kan krijgen. Een worker-placement-game, jawel toch weer een worker-placement-game. Ook dit keer, toeval of niet, zijn er treintjes bij betrokken. Geen mooie plastieken miniatuurtreinen, dat is misschien het enige minpuntje. Een opmerkelijke vaststelling bij dit spel is dat het speelbord eigenlijk enkel overzichtjes huisvest en dat de dingen die er echt toe doen kaarten zijn die rondom het speelbord liggen. 
What's your game kennen we hoofdzakelijk van hun big-box-games zoals Vasco da gama en Vinhos. Ook dit jaar was het de bedoeling om met zo'n klepper naar Essen te komen, maar Madeira : pearl of the Atlantic heeft het niet gehaald. Geen erg dit keer (ook Vinhos haalde het niet vorig jaar), want ze brachten nog twee andere spellen mee. Asgard (waarover later meer) en het kleine doosje van Oddville.
Fairy land is nog eens een goed ouderwets set-collecting-spel. Het viel me op dat ik bijzonder weinig kaartspellen uit Essen meebracht en ook deze stond aanvankelijk niet op onze lijst. Met wat geluk liep ik de uitgever tegen het lijf en hij prees me dit spel aan terwijl ik een ander spel aan het oppikken was. De man die me aansprak was niemand minder dan de auteur van "Kingsburg", dus alleen om die reden leek het zeker een goed idee om dit spel eens een kans te geven.
Een spel van Knizia dat wordt uitgegeven door Pegasusspiele, dat verdient direct onze aandacht. Zoals verwacht zijn de spelregels duidelijk, rechtlijnig en gaat het hier dan ook echt wel om een typische Knizia. Waar ik me al wel aan stoor, nog voor ik het spel gespeeld heb, is het thema. Het thema op zich is niet zozéér het probleem, want dat ziet er allemaal wel mooi uit ... maar het past gewoon totaal niet bij het spel.
Dit is één van de spellen waarnaar ik heb uitgekeken. Ik ga met de deur in huis vallen en onmiddellijk een probleem aankaarten : voor dit spel moet u met z'n vieren zijn, niet meer en niet minder. Bovendien wordt er ook nog eens een stoelendans of twee uitgevoerd tijdens het spel, dus misschien haakt u nu al af. Ik zou het echter op prijs stellen als u toch nog even verder leest.
De tweede uitbreiding die onze Tsjechische vrienden van CGE op de markt brachten. Deze "festival season" is een uitbreiding voor hun populaire spel "Dungeon lords" dat twee jaar geleden het levenslicht zag in Essen. Mensen die de spellen van Vlaada Chvatil zo'n beetje kennen, weten dat het geen spellen voor beginners zijn. De spelregels zijn steeds met de nodige humor opgesteld, ze zijn duidelijk, maar ze zijn ook vaak overweldigend. Ook nu weer ga ik me dan ook beperken tot het opsommen van de zaken die nieuw zijn in de uitbreiding. 
