wat anders in het hoofd of het hart blijft steken! Als het mij overvalt, of mij niet loslaat. Maar het kan ook voor het oefenen zijn. Oefenen in waar ik niet in opgeleid ben, oefenen met woorden.
05-08-2012
Koffie met de hand gemalen en "Het Zuiderpershuis"
Ik maal de koffie met de hand, jawel met zo'n ouderwets handmatig maschien uit oma's tijd. Ik doe het niet omdat het vakantie is wel om traag mijn gedachten te ordenen en omwille van de zogenaamd betere koffie. Dat laaste is twijfelachtig opboxen tegen de meest geweldige machientjes die dat voor ons doen met een technologie waar mijn exemplaar bij verbleekt, maar toch ik ben hardnekkig in die dingen.
Maar mijn gedachten gaan naar het zuiden, waar de koffiebonen vandaan komen en waar ik geen benul van heb waarom ze hier zo goed geïntegreerd zijn geraakt, hoe lang ze daar over hebben gedaan? Net zoals die cacoa bonen die we in de Belgische chocolade verwerken net alsof alles hier gegroeid en gebloeid zou hebben. Waarom is integratie dan zo moeilijk of doen we daar moeilijk over, is het geen valse houding om hier alsmaar de nadruk op te leggen, versmelting is immers van alle tijden toch? Duizend vragen tijdens het draaien en malen. Zie mij, uit welke componenten zou ik niet bestaan? Wil ik dat wel weten? Nee toch!
Ja, al deze gedachten bij het koffie malen en dit dank zei het bericht dat "Het Zuiderpershuis" ermee ophoud, -de handdoek in de ring gooit- zei men op de radio, alsof het om een wedstrijd ging. Het mooie huis met zijn mooie beloftes van indertijd houd ermee op. Zijn de beloftes waargemaakt is het doel bereikt? Beleidsnota's, adviezen van commissies, kritieken in de media, gesprekken op de tram of in de plaatselijke teveel ruimte inpalmende supermarkt, roepen mij het tegendeel toe. We geraken maar niet in het reine met het mengen van cultuur zo blijkt, maar wel met koffie en cacao en Paëlla, tapaz en andere exoten die we meebrachten van op vakantie. Is het omdat we ze meebrachten en niet kregen toegeschoven zonder dat we er echt om vroegen? Is het dat wat onze zwakke gedachten weerhoud van liefde voor het andere, het onbekende? Ja angst ook zo blijkt al te veel, terwijl we weten dat angst in deze maar een zwakke raadgever is, naïviteit is erger toch? En kan zo'n huis wat nu dichtgaat daar iets aan doen, en deden ze dat? Dat ze dichtgaan zal wel niet met deze gedachten te maken hebben, alhoewel hoe vaak heeft men het concept herdacht? Hoe vaak heeft men opnieuw bekeken wat te doen en wat te laten. Hoe vaak heeft men bij het traag malen van wat koffie zich bezonnen over ons wel en ons wee. Ons hardnekkig vasthouden aan gisteren zonder te zien dat we wel degelijk weer een dag ouder waren en dat jongeren ons achterna komen met weer nieuwe gedachten. Ik zei nog samen met een vriend, dat men aan het aan ons gaf, zo'n uitdaging die gelijk loopt met de realiteit van elke dag is toch een cadeau! Maar dat zal wel al te simpel gedacht zijn, maar ja, mijn mooiste projecten zijn ontsproten uit dit soort simpele gedachten voortkomend uit wat simpele arbeid zoals koffie malen zei het met een ouderwetse molen.
Ik maal de koffie en gedachten verder, maar met de tristesse van een gesloten huis dat dit niet had moeten zijn!
Steeds luider klinkt muziek met minder rijke klankkleuren laat een onderzoek ons weten. Steeds meer geluid in onze omgeving en minder tijd voor stilte moet ik vaststellen. Het stilstaan is geen optie, de stilte een noodzaak zo zegt mijn brein.Verstilling noemen sommigen het, noodzaak aan verstilling. Tijd en ruimte voor het luisteren naar wat er zich afspeelt zonder dat dit overspoeld wordt door van alles en nog wat. We zijn met steeds meer zaken bezig , hebben meningen over alles en nog veel meer. De diepgang laten we. Het verdiepen in een onderwerp daar is minder tijd of goesting voor. In "De Barbaren" van Alessendro Baricco is het scherp omschreven. Ik laat me in deze tijd graag verleiden door stil te staan, even niet te denken aan grote productiviteit maar aan stilstaan tussen de rommel die ik heb aangericht. Ik kijk rond en zie inderdaad dat ik nogal wat aanricht, het is lachwekkend en droevig tegelijkertijd. Men spoort mij aan om voort te doen onder het motto "goed bezig" maar ik neem de tijd en de twijfel even tot mij. Ik twijfel of ik weggooi, bijhoud, opberg, klasseer, een nieuwe plaats zal toekennen, geen plaats meer zal geven, verberg om ooit terug te vinden of niet.... Het is een periode die men als vakantie omschrijft maar het is een dag als een ander. Het mag mij vaker overkomen het gevoel van waardeloos tussen de rommel staan en dan zoeken waar de waarde ligt. Ik lees zelfs schrijfsels terug en lees meer dan toen, lees anders..... Ik luister ook anders. In de kakafonie van mijn bestaan probeer ik wat op te rommelen, onbegonnen werk zo lijkt. Toch even stilstaan bij het papiertje met gedachten snel genoteerd toen tijd schaars leek.... terwijl ik beter weet. Tijd is nooit schaars, mijn denken wel. Zal ik een voornemen maken of resoluut kiezen voor verandering is mijn vraag. Gisteren zag ik een jonge danseres, die mij uit mijn rommelige gedachten trok. Traag van links naar recht over de scene sluipen, kruipen, een schildpad zo leek het, langzaam opstaan om uiteindelijk te groeien tot iets groots, iets met veel kleur en betekenis om uiteindelijk weer stil te staan. Het dansstuk was nog lang niet af maar het vertelde mij zo veel in zijn prilheid. Ze was wat verlegen uit haar zoektocht gekomen, maanden is ze hier al mee bezig,... goed bezig en ze gaat nog een stuk door. Ze kon achteraf niet veel vertellen maar dat had ze al gedaan, ze hoefde niet meer. Het was voor mij als een cadeau, een jonge danseres in bijna stilte zien bewegen langzaam maar zeker. De schoonheid ligt soms in een verloren hoek deed het mij denken. Een muziekstuk met veel kleurschakeringen en dat in alle stilte.
Veel mensen vertellen over hun opleiding, over vroeger,.... en dan een
heel verhaal en hoe het fout liep, heel erg fout. Kunstopleidingen, lerarenopleidingen,
sociale opleidingen, economische opleidingen, vakopleidingen, etc....
allemaal fout, fout fout en af en toe eentje veronstschuldigend goed. We lijken een asielcentrum voor mislopende mensen :) Het doet me denken aan het schaapverhaal van Jef Staes
(http://www.jefstaes.be/onderwerpen) .... opgeleid worden tot iets wat
je niet wil, afgeleid van datgene wat je wel wil en waar je passie ligt.
Elke structuur heeft dat in zich, zelfs een zomeracademie botst daarmee
(financiële structuren, management, wetmatigheden en culturen van een
centrum of een organisatie, ook van mensen dus.....) Er wordt weinig vanuit de mens
vertrokken, hem bevragen, hem laten formuleren wat zijn vraag is én zijn antwoord(en).... dat proberen we hier dan ook elke dag met ups en downs met lachen en tranen met vloeken en juichen met pijn en euforie met veel en veel en nog. Het lijkt melig maar het niet, het is opgekropt door jaren te doen alsof, jaren van ongemak omdat het bleef steken, het niet was wat het moest zijn: iets uit eigen noodzaak meegedeeld (aan de goegemeente) en dan gejuich of op mij bakkes krijgen!
Waarover wil ik het
hebben, op de manier die ik het wil, in een context van de anderen en
mijzelf. Het stoot op sociale barrières die je over moet, het stoot op
de weerstand van het gewone, de routine of wat als niet routine wordt
gezien maar dat wel degelijk is. Dat waar niet over gedacht, gesproken, gedroomd of
gevoeld wordt. Het is verlangen en dit maal gaat het niet over onszelf
maar over overleven. Veel van de werken gaan over overleven hier, u
staande houden ons herpositioneren. Daartussen sluipt het gif van de
structuur van gisteren, de regels die dwazigheden moeten verbergen
(regel:"iemand stoot zijn voet en het centrum mag geen medicatie
toedienen????? hallo???? sterf jij hond). Er zijn duizenden voorbeelden, de meeste begrijp ik niet en wil ik niet begrijpen omdat mijn denken dan stopt, mijn verantwoording vernietigd wordt, de duurzaamheid van dees planeet om zeep geholpen wordt!
Maar we geven niet op,
we werken en overwinnen onszelf als eerste, daarna de structuur. Onszelf
is het lastigste, bange honden zijn we, staart tussen de benen of
kwispelend om aandacht te trekken,"zie mij graag"! De klotestreken van
ons gedrag. Dan is de weg naar de kwaadheid op gewoontesystemen niet ver
weg. Gewoon een schop tegen die bal recht op doel en goal! Geen gejuich
echter gewoon een doel, en op dit veld staat het vol doelen, heerlijk
spel van uitputting. Tot we het veld verlaten en de doelen laten
voor wat ze zijn en ons een hut bouwen en daar de gewoontes die we zelf
installeren tegemoet zien komen. Het is een eeuwig gevecht. Dwaas ga ik
de strijd aan nog steeds met passie en plezier! Ik zal het spel verliezen zo optimistisch ben ik wel, maar ik zal gespeeld hebben met de lol van elke dag, de gedrevenheid die mensen soms bang maakt (omdat ze mij dan kwaad en streng vinden). Ge kunt in deze niet streng en kwaad genoeg zijn tedju toch!!!! Dan is nadien de euforie van het geluk des te groter. Ik predik zeker ook de wisselvalligheid in mijn bestaan al kies ik steeds meer voor de euforie en neem ik die kwaadheid mee en sla om de oren van wie meedoet!
Rookbommen in geel en blauw, projecties op een stukske papier scherp,
onscherp, dieptebalans in het zingen, vloeken over verkeerd
productgebruik, rekken aan het lijf of een ander lijf om net die
intentie(s) vorm te geven waar je naar hunkert dit goed te krijgen.Tien
woorden op een blad en zeker de helft teveel om aan duidelijkheid te
winnen, eerste performance met nieuwe versie van de tekst.........
Neen we zijn nog niet waar we willen, laat
staan waar we van droomden. Maar ook dat kent zijn wetmatigheid: kunnen laten
ontstaan en daar dan kwaliteit in (h)erkennen, zien dat het er is zonder
het voorbij te lopen. Het wordt als moeilijk omschreven maar een
noodzaak! Noodzakelijkheid ook .... het zijn allemaal woorden waar we mee spreken. Onbekende taal nog voor de creator van het.... van het wat....
zo nodig om net die stappen te zetten of weg te laten. Daar
gaan we weer op een pad dat er niet ligt en dat we handmatig mogen
aanleggen. Je kan het ook niet leggen !
er is enkel onzekerheid in het creëren en dan proberen die langzaam naar iets zeker te krijgen om te weten dat het pogingen zijn. Alles wat we doen is een onzekere poging om aan zekerheid te winnen, en die dan weer afstaan.
Rookbommen in geel en blauw, projecties op een stukske papier scherp,
onscherp, dieptebalans in het zingen, vloeken over verkeerd
productgebruik, rekken aan het lijf of een ander lijf om net die
intentie(s) vorm te geven waar je naar hunkert dit goed te krijgen.Tien
woorden op een blad en zeker de helft teveel om aan duidelijkheid te
winnen, eerste performance met nieuwe versie van de tekst.........
Neen we zijn nog niet waar we willen, laat
staan waar we van droomden. Maar ook dat kent zijn wetmatigheid: kunnen laten
ontstaan en daar dan kwaliteit in (h)erkennen, zien dat het er is zonder
het voorbij te lopen. Het wordt als moeilijk omschreven maar een
noodzaak! Noodzakelijkheid ook .... het zijn allemaal woorden waar we mee spreken. Onbekende taal nog voor de creator van het.... van het wat....
zo nodig om net die stappen te zetten of weg te laten. Daar
gaan we weer op een pad dat er niet ligt en dat we handmatig mogen
aanleggen. Je kan het ook niet leggen !
er is enkel onzekerheid in het creëren en dan proberen die langzaam naar iets zeker te krijgen om te weten dat het pogingen zijn. Alles wat we doen is een onzekere poging om aan zekerheid te winnen, en die dan weer afstaan.
waar het zich langzaam voltrekt............ zomeracademie012
Stemmen uit een ver lokaal, wind in de bomen, gras nat veel te nat voor de seizoenstijd. Alles lijkt wat het was maar dat is bedrog. Er is niets wat leeft dat stilstaat, ook ik niet. Toch laten we ons voortdurend verleiden alsof dat waarheid is, dat stilstaan. Dan kunnen we vastleggen zoals één plus één twee is en dat eeuwig blijven zal. Terwijl dit slechts een verre abstractie is van één waarheid, opgezet voor ons gemak.
Ik ben in de Zomeracadeie 012 nu, het jaarlijks gebeuren wat we opzetten om vooral dat mechanisme te herzien, de gemakzucht van de twee herzien noem ik het weel eens. Iedereen vindt dat eerst plezierig, daarna gaan er een aantal de frustratie tegemoet en anderen de euforie om nog wat later met zijn allen toe te geven dat we er nog lang niet zijn en dat de weg langzaam zal zijn. Het is een plezier om dat gebeuren te zien, de hulpeloosheid ook van ons zelf en dan die behulpzaamheid om elkaar uit dat moeras te halen. Sommigen proberen zichzelf bij de haren uit dat moeras te halen, je weet het hopeloos, maar dat mag je niet zeggen...kwade blik. We weten dat we allen hetzelfde lot ondergaan- van weten naar het niet meer weten- naar niet of niets weten- en terug hopelijk door de poort van de loutering.
Ik hoor de zangers zich op gang neuriën, de dansers trekken het lijf tot een dynamisch niveau, bij beeld wordt materiaal herschikt, de computers bij animatiefilm draaien, de teksten van gisteren liggen nog opzij en een stapeltje wit lonkt..... het is een goeie tijd waar het zich langzaam maar zeker voltrekt!
Sommige dagen zijn als vanzelf maar het blijven ontdekkingen. Zomeracademie 012!
Sommige dagen zijn als vanzelf. Maar elke dag is een ontdekking ook al lijkt er iets zich te herhalen. Ik mocht vanmorgen voor de zoveelste maal de Zomeracadmie (2012) opstarten, een zeven dagend durend feest van kennisdeling, artistiek stotteren, proberen definiëren in doen en laten wat je wil vinden en dan dat vinden willen zoeken. Ongeveer 130 mensen zijn aanbeland is Destelheide, het centrum wat er ooit werd voor gebouwd. Na een korte introductie verdween iedereen naar zijn werkplaats om zich een nest te maken waar de eigen waarheid zich moet voltrekken. 130 mensen en het is stil nu, men is gestart! Verder is er geen programma, geen leidraad, geen opdracht om wat dan ook te berngen na zeven dagen. Er is de ruimte, de leegheid van een bestaan met uw eigen idee als enige houvast. Jawel we hebben een ploeg excelente artiesten uitgenodigd om elk atelier mee te bemannen, bevrouwen en de reflectie en bevraging te stimuleren. En neen er worden geen algemene methodes of afgesproken regels gebruikt. Je bent hier om te werken aan eigen creaties of mee te werken aan dat van anderen. Of het nu dans, beeld, animatiefilm, klank, zang, poëzie, media of welke mengvorm dan ook is, de wegen zijn zeven dag vrijgemaakt. Er is op deze plek ook een media en documentatie centrum wat randprogramma met tentoonstelling, performances, lezingen en wat er onstaat. Sommige dagen zijn als vanzelf maar het blijven ontdekkingen. De schoonheid van deze momenten zijn gegrift in mijn bestaan, omdat ze ervoor zorgen dat alles is wat nooit is geweest, maar even tijdelijk zijn als dit gedacht.
Onderscheiden en betekenis geven. (Partita 3 J.J.Fux)
Partita 3 van Johan Joseph Fux, of het mij iets zegt? Weinig tot niets tot ik er naar luister en weer een leven rijker ben. "Le Petit Chaperon Rouge", dessine et grave par Edgard Tijdgat, ooit gezien? Slechts 50 exemplaren zijn ervan gemaakt en ik krijg het in mijn handen terwijl velen het voorbijlopen als het zoveelste boekje. Waarom ziet de ene wat de andere niet ziet, hoort de ene wat de andere ontwijkt. Toegegeven ik ontwijk meer dan ik zie of hoor. Geen Werchter boys in mijn oor, geen stationsroman naast het bed, geen voetbal op tv tijdens de maaltijd, ... Alsof daar iets mis mee zou zijn. Maar neen, mis is het niet, wel vreemd dat we ons onderscheiden door zien, luisteren, proeven, ruiken, voelen.... Ik voel me steeds rijker naarmate mijn tactiele vaardigehden beter worden naarmate mijn smaak het ene van ander gerecht kan onderscheiden of wanneer de wijn zich in mijn mond ontbindt tot een veelheid aan smaken. Zoals de muziek zich ontplooit in pracht , de literatuur en het beeld mij overmand door puur en schoon. Hoe is het zover kunnen komen? Ik stam uit een boerengat waar niets van kunst evident was, de school mij het zeker niet bijbracht (integendeel je werd er enkel mee uitgelachen) en thuis was het zoeken naar literatuur (behalve een Gezelle, een verplicht werk van Streuvel, een een muziek opname van Peter Benoit). Mijn ouders waren liefhebbers toegegeven, mijn ene grootvader speelde in een fanfare de ander nog wat meer, eens om het jaar met vader naar het toneel, maar veel verder kom ik niet. Ik vermoed dat ik het vooral aan mezelf te danken heb, de eeuwige zoektocht naar betekenisgeving is zowat het leidmotief van al mijn avonturen. En of dat nu mee of tegen viel, of het in een boek, een concertzaal, een achterfschuurtje of een eersterangs tentoonstelling was deed er niets toe. De optelsom is dat ik niet meer zonder dat eeuwige zoeken en vooral vinden kan. En dat alles met het plezier van elke dag!
kijken en kijken naar een wereld vol mening (dOCUMENTA 13)
Documenta 13 daar mocht ik mij de voorbije dagen schuilhouden. Een hoogmis van de hedendaagse kunst, maar niet uitsluitend beeld zoals men er vroeger wel eens zei. Je komt eraan en meteen confronteert men u met honderden manieren van kijken in de/zijn breedste zin, naar een wereld -onze wereld genaamd- ! Niets grote namen of toch bijna niet (alsof dat er iets toe doet). Vele onbekenden kijken met een voor mij onbekende blik naar de wereld waarin wij leven en meteen is het duidelijk, ik weet niets! Het is tegelijk schoon en beschamend wat ik maar weet met mijn kijken. Ook al zijn er tal van kijkrichtingen die ik saai,interessant, oninteressant, begrijpelijk en niet begrijpelijk tot mij neem of zelf niet neem. Vooral het 'nemen' en 'niet nemen' kon mij aardig boeien dezer dagen. Waarom neem ik iets tot mij of stoot ik af, waarom heb ik liefdevol geduld voor het ene en mateloze irritatie voor het ander met alle nuances ertussenin . Het moeten honderden werken zijn geweest die ik zag, tweehonderd ogen en duizenden belevenissen, discussies , meningen verzameld in wat beeld, geluid, tekst, zang, kleur en vorm en soms wat dramatiek. Een forum voor de alleenstaande onbeholpen man in een wereld vol mening! Het maakt de man nederig en zelfbewust van zijn onwetendheid. Je gaat naar huis en weet, ik ben een vlek op het tafellaken van het bestaan, meer niet en het is goed zo!
Gerardo Salina---een zachte vlek op een wit tafellaken zijn
Ik las het artikel van Gerardo Salinas, Stafmedewerker Arenbergschouwburg in http://www.kifkif.be/actua/open-brief-schizofrenie-in-de-kunstensector# een man die spreekt vanuit het hart en naar mijn hart. Ik heb met hem een tijd geleden en avond rond diversiteit mogen geven voor een of ander vormingsplus traject..... Ja (zucht zucht zucht) tot het einder onze dagen zullen we moeten uitleggen. Zo zijn er nogal wat mensen in de waan dat diversiteit en interculturaliteit bij De Veerman geen aandachtsgebied is....zucht diepe zucht!!! Het is waar dat wij dat niet benoemen met dwaze voorbeelden hoe wij in wijken bezig zijn , hoe de ouders die "de wondere pluim" aansturen daar zelf over nadenken, hoe wij diversiteit vanuit de realiteit van stedelijkheid benaderen, hoe de dagdagelijkse gebeurens ons werk en denken kleuren..... Gisteren heeft mijn raad van bestuur bevestigd dat -ik het zal moeten uitleggen tot het einder mijnen dagen- en al mijn evidenties meer moet expliciteren (zucht nog diepere zucht). Soms wil ik gewoon een zachte vlek op een wit tafellaken zijn, een kruimel naast de tafel of zoals iemand mij onlangs toefluisterde een ezelsoor!.... En misschien ben ik dat ook. Zelf kan ik genieten van net die hoek die eraf is, dat foutje in de te afgelikte schoonheid die toch alleen maar een leugen is en een romantisch idee van vervlogen idealen probeert te behouden. Er is niets mis met wat conservatieve gedachten en gedrag als die maar de kiemen en de twijfel van vooruitgang in zich dragen. Maar dikwijls is het conservatieve gedrag en gedachtengoed een alibi om niet te denken! En dan noemen we het beter gewoon dwaasheid of erger dommigheid. Ik weet ik ben niet vrij te pleiten van enig kromme gedachten of vergissingen in mijn bestaan. Maar niet denken is erger. Dus ik deel graag het gedachten goed van Gerardo om net dat te doen wat het moet doen, het denken en handelen stimuleren.
tussen het onverwachte en het verwachte rust het braakland!
Tevreden, ten vrede, er vrede mee nemen houd soms onvrede in. De relativiteit van mijn denken is daar voortdurend aan onderhevig. Ik ben tevreden met de subsidies die we krijgen van de Vlaamse gemeenschap voor ons kunstenbedrijfje dat educatie als een kern beschouwt. Niet zozeer creatie maar educatie en dat dan breed bekijken is onze opdracht die we voor onszelf mochten stellen. Ontsluiten noemen sommigen het. Maar ik ben ontevreden omdat we nu driftig op zoek moeten naar bijkomende inkomsten omdat, wat we willen realiseren verder gaat dan men van onze plannen wil financieren. Ik ben dus niet slecht gezind en kan niemand als schuldige aanduiden waarom dit proces zo loopt. Ik zit wel met een onevenwichtige balans en dat moeten we niet te lang houden. Ik zou kunnen ingaan op de suggestie om minder te doen zoals sommigen suggereren (scherper keuzes maken noemen sommigen dit). Maar onze keuzes zijn scherp, zeer scherp en worden steeds scherper. We bekijken ze steeds opnieuw en opnieuw en scherpen onze motieven om iets te doen of niet steeds aan! Daar ligt onze tevredenheid, dat we steeds bewuster met ons werk omgaan en het onverwachte weten te behouden in de processen die dat veroorzaakt. In het onverwachte ligt namelijk morgen verscholen want het verwachte van gisteren is voorbij en daar kunnen we enkel op terugkijken. Deze onvrede is geen kwaadheid maar een natuurlijke flow een soort drive ook al maakt het de dag bezorgder en overdenk je alle plannen overnieuw. Wat telt is wat we stap voor stap realiseren en vormgeven. wat niet telt is wat we laten liggen. Maar braakland is vruchtbaar ook dat weten we. Dus we zullen summier bebouwen en zorgzaam laten braak liggen! Tussen het onverwachte en het verwachte rust nu het braakland waar ik op uitkijk, daar ligt ook de toekomst.
