wat anders in het hoofd of het hart blijft steken! Als het mij overvalt, of mij niet loslaat. Maar het kan ook voor het oefenen zijn. Oefenen in waar ik niet in opgeleid ben, oefenen met woorden.
12-05-2009
Langzaam slijten!
Het lijkt allemaal zo onbegonnen werk, de beelden die zich in uw hoofd afspelen proberen te vatten, ze in woorden gieten of ze vertalen naar een beeld buiten u of een dans of verklanken..... En toch is dit zo alledaags,zo gewoon,... we doen het voordurend maar we blijven daarin zo onbeholpen. He lijkt of we er nooit zullen uitegeraken, een leven lang zoeken we naar woorden en beelden om niet stil te vallen bij wat we gisteren wisten. Mijn talen zijn zo zwak, zo onvoldoende het blijven lijnen op het witte blad, iedeeën aaneengeregen tot woorden of klanken die ik probeer in een soort harmonie te krijgen. Maar zelden brengt het de helderheid waar ik van droom. Net daar is alles helder, in mijn dromen. Alle problemen van de wereld opgelost, de mooiste beeldspaak bedacht, in één heldere lijn de liefde verklaard, met de zuiverheid van een vioolklank het hart beroerd.... In mijn dromen kan alles zonder twijfel! En zie, hoe ik stuntel en strompel terwijl zich hier letter na letter manifesteerd. Een manifeste dwaasheid en drama dat leven zelf blijkt te noemen. Wat doen we anders dat het proberen, keer op keer om dan de onvolledigheid van ons vermogen vast te stellen. Is dit het dan? Is het daarom dat we hier langszaam slijten? En heel af en toe beneveld door zuurstof , drank of drang dan krijgen we het voor mekaar. Helaas slaat het verlangen toe om dit altijd te hebben , te zijn.... die heldere of de helderheid van geest uitgedrukt met een pennestreel, en dan is het voorbij en zakken we weg in het gemormel van elke dag.
Een strijkkwartet daar kan weinig aan tippen, wat een samenhang, wat een samenspel... je hoort meteen het samen zijn en anders is het vier op een rij elk voor zich, daar luister je geen minuut naar. Iedereen zou de oefening van het samenspelen moeten beoefenen. We doen zoveel alsof we in harmonie een stuk schrijven, maar niets daarvan, meestal is het solo-slim. 1 mei is het vandaag, herinnering aan de grote solidariteitsgedachte waarin het samenspel zit vervat.Er is gevochten en gestorven voor deze solidariteit waar we nu achteloos mee omspringen. Het lijkt zich in een verleden af te spelen maar zo nodig nu! Ik blijf het koesteren en daarom heb ik nu de internationale laten opvolgen door strijkkwartetten, ditmaal van Schumann. Ik overpeins de arbeid van gisteren om er morgen weer tegenaan te gaan. Het werk-ras dat we zijn, zal deze dramatiek niet ontlopen, dus kunnen we er maar beter genots-vol mee omspringen. En morgen oefen ik mij verder in het samenspel dat nu als schoonheid in mijn oren klinkt, steeds opnieuw met de moed van elke dag!
"We zij uit de lucht gevallen Goden die verlangen om terug te gaan", ik moet het ergens hebben opgepikt want zo sterk ben ik nu ook weer niet in formuleren! Maar wie het bedacht weet ik niet meer. Het doet mij wel denken aan het varhaal van de Anounaki (mij verteld door Bram Vermeulen, en het werd nog een voorstelling ook)... Maar wat me sindsdien blijft bezighouden is of ik nu uit de lucht ben gevallen, ben verstoten van die plek, uit de boot ben gewipt, gewoon buitengeschopt of ben opgestapt? Mijn karakter en gedrag kennende lijkt eruitgegooid een absolute mogelijkheid... maar het opstappen had ik liever gekleemd, om mijzelf toch enige zelfstandigheid aan te meten. Wat zijn we graag sterk! Toch de zwakte van het terugwillen -naar daar waarvan ik kwam- herken ik maar al te goed. Het zoeken naar zekereheid en de schoonheid die ik toen niet zag. Iets zoals een foto net door een vriend getagd op facebook, op de foto mensen met als ondertietel "Vrienden en zon". Toen was alles nog gewoon geluk, nu als ik erop terugkijk is het de schoonheid voorbij en dus nog gelukkiger!!! Het verlagen dat toeslaat om dat altijd te zijn is het gevoel dat me beweegt. Ik weet ondertussen wel dat het "hier en nu" toeslaat, maar elke keer val ik uit die hemel naar beneden om dan te verlangen naar terug. He is iets zoals "tristesse" maar het net niet toelaten omdat ik beter hoor te weten. Maar wat weet ik beter? Dat verlangen nooit overgaat, dat hopen een drijfveer is, dat streven een dagelijks kenmerk is. En toch, zoals nu, even stilstaan bij het gadacht "ik ben waar ik ben en moet nergens geen". Dat laat ik maar enkele seconden toe want dan ga ik verder of was dat het vallen? Vallen uit een ometelijke hoogte in een ometelijke diepte met tussenin iets wat ik moet zijn!
De lente weet nog niet goed of ze in mineur dan wel in majeur gaat spelen. Het doet er ook weinig toe , als af en toe de zon zich in het gelaat laat voelen is het ok en laat de ideën stromen. Het is net als de twee violisten die daarnet bezig waren met het zoeken naar een broos evenwicht om harmonie en schoonheid te vinden. Elke adem telt op dat moment, elke seconde, elke comma het doet er wel degelijk toe. Perfectionisme is geen droom maar net dat ene dat zo onbereikbaar lijkt tot het er dan toch is. Zeldzaam! Alhoewel in het zoeken naar de juiste klank, het evenwichtighe beeld, de evenwichtige beweging en het duidelijke woord ligt het antwoord verscholen. Niets zo schoon dan de formulering die net dat bereikt wat meer is dan je had willen zeggen. Net die eenvoud van het dubbele in het enkelvoud. Het stilstaan van wat in beweging is, het geluid in de stilte of de stilte in het geluid, het woord dat het beeld in zich draagt. Het lijkt zo simpel en dat is het ook. Niets krachtiger dan het simpele en er niet aan voorbijlopen.
Het zou anders moeten en veel beter, denk ik soms, heel soms. We zijn zo slordig met het benoemen met het formuleren. Ik las de krant vanmorgen en in een drietal artikels gebruikte men de uitdrukking "aan de slag gaan". Waar gaan ze op slaan, me wat gaan ze slaan, hoe gaan ze slaan.... het lijkt iets zoals een kwaadaardige virus, uitdrukkingen die steevast overal opduiken en overgenomen worden. Ook in heel wat, door mij te lezen verslagen en rapporten, komt de uitdrukking nu al een paar jaar voor. Vragen we ons de betekenis af van de woorden die we over elkaar uitspuwen. Hoeveel vaN onze woorden hebben zin of geven zin. Spreken, schrijven, dansen, muziek,vormgeven in het algemeen is denken en voelen verzamelen en aan een andere cadeau doen.Is het armzaligheid of luiheid die ons voorurend elkaars woorden doet gebruiken in dezelfde opstelling en dezelfde spelverdeling. Zijn het wel cadeau's dat we zo rijkelijk uitstrooien of is het angst voor stilte voor de afwezigheid van woorden, klanken, kleuren, bewegingen. Of angst voor een nieuwe beeldspraak een nader metafoor. Collega's verafschuwen soms het cliche en ik betrap mij soms ook op dat gedrag maar vervolgens gaan we -aan de slag-; Dit kan dus veel beter! Als er één zaak duidelijk is, dan is het dat " aan de slag gaan" gelijk staat met veel lawaai maken. Het lijkt op zware hamers op donderplaten, terwijl we gewoon bedoelen dat we onze weg vervolgen. Het zijn schetterende contrasterende kleuren in het koren golvende veld. het lijkt op gedumpt afval Het mag natuurlijk allemaal, het is immers een portret van onzelf.
Het was haar verdienste dat ik deze gedachte kreeg. Woorden zou je elke keer moeten proeven, kijken of ze ofwel gestoofd dan wel gebraden zijn. Of ze gelardeerd, gemarineerd of puur zijn. Maar niets is minder waar, ze komen in stormen op mij af, ze worden uitgespuugd als lava uit een krater. Woorden zijn als goedkoop speelgoed in een gore bazaar waar ze in dozen staan opgestapeld wachtend op het dwaze kopen. Zo ben ik ook als lezer en toehoorder, ik laat het op mij afkomen. Woord-vervuiling als onderdeel van het nog ergere lawaaihinder. Als we nu eens onze bek hielden en zochten naar dat ene juiste woord om te omschrijven wat we al zolang willen zeggen. een paar letters zouden misschien voldoede zijn, of enkele woorden in de jiste rij!!! Als we nu zuiniger waren met letters en zeker bij het op rij zetten om er betekenis aan te geven. Laat mij de gedachte op de daad leggen en stil zijn........
"Mede-werkers " of zou het "werkers" moeten genoemd worden. Werken we niet met zijn allen aan een groter geheel of zou dat niet zo moeten zijn. Ik heb een bloedhekel aan elk zijn waarheid! Geef mij maar de gemeenschappelijke waarheid die nooit te vatten zal zijn. Geef mij maar de waarheid die bestaat uit vele interpretaties, uit donkere en lichte kleuren, uit fel licht of verscholen in het grijs van regenwolken. Maar ik ben voor geluk geboren, tot een ploeg mogen behoren waar vele kleuren en grijs, licht en donker, helle en doffe klanken als in een symfonie klinken. Geboren worden voor dat soort geluk moet je wel kiezen!!! Het kan ook anders: je ziet het licht en voert commando en dan krijg je wellicht een andere kleur, een andere geur een ander beleven van wat een team maken kan. Ik blijf kiezen voor de werker en het team waar ik deel vanuit maak. Zo kon ik het gisteren weer ervaren, de grote verscheidenheid brengt allertheid. Net als de zorg voor elkaar draagt dit alles ook plezier en liefde in zich. Dit alles bedacht ik gisteren bij het zien van wat ons team soms aanricht, de schoonheid zelve is dat!
Blauwe lucht, blije gezichten, fluitende bouwvakkers, eerste terraske, dit alles ruikt naar lente. Straks ook nog de eerste ontblote kuiten en de geur van bloemen. Het ziet er anders uit, het is hoopvol, het is kleur en geur. T'is niet moeilijk dat men dan feesten wil en dat daar tradities uit ontstaan. Het feest rond deze tijd is de logica zelve en of je het nu Pasen of iets anders wil noemen, het is tijd voor feest voor vreugde voor een danske en een glas, zelfs een teveel. Elke vergadering en bijeenkomst van deze dag was doorspekt met hoop en hoopvol. Dus het is zinvol alle vergaderingen nu af te handelen en de rest van het jaar vergadering vrij te houden! We besparen ons daardoor veel ellende en nog meer tijd voor ruimte e zuurstof.
De schoonheid van de lichtinval, de duidelijke lijnen van vliegtuigen in het blauw, het zich hernieuwende groen dat langzaam maar zeker zichtbaar wordt. De voren van het ploegen dat aarde omwoelt en het vocht daaronder laat zien. De dames in hun voortuin bezig met de opsmuk van het voorjaar, de geur van pas gelapte ramen -een teken van de grote poets na het winteroffensief - van dat alles kan ik zeer vrolijk worden, simpel toch. En nu da glas teveel dus!
Niets is beter dan afdwalen, net weer iets anders dan "dwalen". Ik ben net vergleden van onderwerp naar onderwerp, had daar ook geen erg in en moest niet de minste moeite doen. Waar kom je het nog eens tegen - zonder moeite op een heerlijke plek komen- dat kan dus bij afdwalen. Ik maak geen oordeel of het een goeie dan wel slechte gedachte is waar ik opkom. Er zijn immers nog goeie nog slechte gedachten. T'is wat ik er aan vastknoop die dat oordeel maakt en dan begint het afdwalen ineens een job te worden om mij weer op het rechte pad te houden. Mijn vriend zei: als het oordelen begint is het voorbij! Ik moet hem gelijk geven van zodra ik oordeel is het ikzelf die de schooheid en de vrijheid aan diggelen slaag!!!! Het is soms lastig om elk oordeel, het weten of erger-het beter weten- te mijden, zeker bij het afdwalen maar als het lukt is het pure vrijheid. Het is een groot landaschap, glooiend en badend in de zon met achter de verre heuvels nog meer en nog en nog..... er is zuurstof voor iedereen en er is ook genoeg van alles,..... het houd nooit op totdat jezelf beslist er een oordeel over uit e spreken. Dan blijft er die vergadering over waar je toen het begon ook zat en waar de vraag bleef spoken: "wat doe ik hier"! Het is simpel weggaan of afdwalen.
Ik heb reeds massa's opgeslagen in mijn geheugen. Veel van dat alles zit verscholen ergens diep in mijzelf. Soms komt het boven maar meestal blijft het waar het is. Wat moet ik ermee en wat wil ik met herinneringen. Zo zijn er de vrienden die reeds dit leven verlieten en de spijt, de pijn die dat meebrengt. Wat met de herinnering, ze maken blij en droef ze zijn schoon en vol verlangen en er is de spijt... Spijt die verwijst naar mijzelf en niet naar hen. Spijt omdat ze er niet meer zijn en ik niet kan laten gebeuren wat ik met hen wou, spijt gaat dus over mijzelf en wat ik niet deed. Maar er is ook de herinnering aan wat niet bruikbaar blijkt maar wel prettig is, zoals -klokkengeluiden ruiken naar Kip in de oven op zondag met zon in de tuin en mijn eeuwig lachende moeder- of de geur van het vroegere huis of ...... het fietspaadje langs de koren velden dat nu reeds lang verdwenen is. Maar hoe meer ik opsla hoe vasthoudener ik ben en dat is niet erg flexibel. Af en toe tabula rasa in mijn hersenen en niets meer weten. Niet meer weten wat warm of koud is , niet meer weten hoe verliefd zijn ruikt, niet meer weten hoelang "te lang" is.... Maar de verzameling van ervaringen en emoties is niet te ontkennen is niet weg te cijferen. Maar staat de herinnering het nieuwe in de weg? Of is het de vasthoudendheid, het niet lossen, het geen punt kunnen zetten. Het blijven doorgaan op wat was en niet op wat is. Gemakkelijk te zeggen dat het "hier en nu" te doen is en dan doemt ze op de herinnering aan toen. En dat allemaal tijdens een autorit waar ik stoplichten respecteer, afstand hou, inhaalbewegingen uitvoer en het noorden niet verlies. En wat herinner ik mij van de rit als ik hem niet opschrijf daarna? Niets?
Ik vroeg mij af of ontroering voorbijging, gewoon verdwijnt om nooit meer op te dagen. Dan wil je toch niet meer leven. Ontroerig moet liggen in de eenvoud in het simpele en dat is zo. Een lijster in de tuin na een lange winter. Maar deze avond was het de muziek die het hem deed. Een concert met twee pianisten, ene vertegenwoordigd een orkest de andere brengt het concerto. Jef Neve en Alexander Gurning met de wereldcreatie van een pianoconcerto van Jef Neve. Wat zich eerst voordeed als een aangenaam stuk, ontopte zich steeds meer naar het onwezelijke, het schone, het ontroerende.... jawel ik had het ineens rillingen tranen in de ogen, sidderingen het kwam en het gebeurde ik hoefde niets meer te doen alleen maar ondergaan. Dan is het simpel en goed te bestaan, daarvoor zijn we hier toch? Net die meerwaarde waarin al het andere verdwijnt in het niets.
Het is niet steeds gemakkelijk om gedachten van anderen te lezen, laat staan te raden of te voelen. Ze meedelen lijkt me dan ook de schone zaak zelve. Dat is wat ik probeer te doen met deze. Al gaat het nu over de muziek die mijn hart bereikt of de stralen van de zon die mijn huid verwarmen, dat alles is minder belangrijk dan de gedachte die daaruit voorkomt. De gedachte ontstaan in de diepst duisternis van mijzelf of op het kruispunt van verbindingen van menige neuro-banen, en daar gaat het om! En wees gerust ze zijn er genoeg die gedachten, ze vatten en formuleren laat ik meestal achterwege (luiheid denk ik). Deel met mij en weet: het gaat zonder oordelen vooraf, anders hoeft het niet en heeft het totaal geen zin!
