Qua gebruiksgemak en vlot verlopen van het maken van afspraken opteren we voor een Facebookgroep waarin iedereen welkom is om zich op te geven om mee te spelen of zelf speelmomenten te lanceren. Volg ons op Facebook (klik) om op de hoogte te blijven!
5% korting op al uw aankopen bij spellenspeciaalzaak Adriaensen!!! (Klik op bovenstaand logo om de spellenlijst te bekijken)
Spellenblog SpinLi
Omdat spelen de belangrijkste bijzaak ter wereld is ...
16-09-2010
Uitgeverij van de maand september (kids)
Uitgeverij van de maand Publisher of the month Editeur du mois Verlage des Monats
Net zoals Alea spiele, komt Ystari niet met aparte uitbreidingen, maar met een doosje vol met uitbreidingen voor diverse spellen uit hun gamma. Ik heb deze uitbreidingenbox nog niet aangeschafd en kan dus weinig inbrengen wat de kwaliteit betreft van deze extra's. Ik heb al wel gelezen dat sommigen een meerwaarde bieden, maar dat anderen eigenlijk maar wat extra vulling van uw doos zullen zijn. Maar dit is overal wel zo'n beetje het geval.
Vooral de extra kaarten voor Metropolys en Yspahan lijken de moeite. Even een opsomming van de inhoud : 1) Caylus magna carta : er wordt een extra spelersbord toegevoegd waarop de privileges worden bijgehouden. Dit onderdeel werd aanvankelijk nog weggelaten en was het grootste verschil met het bordspel. Nu kan je dus terug koninklijke privileges gaan verzamelen. Ook enkele nieuwe gebouwen en een setje voor een vijfde speler worden toegevoegd. 2) Amyitis : extra spelersbord met twee extra personages wiens hulp je kan gaan inroepen 3) Yspahan : nieuwe kaarten ter vervanging van deze uit het basisspel 4) Sylla : nieuw setje kaarten met karakters, gebeurtenissen en werken 5) Metropolys : setje nieuwe doelkaarten 6) Mykerinos : uitbreiding de Nijl (hebben we apart al verkregen), deze zit enkel in de Rio Grande-versie voor de States.
Yspahan, het spel dat zich afspeelt in de woestijn met de kamelenkaravaan en de winkeltjes van de soeks. Het spel is bovendien vertaald in het Nederlands door Quined en uitgebracht als Master Print Editie.
Er zijn verschillende speelborden : de stad, de toren, de karavaan en inviduele spelersbordjes. De stad is verdeeld in vier wijken, die bestaan uit kraampjes. Tussen deze wijken loopt er een opzichter. Rond het spelbord is het scorespoor, en er is ook een weekteller en dagteller voorzien. De toren is de plaats waar de dobbelstenen na de worp worden gerangschikt, deze geven de verschillende mogelijke acties aan. De karavaan wordt in de loop van het spel gevuld met handelswaren en deze zullen punten opleveren. Op de inviduele spelersbordjes kan je zien wie welk gebouw heeft kunnen bouwen en tot zijn beschikking heeft.
Het spel verloopt over drie weken, die elk bestaan uit zeven dagen. Elke speelbeurt bestaat dan weer uit twee fasen : de bevoorrading en de spelersacties. Aan het einde van elke week vindt een puntentelling plaats. De speler die na drie tellingen het meeste punten heeft, wint het spel.
Fase 1 : bevoorrading : de startspeler gooit de 9 witte dobbelstenen (kan er eventueel nog gele bijkopen) en plaatst ze op de juiste plaats in de toren. Let op : de groep met grootste waarde komt steeds op de bovenste verdieping. De eventuele gele dobbelstenen worden na de beurt van de startspeler onmiddellijk verwijderd (enkel voordeel voor betalende startspeler)
Fase 2 : spelersacties : een groep dobbelstenen uitkiezen en facultatief een gebouw neerzetten De speler kiest een groep dobbelstenen uit de toren en voert de bijbehorende actie uit. - kamelen nemen : neem het aantal kamelen gelijk aan het aantal dobbelstenen - goud nemen : neem het aantal goudstukken gelijk aan het aantal dobbelstenen - kraampjes vullen : plaats kubussen uit de eigen voorraad in de wijk aangegeven in de toren - opzichter verplaatsen : precies zoveel velden verplaatsen als de waarde (!) van de dobbelstenen (altijd mogelijk) als de opzichter z'n beweging eindigt aan kraampjes met een kubus worden deze naar de karavaan verscheept of tegen betaling het kubusje laten staan en 1 kubus uit de algemene voorraad verschepen. - kaart trekken : één kaart trekken en toevoegen aan handkaarten (altijd mogelijk) - geen beschikbare actie : trek een kaart (als er geen dobbelstenen meer liggen) Een speciaal gebouw neerzetten tegen de juiste betaling (kamelen en/ of goudstukken), vanaf dat moment kan het gebouw gebruikt worden in de volgende ronden.
Op het einde van zeven dagen (acties) volgt er een telling. De speler die een volledige soek heeft kunnen bezetten met zijn kubussen scoort de overeenkomstige punten. Indien hij over de bazaar beschikt scooort hij nog 2 bonuspunten. Niet volledige bezette soeks leveren niets op. Alle kubussen worden terug verwijderd. Scoren van de karavaan : het aantal blokjes x de waarde van het hoogstgelegen gedeelte waar nog kubussen van hem liggen. De karavaan wordt niet automatisch geleegd, dit gebeurt enkel bij een telling van een compleet beladen karavaan.
Inzetten van kaarten : kaarten kunnen voor twee zaken gebruikt worden, ten eerste kan je een kaart afgeven bij het nemen van dobbelstenen, de kaart telt dan gewoon als een extra dobbelsteen. (zo kan je ook een lege verdieping in de toren kiezen en deze actie uitvoeren) De kaart kan ook ingezet worden gedurende het spel om het effect van de kaart toe te passen. Er is geen limiet van aantal handkaarten dat een speler in z'n beurt mag spelen, zelfs niet als hij al een kaart heeft gebruikt als extra dobbelsteen.
Titel : Yspahan Auteur : Sébastien Pauchon Uitgeverij : Ystari Aantal spelers : 2-4 Leeftijd : 10+ Speelduur : 60 min.
De eerste telg van de reeks was direct een schot in de roos bij de spelers die van biedspellen houden. In dit spel tracht je punten te scoren door de meest waardevolle edelstenen te verzamelen en hun waarde nog op te drijven op de markt.
Het spelbord van Ys is opgedeeld in twee stukken, de stad en de markt. De stad is op z'n beurt nog eens onderverdeeld in vier regio's telkens bestaande uit drie ringen. In de haven (buitenste ring) kunnen de spelers zwarte edelstenen verdienen, in de middelste ring kan je onmiddellijk punten scoren en de binnenste ring levert een karakterkaart op waarmee je in de loop van het spel kan zondigen tegen de standaardregels. Haal je de beste score in één van de vier regio's krijg je twee edelstenen, de tweede en derde krijgen nog één edelsteen overeenkomstig met de edelstenenkaart die op voorhand wordt opengelegd. Op de markt ga je ook edelstenen kunnen winnen, maar bovenal de waarde van de soorten edelstenen veranderen. De populairste kleuren zullen worden opgewaardeerd, de mindere gaan in waarde afnemen.
Het spel verloopt over vier ronden, die op hun beurt uit vier fasen bestaan. 1) klaarzetten : karakters, edelsteenkaarten worden klaargelegd, de markt wordt klaargemaakt 2) speelvolgorde : de spelers kiezen twee handelaren (dit zijn pionnen met waarden 0 t.e.m. 4) en zetten deze voor hun scherm, de waarden worden opgeteld, de speler met het hoogste totaal kiest zijn plaats, daarna kiezen ook de andere spelers hun plaats tijdens fase 3 3) handelaren plaatsen : de resterende handelaren worden in de stad of op de markt geplaatst, de spelers plaatsen telkens 2 handelaren één open, één gesloten op een plaats naar keuze op het speelbord 4) telling : in de stad wordt gekeken wie welke regio wint, de verschillende ringen worden ook bekeken en de spelers krijgen de voordelen. Bij gelijke spelen tellen de handelaars voor het scherm (hoogste waarde wint, bij gelijke stand wint diegene met de laagste speelvolgorde). Ook de edelstenen op de markt worden verdeeld (meerderheid in rij) en de waarden van de edelstenen aangepast (kolommen), diegene die het meest heeft geïnvesteerd op de markt mag nog één waarde aanpassen.
Na vier ronden tellen de spelers hun aantal edelstenen in de verschillende kleuren en krijgen ze punten afhankelijk van de waarde van deze edelstenen (volgens tabel in spelregels), ook de zwarte stenen leveren nog punten op (ook tabel spelregels). De speler met de meeste punten wint het spel uiteraard. Bij gelijke stand tellen we het aantal verzamelde edelstenen (kleur en zwart)
Er is ondertussen ook een mini-uitbreiding verschenen die het mogelijk maakt om met z'n vijven te spelen, enkele extra edelsteenkaarten en gebeurteniskaarten. En als je je spel een beetje wil pimpen is er ook een zakje met glazen stenen te koop (nadeel is dat deze eigenlijk iets te groot zijn om op de edelstenentrack te leggen).
Titel : Ys Auteur : Cyril Demaegd Uitgeverij : Ystari Aantal spelers : 2-4 Leeftijd : 12+ Speelduur : 90 min.
Sylla zit in de grootte van doos van een bordspel, maar durf ik toch eigenlijk wel een kaartspel noemen. De kern van het spel draait om het gebruiken van kaarten. Er is nochtans nog wel héél wat ander materiaal in de doos : tegels, 1 speelbord(je), fiches, muntstukken, 4 spelersschermen, kubusjes en een beurtenteller.
Sylla is weer een echte ystari, net zoals bij Caylus en Amyitis gaan we weer verschillende stapjes doorlopen om uiteindelijk zo goed mogelijk te hebben opgebouwd en het meeste punten te scoren, maar dit keer verloopt alles in het Romeinse thema, met decandente feestjes in schril contrast met de hongersnood van het plebs. De kaart decadentie zit er trouwens twee keer in, één redelijk naakte versie en één opgekuiste versie omdat de Amerikanen hun oogjes pijn begonnen doen.
Het spel wordt opgedeeld in vijf ronden die op hun beurt uit zeven fasen bestaan. De startspeler (consul) verzet na elke fase de fiche, zodat de fasen netjes kunnen gevolgd worden op het speelbord. Al het materiaal wordt ook rond dit speelbordje opgebouwd, de kaarten, de tegels, de gebeurtenissen, de hongersnoodfiche verschuiven, de res republica fiches op- of afwaarderen. Dit laatste zal uiteindelijk het belangrijkste blijken te zijn. In de loop van het spel ga je fiches verzamelen in verschillende categorieën (burgergeest, gezondheid, vrije tijd). Afhankelijk van hun waarde op het einde van het spel krijg je punten voor het aantal behaalde fiches in deze verschillende categorieën.
De kern van het spel zijn dus de kaarten, meer bepaald de karakterkaarten. Hierop staan senatoren, handelaars, legionairs en vestaalse maagden. Elke kaart heeft een dubbele betekenis, je kan de kaart gebruiken voor het karakter dat erop staat, maar ook de gekleurde symbolen bovenaan de kaart die je nodig hebt om nieuwe gebouwen op te richten (tegels).
Fase 1 : eerste consul : het aantal senatoren die voor je liggen + bod met geld (blind) bepalen de consul. Deze is startspeler en heeft nog enkele voordelen, hij mag bijvoorbeeld onmiddellijk een fiche naar keuze nemen, nadien beweegt hij de hongersnoodfiche het aantal plaatsen voort zoals aangegeven op de openliggende gebeurteniskaarten. Fase 2 : aanwerving : om beurten kiezen de spelers één van de zes openliggende karakterkaarten. Fase 3 : gebouwen : de consul kiest één van de zes gebouwtegels en biedt dit gebouw aan. De verkoopskleur dient betaald te worden met overeenkomstige kleuren op de karakterkaarten. De spelers bieden om beurten voor het gebouw. Iedereen mag slechts éénmaal spreken of passen. Indien een speler een gebouw koopt, draait hij de gebruikte karakterkaarten 90° (deze kaarten kunnen deze ronde niet meer gebruikt worden). Deze fase gaat door tot 5 gebouwen verkocht zijn. Fase 4 : inkomsten : de spelers krijgen inkomsten afhankelijk van het aantal handelaarskaarten dat ze hebben (min. 3) Fase 5 : gebeurtenissen : de spelers plaatsen om beurten blokjes op de gebeurteniskaarten afh. van het aantal ongebruikte legionairs of vestaalse maagden. De gebeurteniskaarten geven aan welk karakter waar gebruikt kan worden. De speler met het meeste kubussen op bepaalde kaarten wint een fiche. Voor winst op de decadentiekaart krijg je een punt. De twee gebeurteniskaarten met het meeste blokjes worden voorkomen, de andere twee worden uitgevoerd. De gebeurtenis met de meeste kubussen wordt helemaal verwijderd en hiervoor komt er een nieuwe in het spel voor de volgende ronde. Fase 6 : grote werken : tijdens deze fase bouwen we samen aan het grote bouwwerk door blind geld te bieden en de duim op of neer te wijzen. Duim neer, je geeft geld aan het volk = 2 stemmen zijn één punt. Duim op, het groot werk wordt al dan niet gemaakt, de spelers scoren punten en passen de waarde van de fiches aan. Fase 7 : hongersnood en crisis : spelers verliezen punten afhankelijk van het niveau van hongersnood en hun aanwezige velden. Indien een fiche zich in crisiszone bevindt, zal er zich een crisis voordoen. De spelers laten hun fiches in die kleur zien, de speler met de minste fiches moet 3 punten in aanzien afgeven.
Het spel eindigt na vijf beurten. De spelers kunnen nog extra punten verdienen voor karakters met een christelijk karakter (2 punten per karakterkaart), vrijlaten van slaven voor 2 munten = 3 punten per slaaf. Tot slot worden de fiches gewaardeerd afhankelijk van hun waarde. De speler met de meeste punten wint het spel
Titel : Sylla Auteur : Dominique Ehrhard Uitgeverij : Ystari Aantal spelers : 2-4 Leeftijd : 12+ Speelduur : 60-120 min.
Dit spel blinkt weer uit door z'n eenvoud en toch voldoende diepgang. Het is overigens ook een Ystari met een redelijk korte speelduur, dus die zal vaak toch iets sneller uit de kast worden gehaald. Dit spel was overigens ook de bevestiging voor mij voor deze uitgeverij. Het spel is geruime tijd uitverkocht geweest en onvindbaar voor een (toen toch nog) leek in spellenland. Na een tijdje heb ik hem toch op de kop kunnen tikken, en ik heb er nog geen moment spijt van gehad.
Mykerinos is ook zo'n spelletje dat in een kleiner doosje zit, formaat Caylus magna carta, jawel een kaartspel. Het bord van mykerinos bestaat uit twee delen, enerzijds heb je een overzichtsbord met museum, personages en volgordetabel, maar het eigenlijk speelveld wordt opgebouwd uit tegels. Deze tegels hebben aan de ene zijde een Egyptisch landschap (al dan niet met piramiden) en aan de andere kant één van de personages.
De spelers gaan in dit spel proberen om door tactisch inzetten van hun blokjes, deze tegels te winnen en uiteindelijk hun gevonden schatten te tonen in de mooiste gangen en kamers van het museum. De speler die de beste combinaties kan verdienen, zal het spel dan ook winnen. Uiteindelijk is het belangrijk dat je weet waar je naartoe moet werken en dat is het volgende : in het museum zijn er vijf gangen voorzien voor elk van de personages, je tracht een eigen blokje in één van de kamers of gangen te leggen (deze leveren punten op 2,3 of 5 per tegel die je op het einde van het spel van het betreffende personage hebt). Je krijgt ook vijf punten extra voor elke set van vijf verschillende personages die je hebt verzameld.
Het spel zelf dan : het bestaat uit vier seizoenen, in een seizoen wordt telkens eerst het speelbord opgesteld, vinden de opgravingen (inzetten blokjes) plaats, volgt er een onderzoeksfase (uitdelen van de prijzen) en wordt de ronde afgewerkt. Afhankelijk van het aantal spelers mogen de spelers elk seizoen een aantal eigen blokjes uit de algemene voorraad nemen, de tegels worden klaargelegd. De opgravingsfase is de belangrijkste, want nu gaan de spelers trachten hun tegels te verzilveren, ze hebben de keuze uit volgende acties : - een nieuwe opgraving starten : één blokje op een willekeurige lege plaats - een bestaande opgraving uitbreiden : twee blokjes plaatsen aan een blokje dat er al ligt (horizontaal of verticaal) - passen (je doet dit seizoen niet meer mee) : plaats je pasmarker op het speelbord (belangrijk bij gelijke stand) - een beroep doen op een personage : deze laten je zondigen tegen de basisregels, je mag ze één keer per seizoen gebruiken a) lady violet : neem één extra blokje uit de algemene voorraad bij je persoonlijke voorraad b) lord lemon : je mag bouwen op een vakje met een piramide (wat normaal verboden terrein is) c) sir brown : je plaatst een blokje rechtstreeks in het museum d) mrs. blackmore : een nieuwe opgraving starten mag zelfs met twee blokjes naast elkaar e) colonel tangarine : een opgraving uitbreiden mag je met drie blokjes doen
Nadat alle spelers hebben gepast, worden de verschillende gebieden bekeken en de prijzen verdeeld. De speler die het meeste blokjes in een gebied heeft, mag als eerste opteren voor één van de tegels te nemen, of een blokje in het museum te plaatsen. Daarna heeft de tweede speler de keuze om de andere tegel te nemen of het museum in te gaan. Als de derde of vierde speler nog een tegel kunnen nemen, mogen ze dit doen. Naar het museum mogen zijn niet gaan.
Ik begrijp dat het misschien allemaal een beetje abstract lijkt als je dit leest, maar dat is het totaal niet, het spel zit eenvoudig in elkaar en je kan al vrij snel tactisch spelen, zelfs al ken je het spel niet zo goed. Ik houd hier wel van en ben er steeds voor te vinden om deze boven te halen.
Titel : Mykerinos Auteur : Nicolas Oury Uitgeverij : Ystari Aantal spelers : 2-4 Leeftijd : 10+ Speelduur : 45 min.
Deze titel is buitenbeentje in de Ystari-familie, maar het is wel een spel naar mijn hart. De spelregels zijn superéénvoudig, maar de diepgang is enorm. Af en toe heb je bij het spelen van een spel onmiddellijk het idee "dit is iets goed", wel schrijf deze maar bij op de lijst. De cover alleen al doet je watertanden, maar de rest van de artwork is redelijk sober. Het speelbord vind ik persoonlijk zelfs een beetje donker. De spelers krijgen elk een setje gebouwen van verschillende hoogten en genummerd van 1 t.e.m. 13.
Dit spel omvat een familieversie en een gevorderde variant, het verschil is er enkel in het begin van het spel. Je krijgt namelijk een geheime opdracht, waarop staat afgebeeld waar jij je gebouwen op het speelbord moet proberen te plaatsen. Bij de expertenvariant krijg je een moeilijkere opdracht te verwerken en krijg je bovendien nog een tweede opdracht waarbij je punten scoort door op bepaalde kleuren te bouwen. Enkele mogelijke opdrachten zodat u een idee heeft : aangrenzende gebouwen aan een brug, drie gebouwen rond een toren, drie gebouwen rond een meer, drie gebouwen in een stadsdeel, ...
In een beurt wordt er geboden om te bouwen op bepaalde bouwplaatsen. De startspeler plaatst een gebouw op een willekeurige (leeg) bouwplaats. De andere spelers plaatsen om beurten een gebouw van hogere waarde aan een aangrenzend gebied of passen. Als je past, mag je niet meer meedoen in deze ronde. De spelers blijven doorgaan tot alle spelers behalve één gepast hebben of tot een speler een gebouw met de hoogste mogelijke waarde plaats. Enkel dit gebouw wordt gebouwd (omgedraaid). De speler krijgt de eventuele fiches die op de bouwplaats liggen ook mee. Dit kunnen zowel plus- als minpunten zijn. De speler die laatst bouwde, start de volgende ronde. Het spel eindigt als één speler al zijn gebouwen heeft kunnen inzetten. De spelers krijgen punten voor hun verzamelde fiches en hun uitgevoerde opdracht (kan meermaals bekomen worden). Tenslotte worden er ook nog punten uitgedeeld voor de hoogste gebouwen. In elk stadsdeel wordt gekeken wie het hoogste gebouw heeft geplaatst, bij gelijke stand wordt er naar het tweede, derde, ... gebouw gekeken. Hier zijn ook telkens vijf punten mee te verdienen. Deze puntentelling is voor de expertenvariant. De familieversie houdt het enkel bij de fiches en opdrachten.
Titel : Metropolys Auteur : Sébastien Pauchon Uitgeverij : Ystari Aantal spelers : 2-4 Leeftijd : 10+ Speelduur : 30 min.
Elke topper moet toch z'n kaartspel hebben, moet men bij Ystari gedacht hebben, zo ook Caylus. In caylus magna carta hanteren we eigenlijk dezelfde speelwijze als bij z'n grote broer. Ook nu weer verdienen de spelers punten door te bouwen aan het kasteel, volgen ze ongeveer dezelfde fasen en bouwen ze aan de weg.
Ik zal even de verschillen voor u op een rijtje zetten, dan is onmiddellijk duidelijk wat u wel en niet mag verwachten : - er is geen spelbord voorzien (maar dit is redelijk logisch bij een kaartspel, alhoewel ...) - de koninklijke privileges zijn volledig weggelaten - de te bouwen gebouwen zijn niet meer een algemene voorraad, maar elke speler heeft dezelfde handkaarten met hierop de gebouwen - de huisjes die in het basisspel op de gebouwen werden geplaatst, zijn hier te onderscheiden door de kleur van de kaart - de huisjes die je op het kasteel moest zetten, krijg je hier in de vorm van fiches, die overwinningspunten voorstellen - ipv overwinningspunten krijg je een extraatje als een andere speler jouw gebouw gebruikt (extra's staan op de kaarten) - diegene die het beste werkt aan het kasteel, krijgt een goud blokje (geen privilege) - voor elke drie denirs krijg je op het einde van het spel één punt (ipv 4 in het basisspel)
Wat blijft er wel allemaal hetzelfde : - nog steeds beweegt er een provoost over de weg - de weg bestaat ook nu nog uit neutrale gebouwen, eigen gebouwen, een brug en kasteel (deze twee laatste worden boven de weg gelegd) - de houten blokjes hebben dezelfde kleuren - de spelers bezitten 4 arbeiders om in te zetten - ook nu moeten denirs betaald worden om arbeiders te mogen inzetten - je krijgt inkomen + extra voor residentieel gebouw en hotel (de bib is er niet meer bij) - enkel de gebouwen die zich voor de provoost op de weg bevinden, worden geactiveerd - in het kasteel dienen er nog steeds drie verschillende grondstoffen te worden afgegeven voor een fiche - voor een goudblokje krijg je op het einde nog één punt, voor elke drie grondstoffen ook - ook nu verloopt de actiefase om beurten, het inzetten van arbeiders tegen betaling, die omhoog gaat als er iemand past
De mogelijke acties : - neem een extra handkaart van je trekstapel - vervang al je handkaarten - plaats een arbeider op een gebouw - bouw een gebouw uit je hand - bouw een prestige gebouw (uit de voorraad, komt op je residentieel gebouw te liggen) - passen
Zoals steeds zijn er voor- en tegenstanders van dergelijke kaartspellen, het is natuurlijk een afkooksel van het bordspel. Maar net zoals bij San Juan is het hier wel goed gedaan. Het spelconcept boet weinig of niets in, het idee is gelijklopend, het is gewoon allemaal iets handiger (of toch eenvoudiger) geworden qua spelmateriaal. Hoewel San Juan toch nog meer vernuft in zich heeft als kaartspel, aangezien de kaarten echt verschillende functies hebben, is dat hier wel niet het geval. Je moet nog steeds met blokjes rommelen, arbeiders inzetten, fiches verzamelen. Eigenlijk heeft men hier gewoon het speelbord weggenomen en getracht om toch hetzelfde spel te kunnen spelen, ... en ze zijn er aardig in gelukt. Mijn bescheiden mening als u toch moet kiezen tussen Caylus en Caylus magna carta : koopt u gerust het basisspel, een spel van dit allooi, die speelduur en moeilijkheidsgraad verdient eigenlijk wel een deftig bordspel te zijn. Het kaartspel is daarentegen sneller gespeeld, ook ietsje makkelijker (denk ik gevoelsmatig) en handiger om mee op reis te nemen. Aan u de keuze, maar mocht uw budget het toelaten, haal ze dan gewoon maar allebei in huis.
Titel : Caylus magna carta Auteur : William Attia Uitgeverij : Ystari Aantal spelers : 2-4 Leeftijd : 10+ Speelduur : 75 min.
Wat Agricola twee jaar geleden in Essen was, was Caylus vier jaar geleden. Dit spel was net zoals Agricola een aanval op de top 10- ranking op Boardgamegeek. Dit spel omvatte zo ook een beetje alles, bieden, arbeiders inzetten, bouwen, punten scoren, voordelen meenemen, grondstoffen verwerven, ...
Ondertussen is de lijst van zulke spellen al redelijk lang geworden, maar toch blijft dit één van de toppers. In de eerste plaats verdient dit spel gewoon z'n plaats in die top 10 omdat het prima uitgebalanceerd is, je constant het gevoel hebt dat je meespeelt, elkaar een beetje kan pesten door het vooruit of achterschuiven van de provoost en thematisch en grafisch zit ook alles wel snor.
Zoals bij veel spellen tellen uiteindelijk de punten, maar de speler die z'n spel het beste opbouwt en z'n arbeiders op het juiste moment op de juiste plaats weet in te brengen zal enkel kans maken om dit spel te winnen. Je kan dit spel ook echt wel leren en verbeteren door het vaak te doen. Voor mij persoonlijk is het weeral te lang geleden dat we dit spel uit de kast hebben gesleurd, dus voor mij zou het terug van nul beginnen zijn, maar we hebben het indertijd enkele malen na elkaar gespeeld en vonden al snel goede strategieën.
Er is al zeer veel inkt gevloeid bij besprekingen van dit spel, dus ik verwijs ook voor meedere opinies graag door naar deze besprekingen. Ik geef een vluchtig verloop van een ronde weer. Het spel is ten einde als het kasteel volledig is afgebouwd. Dit kasteel bestaat uit drie sectoren : kerken, muren en torens. Elke ronde bestaat op z'n beurt uit zeven fasen : 1) incasseren van inkomen : 2 dinars + eventuele extra's voor residentieel gebouw, bib en hotel 2) arbeiders aan het werk zetten : op de verschillende gebouwen inbrengen tegen betaling, prijs wordt opgedreven naarmate meerdere spelers passen, éérste passer krijgt 1 dinar 3) activeren van de speciale gebouwen : inzetten extra arbeider, geld ontvangen, provoost verzetten, koninklijk privilege vergaren, spelersvolgorde wisselen en korting bij het inzetten van arbeiders 4) het verplaatsen van de provoost : tegen betaling vooruit of achteruit op de weg (enkel gebouwen voor provoost worden afgehandeld) 5) activeren van gebouwen : opbrengen grondstoffen, mogelijkheid tot bouwen, omzetten geld in grondstoffen/punten, goud vergaren, ... 6) het bouwen aan het kasteel : betalen 3 verschillende grondstoffen (waarvan zeker één voedsel), punten hiervoor, ontvangen privileges 7) einde van een ronde : verzetten van provoost en stadshouder
Punten kan je extra verdienen door het bouwen van monumenten, die pas later in het spel zullen komen aangezien je hiervoor steen en goud zal nodig hebben. Vaak geven deze bouwwerken de doorslag bij winst of verlies. Indien een deel van het kasteel werd afgebouwd volgt er een tussentelling (slottelling op het einde) waarbij spelers die meebouwden aan het kasteel privileges bemachtigen. Deze privileges zijn vrij te kiezen en leveren geld, punten, grondstoffen of bouwkorting op. Op het einde van het spel krijgen de spelers nog 3 punten voor elk goud, 1 punt voor elke 3 willekeurige grondstoffen en 1 punt voor elke 4 dinars. De speler met de meeste punten wint het spel.
Titel : Caylus Auteur : William Attia Uitgeverij : Ystari Aantal spelers : 2-5 Leeftijd : 12+ Speelduur : 120 min.
De spelers nemen de rol aan van handelaars in India. Ze rijden op olifanten rond Bombay en bouwen paleizen, kopen zijde op de handelsposten en verkopen het in de steden. De rijkste speler op het einde van het spel wint.
Spelmateriaal :
-1 spelbord
-1 olifant, 1 scherm en 5 paleizen per speler (in vijf kleuren)
-1 zak met 17 blokjes zijde
-12 grote vraagblokjes
-75 rupee-fiches
-5 actiefiches
-8 paleisfiches
-8 handelspostfiches
-16 stedenfiches
-16 klantenfiches
Spelverloop :
Een spel bestaat uit vier sets. Een set bestaat uit herstockeren en vier speelrondes. In elke ronde hebben de spelers om beurten drie acties ter beschikking.
De startspeler neemt 9 blokjes uit de zak en sorteert ze per kleur. Diegene waar er het meeste van zijn worden op de meest linkse markt geplaatst, de tweede op de tweede markt, enz.
De handelspostfiches waarvan de kleur niet vertegenwoordigt is in de markten worden omgedraaid en zijn deze ronde onbeschikbaar.
De startspeler legt elke ronde een actiefiche af zodat duidelijk is in welke ronde we zitten. Dan nemen de spelers om beurten drie acties. Je mag minder acties spenderen, maar deze acties ben je kwijt en kan je niet meenemen naar een volgende ronde. Je mag éénzelfde actie meermaals uitvoeren, met uitzondering van het aankopen van een blokje zijde.
Mogelijke acties :
-je fortuin consolideren
-je olifant verplaatsen
-een blokje zijde kopen in een handelspost
-een blokje zijde verkopen in een stad
-een paleis bouwen
1)je fortuin consolideren :
je mag je drie acties omruilen tegen 1 rupee van de bank 2)je olifant verplaatsen :
je mag je olifant verplaatsen van de ene plaats naar de andere, de kosten hangen af van waar de olifant eindigt. Is dit op een heuvel, kost het je 2 acties, op de andere velden kost het 1 actie. Meerdere olifanten mogen op eenzelfde plaats staan.
3)een blokje zijde kopen in een handelspost :
je moet met je olifant in een open handelspost staan en mag een overeenkomstig blokje kopen van de markt. De prijs hangt af van de positie op de markt. De linkse markt vraagt 1 rupee en 1 actie als prijs, de middelste markt kost 1 rupee en 2 acties en de rechtse markt kost 2 rupees en 2 acties. De speler plaatst het blokje op de rug van zijn olifant, je kan slechts twee blokjes vervoeren, dus je mag niets kopen als de olifant al twee blokjes draagt. (deze actie mag slechts één maal per beurt)
4)een blokje zijde verkopen in een stad :
je moet met je olifant in een stad staan om een blokje te verkopen. Het kost je één actie om het blokje af te geven (terug in de zak steken). Het blokje dat je afgeeft moet wel overeenkomen met de vraagblokjes die in de stad liggen. De opbrengst hangt af van de positie van het vraagblokje. Het bovenste blokje levert 4 rupees op, het middelste levert 3 rupees op en het onderste 1 rupee en 1 klantfiche. Daarna wordt het vraagblokje van de verkochte kleur naar de onderste positie verschoven. Een geel blokje levert 1 extra rupee op, een paars blokje levert 1 extra klantfiche op. Tenslotte mag de speler een stadfiche nemen van de overeenkomstige stad, indien hij nog geen fiche had van deze stad. Indien er geen fiche meer beschikbaar is, heb je pech.
5)een paleis bouwen :
als je olifant op een plaats staat waar geen gebouw op staat, mag je een paleis bouwen door 1 actie en 1 blokje (eender welke kleur) af te geven. Daarna plaats je je paleis op deze plaats. Indien er een paleisfiche ligt, mag de speler deze fiche nemen en het effect uitvoeren. Als er later in het spel tegenstanders passeren langs het paleis, krijgt de eigenaar van het paleis 1 rupee van de bank.
Als er vier rondes zijn gespeeld, worden de actiefiches doorgegeven aan de volgende startspeler. Dit gaat zo door, tot elke speler startspeler is geweest.
Speleinde :
Op het einde van het spel worden nog geld uitgereikt :
-paleizen en klanten : je telt je paleis- en klantenfiches op. De speler met de meeste punten, krijgt 8 rupees, de tweede krijgt er 4 en de derde 2. Bij gelijke stand krijgen beide spelers hetzelfde aantal
-stedenfiches : elke speler met drie stedenfiches krijgt 4 rupees, elke speler met 4 stedenfiches krijgt 8 rupees.
De speler met het meeste geld wint het spel. Bij gelijke stand tellen het aantal klantenfiches.
Titel : Bombay Auteur : Cyril Demaegd Uitgeverij : Ystari Aantal spelers : 2-5 Leeftijd : 10+ Speelduur : 30-60 min.
Dit is de voorlopig laatste telg uit het Ystari-gamma. En het lijkt wel een trend te zijn, maar elke uitgeverij heeft wel een racespel. Ook Ystari kon niet ontbreken en bracht Asteroyds uit. Eigenlijk kan je dit spel een beetje vergelijken met Roborally, of nog beter, het minder gekende Duck, duck, go. De spelers plannen op voorhand hun acties en daarna begint alles op het speelbord te verschuiven en te bewegen. En dan maar hopen (in mijn geval toch), dat je niet te veel obstakels tegenkomt op je weg, zodat je zonder te veel schade je einddoel bereikt.
Waarom Ystari dit spel eigenlijk uitbrengt, is me een raadsel, want het past totaal niet in de kraam van deze uitgeverij. Ik meen ergens gelezen te hebben dat zij zich, net als andere uitgeverijen, op diverse doelgroepen wil storten en vandaar verschillende lijnen wil uitbrengen. Het verschil in lijn zou duidelijk gemaakt worden door de vorm van de doos. Dit is het tweede spel in de vierkante "kosmos"-doos, na Bombay en dit blijken dan ook de meer familiegerichte spellen te gaan worden.
In de doos vindt u een speelbord, planningsbordjes voor de spelers, drie dobbelstenen, asteroïden voor op het bord, enkele fiches en een klokje. Deze klok speelt een belangrijke rol in het spel, want u gaat uw planning op tijd moeten doen. U kan zelf kiezen hoeveel tijd u zichzelf en uw medespelers geeft. Zo kan er gedifferentieerd worden, ook de startopstelling van het speelbord is moduleerbaar en volledig te veranderen naar uw smaak en goesting.
Bovendien schrijven de spelregels diverse modussen voor, maar het hoofdidee blijft wel telkens hetzelfde. U moet zo snel mogelijk naar de verschillende gates vliegen en diegene die dit het snelste doet en met het minste schade wint het spel. In een speelbeurt worden eerst de dobbelstenen gegooid, de rode, witte en blauwe. Zij stellen de verplaatsing van de asteroïden voor. Het nummer geeft aan naar waar de asteroïden zich verplaatsen. Daarna beginnen alle spelers deze asteroïden in gedachten te verplaatsen en hun bewegingen met hun ruimteschip te plannen op hun spelersbord. Als de tijd afgelopen is, dan worden eerst alle asteroïden verplaatst en komen dan de spelerschepen in beweging. Veel meer houdt dit spel op zich niet in. Oké, de ene piloot heeft een ander extraatje dan de ander, er zijn enkele regels omtrent botsingen met vaste voorwerpen of bewegende voorwerpen en je kan in de variant ook gaan schieten op asteroïden, maar daar blijft het bij. Op zich is het speelprincipe eenvoudig, maar indien u niet zo'n held bent in op voorhand plannen en denkbeeldige bewegingen uit te voeren, dan is dit spel misschien niets voor u. Raak u lichtjes gestresseerd of volledig in paniek als u onder tijdsdruk uw spel moet spelen, dan laat u dit misschien ook best aan de kant. Maar ... hou je wel van zo'n kort spel, waarin je toch het nodige denkwerk moet verrichten en het spel telkens anders verloopt, dan zou ik het toch een keertje aanbevelen.
Titel : Asteroyds Auteur : Frédéric Henry & Guillome Blossier Uitgeverij : Ystari Aantal spelers : 2-6 Leeftijd : 10+ Speelduur : 30 min.
U zat er misschien al een tijdje op te wachten. Mensen die mij een beetje kennen, weten dat ik fan ben van Ystari. De Franse uitgeverij die er probeert een erezaak van te maken om in al hun titels de letters Y en S te steken, u weet wel : ys, yspahan, metropolys, mykerinos, sylla, caylus, ... Dit keer kwamen ze in Essen met de titel : Assyria. Een spel van Emanuele Ornella, die ook het nieuwe 2-persoonsspel van QWG "Martinique" voor zijn rekening nam. (De illustrator van beiden spellen is trouwens ook dezelfde) Of dit een referentie is, laat ik in het midden, maar na het lezen van de spelregels is mijn interesse in dit spel zeker aangewakkerd.
In Assyria staat iedere speler aan het hoofd van een nomadenstam. Zij reizen door de woestijn om voedsel te vinden, waterputten en zigguratste bouwen. Gedurende drie perioden proberen ze te domineren in het land "Assyria". De meest invloedrijke stam zal zegevieren.
Het spel bestaat uit een spelbord, dat tweestromenland toont en voor de rest woestijn, met verschillende voedselbronnen. Er zijn 54 kaarten (eten, uitbreiding, bonus en ploegkaarten) en 16 grijze fiches die de waterputten voorstellen. Daarnaast krijgt elke speler 10 hutten, 4 zigguratbasissen, 4 zigguratmiddenstukken, 4 zigguratdaken en 4 fiches in hun kleur.
Een spel verloopt dus over drie periodes. De periodes bestaan uit 3 ronden, behalve de 1ste periode die slechts 2 ronden telt. Na elke periode volgt er een overstroming, waar het spelbord veranderingen ondergaat en waar de spelers punten scoren. Een spelronde op zich bestaat dan ook weer uit drie fasen : 1) landbouwfase (zaaien, oogsten, nieuwe spelersvolgorde) 2) uitbouwfase (nieuwe hutten, voedselvoorziening, hongersnood, waterputten, bereik en prestige) 3) actiefase (bouwen of uitbouwen ziggurat, intrigeren, offeren aan de goden, kopen van een ploeg/voedselkaart)
1) LANDBOUWFASE - zaaien : afhankelijk van het aantal spelers worden de voedselkaarten uitgelegd en vijf kolommen van elk twee kaarten. de kaarten met minder symbolen worden links gelegd, meer symbolen rechts en de jokers sowieso helemaal rechts - oogsten : de spelers kiezen in spelersvolgorde een kolom met kaarten uit en nemen deze open voor zich - nieuwe spelersvolgorde : de fiches van de spelers worden zo gelegd in de volgorde dat ze kaarten kozen, diegene die de meest linkse kaarten koos, wordt dus de startspeler
2) UITBOUWFASE - nieuwe hutten : neem het aantal hutten uit de voorraad aangegeven op de uitbreidingskaart van deze ronde, de hutten moeten op lege plaatsen worden gezet die grenzen aan eigen hutten of ziggurats - voedselvoorziening : voor elke hut moet het afgebeelde voedsel op de tegel worden betaald in de vorm van voedselkaarten, er wordt niet weergegeven, je zet de hut op het symbool als je het voedsel hebt geleverd - hongersnood : de hutten die niet zijn voorzien van voedsel worden van het bord genomen - waterputten : deze worden geplaatst op een kruispunt van tegels waar de speler drie hutten heeft, je kan er geen bouwen naast een ziggurat, niet tussen de twee rivieren, niet op andere waterputten - bereikbaarheid : voor elke hut gebouwd op de rivier krijgt de speler kamelen (1ste hut op een rivier = 3 kamelen, elke volgende hut = 2 kamelen), de limiet van kamelen is 10 - prestige : elke hut tussen de rivieren levert 2 punten op, de hutten erbuiten 1, elk deel van een ziggurat levert 1 punt op, waterputten leveren in periode één 6 punten op, in periode 2 nog 5 en in periode 3 nog 4 punten.
3) ACTIEFASE In de actiefase gebruiken de spelers hun kamelen om acties uit te voeren. De mogelijke acties zijn : - bouwen of uitbouwen van een ziggurat : in de plaats van een hut, niet op een rivier, niet naast een waterput; kostprijs = 6 kamelen voor basis, 3 voor een middenstuk en 2 voor een dak (uitbreiden slechts één stuk per ronde) - intrigeren : hutten op invloedstracks plaatsen; kostprijs = 3 voor bovenste, 2 voor middelste en 1 voor onderste track - offeren aan de goden : 1 tot 3 kamelen offeren en fiche evenveel plaatsen verderschuiven - koop een ploeg/ voedselkaart : kopen van een niet gekozen kaart; kostprijs = aantal kamelen op de kaart
Op het einde van een ronde volgt er een overstroming. Er wordt een nieuwe uitbreidingskaart getrokken. Alle hutten worden terug van het symbool gezet.
OVERSTROMING - alle hutten op de rivieren gaan terug naar de voorraad - punten voor invloed (bovenste = 3 punten per hut; middelste = 2 punten per hut; onderste = 1 punt per hut) - meeste invloed krijgt nog extra aantal punten gelijk aan de hoogste waarde van de uitbreidingskaarten, de tweede krijgt de tweede waarde, de derde krijgt tenslotte de laagste - daarnaast zijn er nog de bonussen van de invloeden (bovenste = 1, 4 of 8 punten afhankelijk van het aantal hutten; middelste = een ploegkaart indien je een hut plaatste; onderste = één kameel per hut) - offers = een aantal punten gelijk aan het aantal ziggurats (hoeft niet voltooid te zijn) x de waarde van hun offers, de offerfiche start daarna terug op nul
Titel : Assyria Auteur : Emanuele Ornella Uitgeverij : Ystari Aantal spelers : 2-4 Leeftijd : 12+ Speelduur : 60 min.
In dit spel bouwen we aan de hangende tuinen van Babylon. Des te hoger de tuinen gelegen, des te meer punten, maar des te duurder ook qua planten, bevloeiing en bouwgrond. Amyitis is naar mijn inziens één van de moeilijkste spellen van Ystari. Misschien omdat ik het nog maar weinig heb gespeeld in vergelijking met de andere spellen, maar toch. Amyitis speelt op zich wel vlot eens je vertrokken bent, maar een winnende tactiek heb ik nog niet gevonden. (maar dat zal eerder aan mij liggen)
Er zijn twee spelborden : één stelt de tuinen voor, met daarrond een scoretrack, drie tempeltracks, een pasveld en de akkers. Het tweede speelbord is Mesopotamië waar je met je kamelenkaravaan doorreist op zoek naar planten en ontwikkelingen om op een hoger niveau te kunnen bouwen. De kern van het spel zijn karakterkaarten die elke ronde worden opengelegd en wiens kunde kan worden ingeroepen door de spelers. Maar telkens worden ze duurder om te gebruiken.
Het spel verloopt over verschillende ronden, die op hun beurt bestaan uit 3 fasen : 1) voorbereiding 2) acties uitvoeren 3) einde van de ronde
1) De karakterkaarten worden in groepjes van drie opengelegd (afh. aantal spelers). De spelers krijgen inkomen afhankelijk van de bankierkaart die ze bezitten. Je start zonder bankierkaart, dus hebt aanvankelijk geen inkomen. Ook de bankierkaart kan worden ontwikkeld.
2) De kern van het spel. De spelers hebben de mogelijkheid tussen passen, rekruteren van karakters of de karavaan verplaatsen. Als je past, mag je deze ronde niet meer meespelen, maar krijg je elke keer als de anderen acties blijven uitvoeren een munt (als het terug jouw beurt zou zijn). Om te rekruteren kies je een kaart uit de setjes van drie en gebruikt de eigenschap van het karakter. De eerste kaart van een setje is gratis, je draait ze om na gebruik. De tweede kaart kost daarna één munt, de derde kaart zelfs twee munten. BOER : je kan gaan werken op de akkers om grondstoffen in te slaan PRIESTER : je plaatst een blokje in de tempel (in fase 3 leveren deze een bonus op) INGENIEUR : plaats een irrigatieblokje in de tuinen (beginnend aan de rivier en telkens verder omhoog) en scoor 2 punten HANDELAAR : neem een kameel uit de voorraad Opteer je voor het verplaatsen van de karavaan, verzet je de karavaan een aantal plaatsen gelijk aan het niveau van je kameeldrijver en geef je sowieso een kameelfiche af. Geef je meer fiches af, mag je meer stappen zetten. In de karavaan kan je goederen verkopen voor prestigepunten, hofkaarten kopen om tot een hoger niveau te komen (bank, kameeldrijver, ...), planten kopen (afh. eigen niveau) en onmiddellijk planten indien er voldoende irrigatie is en het niveau van de plant op het juiste niveau van de tuinen kan worden gezet (de tuinmankaarten kunnen dit een beetje manipuleren). Wanneer er wordt gepland krijgt de speler die het stuk tuin het meest bevloeid een bonus, prestigepunten gelijk aan het niveau van de plant.
3) Eerst komt het tot een processie waarbij alle spelers om beurten één blokje in een tempel naar keuze zetten. Daarna worden de tempels beloond met kamelenfiches, punten, munten of blokje op de akkers.
Het spel eindigt als er nog maar een bepaald aantal tegels in de tuinen aanwezig zijn (afh. aantal spelers). De spelers krijgen nog een bonus voor het aantal verzamelde tegels. Elke goederenfiche levert ook nog één punt op, kamelen en geld niets. De speler met de meeste punten wint, indien gelijk zijn er meerdere winnaars.
Titel : Amyitis Auteur : Cyril Demaegd Uitgeverij : Ystari Aantal spelers : 2-4 Leeftijd : 12+ Speelduur : 75 min.
Wederom een uitgeverij naar mijn hart. Net zoals bij Aleaspiele, staat een nieuwe titel van deze uitgeverij sowieso op ons verlanglijstje. Ystari is een redelijk kleine Franse uitgeverij onder leiding van Cyril en Arnaud Demaegd. Samen kiezen ze zorgvuldig de spellen uit die ze uitgeven en zijn ze ook bedenker en illustrator van talloze kwalitatieve hoogstaande spellen, zoals u in het vervolg van de reeks zal lezen.
Een héél deel van de spellen is ondertussen ook vertaald in het Nederlands. Vooral QWG heeft een nauwe samenwerking met deze sympathieke Fransozen.
Ystari streeft naar kwaliteit op alle niveau's, zowel qua spelmateriaal als spelplezier. Het heeft enkele tactische spellen in z'n rangen, maar daarom hoeven deze spellen ook niet aartsmoeilijk te zijn. Metropolys is een erg mooi voorbeeld hoe een spel fantastisch goed kan zijn in z'n eenvoud en op die manier toegankelijk voor een erg breed publiek.
Het allergrootste succes was ongetwijfeld Caylus, dit was ongetwijfeld de hype van 2005 in Essen en dit liet zich resulteren en een hoop awards in 2006. Een kaartspel kon dan ook niet uitblijven. Eigenlijk kan je deze twee spellen best vergelijken met wat Puerto Rico en San Juan zijn voor Alea spiele.
Ystari is ondertussen ook een andere weg ingeslagen, die de meeste kleinere uitgevers doen, namelijk het verdelen van topgames uit andere landen, vertalen in het Frans en distributeren op de plaatselijke markt, voorbeelden als Le havre, Agricola en Endeavor liegen niet om de perfecte kennis en kunde qua spellen van de Demaegdjes.
Het is niet van mijn gewoonte maar voor de bespreking van dit spel, ga ik gewoon wat knip-en-plak-werk uitvoeren. U krijgt hieronder integraal de bespreking die u ook kan terugvinden op de site van spellenclub13. (met dank aan Fabrice) Ik durf er gewoonweg niet aan beginnen, want ondanks het feit dat ik nu al zo'n 5-tal keren de spelregels heb doorgenomen, snap ik er nog steeds de ballen van. Dit is waarschijnlijk echt zo'n spel dat je gewoon met spelen om het door te hebben, maar puur op spelregels komt mijn verstand dus serieus wat strepen te kort. En ik mag toch stellen dat ik al méér dan één handleiding heb gelezen. Bon soit, niet getreurd, hieronder dus de bespreking van het spel en de toch wel erg lovende woorden van mijn collega.
De speldoos bevat 155 gebouwen, 100 controle-stenen (25 per kleur), 10 tijdreizigers (2 per kleur), 33 actiekaarten (11 per tijdperk), voldoende ecu's en een rondeteller-pion.
Elke speler krijgt 2 tijdreizigers en 25 controle-stenen in zijn kleur. Elke speler ontvangt 4 ecu en 4 actiekaarten. Het spelbord wordt in het midden van de tafel geplaatst en de spelers plaatsen hun tijdreizigers in het militaire tijdperk.
Khronos spelbord
Spelverloop
Als een speler aan de beurt is kan hij tot 4 actiekaarten spelen. Het spelbord is verdeeld in drie tijdperken. Het militair, het religieus en het burgerlijke tijdperk. Het militaire tijdperk is het oudste, het burgerlijke het jongste tijdperk. Een speler beschikt over 2 tijdreizigers die voor 1 ecu van het ene naar het andere tijdperk kunnen reizen. Per tijdreiziger mag een speler maximum 2 actiekaarten spelen. Een spelersbeurt bestaat uit 3 fasen. Tijdens deze fasen moet telkens met de bouwregels en de tijdecho rekening gehouden worden.
Fase 1: bouwkaarten ruilen.
Voor 2 ecu handkaarten afleggen en ruilen.
Kaarten van één soort van de stapel nemen en handkaarten in de plaats leggen.
Fase 2: acties uitvoeren (alleen waar tijdreiziger staat 2 kaarten per tijdreiziger).
Bouwen : alleen in militair en religieus tijdperk. Leg evenveel handkaarten af als de waarde van het gebouw. Op militaire en religieuze gebouwen leg je een blokje. Bouw je een gebouw van minstens waarde 2 dan ontvang je 1 ecu in militair tijdperk en 2 ecu in religieus tijdperk.
Verbouwen : alleen eigen gebouwen in militair en religieus tijdperk. Leg evenveel handkaarten af als het verschil in waarde van de gebouwen. Plaats een blokje op militaire en religieuze gebouwen. Ontvang 1 ecu in militair tijdperk en 2 ecu in religieus tijdperk.
Vernietigen : 1 ecu en 1 kaart afleggen, vernietig eender welk gebouw met waarde 1.
Bevolken : alleen in civiel tijdperk, speel blauwe kaart en plaats blokje op blauw gebouw. Maximum aantal = waarde gebouw. Verschillende blokjes mogen op eenzelfde gebouw liggen.
Renoveren : alleen in civiel tijdperk, speel kaart en leg blokje op gebouw. Vesting en klooster 1 blokje, kasteel en abdij 2 blokjes. Na renovering blokjes wegleggen en gebouw omdraaien.
Fase 3: hand aanvullen.
Hand aanvullen tot 4, eventueel eerst handkaarten afleggen.
Bouwregels !!! (vormen de kern van het spel)
Geografisch
Op rivieren mogen enkel dorpen en steden staan.
Bouwen in een bos kost één extra handkaart.
Bouwen op een berg kost twee extra handkaarten.
Rangorde
Alleenstaande gebouwen en gebouwen die elkaar horizontaal of verticaal raken vormen een domein.
Domeinen mogen alleen verbonden worden door civiele gebouwen.
Een domein.
Autoriteit
In een domein mag maar één grootste militair en één grootste religieus gebouw staan.
Tijdecho
Normaal
Een gebouw dat in het militaire tijdperk gebouwd wordt, verschijnt ook in religieus en civiel tijdperk. In religieus tijdperk vergezeld van een blokje. In civiel tijdperk verschijnen militaire en religieuze gebouwen als ruïnes.
Er is geen tijdecho als gezondigd wordt tegen autoriteit en rangorde regel.
Tijdparadox
Als gebouwen door een tijdecho andere gebouwen overlappen, dan worden de overlapte gebouwen vernietigd.
Domein herdefiniëren.
Door samenvoegen van domeinen kunnen bouwregels overtreden worden. Wordt gezondigd tegen de autoriteit regel, dan wordt één gebouw verkleind. In het militaire tijdperk is dat het gebouw in het domein met de kleinste militaire macht. In het religieuze domein het gebouw in het domein met de kleinste religieuze macht.
Bij gelijkstand moet de speler zijn eigen gebouw verkleinen of verwijderen, is hij in het domein niet aanwezig, dan kiest hij het gebouw dat vernietigd moet worden.
Tijdechos van verkleinde gebouwen gelden alleen als de gebouwen hetzelfde type en dezelfde eigenaar hebben. Blokjes in het civiele tijdperk worden verwijderd en er komt een ruïne in de plaats.
De winnaar
In de 4de ronde en de 7de ronde scoren de spelers na hun beurt punten. Elk punt is 1 ecu waard. De speler met de meeste ecu's wint het spel.
In het militair tijdperk scoor je in alle domeinen waar je het grootste militaire gebouw bezit. De civiele gebouwen bepalen de score.
In het religieus tijdperk scoor je in alle domeinen waar je het grootste religieuze gebouw bezit. De civiele gebouwen bepalen de score.
In het civiel tijdperk scoor je in alle domeinen waar je het meeste blokjes hebt. Militaire en religieuze gebouwen bepalen de score.
SPELBEOORDELING (volgens Fabrice van spellenclub 13)
Reizen in de tijd als thema voor een gezelschapsspel moet op zijn minst een gedurfde keuze genoemd worden. Probeer dat maar eens zonder op je bek te gaan. Het thema zelf spreekt ongetwijfeld heel wat personen aan maar helaas is het dikwijls zo dat heel wat spellen weinig met het thema te maken hebben. Khronos daarentegen voldoet met stip aan de verwachtingen die het thema creëert. Reeds tijdens het lezen van de spelregels wist ik dat Khronos mij niet zou ontgoochelen. Khronos is een fantastisch spel dat op fantastische wijze de fantasie van het tijdreizen weet aan te wakkeren. Thema en spelbeleving gaan dus hand in hand. Een leuk thema is mooi meegenomen, maar is natuurlijk niet zaligmakend. Liever een goed spel met een zwak thema dan een een zwak spel met een goed thema. Logische vraag: wat heeft Khronos naast een leuk thema als extra troef? Antwoord:
Khronos is een spel met een thema dat de verbeelding en de fantasie meer dan aanspreekt, bovendien bevat het spel heel wat tactische mogelijkheden.
Je strijdt telkens op drie domeinen. Wat je in het militaire domein bouwt, heeft immers impact op wat in het religieuze en het burgerlijke tijdperk gebeurt.
De tijdecho zorgt voor heel wat extra mogelijkheden. Zo kan je door het plaatsen van gebouwen in het militaire tijdperk ofwel gebouwen van anderen vernietigen ofwel eigen gebouwen beschermen.
De bouwregels geven het spel een zalige diepgang. Als je domeinen op een verstandige manier samenvoegt of splitst, kan dat heel wat punten opleveren.
Omdat je maar met twee tijdreizigers speelt, kan je maar in twee tijdperken scoren, toch moet je voortdurend de drie tijdperken in de gaten houden.
Khronos haalt op BoardGameGeek een mindere score maar dat zou te wijten zijn aan de eerste uitgave waarbij het spelmateriaal een nogal kwalijke geur meedroeg. In ieder geval kan ik zeggen dat Khronos bij mij meer dan in de smaak valt. Ook op onze spellenavonden krijgt Khronos veel positieve kritiek. De spelregels liggen misschien wat zwaar op de maag, maar nadat ze verteert zijn, smaken ze naar meer. Khronos vind ik een fantastisch spel met een origineel thema en heel wat tactische mogelijkheden. Een aanrader voor elke spellenfreak die op zoek is naar net wat meer. Ik geef het een tien en weet dat heel wat personen dat overdreven vinden, maar het thema is zo uniek en zit zo goed in het spelmechanisme verweven dat dit spel volgens mij een 10 verdient.
Voilà, u leest het een tien volgens Fabrice, bij mij kan het op minder sympathie rekenen, want ondanks dat het thema ongetwijfeld uniek is en de gameplay misschien erg veel diepgang heeft, verdient een spel waarbij, een-toch-doorwinterde-spellenspeler als ikzelf de spelregels totaal niet kan omzetten in spelen, geen maximale score. Desalniettemin ben ik op zoek naar iemand die het spel een keertje voor mij kan demonstreren en eens een potje laat spelen. Kandidaten? U weet mij te vinden.
Titel : Khronos Auteur : Ludovic Vialla & Arnaud Urbon Uitgeverij : Matagot Aantal spelers : 2-5 Leeftijd : 12+ Speelduur : 90 min.
Utopia, het spel waarmee het allemaal echt begon voor Editions du matagot. Op enkele jaren tijd heeft deze uitgeverij zich toch opgewerkt naar een respectabele uitgeverij wiens spellen worden vertaald en verdeeld in diverse landen, waaronder België (door Asmodée). Hun nieuwste telg "Cyclades", daar zitten we nog even op te wachten, maar binnen een niet al te lange tijd zal deze titel toch ook wel op onze spellenlijst prijken hoop ik.
Daarmee geef ik al een beetje aan waar ik naartoe wil. Deze uitgeverij brengt goeie spellen op de markt, net zoals Giants heeft ook dit spel fantastisch speelmateriaal en hoe je het ook stelt, in de hedendaagse spellenwereld, wil het oog ook wat. Misschien laten we ons hierdoor zelfs al te vaak misleiden, maar hier is dat niet echt nodig. Utopia is een vrij eenvoudig familiespel, waarin de spelers trachten punten te scoren door de grootste beschavingen uit de geschiedenis te verwelkomen in de stad utopia.
In utopia probeer je zoveel mogelijk prestigieuze gebouwen op te richten, dit doe je door prinsen van de verschillende beschavingen in jouw kleur op de verschillende eilanden te krijgen. Het spelbord is opgedeeld in 4 eilanden. De verschillende beschavingen krijgen ook een verschillende waarde die wordt aangegeven door een prestige schaal (je zal deze schaal ook kunnen aanpassen en ervoor zorgen dat de beschavingen waarin jij scoort, bovenaan staan).
De spelersvolgorde is niet alledaags, de speler wiens minister (puntenfiche) het verst gevorderd is op de puntentrack is de startspeler. Een speelbeurt verloopt over drie fasen : de prinsen verwelkomen, stadsontwikkeling en prestigepunten verdienen.
1) prinsen verwelkomen : er worden gasten getrokken uit het zakje afh. aantal spelers en op het speelbord gelegd, daarna kiezen de spelers om beurten één van deze gasten en plaatsen hun fiches op dat eiland. De speler kan er ook voor opteren om 1 x per beurt een verrassingsgast uit het zakje te trekken ipv op het bord te kiezen (een andere speler neemt dan een gast van het speelbord). Als er tijdens de beurt een speler 5 verschillende beschavingen op 1 eiland heeft, mag hij een wonder bouwen. De fiches gaan terug naar de eigenaar. De speler legt z'n kleur van basis onder het gebouw en ontvangt onmiddellijk 6 punten. Er mag slechts één wonder per eialnd worden gebouwd. Een speler is niet verplicht om een wonder te bouwen aangezien hij misschien andere acties wil uitvoeren met z'n fiches. Indien een speler 3 fiches van dezelfde beschaving in een wijk heeft liggen, kan hij de controle van de wijk op zich nemen (als nog niemand de controle had). De fiches gaan terug en er wordt een gebouw in de wijk gezet (er mag er slechts één per wijk staan). Voor de controle over een wijk scoort de speler punten in fase 3. Indien er op dat moment al een wonder is gebouwd, krijgt de speler van dit wonder de punten zoals vermeld op het speelbord.
2) stadsontwikkeling : Elke speler krijgt 5 handkaarten en moet er een deel afgeven afh. van hun positie op het scorespoor. De 1ste speler moet 2 kaarten afleggen, de laatste geen en de anderen 1 kaart. Nu mogen de spelers in volgorde hun kaarten spelen of opsparen (max. 5) voor een volgende ronde. Er zijn vier mogelijke acties, die mogen meerdere keren gespeeld worden in dezelfde beurt : - verplaats 1 of 2 prinsen : de prinsen moeten zich in dezelfde wijk bevinden en dezelfde verplaatsing maken, een verplaatsing over zee verloopt van havenwijk naar aangrenzende havenwijk. - plaatsen van een prins : plaats een prins bij een monument van die beschaving, de speler die de controle over de wijk heeft, krijgt onmiddellijk één punt (tenzij je zelf de controle hebt, dan krijg je niets). Je kan ook een prins op een willekeurige wijk plaatsen als je drie kaarten van dezelfde beschaving kan uitspelen. - verwijder een prins : speel een kaart van de beschaving van de prins die je terugtrekt en ontvang 2 prestigepunten. - beïnvloed de koning : beïnvloeden van de prestigeschaal, speel een kaart om die beschaving een stapje hoger te brengen of speel 2 dezelfde beschavingskaarten om die beschaving naar onderen te laten tuimelen
3) prestigepunten verdienen : Elke speler scoort punten voor de wijk waarover ze controle hebben afhankelijk van de prestigeschaal. Zo gauw een speler 50 of meer punten heeft verdiend, eindigt het spel. De speler met de meeste punten wint.
Titel : Utopia Auteurs : Arnaud Urbon & Ludovic Vialla Uitgeverij : Matagot Aantal spelers : 2-5 Speelduur : 60 min. Leeftijd : 10+
Dat Matagot aandacht heeft voor het materiaal is in dit spel zeker te zien. Het enorm frustrerende aan het materiaal is wel dat het niet echt allemaal fantastisch werkt en niet allemaal netjes op elkaar past. De inlay van de doos is ook erg mooi met een uitgehouwen moaï in de plastic, maar daar krijg je ook al niet echt alles netjes in opgestopt, maar dit terzijde.
Het spel zelf is zeker wel de moeite. Ik heb het jammerlijk genoeg nog maar één keer kunnen spelen en ik ben toen (zoals zo vaak) serieus de boot in gegaan. Dit spel is zo ééntje dat je eigenlijk wel wat kan leren. Als beginneling zal je héél wat fouten maken, die je onmiddellijk met de neus op de feiten zal drukken. Het is zo'n beetje bieden, maar je weet aanvankelijk niet op wat, maar dat heb je altijd wel met zulke spellen.
Een beurt bestaat uit 5 fasen : - het trekken van moaïs - veiling - het plaatsen van figuren - vervoer en markeren van de moaïs en hoofdtooien - einde van de beurt en het bepalen van de volgende startspeler
1) het trekken van moaïs : gooi een aantal dobbelstenen gelijk aan aantal spelers en neem de moaïs zoals aangegeven op de dobbelstenen (er zijn moaïs met waarde 1, 2 en 3. 2) veiling : in de linkerhand nemen de spelers een aantal stamfiches, deze bepalen wie als eerste een moaï mag nemen, in de rechterhand nemen ze een aantal werkers, deze bepalen de grootte van beeld dat je kan nemen (1,2 of 3) 3) het plaatsen van figuren : om beurten zetten de spelers hun figuren in, dit kan op gewone of speciale hexagonen, deze laatste leveren iets op (dorp = extra werker, hut van sjamaan = etra stamfiche, woud = aantal boomstammen). Je kan een werker, sjamaan of stamhoofd inzetten. Deze figuren hebben een verschillende sterkte bij het verplaatsen van de beelden. Aan de randen van het spelbord kan je overigens bouwplaatsen reserveren waarop de maoïs dienen gebouwd te worden en tenslotte kan je figuren inzetten om een hoofdtooi te maken door je sjamaan in te zetten. Als je een tablet afgeeft, kan je overigens een extra sjamaanactie uitvoeren. Deze tabletten kan je winnen door een stamfiche af te geven, dan krijg je een half tablet. Tenslotte kan een speler ook passen, hij neemt dan geen deel meer aan de rest van deze fase. 4) vervoer en markering van de moaïs en hoofdtooien : om beurten brengen de spelers hun moaï in en vervoeren deze over de weg die ze uitstippelden door hun figuren te zetten. Er kan gebruik worden gemaakt van figuren van tegenstanders, maar deze krijgen daarvoor overwinningspunten afh. van de waarde van de figuur en moaï. Voor een hoofdtooi volgen we dezelfde werkwijze. Op het einde van de verplaatsing, en als de moaï nog niet aan de eindbestemming is geraakt, kan je best je moaï of/ en hoofdtooi markeren met een stamfiche. Doe je dit niet dan zijn beeld en hoofdtooi open voor andere spelers. 5) einde van de beurt en het opschuiven van de startspeler : terugnemen van figuren en stamfiches, gebruikte boomstammen gaan uit het spel, de startspeler schuift door naar de speler links van de vorige startspeler.
Dit is in het zéér kort het verloop van een ronde. Zo eenvoudig het lijkt, is het misschien niet echt, maar supermoeilijk is het ook niet eens je doorhebt wat de mogelijkheden van de verschillende figuren zijn. Het spel eindigt als een speler moaïs heeft geplaatst op al z'n voetstukken. Dan worden de punten nog uitgedeeld. De punten worden bepaald door de bouwplaats en de eventuele versiering met een hoofdtooi.
Titel : Giants Auteur : Fabrice Besson Uitgeverij : Matagot Aantal spelers : 3-5 Leeftijd : 10+ Speelduur : 60 min.
