wat anders in het hoofd of het hart blijft steken! Als het mij overvalt, of mij niet loslaat. Maar het kan ook voor het oefenen zijn. Oefenen in waar ik niet in opgeleid ben, oefenen met woorden.
24-01-2013
Kunst in het centrum van ons bestaan. kunst en educatie hand in hand zoals het spelen gaat!
eens beginnen met een citaat dat is blijven hangen
Iemand stelde de vraag waar mijn gedachten dan zijn deze dagen, ik kan enkel antwoorden met wat hieronder staat en begin alvast met een citaat dat is blijven hangen in mijn geheugen:
Er bestaat niet
zoiets als kunst, er bestaan alleen kunstuitingen, een verzameling uiterst
heterogene praktijken die deels individualistisch en deels collectief gedacht
worden, en wie spreekt van zoiets massiefs als geëngageerde kunst heeft
eigenlijk alleen maar lucht verplaatst. De veralgemening van de kunst en wat
ze moet horen te doen, beheerst vandaag de dag nochtans opnieuw het hele
middenveld, de media, het denken over de betekenis en het nut van cultuur, haar
hele bestaansreden wordt er opnieuw aan opgehangen, alsof de penibele
geschiedenis van de twintigste-eeuwse ideologieën en hun verpletterende werking
voor de vrijheid van de kunsten, ons niets had geleerd. Waarna ik hier
vervolgens zelf luchthartig over de kunst in het algemeen zal spreken. Om het
algemene te bestrijden, moet men er blijkbaar zelf aan ten prooi vallen
(Stefan Hertmans)
En dan kwam er dit:
De kunstenaar kan van
alles willen, maar in globo verlaat hij de bestaande paden en zoekt hij zijn
eigen weg, zijn eigen taal en vormvermogen om gestalte te geven aan wat hij denkt,
voelt, becommentarieert ...
De kunstenaar
creëert en reflecteert. Om die creaties aan een publiek duidelijk te maken,
drukt hij zich uit: hij stelt een daad van expressie. Het publiek ontmoet het
kunstwerk, al dan niet genietend en al dan niet reflecterend, plaatst het in
zijn wereld en geeft op die manier al dan niet antwoord op de zelf gestelde
vragen. Het is een ingewikkeld proces van betekenis geven, betekenis
overbrengen en betekenis ontsluiten. Dit proces moeten wij mee ontsluiten voor
het publiek willen ze de kunsten ten volle appreciëren en ontmoeten.
In ons werk bij De Veerman als kunstenorganisatie kiezen we voor kunsteducatie
De Veerman neemt de
ingewikkelde processen van vorm-geven en
vorm-begrijpen van de kunstenaar en het publiek als leidraad voor zijn werk
en wil hiermee radicaal de gangbare discussies over proces en product, over
cultuureducatie en kunsteducatie, achter zich laten.
Met deze focus kan
kunsteducatie zowel over het proces als over het product gaan zonder dat het ene
moet dienen om het andere te beoordelen. Door aandacht te besteden aan wat de
kijker/luisteraar ermee doet, hoe hij het ervaart, wat het met hem en zijn
omgeving doet, komen we verder dan het louter beleven. Daarnaast zijn de economische,
sociale, politieke en cultuurhistorische achtergronden van het werk belangrijk
in ons verhaal: alles is immers contextgebonden.
Wij bekijken
kunst niet als een los gegeven, maar als een wezenlijk onderdeel van ons en
het bestaan.
Hoe realiseren we dat:
* De kunstenaar
De Veerman plaatst de kunstenaar
en zijn werk op centrale plaats in de organisatie om projecten te
ontwikkelen. Of het uitgangspunt van een nieuw project nu historisch of
hedendaags is, is in deze context minder belangrijk; wel is de binding met het
leven van vandaag in al zijn facetten essentieel. Het betrekken van kunstenaars (musici, dansers, theater- en filmmakers,
beeldende kunstenaars, literatoren, mediakunstenaars ) die als uitvoerders van een historisch werk of als creators van een
hedendaags oeuvre bezig zijn, is een noodzaak. Deze mensen zijn immers de
hartslag van het kunst- en cultuurgebeuren. Daarom is het aangewezen om in de
kern van de organisatie over mensen te beschikken met de nodige diversiteit.
Tot onze equipe behoren dus zowel gevestigde
waarden als opkomende
kunstenaars die vanuit stedelijke of ecologische inspiraties werken. Net de confrontatie tussen
het historische en het hedendaagse met daarin de cocktail van diverse
stromingen, visies en manieren van werken maakt ons werk interessant.
* De kunstinstellingen
Om het draagvlak van en de oriëntatie op de
kunsten te vergroten zetten we gedurende de afgelopen jaren
doelbewust synergieën op met
kunstinstellingen (AMUZ, HERMESensemble, Koninklijk Museum voor Schone Kunsten
Antwerpen, deSingel, deFilharmonie, het Middelheimmuseum, de Vlaamse Opera, Les
Muffatti, het Mas). Met hen gaan
we steeds op zoek naar een gemeenschappelijk vraag over het ontsluiten van de
kunsten voor een bepaalde doelgroep. De creatie of programmatie van deze instelling dient
daarbij als uitgangspunt. Vanuit de gemeenschappelijke vraag worden projecten
ontwikkeld met expertise van beide partners.
In de toekomst blijven we dit ook doen al willen we ons ook graag laten verleiden via andere maatschappelijk invalshoeken en thema's zoals talentontwikkeling, creativiteit, duurzaamheid, .......
In ons werk bij de kunstenorganisatie De Veerman werd
tijdens de afgelopen jaren regelmatig gevraagd vanuit het kunstenveld
om een brugfunctiete vervullentussen de kunstinstellingen en het publiek. Ook in de komende jaren zal De Veerman antwoorden formuleren op deze groeiende behoefte.
* Het publiek
De Veerman blijft
zich breed maatschappelijk oriënteren en wil kunst een plaats geven in ieders bestaan. We doen dit met duurzame
en goed gekozen projecten waar participatie een belangrijk gegeven is.
De Veerman wil met
en voor iedereen werken van klein kind tot oudere, van eender welke afkomst of
stand, zolang men bereid is om democratisch en respectvol met elkaar te werken.
Toch moeten we
regelmatig keuzes maken en kiezen we voor een publiek dat het meeste nood heeft
aan kunst of waar we vermoeden dat dit dienstig kan zijn. Dat is niet altijd even makkelijk definieerbaar.
Groepen die verstoken blijven van kansen om met kunst om
te gaan, genieten voorrang. Daarom zijn er programmas
binnen onderwijs zoals De Wondere
Pluim, De Kunstloft, Kinderen worden als componisten geboren, etc.... kijk eens op www.veerman.be en je kan er meer over lezen. Tevens is er een
bijzondere aandacht voor kwetsbare groepen, mensen met beperkingen, sociaal-economisch
achtergestelde groepen. Diversiteit
is bij De Veerman geen loos begrip, maar iets waar we met zorg op toezien.
Daar zijn mijn gedachten:
Om dat alles te realiseren, te financieren in goede banen te leiden, de juiste mensen in te zetten, zijn mijn gedachten gespitst op dat alles. We verliezen veel tijd doordat er vreemde discussies lopen over cultuureducatie versus kunsteducatie, over onderwijs dan wel cultuur, over........ ook in de talrijke expertisegroepen die onlangs werden opgericht en nog meer inde onderzoeken die uitbesteed werden zien we dat men geen raad weet met de plaats van dit alles.
Voor ons is het duidelijk: in het centrum van ons bestaan!
de basisgedachte:
Wij zien in de huidige maatschappelijke
context nieuwe vormen van reductionisme ontstaan. Zo zien we dat menselijk
gedrag dikwijls herleid ofenkel
verklaard wordt vanuit een biologisch en/of neurologisch standpunt. Binnen dit
denken wordt kunsteducatie door sommigen vernauwd via cultuureducatie tot
socialisatie en door anderen tot identiteitsontwikkeling. We vinden deze
tendens een te enge benadering, omdat kunsteducatie op die manier herleid wordt
tot een middel met als gevolg dat ze zal geëvalueerd worden op haar
psychologische en maatschappelijke effecten.
De Veerman gaat uit van een holarchische visie op kunsteducatie (A. Koestler, K. Robinson, W.
Elias). Kunsteducatie is daarin een niveau van de werkelijkheid op zich, met
haar eigen doelen, methodes en praktijken, die niet tot andere
werkelijkheidsniveaus te herleiden zijn. Het is net een van die sterktes van De
Veerman om dat holarchische model ook voor haar eigen visie, onderzoek en
theorievorming te hanteren.
De Veerman vertrekt
vanuit een geloof in de mogelijkheden
van de mens om via waarneming, ordening en vormgeving zichzelf en zijn
wereld te realiseren. Dit telkens opnieuw en opnieuw doen, zorgt voor evolutie
en innovatie in denken en handelen. We geloven dat kunst hierin een centrale
rol te spelen heeft: zowel het receptief, actief als reflectief omgaan met
kunst heeft het vermogen in zich dat de mens en zijn wereld zich telkens weer
in vraag stelt, hem opnieuw bekijkt, hem opnieuw vormgeeft.
Opdat mensen zouden
blijven evolueren, moeten deze mechanismen een leven lang geactiveerd blijven.
Leeftijd speelt in onze opties dus een ondergeschikte rol. We passen onze
projecten, programmas en activiteiten aan naargelang de leeftijd, context en
achtergrond. Intergenerationeel werken is een van de nieuwe uitdagingen.
De Veerman vertrekt
van het vermogen tot waarnemen, ordenen
en vormgeven. Deze eigenschappen, die te trainen zijn, zijn eigen aan elk
individu en vormen een continu proces in de drang naar evolutie en vooruitgang.
Een kunstenaar is per definitie iemand die vanuit deze eigenschappen werkt: hoe
hij naar de wereld en de dingen kijkt, hoe hij zijn waarneming ordent en hoe
hij van daaruit vormgeeft, is zijn hoofdbezigheid.
Daarom zijn onze
activiteiten, producties, projecten en trajecten uitermate geschikt om niet
enkele van deze elementen, maar net de hele samenhang van deze elementen te
belichten.
Om de samenhang
tussen de factoren en het mechanisme bewust te laten groeien, hanteert De
Veerman het klaverbladmodel. Door middel van deze, weliswaar artificiële,
indeling kan De Veerman de globaliteit
van de menselijke potentie beklemtonen, bevorderen en waarderen en vanuit
dit model bewaken dat het volledige veld wordt bewandeld.
Het klaverbladmodel
neemt de mens als uitgangspunt (1) en stelt het ontwikkelen van de menselijke vaardigheden
centraal. Om meer inzicht te krijgen, zijn inhoudelijke en thematische (2)
benaderingen nodig. Om vorm te geven of vormgeving te kunnen lezen, zijn
inzicht en vaardigheid in de verschillende kunstdisciplines en de taal van de
kunsten (3) nodig. De hulpmiddelen, technieken, en werkvormen zijn onontbeerlijk
om iets praktisch te realiseren (4).
Het klaverbladmodel leidt tot concepten en
projecten die, net zoals kunst die naam waardig, een gelaagdheid bevatten.
Kunsteducatie wordt daardoor behoed voor het evenement.
Vanuit deze visie
gaan beleving, inzicht en kennis hand in hand. En dit in een continu proces, waar groei en ontwikkeling
voorop staan.
In het ontwikkelen
van zowel eigen producten als in de coproducties staat samenwerking met de doelgroep,
de partners, maar ook met aangrenzende sectoren, centraal. Het buiten de eigen
sector durven denken (wetenschappelijke, sociale, economische .) is een nieuw
en noodzakelijk gegeven dat zeker ook in de kunst en cultuur belangrijk is.
Dit alles kan zich
vertalen in workshops, labos, meerdaagse projecten, langere trajecten,
adviesprogrammas, coachingtrajecten en opleidingen waar op
ontwikkelingsprocessen gefocust wordt, maar het kan zich ook vertalen in
publicaties, uitwisselingsmomenten en presentaties van diverse aard. De keuze
van de werkvorm of combinatie van werkvormen
is afhankelijk van de doelstellingen en de beoogde resultaten. Effectiviteit en duurzaamheid zijn
daarbij steeds basisbeginselen.
Soms lijkt het alsof je geen gedachten wil of kan formuleren maar er is wel degelijk turbulentie in de kop! Zo was het de afgelopen maand met mij, turbulentie in de kop. Dan gaat het formuleren moeizaam, zijn de keuzes wat onduidelijk of verscholen of wat dan ook. Zelf heb je dromen maar minder daden. Het is geen stilstand, geen afstand maar eerder een toestand van véél en méér. Nu er sneeuw ligt en de stad, die ooit van iedereen was maar nu even niet, verstilt probeer ik orde in de chaos te creëren. Wetende dat die chaos altijd terug moet komen wil ik vooruitgaan. Chaos is een mooie in mijn leven maar ook een lastige. Het vraagt moed om dat weer elke keer toe te laten en dan te zien dat nadien er alles anders uitziet, dat niets hetzelfde blijft bij het toelaten. Simpel en schoon maar lastig op het moment dat het toeslaat, onverwacht, nooit gepland noch in tijd noch in ruimte. En daar sta je dan met een leven vol twijfels, wetende dat elke stap die je zet de richting zal bepalen. Je mag zelf kiezen of recht of links eerst gaat, welke kant op ook, je mag kiezen.... altijd. Bij elke stap verlaat je wat was hoe dan ook. Stilstaan is nooit een optie. Zelfs bomen staan niet stil en groeien hun richting uit. Vandaar de wat lange stilte hiervoor, ik hield mijn adem in, wachtte en twijfelde en zie ik stap en stap en stap....
Niet dat er geen gedachten zijn, maar soms is de stilte beter dan welke stroom van woorden ook, niet elke gedachte of niet elke fantasie is geschikt voor mededeling. Alhoewel ik ze nodig heb, die verborgen gedachten, die onderwereld van het denken, dromen en fantaseren. Mijn leven wordt saai, ondraagelijk zelfs zonder zijn onderwereld vol met vreemde verhalen, beelden, verlangens ook en uiteraard heldendaden. Ja in het diepst onzer gedachten zijn we helden, overwinnaars van de angst en het verdriet. We zijn de goede en de slechten tegelijk maar winnen is erbij. Ik vertoef er graag in mijn onderwereld van gedachten maar weet dat ik dan weer naar buiten moet gaan en toetsten wat er overblijft in realiteit. Soms is dat niet veel of slechts een fractie van iets, soms is het net heel veel waardoor mijn gehele wereld in een ruk is veranderd. Het is een motor een labo voor ontwikkeling van mijn toekomst, het innovatiecentrum bij uitstek. Laat ons dat trainen het vertoeven in de onderwereld, in het land der dromen en fantasieën, Op school moest het een hoofdvak zijn en op het werk een must! Vooruitgang ontstaat in mijn onderwereld niet in de vergaderzalen die zich van sterriliteit hebben voorzien door allemaal op zichzelf te lijken. Zo dan wist je nu waar ik was, raden maar waar ik nu ben!
Woorden zijn slechts een vervangende schaamte van wat we willen zeggen. Wat we zoal proberen te zeggen met woorden, kranten, radio en tv programma's, boeken(beursen) vol met woorden, vergaderingen bulkend van de woorden,.... en toch blijven we zoeken naar net dat ene woord dat vol en ledigheid met elkaar verenigd zoals in vol-ledig. Men wil wel eens stellen dat schrijven denken is, maar ik denk dat denken o.a ons tot schrijven kan brengen maar ook tot bewegen of zingen of een beeld of wat dan ook. Onze ratio en emotio staan immers nooit stil, zijn altijd net uit balans genoeg om expressie te vragen en dan is het pure noodzaak- kunst als noodzaak-. De enkele keer dat er balans is, dat alles in de plooi ligt hoor ik mij enkel nog ademen, in- en uit- en dit samen met de dag en de nacht, eb en vloed met de andere mee in en uitademen, je wilt dat ogenblik voor altijd bewaren, vasthouden, vrijwaren voor alles of net het niets. Op dat laatste moment waar je wil vasthouden begint de miserie al opnieuw, nooit genoeg met "wat is", maar net dat willen wat reeds was alsof het nog komen moet: uit balans dus en nood aan expressie met het parchtige excuus, "ik wou dat dit voor altijd duren kon". Niets is durend , niet de mensheid niet de wereld. Het is wat het is, elk moment opnieuw en daar dan kontent mee zijn en in evenwicht mee zijn. Het is makkelijker een tekst te schrijven, een dans te maken, muziek componeren of een beeld scheppen. Maar toegegevn al deze laatste helpen wel bij het zien, al is onze blindheid groot. Of het woord voor woord ontleden en weten dat ze allemaal bol staan van vervangende schaamte om wat we niet weten en kunnen.
Je kent het vast wel, je komt iemand als bij toeval tegen en wat blijkt je kent hem/haar al jaren zo blijkt, zonder het te weten. Neen, je kan je niet herinneren dat je de persoon ooit fysiek bent tegen gekomen en toch het voelt zo. Het hoeft zelfs niet in een echte ontmoeting, het kan in een blik zijn die elkaar kruiste.
Je opent je armen en meteen je hart en het voelt als thuiskomen waar rust, te(n)-vrede(n)-(heid) en schoonheid zijn deel doen.
Natuurlijk is er eerst het verzet van de onzekerheid, de angst, het eeuwige wantrouwen, het ongeloof in het schone en de vooroordelen. We nemen geluk nooit zomaar aan, het zijn immers de anderen die gelukkiger zijn.
Maar dan slijt de tijd en het blijft in je lijf en geest aanwezig , alleen je hersenen willen niet zo mee in dat avontuur, jij dwaas zeggen die steeds.
Maar op een dag moet je beslissen loslaten of vasthouden alsof het een een keuze is. Dit stelt zich niet in een vraag maar in daden, een ontmoeting, een handdruk, een tranendal van geluk, open armen, een lied voor elkaar,samen koffie, of wat dan ook .... Zo ontmoete ik mijn beste vrienden en liefdes, het oordeel vooraf bleef uit. De angst werd verdreven door een glimlach of bulderlach. Het wantrouwen werd vertrouwen. Ineens waren ze er de klanken van een strijkkwartet helemaal in elkaar opgaand alsof dat een evidentie was en is. Waarom was dit al van bij de eerste blik op elkaar zo, waarom gaat dat niet over of weg? Dat zijn vragen die je kan stellen maar die er allang niets meet toe doen op dat moment en ook niet daarna. Vriendschap en liefde rare vogels in een wereld waar de oppositie veelal aan zet is. Dat spreekwoordelijke voor elkaar gemaakt zijnis de schoonheid ver voorbij, zoiets als bloedbanden met een niet te breken loyaliteit. Gek is dat bij familie dat vanzelfsprekend is, wanneer het gebeurd pakweg op een perron of een museum lijkt het verdacht. Maar onze bloedbanden zijn gemengd eeuwenlang en mijn ervaring zegt dat die loyaliteit zich ook natuurlijk heeft gemengd. Soms hoef je de persoon zelfs niet te zien. Zo stond ik in Berlijn oog in oog met op het eerste zicht witte doeken van de tekenaar-schilder Qiu Shihua en ik wist het zeker dit zou nooit meer overgaan, dit zou zich voor altijd in mij nestelen, dit was voorbij wat we schoon noemen. Tranen vloeiden rijkelijk, niet van verdriet maar van geluk. Tranen van geluk zo bezong mijn vriend het ooit in een nummer! Ik ken ze ondertussen die tranen van geluk, zout en weldadig voelend en zowaar zo dicht bij pijn. Maar witte doeken waar in het wit nuances zijn aangebracht in wit waardoor het teken begint, langzaam maar zeer zeker om eenmaal je kijkt nooit mee op te houden elke keer opnieuw zie je meer en is de wereld rijker dan voordien! Daar hou ik nu van!
Soms begrijp je het niet of tenminste "ik" begrijp het niet. Het gebeurd en ik kan dan enkel zeggen: "het is wat het is". Het is zoiets als "het is mij overkomen", toch weet ik dat ik daar de hand in heb, dat er "willen" bij betrokken is. Of dat willen rationeel dan wel emotioneel gestuurd is blijft soms vaag en onduidelijk maar doet er op dat moment ook niets toe. Het is immers wat het is. Ik noem het -een fenomeen-. Het voltrekt zich en ik ben deelgenoot, ik ga er zelfs ten volle in op. Fenomenen zijn vrouwelijk ook al zegt het woorden boek iets anders.Zo voelt dat, of anders gezegd het mannelijke is te dwaas voor een fenomeen. Zo voelt dat! Het is ook een bijzonder verschijnsel. Of die twee (vrouwen en bijzonder) samengaan weet ik niet, maar zo voelt het nu eenmaal, ik krijg er geen mannelijkheid aan gekoppeld. Fenomenen hebben altijd met kunst en liefde te maken en zelden ook met wetenschap, als die maar fundamenteel genoeg is en niet toegepast. De angst is weg bij het ontdekken en onderzoeken van fenomenen, het ware en de werkelijkheid opent zich anders dan voorheen. Ik weet maar al te goed dat dit tijdelijke zaken zijn, maar is niet alles tijdelijk? Ik mag het hopen, anders rest er enkel het stilstaan of het vertoeven in gisteren. Ik mag dan wel van geschiedenis houden, ik wil niet terug. Fenomenen zijn daarom ook zeldzaam denk ik dan, een niet voorbij te lopen of onopgemerkt te laten liggen gebeuren. Je kan het ook bijna spoken noemen, ze zijn er en zijn er ook niet of tenminste je ziet ze of ziet ze niet. Anders gezegd het zijn kansen om de wereld weer anders te zien dan voorheen, rijker, schoner, genuaceerder, gedrufder meestal... dat merk ik. Het maakt mij gelukkig! Ook al zijn oorzaken en gevolg soms verdoken. Niemand kon mij een kijkwijzer maken voor fenomenen of spoken, maar het helpt wel als niet alles als zeker en evident wordt voorgesteld want dat dood spoken en fenomenen.
Kinderen en Psallentes, oude en nieuwe muziek, meer dan een schoon moment!
Donderdag bleek het nog een discussiepunt: muziekeducatie voor nieuwe muziek! Vrijdag was ik overtuigd dat we verder stonden dan dat de meeste gedachten waren gegaan die dag. En week lang waren Kinderen van de 5de en 6de klas van Basisschool De Zonnebloem uit Antwerpen al aan het werken rond de monumentale "Messe de Notre Dame", een 14de eeuwse polyfone mis van Frans dichter en componist Guillaume de Machaut. Neen, geen nieuwe muziek maar wel degelijk 14de eeuwse muziek! Maar voor die kinderen was de muziek nieuw en op basis van wat ze hoorden en op basis van hun exploratie maakten ze eigen composities
In de week lang durende muziekworkshop onderzochten zij namelijk de polyfone zang, wat was de basis daarvan? Wat waren de elementen die die taal deed zijn wat ze was? Ze maakten op basis van dat alles zelf composities vertrekkende vanuit volkse melodiën en liederen en experimenteerden met polyfone compositietechnieken door gebruik te maken van loops, herhalingen en spiegelingen van samples. Ze werden daarin vakkundig begeleid door muzikanten: Liesbeth Bodyn, Astrid Bossuyt en Marieke Berendsen medewerkers van De Veerman. Op donderdagmiddag wisselden ze hun ervaringen uit met Psallentes, het professionele ensemble dat op vrijdagavond met La Messe concerteerde in AMUZ. Ze zongen ook samen een lied, eenstemmig, tweestemmig, driestemmig. Vrijdag gaven ze samen met Psallentes een concert in Amuz, in de namiddag. kinderen met diverse culturele achtergronden (16 kinderen, 9 nationaliteiten, .... ook anderstalige nieuwkomers......) niets kon ons van de schoonheid weerhouden in dit werk!!!
Ontroering was mijn deel en ook veel inzicht! Nieuwe muziek was voor deze kinderen vertrekken vanuit een gegeven uit de 14de eeuw en daar vandaag betekenis aan geven! Met de hulp van middelen hen aangereikt maar gehanteerd naar eigen inzicht en vermogen. Loopstation naast een contrabas, viool, de eigen stem en opnames van geluiden.....maar met de opbouw die ze ontdekten in de 14de eeuwse muziek! "Nieuw" en "erfgoed" hand in hand alsof het dagelijks was. Wat onze artistiek medewerkers presteerden was fenomenaal, was de schoonheid ver voorbij!!! Ik ben ook dankbaar dat de zangers van Psallentes mee stappen in zo'n schoon avontuur, dat ze er ook tevreden en enthousiast door worden, net als de kinderen. Je zou elke week zo'n project willen doen. Is er iemand met wat centjes die dit steunen kan, bel mij, roep mij, ik ben al onderweg!
De complexe schoonheid van een strijkerskwartet, het zoeken en vinden van elkaar, tegen elkaar, met elkaar, na elkaar, samen met elkaar..... Zo complex is schoonheid dus, het lijkt eenvoud van een wit vlak tot je ontdekt dat er duizenden varianten in het wit verscholen liggen, en dan hebben we nog geen nadrukkelijke kleur gebruikt. De eenvoud en de simpelheid, het complexe en de schoonheid, ze gaan samen, hand in hand.... maar het genot heeft daar allemaal geen last van. Eenmaal genot de hoofdtoon is dan is er een flow, een niet meer denken aan de onderliggende structuur , aan het gemaakte of vooral hoe het gemaakt is. Maar ook bij afkeer het afschuwelijke is de flow herkenbaar ze liggen dichter bij elkaar dan ik verwacht: de liefde en de pijn, de schoonheid en de lelijkheid, het genot en de afschuw,.... hoe bipolair kunnen we zijn? De warme jas is warm en veilig, hoe hij gemaakt is en uit wat voor stof en welke kleur doet er weinig toe, het genot van de warmte is er en daar kan niets tegen op. Zo ook het beeld: of het oud of nieuw is, eenmaal het mij raakt of mij kraakt en mij meeneemt in volle flow is de onderliggende structuur de complexheid van de zaak een zaak voor anderen, voor analisten voor wetenschappers voor ....... En toch af en toe stap ik uit de flow en wil weten hoe het werkt en waarom en waarom altijd maar weer waarom.... ondertussen zijn er jaren over gegaan en ik weet niets dat de flow overtrof enkel dat het ene mij meeneemt het andere mij tegenhoud. Ik ga vandaag voor het meegaan, het meeslepen, het overdonderende tot iets of iemand me halt toeroept maar dan heel hard..... maar je mag ook meegaan.... ik start alvast bij Beethoven.
Je kan kunst niet de schuld geven dacht ik, toen ik mensen hoorde kibbelen of iets het wel of niet was, of het de moeite was.... Kunst kent schuld nog boete, het is wat het is, een poging, een kijk, een optie, een spel, een niemendal die van tel is etc..... Waarom is dat nu zo moeilijk dacht ik,... en toen braakte de radio de kunstroof in Rotterdam uit zijn speakers, klaar! Er valt niets meer te zeggen, eenmaal je kunst als koopwaar of geldwaar beschouwt verliest het zijn vrije status van "het is wat het is" ineens is het iets waard dat nergens te verifiëren valt. Het moet dan liefst veel zijn en wel- niet begrijpelijk veel-. Stel dat we met de liefde ook zo omgaan, we geven het marktwaarde en verkopen het, brengen het onder in musea en ontdoen het daarmee van zijn ware bestaan. De waarde stijgt want er is er altijd te weinig en teveel gegadigden, de betekenis zal wel niet mee stijgen maar ach niet zeuren! De liefde zal koopwaar zijn, iets voor de arme rijke die niets beter weet. De waarde van de liefde en de kunst is een spel van "zijn" niet van "hebben". of vertel ik onzin? We proberen de weerloosheid van het bestaan van liefde en kunst waarde te geven door geld of aanzien terwijl dat er niet toe doet. Het aanzien is enkel een spel van raken en geraakt worden. De opwinding die daardoor ontstaat moet voldoende zijn toch? En of deze emotioneel rationeel of wat dan ook is het zal altijd zijn wat het is!
Ik hou van de regen van achter het raam waar ik zit, zoals ik hou van de politiek vanop de zijlijn. Het is ook gemakkelijk, ik zie de regen maar voel hem niet, ik zie de politieker zijn best doen maar voel de ellende van overleg en zoeken naar dat eeuwige evenwicht niet. Toch zal ik blij zijn als straks de regen opdroogt de zon weer schijnt en de herfst zijn definitieve verkleuring inzet. Zo zal ik ook blij zijn met "net na de verkiezing" geen schreeuwerige folders meer in de bus , geen geraaskal meer op radio, tv, internet.... met de stem van "zie mij" en "ik weet het beter". Het debat wordt immers ergens anders gevoerd, de standpunten en programma uitwerkingen (en daar gaat het toch om) zijn een subtiel spel geworden voor super getalenteerde politici. Ik mis ze al teveel! Wij hebben zo' burgemeester en wat schepenen die daarbij horen (neen niet allemaal , maar toch), we stellen hen morgen weer in de vitrine en kunnen kiezen, doorgaan of veranderen. Alsof daar een verschil zou in bestaan, doorgaan is immers verandering. Enkel wie stilstaat en alleen hunkert naar gisteren weet verandering tegen te houden, maar houd dan ook het leven tegen. Dus ik zie de dwaasheid van de slogans waar verandering in staat als de spuug van marketeers in mijn gezicht. Zei maken zoveel kapot omwille van een zogenaamd kwaliteitsproduct (de politicus in deze). Ik hou meer van de mens achter het verhaal, hij die probeert rechttoe rechtaan zijn gedachten, dromen en standpunten te vertalen in daden, ik zeg wel probeert! Want niets of niemand die weet welk weer het morgen is, of die zon er wel zal zijn. Er is alleen de hoop op die mooie herfst verkleuring, langzaam en schoon. Maar het kan ook een storm zijn die plots alle bladeren van de bomen rukt tot er enkel kale stammen en takken overblijven. Ik kijk uit het raam, de regen is overvloedig nu! Grafische schoonheid in de plassen, subtiel bewegingsspel in de bladeren en dan die geur van vers gezette koffie,eigenhandig en traag gemalen en gezet, de schoonheid ligt onder mijn neus en voor mijn ogen! Ik hoop morgen ook!
Soms zijn woorden niet genoeg, het zijn maar wat letters in een orde die niet vatten kunnen wat je voelt en denkt. Dan blijf je steken in wat gebrabbel, in wat dwazigheden die kant nog wal kunnen raken omdat ze nog niet het minste van de gedachten kunnen raken. Hoe kan je mensen dan raken met je woorden als ze niet eens aanraken wat je zelf wil zeggen. Ik lijk een kleuter van drie die graag een verhaal wil vertellen en nog onvoldoende woordenschat heeft, ik lijk het worstelende kind dat voelt en speelt maar brabbelt als geen ander. Hoe leg je uit dat liefde en pijn in elkaars verlengde liggen, dat schoonheid en lelijkheid in elkaar opgaan, dat leven en dood een geheel zijn zoals ook de nacht bij de dag hoort of de zon bij de maan. Je kan alles vereenvoudigen maar dat maakt het complexer zo lijkt mij vandaag. Zoals in het woord "vol-ledig" zo vol als het ledig is! Ik weet dat in de eenvoud het antwoord zal liggen maar de weg naar daar is bezaaid met brokstukken van mijn gestotter en gestamel, van mijn geharrewar in woord en daad, ik speel freejazz op dit moment, maar dan van het soort dat het noorden nog zuiden als referentie heeft genomen, zich van west of oost ook niets aantrekt, ik speel wat in het rond en rond en rond. Maar laat mij duidelijk zijn, het voelt goed hier, zeer goed zelf, al zou ik dat ook graag kunnen zeggen wat dat dan is dat mij gelukkig maakt. Wie mij gelukkig maakt, hoe ik het geluk steeds op mijn pad tegenkom...... altijd weer compromisloos en die dat ook van mij verwacht. Leven is zo simpel als wat, je ademt in en uit en de gedachten en gevoelens komen vanzelf.... dat gewoon laten zoals het is, het blijkt niet de sterke kant van de mensheid. Hij wil toevoegen en er iets mee doen. Elke toevoeging aan vandaag lijkt mij er een teveel, ik laat gewoon de dag, dat lijkt mij meer dan genoeg!
Het was als een spiegel in tijd en ruimte, letterlijk maar nog veel meer als metafoor. Ik was getuige van ons eigen falen om het geluk te omhelzen maar des te sterker om het af te stoten om het te verwerpen alsof het vuil was dat we van ons af moesten schudden. Heftige beelden en nog heftiger dialogen gehuld in een jas die schoonheid heet. Lelijkheid in schoonheid of de schoonheid van onze lelijkheid. Woorden en situaties herkenbaar en hard. Hartekop heet de voorstelling met spelers die beheerst en doelmatig elke vezel van mijn bestaan weten te raken. Zelfs de eenvoud van de situatie waarin een vrouw haar liefeling's kip bijna durft te vragen om een ei te leggen omdat de honger niet te harden is, maar dat net ook weer ontkracht omdat het onkies zou zijn zoiets op te dringen aan een beestje! Verdomde beelden en verdomde taal die mij terug smijten daar waar ik hoor, bij de onbekwamen om het geluk te omhelzen, denk ik na de voorstelling. Of ik het mooi vond vraagt een van de acteurs, ik beken dat dat niet zo is, mooi is iets anders , waar wel de waarheid waar ik zal moeten mee leven, als ik tenminste de schoonheid en de liefde echt wil omhelzen. Hartekop een locatieproductie van Het Gevolg in regie van Stefaan Perceval, daar heb ik het over. Het speelde zich af in een hangar of oude loods op een ex-miltair domein, het maakt het allemaal nog killer en koeler dan je verwacht, ook het weer doet mee en laat koude wind voelen. Het speelvlak een immense vlakte gedeeltelijk een wateropvlak die mij als een spiegel laat zien dat wij twee levens leiden, het schone en het lelijke, het goede en het slechte, de liefde en de haat, het omhelzen en het afstoten..... en dat dit altijd met elkaar verbonden zal zijn. We zijn niet in staat het ideaal waar we zo naar hunkeren naar behoren bij te houden, we willen meer en lopen wat zo schoon is voorbij. Ik hoop dat dit stuk nog terugkomt, het is de spiegel die mij wakker houd, waar ik moeilijk woorden voor vindt, waar ik deze ploeg zo dankbaar voor ben! en veel meer dan dat het is noodzaak!!!!
Zinloos/zinvol en de striijd van kunst en educatie!
Alles is zinloos tot ik/wij het zinvol vind(en)! Tot zover de waarheid die staat als geen ander. Niemand kan mij een betekenis opdringen tenzij ik onvoldoende weerstand heb of eigen wilskracht om het niet te aanvaarden. De betekenis geef ik zelf... of dat dacht ik. In de wereld van de volkomen gedachten is alles de eenvoud en eenvoudig. Dan zou iets als educatie zelfs niet hoeven het zou als vanzelf ontstaan omdat er wilskracht en drang naar betekenis is. Nu merk ik dat men aan alles en iedereen betekenis aansmeert die door "wij" moet worden gedragen . Zo is educatie een lastige geworden, een opdringen van betekenissen zonder vraag. Het dood de nieuwsgierigheid, de verwondering ook en zeker en vast ook het dromen. Het standpunt dat ik inneem door jaren met kunst en educatie bezig te zijn is dat alles reeds in de mens ligt besloten, bij nieuwsgierigheid, door verwondering en handelend dromen ontwikkeld hij zicht tot wat hij is. Maakt daarbij gebruik van tal van symbolen en talen om dat voor zichzelf en de soms ook voor de ander, bij nood aan liefde en (h)erkenning, duidelijk te maken. Steeds op zoek naar wat orde in zijn wanorde omringd door liefde en (h)erkenning. Vollop in zijn element zegt men wel eens! Die orde, die ik/wij maken is liefst zo tijdelijk mogelijk anders is er niets dan herhaling en stilstand, is er zinloosheid in de zinvolheid! De volheid die leegloopt zeg maar. Zoiets als voordurend smaakvolle wijn acheterover kappen zonder te smaken en dan snel gaan pissen! Er zijn mensen die zeggen dat (kunst)educatie of het door mij beschreven proces louter een methodiek noemen. Maar dan zou kunst dat ook zijn en denken ook. Ik verbaas mij over het enge interpreteren van begrippen zoals educatie en zeker bij kunsteducatie. misschien moet ik een voorganger zijn woorden gebruiken en zeggen "Pas op!". Pas op met het woord kunsteducatie, noem het gewoon kunst want dat houd het tweede in zich, omgekeerd zou ook kunnen maar dat is een andere gedachte op een ander moment.
"cabanes" , een gebeuren dat mij meenam alsof ik nog geen drie was!
Het was mooi hoe het begon, een acht heel jonge kinderen werd op zondagmorgen meegenomen naar een gebeuren. Het werd "Cabanes" genoemd, het was niet echt een voorstelling maar interventies in een ruimte waar de jongsten met hun ouders of andere volwassenen die hen vergezellen samen kunnen dromen, spelen, exploreren, ontdekken, bouwen, afbreken...... Twee kunstenaars deden af en toe een interventie met geluiden of beweging. Deze keer waren er een violiste en een Sax-speler. Een tiental minuten was er niets dan vooral onrustige ouders die hun kleinsten allerlei richting wilden uitsturen: "kijk eens.... of kijk daar een huisje, een ......". De kunstenaars bleven er onberoerd naar kijken en deden niets. Toen de twijfel wel degelijk toesloeg of er wel iets zou gebeuren nam een van de kunstenaars een inititatief met een paar klanken, geboren als uit eenvoud,.... de stilte daarna, de verwondering was groot, de nieuwsgierigheid ook.... er volgenden nog wat klanken... af en toe, niet regelmatig maar onregelmatig, gebrokkelde tijd of was het gesprokkelde tijd zo leek het wel en er was beweging. Soms werd de nieuwsgierigheid geprikkeld soms ook niet, maar dat deed er weinig toe, zo leek het. Er werd een wondere wereld gecreëerd waar het spelen, zoeken niet meer is opgehouden. Sommigen aarzelden langer dan de anderen, maar uiteindelijk werden allen alsof het een smet betrof aangestoken tot dit gebeuren. Anderhalf uur duurde dit ongeveer zonder ophouden maar met veel wisselende stemmingen, kleuren en klanken.....Ik keek vanop een zijlijn en was verbaasd over zoveel intense schoonheid. Hoe simpel kaan schoonheid dan wel zijn was een opkomende vraag die ik evenwel snel onderdrukte om het geheel niet weg te denken maar te laten wat het was. Je kan jezelf daar ook van vergewissen kijk eens naar de data van "cabanes" op www.despiegel.com (theater De Spiegel maakt muziek-, figuren- en objectentheater).
Centraal in de voorstellingen staat de combinatie van twee artistieke talen: de taal van de muziek, en de beeldtaal van objecten en figuren.
Soms moet ik minstens 200% tijd verliezen alvorens er een zinnig moment in mijn brein ontstaat. Ik ben dus terug aan het werk heet dat dan. Ik weet niet hoe het u dan vergaat maar bij mij slaat te chaos meteen toe, dat is een goed teken probeer ik dan maar. De rust van een paar dagen geleden is meteen omgeslagen in een soort onrust die nodig blijkt, al weet ik nog niet waarvoor. De gezichten om mij heen zijn ook iets minder lachend, al valt dat in ons team wel heel erg mee. Het is vooral op straat dat mij dat opvalt, mensen staren voor zich uit alsof daar in de verte iets geweldigs gaat gebeuren en spoeden zich daarnaar toe. Ik sla twee groene rondes aan de stoplichten over om mij daar over te verbazen en fiets nog een blokje om daar de zon heerlijk op mijn gelaat schijnt. Allemaal tegen de regels van de efficiëntie en het rendement zal men mij wel verklaren, maar het doet zo'n deugd dat die energie alvast gewonnen is. Raar is wat wij een samenleving noemen als die alsmaar in de verte staart naar meer en nog en wat komen moet. Ik laat het hierbij , van wat ik net besefte en dus net voorbij en alweer een herinnering. Wat heb ik aan straks en morgen als dit bewuste wordt overgeslagen, wat heb ik aan "dan" en "als" en "of"...... Ik hou het bij de drectheid al is dat dan 200% verloren tijd ik win er in mijn herinnering mijn humeur voor terug en vooral 500% energie.
Ze staan er omdat ze er staan, de bomen, vooruitkomen is geen wil nog kunde. Ze staan er en dat is het. Ze sterven ook niet, zelfs als ze zijn omgevallen groeien ze door. Hoogstens om elkaar de ruimte te geven ruimen ze plaats. Voorts honderden jaren van stilstaan, niets meer dan dat. Dat moet het grote verschil zijn met ons , met mij, waardoor we af en toe moeten stilstaan, verstilling zoeken, even blijven staan of zitten en daar moeite moeten voor doen, soms veel moeite. Dat wordt dan steevast:tijdverlies, lummelen, luiheid, vakantie ... of wat dan ook genoemd. Maar ik merk dat het nodig is om gedachten een stroom te geven waar enkel het scheppen van wat orde nodig is. Het denken is niet zo simpel als ik dacht, meestal blijf ik steken in wat nagedachte in het voorspelbare nog eens overdoen, in de uitkomst enkel van een variatie voorzien. Ik ben niet op zoek naar het nieuwe, niet op zoek naar wat dan ook maar.... Door de veelheid die ik opspaar tijdens de drukte komt alles vanzelf, tenminste als ik de tijd aan mijn kant neem en hem zelf ben. Ik ben dus nu één en al tijd (og is het één met tijd) en kijk rustig naar een boom die staat, of ik zit op een terras voor mij uit te staren alsof dat voor eeuwig zal zijn, drijf in het water terwijl de zon ... of..... je kan er u wellicht iets bij voorstellen. Sommigen noemen dat vakantie, terwijl ik dat noodzaak zou durven noemen. Nood aan herordening, aan het even niet (willen) vooruitgaan. Waarom ik dat niet meer inbouw als het zo'n noodzaak is, waarom we elkaar met allerlei processen en mechanismen bestoken die we opleiding, bijscholing, congres, steunpunt, beroepsbijeenkomst, ..... studiedag in het slechtste geval noemen blijft een raadsel, maar angst om stil te zijn zal er alvast mee te maken hebben. Het doet mij denken aan het betoog van Stefan Perceval over "het ministerie van dromen" dat we dringend moeten realiseren. Inderdaad stilstaan bij dromen, of bij gedachten zoals ik dat hier noem of het denken zelf. Dat relativeert de nagedachtenis aan vervlogen gedachten die afgekalft zijn tot iets wat past in het dagdagelijkse en dus aanvaardbaar zonder de meubelen te moeten verplaatsen. Af en toe grote schoonmaak in de kop kan geen kwaad staar ik nu voor mij uit, wie weet waar kom ik uit.
"Mijn lijdensweg" uit vorig schrijfsel (Noodzaak en denken!) van gisteren moet wel relatief genomen worden ook al meen ik echt wel lijdensweg als ik probeer te formuleren. Maar het is geen lijden waar je van sterft integendeel, het is een afzien, een steeds weer opnieuw de moed verzamelen om te doen waarvan je denkt dat het nooit goed komt. En een feit is dat het ook nooit goed genoeg kan zijn, laat dat maar voor eens en altijd duidelijk zijn. Het formuleren van gedachten om het denken rond te maken om het compleet en een geheel te maken is een absolute must om vooruit te geraken en daardoor is er "lijden' mee gemoeid. Ik kan dat voorlopig niet anders uitdrukken. Er is ook plezier, maar niet het plezier van zwemmen in de koelte bij een zon die de streek hier opwarmt tot boven de lichaamstemperatuur. Dat is een ander plezier een andere sensatie. Allemaal dezelfde woorden voor een andere betekenis. Dit alles vertel ik omdat ik dringend op zoek moet naar woorden , een schat aan woorden heb ik nodig om verder te geraken. Bij dans noemden we dat ook wel eens dat we tegen het plafond aan het bewegen waren (verleden), tekort aan vocabulair om dat gezegd te krijgen wat je wil zeggen met die nuance die maar beter juist kan zijn. Daar kan ik tegelijk vrolijk en triest van worden van die vaststelling een polariteit die mij helpt verder te gaan dan daar waar ik was gebleven.
In welke
taal ik ook spreek het zal altijd worstelen zijn. Ik worstel steeds
meer met plezier en noem het meestal stotteren in vergelijking met het wat men
een spraakgebrek noemt maar wat veeleer een ademhalingsprobleem lijkt. We noemen
en benoemen de zaken heel dikwijls verkeerd en zo slaat het beschrijven nergens
op. Ik probeerde het eerst met de danstaal, een expressie middel wat mij lag,
waar ik een zeker talent voor had al moet ik dat niet overroepen, technisch
gezien was ik een kluns. Maar behalve mijn technisch klunzen, door het
gebrek aan een bepaalde training in mijn vroege bestaan, was ik goed in
vertellen met mijn lijf in ruimte en tijd. Een Laban adept een aanhanger van de
laat Duits expressionistische dans, al wist ik dat toen zelf niet. Het was mijn
middel om mij een reden van bestaan te banen door de woesternij van
betekenissen. Tot het lijf kreunde en de rug scheuren vertoonde was dit het
middel bij uitstek.Zelfs nu nog
nu ik de dans niet meer beoefen is het mijn taal waar ik goed in ben. Als ik de
danszaal ruik en al dan niet andere lijven voor en rond mij zie, dan ben ik niet te
houden, dan wil mijn lijf vertellen en wil ik het verhaal vertellen. Maar het
ontbreekt mij aan moed en dicipline om er dagelijksmee om te gaan.De zwakheid van jaren waarin zo weinig belang gehecht word aan dat soort vertellen door een omgeving doet de rest.
Mensen
vinden mij nu goed met woorden, niet geschreven maar verteld. Ik moet toegeven
ik heb mijzelf verbaasd door dat verbale talent dat als uit het niets kwam
opgedoken. Ik heb inderdaad geen moeite om op een podium , in een meeting of
waar dan ook een toespraak te houden, een woordje te placeren. Tenminste als ikzelf het onderwerp mag
kiezen en als ik de metaforen waar ik mij veelvuldig van bedien klaar heb. Maar
in deze taal die mij niet is aangeleerd maar als vanzelf ontstond leen ik veel
van anderen, heb ik geleerd door te luisteren naar veel boeiender vertellers
dan ikzelf, hoe ze de woorden aaneenrijgen , hoe ze beelden opriepen die als
vanuit de mist als vanzelf ontstonden terwijl we allen weten dat ze er altijd
waren (oerbeelden). Vertel over de zee en eenieder ook hij die de zee nooit zag
krijgt beeld, zelfs de blinde krijgt beeld al is het in geluid. Noem het heelal
en we krijgen beeld, noem brood, noem en noem en noem en noem en we krijgen
beeld. Neen we krijgen niet hetzelfde beeld, dat zou het geheel al te saai en
te klein maken. We vertellen immers steeds over het grote mysterie van ons
bestaan en de dwaasheid van hoe we daar al stotterend proberen mee om te gaan.
Ik ben daar
dus goed in geworden - in verhalen - bedoel ik. Al slaat de twijfel heel dikwijls
toe als ik mensen hoor vertellen wat ze gehoord hebben in mijn verhaal. Net
zoals bij de dans vroegen weet ik pas wat ik verteld heb als de laaste beweging
het laaste woord is gezegd. Want niet enkel de beweging of het woord maar de
intentie waarmee het uitgesproken is doet een verhaal recht of krom staan, doet
wat het moet doen: zijn ware aard laten zien.
Het is
vergelijkbaar met muziek, hoeveel uitvoeringen van de partitas en sonates van
Bach voor viool hoorde ik al, hoeveel kamermuziek van Schuman, hoeveel Beethoven . En toch
geen twee uitvoeringen zijn dezelfde, behalve de tekens die men noten noemt
op papier gezet, en dan nog. Zelfs hoe een partituur eruitziet, het beeld dus
kan muzikanten al in vervoering brengen. Als ik met mijn dochter violiste in
een winkel met dat soort literatuur terecht kom verbaas ik mij over haar
enthousiasme waarop ze twee -voor mij dezelfde stukken- weet uit te weiden over
net het verschil. Alle voorgaandeis dan ook reden om de muziek keer op keer weer uit te
voeren en ons al dan niet te bekoren. Ook met Poëzie kennen we het fenomeen van
lezen en herlezen en steeds blijven ontdekken.
Maar goed ik
kan dus vertellen maar dat was niet genoeg ik wou en zou ook schrijven. Nog
meer worstellen. Schrijven is een gevaarlijker zaak want ik bedien mij van een middel
waar veel wetten voor zijn gemaakt die mij onbekend zijn. Ik trek mij dan ook
niet al teveel aan van de wetten en maak er zelf, al slaat de verlegenheid wel
veel toe als ik lees hoe het anders en heel dikwijls beter kan. Ook in deze
taal zijn er anderen waar de virtuositeit ver mijn gestommel in de marge
overschrijd. Maar goed ik schrijf en blijf nu al een tijd schrijven. En dan is
de vraag er -waarom ik dat nodig heb-? Vanwaar een noodzaak om te doen wat ik doe.
En net als bij de dans die ik bewoog, het verhaal wat ik vertelde, de letters
die ik een volgorde gaf in woorden die dan in weer andere volgordes verhalen
vormden... gaat het over denken. Niet over nadenken maar over denken, het gaat
over een poging op orde te krijgen van een staat van zijn. Klinkt simpel maar
is altijd weer een lijdensweg. De verleiding is immer groot om steeds maar te
herhalen van wat ik vroeger al wist en deed, om met name het nadenken te
beoefenen in plaats van het denken. Het nadenken is bevestigend is
geruststellend maar is ook stilstaan is niet meer waarnemen en per definitie
saai. Het denken is gevaarlijker, boeiender, vermoeiender ook wel al valt dat
laatste mee als ik me rekenschap geef van de energie die je daardoor
terugkrijgt. Elke voor mij nieuwe gedachte maakt energie en dus levenslust. Of
ik daar bij elke poging in slaag? Neen belange niet, maar de poging is ook al de
moeite, om dan heel af en toe te slagen in een opzet de olympische amulet van geluk
te bemachtigen. En in deze is het waar dat oefenen kunst baart. Al moet je
oefenen dan wel weer juist definiëren. Zo zie ja maar dat het altijd worstelen
zal blijven , stotteren dus, bij gebrek aan een vloeiende adem in harmonie met
elke beweging, elk gebaar, elke stap, elk woord, elke klank, elk beeld dat ik
maak, weerspiegel of veronderstel.
Het is altijd wat simpelder op vakantie, simpelder qua luxe, iets minder gedoe met afspraken en al zeker in moeten en nog moeten. Ook de gedachten lijken dan eenvoudiger minder complex. Het wereld verbeteren, begin bij uzelf, is dan relatief eenvoudig. De druk is eraf zou je dan kunnen zeggen. ook al heb ik mij voorzien van een terrasje met wifi en controleer ik vanop afstand het een en ander zei het met een slagje van" af en toe" met relatief grote gaten tussen in. Het zijn natuurlijk die gaten die het hem doen, die slaan ook toe in mijn verstand, in mijn redeneren en die kunnen opgevuld met echt nieuwe gedachten, ook al is ook dat relatief als de tijd en zelfs de ruimte. Ik had dit al eerder moeten beseffen, dat mijn zijn met inbegrip van alles wat ik doe, nooit wegloopt van mijzelf, ik het steeds meeneem naar waar ik ookga of sta. Het is enkel het perspectief dat verandert , en net dat is zo belangrijk! Ook al kom ik hier waar ik nu zit en die ik niet verklap jaar na jaar terug, het biedt steeds nieuw perspectief ander zicht, nieuw inzicht. Tot dit overgaat wil ik terugkomen om dan nooit meer terug te komen. Ook dat wil ik graag met mijn denkbeelden en gedachten.
Een museum is een verzameling van weten en meer weten geworden, audioguides, QR codes, teksten allom en als je wil en gids al toegift. Ik hou het gewoon bij naar waar "mijn kijken" mij brengt of zijn het "mijn gedachten" die de leiding nemen. Het doet er weinig toe, in ieder geval is het teveel aan weten en wetens waardigheden niet altijd aan mij besteed. Toch niet elke dag, soms hou ik van de ouderwets opgebouwde klassieke tentoonstelling als documentaire, soms hou ik van uitgebredied context en soms hou ik gewoon van gedachten verdwalingen, uit intuïtief gedrag voorkomend uit kijken en mij dan volop laten meeslepen door gevoel en fantasieën. Heerlijk dat er dan niets moet begrepen, zelfs mijzelf niet, het mag allemaal lijken als verloren... en dan vinden, dat is het moment waarop ik niet wacht maar dat ik wel cadeau krijg. Je staat ineeens voor een werk en dan gebeurd het als vanzelf je verdwijnt erin, je gaat erin op om misschien nooit meer weer te keren. Zeker is dat niets meer zal zijn zoals tevoren. Simpel als dat! En dan is er gewoon tijd voor een glas wijn licht gekoeld. De dag mag voor de rest gestolen worden.
