wat anders in het hoofd of het hart blijft steken! Als het mij overvalt, of mij niet loslaat. Maar het kan ook voor het oefenen zijn. Oefenen in waar ik niet in opgeleid ben, oefenen met woorden.
03-03-2012
oefenen in stilte
Als het heel stil is komen ze als vanzelf, als het rustig en stil is dan hoor ik ze. Alsof ze er altijd zijn, dikwijls voorbijgelopen door de rampetanp van de dag , de avond en zelfs de nacht. Het is nochtans de moeite om naar te luisteren. Die gedachten zijn het die ik probeer te vangen. Meestal zijn het bedenkingen bij het gebeuren van alledag, kanttekeningen bij de drukte, kritieken die er echt toe doen. Maar meestal zijn de woorden, de gestes en het geluid er te snel, het overstemd wat mooi en in alle geborgenheid is ontstaan. De kunst van de kunst is het beginnen in stilte, het lege blad, de vrije geest... niet opgefokt door tijd en nog minder door geluid overstemd, door nog meer geluid, vervuild door woorden die niet geproefd zijn en bewegingen of liever gestes die niet weten waar ze echt heen gaan. Het blijft een moeilijk te begrijpen fenomeen waarom ik/we elke keer weer in die val lopen van teveel dat op niets trekt. Soberheid van daden en woorden , ik zal nog wat oefenen in stilte!
Ik ben deze dagen betrokken bij besprekingen over een nota "Groeien in Cultuur" een conceptnota voor cultuureducatie. Het ontstaan heeft een zeer lange voorgeschiedenis en veel bange en donkere dagen, tal van onderzoeken werkgroepen, bemoeienissen van terechte en onterechte aard etc... Het goeie van de zaak: er is een nota door minstens twee ministers (cultuur en onderwijs en jeugd) gedragen. En nu mogen allerlei adviesraden erop inbeuken. Er ontstond in de schoot van de Vlaamse onderwijsraad, de Strategische adviesraad kunsten en erfgoed en de jeugdraad een document, bijna even lijvig als de nota zelf, met wat bedenkingen. Niet dat alles daardoor helderder wordt, neen neen, de meningen en achterliggende strategieën worden gespuugd, gefluisterd, opgesomd, en verwerkt. Maar of we er ook bij stilstaan dat cultuureducatie een breed fenomeen is, dat weet ik zo nog niet. Of we er bij stilstaan dat zelfs fenomenen als IKEA meehelpen aan onze cultuursmaak en niet-smaak, of dat de geluiden uit een radio bulkend ons betekenis aan al dan niet stilte laten geven, of dat de opschriften langs de weg schreeuwend in veelheid van kleuren ons laten kijken naar een wereld van geld en onmacht.... of dat allemaal aan bod komt, ik twijfel ernstig. Neen het gaat zo over eigen belangen van sectoren en heel, heel soms, over de mensen waar we mee werken, waar we voor werken en nog minder dan soms over kunst, ja die is bijzaak geworden. De grote afwezige, maar wel aan de oorsprong liggende van het debat, de kunsten. Ze hebben deze ingepakt in een algemeen begrip "cultuur". Dat deden ze vroeger ook al eens met wiskunde en nu hebben mensen daar schrik van. Zo kan het ook de kunst vergaan!
Soms noemt met het stappen of uitwaaien aan zee maar eigenlijk gaat het over ordenen, gedachten op een orde krijgen. Even de zaken rustig bekijken en een plaats geven. Soms noemt men het kuieren of shoppen in de stad maar dan gaat het weer over loslaten en even vergeten waar men zich zo druk over maakt. Soms noemt men het baden of een sauna-ke doen maar het gaat over ontspannen en de spanning van de voorbije dagen of maanden durven lossen. Soms heet het voetbal zien maar het is het kanaliseren van win-gedrag, oorlog voeren en winnen, de tegenstander verslaan, liefst vernederen met een 3-0 of een 4-1. En soms noemen we het ook kunst bedrijven maar het gaat over energie loslaten, alle opgekropte de vrije loop geven en eruit gooien. Het is allemaal niet wat het lijkt maar het is goed en het gaat goed zo. Maar waarom noemen we de zaken niet zoals ze zijn, dat het een is een middel om het andere de kans te geven. He zou duidelijker zijn als het weer over sport ging over ontspannen over nadenken, want dan kreeg ook de andere kant weer zin. Dan zou nadenken en denken weer onderscheiden worden of energie lossen weer onderscheiden worden van kunst of wandelen zou weer anders zijn ordenen. Er is niets mis met al deze activiteiten maar het verwarren van het een met het ander maakt het allemaal zo onduidelijk. Gewoon zeggen waar het over gaat: ik ga ontspannen, ik ga denken , ik ga nadenken en ordenen, ik ga zwemmen, ik ga oorlog voeren en de tegen stander vernederen, ik ga vertellen...... simpel als wat lijkt me dat en vooral veel helderder.
Wat is dat toch met de mens? Als ik mij kwaad maak en dat wereldkundig maak via deze blog schieten de leescijfers omhoog. Waarom zijn de lezers zo aangetrokken tot mijn frustratie die dikwijls, het mag geweten, gevoed is door onverstand. Het lijkt of ik speel in een moestuin en vooral de perkjes worden gezien daar waar het niet bloeit, daar waar het verdort, verrot, vergaat. En ik, die mij dan kwaadmaak op weersomstandigheden, slecht plantgoed, en mijn gebrek aan kennis om te doen wat moet gedaan worden. Maar om het met het volkstuin- vocabularium te zeggen, de tuinder hij ploegde voort. Met shop en gaffel en de nodige opmerkingen van de buurman, de koffie van de andere buurvrouw zo bouwt en verbouwt hij zijn wereld. Hij noemt het niet ploeteren, hij noemt het plezierig en deugddoend. Maar waarom is men niet geïnteresseerd of alvast minder als ik vertel over hoe hard de grond is en wat ik dan moet doen om hem mul te maken, zodat het zaad grond kan vatten, de wortels kunnen vastgrijpen in dat mulle aardige. Dan krijg ik geen goede raad, zoek hetzelf maar uit en als je eruit bent zullen we wel wat commentaren geven. Des mensen zeggen we dan. Zou het bezorgdheid zijn waarom je mij graag zo kwaad ziet vraag ik mij af. Of is het iets anders , iets wat niet vatbaar is? Ik schrijf de zaken soms van mij af om ze duidelijk te krijgen, om de zaken op een rij te krijgen, om een beeld in mijn gedachten te brengen, een dramatische lijn. De weinige reacties geven mij een vol-ledig beeld van wat ik denk en doe en helpen mij wel degelijk vooruit. Daar ben ik dankbaar voor. Maar het blijft mij benieuwen of het dagdagelijkse van mijn schonen hof u ook kan beroeren, hij is de schoonheid voorbij en mag gezien, ook al is er hier en daar een mislukt perkje, ook dat is schoon. In de onvolledigheid ligt de schoonheid van het volledige toch.
Gisteren werd het mij meermaals duidelijk gemaakt. Hoe zogenaamd recht redeneren zo krom kan zijn als een elleboog in zijn uiterste buiging. Of hoe onder het mom van oordelen het "ver-oordelen" steeds om de hoek loert. Het zijn moeilijke oefeningen voor mensen, blijkbaar. Ik hoorde gisteren iemand een betoog houden over het multi- en interculturele, over integratie ..., een betoog dat bol stond van het wij- en zij-denken. Ik las twee teksten die moesten oordelen, die bol stonden van het veroordelen in plaats van oordelen. Oordelen doe je vanuit welomlijnde criteria, toets je af en verder geef je geen commentaar, de persoonlijke standpunten blijven achterwege. Lastig, lastig, ik wil zo graag mijn mening....... neen dus, niet doen, het gaat immers niet over ons, maar over criteria die vooraf zijn bepaald. Of die dan goed of slecht zijn, doet er al helemaal niet toe op dat moment, dat hadden we vroeger moeten zien! Moeilijk, zo blijkt allemaal. Jawel, ook ik ben daar regelmatig goed schuldig aan, mijn persoonlijk gedacht boven dat van de afgesproken criteria laten gelden en vooral zelf heel graag "gezien" willen worden. Zie mij: ik heb een mening!!! We wilden zo graag kritische geesten, maar zijn dat gaan verwarren met schaamteloos ons gedacht zeggen. Nogal verwarrend wat je dan krijgt: in naam der beoordeeling wordt geoordeeld. Woorden worden dan ineens betekenisloos omdat ze vanuit een persoonlijke mening worden verward met een vooraf uitgezet criterium. Daar kan ik nu goed kwaad om worden: op mijzelf en op anderen, dat maakt in deze niet uit.
Opgejaagd wakker geworden! kwaad koffie gedronken en met plezier aan het werk gegaan!
Er worden mijn werk soms zaken aangemeten die dan niets met de waarheid te maken hebben. Zo zou ik werken voor een organisatie die reeds een lange traditie heeft . Terwijl we een van de jonge spelers in het veld zijn, juist 10 jarig bestaan voorbij en elfde echt actieve jaar bezig. Andere spelers zijn 50,35, 20 jaar bezig.... waar haalt men het vandaan. Ik weet wel ik ben meer dan 11 jaar actief op het veld van de kunsten en educatie maar de organisatie waar ik mag voor werken is dat niet, die is pril en jong en dynamisch en innovatief. Doordat we een trendsetter zijn krijgen we ook heel wat te verduren, door onze impact, die men niet altijd graag wil herkennen. Wat is dat toch vraag ik mij af? Wil men niet, durft men niet, ziet men het niet.... zijn wij onzichtbaar, zetten we de bloemen onvoldoende in de etalage, roepen we op dat gebied niet luid genoeg of te luid??? Men erkend onze waarde dat is zeker maar ziet onze innovatieve kracht niet, jahhhh. Zo ook na twee prijzen voor interculturele educatie twijfelt men nog steeds aan onze inspanning op intercultureel gebied.... Neen wij vernoemen dat nooit dat is waar, maar de realiteit van het werken in Antwerpen maar ook Maasmechelen, Genk, Gent, Brussel, .... heeft ons geleerd dat de monoculturele groep in de samenleving niet meer bestaat, ook al trachten sommigen die mythe koppig na te sterven. Is het verweven zijn, het versmelten , het samengaan dan overal en soepel, ... neen maar wel een realiteit. Ik loop door de stad en kruis, na Amsterdam die op plaats één van meeste nationaliteiten staat voor Antwerpen op twee en New-York op drie, mijn medeburgers van alle windstreken maar ook van alle gezindheden en achtergronden, godsdiensten, diktes,taalachtergrond, sociale klasse.....En ja met de doorsnee daarvan hebben wij gewerkt . Als een klas (basisonderwijs) in een van onze projecten binnenkomt dan komt die realiteit binnen, zeker innsteden als Antwerpen. ooit had ik een project rond concentratiescholen , lang lang geleden zeggen sommigen, het is och arme 14 jaar (toen werkte ik nog ergens anders) geleden. Nu merk ik in de buurt waar we onlangs neerstreken en een van de eigenzinnigste en meest gesloten gemeenschappen van Antwerpen , de traditionele joden leven dat we ook daar mee verweven zijn. Ook in een van onze projecten komen ze voor. Dus vertel mij iets anders om van wakker te liggen. Maar ook ander zaken blijven mij verontrusten als ik mensen over ons hoor (zelden rechtstreeks), .... nochtans ik hou van kritiek omdat die geen oordeel inhoud maar een denkwijze een kijk, heel dikwijls een invalshoek die mij of ons is ontgaan. Daar oefen we ons in in nieuwe invalshoeken. Deze zijn het eten en drinken van onze groei en bloei. Maar de commentaar die steunt op... ja op wat achhhhh Ik kijk vol hoop naar de wereld die we steeds opnieuw verbouwen. Maar neen ik roep niet op elk forum of project,elk dossier, elk debat dat het de dag is die mijn leven heeft veranderd (ten positieve). En neen, ik stel geen medewerker(s) aan die de diversiteit, innovatie,creativiteit,... moeten integreren in het bedrijf, die is er, al gaat dat zoals met het leven zelf, met spelen en proberen en vallen, weer opstaan en verder gaan. Alle medewerkers zijn gekozen omdat ze dat in zich hebben en allen hebben een grillige maar ook zeer geestige achtergrond. Ja ik jaag mij op ! Ja soms ben ik het moe, mij steeds opnieuw en opnieuw te moeten verklaren terwijl iedereen maar vraagt hoe ze dit of dat moeten en of ik geen advieske in de solden heb en als het kan gratis! In het bestuur , de jury of de stuurgroep zitten mag ook altijd, mijn expertise is goud waard als ze gratis is! Kan je nog een lezing(-ske) geven, alsof ik ze uit mijn mouw schut.... Vraag ik nu om de schouderklop, ook weer niet, maar ik wil graag dat de ploeg mensen die dit werk neerzet, die nu al enkele jaren een richting kiest en die consequent uitbouwt en verder ontwikkeld, die wikt en weegt en integer kiest, die nadenkt over duurzame ingrepen processen en handelingen, die zweet en zwoegt,die............ dat die niet in de wervelwind van het opbod -der onnodige eigen borst geklop- wordt meegezogen . Ondertussen ben ik wat opgejaagt, nerveus, kwaad ook, maar nog steeds gedreven om dat te doen wat moet, voortdoen in de richting die we gekozen hebben, meer dan ooit. Waarom dat zo is verzwijg ik even ik wil geen schade berokkenen en het doet er niet echt toe, het zijn gedachten... maar we gaan verder op de weg die wijzelf mogen aanleggen. Uw steun is welkom! Uw warm welkom ook. Mijn dag gaat verder met het plezier van elke dag!
Voorstel en medeplichtigheid, of de tocht van de olifant.
In het halfdonker doet hij zijn voorstel? Hij nam niet de moeite meer licht te bestellen of meer kleur te gebruiken. Dit moest volstaan, twee mensen op het podium die een verhaal vertellen over een tocht van een olifant, een cadeau zo blijkt..... maar dat is allemaal minder belangrijk. Ook de muziek verteld het niet met woorden maar heeft dezelfde tristesse in zich, maar blijft beroereN zodat je de oren niet kan sluiten, net zo min de ogen die door het halfdonker blijven priemen. Het gehele voorstel of de voorstelling die ons door regisseur Stefan Perceval wordt getoond doet geen compromissen, doet zelfs geen moeite om te behagen, ze is wat ze is en ik mag zelf kiezen of ik er iets mee wil. Het verhaal is te bizar om het daarbij te houden, de ondertoon veel minder. Menselijk gedoe over verlangen naar liefde, macht en willen uitoefen op anderen, de eerste de beste willen zijn, het vreemde willen gebruiken voor eigen opsmuk der macht der dwazen. Zo'n voorstelling die ik nooit "mooi" zal noemen blijft wel bij, ze spookt in het hoofd omdat de herkenning er ergens zit. Nochthans het verhaal speelt zich ver weg af, de voorstelling in halfduister. De kracht van theater is weer duidelijk, spoken in mijn brein en zoeken naar wat het voorstel nu weer inhoud, of ik er genoegen zal mee nemen. Daar ligt nu juist het "mooie" van dit gebeuren, niet de voorstelling moet mooi zijn, het gebeuren moet zich voltrekken met mijn volledige medeplichtigheid!
(na het zien van :tocht van de olifant in regie van Stefan Perceval in Hetpalies, Muziek Jef Neve, spel Sien Eggers en Marc van Eeghem)
Terwijl de sneeuw een wit tapijt legt moet ik er toch aan denken dat het allemaal zo proper niet is ! Voetbalfanaten die elkaar uitmoorden, katholieken die in de Singel proberen een voorstelling lam te leggen, .... dat alles naast het dood en verderfverhaal van naties die proberen te hervormen, geheime gevangenissen die maar niet gesloten en gecontroleerd geraken. Allemaal in de werled die hier nu zacht bedekt word door een wit tapijt. Soms zou het moeten kunnen, een nieuwe witte laag leggen en opnieuw beginnen. Behoedzamer met de kleur en vorm omgaan. Ik keek in de spiegel deze ochtend en zag hem, de man van 55 jaar. Bij nader toezien droeg hij een zilveren kroon, hij droeg ze fier als een kind van 5. Alles rondom hem was geluk zo dacht hij, zo keek hij naar de spiegel en zichzelf, bedacht een schone wereld rondom hem. Hij was voor het geluk geboren en dacht dat dat voor iedereen zo was. Tevredenheid blijkt een moeilijk begrip en nog moeilijker na te streven feit. Zo moeilijk is dat toch niet , elke seconde instappen en weten dat dat het is, niets meer en niets minder. Het ene moment kou en sneeuw de ander zon en warm. De ene moment alleen de andere omgeven door samen. Wat is daar nu toch zo moeilijk aan. De man gaat straks een sneeuwman maken om hem langzaam zien weg te smelten, zo zal het vergaan!
cultuur versus kunsteducatie , zuurstof versus herkouwde lucht.
Cultuur: het wie en wat we zijn, opgebouwd in de schaduw van het verleden en getoetst aan elke moment van de dag en het heden dus. Zo zou ik cultuur omschrijven en meteen is het ontdaan van waarde oordelen, ontdaan van "goed en slecht", het is wat het is! Niets meer maar ook niets minder. Kunst gaat echter verder die ordent en her - ordent vanuit een persoonlijke of meer dan persoonlijke kijk. Die spreekt zich uit, niet zozeer over goed en kwaad of echt of vals maar over het wezen van het kijken, luisteren, proeven zelf en dat dan meteen ook weer relativeren aan dat persoonlijke of wat daaraan voorbijgaat. Dat laatste lijkt ingewikkeld en dat is het ook. Als je niet kijkt, luistert, voelt, zoals de norm van cultuur is gesteld dan is het ingewikkeld, als het louter persoonlijk blijft dan is het ook enkel goed voor mijn eigen zijn maar als het dat overstijgt, als het verwijst naar tradities, geschiedenis, wetenschap (wat we weten) dan overstijgt het dat en wordt universeel voor wie het begrijpt. Dat laatste durft nogal eens scheeflopen. Wat weten we immers over geschiedenis en dewelke dan? Over traditie en naar welke traditie willen we refereren. Wetenschap lijkt me nog de eenvoudigst aanwijsbare, maar daarom niet makkelijker te berijpen.
Daarom ook dat men het nu meer heeft over cultuureducatie want kunsteducatie is wat te moeilijk geworden denk ik dan. Al roept men ter verdediging dat kunst-educatie een onderdeel is van de cultuureducatie. Maar is dat zo??? en wil men dat wel? Mij lijkt het eerder het verstoppen van de moeilijke zaken, de kop in het zand, niet gezien nog gehoord. Kunst wint niet echt terrein in crisistijden en zo ook de kunsteducatie niet, zeker als het niet gaat "over" de kunst maar "met" en "door" de kunsten. Ik lees rare zaken tegenwoordig over cultuur en de plaats in onderwijs en vrije tijd. Het lijkt meer een remediëren dan een nieuw standpunt innemen. Over kunst in onderwijs lees ik niets wezenlijks en het is altijd uit het standpunt cultuur beschreven en dus zoals hierboven verteld vanuit gisteren bekeken nooit vanuit een zeer actueel gebeuren dat naar morgen kijkt. Waar hebben we schrik van, denk ik dan, laten vervagen en verliezen alsof ik gisteren kan verliezen? Ja, ik kan het vergeten of laten vervagen , en ja ook dat is niet goed. Maar niet her-ordennen lijkt mij veel essentiëler, en veel en veel erger als we dat niet meer durven of doen. Maar goed ik blaas lucht uit en adem opnieuw in en hoop dat het niet dezelfde lucht is, maar frisse zuurstof en ga verder op mijn pad.
Misschien is zachte dwang niet eens zo mis dacht ik, misschien is het duwen wel nodig, misschien is het noodzakelijk. Terwijl ik zo van vrijheid en vrij zijn in exploratie hou weet ik beter. Als ik mijn geschiedenis beschouw is het mij duidelijk. Het was dikwijls de zachte dwang van een groep, een vriend, een docent, een collega die mij ertoe bracht iets van een andere kant te willen zien. en toen las ik dit op: http://www.bloggen.be/esthetica_michieldesmedt/archief.php?ID=1474162:
"We zijn op 10 november (13u30) met enkele klassen van het zesde jaar naar het toneelstuk 'JULiUS' gegaan in CC 't Vondel. We
hadden deze voorstelling niet zelf gekozen, maar de school had dit voor
ons gekozen. Ik moet eerlijk toegeven dat ik anders nooit naar dit
toneelstuk zou gegaan zijn omdat ik sowieso al niet echt van theater hou
en het toneelstuk zag er eerder saai uit, ook vanwege het feit dat het
een stuk is van Shakespeare, welke ik associeer met ouderwetse
toneelstukken. Onterecht, zo blijkt later. We hadden dit stuk al in de
klas besproken, evenals Shakespeare zelf. Na deze lessen Nederlands was
ik al nieuwsgieriger geworden en zag ik er al helemaal niet meer
tegenop. Mede omdat ik de actuers al had zien figureren in verschillende
series (vb.: W817) en ik me herrinnerde dat ik wel graag naar deze
series keek. Ik vroeg me ook af hoe ze dit toneelstuk gingen vertonen
met maar 3 acteurs, terwijl er veel meer personages zijn. Toen ik het
toneelstuk gezien had, was ik aangenaam verrast."
En toen wist ik het zeker , zachte dwang kan werken als hij niet al te hard en brutaal is, dat evenwicht zoeken is een schone om een tijd mee bezig te zijn. Hoe dwing je zacht: door uitnodiging, door verleiden, door nieuwschierigheid, door toeval, door..... schoonheid kan ook uit zachte dwang bestaan!
Ik kreeg nogal wat reacties van mensen die ongerust waren na mijn nieuwjaarsbrief, anderen werden wat bang, anderen vroegen of het wel allemaal in orde was met mij. Ik kan ieder gerust stellen, het gaat uitstekend met mij, zeker in verhouding tot de mij omringende wereld. Ik hou steeds meer van het liefdevolle bestaan en weet daar steeds meer greep op te krijgen of is het net die greep willen verliezen? Het recept was en is zoals steeds de eenvoud zelf: minder willen en daardoor meer zijn! Het is als in het gedicht van Ed Hoornik "Hebben en Zijn" het is oud, ik weet het, maar de waarheid is ouder. Of zoals het kijken naar een schilderij uit de oudheid of lang vervlogen dagen, waarom zou ik het uitleggen, het staat er! En moet dat laatste niet genoeg zijn. Of neem muziek uit de Barok waarom zou ik daar expeleciet veel uitleg bij hoeven, ze klinkt en is wat ze is. Ik weet het, bij uitvoering of bij studie, zijn veel woorden nodig om het onzegbare een verbale tuch te geven zodat we intellectueel wat verder kunnen, zo hopen we toch! Nochtans heeft het uitleggen mij niet altijd verder geholpen. Het is maar één van de middelen om uit mijn verwarring te geraken net zoals het maken van een tekening, het laten van een zucht, het schrijven van een gedachte....allemaal middelen, met maar één doel, wat orde scheppen in mijn chaos. Er is weliswaar niets mis met mijn chaos behalve dat hij soms ook voor mij te zwaar wil wegen en voor mijn omgeving ondraaglijk kan zijn. Chaos houd mij nochtahns niet weg van de liefde, ik vermoed dat liefde vol is van die chaos en daardoor weer evenwichtig word. Het evenwicht, de harmonie van- neem een partita van Bach- is ook maar tijdelijk, luister met een Oosters oor(mocht dat al kunnen) en je bent al lang niet meer waar je wil zijn. Orde is chaos en chaos is orde die ik niet of nog niet zie. Dat inzicht stelt mij gerust en maak dat ik de puinen van dit bestaan gerust liefdevol kan leven. Of dat het allemaal zorgeloos is daar ben ik lang nog niet uit! "Zorgeloos" wat een woord!
Ik wens mijzelf niets, dan kan het ook niet foutgaan. Zelfs geen voornemens dit jaar, dan kan ik blijven doorgaan zonder schuldgevoel, want ook dat laatste is afgeschaft. Schaamteloos ga ik het nieuwe jaar in. Er is niet echt een doel behalve het bestaan aan zich. Ik wens mijn vrienden ook niets dan kan ik dat al niet misdoen of hen laten hopen op iets wat ik weerom niet gerealiseerd krijg. Dit alles lijkt rustig maar ik heb er lang over gedaan om zover te zijn. De rust van het ogenblik is net dat schone, wat ik iedereen hun, zonder het op te dringen zonder het je toe te wensen zonder het te willen. Stiekem heb ik wel dromen voor u maar ik leer het af ze te formuleren. Ik hou de ontgoocheling voor mijzelf dat doet het minste pijn. Ik kan wel wat dragen heb ik gemerkt en wat ikzelf draag weegt niet op uw schouders. Ik zorg wel voor de lichtheid van mijn bestaan door niets te zwaar te laten wegen. Ik oefen in grammen, micro en pici en liever zelfs nano en als het kan nog beter. Maar mijn slechtheid raak ik niet kwijt, dus als ik alles wat hierboven sta vergeet, dan is het niet de ouderdom die spreekt maar gewoon de aard van het beest dat het niet laten kan. Ik weet het, je verdient beter en schoner, maar dat moet je zelf maar maken, ook dat kan ik niet voor u doen. Zo gaan we 2012 in straks en met het plezier van elk moment kom ik je wel tegen. En als we dat niet willen, lopen we gewoon een ommetje en gebeurd het niet ook goed. Ook samen staren en zwijgen over iets of niets mag. Je ziet het kan niet stuk, ik zie er al naar uit, naar het volgende moment en daarmee bega ik meteen mijn eerste zonde en ook dat is goed! liefs voor 2012 mijn vriend of vijand!
Het is stil buiten, niet echt koud maar grijs! Eindejaar en stil alsof alles nog komen moet. Maar hoe krijg ik het stil van binnen, even zonder grote en kleine gedachten, even zonder fantasie en eigenaardige kronkels. Niet dat ik het echt wil want alles komt vanzelf, als vanzelf. Last heb ik er niet van maar toch hoe zou het zijn zonder dat alles vraag ik mij af. Even stilte om daarna terug door te gaan. Ik zal het wellicht nooit weten want als het ophoud houd alles op. Maar de hunker naar stilte wordt steeds groter, ik zoek ze overal. Laat beelde voorbijseoefen en ik zoek het stilste beeld. overlaatst was ik op een repetitie/ try out van een dansvoorstlelling en ik wou dat het nog stiller was. De begin beelden waren langzaam en vrij stil al waren ze vol van potentieel geluid of lawaai dat was toen nog niet duidelijk. Later bleek dat ze roepen in zich hadden. Maar ik zocht naar nog meer stilte nog minder kleur in het pallet, nog minder woorden in het gedicht, minder geluid in de muziek, minder beweging in de dans... stiller dus. En nu is het stil daarbuiten en begint het door mijn kop te razenn over stilte... dan maar een boek, een beeld, een lied die mij langzaam laat afdrijven naar stilte in mijzelf!
Ik schreef het een jaar geleden (ongeveer) las het terug en merkte dat het nog steeds recht stond:
Het zijn oude symbolen en werktuigen waarvan ik mij bedien, alsof de
wetenschap mij voorbijgegaan is. Alsof er geen geloof is in vooruitgang
en ontwikkeling. Hoe zou het ook anders en wat is dat dan vooruitgaan,
waar gaat dat dan naartoe? Neem nu de knakkers die bezig zijn met
elementaire deeltjesen dan iets zien wat sneller is dan het licht. Is
dat vreemd? Wat weten we eigenlijk en wat weten we niet? We weten
slechts wat er "was" niet wat er "is". Ambetant maar waar. Je ziet ook
wat je weet en niet wat er is. Dus oude werktuigen en oude symbolen en
vooral oude gedachten. Soms moet het allemaal eruit en allemaal
tegelijk. Tabula rasa! Daarom hou ik van ze, zie ik ze graag, zijn
het makkers in een eeuwigdurend gevecht naar "zin" die net zo goed
"onzin" kan zijn. Daarom zie ik ze graag, de schilders, beeldhouwers ,
musici, thetaer- & filmmakers, de dansers al is het op een slappe
koort, de ..... ze bedienen zich allemaal van oude werktuigen en nog
oudere symbolen om te zoeken naar dat wat nooit gevonden kan worden. t'
is ne schone stiel zou mijn grootvader gezegd hebben! Hij wist het.
Over een resolutie Actieplan muziek en vol-ledigheid
Gisteren werd een resolutie Actieplan voor de muziek in Vlaanderen in het Vlaams parlement goedgekeurd. Dat is schoon nieuws zeer schoon nieuws dat zelfs muzikaal in de oren klinkt. Maar toch heb ik een lichte zure oprisping en kleine maar toch een oprisping. Waarom zijn deze resoluties nodig, waarom is het in ons klein deeltje land nodig dit enkel voor muziek te doen. Waarom geen resolutie voor de kunsten tout court? Men maakt gewag van muzikaal gerelateerde problemen in de uitgangspunten voor de resolutie, maar de meeste zijn voor meerdere kunstvormen waar. Het is raar welke status "muziek" krijgt en bedenking in de resolutie dat het voor muzikanten moeilijk leven is van hun kunst gaat op voor alle kunsten toch? Neem de dichters en poëten of de schilders en beeldhouwers, de animatiefilmers en fotografen de dansers en acteurs..... ik kan wel blijven doorgaan met opsommen tot ik alle kunstnaars heb genoemd. Het leven van de kunst is dan ook economisch bedoeld in deze! Een reden temeer om het democratische systeem van subsidies goed te bewaken en vooral niet te minderen , ook niet in economische crisistijden anders zullen die ook artistieke en dus morele, sociale, ... crisissen veroorzaken.
Er is bij de muziek een auteursrechtelijk probleem, dat is waar, met het illegaal downloaden van muziek bvb.... maar dat heeft weinig met muziek dan wel organisatie van onze economie te maken dacht ik. Maar dat is niet enkel bij de muziek waar. De auteurrechtelijke beschreming blijft een zwakke achilles in ons economisch denken binnen de kunsten sector. De resolutie is dan ook vooral economisch en zakelijk gericht en minder gericht op de kunsten aan zich. De verzakelijking van de kunsten is hierdoor weer eens aan de orde. Kunst en zaken doen gaat dat wel echt samen?
En dan nog een kleine oprisping: men stelt dat muziek overal aanwezig is en dat is helaas waar. Door de massale opnames kan muziek gespreid, op zich is daar niets mis mee, maar moet dat echt "overal muziek"?? Moet dat echt, overal afgelikte opnames waar de twijfel toeslaat of alles wel zo perfect kan. Moeten we daar niet omzichtiger mee omgaan, moeten we niet vooral life uitvoeringen stimuleren... dat is zo anders, zo echt, zo schoon ook net door zijn net niet vol-ledigheid!
Kunst is niet het bestaan van het werk zelf maar de overdracht die het pleegt. Een gebeuren op zich dat zich afspeelt tussen mensen en hun gedachten. Het kan individueel, dat is dan ego gericht en lijkt me niet zo interessant, tenzij het enig inzicht in het eigen functioneren verschaft! Interessanter lijkt mij als het deelt met meer, zonder afbreuk te doen aan zijn authenticiteit, moeilijker ook. Een oorspronkelijk en in wezen individuele kronkel universeler en dus deelbaarder maken is niet simpel maar in deze noodzaak! Deelbaar of mededeelbaar daar zijn we enkel schijnbaar goed in, vooral als het gaat om nieuws dat reeds is gekend of slecht voortgaat op wat we al weten. Het vormgeven aan wat ook voor mijzelf onbekend is en slechts al lopend ontstaat is van een schoonheid die ver boven de herhaling staat. Niemand beloofde dat het makkelijk zou zijn, maar niemand vertelde mij ook dat het zo heerlijk zou zijn... dus ik ga eigenzinnig verder met denken tot het ooit ophoud!
Wat hou ik van kunst. Kunst die kraakt en raakt die roert en beroerd, die smaakt en maakt, die slaat en haat, die streelt en teelt die van alles en nog wat doet zonder dat het moet. Maar wat haat ik alles wat rond die kunst hangt. Dat gedoe met ons kent ons en ik weet beter, met zie mij en geen ander. Al dat gedonder en name dropping. Met het blasé van namen en geen inhoud, met het gestoef over hebben en investeren over kopen en verkopen. Kunst moet niets en zal nooit iets moeten, het is er en dat moet genoeg zijn. Het gaat immers over "denken" en niet over "na-denken". Dat constateerden we met twee een dag of twee geleden terwijl we naar geschiedenis staarden. Denken is immers kunst op zichzelf, nadenken is te eenvoudig het gaat immers voort op wat al is en is hoogstens een variant. Denken is lastig is moeilijk en meestal zijn we te lui, te gemakzuchtig, te vatsig ook om het te doen.... maar het is zo schoon als je er wel toe komt. Geen kunst, geen wetenschap zonder het denken! En het denken zelf is ook al zo schoon. De roes van het denken, van het verstrikt raken in de vraag die de vraag en dan nog een en dan geen antwoordt biedt die uitsluitsel geeft. Hoogstens een richting een vleug nieuw of ander zicht.... meer hoeft niet. Het overstijgt de dwaasheid van gisteren te willen blijven en enkel naar morgen gaan met het gedacht van gisteren, "het nagedacht" of "de nagedachtenis" maar aan wat, een stilstand? Laat mij maar af en toe toe te denken dan weet ik dat ik besta en de schoonheid van de kunst is net dat! Even niet nadenken maar denken!
Het mag niet! Je doet dit en dat niet! Doe dat anders! Auto rijden ongezond maar het mag! Pintje drinken niet ongevaarlijk maar het mag! Beide samen mag dan weer niet! Marathon lopen niet ongevaarlijk maar warm aanbevolen. Sigaretje roken is mishandeling als er kinderen in de buurt zijn, als je alleen bent geen probleem maar dan niet op café! Is strafbaar als je het in openbare gebouwen doet ten zei ze ergens een hok daarvoor hebben met de nodige afzuiginstallaties. Over sigaren spreekt men niet! Over pijpen wel maar dan gaat het steevast over iets anders. Drugs zijn relatief verboden maar soms ook niet als je ze bij de apotheker kan krijgen.... Het gras afrijden lijkt dan weer onschuldig maar mijn buur krijgt er niesbuien van.... Teveel koffie drinken mag wel zelfs voor een automobilist, teveel melk ook! Uren lang tv kijken naar niets staat niet echt progressief maar het kan geen kwaad. Te lang op de Blackberry of de Iphone is dan weer een progressieve look maar totaal waardeloos, maar het staat goed, zeker op een worldforum voor creativity...... Het is soms moeilijk de regels achter de regels te begrijpen, logica is zoek want dan zouden we moeten denken en we willen enkel nadenken wat reeds voor ons is bedacht.... dat noemen we comfort denk ik, al weet ik dat nu niet zeker meer. Mijn regels zijn zoek geraakt in de veelheid van reglementen die de regels proberen te stroomlijnen. Teveel lijnen of teveel mensen die regels maken denk ik dan. We zijn met teveel dat is duidelijk en dan toch alle moeite doen om het schijnbar op gelijkheid te doen lijken. Dta moet toch beter kunnen!
Waar is die stilte? Waar is het ruizen en de golvende beweging van het graan in de velden gebleven? Zijn er nog zachte woorden en toch overvol van betekenis, zoiets als liefde. Waar is mijn tevredenheid met weinig en minder dan dat? Waar is de schoonheid van een moment... ik vergat te kijken en te luisteren laat staan voelen en proeven. Het is simpel als wat! Gewoon bestaan en niets meer dan dat, dromen mag zolang ik ze maar niet onoverdacht naloop als een werkelijkheid die de droom overstijgt. Gewoon zout op de tong en weten dat het smaakt als zout en daarna wat zoet om het vorige te contrasteren zonder oordeel over goed en kwaad.
Waar is de rust in mijn denken, het stopzetten van "het moeten" en weten dat het dan als vanzelf verder gaat. Niets zo dwaas als dwang te moeten denken dat "het denken moet" en het daarmee naar de verdoemenis helpt. Niets zo dwaas als het oordeel dat alle denken stopzet, dat een eindpunt is. Tenzij ik een punt wil hoef ik dat niet! Waar is de rust van het niet moeten en gewoon zijn, niets meer of minder.
Waar is mijn streven zonder oordeel in alle stilte en rust? Gewoon een motief voor elke seconde. Meer hoef ik niet zo blijkt. En dan is ze er weer de verleiding die straks heet of die andere die morgen heet of overmorgen, volgend jaar, voornemen, wens,.... Ze zijn met velen die erin slagen mij te verleiden tot enige dwaasheid. En ja een dwaas ben ik, al meermaals met de kop tegen de deur gelopen, builen en blutsen in overvloed en nog niet(s) geleerd.
Ik staar naar de letters, de woorden, de zinnen die zich vanzelf lijken te vormen... een onuitputtelijke bron van stilstaan in stilte, die meer is dan alle muziek bij elkaar, die de schoonheid heeft overtroffen. Ik weet dat het straks weer ophoud, dat dit onhoudbaar is zoals het geluk zelf. Ik ga terug, maar even nog, heel even is er stilte....
Worldforum Creativity doet zich voor als nieuw en is bijzonder hiep. Zonder Ipad of Iphone ben je een outsider. En toch op dat soort fora wordt vooral na-gedacht in plaats van te denken. Daar is allang geen tijd meer voor. Ik had er een plezierige tijd met al het denkwerk van anderen te overdenken en er over-na te denken. Het stimuleerde tot nu toe niet mijn denken, dat is een stap verder, eentje die lastiger is ook want dan moet ikzelf het doen. Nochtans de inspiraties waren er, de associaties ook, zelf de bi- en trisociaties bleven niet uit. Maar dan nog de moed hebben ze vast te pakken, ze zelf te ontwikkelen, ze neer te zetten in een vorm ontbreekt alsnog. Het denken is ook pas rond als ge het formuleert in welke taal dan ook: verbaal, beweging, klank, ...... Het formuleren dwingt een punt af! Het formuleren houd een besluit in al is dat voorlopig het is er één die meetelt die niet loslaat, niet vrijbvlijvend is, het is er en dat is al iets op zich. Bij het nadenken kan je ook formuleren maar de oorsprong is van iemand anders dus wat erop volgt is een reactie. Niet dat dat minder is maar toch, ik hou van oorspronkelijkheid, in zoverre ik al in staat ben daar iets in voor te stellen behalve het feit dat ik er ben, en dan nog is dat ook maar een reactie op eerdere conceptmakers! Het was een vroeger baas (?) die mij opmerkzaam maakte dat ik niet moest na-denken maar denken! Toen was ik nietsvermoedend dat dit mij een leven lang zou bijblijven. Een schonen erfenis trouwens! Dus duw ik mij weer richting denken , wetend dat dit alles op zijn kop zal zetten!
