Dat scheidsrechters aangevallen worden door supporters of spelers is niet nieuw. Op Youtube zijn tal van filmpjes te vinden waar de man in het zwart moet rennen voor zijn leven, achternagezeten door een horde op hol geslagen spelers of supporters. We krijgen het vaak mee als een komische voetnoot in het nieuws. Toegegeven, het is best een grappig zicht wanneer zo'n scheidsrechter begint te rennen voor zijn leven.  Monteer er nog een leuk muziekje onder en je hebt top entertainment. Maar de realiteit is om minder vrolijk van te worden. 

Scheidsrechters nemen al langer dan vandaag de rol van pispaal op zich. Vorig seizoen kregen de scheidsrechters uit eerste klasse nog bakken kritiek over zich heen omwille van hun lamentabele leiding.  Er zouden te veel fouten gemaakt worden, die ploegen belangrijke punten kostten. Ook de media gooide zich gewillig op zijn prooi. Hierdoor hebben scheidsrechters meer en meer de perceptie tegen. Het is een strijd die de scheidsrechters niet kunnen winnen. Hoe vaak hoor je wel niet hoe slecht de arbiter vandaag alweer niet was. 'We hadden minstens twee penalty's moeten krijgen en die tackle verdiende zeker een rode kaart.' Kritiek mag en moet zelfs, maar het wordt op den duur geen pretje meer om als scheids telkens weer met verwijten opgezadeld te worden.  Als een speler een goede match speelt wordt die al gauw op handen gedragen door het publiek. Fluit een scheids een goede partij dan deed die niet meer dan zijn job. Het is in dit klimaat dat onze scheidsrechters vakwerk moeten afleveren. Il faut le faire. 

Bij de voetbalbond lijkt men te zijn wakker geschoten. Een informatiefilmpje moet het belang van de scheidsrechterij aantonen. No wistle, no game is daarbij de leuze. Voor aanvang van elke gespeelde wedstrijd  dit weekend wordt er ook nog eens een minuut stilte gevraagd en wordt het probleem opnieuw onder de aandacht geplaatst. Allemaal goed en wel, maar dient het probleem hier niet bij de wortels te worden aangepakt? Al van jongsaf worden spelertjes onder druk gezet om te winnen. Winnen, winnen, winnen, winnen, winnen, lijkt alles waar het om draait in het voetbal. Terwijl spelvreugde zeker bij de jeugd toch voorop zou moeten staan.  Spelertjes krijgen een beloning en een schouderklop bij winst en verwijten als ze verliezen. Winnen of verliezen, het maakt voor veel voetballertjes vaak een wereld van verschil. Het is die ingesteldheid die er mee voor zorgde dat een Nederlandse scheidsrechter zijn hobby met zijn leven moest bekopen. Moeten we dan maar meteen alle competities gaan afschaffen? Neen, zeker en vast niet. Net als in het gewone leven moet de jeugd beter leren omgaan met verlies. En net daar is een belangrijke rol weggelegd voor de jeugdtrainers. Als ouder help je je kind ook door het voetbal op jonge leeftijd te relativeren. 

Scheidsrechtertje spelen is voor veel jongeren onder ons nog steeds een droom. Ondanks het tekort aan scheidsrechters stromen op 14 a15 jarige leeftijd nog meer dan genoeg jongeren in. Alleen is de uitstroom,nog voor die scheidsrechters de volwassen leeftijd bereiken,gigantisch. Ervaren scheidsrechters, gepakt en gemazeld door jarenlang metier, worden steeds zeldzamer. Als jonge (beïnvloedbare) scheidsrechter moet het allesbehalve tof zijn om uitgemaakt te worden voor het zwart van de straat. Ook in de provinciale reeksen stelt zich een almaar groter probleem. Ver weg van alle mediadrukte en televisiecamera's is de drang om te winnen haast groter dan in eerste nationale. Opgepompt testosteron in combinatie met vette winstpremies werken bij veel voetballers op dat niveau als een rode lap op een stier. En dan durft het wel eens uit de hand te lopen en is de scheids vaak kop van jut. Ik ben vorig seizoen één keer naar een match in provinciale gaan kijken (een streekderby, maar ga hier geen namen noemen . Het was niet netjes wat de scheidsrechter in die wedstrijd toen over zich heen kreeg. Maar ja, kan je het de heren voetballer verwijten. De eer van het dorp staat namelijk op het spel.  Het is een feit, scheidsrechters zijn niet meer of niet minder dan het zwarte schaap van de familie. Hoewel ze eigenlijk niets dan respect verdienen. 

Aanleiding van dit schrijven is de samenvatting van de wedstrijd Ajax-PSV. Een bijzonder jong en fris Ajax nam er de maat van een geroutineerd elftal als PSV. Opvallend in die wedstrijd, het verschil in de gemiddelde leeftijd van beide elftallen. Bij Ajax bedraagt die 21,8 en bij PSV ligt die op 23,7.  PSV werd gedurende de hele wedstrijd voor het eigen doel gedrukt en de jonge Fischer, pas 18, bekroonde een fenomenale wedstrijd met een doelpunt en een assist. Ajax bewijst al meerdere decennia dat investeren in de jeugdopleiding de moeite loont. De troepen van coach Frank De Boer tellen maar liefst 18 jonkies onder de 21 jaar in de kern. Veruit het meest van al de topteams in Nederland en België. In België is het verrassend Cercle dat de meeste U21 spelers onder contract heeft staan, 14 in totaal. 

Als we beide competities naast elkaar leggen zien we dat Nederland op het vlak van kansen geven aan de jeugd het beste uit de verf komt, hoewel het verschil niet zo groot is als iedereen zou aannemen. In Nederland telt de gemiddelde kern van een Eredivisionist 10 jongeren onder de 21. In België zijn dat er net geen 9, met als negatieve uitschieter Beveren. Daar krijgen amper drie jongeren onder de 21 een kans in het eerste elftal. Het heeft ook veruit de oudste kern van de lage landen met een gemiddelde leeftijd van 26 jaar. In Nederland heeft NAC de oudste kern, gemiddeld 25,3 jaar. In België ligt de gemiddelde leeftijd van een prof op het hoogste niveau op 24,5. In Nederland op 23,8. Al bij al vallen de verschillen dus nog best mee. Opvallende conclusie is dat de ploegen met de minste jonge spelers in Nederland (Roda, Willem2) onderaan geposteerd staan. In België is het iets wisselvalliger op dat gebied. Een ploeg als Cercle met heel veel jeugd staat op de laatste plaats. Daar staat dan weer wel tegenover dat Beveren-Waasland met amper drie jongelingen voorlaatste staat. We kunnen hier dus geen algemene conclusie uit trekken. 

In België is Standard met 22,9 gemiddeld de jongste ploeg. In Nederland is die eer weggelegd voor AZ (21,7).  AZ telt met Ajax ook het meest aantal spelers onder de 21 in de kern (18). In België is dit verrassend Cercle (14) voor Beerschot en Club Brugge. 

Toch mogen we hier enige nuances maken. In Nederland krijgt de jeugd toch iets sneller zijn kans in het eerste elftal. In België vormt de jeugd in de meeste gevallen niet meer dan een opvulsel om aan de wettelijke verplichtingen ivm het aantal homegrown spelers te voldoen.  Hoewel ploegen als Lokeren, Genk en Anderlecht hun jeugd ook effectief aan het werk zet in de eerste ploeg. Het ligt ook voor een deel aan de mentaliteit die in Nederland heerst. In België bouwt men toch graag enige voorzichtigheid in, terwijl men je in Nederland gewoon voor de leeuwen gooit als men denkt dat je er klaar voor bent. Dat was zeker en vast het geval met Jetro Willems, die op het afgelopen EK de geblesseerde Pieters moest komen vervangen bij Oranje. Willems had bij zijn debuut op het EK amper een handvol wedstrijden gespeeld met PSV en mocht zich al meteen op het allerhoogste niveau gaan bewijzen. Willems werd meteen ook de jongste speler ooit op een EK met 18 jaar en 83 dagen. De vorige recordhouder was niemand minder dan onze eigen Enze Scifo, die 18 jaar en 115 dagen oud was toen die op het EK van 84 mocht debuteren.  Of je er zulke spelers een plezier mee doet is een andere vraag. Voor Scifo pakte de gok goed uit, maar voor Jetro Willems werd het een eerder nare ervaring.