Gianluigi Buffon was voor aanvang van de wedstrijd Engeland-Italië zonder enige twijfel de meest opvallende figuur op het veld. Met het hoofd lichtjes achterover gebogen en de ogen gesloten zong Buffon het Fratelli D'Italia mee uit volle borst. Hij was niet de enige. Ook Cassano en Pirlo lieten zich niet onbetuigd en zongen uit volle borst mee. Zelfs bij bad boy Balotelli zag je de lippen licht op en neer gaan. De meest eigenwijze voetballer die keurig het Italiaanse volkslied meezingt. Het toont meteen de emoties die volksliederen kunnen losmaken. Ook langs Engelse kant werd God Save the Queen duchtig meegezongen, al moesten de Engelsen daarvoor minder moeite doen dan de Italianen. God Save the Queen is dan ook  een van de kortste volksliederen in de wereld. Jammer, want het Engelse God Save the Queen, overigens niet officieel erkend als volkslied, is een van de mooiste volksliederen ter wereld. Ik had dit jaar de eer en het genoegen een kaartje te bemachtigen voor Engeland-België op Wembley. Wanneer je dan 80.000 Engelsen uit volle borst hoort meezingen en Queen Elizabeth op het reuzescherm verschijnt krijg je zelfs als Belg kippenvel. 

Kippenvel, het woord is eruit. Volksliederen laten mij nooit onberoerd. Vaak is de geschiedenis van een land vervat in één lied of melodie,  hoewel het Spaanse volkslied La Marcha Real bvb geen bijhorende tekst heeft. Dan wordt het natuurlijk moeilijk om het volkslied luidkeels mee te zingen. Jammer, want het levert steeds mooie plaatjes op. Het is vaak ook al een indicatie welke kant het met het elftal zal opgaan. Zit de sfeer goed dan zal er meestal duchtig worden meegezongen en wordt er op het veld voor elkaar door een  vuur gegaan. Het volkslied verpakt als een of ander strijdlied. Dreigt er een koude oorlog binnen het team dan merk je dat meestal al bij het volkslied. Het meest frappante voorbeeld is Frankrijk op het WK van 2010.  Kersvers bondscoach Blanc maakte er bij zijn aanstelling een erezaak van om iedereen te verplichten mee te zingen.  Er werd op dit EK gezongen door de Fransen, maar van ganser harte was het zeker en vast niet. Wat een enorm contrast met de Grieken of de Italianen. Samaras en co leken wel Griekse goden op oorlogspad. Ik wil maar aangeven dat er misschien wel een rechtstreeks correlatie is tussen het zingen van het nationale volkslied en de prestaties op een groot tornooi. Duitsers zingen van nature ook steevast een voor een het volkslied mee. Er zit dus maar een ding op voor onze bondscoach Marc Wilmots. Hij moet iedereen verplichten mee te zingen met ons nationaal volkslied, hoewel je zoiets natuurlijk niet kunt forceren. Het volkslied staat in weze symbool voor de nationale trots van een land. Het verbindt en verenigt een volk.  Vandaar  dat de Brabanconne perfect in dezelfde maat kan worden meegezongen in de drie landstalen. Een soort van  communautair akkoord avant la lettre. Het frappantste voorbeeld is misschien wel de doortocht van Noord-Korea op het vorige WK. De Noord-Koreanen waren alles behalve geliefd op het WK, maar stalen wel de harten van velen toen er een close-up werd getoond van een schreiende Jong Tae-Se. Hoewel de meesten hun tranen nog net konden bedwingen rolden ze rijkelijk bij Jong Tae-Se bij het aanhoren van het Noord-Koreaanse volkslied. De Noord-Koreanen gingen strijdend ten onder en wisten zowaar te scoren tegen de Brazilianen.  Al zal Jong Tae-Se in zijn land geen uitzondering zijn. Dat zag je bijvoorbeeld ook bij de begrafenis van Kim Jong-Il.

In sommige gevallen worden volksliederen ook misbruikt om een politiek statement te maken. De Verenigde Staten waren serieus in hun eer gekrenkt toen Tommy Smith en John Carlos bij het behalen van hun Olympische medaille op de Spelen van Mexico 68 de Black Power groet brachten. Ze wilden hiermee uiting geven aan de rassendiscriminatie die er op dat moment nog steeds heerste in de Verenigde Staten. Een recenter voorbeeld is de bekerfinale tussen Barcelona en Athletic Bilbao dit jaar. Een finale tussen twee clubs uit Baskenland en Catalonië, die werd gespeeld in het Koninklijke Madrid. Voor aanvang van de finale wordt traditiegetrouw het Spaanse volkslied gespeeld, al duurde die dit jaar amper 27 seconden om de gemoederen niet te verhitten. Het volkslied werd door beide kampen onthaald op een striemend fluitconcert. Het jaar voordien, toen de finale ging tussen Barca en Real, vonden de autoriteiten er niks beters op dan het volkslied met 120 decibel door de boxen te jagen om het fluitconcert van de Barca-fans te overtreffen. 

Het nationale volkslied is mede de trots van een land en dan spring je daar als organisator van een evenement best zorgvuldig mee om en neem je best geen voorbeeld aan de Belgen. Tijdens een vriendschappelijke interland van de Rode Duivels tegen Slovenië drie jaar geleden werd verkeerdelijk het volkslied van Slowakije gespeeld tot groot ongenoegen van iedereen met Sloveens bloed aanwezig in het stadion. Ter compensatie werd  het Sloveense volkslied alsnog gespeeld onder de rust.  Toch gebeuren er wel meer pijnlijke vergissingen. Zo moest de Tjechische communicatiemanager opstappen omdat hij voor aanvang van de interland tegen Letland het Litouwse volkslied speelde. Tijdens het vorige EK beging een Zwitserse zender een wel heel pijnlijke vergissing. Tijdens een wedstrijd van Duitsland werd op teletekst het Duitse volkslied ondertiteld met de tekst van de nazi-hymne. En hoewel men in Kazachstan liever niet herinnerd wordt aan Borat werd na afloop van een schutterswedstrijd in Bahrein een Kazachse atlete gehuldigd met het satirische Kazachse volkslied uit de film Borat. Hilariteit alom op de tribunes, maar de atlete in kwestie kon er blijkbaar niet om lachen. Net zomin als de hele Kazachse gemeenschap.