Stel...ik maak -op basis van jaren/maandenlange ervaring, vergaard tot 1 april laatst- iemand wegwijs in ...saigon. Voor geldafhaling moet je CBA atm zoeken (hoge afhaallimiet en lage commissie....wil je goedkoop en toch goed vegetarisch eten, bij CatTuong of Lien Huong zit je goed....het centrale busstation is Benh Thanh, van waaruit vrijwel alle bussen naar zowat alle plaatsen in saigon vertrekken!!! Volgt iemand mijn hierboven aangehaalde raad op, zeg maar op allerheiligen, 1 november, die houdt me garant voor een gepatenteerde leugenaar. CBA of commonwealth bank heeft haar vietnamese operaties definitief gestaakt en alles overgeheveld naar de vietnamese bank VIB, maar de interessante voorwaarden zijn meteen ook verdwenen. CatTuong in de CMTT heeft definitief de deuren gesloten en Lien Huong is verhuisd uit het duurdere district 1 naar district 3. Ben Thanh busstation, perrons incluis, ligt tegen de grond.....daar uitgerekend hebben nu de metrowerken plaats, met als gevolg dat ook de pittoreske Ben Thanh markt vrijwel volledig aan het oog onttrokken is. Busstation verhuisde naar het nabijgelegen Ham Nhgi, waar in de lengte de bermen tussen auto-en bromfietsenverkeer voorlopig dienst doen als geimproviseerde busperrons. En waarempel, gisteren nog niets, maar vandaag was men aan de andere zijde van de avenue.....letterlijk nieuwe perrons aan het oprichten. Op mijn vraag of dat blijvend of tijdelijk was konden de arbeiders daar geen zinnig antwoord geven. En verder kan worden waargenomen dat bepaalde zaken niet meer bestaan (de viva coffeeshop in Tran Hung Dao of de hemdenshop May 10 in de CMTT bv) en er nieuwe zaken bijkwamen (coffeeshops Vietphin in CMTT of Vy in de Nguyen Cu Trinh). En de winkel waar ik anderhalf jaar terug mijn smartphone kocht is een IT megastore geworden...overgegaan in andere handen. En vanuit de vierde verdieping -sinds kort ook met lift! - van de univ waar ik Vietnamees leer zie ik in oostelijke richting -district 2- dat de talloze skyrise appartementsblokken als paddestoelen uit de grond zijn geschoten. Vooral van daaruit lijkt het alsof ik op vier jaar tijd in een tijdcapsule....in andere stad werd gecatapulteerd......
Dat het met staatsbedrijven niet altijd kommer en kwel is, bewijst Vinamilk (waarde geschat op zowat 8 miljard usd, operationeel in 30 landen, incl.usa) met succesverhaal: staatsbelang is er 45% en er zijn plannen om het 49%-plafond buitenlands kapitaal op te heffen, maw het buitenlands 'aandeel' mag stijgen - toch wel een stoutmoedige beslissing in een...communistisch land! En in een ander kroonjuweel, Sabeco (Saigon Beer Company), gaat de staat zijn belang meer dan halveren, maw het terugbrengen van 89% naar 36%. Een deel van die staatsinbreng gaat naar de beurs (de Hose, Ho Chi Minh Stock Exchange), de rest wordt in de etalage gezet en verkocht aan de hoogste bieder (een transactie van minstens 1,8 miljard usd). Op 7 sept 2016 reeds maakten zowel Trends als De Tijd gewag van interesse van AB InBev, dat toen bezig was de overname van SabMiller te finaliseren. Saigon Times in dec 2016 maakt melding van meerdere kapers op de kust - o.m. het in Vietnam zeer sterke Heineken (heeft er een marktaandeel van 25%) - om Sabeco dat goed is voor een marktaandeel van...40% weg te snoepen.
Kortom, Vietnam is een snelgroeiende biermarkt, elk jaar worden ongeveer 1
miljoen jonge Viets 18, de wettelijke 'drink'leeftijd. Vorig jaar werd in Vietnam
zowat 4 miljard liter bier geconsumeerd (een 43 liter per persoon) en wat
ligging betreft, is Sabeco uitstekend, met zijn 24 brouwerijen waarvan 16 in
het zuiden (kost voor transport en distributie kan laag worden gehouden),
want het zuiden neemt om en bij 60% van de bierconsumptie voor zijn
rekening (tegenover slechts 35% voor het noorden). Voeg daarbij dat
constant en masse de Vietnamezen het platteland/de provincies verlaten
om zich te settelen in de steden (vnl Saigon in het zuiden), waar bijna dubbel
zoveel bier wordt 'verzet' dan in de provincies....
Wie de hoofdzetel wil vinden, moet daarvoor naar district 5, meer bepaald naar de nguyen chi thanh, waar bij voorbijlopen de reuzegrote 333 (bababa), de Saigon Lager en Saigon Export afbeeldingen aan de gevels opvallen en waar een bierluchtje hangt. Cynische speling van het lot misschien, even verder in dezelfde straat bevindt zich Cho Ray, het grootste ziekenhuis van Ho Chi Minh city.
blik op Vietnamese economie: het 'communistische' restant
Vietnam is zeker het laatste decennium een heel eind opgeschoven van 'centraal geleide' economie naar 'vrije markt'-economie, met heel wat opportuniteiten, maar ook heel wat 'threats'. Een pijnlijke achilleshiel blijven de SOEs, de 'state-owned enterprises', de duizenden grote tot zeer kleine staatsbedrijven, met hun gebrek aan transparantie, gebrek aan efficientie, hier en daar een zweem corruptie en het dragen van een enorme hoeveelheid 'bad debt'. Een aantal jaren terug werd het "equitisation"-proces in gang gezet, een typische Vietnamese variant van privatisering. SOEs zouden worden omgevormd tot joint-stock companies (plc), waarbij aandelen publiek worden verhandeld, of die zouden worden verkocht aan strategische investeerders....van buitenaf. Maar het proces verloopt erg traag en erg stroef (er blijken niet eens 10% van de doelgroep geconverteerd!), wellicht ook omdat de staat voor een significant percentage eigenaar wil blijven. Gevolg is dat dus jaarlijks nog altijd grote hompen staatsfondsen in soms bodemloze putten worden gestort. 'Saigon Times' (febr 11,2017) bevestigt
dat het riante economische succes, met jaarlijks groeicijfer van om en bij 6%,
op het conto dient geschreven van de FIEs, de 'foreign-invested enterprises'.
Denken we maar aan de grote 'kanonnen' Samsung en HondaVietnam. De
FIEs nemen zowat 26% van de totale investeringen voor hun rekening, ze
vertegenwoordigen meer dan 50% van de industriele produktie en zelfs 70%
van de export!! Uit bovengaande cijfers blijkt dat 's lands economie een
onevenwicht vertoont, met een overduidelijk 'overgewicht' van buitenlandse bedrijven, en net daarin schuilt een niet te onderschatten 'threat': Vietnam is interessant omwille van haar lage lonen......eventueel geconfronteerd met hogere lonen zouden buitenlandse bedrijven Vietnam wel eens de rug kunnen toekeren.......
Is Vietnam een communistisch land ? Politiek uitgesproken ja! De partij (en bij uitbreiding de regering, de 'national assembly'enz) is politiek het alfa en omega. Economisch dan? Economisch heeft het deels wel (later meer), grotendeels nog weinig te maken met communisme. Sinds de 'doi moi', de economische hervormingen beginnend eind jaren 80 en het opengooien van de grenzen voor buitenlandse investeringen/ondernemingen, is Vietnam gaandeweg de weg opgegaan van een 'vrije markteconomie'. Het overweldigend economisch succes van China, als te volgen voorbeeld, was er niet vreemd aan. Bovendien zorgde de toenemende globalisering dat ook Vietnam vrijwel plots uit zijn isolement moest breken. En laten we wel wezen, zelfs als het buitenland zich te kritisch zou uitlaten over het niet tolereren van dissidente stemmen, het communistisch politiek establishment zorgt voor de allernoodzakelijkste stabiele factor die het mogelijk maakt dat buitenlandse bedrijven er zonder risico kunnen gedijen!!
Heeft het dissidente Bloc8406 dan geen invloed gehad? Uit "Premiers pas de
la future revolution politique?" (Indomemoires hypotheses.org) maak ik op
dat de partij/regering zich de laatste tien jaar weliswaar flexibeler heeft
opgesteld - door o.m impulsen van dissidente stemmen, niet te vergeten het
internet en vooral de toenemende internationale integratie. De politieke
macht heeft wat meer van zijn 'essence totalitaire' losgelaten, om te
evolueren naar een 'autoritarisme negocie'! Wat niet wegneemt dat de
dissidente slogan 'la democratie ou le chaos' naar de prullenmand werd
verwezen; integendeel, voor partij/regering is 'la democratie, c'est le chaos'!
En net dat ontbreken van chaos, m.a.w. de heersende politieke stabiliteit, is
uitgerekend de primordiale vereiste voor de toch wel in dichte drommen
aanschuivende buitenlandse bedrijven, zij het Koreaanse, Japanse,
Amerikaanse, Duitse of....zelfs Belgische.
De technicus van B&O (Bang & Olufsen), een wijze Vietnamese dertiger, die er toch al drie jaar Japan heeft opzitten (met hem heb ik soms 'n ochtendbabbel in broodjeszaak Great) doet een krasse uitspraak "the people do not talk about politics. The government is no good!". Voor Saigon is de regering (in Hanoi) sowieso heel ver weg en Saigon ademt soms meer vrije dan communistische lucht. In het tijdschrift Globe S E Asia (decembereditie) staat dat 'het politieke bewustzijn bij de Vietnamese bevolking erg laag is, o.m. te wijten aan een niet te stillen propaganda van tie tallen jaren'...."most people don't understand and they don't care about politics". Het typeert eveneens de lijdzaamheid van de Vietnamees....ze kunnen er toch niets aan doen! Is er dan geen tegengewicht ? Ja, de dissidente Bloc 8406 (verwijst naar stichtingsdatum, 8 april 2006), dat ijvert voor een meerpartijenstelsel. Hun leden werden/worden hard aangepakt, leiders zitten straffen uit, maar soit, zij hebben een 'internet'stem...die nauwelijks het zwijgen wordt opgelegd; internetcensuur werkt niet of ze wordt gemakkelijk omzeild. Dat leidt ons tot een vrij recente merkwaardige situatie: toen in 2014 de Chinezen het boorplatform HD981 neerpootten op de Paracels (Hoang Sa voor de Viets) -eilandengroep eveneens geclaimd door Vietnam- braken nationalistische protesten los. In o.m. het industriele hart Binh Duong, maar ook elders, werden buitenlandse bedrijven aangevallen -in de waan dat het alle Chinese bedrijven waren- en er vielen een twintigtal doden. Aanvankelijk voelde de regering zich in haar nopjes met die uitbarstende nationalistische reflex, maar van zodra demonstraties werden aangegrepen om ook de slechte werkomstandigheden (o.m. te lage lonen) in buitenlandse bedrijven (Japanse, Koreaanse, Singaporese, Taiwanese, Chinese) aan de kaak te stellen, veranderde de regering plots van koers, onderdrukte de protesten (o.m. ook begin dit jaar in Hanoi) en arresteerde betogers. Bijkomend argument was dat men het grote China niet voor het hoofd wilde stoten (China Vietnams belangrijkste bi-laterale handelspartner, meer dan 40 miljard usd/jaar). Vietnam is nu eenmaal politiek en economisch te afhankelijk van China. Die lakse houding van de regering werd in Globe weinig verhuld....."acting cowardly toward the enemy but cruelly toward the people"......(wordt vervolgd)
Het normale leven trekt zich na nieuwjaar altijd terug traag op gang, voor velen immers tijdrovende honderden km terug naar Saigon (hun arbeidsplaats), en buitenlandse er gevestigde bedrijven hebben het telkens moeilijk met die moeizame heropstart. Eerste dag na nieuwjaarsvakantie, een traditioneel vollopen van....juwelierszaken, goldshops. Volgens traditie dient men zich dan een juweeltje of althans iets in goud aan te schaffen, omdat dat in het komende jaar....financieel, materieel succes waarborgt. Enkele dagen later, bij de eerste 'full moon' lopen de pagoda's vol omdat de gelovigen dan voor het komende jaar alle andere soorten geluk dienen af te smeken. Ikzelf was getuige van een massale toeloop van 'bedevaarders' in de mooie Vinh Nghiem pagoda (net voor de brug waar de brede boulevard Nam Ky Khoi Nghia overgaat in die andere even brede Nguyen Van Troi boulevard...die dan uitloopt op de airport).
Elke dag voor de les neem ik mijn ochtendkoffie in Green (Nguyen Thi Minh Khai), waar ik al talloze malen een soms moeizame (Engels/Vietnamees) babbel heb met een jonge stagiair van de Thu Thiem company, vastgoedprojectgroep. Hij studeerde 'banking', komt uit Quy Nhon, is de
protege van de baas (uit zelfde stad afkomstig) en is de zoon van een partijman in zijn geboortestad. Eenmaal verliest hij zijn rust, als blijkt dat zijn baas nog een handtekening moet zetten onder een door hem klaargemaakt document, maar op zijn werk liet men hem weten dat baas vertrokken was naar het zowat 600 lm hoger gelegen Quy Nhon voor ....een partijtje golf met bevriende zakenmensen. Eens vroeg ik hem hoe het toch komt dat ik in het straatbeeld zo weinig aanwezigheid vind van 'luat su' - advokaten of advokatenkantoren. Kan zijn antwoord nog treffender...."in Vietnam relationship with the government is more important than the law"......
Eerste vaststelling als men vanuit het warme tot hete Saigon arriveert in het veel koelere Danang, althans in deze periode van het jaar....zoals de Vietnamezen zeggen "mac vest"....mensen dragen er een jas of vest, omdat het er eenvoudigweg veel koeler is en ook frequenter regent !
Danang oogt meer en meer als een "well-to-do"stad, er zijn meer welgestelden, en bedelaars zijn er verboden! Er zijn nog meer verschillen, het'banh mi' is kleiner en gevulder dan het meer franse, wat schuimiger broodje in Saigon. De Caphe Da is een soort espresso met dikke klomp ijs. Maar Danang was het epicentrum van de Vietnamese oorlog. Honderdduizenden Amerikanen en bondgenoten kwamen er aan land; Danang was hoofdbasis van airforce en marines; het nabije strand, het befaamde 'china beach' was het oord van R&R (rust en recuperatie). De Amerikanen bouwden de airportinfrastructuur uit tot wat ze nu nog altijd is (ten bewijze enkele nog erg bruikbare betonnen loodsen). Mijn chinees-vietnamese zegsman die piloot was aan de zijde van de Amerikanen beweert dat Danang nog altijd beschikt over een van de beste runways in Azie. In die
streek, de smalle buik van de zandlopervorm die Vietnam is, met Hue en Khe
San, lag over niet meer dan een paar honderd kilometer het zwaartepunt van
de oorlog....een oorlog die vrijwel nooit met 'open vizier' werd uitgevochten, ( behalve wellicht de stadsgevechten tijdens het Tet offensief '68), maar wel
vanuit Vietnamese strategie met 'guerrilla'tactiek, vanuit Amerikaanse
strategie met de 'search and destroy' raids met massaal gebruik maken van
de helicopter (vnl de UH-1).
Naast airport Danang zijn de werken bezig aan de nieuwe internationale
luchthaven; de bestaande zal dan verder dienst doen als 'noi dia' of
'domestic airport' voor binnenlands luchtverkeer. Trouwens, de huidige 'noi
dia' of 'domestic'airport in Saigon is door de Amerikanen begin jaren 60
uitgebouwd en zowel qua concept als interieur is dat onvervalst...'sixties'...
Ik diende me in te houden om Danang lyrisch te bezingen, the city of bridges,de derde grootste stad van Vietnam, havenstad en badplaats die de kinderschoenen aan het ontgroeien (let wel, in de buurt onderweg naar Hoian luxeresorts en...golf course). Danang lijkt me een leefbare, rustige stad (industrie en havenactiviteit ver van de stad zelf), op mensenmaat, alhoewel met meer dan 1 miljoen inwoners.
Een paar jaar terug werd de maatregel van kracht die de immigratie van ongeschoolde Vietnamezen uit de provincies drastisch beperkt (geschoolden met werk mogen zich er nog komen vestigen), op basis van de vaststelling dat voordien een instroom van 10% immigranten....meer dan 25% criminaliteit opleverde! De maatregel druist overigens in tegen de Vietnamese Residence Law die stipuleert dat elke Vietnamees zich overal definitief mag vestigen na een jaar verblijf. Het betreft dus een 'beschermende' maatregel waarmee men wenste te voorkomen wat er aan de hand is in andere grote steden (Hanoi, Saigon, Haiphong)....meer onveiligheid en criminaliteit. Bijkomende reden was dat men de bestaande wooninfrastructuur niet wenste over te belasten. En wat zie je dus in het straatbeeld....motorbike parkings (bv aan coffeehouses) onbewaakt, zonder bao ve (security). In Saigon daarentegen heeft zelfs elke onooglijke shop (naast hotels, restaurants, drankhuizen...) z'n eigen security. The saying goes: laat men er zijn motorbike onbewaakt achter....daar kun je gif op innemen, dan is ie binnen de kortste keren....foetsie!
En hou je vast: een zegsman meent op tv gehoord te hebben dat reeds 14 miljoen Vietnamezen huizen in het weliswaar zeer uitgestrekte Ho Chi Minh city (term Saigon wordt gemakkelijkheidshalve gereserveerd voor binnenstad, districten 1 en 3) ....en hou je nogmaals vast....er wordt gewag gemaakt van een jaarlijkse instroom in Ho Chi Minh City van 400.000 stuks, gewoonweg omdat er elders geen tewerkstellingsmogelijkheden zijn.
5-daagse Tet of nieuwjaarsvakantie naar midden Vietnam...vlucht vanuit Saigon naar het 800 km hoger gelegen en dus veel koelere Danang, stilaan een nieuwe parel. Vijf jaar geleden laatst bezocht...wat een schitterende evolutie, ondanks terechtkomen in wat best omschreven wordt als een belgisch zomers kwakkelweertje met veel regen. Danang, doorsneden door de Han rivier, met links de stad en rechts het gedeelte dat naar de Bai Bien, het strand leidt, is uitgegroeid tot een mooie vrouw. Wat te zeggen over die eindeloos lange wandelpromenade langs de Han, vanaf Han brug, via de frivole Drakenbrug en de vooral 's avonds majestatisch verlichte Tran Thi Ly brug en verder nog naar de Tuyen Son brug, waarnaast het wat futuristische sportcomplex en entertainment area. Het wordt duidelijk dat een van de machtige partijmensen, uit Danang afkomstig, er kon voor zorgen dat enorme sommen konden worden aangeboord om Danang te laten floreren. Boekte voor vier dagen schitterende kamer in het spiksplinternieuwe Dubai hotel op wandelafstand van het strand. En het strandgedeelte is in volle
ontwikkeling. Oude krochten moesten wijken voor nieuwe verkavelingen.
Strandzijde en wat dieper insnijdende straten met bouwwerven tonen
overduidelijk dat Danang nieuwe wind in de zeilen heeft. Een dagje er
tussenuit geknepen met motorbike naar Hoian (op ong 30 km) zowat het
Brugge van Vietnam. En wat mij vroeger bekoorde, joeg mij nu voortijdig dat
weliswaar op zich pittoresk stadje uit....een toevloed van toeristen en een
overkill aan souvenirshops, restaurantjes etc verstikken de er aanwezige
bezienswaardige pareltjes. Dan maar een dag/nacht Hue (op 100 km) (in de
obligate regen), de voormalige keizerlijke stad, eig. een uitvergroot
dorp, dat is blijven stilstaan. Goedkoop erheen met trein, langs de
ongelooflijk mooie zeg maar fjorden van de Hai Van (wolkenpas), terug met de duurdere vluggere autocar via de tunnel onder de Hai Van. Deed het
deugd eventjes terug te zijn in Hoian/Hue....Danang, ook met een recente 'geschiedenis' (waarover later iets meer) heeft definitief mijn hart veroverd...
Iedereen die ik ken en die PP kent, wil er terug. Het ritme van de stad ligt een aantal versnellingen lager dan bv het hectische Saigon. Ondanks de binnenstad ook een bijwijlen druk verkeer en opstoppingen kent, lijkt alles er veel rustiger te verlopen. Ligt het aan die honderden/duizenden charmante en vrij trage motortuktuks, ligt het aan de rustige vriendelijkheid van de bewoners? Met dank aan de Fransen voor de heldere stratenplanning, grote verkeersaders in de binnenstad, de preah Monivong en de parallelle preah Norodom, en haaks daarop de preah Sihanuk....als je die structuur in je opneemt, kom je altijd terecht. Binnenstad heeft meer weg van een provinciestad, alhoewel nu meer en meer hoogbouw zijn intrede doet. En dan zijn er bepaalde spots waar het altijd aangenaam toeven is, in en rond het drukke marktgebeuren van Psar Thmei, de omgeving van de Wat Phnom, een rustigere groene long, en de onverbeterlijke Sisowath Quay, langs de Mekong, met het restaurant- en hotelgedeelte (de Fransen hadden in gedachten een soort promenade des anglais ....in het oosten), maar de
walkway zelf strekt zich zelfs uit tot ter hoogte van democracy monument,
met de ferry ramps aan de pier.
Iets anders...de ene kamer is de andere niet....logeer in diamond palace II
(ligging perfect, vrijwel naast nationaal museum), mij toegewezen kamer was
een miskleun (geen raam, manke aircon), na klacht kreeg ik een heel wat
betere (met raam, en balkon, en zicht op nat.museum en enkele vergulde
torens van het koninklijk paleis) .....geboekt via agoda. Trouwens vorig jaar
huisde ik in de art hotel, eveneens via agoda. Deze keer rechtstreeks contact
met de art in de hoop gunstiger prijs te bedingen, integendeel, rechtstreekse
prijs bijna 10 usd duurder dan agoda prijs. Aangezien hun antwoord te laat
kwam, had ik reeds diamond palace geboekt....omdat slechts voor een dag
promotieprijs gold. Bij simuleren 's anderendaags lag prijs al hoger....
Voor insiders lijkt dat vrij normaal. Probleem is, als Vietnamees visum afloopt, dient het verlengd of vernieuwd. Verlenging gebeurt via een agency en iedereen (dwz agency, enkele mensen van immigration) wil er aan verdienen. Bijgevolg worden voor verlenging bedragen gehanteerd die op z'n minst gezegd abnormaal aandoen....300 usd voor verlenging visum drie maanden 'single'(dwz binnen die periode kun je het land niet meer weer in nadat je het verlaten hebt, in tegenstelling tot 'multiple'...dat uiteraard nog veel duurder uitvalt). Om te voorkomen dat je de zakken vult van enkelen, blijft de andere optie: een nieuw visum. Daarvoor moet je het land eerst uit. Voor de hand liggend is het aangrenzende Cambodja (waarvoor eveneens een visum is vereist...30 usd)....velen trekken naar grensposten Mocbai/Bavet en 'regelen' daar met commissies een nieuw visum en keren onmiddellijk weer terug Vietnam in. Ik heb ook overwogen om evtl naar Kuala Lumpur of Bangkok te vliegen (voor Maleisie noch Thailand is betalend visum vereist) en na enkele dagen terug Vietnam in. Airasia (zowat
het aziatische ryanair, lowcost aircompany) heeft op die bestemmingen
soms goedkope tarieven, maar hogere prijs voor return en toeslagen voor
extra's allerhande deden me die bestemmingen schrappen. Blijft
over....Cambodja. Ik hou wel van een drietal dagen Phnom Penh voor de
sfeer daar....ik reis erheen met bus (ong 240 km) en vlieg terug naar Saigon
om daar een visum on arrival te bekomen (25 usd). Daarvoor heb ik wel een
approval letter van immigration nodig (15 usd of iets meer) en uiteraard
vliegticket Phnom Penh-Saigon kost ook meer dan 100 euro. Vliegen is de
enige manier om aan dat visum on arrival te geraken (over land krijg je geen
visum on arrival). Wil je toch over land, dan kan via enkele agencies in Phnom Penh een visum 'geregeld' worden, maar ook daar gelden geen vaste prijzen en op basis van ervaringen gedeeld op reisforums bestaat zelfs de mogelijkheid dat men zich niet houdt aan afgesproken prijs !! Moraal van het
verhaal.....ook mijn manier van aan een nieuw visum te geraken kost centen
(vliegticket, cambo visum, bustrip naar PP....) maar beter zo dan corrupten
nog wat corrupter te maken. Verblijf in Phnom Penh reken ik er uiteraard niet
bij, want als ik daar niet verblijf, dien ik sowieso elders te verblijven met
maaltijden en alles erop en eraan !
Nieuwjaar is pas achter de rug of men maakt zich al klaar voor....nieuwjaar, Tet, het jaar van de haan,het echte nieuwjaar hier (Tet Ta of lunar/chinees nieuwjaar in tegenstelling met Tet Tay of westers -ons - nieuwjaar dus). Ditmaal valt nieuwjaar op 28 januari en dan is er een negen- tot veertiendaagse vakantie. Buitenlandse bedrijven zijn niet gewonnen voor dit nieuwjaar en wensen niets liever dan dat internationaal nieuwjaar wordt gevierd rond 1 januari met bijhorende vakantiedagen. Want zoals het nu loopt met twee verschillende nieuwjaren mankt de internationale handel gedurende een hele tijd. Want zelfs nu al sputtert de economische motor omdat velen al voorbereidende vakantiedagen opnemen (soms omwille van lange en tijdrovende reis naar de 'que', de heimat of plaats waar men vandaan komt), want de nieuwjaarsperiode is familiebijeenkomst bij uitstek. Zelfs 'viet kieu', vietnamezen die intussen amerikaans of australisch of frans of...staatsburger zijn geworden strijken veelvuldig in vietnam neer om met de familie Tet te vieren......
Wat mezelf betreft, net voor Tet verloopt mijn visum. Ik dien dus het land te
verlaten, trek dus naar Phnom Penh (cambodja) voor een drietal dagen, vlieg
terug op Saigon en haal daar nieuw visum op.
Intussen films gezien: een weinig overtuigend Passengers, sf verhaal, en het
verrukkelijke La La Land, dat blijkbaar nu ook onder de prijzen bedolven
wordt. Beide films in originele versie en ....vietnamese onderschriften. Maar La La Land is zo steengoed dat een tweede visie zich opdringt....
openingssekwens wordt allicht een klassieker, muziek en songs werken aanstekelijk en emma stone en ryan gosling dansen en zingen en spelen spetterend....
Kerstavond was 'ketxe' verkeersinfarct...tienduizenden motorbikes vooral van jongere generatie die district 1 compleet lamlegden. Kerstavond...christelijke dienst in de Notre Dame (Duc Ba) op misschien het meest centrale punt van Saigon: de Cong Xa Paris. Heel wat Saigonese katholieken en je merkt het, ze zijn netter gekleed, behoren meestal tot de 'gewortelde' Saigonese bevolking. Vooral begin jaren zestig werden massa's katholieken uit noordelijke gebieden aangepord zich te vestigen in Saigon....velen ontplooiden zich, onder de katholieke Ngo Dinh Diem (ook politiek 'maatje' van de eveneens....katholieke pres. Kennedy) tot de elite. Veel, vnl katholieken -alhoewel zeker niet uitsluitend- zijn huizenbezitters in Saigon, en net wie huizen of kamers bezit behoort tot de welgestelde klasse. Een opmerkelijk fenomeen (wat een toerist niet kan merken) is dat die welgestelde klasse hun huizen, appartementen, kamers verhuurt aan de miljoenen meestal jongere Vietnamese inwijkelingen uit de provincies die een stevige hap van hun toch wel vrij laag loon betalen aan de .....huur. Zelf
heb ik kunnen vaststellen dat veel woningen, vooral in de'hem' (nauwe
binnenstegen, met wat overdrijving te vergelijken met onze vroegere
beluiken) er verwaarloosd bijliggen. Er worden nauwelijks kosten aan
gespendeerd, de huisbazen 'cashen' zich rijk als volwaardige
huisjesmelkers
en miljoenen jongere hardwerkende mensen zullen er nooit ofte nimmer in slagen een eigendom te verwerven. Want zelfs een lening bij een bank te pakken krijgen lukt al amper, omdat men de lening nooit zal kunnen terugbetalen. Trouwens, woonbonussen bestaan hier niet en leningsintrest ligt..... boven 10 procent. Die miljoenen weten begot goed dat ze niet van luchtkastelen mogen dromen, ze spenderen dus geld aan betere motorbikes, betere smartphones...en heel wat jongere spaarders zijn ook wel 'zot van goud'...maw gewoon onmogelijk om een bv westerse ( en dan nog vnl westeuropese) levenswijze te vergelijken met die hier. Cru komt het neer op het feit dat de wieg waarin je geboren wordt (plus tijd waarop dat gebeurt) voor 99,99999 procent bepaalt of je al dan niet welgesteld bent....
Onze kerst en nieuwjaar horen hier eigenlijk niet thuis, behalve voor wat kerst betreft voor de vrij omvangrijke groep christenen. Dit jaar vallen kerst en nieuw toevallig op zondag zodat dat voor de meeste mensen sowieso vrije dagen zijn, maar voor de rest zijn kerst en nieuw hier in Saigon, en bij uitbreiding Vietnam, gewoon business as usual. Het feitelijke nieuwjaar hier is Tet Ta, het chinese nieuwjaar, lunar nieuwjaar en begin 2017 valt nieuwjaar hier dus op 28 januari, wat gepaard gaat met negendaagse vakantie en dus voor de meeste mensen een terugkeer naar hun soms erg ver gelegen 'que', de plaats waar ze vandaan komen en waar ze t.g.v. nieuwjaar alweer verzamelen blazen met de familie.....maar dat kerst en nieuwjaar hier ongemerkt zouden voorbijgaan, is meer dan de waarheid geweld aandoen. Al meer dan een maand bijna struikel je over alle soorten kerstversiering, kerstbomen, rode santa gadgets en mutsen....en overal waar je gaat -coffeehouse, supermarkt etc - toeteren in je oren alle domme en minder domme kerst-en nieuwjaarsliedjes, wham's 'last Xmas I gave u my
love...', abba, good old bing, 'I wish u a merry Xmas and...'. Gelukkig was er
zaterdag laatst nog een smaakvol HolyNight programma van Saigon
Classical, gaande van populaire klassiek (Lehar) tot aria's uit Haendel's Messiah. Van iemand die het kan weten, had ik al gehoord dat ze in Saigon
over zeer goeie geoefende klassieke stemmen beschikken. Ditmaal gingen dus de bariton, sopraan, tenor en een reuzegoeie kleine -qua gestalte - contratenor, en het Saigon Choir met de grootste eer aan de haal. Cesar
Franck's 'Panis angelicus' uit een Vietnamese keel moet bij instuderen qua uitspraak bijvoorbeeld een zeer zware dobber zijn geweest.
saigon...verkeersellende....grab en uber....hoe sterk is de eenzame (fietser) voetganger
Er hoeft niet noodzakelijk iets ernstigs te gebeuren om het verkeer in saigon in de soep te doen draaien. En als er dan toch een 'kleinigheid' gebeurt, zoals dinsdagochtend een zeer lichte aanrijding tussen twee auto's in de Hai Ba Trung, dan krijg je in het beste geval 'stapvoets verkeer', in het andere geval een complete stilstand....groen of rood doet niets meer ter zake....alles komt van overal en houdt alles op! Mijn stadsbus deed over zowat anderhalve kilometer meer dan een half uur. Gelukkig kunnen motorbikes nog het best proberen een gaatje te vinden, en waarom niet op ...het voetpad, als er daar al plaats is want voetpaden worden gebruikt als motorbikeparkings....en er wordt ook nog op straat gegeten, dus er staan ook eetstalletjes. In Saigon is een voetganger een vogelvrij verklaarde. Men schat dat er jaarlijks tweehonderd voetgangers het leven laten, meestal evenwel bij het wat onbesuisd oversteken, want let wel, de weggebruiker -zij het een auto/taxi of een motorbiker- zullen er alles aan doen om een aanrijding met voetganger te vermijden. De talrijke bussen, dat is een ander verhaal, want voetgangers schatten te slecht in dat een bus niet al te snel tot een ontwijkmaneuver of tot stilstand kan overgaan. Ook toeristen behoren tot de slachtoffers, veelal omdat zij zich baseren op een bescherming die zij in hun thuisland mogen genieten. Zebrapaden hebben hier geen betekenis, weggebruikers zijn niet verzekerd voor schade aan derden. En probeer maar eens 'je gelijk' te halen. Hoe begint de argeloze toerist daar aan, vooreerst al omdat je de taal niet beheerst, de politie je taal niet begrijpt, na hoeveel tijd ga je een betrouwbare advokaat vinden die wat Engels verstaat....de cynicus in mij zegt: als er toch iets van komt, dan is het eventueel jonge slachtoffer al lang met pensioen of al begraven......
Dat de motorbiker in dat helse verkeer nog het handigst laveert, is mooi gezien door de nieuwe (vooral hier motor)taxibedrijven Grab (in het groen) en
Uber (in het blauw). Je installeert bv de Grab app op je smartphone, je belt de de Grabcentrale met melding plaats waar je opgepikt wil worden en waar je heen wil. Fluks verschijnt de te betalen (lager dan autotaxi) som en vrijwel even fluks verschijnt de Grab biker, die je eveneens voor de rit een groene helm op je hoofd plant. Wie toch huiverachtig blijft voor het verkeer vanop duozit, kan nog altijd terecht bij de duizenden (vrij goedkope) taxi's. Ik doe meestal een beroep op Vinasun en in mindere mate Mailinh. Het zijn de meest betrouwbare taxibedrijven. In tegenstelling tot vroeger, toen je nog moest aandringen op aanzetten van taximeter, wordt nu spontaan taximeter gestart....startbedrag 11.000 vnd (zowat 0,45 euro) met nadien telkens plus 3.000 vnd......
In het kader van festival Europese muziek in het conservatorium het erg goeie Franse jazz kwartet van tenorist Samy Thiebault, een voor mij tot dusver onbekend combo.....maar kan toch wel wat adelbrieven voorleggen; heeft een muzikaal project achter de rug met Avishai Cohen 'artist in residence' op het laatste Middelheim festival. Geolied geheel, pianist met een eigen stijl, degelijke ritmesectie en de tenorsax, duidelijk met veel uitlopende 'krulletjes' refererend aan good old Coltrane. En zoals zo dikwijls, het jonge Vietnamese publiek kijkt ernaar en applaudisseert beleefd en...uitermate kort. Afstand tussen een Oosterse denk- en gevoelswereld en jazz is erg groot, alhoewel ik ook niet mag vergeten dat jazz ook bij ons slechts een kleine minderheid bereikt. Dag nadien muzikaal nog feestelijker: Piano Recital, een programma gepresenteerd door Saigon Classical, een jonge organisatie die probeert klassieke muziek te promoten met optredens van, naar mijn smaak althans, uitstekende jonge - zelfs enkelen piepjonge - conservatoriumstudenten. Had niet langer plaats in 'museum van
zuidvietnamese vrouwen' maar in het concertlokaal van de grote
muziekzaak, annex music school, Viet Thuong, die het sponsorship op zich
nam. Opvallend: eerste stuk was 1ste pianoconcerto van Tchaichovsky....en
de orkestpartituur werd in de mate van het mogelijke gespeeld door....een
begeleidende piano. Ik had de eer van een kort gesprekje met een van de
pianistes, Ho Khanh Van, voor wiens technische bagage ik een
onuitputtelijke bewondering heb. En wat een bescheidenheid !! Ik ken
mensen die bij manier van spreken over 1 meter wippen en met een
misplaatste bluf rondlopen alsof ze een wereldrecord braken. VAN speelde
een sublieme 'funerailles' van Liszt. Dat moet je maar doen, als mid-
dertiger. Gelieve op youtube op zoek te gaan naar HO KHANH VAN of via
'saigon classical' naar dezelfde naam en oordeel zelf bij beluisteren/zien van bv Haydn's Arietta con 12 variazioni of Bach's Italienisches Konzert..... commentaar lijkt mij dan overbodig, want als music lover word je daar ongelooflijk stil en nederig van.....
jef neve soloconcert ho chi minh city / saigon (vietnam)
Na de al te lange plichtplegingen was het de beurt aan Jef Neve. In een soloconcert dan nog. Ik had Neve vorige jaren nog zien optreden o.m. met zijn trio en ook 's met Jose James. Maar alleen ben je overgeleverd aan de goodwill van het publiek dat je alleen, zonder ruggensteun van bandleden, moet inpalmen. Aangekondigd als "jazz"concert, maar om zich te laten kooien in "jazz", daarvoor is Neve te eigenzinnig, te virtuoos, te klassiek. Hij opent met een uitgesponnen versie van 'Lush Life' van Billy Strayhorn (de muzikale maat van Duke), een statement, een compositie van een 'gay man', overigens ook een klassiek geschoold componist/arrangeur. Neve zoekt nooit naar goedkope bravoure en komt bijwijlen erg intimistisch uit de hoek, op zoek naar de toets net boven de stilte, zoals in de song opgedragen aan zijn muzikale soulmate vibrafonist Pascal Schumacher. Het enig heerlijke 'Solitude', een eigen compositie (kijk maar 's op youtube: solitude in het Bimhuis) (niet te verwarren dus met 'Solitude' van Duke) zweeft met golvende melodielijnen waarmee hij een gevoelige, complexe muzikale
constructie opbouwt. Hij weet te verrassen. En het pakkende, dreigende, zelfs apocalyptisch aandoende 'For Belgium' dat hij componeerde n.a.v. de 22/3 terreur. Gelaagd opgebouwd en in elkaar gevlochten naar een climax toe. En kers op de taart....nee, daarvoor was het concert te overtuigend subliem.....eerder een toetje dus, in de vorm van de Vietnamese tenorist Tuan die even kwam mee musiceren, met als uitsmijter een up-tempo nummer waarbij Tuan alle registers opentrok in beste bebop traditie, gevat geruggensteund door een eveneens ontketende Neve in een onvervalste jazzimprovisatie......
Naar receptie met doel eventueel een woordje te kunnen wisselen met Jef Neve; hij liet zich echter niet zien, allicht in volle concentratie op het concert, anderzijds misschien ook met het idee "wat moet ik daar met mensen die ik van haar noch pluimen ken". Uitgerekend dat idee had ik toen ik me liet taxi-en naar de Opera. Franstalige en Nederlandstalige Belgische zakenmensen of mensen met kaderfunctie verblijvend in de Vietnamese vestiging van hun bedrijf, mensen uit de diplomatie en toch veelal mensen van 'ons kent ons' en de erbijhorende businesscards. Soit, erop af, heb plichtsgetrouw jaarlijks stipt belastingen betaald, dus er misstaan kan niet! vluchtige begroeting met de Luctosa-vertegenwoordiger in Vietnam - de tricolore tipzakjes met hun frietjes maakten deel uit van de amuse-gueules - en nog even namen uitwisselen met een paar dat op zoek ging naar bekenden....en dan een losse babbel met de Vietnamese 'operations manager' van Molenbergnatie en Tuan, de Vietnamese tenorsaxofonist die ik eerder had weten optreden. Receptie zelf was first class, in aanwezigheid van Belgische ambassadrice. Een constante aanvoer van een rijkelijk assortiment exquise hapjes....en voor de eerste keer een 'heverlee' geproefd, een fris getapt biertje. Kortom, het 'boergondisch' Belgie werd met glans en smaak -schulden of niet- gul ge-etaleerd. Om 20 u stipt werd iedereen naar zijn voorbehouden plaats gesommeerd...nog niet voor het voorziene concert evenwel, maar voor de obligate volksliederen en de vrij lange toespraken, met tussenpozen vertaald, van onze ambassadrice en de Vietnamese vice-president. En dan eindelijk werd onze Jef Neve aangekondigd (wordt vervolgd)
Zowel in Hanoi als Saigon wordt een 'belgian week' georganiseerd van 12 tot19/11...het zwaartepunt lijkt me in Hanoi gesitueerd o.m. met chocoladeproeverij (daar bevindt zich trouwens Belgische ambassade). Ambassade (in Hanoi) en consulaat (in Saigon) zijn initiatiefnemers, maar alles wordt mogelijk gemaakt door een pleiade sponsors (van diamond tot silver). In het oog springende sponsors zijn MB Ageas life, CFE Ecotech (drainage), Rent a Port (ontwikkeling van industriezones en haveninfrastructuur), Nizet uit Ottignies (elektriciteitsinstallaties), baggeraar DEME, Solvay, BNP Paribas, Prov O-Vl en zowaar Vanassche fire uit Harelbeke (brandbeveiliging engineering)....in beide steden geeft Jef Neve een soloconcert. Toevallig was ik de hoogte via internet, maar tickets waren niet te koop en waren dus enkel beschikbaar op uitnodiging. Dus mijn vraag gericht aan de ambassade die mij doorverwezen naar Beluxcham en die hebben er voor gezorgd dat ik morgen vrijdag uitgenodigd word (in Saigon) op de receptie om 18.30 u in de Opera, waarna om 20 u onze Jef Neve er zijn soloconcert geeft. Iets om naar uit te kijken.
ticket (seat nummer J-2) en tweetalige uitnodiging ....in Engels en Vietnamees..."on the occasion of King's Day and the Belgian Week in Vietnam 2016....the Ambassador of the Kingdom of Belgium H.E. Mrs Jehanne Roccas has the pleasure to invite...to Cocktail Reception....the reception will be followed by a jazz concert....."
Ticket en uitnodiging bereikten me, wegens mijn laattijdig verzoek, via express delivery, waaruit ook blijkt dat ik op z'n minst met erg veel respect bejegend ben. En dat strekt hen tot eer.
Zelfs in het verre Saigon was de overwinning van Trump nieuws, zonder er evenwel conclusies aan vast te knopen....een wait and see! De jonge Californier uit mijn klas Vietnamees was 2 dagen afwezig , ontgoocheld door Trumps overwinning; hij had zijn stem niet uitgebracht, want hij had evenmin vertrouwen in de corrupte (!) Hillary. Enkel Sanders had hem kunnen bekoren, maar die lag al uit de race. Vertwijfeld vroeg ie me of een meerpartijenstelsel, zoals o.m. in Belgie, niet meer soelaas biedt. Soit, de verkiezingen zijn achter de rug....dus alle regels van de democratie in acht genomen...."give him a chance". Tenenkrullend heb ik kennis genomen van de Belgische (pers)commentaren die de nieuwe president verketteren...en die man moet nog aantreden, laat staan dat hij al een presidentiele daad gesteld heeft!! Termen als populisme en seksisme vliegen over en door vrijwel alle teksten, en 'opinierende'journalisten als Eeckhout, Vidal, Marc Vandevoorde -niet gehinderd door enige vorm van bescheidenheid overigens- reserveren voor zichzelf onbeschroomd het epitheton
'weldenkend'. Ook het orakel ven Berlare steekt als vanouds eenzelfde
waarschuwende vinger op. Volgens Tobback, godbetert, is ....Hitler niet ver
weg. En ook Eyskens -weet je nog, de man die 9/11 (2001) omschreef als het
begin van de derde wereldoorlog- doet zijn duit van dezelfde makelij in het
zakje. En zelfs heel wat vrouwen lieten zich verontwaardigd niet onbetuigd.
Akkoord, Trumps uitspraak "grab them by the pussy" was niet erg netjes,
maar volgens velen zou en moest het, corrupt of niet, een president zijn -
blijven we in het trumpiaanse jargon - 'met een pussy''! De geschiedenis
heeft het voordeel een beeld te patineren, maar had Bill (Clinton) -tijdens
ambtsperiode dan nog- ook geen losse handjes? Zelfs een wijs man als
H.Van Rompuy vond ik wat bocht missen met de waarschuwing dat het
uiterst gevaarlijk is 'de atoomknop in handen te geven van een
onberekenbaar man', alsof Trump in een soort Shining-scenario door de
gangen van het Witte Huis rondwaart op zoek naar de moorddadige knop.
Als we van iets zeker zijn, dan is het dat Amerikaanse presidenten zich laten
omringen door batterijen adviseurs, ministers en secretaries of state, knappe
koppen, veel knapper dan zij zelf. Van de geliefde Reagan is geweten dat hij
tijdens belangrijke stafvergaderingen....een uiltje mocht vangen. Het
voormalig drankorgel George W Bush, dat zich wonderwel tijdens zijn beide
terms nuchter kon houden, werd in zijn entourage overschaduwd door
uitgekookte superintelligente ministers als Condoleeza Rice, Dick Cheney,
Don Rumsfeld....
ik zou het allemaal over me heen laten waaien, ware ik niet toevallig gebotst op een erg korte facebook-quote n.a.v. de dode gevallen tijdens de anti-Trump demonstratie in Portland op 11/11.....NUMMER EEN !
Die 'nummer 1' quote komt van iemand die zich ontegensprekelijk bij de 'weldenkenden' rekent en bijgevolg de 'anderen' wel populisten vindt. Kan men nog korter iets populistisch verzinnen ? En dat omdat de verkiezingen
nu eenmaal niet verlopen zijn zoals verwacht en gehoopt.....
