vanochtend reeds druilerige regen die m'n plan om fiets te huren vertraagde.... tegen elven met gestopte regen fiets op en eerst richting station om 'n treinticket te kopen voor morgen naar danang ..... dan de geplande bezoekjes: de tu hieu pagode (met door de regen uiterst glibberige tegels) en de nam giao ('n megalomaan project van een van de nguyen keizers - als 'n soort leopold II zich overgevend aan urbanisatie met enige praal - een esplanade te gebruiken voor keizerlijke feesten plus uitgebreid arboretum)...dan wat zoekwerk om de in de stad gelegen (kleine) begraafplaats van keizer duc duc te vinden en met vooral brommerverkeer dat uit alle kanten komt aangevlogen was dat telkens opletten geblazen! buiten het centrum 2 lekkere ananasboterkoeken gekocht plus cola (dat alles samen voor slechts17000vnd, pakweg 75 cent dus)...hoe verder je van 'n centrum iets koopt, des te goedkoper bediend na de middag begon het dan te miezeren en ondanks die eerder triestige (vooral door de bomen in de nabijheid) halfduistere atmosfeer, werd het geheel toch nog wat kleurig ingevuld met vrijwel alle brommers en fietsers verpakt in hun veelkleurige plastic regenmantels naar de uiterst mooie thien mu pagode (foto) 'n vijftal km ver, het pronkstuk en symbool van hue, die door de motregen vandaag wat triestig oogt; zelfs al speelde de regen vandaag duidelijk spelbreker, ze was niet van aard om mijn speciale voorkeur voor hue in de weg te staan: er is altijd wat te zien of te bekijken en fietsen is er ronduit fantastisch, zelfs al ben ik herhaaldelijk verkeerd gereden en kwam ik telkens toch terecht; had ik altijd gedacht dat hue een kleine stad is, dan dien ik dat toch te corrigeren, het is geen grootstad zoals hanoi of hcm, maar het is toch 'n vrij uitgestrekte en dichtbevolkte stad morgen danang dus....... en ik weet begot nog niet wat ik ga doen (even in danang blijven, taxi naar hoian, trek ik halfweg de week naar nha trang of overweeg ik toch het helemaal uit de weg liggende - ong. 14 uur rijden - buon ma thuot)...morgen ontraadsel ik dat allicht
kondigde de dag zich niet bepaald veelbelovend aan...regen...na ontbijt (omwille van de regen) nog 'n hazeslaapje en tegen elven (bij droog weer)de fiets op en fietsroute, maar na ong. 5km had ik me misreden, geen nood, van dan af recht op doel af....keizerlijke begraafplaats tu duc en na uitgebreid bezoek naar begraafplaats khai dinh....toen dilemma: terug (maar daarvoor had ik nog te veel tijd) of verder naar zeer ver afgelegen begraafplaats gia long (waar geen mens komt wegens te ver, en waar bijgevolg geen toegangsgeld wordt gevraagd) ...de vorige telkens 55.000vnd...doorgekregen info varieerde wel (zelfs al legde ik kilometers af, het aantal nog af te leggen km volgens sommigen leek toe te nemen!!)....uiteindelijk kon ik rivier oversteken (bootjes die als ferry fungeren en die fiets of motorbike meevaren) en nog een pak km richting gia long fietsen.....en alles werd bewaarheid: geen toerist te bekennen, maar....ondanks het feit dat het zondag is, werd er duchtig gewerkt en zowel mannen als vrouwen bewogen zich driftig door mortel en cement...ze zijn dus blijkbaar bezig gia long te renoveren (foto) (eigenl. uniek omdat het de enige begraafplaats is waar zowel keizer als z'n dame in begraven zijn) en de omgeving is 'n groene oase van rust... binnen afzienbare tijd prijkt gia long op 't programma van touroperators !! kortom: zo erg genoten van het fietsen in en rond hue (en dan nog bedenken.... en dat laat me al fietsend niet los.... dat hier in januari 1968 een van de heftigste gevechten plaatsvonden uit de amerikaanse oorlog, straatgevechten zelfs die ettelijke dagen duurden en de us marines slechts een pyrrhusoverwinningetje opleverden) ik voel me hier al fietsend zo goed en lekker (en mensen zijn - dat is algemeen geweten, maar toch zonder te veralgemenen - hier vriendelijk) dat ik nog een dag langer blijf en morgen dus nog verder op ontdekking ga...al fietsend
ondanks vermoeidheid van nachttreinreis, besef 's middags dat ik m'n tijd toch niet in alle 'ledigheid' mocht doorbrengen.....dus besloot ik fiets te huren en parcours van internet-fietsroute af te fietsen (18,1 km + indien mogelijk twee lussen van 2x +3km indien tijd), de bezoeken zou ik dan reserveren voor vandaag...en alles verliep heerlijk (stel je voor al fietsend tussen wijkjes en paadjes en rijstvelden waar geen westerling te zien is)...tot halfweg .... ik gepasseerd werd door een brommerende vietnamese vijftiger-pompier die zowaar enkele woorden nederlands spreekt (zon en hemel en dankuwel en veel meer) (in 95 was hij in contact gekomen met 'n paar uit roeselare en ze waren contact blijven houden...) gevolg... we rijden samen naar z'n woning in een bucolische thee-tuin....serveert thee en banaantjes.... brommert me naar de tombe van minh mang en wacht daar 'n half uur op mij ('n bezoek dat niet gepland was ging zo al wel door) en uitgerekend daar breekt er een onweer los...alle hemelsluizen open (foto)...gelukkig na een kwartier hemelsluizen weer toe..... maar aangezien ik vreesde de fiets niet bijtijds (sluitingsuur 18u) te kunnen inleveren, diende ik z'n woning bijna halsoverkop te verlaten......geen tijd meer om parcours te blijven volgen, gewoon naast de rivier ong 10 km verder richting hue, waar ik nu en dan opgehouden door wirwarverkeer en wat verkeerd rijden er toch kon in slagen op tijd te arriveren..... ik blijf erbij....beste manier om 'n plaats te ontdekken is ofwel wandelend ofwel fietsend, omdat je dan zelf ervaart hoe je van hot naar her trekt nog avondeten in hung vuong street (long cafe) en na 'n terraspint tegen negenen, is het al niet 't bed, toch de kamer in vandaag hopelijk zonder hindernissen (en zonder een nieuwe 'zotte' vietnamees) fietsparcours (met lussen, denk ik zowat 'n 24 km) en...bezoeken !
ik had het verwacht...'n klotedag in hanoi (da's gebruikelijk als je moet uitchecken 's middags en als de rest zich pas aandient 's avonds) bij rondwandelen ontdekte ik minh's jazz cafe (foto) (jammergenoeg 'n paar dagen te laat, want elke avond optreden), op het podium trok 'n enorme rat m'n aandacht (een van de enige dingen waar ik schrik van heb) en het aanwezige trio vond dat ogenschijnlijk 'n normaal gezelschap.....'s middags lekkere wat duurdere pho (noedelsoep), want in trendy 'la place' aan nha tho (de kathedraal)...en daar was het ogen uitkijken naar de trendy posh vietnamese jonge dames in de nieuwste merkkleding en louis vuitton....ja ook dat is hanoi, twee snelheden, well-to-do people en mensen die nauwelijks eindjes aan mekaar knopen.... tegen vijven ophalen bagage (intussen was ik het diefstalvoorval aan het verdringen) en ik gunde bij buitengaan dat rapalje geen blik meer...tot bij het dichtgaan van de glazen deur achter me ik plots hoor "you did not pay for room"...slaak ik me daar 'n enorme gvd (op 12/01 had ik na ophalen van 5 miljoen dong aan atm m'n kamer vooraf betaald... in de wetenschap wat ik nu betaal kan me niet meer ontnomen worden...bijna profetisch!)...ik probeer bewijsstuk van betaling te vinden wat in m'n haast na wat tijd toch lukt (ik had reeds gewezen naar de manager en gezegd: I paid that gentleman.... waarop hij zomaar 'no' had geantwoord) ...triomfantelijk wrijf ik het bijna met zichtbaar genoegen onder hun beider neuzen....en nogmaals, dergelijke poging om geld af te troggelen verdient maar een kwalificatie: dat is je reinste maffia...en dat ze geen schaamte kennen vertaalt zich in hun vraag om 'n taxi voor je te regelen (de commissie)..... ik regel het zelf wel !!! binnenkort zet ik op travelfish 'n waarschuwing voor reizigers: 'prince I hotel' te mijden ! nachttrein met livitrans ok, iets meer luxe, vier slaapplaatsen (twee voor 'n viets paar, het andere voor jonge australische).....matras voldoende dik, ruimte genoeg, enkel het gedonder op de sporen...maar wat wil je...ik zit nu in hue (8 u vanmorgen aangekomen zowat 800 km verder) in sports hotel, proper, ik heb reeds 'n extra ontbijt-buffetje genomen, nog wat rust en stad in om uit te kijken hoe ik morgen 'n fiets kan huren....
manager had dus politie niet verwittigd ! zat ongeduldig te wachten tot het me te machtig werd en ikzelf naar districtspolitie trok, 'n paar straten verder in 'hang buom'....uiteraard geuniformeerde nietsdoeners van wie de ene al wat drukker misbaar maakt dan de andere...ik nam plaats op 'n stoel voor hun bureau, waarop ik onmiddellijk gesommeerd werd die stoel te verlaten en op 'n stoel aan de zijkant te gaan zitten tot ik geroepen zou worden.... uiteindelijk horen ze me, een viertal engelsonkundigen plus een die wel engels verstond/sprak en het aldoor had over 'losing money' terwijl ik hem herhaaldelijk corrigeerde met 'stealing money' .... hij bleef het houden bij 'lost money'.... klacht kan pas als manager ook opdaagt, zegt ie..... terug in hotel blijf ik wachten in hotellobby tot manager arriveert, die mij op zijn beurt lang laat wachten tot hij met mij meegaat naar politie.... daar kan ik met drukletters in engels mijn klacht kwijt.....er wordt luid geroepen en de minachting van alle aanwezigen in mijn richting is op z'n minst niet te ontkennen ! en wat gebeurt met mijn uitgeschreven klacht......wat iedereen wel kan vermoeden...de lade als er dan toch opluchting mag zijn (na zopas weer discussies met hotelstaff) het gaat uiteindelijk om omgerekende iets tussen 35 en 40 euro, wat dus het einde van de wereld niet is, maar het gegeven dat constant op je geld/goed wordt geaasd wekt wrevel op !
vandaag dus 'n klotedag, vanmiddag moet ik uitchecken, hotel verleent me de gunst (ik zal ze uiteindelijk nog dankbaar moeten zijn zeker) m'n bagage er tot ong.17u achter te laten, maar veel hooi op de vork zal er wel niet bij zijn, behalve in 't wilde weg wat rondwandelen en.... om 18 u moet ik inchecken in hotel mango naast station voor de 'luxe'trein naar hue of wordt dat ook 'n kut-trein ???
foto....ga hanoi (station) met ook achteraan 'cam hut thuoc' verboden te roken..
excursie naar de (foto) parfumpagode (ong.70 km zuidelijk van hanoi) 'n echt bedevaartsoord voor de viets (in maart bij de boeddhistische feesten)....eerst 'n boottocht van ong. een uur en dan 'n forse een-uur-klim via trappen...er is een kabelspoor,waarvoor ik geopteerd had (bij booking 5 usd duurder)....dan bleek dat kabelspoor omwille van welke reden ook buiten gebruik was (geen nood, intussen heb ik het te veel betaalde teruggekregen)....boottochtje heen en terug meevaller, klimwerk -achteraf tenminste - evenzeer al was het maar voor de fysische inspanning bij terugkeer weer nare ontdekking....elke dag hertel ik m'n geld (dollar + rest dong) tweemaal...die portemonnee zit in m'n rugzakje achter een cijferslot en rugzakje zelf is aan schrijftafel vastgemaakt met fietsslot.... bij herhaalde hertelling blijken twee briefjes van 10 dollar en eentje van 500.000 dong (zowat 20 euro) te ontbreken.....heb aan hotelbalie m'n klacht overgemaakt en verantwoordelijke heeft, zegt ie, intussen de politie verwittigd, op wie ik nu zit te wachten (en men wist dat ik opdagexcursie was) gisteravond eigenaardige vaststelling bij m'n arrivee in hotel....sleutel niet op balie...nachtwaker zoekt 'n minuutje ...en plots komt 'n personeelslid uit het toilet dat zich tegenover balie bevindt ....met mijn sleutel
vorig jaar in hetzelfde hotel werden me acht briefjes van 10 dollar ontvreemd...kuisploeg was bezig in m'n kamer terwijl ik n' excursie aan het betalen was(was toen echter onvoorzichtig m'n rugzakje open te laten....en het ontbreken van het geld heb ik pas kunnen constateren in dalat omdat ik toen pas m'n voorraadje dollars hertelde... en bedrag klopte niet met wat ik nauwgezetter dan nauwgezet op papier had gezet)........ nu dacht ik voldoende voorzorgen te hebben genomen, maar ik vrees dat wie het in het bloed heeft iedereen te slim af is, en mij zeker !
pillen blijken toch al 'n stuk te werken...ik hoef niet meer zonodig te rennen naar de pot....maar nog geen victorie kraaien ! gisteren befaamde thanh long water puppet theatre eindelijk gezien (matinee-voorstelling 40.000vnd) zaal zat vol (elke groepsreis heeft dat trouwens in z'n programma)...intussen voor 14/01 excursie vastgelegd naar perfume-pagoda (nog 'n missing link in m'n vietnam-ervaring) daarvoor heb ik wel ettelijke agencies geconsulteerd en elke agency maakt de andere zwarter dan zwart !
vandaag lange stadswandeling hanoi gemaakt (eigenlijk fietstocht van internet geplukt, maar fietsen is in hanoi je reinste zelfmoord, maar wandeling was een perfect alternatief)....in totaal heb ik zo'n 12 km afgewandeld, een uitstekend middel om niet alleen een stad te leren kennen, maar ipv ergens afgezet te worden, het middel om te weten hoe je van hier naar daar gaat ! in een prachtige wijk - de regeringswijk - met driedubbele bomenrij aub, werd me herhaaldelijk het fotograferen verboden door al dan niet geuniformeerde politiemensen! voor wie het nog niet wist....hanoi is 'n zeer bomen-en parkenrijke stad !! ho chi minh mausoleum, 1-pillar-pagode, ho chi minh museum (voorspelbare communistische heroiek met kleine vietjes die op schoolreis bezoekje afleggen), opera en zo terug naar het hoan kiem-meer...
intussen trein geboekt naar hue (livitrans-trein, 'n nieuwigheid die zowat de luxe van het vliegtuig zou moeten aanbieden) 650.000vnd (het dubbele van de normale nachttrein)...het is geen speciale nachttrein, maar enkele luxe-carriages die aangehaakt worden aan de klassieke noord-zuid SE1...valt het tegen, het is nog altijd geen prijs (omgerekend 25 euro) om over te vallen ! intussen ook al kamer geboekt (via internet hier in prince-hotel hanoi) in sports hotel hue, en blijkbaar kan dat hotel me komen ophalen aan het station op 16/01 's morgens..... kortom, het gaat verbazend goed vooruit!
morgen dus trip naar perfume-pagoda....benieuwd !?
foto... hanoi st joseph's nha tho .....door luchtverontreiniging eerder 'n 'heavy metal'-kathedraal
gisteren aangekomen in fris hanoi (dagtemp. 15).... met zeker 'n uur delay.. met minivan naar centrum, goedkoper dus dan taxi (norm.12) en aangezien ze minivan werkelijk volstouwen ('n tiental passagiers, elk 5 usd) is het voor hen winstgevend, voor ons 'n koopje....en afgezet aan hotel van onze keuze (in mijn geval 'prince', en aangezien ze die 'pr' combinatie niet hebben, zeggen ze maar 'pins'; let wel, ze kennen wel degelijk de 'r' bv in 'roi roi' dwz 't is al welletjes, stop maar al, 't is genoeg).... reusachtige kamer met balkon (met dubbelbed, zelfs breed voor trio, extra eenpersoonsbed, salonhoekje met vier zware stoelen en tafel, secretaire met stoel, grote kleerkast, fridge, tv, ruime badkamer met ligbad) 28 usd, aangezien ik enkele dagen wil blijven, vraag ik korting (wordt 25 usd) en vraag kleinere kamer achteraan voor de volgende dagen (zopas betrokken, 22 usd, met alles erop en eraan...wel vier hoog klimmen..... )
gisteren geld afgehaald atm (2 miljoen dong, 1 euro is zowat 26.000 dong) en onmiddellijk bots ik op straatverkoopster die me vorig jaar verwende door bij aankoop nog wat extra mandarijntjes toe te stoppen; we herkennen elkaar en is nu op stap met 'n soort langwerpige oliebol, in suiker gedoopt, ik koop uit vriendschap en zeg haar dat ik zopas enkel grote biljetten uit de muur heb gehaald, ik betaal dus met 500.000...en ze geeft me 200.000 terug, maar ik ben bij de pinken en eis m'n biljet terug, tot dertigmaal toe herhaal ik dat (we krijgen omstaanders..) en telkens stopt ze me meer change toe, en doet nog twee van die smerige prutsjes in het zakje, ik staak het als ze me uiteindelijk in totaal 480.000 heeft teruggegeven (uiteraard leg ik twee van die vier vettige dingetjes terug op haar plateau)..... weer 'n ervaring rijker !! 's avonds nog even info inwinnen ivm excursie naar beroemde parfumpagode en eten met heel wat ajuin..............
cinq heures, hanoi s'eveille en ...... ik snel de pot op....het moest er van komen (die smeerlapperij van gisteren heeft me diarree bezorgd) en nu de zware magistrale pillen die me door kurt zijn voorgeschreven, in geval dat...... en het ene hangt allicht samen met het andere..... my legs are like jelly (flanellen benen) en 'n tong die er voorheen nog iets roder uitzag
trouwens, vrouwen.... in laos diende ik meermaals vast te stellen dat onze westerse, zelfs zeer jonge, vrouwen, naast hun bagage....'n enorme vracht aan billen voortsjouwen; de vergelijking met oostaziatische vrouwen is pijnlijk treffend en heb ik gisteren met de lange delay in airport luang prabang overduidelijk kunnen vaststellen: 'n viertal vietnamese koppels (vijftigers schat ik) wachten op hun vlucht...terwijl westerse met veel misbaar en bombarie aandacht opeisen, nog geaccentueerd door 'n soort vakantiekledij die rond en tussen hun billen lijkt te zwabberen, huppelt een van die vietse vrouwtjes speels in het rond, nu eens om haar viets gezelschap op 'n fruitje te trakteren, nu 's richting toilet, dan 's om 'n zakdoekje in 'n zo ver mogelijk vuilnisbakje te deponeren, en telkens monstert ze de derrieres van haar westerse soortgenoten en telkens keert ze terug naar haar plaats, de vingers genietend van trots haar eigen slanke zitvlak masserend.... natuurlijk m'as tu vue (of is dat zonder e), maar ik genoot mee.... emancipatie op z'n lao ('n anekdote die ik toch niet mag verzwijgen).... lange busreis oudom xai naar luang prabang...af en toe pitstop... en terwijl mannen langs de weg hun struikje hebben uitgekozen en westerse heel wat verder afdruipen op zoek naar 'n intiem verborgen plekje..... zit plof langs de weg 'n lao-vrouw gehurkt, met 'r sarong helemaal rond zich gedrapeerd als 'n levende wigwam....
foto...romantisch plaatje aan hoan kiem-meer met schildpadpagode
variatie op randy crawford's klassieker 'one day I'll fly away, leave your love to yesterday' gisteravond nog 's lekker gedineerd aan de duistere mekong in 'n openluchtresto met aan de bomen kitsch-lichtjes, maar soit, het eten telt, vroeg het bed in en dan 'n hele nacht gekloot door 'n mosquito (net zo kloterig als een zomerse vlaamse mug in een vlaamse zomer) en....vanmorgen ontbijt met twee koppen caffe latte (met de beste lao koffie die ik tijdens m'n lao verblijf heb mogen degusteren).... mijn kip moeten op, dus laat ik me vanmorgen wat gaan....
was ik gisteren wat hard tav de lao, het zal altijd 'n eigenschap zijn en blijven van volkeren die bezet werden (ook vlamingen overigens zijn niet bepaald 'n toonbeeld van betrouwbaarheid) en bezetters gaan al evenmin vrijuit..........en tijdens m'n verblijf heb ik herhaaldelijk vruchteloos zitten hengelen naar de verhouding lao en hun belangrijkste minderheid de hmong.......geen vuiltje aan de lucht blijkbaar, vrijheid, blijheid, maar ik heb het achterste van hun tong niet ofte nooit mogen ontwaren..... de hmong waren immers de eerste-klas-collaborateurs met de amerikanen (en ze werden weet ik wat beloofd, wat de amerikanen met graagte weer inslikten)....'n massa hmong droop af naar de usa op de vlucht voor represailles, maar 'n andere massa bleef hier (en lijkt me te berusten in hun ghetto, of heb ik het verkeerd voor !?)
de lao-deur valt nu achter me stilaan dicht.....'I've seen places, faces, smiles for a moment' (matt monro in 'from r.. with love)....heel wat westerlingen kruisten m'n pad, voor de meesten geldt de delete-toets.....van enkelen behoud ik 'n goeie herinnering (het oostenrijks duo jo-maggie, tim - de amsterdammer met 'n hart - met wie ik verstandig over voetbal kon lullen, het duitse paar schikai -aka schimpf-kaiser, de noorse psychiatrische verpleegster, wijs zoals ik me noren had voorgesteld, de francaise isabelle met wie ik het best kon stellen, en als ik me vastreed in het frans, had ik altijd nog de pechstrook in het engels, zelden een franstalig iemand ontmoet die zo feilloos met engels overweg kon)
hom nay may bay de di den vietnam va chieu nay toi se uong bia hoi o hanoi (vandaag vliegtuig naar vn en vanavond drink ik bier van 't vat in hanoi) .....hanoi bestaat in 2010 1000 jaar...wat mag ik verwachten? alvast de bijenkorf van zowat vijf miljoen viets met bijna evenveel brommers, denk ik dan, die dan elk dan nog eens hun eigen richting uitgaan.........
foto... het bomenrijke hanoi (regeringswijk waar ik herhaalde malen op schouder werd getikt....fotograferen verboden !)
kon het natuurlijk niet laten.... weer naar de wat xiengthong (via m'n 'persoonlijke gratis' toegangsweg): het hoeft niet altijd praal en pracht (zoals bv st pieters-rome en z'n kolossale collonades van bernini) om van omver te vallen, ook eenvoudige schoonheid kan je van de weg blazen !!! verder bezocht: wat sene, wat visoun met ertegenover de zwarte that mak mo (foto), de stenen stoepa (in de volksmond de 'meloen', maar ik vind 't eerder 'n gespannen opstaande vrouwenborst met rechtopstaande tepel incluis); heb me laten overtuigen de mekong over te steken (per boot) en daar 'n overbodige wandeling te maken....had het niet moetem doen, prijs allicht te hoog (50.000kip, maar 'geen man overboord', 't is tenslotte maar 'n goeie 4 euro, te weinig om me daarvoor in de mekong te storten)
einde laos nadert, dus tijd voor wat bedenkingen...laos is 'n arm land en zal dat hoogstwaarschijnlijk blijven, 80 procent bestaat uit bergen meen ik gelezen te hebben (om er iets fatsoenlijks te produceren is de kost van transport veel te hoog)...bovendien zit het gevangen in een carcan van omringende landen, er is geen enkele uitweg naar zee... enkel het toerisme brengt wat soelaas, maar dat komt slechts 'n erg kleine middenklasse ten goede: die hebben begrepen dat uit toerisme geld te puren is....maar ze hebben het vooralsnog niet door dat daarvoor iets in de plaats moet nl. service !!! maar daarvoor ontbreken - in 'n land met een bizar huwelijk tussen communisme en boeddhisme en de 'trek-uw-plan-politiek' - management en basismarketing (ik vrees dat van 'n win-win hun oren gaan flapperen) en dat communisme pompt hen 'n soort landsfierheid in, 'n trots die zich zopas kristalliseerde in de organisatie (voor de eerste keer, wat toch ook al veelzeggend is) van de 25ste zuid-oost-aziatische spelen (11 landen)....we kennen intussen dergelijke verhalen: 'n land organiseert 'n groot tornooi en heeft bij wijze van spreken zelf geen nagel om in z'n....te krabben !!
tweede bedenking (en ik dien me wel in te tomen, maar toch komt het niet alleen m'n strot, maar alle lichaamsopeningen uit): hun valse buiginkjes, hun enkele cm door de knieen (sorry ik vind geen trema op dit klavier) buigen, hun handen gevouwen als in gebedstoestand, hun glimlach die even lang aanhoudt als de verkoop of ontvangen van geld duurt......dit alles is zo apert 'gemaakt' kortstondig dat er - naar mijn smaak althans - 'n laagje van onbetrouwbaarheid op ligt ......in dat verband heb ik al 'n aantal keren moeten denken aan de quote uit het cultboek van robert pirsig (jaren zestig) 'zen and the art of motor maintenance' (zen en de kunst van het motoronderhoud): 'wees op je hoede voor hosanna's en als men met palmtakken begint te zwaaien, in achtertuintje is men dan al bezig 'n kruis voor je te timmeren'
morgen verlaat ik laos.... na negental dagen omgegaan te zijn met dollars en riel (cambodia) en drietal weken met kip (laos) wacht me nu weer 'n switch naar 'n andere munt, de dong (vietnam).....het zal weer aanpassen zijn......en m'n goederen extra in de gaten houden...ze zijn immers met veel meer om er 'n oogje op te hebben !
als het goed is, moet het ook gezegd ! busstation oudom xai is een voorbeeld van hoe het moet: loketten naast elkaar (foto), het linkse voor busverkeer naar het zuiden (bv luang prabang, pakbeng), rechtse voor busverkeer naar het noorden (bv phongsaly, luang nam tha) in twee talen aangeduid (lao en zoals het hoort in het engels, de internationale taal bij uitstek, tot spijt van de fransman die het benijdt); aan de linkerkant staan de bussen voor het zuiden op een rij met daarboven een plaat met naam bestemming; idem rechts voor noord; je moet al een warhoofd zijn of te lang naar beerlao te hebben gekeken, om zich nog te vergissen..... alles is immers 'n kwestie van management, wat in laos nog in kinderschoenen staat en er zelfs zal in blijven rondlopen.... en dat de bus niet om 8.30 maar 8.55 vertrekt, kan door de vingers worden gezien, als je rekening houdt met allerhande bagage en 'n massa grote dozen van de lao-passagiers (wat zou daar zoal inzitten?); dubbele check van ticket en zowaar iedereen krijgt 'n blauw plastic kotszakje (dat niemand nodig had)......eerste deel van busreis loopt immers weer door bergen (bus telt zo'n vijf westerlingen, vier drukdoende koreanen(?) en de rest is lao met zelfs bagage in de middengang..... ikzelf had het niet beter kunnen treffen voor kinderkermisnostalgie met twee stoeltjes boven het rechterachterwiel...... eerste deel van de ong. 200 km wringt zich in bochtenwerk, het lijkt alsof de kilometerpaaltjes ons voor de gek houden, het gaat maar niet vooruit.....slechts vanaf pakmong, waar de bus een rechtse afslag neemt,is de weg beter, rechter en ietwat platter....gevolg: onze jonge, doch echt goeie chauffeur geeft plankgas....tot een blijvend getoeter, 'n kleine opschudding...iedereen veert op...bus kan behendig naast 'n lao liggend op de weg laveren (achteromkijkend zien we iemand hem wegsleuren)....wellicht 'n dronken lao...... ieman vertelde trouwens dat er veel gedronken wordt, niet bepaald enkel beerlao, maar zwaar laolai (de rijstwhisky) (terloops, ook in vietnam; beide landen zouden immers ook uitblinken in huiselijk geweld...... m' lao-spokesman maakte zelfs gewag van 'boxing' en het erbijhorende gebaar liet aan duidelijkheidniets te wensen) aankomst busstation 13.45, met tuktuk naar centrum...naar sackarinh, waar ik m'n geboekte en betaalde kamer 4 onmiddellijk kan betrekken..m'n achtergelaten bagage stond reeds netjes naast m'n netjes opgemaakte bed zichtbaar zijn er iets minder toeristen in l.p.; rest van de dag nietsen, rondwandelen, internetten...... voor nog bezoeken wacht ik tot morgen en vanavond na avondeten vroeg bed in ? of zou ik eens afzakken naar het kwartier waar zich de bars bevinden, naar ik hoorde eveneens 'n belgische bar ?...vervolg morgen
vanmorgen in gh lekker ontbeten (ei, twee knapperende baguettes, laokoffie) en ruime fruitschotel 25.000kip naar de phuu that stoepa (foto...monnik in buurt van de stoepa), op 'n heuvel tegenover gh...heerlijk uitzicht over de stad en de omringende groene heuvel- en bergtoppen...daar 'n toevallige ontmoeting met enkele jongeren o.m.piepjonge monk, allen gretig om engels te leren (kennis : enkele uit het hoofd geleerde zinnen en... uitspraakoefening met door hen opgeschreven woordjes - they, those,this, were, where... - 'n totale ramp!!! maar goede wil hebben ze wel)...voor de eerste keer lijkt er iets wat op contact kan wijzen..... aan de stoepa foto's en... plots is geheugenkaart op !
via tegenoverliggende trap naar museum op andere heuvel sebey (waar fransen legerkamp hadden, uiteraard platgebombardeerd)....museum dicht; lijkt - kom ik te weten bij toevallige kennismaking met manager - nog niet officieel geopend...hij leidt me zowaar rond in wat 'n soort kopie van historisch museum vientiane is plus plaatsgebonden oudom xai-verleden......na rondleiding vraagt ie me mee naar z'n kantoor, daar hangt organigram: hij leidt welgeteld 4 leden staff.... en hij heeft het leiderschap in de vingers: zegt dat het vrijdagmiddag is, dat hij er tussenuit kan knijpen en dus.... nodigt ie me bij hem thuis uit..... aarzel, ga eerst naburige 'wat' bezoeken en beloof terug te keren..
in de wat santiphab opnieuw te maken met erg jonge in saffraankleurige gewaden gedrapeerde monks, alweer moeizaam engels over en weer, maar krijg na veel geduld toch inzicht in hun bizarre 'boom des levens' die volhangt met replica van vogels, dieren, fruit... terug naar museum-manager en inderdaad, met motorfiets van staflid brengt hij me naar z'n 'woning', 'n paalhut... in de namy village: rond z'n stek zitten zeven vrouwen, een lijkt vlooien uit het haar van 'n oudere te pulken (ik durf niets te vragen, ik voel me 'n echte voyeur, voel 'n zekere schaamte bij 't zien van zoveel primitiefs).... enkel de manager kent iet of wat engels, de rest geen gebenedijd half woord ! honden en kippen en haan lopen er zomaar over en weer, als 'n voertuig passeert, wolkt bruin stof op dat het 'n lieve lust is, iedereen houdt hand voor de mond; ik durf zowaar geen foto's te nemen, en dan hoor ik ....geraas van een vliegtuig... ik zie het - driedubbel huishoogte - voorbijrazen, buk me zelfs....godbetert ....de airport-tarmac ligt next door! het lucht me op dat hij me terugvoert..... ik ga terug naar de heuvel met de phuu that, ditmaal met nieuwe geheugenkaart: genieten van oudom xai dat in een kom ligt helemaal rondom, zonder enige opening, omgeven door heuvels en bergen in alle mogelijke tinten groen.... ik blijf rond de that rondwaren.... het is bijna monopoly spelen: ik zie busstation, airport, museum, hotels, gh's, bank, police station, atm..... rookpluimpjes beginnen op te stijgen, het teken dat het vuur wordt aangepookt om tot koken over te gaan...... ga terug naar gh en kom terug voor de sunset tegen zessen: overal heeft de rook in de aanpalende dorpen zich vermengd met de opduikende nevel, en samen vormen ze nu een gordel rond de stad..... de oudom-xai-moeders zijn nu volop aan het koken geslagen.... en als er iets is dat ze kunnen is het kinderen baren, hun kinderen koesteren en wonderbaarlijk koken (mannen kan ik vooralsnog weinig kwaliteiten toedichten...ik vind ze bepaald - uitzonderingen buiten beschouwing - lui)
kers op de taart... ik ga dineren in suphailin resto, net als gisteren, en alweer is het om duimen en vingers af te likken !
vanmorgen nog wat genoten van het fabuleuze view (nong khiaw) op de rotsberg, een kolos die net over de rivier de nam ou steil als 'n muur oprijst en dat vanop veranda'tje van m'n toch wel erg too basic 'bungalow'...het is 'n enig zicht, sommige afgeplatte bergen omzwachteld door dunne nevelslierten, soms hangt 'n donzigdikke nevel als 'n enorme pels rond de hals van 'n berg (door amateurfotograafjes als ik met amateurapparatuur eenvoudigweg niet accuraat vast te leggen.....
twee staaltjes van inefficiency... at ik gisteravond prinsheerlijk in delilah's (ik zat er trouwens moederziel alleen), dan valt het ontbijt er deerlijk tegen: 23.000kip voor twee flinterdunne plakjes boterham, 'n kwak jam voor wel tien, 'n nescafe-oplos waarop ik zeer lang moest wachten, nog langer wachten op m'n change op 50.000.... men kon het bedienen van een twaalftal eenvoudig niet aan - zelfs bijspringen van twee zoons en dochter (?) die alsmaar elkaar in de weg liepen hielp dus niet.... een jong koppel diende zelfs onbediend af te haken, anders misten ze hun boot !! over de brug bestelde ik dan 'n tweede ontbijt ...20.000kip voor laokoffie, vier geroosterde halve baguettes, boter, 'n beetje jam evenwel, orange juice en een kleine fruitschotel......... het kan dus blijkbaar wel !!!!!
tweede geval... minivan naar oudom xai om 11u (40.000kip, kleine 150 km verder)...herrie...'n groep jonge amerikanen had blijkbaar 'n minivan gecharterd naar luang nam tha (via oudom xai)....amerikanen zitten evenwel verspreid over twee minivans die worden aangevuld met ... outsiders zoals enkele lao-vrouwen en...ik; gevolg boze blikken; vertrek na 12.....over 'n bijwijlen archislechte weg (asfalt onderbroken door te vele stroken met keien opgevulde aarde) in 'n op- en neerlopende bergstreek (kotszakjes welkom voor twee) we worden geregeld tegen elkaar aan gegooid wat de amerikaans-belgische vriendschap niet ten goede komt..... over halfweg staat andere minivan met halve amerikaanse kolonie..in panne..... en zowaar het begint te regenen (verplichte stop om in allerijl zeildoek op het dak boven de bagage te spannen) en met de regen realiseer ik me pas hoe troosteloos 'n reis wel moet zijn in het regenseizoen.....het berglandschap is verdampt, slechts enkele vage contouren blijven over en het wordt klam over heel je lijf ! even na 4u...oudom xai (eindelijk 's niet bevrijd door, maar bevrijd van de amerikanen!).... in oudom xai (spreek uit: saai) is niets te beleven, maar ik ben met opzet naar daar getrokken, het is niet toeristisch, alhoewel er wel zijn (het is 'n verkeersknooppunt in noord-laos en de chinese inbreng is merkbaar - chinezen hebben er gewerkt aan de uitbouw van het wegennet)....maar 'n prettig gevolg is dat ik er voor weinig geld 'n erg mooie kamer kan betrekken (I give myself a break) in de Litthavixay (ik heb zelfs 'n secretaire ter beschikking die ik zo meteen bij me thuis wil zetten) en...in tourist office krijg ik van 'n duitse volunteer (die er engels onderwijst) 'n dankbare tip....er is goed te eten in suphailin resto, weliswaar uphill zowat km van m' gh..... er zijn maar drie tafels, maar het is 'n voltreffer..... ik ben de enige klant, naast iets verder twee beerlao hijsende (er werkende) duitsers ......
van muang ngoi 1 uur boot naar nong khiaw: boottocht zoals verwacht, nevelslierten die de bergen mysterieus ingepakt houden en ..bar koud (meegebrachte muts erg welkom) en een uur later bij aankomst is al die warme toegevoegde kleding overbodig...10.30 dus zon klimt weer op de barricaden ! stelde in gh sunrise voor twee dagen te blijven mits korting, geweigerd, geen nood, ik blijf dus 1 nacht (100.000kip), overpriced evenwel, want er wordt enkel betaald voor het uitzicht, 'n wonderbaarlijk view op de nam ou en de onmiddellijkrotsachtige berg ahw binnen handbereik... de rest van de bungalow is zelfs minder dan basic...franse wc, geur, geen wasbekken, weliswaar warme douche, en positief eindelijk eens 'n hammock, waarin ik me al lezend 's namiddags zalig zal nestelen.... 's middags maak ik nog 'n erg stoffige wandeling (het minste voertuig dat passeert - het hoeft niet eens 'n forse auto te zijn - doet het stof opwaaien tot 'n bruine wolk) van enkele km..... en 's avonds diner in delilah's (bier is er lauw, wat hen niet kwalijk kan worden genomen, want 'n heel stuk van de namiddag was er geen elektriciteit)....nong khiaw heeft dus wel 'constant' elektriciteit, maar internet is er niet ik geniet van de bankjes aan het tafeltje (niets anders dan halve obussen die al zitbank dienst doen) ik bestel weliswaar steam rice, ze komen af met sticky rice, maar de rest van de schotel is overheerlijk, en de sticky bombardeer ik dan wel zelf fijn met de zoetzure saus rond acht uur loopt het leven hier zienderogen leeg, het levensritme ligt hier anders, met de toenemende kou, het mindere licht en de om zich heen zaaiende duisternis wordt de dag vroeger dan elders gesloten
foto ...nong khiaw met zicht op de aanlegsteiger en invallende duisternis
ik blijf drie dagen in het van god en klein pierke verlaten maar zo ontiegelijk sprookjesachtig mooi muang ngoi....ontbijt op straat, dwz op de aarden straat, terwijl eenden of iets dergelijks links zowel als rechts in m'n billen proberen te pikken en honden onder 't gammele bijna uit elkaar vallende tafeltje elkaar afbijten, 'n pretje is 't niet, maar je leert er mee leven, net als met 'n pregnante urinegeur die soms onverwacht je pad kruist; ik besluit, weliswaar wat laat, terug naar ban na te stappen, end of nowhere dacht ik, maar dan blijken er nog khamu-dorpen te bereiken (al stappend natuurlijk), maar halverwege naar hueay bo keer ik op mijn stappen terug...wat meer bewolkt en namiddag transformeert zich te vlug tot avond... en duisternis (en als er iets is waarvoor ik op mijn hoede ben is het wel de duisternis...) veralgemeningen zijn natuurlijk gevaarlijk, maar ik moet bepaald 't idee dat lao vriendelijk zijn toch wel wat bijstellen....ze zijn dan ook niet bepaald onvriendelijk, op enkelen na, ze zijn eerder afstandelijk.....nu het heeft ook m'n eigen gedrag bijgeschaafd....ik beantwoord enkel nog 'n sabai dii van iemand die het me gunt, voor de rest kijk ik over ze heen.... ik ga avondeten in het resto van lattanavongsa (waar ik verblijf)...het resto draait op volle toeren, het is gelegen net aan de pier, het kloppende hart van muang ngoi, ik vrees dat de rest van het dorp zo dood is als de duisternis die 's avonds het dorp in een klem heeft !
muang ngoi is een weergaloos mooi oord, niet alleen omdat er geen verkeer is, slechts een aarden weg tussen twee bergflanken, maar omdat het haventje mooi ingebed is tussen verweerde afgeplatte bergtoppen, enig mooi.....toeristen hebben meer en meer dit oord gevonden en de plaatselijke bevolking speelt er handig op in en bouwt geleidelijk z'n infrastructuur uit (dat daarmee 'n stuk authenticiteit zal verdwijnen is enkel te betreuren)....'s ochtends en 's avonds is het er knap koud (zelfs avondeten op het terras van resto ning ning met z'n fabuleus uitzicht is 'n bibberende aangelegenheid), maar tijdens de dag zijn het bepaald temperaturen die oplopen tot 30 graden; er zijn daar dus niet 'four' maar 'two seasons in one day' 's ochtends hangt de nevel als een kaasstolp boven het dorp, de bergen lijken wel geamputeerd, enkel de onderste weelderige plantengroei op de bergflanken is dan zichtbaar, en tegen 10.30 wordt de laatste nevel door de zon en de bergen uitgeperst.... in kille temperatuur wandeling aangevat naar het khamu-dorp ba na, uiteraard enkel te voet te bereiken 'n goeie 6-tal km verder via op en neer gaande paden, 'n onverwacht beekje met ofwel rotsblokken ofwel boomstammen als 'loopbrug', dan ineens 'n ferme rotspartij, en 'n wat bredere beek met rotsblokjes die uitnodigen tot....uitglijden ! dan droge rijstvelden waarop vee en buffels elk in z'n ghetto grazen en dan het dorpje waar de tijd blijft stilstaan.....alles primitief, wat ook betekent dat ze vindingrijk zijn om met primitieve middelen alles te vervaardigen ! op tijd terug in lattanavongsa gh en avondeten in ning ning vanaf ongeveer acht wordt het al echt koud wat dus betekent snel naar kamer in gh om.....nog wat te doen zolang er licht is ! blijkbaar schept de schaarste aan een bepaald goed (in dit geval licht tot 21 u) een ongemene appreciatie !!!
het lijkt wel alsof ik enkele dagen ondergedoken ben, niets is minder waar, maar in muang ngoi was enkel van 18 tot 21 u elektriciteit, laat staan dat er internet zou zijn op 3/1 van luang prabang naar nong khiaw, een 4 uur durende niet zo gemakkelijke rit (wegen in slechte staat) in minivan met 13, iets na enen gearriveerd net niet gebuild en geblutst...ik had m'n medepassagiers (uit austr-oostenr-eng.) overtuigd het 1 uur durende tochtje per boot naar muang ngoi te ondernemen... een plaatsje enkel te bereiken langs het water, geen verkeer, geen auto's !! bootje zit overvol, twintigtal schat ik nu, plus al die bagage....gevolg overload bij te weinig diepgang .... dus worden we aangemaand aan wal te gaan en een half uur te stappen over zand en vervaarlijke rotsen (ik dommerik had m'n schoenen op de boot gelaten!) .... op 'n bepaald punt mochten we weer de boot in, en wat bleek...de lao hadden hun plaats op de boot mogen behouden, waarmee nog 's wordt bewezen dat ze hun afgunst tav westerlingen die het beter hebben niet kunnen wegmoffelen.... ze scheppen er een grijnzend genoegen in het ons tergend lastig te maken.....en de landing....op enkele meter vande steiger...dus met je poten tot 40 cm het water in...en wat kun je doen....alles ondergaan, er zit niets anders op betrek kamer in een bungalow bestaande uit vier kamers, 'muren' in bamboevlechtwerk (slechts 50.000kip, maar het is dan ook erg basic, wel met badkamertje
foto...het 'haventje' van muang ngoi...enige mogelijkheid om muang ngoi te bereiken
verblijf in sackarinh guesthouse (150.000kip of ong.18 usd) proper, badkamer, tv, tafel en twee stoelen en secretaire en.... ik heb er vandaag mijn laundry kunnen strijken....het staat heel wat beeldiger in een gestreken - alhoewel intussen weer zwetend - hemdje te dineren ipv in pas-uit-de-was-frommeltextiel sinds luang prabang in 1998 unesco-werelderfgoed werd, overstromen de toeristen werkelijk l.p.....alles in de sisavangvong rd (de hoofdader) is een commerciele boel: hotels, gh's, resto's, shops, travelagencies en een stilaan uit zijn voegen barstende avondmarkt (is l.p. aan 'n 'zelfmoord' begonnen?) l.p. is een lieflijk oord, maar de horden die de straten inpalmen (meer dan zij oog hebben voor die zo elegant ogende franskoloniale geveltjes) stoten echt af (verbleef ik er vorig jaar 2x3 dagen, dan ga ik nu m'n verblijf inkorten.... morgen weg en op 9/01 terug om dan op 11/01 m'n vlucht naar hanoi (vn) te nemen dat geldgewin hier 'n hoge toon aanslaat kun je ook afleiden uit het feit dat aan de atm niet meer dan 700.000kip kan afgehaald (ong.60 euro) zodat ze dan telkens bij elke geldopneming 20.000kip commissie kunnen opstrijken (in vientiane kon ik zowaar 2 miljoen kip uit de muur halen).
vandaag was het eerste bezoek uiteraard de wat xiengthong, niet alleen de wat zelf (uit 1560), maar de hele kleine site met koetshuis, kapel met liggende boeddha, zijkapelletjes, de bougainvilea's en de palmbomen, de kinderlijk aandoende mozaiekjes in japans glas......een ongemeen schitterend schouwspel; niettegenstaande er drie 'betalende' ingangen zijn, ken ik toevallig een vierde 'gratis', die het mij mogelijk maakte er vorig jaar herhaaldelijk terug te keren, en stiekem hoop ik dat te kunnen herhalen.... ook bezoek aan het voormalig koninklijk paleis, ook de moeite waard, al was het maar om de collectie geschenken te bewonderen, die de koninklijke familie mocht ontvangen van o.m. china, japan, usa .... en hun weliswaar kleine indrukwekkende wagenpark oldtimers
morgen met minivan (9 u)(65.000kip) noordelijk naar nong khiaw, 'n kleine vier uur rijden.... de bergen (ik weet zowaar niet of er internet is)
foto: de gekleurde glasmozaïeken op de zijkapel wat xiengthong ...taferelen uit het dagelijkse leven
normaliter nemen de meesten de weg van vientiane via vangvieng naar luang prabang ('n kleine 400km)....phonsavan of xieng khouang ligt dus 'uit de weg' ('n ommetje van 'n paar honderd km), bovendien draagt het 'n historische last van onveiligheid mee....maar ik moet iedereen met klem tegenspreken die die lange omweg onbelangrijk of onnodig zou vinden de vlakten der kruiken zijn ronduit fascinerend, en wel om twee redenen; het betreft ten eerste een archeologische vondst: talloze, sommige manhoge, tot 'n paar ton wegende kruiken, ong. 2500 jaar oud, waarvan de herkomst in 'n mysterieuze mist wordt gehuld; 'n aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid betreft het urnen (grootte naargelang de sociale rang) van de as van overledenen (en net zoals de romeinen tumuli hadden, worden hier ook glooiende heuvelhoogten gebruikt waarop die enorme kruiken lukraak lijken neergepoot), maar er rondwaren gebeurt met eenzelfde ingetogenheid als op begraafplaatsen; dat ze uit kalksteen zijn - een materie die hier niet te vinden is en was - draagt alleen maar bij tot het mysterie..... ten tweede is het hier 'n gebied overgoten met 20ste eeuwse saus: van 65 tot 73 werd het zwaar gebombardeerd door de amerikanen zodat de stad xieng khouang eenvoudigweg van de kaart werd geveegd, en de kruikenvlakten bleven hoegenaamd niet gespaard, integendeel, slechts enkele sites zijn nu bommenvrij en men wordt nog steeds aangemaand strict binnen de aangeduide paadjes te blijven, wil je niet het risico lopen 'de ongelukkig vinder te zijn'....talloze kruiken zijn stille blijvend beklijvende getuigen , aangezien ze overduidelijke sporen dragen van de bombardementen we waren met 7 om drie sites te bezoeken en allen waren we diep onder de indruk....het paradoxale van een overweldigende stilte in (als je tenminste de verder aan de horizon zich aftekenende bergen schrapt) een lieflijk bijna toscaans landschap, kortom de vergankelijkheid van het leven die hier eeuwigheidsdimensie toegemeten krijgt
phonsavan is een totaal nieuwe (far west) stad op de plaats van het vernietigde xieng khoung vandaag 260 km verder aangekomen in....luang prabang
foto van een van de sites van de plain of jars (vlakte der kruiken) in een bijna 'toscaanse' setting
vandaag vrijwel de hele dag in minibusje om 250 km verder phonsavan te bereiken, eerst door 'n fabelachtig landschap met grillige kalkrotsformaties, die na elke bocht even leken verschoven te zijn, en iets voor halfweg waar de weg splitst, links naar luang prabang, rechts naar xieng khuang (mijn weg dus) 'n even spectaculair bochtenrijke rit maar dan tussen welig groen begroeide bergen
onvergetelijke ervaring...ik zit naast chauffeur die naarmate phonsavan nadert enthousiaster wordt, uitbundig met armen zwaait wanneer vee ons pad kruist en uitkraait...."lap lap lap (vlees) barbecue lap lap" ...en onvergetelijk moment ....op bepaald ogenblik eist hij voor 'n tweetal minuutjes m'n oordopjes (mp3 speler) op en zwaait z'n armen in de lucht op het ritme van 'take back the city'....draai me om en deel m'n medepassagiers mee dat 'snow patrol' hem opzweept !!
xieng khuang is in feite van de aardbodem door de amerikanen weggebombardeerd en vervangen door 'n compleet nieuw aangelegd stadje, of eerder 'n lange drukke rijweg die bij nader toezien eerder doet denken aan 'n wildwest-nederzetting waarin dan enkel de via film bekende saloons ontbreken...overal vind je in de straat obussen en ander opgegraven wapentuig voor morgen heb ik ingetekend op 'n excursie naar de plain of jars (vlakte der kruiken): drie sites die intussen totaal explosievenvrij zijn
zopas gegeten....in 'n vietnamees restaurant (herkenbaar aan opschrift 'nha hang com'..rijst-resto) en de juffrouwen konden hun oren nauwelijks geloven toen ik bestelde en betaalde in 'tieng viet'.... nu 19.00 en pikdonker..... allicht nog 'n grote beerlao en terug naar m'n pas geboekte gh-kamer met proper badkamertje (80.000 kip, 'n goeie 7 euro)
foto van de hoofdstraat van het volledig nieuw opgebouwde phonsavan met de wildwest-look
vanochtend reeds druilerige regen die m'n plan om fiets te huren vertraagde.... tegen elven met gestopte regen fiets op en eerst richting station om 'n treinticket te kopen voor morgen naar danang ..... dan de geplande bezoekjes: de tu hieu pagode (met door de regen uiterst glibberige tegels) en de nam giao ('n megalomaan project van een van de nguyen keizers - als 'n soort leopold II zich overgevend aan urbanisatie met enige praal - een esplanade te gebruiken voor keizerlijke feesten plus uitgebreid arboretum)...dan wat zoekwerk om de in de stad gelegen (kleine) begraafplaats van keizer duc duc te vinden en met vooral brommerverkeer dat uit alle kanten komt aangevlogen was dat telkens opletten geblazen!
ondanks vermoeidheid van nachttreinreis, besef 's middags dat ik m'n tijd toch niet in alle 'ledigheid' mocht doorbrengen.....dus besloot ik fiets te huren en parcours van internet-fietsroute af te fietsen (18,1 km + indien mogelijk twee lussen van 2x +3km indien tijd), de bezoeken zou ik dan reserveren voor vandaag...en alles verliep heerlijk (stel je voor al fietsend tussen wijkjes en paadjes en rijstvelden waar geen westerling te zien is)...tot halfweg .... ik gepasseerd werd door een brommerende vietnamese vijftiger-pompier die zowaar enkele woorden nederlands spreekt (zon en hemel en dankuwel en veel meer) (in 95 was hij in contact gekomen met 'n paar uit roeselare en ze waren contact blijven houden...)
ik had het verwacht...'n klotedag in hanoi (da's gebruikelijk als je moet uitchecken 's middags en als de rest zich pas aandient 's avonds)
manager had dus politie niet verwittigd ! zat ongeduldig te wachten tot het me te machtig werd en ikzelf naar districtspolitie trok, 'n paar straten verder in 'hang buom'....uiteraard geuniformeerde nietsdoeners van wie de ene al wat drukker misbaar maakt dan de andere...ik nam plaats op 'n stoel voor hun bureau, waarop ik onmiddellijk gesommeerd werd die stoel te verlaten en op 'n stoel aan de zijkant te gaan zitten tot ik geroepen zou worden.... uiteindelijk horen ze me, een viertal engelsonkundigen plus een die wel engels verstond/sprak en het aldoor had over 'losing money' terwijl ik hem herhaaldelijk corrigeerde met 'stealing money' .... hij bleef het houden bij 'lost money'.... klacht kan pas als manager ook opdaagt, zegt ie..... terug in hotel blijf ik wachten in hotellobby tot manager arriveert, die mij op zijn beurt lang laat wachten tot hij met mij meegaat naar politie.... daar kan ik met drukletters in engels mijn klacht kwijt.....er wordt luid geroepen en de minachting van alle aanwezigen in mijn richting is op z'n minst niet te ontkennen ! en wat gebeurt met mijn uitgeschreven klacht......wat iedereen wel kan vermoeden...de lade 
excursie naar de (foto) parfumpagode (ong.70 km zuidelijk van hanoi) 'n echt bedevaartsoord voor de viets (in maart bij de boeddhistische feesten)....eerst 'n boottocht van ong. een uur en dan 'n forse een-uur-klim via trappen...er is een kabelspoor,waarvoor ik geopteerd had (bij booking 5 usd duurder)....dan bleek dat kabelspoor omwille van welke reden ook buiten gebruik was (geen nood, intussen heb ik het te veel betaalde teruggekregen)....boottochtje heen en terug meevaller, klimwerk -achteraf tenminste - evenzeer al was het maar voor de fysische inspanning
pillen blijken toch al 'n stuk te werken...ik hoef niet meer zonodig te rennen naar de pot....maar nog geen victorie kraaien !
gisteren aangekomen in fris hanoi (dagtemp. 15).... met zeker 'n uur delay.. met minivan naar centrum, goedkoper dus dan taxi (norm.12) en aangezien ze minivan werkelijk volstouwen ('n tiental passagiers, elk 5 usd) is het voor hen winstgevend, voor ons 'n koopje....en afgezet aan hotel van onze keuze (in mijn geval 'prince', en aangezien ze die 'pr' combinatie niet hebben, zeggen ze maar 'pins'; let wel, ze kennen wel degelijk de 'r' bv in 'roi roi' dwz 't is al welletjes, stop maar al, 't is genoeg).... reusachtige kamer met balkon (met dubbelbed, zelfs breed voor trio, extra eenpersoonsbed, salonhoekje met vier zware stoelen en tafel, secretaire met stoel, grote kleerkast, fridge, tv, ruime badkamer met ligbad) 28 usd, aangezien ik enkele dagen wil blijven, vraag ik korting (wordt 25 usd) en vraag kleinere kamer achteraan voor de volgende dagen (zopas betrokken, 22 usd, met alles erop en eraan...wel vier hoog klimmen..... )
kon het natuurlijk niet laten.... weer naar de wat xiengthong (via m'n 'persoonlijke gratis' toegangsweg): het hoeft niet altijd praal en pracht (zoals bv st pieters-rome en z'n kolossale collonades van bernini) om van omver te vallen, ook eenvoudige schoonheid kan je van de weg blazen !!! verder bezocht: wat sene, wat visoun met ertegenover de zwarte that mak mo (foto), de stenen stoepa (in de volksmond de 'meloen', maar ik vind 't eerder 'n gespannen opstaande vrouwenborst met rechtopstaande tepel incluis); heb me laten overtuigen de mekong over te steken (per boot) en daar 'n overbodige wandeling te maken....had het niet moetem doen, prijs allicht te hoog (50.000kip, maar 'geen man overboord', 't is tenslotte maar 'n goeie 4 euro, te weinig om me daarvoor in de mekong te storten)
als het goed is, moet het ook gezegd ! busstation oudom xai is een voorbeeld van hoe het moet: loketten naast elkaar (foto), het linkse voor busverkeer naar het zuiden (bv luang prabang, pakbeng), rechtse voor busverkeer naar het noorden (bv phongsaly, luang nam tha) in twee talen aangeduid (lao en zoals het hoort in het engels, de internationale taal bij uitstek, tot spijt van de fransman die het benijdt); aan de linkerkant staan de bussen voor het zuiden op een rij met daarboven een plaat met naam bestemming; idem rechts voor noord; je moet al een warhoofd zijn of te lang naar beerlao te hebben gekeken, om zich nog te vergissen.....
vanmorgen in gh lekker ontbeten (ei, twee knapperende baguettes, laokoffie) en ruime fruitschotel 25.000kip
vanmorgen nog wat genoten van het fabuleuze view (nong khiaw) op de rotsberg, een kolos die net over de rivier de nam ou steil als 'n muur oprijst en dat vanop veranda'tje van m'n toch wel erg too basic 'bungalow'...het is 'n enig zicht, sommige afgeplatte bergen omzwachteld door dunne nevelslierten, soms hangt 'n donzigdikke nevel als 'n enorme pels rond de hals van 'n berg (door amateurfotograafjes als ik met amateurapparatuur eenvoudigweg niet accuraat vast te leggen.....
van muang ngoi 1 uur boot naar nong khiaw: boottocht zoals verwacht, nevelslierten die de bergen mysterieus ingepakt houden en ..bar koud (meegebrachte muts erg welkom) en een uur later bij aankomst is al die warme toegevoegde kleding overbodig...10.30 dus zon klimt weer op de barricaden ! 
ik blijf drie dagen in het van god en klein pierke verlaten maar zo ontiegelijk sprookjesachtig mooi muang ngoi....ontbijt op straat, dwz op de aarden straat, terwijl eenden of iets dergelijks links zowel als rechts in m'n billen proberen te pikken en honden onder 't gammele bijna uit elkaar vallende tafeltje elkaar afbijten, 'n pretje is 't niet, maar je leert er mee leven, net als met 'n pregnante urinegeur die soms onverwacht je pad kruist; ik besluit, weliswaar wat laat, terug naar ban na te stappen, end of nowhere dacht ik, maar dan blijken er nog khamu-dorpen te bereiken (al stappend natuurlijk), maar halverwege naar hueay bo keer ik op mijn stappen terug...wat meer bewolkt en namiddag transformeert zich te vlug tot avond... en duisternis (en als er iets is waarvoor ik op mijn hoede ben is het wel de duisternis...)
muang ngoi is een weergaloos mooi oord, niet alleen omdat er geen verkeer is, slechts een aarden weg tussen twee bergflanken, maar omdat het haventje mooi ingebed is tussen verweerde afgeplatte bergtoppen, enig mooi.....toeristen hebben meer en meer dit oord gevonden en de plaatselijke bevolking speelt er handig op in en bouwt geleidelijk z'n infrastructuur uit (dat daarmee 'n stuk authenticiteit zal verdwijnen is enkel te betreuren)....'s ochtends en 's avonds is het er knap koud (zelfs avondeten op het terras van resto ning ning met z'n fabuleus uitzicht is 'n bibberende aangelegenheid), maar tijdens de dag zijn het bepaald temperaturen die oplopen tot 30 graden; er zijn daar dus niet 'four' maar 'two seasons in one day'
het lijkt wel alsof ik enkele dagen ondergedoken ben, niets is minder waar, maar in muang ngoi was enkel van 18 tot 21 u elektriciteit, laat staan dat er internet zou zijn
verblijf in sackarinh guesthouse (150.000kip of ong.18 usd) proper, badkamer, tv, tafel en twee stoelen en secretaire en.... ik heb er vandaag mijn laundry kunnen strijken....het staat heel wat beeldiger in een gestreken - alhoewel intussen weer zwetend - hemdje te dineren ipv in pas-uit-de-was-frommeltextiel
normaliter nemen de meesten de weg van vientiane via vangvieng naar luang prabang ('n kleine 400km)....phonsavan of xieng khouang ligt dus 'uit de weg' ('n ommetje van 'n paar honderd km), bovendien draagt het 'n historische last van onveiligheid mee....maar ik moet iedereen met klem tegenspreken die die lange omweg onbelangrijk of onnodig zou vinden
vandaag vrijwel de hele dag in minibusje om 250 km verder phonsavan te bereiken, eerst door 'n fabelachtig landschap met grillige kalkrotsformaties, die na elke bocht even leken verschoven te zijn, en iets voor halfweg waar de weg splitst, links naar luang prabang, rechts naar xieng khuang (mijn weg dus) 'n even spectaculair bochtenrijke rit maar dan tussen welig groen begroeide bergen
