wat anders in het hoofd of het hart blijft steken! Als het mij overvalt, of mij niet loslaat. Maar het kan ook voor het oefenen zijn. Oefenen in waar ik niet in opgeleid ben, oefenen met woorden.
22-01-2011
Culturele expressie ? Kunst en cultuur in opvoeding of het maken van een droedel!
Ik lees "culturele expressie" in een nota die gaat over hervormingen in het onderwijs. Ik krap in het haar, staar door het raam, kijk naar het roodborstje dat van tak tot tak springt maar raak niet wijzer. Ik kijk terug naar het begrip "culturele expressie" onderstreep het woord en krijg steeds meer een wee gevoel in mijn maag. Is niet alle expressie cultureel dan? Is expressie los te zien van een culturele background? Is expressie niet het gevolg van een culturele orde en programma(tie) waar we willes nilles deel van uitmaken. Er soms graag van willen bevrijd maar voor altijd mee verbonden zijn? Ik lees dat het een sleutelcompetentie is. Wat verlang ik ernaar mijn ogen te laten afdwalen in de tuin, het park, over de zee of de woestijn zo je wil. Ik wil weg van deze begrippen en hun gebrek aan transparantie en doorgrondelijkheid. Het is deel van mijn vakjargon, helaas. Ik lees eveneens dat het verwerven van een moedertaal een sleutelcompetentie is, dus mijn moeder is oorzaak van een sleutelcompetentie want de taal die ze mij leerde is dat ook. Wat een geluk dat mijn moeder mij leerde dansen, naar de zee luisteren, hoe je zag dat de melk op het vuur warm was, hoe fris de lakens na het wassen en drogen in de tuin, hoe schoon de schittering van de avondzon op de daken, wat de geur van kaneel met de gedachtendoet..... wat leerde ik veel via moedertaal. Maar moedertaal werd hier gezien als spreken en schrijven. Ach ze zijn vergeten "Sprakeloos" van Tom Lannoye te lezen denk ik dan. Ik zoek verder de nota af naar meer kunst en minder vliegwerk, maar raak verstrik in het begrip taal. Taal is enkel spreken en schrijven alsof het snuiven doorheen mijn grimas, het maken van gestes met mij lijf, het kloppen van ritmes, het.....geen taal zou bevatten. Ik maak een droedel op de te lezen nota en word er niet vrolijker op. Ik moet niet tekenen, neen ik moet lezen en begrijpen, studeren heet dat in schooltaal. Ik ben 53 jaar maar een kind van 14 jaar en wil afgeleid worden door dat roodborstje, ik wil dromen in beelden van zeeën die uitlopen in een woestijn van steen en zand, ik wil de wolken overstijgen en dan roepen en roepen "Halloooo is hier nog iemand?" Neen de kunst is een eenzame in het landschap van het leren en opvoeden. We slagen er niet in ze op zichzelf te laten bestaan, ze moet gevat in leerlijnen en competenties ter competitie met onszelf. Ik denk terug aan "Out of context, for Pina" van Alain Platel, geen ander woord komt over mijn lippen dan "just!!!" bij het zien van dat stuk. "Dat" is sterke taal, die verteld, dat is ook mijn moedertaal. En dan nu Dvorak en zijn 9 Symphony (from the new world), mijn dochter leert mij de context, over nationalistische muziek gaat het gesprek verder, en ja we horen het en doen een danske. Taal, mijnheer, taal en leren, ik leg de nota opzij. Het roodborstje is weg!
