Tijdens de voorbije periode nam vaste rubriekhouder Freek Neirynck drie boeken van met Gent of Oost-Vlaanderen gelieerde auteurs door voor Boekensienjalement: “Sisterka” van Marijke Libert die tijdens haar studies en in het begin van haar journalistieke carrière in Gent leefde en werkte; de geboren Wetterse Kris Smet, die “Liefde met alle geweld” publiceerde en de in beide landstalen schrijvende Françis Cromphout die in Parijs zijn op de Arteveldestad gebaseerde roman “Les plus Beaux” kon uitgeven.

JOURNALISTE MARIJKE LIBERT SCHRIJFT ROMAN OVER DE GROOTE OORLOG: “SISTERKA”

De Standaard-en Knack (vroeger De Morgen)journaliste Marijke Libert schreef met haar roman “Sisterka” niet het zoveelste in-een-reeks-boek over het mode-onderwerp De Groote Vuile Oorlog, al is het historische tijdskader uiteraard hetzelfde als zovele huidige publicaties. Drie brieven van haar grootoom Ephrem  uit die periode  worden veel meer de aanleiding dan de geschiedenisboekjes.. Haar zoektochten naar de achtergronden van de epistels ervan worden de rode en dramatische draad van haar verhaal. Als mediapubliciste weet ze in haar research (onder andere naar haar sleutelfiguren)  haar professionele techniek goed te hanteren en het reveleren daarvan geeft haar boek een absolute meerwaarde. Een stijlfiguur van de romancier bijna.

“Sisterka” heeft als rode draad de zoektocht van haar (groot)oom naar zijn geliefde, een verpleegster,  en het kindje dat daar vervolgens uit geboren werd na een hartstochtelijk eindigend afscheid. Ze doet dat middels een intense queeste in Engeland en Schotland, maar niet zonder die tot in het detail te hebben voorbereid aan haar schrijverstafel of via contacten met specialisten.. , nadat ze eerst zoveel mogelijk ‘papieren’ informatie verzameld en deskundigen geraadpleegd heeft. Maar het ontluiken van haar eigen schrijverschap – met drang, dwang en passie – is minstens even boeiend  En maakt het boek dat zijn unieke plaats tussen vergelijkbare publicaties.

Marijke Libert stond met “Sterk water” uit 2001, haar eerste roman, op de longlist van de Libris Literatuurprijs en twee jaar later publiceerde ze ook nog “Enkel de daad”. “Sisterka” verscheen bij De Bezige Bij in 2014 op 256 pagina’s en wordt verkocht à  € 18,90 - ook via Bol.com

KRIS SMET MAAKT GEWELD IN DE HUISKRING BESPREEKBAAR

Ook de in Wetteren geboren auteur Kris Smet haalde voordien al naam en bekendheid in de media als  journaliste, regisseur en producer van televisieprogramma’s rond maatschappelijke thema’s, waaronder de vrouwenrechten. Haar recente boek “Liefde met alle geweld - Agressie tegen vrouwen in huiselijke kring”, sluit aan bij die laatste professionele optie.

En ook bij Smet ligt een op ervaring gebaseerde research aan de basis van het boek. Rechtstreeks uit de mond van tientallen slachtoffers van mentaal, fysiek en sexueel geweld in wat tot voor kort beschouwd werd als de hoeksteen van de maatschappij: het gezinnetje, tekende ze daarvoor op tijdens vertrouwelijke gesprekken. Met toestemming van de betrokkenen publiceerde ze deze nu bij Manteau.

Sommige van die getuigenissen zijn ronduit gruwelijk, mensonterend… en hoogst schamelijk voor wie van bij de geboorte bij het mannelijk deel van de bevolking werd opgetekend. Huiselijk geweld is geen klassenfenomeen blijkt uit Smets boek: De gedupeerden komen uit hoog- en laagopgeleide milieus, arme en rijke woonomgevingen, zijn allochtone en autochtone medemensen… en alles is gespreid over een breed spectrum aan leeftijden. “De stemlozen hebben een stem gekregen, eindelijk.”, vermeldt de uitgeverij op de cover. Wel de auteur heeft haar woord gehouden en heeft zich niet beperkt tot de rol van voyeur.

Kris Smet beschrijft immers ook uitgebreid, maar geenszins kritiekloos, de inspanningen die in de maatschappij geleverd worden om dergelijke slachtoffers te hulp te komen. Ze verzamelde zelfs een hele rits in het probleem gespecialiseerde instanties. Maar laat de lezer achter met de vraag of alle geleverde inspanningen terzake wel voldoende zijn en echt efficiënt. Staat huiselijk geweld bijvoorbeeld bovenaan staat op enige politieke agenda?

Auteur Smet doorbreekt met haar boek, op indringende wijze, het taboe van de onbespreekbaarheid van het onderschat fenomeen en ze doet dat met gedegen informatieve en documentaire benadering. Mede daardoor wordt het (helaas) in zekere zin een naslagwerk, niet louter een oproep tot medeleven en een confrontatie met de niet vermoede wereld binnen onze samenleving.

SCHRIJVER/MUZIKANT FRANCIS CROMPHOUT GEEFT UIT IN FRANKRIJK

Als Vlaming een boek kunnen laten uitgeven in Parijs, het is niet iedereen gegeven. De Gentse schrijver Francis Cromphout slaagde erin met zijn recentste autofictieboek “Les Plus Beaux“, waarvoor hij zijn inspiratie vond in de Arteveldestad en onmiddellijke omgeving en in Latijns-Amerika… gespreid over enkele decennia. Cromphout is romanist, heeft Frans en Spaans onderwezen in het Gemeenschapsonderwijs en was journalist voor onder andere Knack, met een bijzondere focus op het Zuid-Amerikaanse continent. Hij doceerde ook Didactiek aan de UGent, waar hij studeerde net als aan de VUB en de Universiteit van Salamanca in Spanje. Daarnaast is hij ook (jazz)muzikant, met een boon voor het Cajun-genre (Louisiana sound).

Als auteur publiceerde hij eerder “Als een pas vernielde stad” in het Gentse literaire tijdschrift Yang (1978);"Belur", "Capac Cocha", "Tinca", "La Tour", allemaal kortverhalen bij E.Trebil (2003) en "El Susto", in "Separata de Mosaico 21" (PUB, Brussel, 2008). Voor deze laatste tekst kreeg hij de internationale prijs voor het kortverhaal: de Premio Internacional Mosaico de narración breve. Met grote regelmaat publiceerde hij gedichten en essays in belangrijke literaire tijdschriften als Yang, Poëziekrant, Nieuw Vlaams Tijdschrift, Restant, Koebel, Kruispunt-Sumier, Deus Ex Machina. De Gentsepoëzie- en  prozaschrijver werd geridderd door de Franse regering met de “Ordre des Palmes Académiques”.

Cromphout noemt “Les Plus Beaux” zelf ‘ een soort van initiatieke ontdekkingstocht’ en daar moet je na lectuur van zijn sterk biografisch verhaal volmondig inkomen. Hij is immers de stiefzoon Merle die terechtkomt in de streek van de Latemse School, maar niet meteen in het artistieke milieu. Zijn vader is eerder een man van dertien stielen en één minder ongeluk. Hij stuurt zijn zoon aanvankelijk naar de katholieke lagere school bij de toen nog weelderig tierende nonnen. Als kinder- en jeugdliteratuur krijgt hij “Winnitou” van Karl May te lezen in plaats van boeken van Karl Marx.

Met sprongen van soms wel eens enkele tientallen jaren komt Merle op de Expo 85 in Brussel terecht, waar hij zich voor het eerst bewust wordt van zijn fantasie; aan de Gentse unief waar hij zijn rebellie leert ontdekken, maar ook filosoof Schopenhauer, Zappa en het hippie/ bohemienleven; in Lima Peru waar hij de ‘passion’ volop beleeft… om tenslotte terug naar Gent te komen en er te settelen. Hij verdiept er zich onder andere in de jazzmuziek van Sidney Bechet en Steve lazy en wordt zelf klarinettist bij de Fanfare van de Lo[o]chte Genteneers, een initiatief van Walter De Buck en Clee Van Herzeele.

In Gent ontluikt zijn schrijverschap en hij publiceert “Telle une Ville détruite” dat in 1978 verscheen in het Gentse literaire tijdschrift Yang in Nederlandstalige vertaling. Hij wordt daardoor opgenomen in het bloeiende en warme artistieke wereldje van de Stroppenstad en neemt er onder andere deel aan (ludieke) literaire manifestaties met o.a. Daniël Van Rijsel, Pjerroo Roobje, wijlen Ludwig Aleene… en ondergetekende. Op een nacht gingen ze met zijn allen poëzie sluikplakken op blanke gevels en pissijnen. Tot hun grote treurnis werden ze evenwel niet opgepakt.

Op een dag besluit de volwassen en inmiddels ook latinojazzmuzikant geworden Merle op zoek te gaan naar zijn natuurlijke moeder… En dan schrijft men in filmtermen: Vervolg Op Het Doek! In dit geval: Boek, een pil van net geen 280 bladzijden. In creatief, doch zéér leesbaar poëtisch frans geschreven en eerder democratisch uitgegeven. Het verdient in elk geval een plaats in de rekken Gent van allen die met de (recente) geschiedenis van de stad enige affiniteit hebben.

fré!éK NeIrYnCk