MARIANNE POSMAN brengt verslag uit over talent in Groot-Maldegem.

Ondernemingstalent in Maldegem?

De handelszaak Parfumerie PENELOPE hield stand, groeide en bloeide en verhuisde van de handelskilometer van de Noordstraat naar de Markstraat, Maldegem.
Centrum Deel III.

Het is de droom van elk handelaar om in een druk centrum te wonen, waar veel mensen langskomen. Het is gewoon interessant voor elke mens om dicht bij de kerk, de banken, de bibliotheek, de cultuurcentra, de scholen, de sociale dienstencentra, de gezellige ontmoetingsplaatsen en de handelszaken te leven. Het spaart veel tijd en dure vervoermiddelen uit. De kinderen kunnen te voet of per fiets les volgen in het centrum of met het openbaar vervoer in een andere stad. Centraal wonen is ook milieuvriendelijker. Vrijetijdsbestedingen, kunstopleidingen in de Kuma, muziekschool, sportcomplex, zwembad, park, jeugdbewegingen, vakantiewerkingen voor de jeugd en talrijke activiteiten voor de volwassen bevolking kunnen doorgaan vlakbij huis en er is meer sociale controle. Het bevordert bovendien de humane ontwikkeling van het kind en er is minder vereenzaming van de alleenstaande of de oudere bevolking. Het verenigingsleven en de dorpsactiviteiten spelen zich af in het centrum en brengen kleur in het leven van elk mens. De vlucht naar de rust van het platteland is de laatste decennia sterk afgenomen en het centrum biedt nu ook meer woon- en werkgelegenheid dan vroeger.

ADVERTENTIE IN DE “GAZET VAN MALDEGEM”, 31 DECEMBER 1933, nr. 52,

UITGEVERIJ P. STANDAERT-VAN STEENE.

Tachtig jaar geleden werd in de regionale krant, in de “Gazet van Maldegem” al bovenstaande reclame gemaakt voor de talentrijke jongedames Esther en Martha Verstuyf, de tantes van CARLOS DE BRÉE, jarenlang ZAAKVOERDER PARFUMERIE PENELOPE aanvankelijk in de Noordstraat en later in de Markstraat.

De zusjes Verstuyf leerden het kappersvak aan hun zus Rosa die haar talenten dan weer doorgaf aan haar zoon, Carlos De Brée.  Hij woonde met zijn moeder en zijn zus Elise De Brée in de Noordstraat nr. 2 waar Rosa Verstuyf een Kapsalon annex verkooppunt startte, in het eerste huis voorbij De Velodroom of nu De Filosoof. (foto 1, 2). Als jongeman had Carlos al vroeg de kans om zijn zakentalenten te ontwikkelen en verkocht hij schoonheidsproducten aan de klanten van zijn moeder. Soms moest hij wel eens pruiken passen als zijn moeder een pruik moest maken voor de klanten. Rosa’s kapsalon verhuisde later naar de Westeindestraat 11 bis. Zij was lid van de plaatselijke turn-, toneel-, reis- sport- en zwemclub en stelde haar maquillagetalent ten dienste van de artiesten van de Maldegemse toneelgezelschappen o.a. van TOGEMAL (1972). Op die manier bouwde zij een grote vriendenkring op en had zij een uitgebreid cliënteel.

Rosa Verstuyf was een dochter van Alfons Verstuyf (1880) uit het Molentje nr. 158, rechtover schoenmaker René Posman. Alfons, was de zoon van Petrus Verstuyf en Barbara Van Hauwe. Hij trouwde op 26 april 1906 met Alice De Backere (1882) dochter van de Donkse timmerman, Victor De Backere en van Barbara Versluys.

Alice en Alfons hadden negen kinderen: Germain, Rosa, Irma, Martha, Omer, Gilbert, Jordaan (Georges), Esther en Roger. Vanaf 1918 woonde Alfons met zijn gezin in de huidige handelszaak van Henri en Marnix Derycke, verwarming-sanitair-elektro handel, Noordstraat nr. 158. (foto 4) De firma A. & N. Verstuyf was heel ondernemend. Ze werkten met twee broers. Alfons had een koeriersbedrijf - postdienst van Maldegem naar Gent en Pol (Napoleon 1882) Noordstraat 172, reed jarenlang van Maldegem naar Brugge, met paard en kar op meestal bar slechte, schaarsverlichte wegen met één rijstrook. Het vervoer op zich was een gevaarlijke onderneming. Later schakelden ze over naar de vrachtwagen. Ze hadden de eerste vrachtwagen in ‘t Molentje. In 1910 had Alfons een eerste zwaar ongeval, kwam onder de wagen terecht en moest maandenlang herstellen terwijl zijn echtgenote voor de zaak, de herberg, de kinderen en het huishouden zorgde. Bij de herberg hoorde een bolbaan en de gaaiboldersmaatschappij ‘De Getrouwe Vrienden’ vergaderde er geregeld, later kwamen ze samen bij Omer Clyncke in de Noordstraat. Tijdens de oorlog reden beide broers met een vrachtwagen rond met kolen als brandstof. Alfons was voerman van 1893 tot 1958, 65 jaar lang. Het ontbrak de familie Verstuyf niet aan ondernemingszin. Alle kinderen erfden zakeninstinct. Germanus getrouwd met Clara Steenkiste was voerman in de Noordstraat 122.
Gilbert Verstuyf getrouwd met Clara De Jaeger was voerman en werd uitbater van ’t WIT PAARD, een gekend café met groot terras in de zomer in de Markstraat, 38. Martha Verstuyf, getrouwd met Octaaf De Bruycker, een garagist in Maele, was kapster. Irma Verstuyf, getrouwd met bakker Marcel Cackaert leidde jarenlang de succesvolle banketbakkerij in de Noordstraat 61. Zoon Georges Cackaert nam de bakkerszaak over. Omer Verstuyf getrouwd met Elza Vercruysse was voerman op de Aalterbaan, 160. Jordaan, getrouwd met Angèle Cocquyt, werd voerman in de Noordstraat 151. Roger getrouwd met Antoinette Lasoen was autogeleider en woonde langs de Brugsesteenweg 166.

Alfons Verstuyf en echtgenote poseren voor de Molen in ‘t Molentje en de kinderen De Brée, Elise en Carlos staan voor de handelswoning van Alfons Verstuyf in ‘t Molentje, de gevel is nu nog dezelfde (foto 4 en 5).

Alfons en Alice Verstuyf – De Backere vierden hun diamanten bruiloft in 1964. Op 26 april 1964 was heel ’t Molentje op de been om hen met de nodige luister in de bloemetjes te zetten, onder de bezielende begeleiding van Denis Posman, leeftijdgenoot van Carlos De Brée (1931). Alfons Verstuyf en Alice De Backere, hun negen kinderen, hun 25 kleinkinderen en tientallen achterkleinkinderen hebben gezorgd voor de verspreiding van voldoende zakentalent om de economie in Maldegem, in de Noordstraat, in de wijk ‘t Molentje levendig te houden.

De andere grootvader van Carlos, Honoré De Brée (30 10 1872 - 18 03 1944) getrouwd met Emma Van den Abeele (1872 01 12 1917) was verzekeringsagent in de Noordstraat nr. 115. Ze hadden 10 kinderen: Gilberte (vroeg overleden), Clara (29 april 1897), Omer (21 09 1898), Georges (30 11 1899), Maurits (25 05 1901), André (22 02 1903), handelsreiziger Robert (1906), Prosper ( 18 01 1908), Blanche (1911) en dekzeilhandelaar Willy (1912).

Emma Van den Abeele (1872 – 1917) was een nakomelinge van Petrus – Franciscus Van den Abeele geboren in Oedelem in 1771 en dat werd 200 jaar later, op 4 juli 1971 uitbundig gevierd door alle nakomelingen Van den Abeele, waarvan het merendeel nog in Maldegem woont en de economie in ons dorp draaiende hield en houdt.
Bovendien merk je hoe nauw de dorpelingen met elkaar verwant zijn. In de stamboom zie je namen opduiken zoals Julienne Van den Abeele, ooit kledingzaak naast Drankhandel De Candt in de Markt- en later in de Stationsstraat, César en Frans Van den Abeele veekooplui in ’t Molentje, Richard Cromheecke, onze 100 jarige in 2013,  gehuwd met Martha Van den Abeele, mijn nonkel Ferdinand Posman staat zelfs in de stamboom, getrouwd met een andere Emma Van den Abeele, de kunstenaars in de familie, August en Bert Van den Abeele, beeldhouwers en hun artistieke zussen enz. Dat wat betreft de familiebanden en artistiek- en zakentalent in het centrum door de eeuwen heen.

De kinderen van Honoré De Brée en Emma Van den Abeele waren ook gezegend met ondernemingstalent. De familie De Brée in de Noordstraat waren handelaars in dekzeilen en zonnestores  rechtover ’t Jagershof en de parking Huyze De Baere. Omer De Brée, handelaar in dekzeilen in de Noordstraat 115 en Prosper De Brée getrouwd met Alice Meisschaert, nr. 109 waren partners, leverden en plaatsten zonnestores in heel Vlaanderen, vooral in de villa’s en flatgebouwen aan de kust tot eind jaren 60. De oudste dochter van het gezin, Clara De Brée, zorgde voor het grote huishouden na het vroege overlijden van  moeder Emma Van den Abeele in 1917. Zij was toen 20 en Willy de jongste pas 5 jaar.
Clara De Brée stond aan het hoofd van een bloeiende wasserij, in het huis verworven van haar ouders Honoré De Brée en Emma Van den Abeele (foto 5). Zij verhuurde ook kamers o.a. aan douaniers die hier tijdelijk tewerkgesteld waren. Tijdens de oorlog kende de zaak een ongekende bloei dank zij de Canadezen die er hun uniformen en kledij lieten wassen en drogen. Stapels mooi gesteven en gestreken linnen, pakken en mantels werden aan de klanten overhandigd.

Op 11 oktober 1940 heeft landbouwer en veekweker Marcel De Baets (19 04 1910) afkomstig van de Broekhuizestraat 1, getrouwd met Germaine De Vlieger (18 01 1910), de eigendom naast Clara De Brée gekocht aan August Blomme (°1892). Zij startten een kruideniers- en groentewinkel in de Noordstraat 117.

Vijftien jaar later, op 15 november 1955, kocht Marcel De Baets de woning van Clara De Brée, samen met het achterliggende gebouw, dat er nu nog staat en waar de eigenares een wasserij had. Marcel De Baets renoveerde het huis tot één woning met drie appartementen om te verhuren. In mei 1994 werden de intussen gewijzigde huisnummers, vroeger 115 en 117, later 111 en 113 gesloopt voor het mooie appartementsblok van L. en C. Posman - De Baets en L. en I. Posman - Corvelyn.

Tot zover een stukje voorgeschiedenis van de zaakvoerders van de handelszaak Parfumerie Penelope, die startte in de Noordstraat 2, verhuisde naar een betere locatie in dezelfde handelskilometer om uiteindelijk centraal verder uitgebaat te worden door het nageslacht De Brée. CARLOS DE BRÉE kan terugkijken en mijmeren over bijna een eeuw zakentalent en nog steeds genieten van zijn levenswerk en de talenten van zijn dochters Linda en Marianne De Brée in het centrum van Maldegem. Voor workshops schoonheidszorg, voor heerlijk parfum, doeltreffende verzorgingsproducten voor de huid, schitterende juweeltjes en accessoires: www.parfumeriepenelope.be. (Centrum deel III, wordt vervolgd).

Met dank voor de foto’s en de informatie aan het Archief Maldegem, de Heren Nico Vercruysse, Carlos De Brée, Valeer en Louis Posman, Stamboom Roger Van den Abeele.

Artikeltjes opgesteld aan de hand van de mondelinge overlevering van talrijke dorpsbewoners.

Correctie Vrij Maldegem nr. 48: Centrum deel II: De herberg, De Grote Slok werd uitgebaat door aannemer-metser Achilles Bonte (1887), echtgenoot van Helena Van Landschoot en oorlogsveteraan W.O.I, grote vriend van Arthur Willems.

Met dank aan ons regionaal blad “Vrij Maldegem” voor het publiceren van de reportages (Drukkerij-Uitgeverij Van Hoestenberghe N.V. Boudewijn Lippensstraat 11, Maldegem).

Bijlagen:
Carlos en gezin.jpg (106.8 KB)   

Bijlagen:
Koffie Congo 1.jpg (1.2 MB)   
Oxfam Kaart keerzijde.jpg (1.4 MB)   
Oxfam kaart.jpg (2 MB)   

Ondernemingstalent in Maldegem? De handelszaak PARFUMERIE PENELOPE hield stand, groeide en bloeide in de handelskilometer van de Noordstraat en vestigde zich uiteindelijk in de Markstraat, Maldegem. Centrum deel IV.

In 1955 trouwde Carlos De Brée met Bea Decostere, de dochter van de juwelier en horlogemaker Decostere uit de Noordstraat. Hij startte zijn eigen kapsalon in Noordstraat nr. 57, rechtover “In de Nerts” van de zaakvoerders Carlos (1931) en Bertha (1929) Bekaert - Goossens, Noordstraat 54. In de etalage van het kapsalon hangt reclame van  “Hélène Curtis” (foto 1 en 2). Het kapsalon had twee vitrines met een inkomdeur en lag naast de Horlogerie van goudsmid Germain Decostere – Demey, nr. 55, tussen het Jeugdhuis en de meubelmaker Aloïs Bomberna (1908), echtgenoot van Alice Ronse.

Het jeugdhuis, Huize Van Mullem en de huizen ernaast zijn intussen afgebroken en vervangen door appartementsgebouwen met enkele handelszaken op de benedenverdieping. De publieke parking werd later privéparking Van Mullem, wat minder mogelijkheden schiep voor parkeergelegenheid van de eventuele klanten.

In augustus 1960 besloten Carlos De Brée en zijn echtgenote de woning Noordstraat 72 te kopen en te renoveren. Het grote herenhuis met inrijpoort van de familie Vander Donckt, naast de woning van Simonne en Suzanne Borgonjon, werd omgebouwd tot handelszaak en gezellige leefruimte met een grote  tuin voor de kinderen Linda, Marianne en Marc De Brée.

In 1961, meer dan een halve eeuw geleden konden de zaakvoerders Carlos en Bea De Brée – Decostere hun exclusieve beauty shop met de opvallende lichtreclame PARFUMERIE PENELOPE, openen. De aantrekkelijke zaak was een meerwaarde voor de drukke handelskilometer in de Noordstraat en trok klanten uit alle windstreken. Later werd de garage verbouwd voor een Boetiek van Baby- en Kinderkledij. Deze mooie woning lag gezellig en aantrekkelijk tussen tientallen andere handelszaken. Ontelbare winkels en winkeltjes langs beide kanten van de Noordstraat volgden elkaar op. Van de Café De Velodroom tot Slager Omer Van Kerckhove, van Bakkerij Bonaventura De Lille tot de herberg en drankzaak Omer Clyncke was er leven in de brouwerij in de Noordstraat. Zie boek ‘Nostalgie naar het levendige dorp’.

De foto’s 3 en 4 geven een beeld van de handelszaak PENELOPE bij dag en nacht in de Noordstraat 72 vanaf 1961. Deze vroegere handelszaak Penelope annex woning, naast Huyze De Baere, is nu bewoond door Arne Verstrynge Kinesitherapeut en Osteopaat getrouwd met Marianne De Brée, dochter van Carlos.

In 1982, meer dan dertig jaar geleden verhuisde de handelszaak Parfumerie Penelope naar de Markstraat. Het was op het enthousiaste aandringen van de vooruitziende zaakvoerders van HOME COMFORT, Teles en Cécile Claeys – De Baets om Parfumerie PENELOPE meer centraal onder te brengen. Heel geestdriftig verhuisden en renoveerden Carlos en zijn echtgenote het pand naast de Apotheek Mattens in de Markstraat.

Parfumerie PENELOPE bleef een vaste waarde waar de klanten met deskundige hulp en advies alle soorten parfum, toiletbenodigdheden, schoonheidsproducten, juweeltjes en accessoires konden kiezen.

Een unicum in Maldegem. De droom van de zaakvoerder was verwezenlijkt, Penelope lag pal in het centrum en werd opgemerkt door de groeiende passage.

De foto’s 5 en 6 geven een beeld van de ligging van Parfumerie Penelope die ze huurden in de Markstraat naast Apotheek Mattens, nu is die zaak de Nachtwinkel, vroeger het hoogste huis in Maldegem, woning van boomkweker Paul De Coninck (1912) en echtgenote Clara van Hoorebeke (1911).

Vanaf 1982 stonden de woningen ernaast van de Kinderen Reyniers (René 1898, Pieter 1900, Rosa Parrin - Reyniers) er jarenlang verlaten bij (foto 7). Het pand werd verkocht en verbouwd tot appartementsgebouw met onderaan twee grote winkelruimten.

De ondernemende zaakvoerders van Penelope kochten een brede en diepe winkelruimte beneden, die tot op heden wordt uitgebaat door de dochters LINDA EN MARIANNE DE BRÉE in het centrum van Maldegem. Op de foto heb je een duidelijk beeld van hun vroegere Parfumerie Penelope tussen Apotheek Mattens en Home Comfort (nu Pittahuis) en zie je nog de woningen van de Kinderen Reyniers, Stoffenwinkel Dumon, vroeger café van Henri De Backer en Elodie Dhondt ooit Laurent Lasoen, kledingzaak Omer en Julienne De Zutter - Van den Abeele en de Kantoren Van Meenen.

Intussen zijn die woningen vervangen door twee stijlvolle appartementsgebouwen, met onderaan de Kantoren Van Meenen, Boekhandel De Standaard, Parfumerie Penelope en El Solar Zonnebanken.

In 2001 betrokken de zaakvoerders C. en B. De Brée - Decostere en hun dochters Linda en Marianne De Brée hun heldere, aantrekkelijke en grote handelszaak Parfumerie Penelope Markstraat 45b, die een vaste waarde blijft in het centrum van ons dorp, waar exclusieve en verfijnde parfumcollecties te koop worden aangeboden van de meest tot de verbeelding sprekende merken, met als kers op de taart: het brede gamma verzorgingsproducten van Biotherm, Lancôme en Clinique. 

Het is een talent om de eigenschappen en de nieuwe technologieën van alle schoonheids- en verzorgingsproducten te kennen, op de voet te volgen, aan te passen, te beheersen en die kennis door te geven aan de klanten. Huidverzorging in diverse stappen voor verschillende huidtypes leiden tot een perfecte teint. Het is duizenden jaren een kunstvorm geweest om vrouwen te maquilleren en te parfumeren, mooier en aantrekkelijker te laten lijken en om veroudering van de huid, rimpels, donkere vlekken tegen te gaan. Met een deskundige begeleiding worden gezichts- en lichaamsverzorging een dagelijkse routine. Een mens wordt zelf zekerder naarmate hij beter verzorgd is, prettig oogt en aangenaam ruikt voor de omgeving. Parfumerie Penelope biedt een immens gamma aan exclusieve parfums, eau de toilette en schoonheidsproducten. Wil je een exclusief cadeautje aanbieden? Prachtige geschenkverpakkingen, leuke, rijkgekleurde en sobere toilettassen en -tasjes zijn een cadeau waar iedereen, klein en groot blij mee is. De toffe accessoires, de armbanden van Hanna Wallmark en veel leuke andere juweeltjes vervolmaken het geheel.

Zie www.parfumeriepenelope.be en ook www.bloggen.be/marianne_posman_in_maldegem

Artikeltjes opgesteld aan de hand van de mondelinge overlevering van talrijke dorpsbewoners.

Met dank voor de foto’s en de informatie aan de Heer Carlos De Brée. (Markstraat deel IV, wordt vervolgd). Met dank aan ons regionaal blad “Vrij Maldegem” voor het publiceren van de reportages (Drukkerij-Uitgeverij Van Hoestenberghe N.V. Boudewijn Lippensstraat 11, Maldegem).

Bijlagen:
A. Verstuyf voor de Molen.jpg (348.4 KB)   

ONDERNEMINGSTALENT IN HET CENTRUM VAN MALDEGEM JAREN 40, 50, 60 EN VERDER. (CENTRUM DEEL V).

We starten op de hoek van de Marktstraat aan de kantoren van Fortis BNP Paribas, richting Dienstenkantoren Van Meenen en Crelon. Fortis BNP Paribas was vroeger de Grand Café, uitgebaat door Frans d’Aubioul.

Naast de Grand Café woonde de vader van Frans, de slager, Alfons D’Aubioul. Die kleine handelszaak had diverse uitbaters. Madeleine Clyncke echtgenote van Marcel Cauwels en zus van Myrèse Clyncke, had er ooit een zuivelwinkel voor ze uitweek naar Belgisch-Congo. Daarna werd het een kaas- en boterwinkel van Lily Spiegelaere (1913) weduwe van slager - slachter Omer Van den Abeele (01 10 1907). Het werd ook een eethuisje met dagschotel toen iets nieuws in Maldegem, ten tijde van Diederik De Jaeger, ooit restaurant uitbater van de Grand Café.

Dan volgde ’t Wit Paard uitgebaat door diverse kasteleins, Nelis De Lille, Gilbert Verstuyf, Louis De Clerck enz. Maurice De Brée baatte het café De Botermarkt uit, later noemde dit café de Noodstop. Maurice was de broer van Robert De Brée, vader van Carlos De Brée zaakvoerder van Parfumerie Penelope. Na die herbergen had je De Generale Bankmaatschappij, later de A.S.L.K. Nu heb je daar het jongerencafé Café LuXXX,  kantoren Vandenbon en Randstad. Er was een hele tijd lang ook een computerwinkel. Alle handelszaken werden gerenoveerd. In Markt nr. 32 toen, was de residentie van burgemeester Hector Cuelenaere (1881) en Maria Potvliege en hun gezin voor ze verhuisden naar de hoek Edestraat – Noordstraat. Het stijlvolle, indrukwekkende burgerhuis van de familie Jean Tytgadt werd er later opgetrokken maar staat er jammer genoeg al jaren verlaten en vervallen bij. (Volgens sommige bronnen woonde Dokter Coelis daar ook).

Op foto 1 zie je een schattig blond bruidje met een klein matroosje aan de arm. Die kindjes liepen in de bekende “matrozenbruiloft” stoet georganiseerd tijdens Maldegem kermis kort na W.O. II. Die stoet moet wel een evenement geweest zijn want diverse dorpsbewoners hebben een of andere foto bewaard van die gebeurtenis. Het schattig meisje is de toen vijfjarige Jeannine Dheuninck en het jongentje Jacky Bultynck. Jacky was het zoontje van kleermaker Alfons Bultynck en Maria Dhondt. Al de papieren kleertjes van de matrozenstoet werden gemaakt door Jackies tante, Elodia Dhondt, herbergierster in de Markstraat. Op de achtergrond zie je duidelijk de grote metalen luifel boven ’t Wit Paard of De Botermarkt en één geparkeerde wagen, zeer waarschijnlijk eigendom van Frans D’Aubioul. Ik geloof dat hij ook taxichauffeur was. Sommige dorpsbewoners combineerden talrijke beroepsactiviteiten. Al de woningen in het middelste deel van de Markstraat, liepen door tot aan het Boudewijn Lippensstraatje. Sommige delen lopen zelfs nu nog tot op die straat, andere nemen een deel van het voetpad in. In de Markstraat was een winkeltje en in de uitlopers van die huizen in de Boudewijn Lippensstraat waren tuinen, een uitweg, een bedrijfje of een werkruimte voor de heer des huizes, nu zijn dit leegstaande panden of garages.

De huidige Apotheek Veerle Boelens jarenlang Apotheek Mattens was ooit een mooi burgerhuis, het hoogste huis van Maldegem, eigendom van de ongetrouwde Gezusters Cromheecke, tantes van architect Laurent Cromheecke (1909), echtgenoot van Maria Vienne (1932), uit de Westeindestraat 150. De gezusters Cromheecke baatten vroeger de Borduurschool uit in Maldegem, volgens sommige mondelinge bronnen er rechtover, langs het verdwenen weggetje tussen Huize Soenen en Bakker Eduard Cromheecke. De gezusters waren familie van bakker Eduard Cromheecke (1885) die in de huidige juwelierszaak Tempo d’Oro woonde er rechtover, toen Markt 27. Die juwelierszaak was ooit Boetiek Babyartikelen van Francine De Bruyckere en daarna Juwelen en Uurwerken Marcel Coens. Dit volgens Annie Cromheecke, dochter van Architect Laurent Cromheecke.

Het huis naast de Gezusters Cromheecke, toen nummer Marktstraat 28, werd gekocht door Camiel van Hoorebeke uit Eede in 1929. Zijn dochter, Clara van Hoorebeke, haar echtgenoot Paul De Coninck en hun gezin kwamen er wonen. Huize De Coninck – van Hoorebeke werd later verbouwd tot een modern appartementsgebouw met nu onderaan de huidige Nachtwinkel en inkomhal. De nachtwinkel was ooit Apotheek André en Eliane Mattens – Bauwens, voor de notaris Bauwens van Sint-Laureins de woning van de Gezusters Cromheecke kocht. De zaakvoerder van de Electrohandelszaak (met doorgang naar de porselein afdeling), Telesfoor Claeys verkocht er tijdelijk gereedschappen en grasmaaiers, voor hij verhuisde met zijn zaak naar de Gentsesteenweg. De zaakvoerders van Parfumerie Penelope huurden daarna het pand tot ze eigenaar werden van de zaak (Reyniers) ernaast.

Mevrouw Clara (02 06 1911) De Coninck - van Hoorebeke, dochter van Camiel (1869) van Hoorebeke – Van de Moere afkomstig van Ede, was de moeder en schoonmoeder van de zaakvoerders P. en M. De Coninck – Van Laer van de exclusieve Kledingzaak Diffrent in de Nieuwstraat 6. Clara is 95 jaar geworden, mede dank zij de goede zorgen van haar schoondochter, de zaakvoerster Marleen Van Laer van Diffrent. Een interessante reportage in het Jaarboek Ambacht Maldegem, brengt de boomkwekerijen van de familie Paul, Flora en Pierre De Coninck weer tot leven. Ondernemingstalent, doorzettingsvermogen en enorme werkkracht brachten Maldegem toen internationaal in beeld. Van Hoorebeke is dan ook weer een bekende Maldegemse naam. Er was ook een wijnhandel Achilles (1867) van Hoorebeke in de Noordstraat toen nr. 44 en Clara was verwant met de familie van de Vervoer- en busmaatschappij Alfred (1877) en Maurits (1913) van Hoorebeke uit de Mevr. Courtmanslaan toen 29/31.

We vertoeven eventjes in de Nieuwstraat vlakbij de markt. Diffrent was ooit de stoffenwinkel en grote, hoge woning van Mariëtte Teirlinck (1927). Mariëtte Teirlinck was afkomstig van de Edestraat toen nummer 7 op de hoek van het weggetje rechts naar domein Soenen aan de kapperszaak van André De Groote. Haar vader Cyriel Teirlinck (16 05 1900) was slager en varkensslachter. Cyriel Teirlinck en zijn echtgenote Maria Saelens hadden drie dochtertjes, Mariëtte, Georgette en Rosette. Georgette gaf les bij de Zusters Maricolen.  Mariëtte (1927) ging vaak helpen in de winkel van Anna en Marieke Perquy in de Nieuwstraat nr. 6, een lingerie-, bed- en tafellinnenwinkel. Toen de dames Perquy terug naar Gent trokken waar de hoofdzetel was van de firma Perquy, nam Mariëtte de grote handelszaak over. Haar vader besloot de slagerij in de Edestraat over te laten aan de broer van Suzanne Stockx, slager Rubain Stockx, om op pensioen te gaan. Voor Cyriel echter de zaak definitief kon sluiten stierf hij. De slagerij van Rubain Stockx werd later een vishandel. De weduwe van Cyriel Teirlinck Maria Saelens trok bij Mariëtte in. Maria Saelens is 95 jaar geworden. Mariëtte trouwde pas op latere leeftijd, met Richard Vincke uit de Eelveldekalseide en verkocht haar bloeiende handelszaak. De zaakvoerders van Diffrent startten er een exclusieve kledingzaak in 1984, meer dan een kwarteeuw geleden.

We keren terug naar de Markstraat, naar de huidige Nachtwinkel, naast het hoogste huis in het vroegere Maldegem. Na de Nachtwinkel volgden de IJzerwaren en land- en tuinbouwbenodigdheden van de Kinderen Reyniers en het Lingeriewinkeltje van Rosa Parrin – Reyniers toen Markt 22/24. De Kinderen Reyniers, Pieter (1900) en René (1898) Reyniers hadden er een smidse in de tuin van beide huizen die samen liep in de Boudewijn Lippensstraat. Deze zaken werden afgebroken eind jaren negentig en vervangen door een modern flatgebouw door aannemer Patrick Vandersteene met onderaan links de nieuwe handelszaak Parfumerie Penelope, El Solar zonnebanken rechts en een ingang naar de residentie erboven.

Dan volgt het huidige Pittahuis met dezelfde mooie gevel en appartement met inkom erboven, rechtover het Deken De Fonteynestraatje naar de kerk. Heel lang geleden was dit de woning en de drankwinkel van de ouders van Pascal (1886) De Candt – Clara De Laere. De voorouders De Candt hadden een bakkerij en verkochten kruidenierswaren, drank en likeur. Hun zoon Adolf (1919), optieker - horlogemaker - juwelier - dichter dreef er daarna jarenlang een handelszaak. Toen Adolf De Candt zijn optiekzaak stopzette in 1976, verhuisden de zaakvoerders Telesfoor en Cécile Claeys – De Baets hun in 1968 in de Vakekerkweg gestarte Electro- en – huishoudartikelen “Home Comfort”, naar deze prachtige en ruime handelsruimte waar zij meer dan een kwarteeuw lang, van 1976 tot 2002 hun prestigieuze handelszaak exploiteerden. “Home Comfort”, alleen de naam van de zaak drukte uit wat de bedoeling was. De zaakvoerders bundelden artistieke en verfijnde talenten met praktische kennis en vaardigheid. In Home Comfort werd een uitgebreid stijlvol gamma van handelswaren en merken aangeboden zoals de kookpotten De Meyere en Creuset, juwelen, o.a. Alessi, kristal Swarovski, Baccarat en Spieglau, Christofle zilverwerk, Eschenbach, Arzberg, Bernardaud Limoges serviezen, de ijzersterke keukenbenodigdheden Brabantia enz. De zaak bood merken die klonken als muziek in de oren van de Maldegemnaars die zich waardevolle en degelijke gebruiks- en siervoorwerpen konden aanschaffen met klinkende namen in hun eigen dorp. Tafelcultuur en huisdecoratie, klassieke en moderne kaders, lampadairs, salon- en bijzettafeltjes, serveerwagentjes naar ieders smaak en beurs werden er gepresenteerd op een smaakvolle manier.

In de jaren 70 werden de huwelijkslijsten zeer populair en de vindingrijke zaakvoerders focusten op jonge bruidsparen, gaven aantrekkelijke kortingen, organiseerden spetterende bruidsopendeurdagen, verlootten weekendverblijven in Euro-Disney in Parijs en organiseerden promotieacties enz. Kortom zij hadden een uitstekende feeling om hun zaak in de kijker te zetten. De toekomstige koppeltjes konden er beginjaren 70 een eigen keuze maken wat betreft het klassiekste of het modernste bestek, porseleinen serviezen, kristallen vazen, glasserviezen, siervoorwerpen, alle denkbare keukenbenodigdheden en elektrische apparaten, kortom alles wat een ‘thuis’ of een ‘home comfortabel’, aantrekkelijk en gezellig kon maken. De koppeltjes stelden een verlanglijst op met benodigdheden die ze zelf het mooist en praktisch vonden. Bij hun huwelijksfeest, kregen zij de geschenken die ze zelf gekozen hadden. Naar de eenentwintigste eeuw toe veranderden  de gebruiken en de zeden van de jonge mensen behoorlijk. De koppeltjes gingen eerst samenwonen, verzamelden dan hun eigen huishoudspullen en tegen dat ze ooit in het huwelijk traden, als ze al trouwden natuurlijk want dat begon toen ook al sterk uit de mode te geraken, hadden ze alles wat ze nodig hadden en werden de huwelijkslijsten overbodig.

“Home Comfort” is pure nostalgie naar een bloeiende handelszaak in het hartje van ons dorp.

Naast de Pittazaak, volgt de brede Standaardboekhandel met appartementsgebouw erboven. Vroeger was dit de Stoffenwinkel en naaiatelier Dumon, met daarnaast de herberg van Henri De Backer en Elodia Dhondt. De zoon van Magloire (1880) De Candt en Martha De Laere, Jozef De Candt (1929) en zijn echtgenote Angela Plovie hadden er een chique pelsenwinkel. Het voorlaatste huis in de rij was ooit de stoffen- en kledingwinkel van Julienneke Van den Abeele, echtgenote Omer De Zutter (04 04 1904). Dit stukje Markstraat 46 wordt afgesloten aan de hoek naar Stationsstraat. Die laatste handelszaak was ooit Meubels De Candt, later brouwerij, drank- en likeurhandel. Espérance D’Aubioul (1923), de zuster van Frans, was getrouwd met Albert De Candt (1920). Die zaak werd later overgenomen door Girita Coco, een modieuze kledingwinkel. De huizenrij van de hoek van het marktplein naar de Stationsstraat wordt nu afgesloten door de Dienstenkantoren Van Meenen, de ingang naar de residentie Walther en de bank Crelon. Deze kant van de Markstraat is een mooie, verzorgde huizenrij geworden met nog één enkel huis dat wacht op renovatie. De ondernemingszin in de talrijke handelszaken in het centrum van Maldegem vroeger en nu is een talent dat groeit en bloeit dank zij de onuitputtelijke en creatieve inzet van de zaakvoerders.

Artikeltje opgesteld aan de hand van de mondelinge overlevering van talrijke dorpsbewoners.

Met dank voor de foto’s, de herinneringen en de informatie, aan de Heren Nico Vercruysse, T. Claeys, P. De Coninck, Danny Dheuninck, Carlos De Brée, Leopold Posman en Mevr. Annie Cromheecke, Denise en Cecile De Baets, Jeannine Dheuninck, Francine De Bruyckere, Myrèse Clyncke, Marijke Dhont en andere dorpsbewoners die ik toevallig ontmoet in het centrum.

Zie ook de prachtige artikels in de Jaarboeken van Ambacht Maldegem over de familie Paul, Flora en Pierre De Coninck, boomkwekerijen en ook het artikel over De Borduurschool van de Gezusters Cromheecke. (Markstraat deel V, wordt vervolgd).

Zie  www.bloggen.be/marianne_posman_in_maldegem

Met dank aan ons regionaal blad “Vrij Maldegem” voor het publiceren van de reportages (Drukkerij-Uitgeverij Van Hoestenberghe N.V. Boudewijn Lippensstraat 11, Maldegem).

Bijlagen:
Home Comfort.jpg (71.1 KB)   

Ondernemingstalent in het centrum van Maldegem in de jaren 60 en verder.

Van Metalunion, naar Zelfbediening Blomme en Zelfbediening De Linde, op de marktplaats in Maldegem.

(Centrum Deel VI a).

De huidige Zelfbediening DE LINDE was vroeger het metaalbewerkingsbedrijf METALUNION, met de inrijpoort vooraan naar het atelier, de kantoren en de magazijnen van het bedrijf van de familie Tijtgadt. Metalunion verhuisde naar het Industrieplein en de gebouwen op de markt werden afgebroken en heropgebouwd door aannemer Roger De Meyere van de Kleitkalseide. Metalunion werd een nieuw, modern, breed handelspand, inkom en garagepoort in de Boudewijn Lippensstraat, eind jaren 60. In 1968, bijna een halve eeuw geleden zette ZELFBEDIENING DE SMUL zijn deuren open, uitgebaat door twee nieuwkomers in Maldegem. Gedurende meerdere jaren konden deze zaakvoerders dank zij hun inzet hun nering handhaven. Op een bepaald moment werd aan De Smul zelfs een kledingzaak toegevoegd. De meeste handelaars in Maldegem sloegen hun voorraden en handelswaren ter plekke in, wat de economie van ons dorp bevorderde. Na enkele jaren komen de zaakvoerders Christiaan en Elvira Blomme – Leloup van ZELFBEDIENING BLOMME in beeld op het marktplein.

EEN KORTE HISTORIEK is hier wel op zijn plaats.

Eind jaren vijftig startte het pas getrouwde echtpaar, Christiaan Blomme en Elvira Leloup bij de ouders van Christiaan, in de gekende groothandel koloniale waren van August Blomme (1892) en Anna Bafort (1896) (foto 2), vlak bij de kerk, naast Juwelen en Uurwerken Gabriel De Lille, toen Noordstraat 18, rechts van het kerkstraatje.

De oudere broer van Christiaan, Jules Blomme (1922) was varkenshouder en had een groothandel in veevoeder, meel - en graanproducten in de Bloemestraat, aan huis besteld of thuis geleverd door vader en zoon, August (1898) en Jules Blomme. De jongste zoon van August, Christiaan Blomme bundelde aanvankelijk zijn krachten over beide handelszaken, bij zijn ouders en bij zijn broer.

Na drie jaar, op 12 augustus 1961, verhuisden Christiaan Blomme en Elvira Leloup naar een eigen voedingswarenzaak van 70 m², Zelfbediening BLOMME’S. Zij kochten het landbouwbedrijfje met inrijpoort rechtover de Edestraat, nu Noordstraat 43, aan Eduard De Backere. Zij renoveerden dit gevelhuis tot een aantrekkelijke, eigentijdse en eerste zelfbediening in Maldegem. Een supermarkt was toen een openbaring voor het centrum. Stel je voor, je mocht zelf je mandje of je winkelwagentje vullen met koopwaar en betalen aan de kassa! Een groot terrein om de koopwaar uit te stallen en onder controle te houden was een serieuze prestatie en opdracht. Christiaan had een kippenkwekerij op de achterliggende gronden.

Tijdens de openings- en voorstellingsrecepties werden talrijke prominenten en dorpsbewoners uitgenodigd en op de foto’s 3 en 4 herken je duidelijk links de stralende zakenvrouw Elvira Leloup, de moeder van Christiaan Blomme, Anna Bafort en rechts de koster - organist René Verhaegen (1906) met sigaar, de broers Omer (1904) en Willy (1914) De Zutter, handelaars in mercerieën, Frans De Vlieger (1919), dagblad handelaar tot zelfs onze toenmalige pastoor - deken Paul Van Overbeke en let wel, ook met een dikke sigaar in de hand. Stel je voor dat we nu zoiets zouden doen, sigaren roken in een handelszaak van voedingswaren. Foto (6) toont het stralende echtpaar Christiaan en Elvira Blomme - Leloup, de voorlaatste burgemeester de Heer Jean Rotsart de Hertaing en de heren Marnix D’Anvers, Marcel Baert en Gerard Verhoestraete.

Van bij het begin, was hun supermarkt een voltreffer, de omzet werd steeds aanzienlijker en een uitbreiding van het assortiment èn van het domein drong zich op en werd uitgevoerd.

Vanaf augustus 1968 presenteerden de zaakvoerders een oppervlakte van 140 m² winkelruimte, met grote inrijpoort rechts voor de fietsen en de leveringen. Handelswaren konden besteld worden en werden gratis thuis geleverd via onder meer de sociale, vriendelijke zaakvoerder Jules Blomme, die ook wel andere diensten verleende, zoals koffers of fietsen van internaatstudenten van en naar het station brengen. Jules Blomme vertegenwoordigde een handelszaak, een soort vervoerdienst en sociaal dienstbetoon avant la lettre. Alles verliep toen nog bijna altijd mondeling, maar vlot.

Op die manier renoveerden Christiaan Blomme en Elvira Leloup hun zaak in de Noordstraat twee keer. Floorplanning en assortimentsonderdelen, presentatie van de handelswaren, aanwerven van personeel en allerlei activiteiten werden voorafgegaan door besprekingen, planning, binnenhuisarchitecten enz. Het vraagt talent om diverse activiteiten in goede banen te leiden en uit te voeren.

Daarna komt Zelfbediening De Smul opnieuw in beeld. Op een bepaald moment hing het bestaan van deze zelfbediening af van een andere, vernieuwende dynamiek. De zaakvoerders Christiaan Blomme en Elvira Leloup grepen hun kans om zich nog verder uit te breiden en hun krachten en energie te benutten pal in het centrum. De energieke en ervaren zaakvoerders Christiaan Blomme en Elvira Leloup van ZELFBEDIENING BLOMME uit de Noordstraat namen het beleid van De Smul in handen. Zij konden zich meer centraal vestigen en handel drijven in een gerenoveerde en energieke zaak met een verkoopoppervlakte van  dit keer 340 m² voor hun  steeds uitgebreider en  groeiend enthousiasme.

Meer dan een kwarteeuw lang, van 1973 tot eind 1999 baatten zij onvermoeibaar en geestdriftig hun derde handelszaak uit. Zelfbediening BLOMME was zeer aantrekkelijk gelegen op de marktplaats met ruime parkeermogelijkheden. De inwoners van het centrum werden gediend en bediend in een fraai, modern en kraakhelder interieur. Alles wat een mens nodig had in een huishouden kon je er kopen, praktisch, gezellig dichtbij, uitstekende service, druk beklant, dus alle voedingswaren waren altijd dagvers. Het was beslist een meerwaarde voor het dorp dat de Maldegemnaars een klantvriendelijke handelszaak te voet, per fiets of met de wagen konden bereiken en zich alles konden aanschaffen wat nodig was voor het gezin. Kruidenierswaren, brood en broodbeleg, alle kaassoorten, fruit, groenten, zuivelproducten, dieetproducten, conserven, essentiële verzorgings -, onderhouds - en wasproducten, frisdrank, alcohol, school - en naaigerief, geschenkjes, wenskaartjes, kleine hebbedingetjes kortom alles wat je maar bedenken kon, werd er te koop aangeboden. Vriendelijke en ijverige winkelbedienden stonden je met raad en daad bij in een overzichtelijke zaak. Jarenlang werkte het echtpaar van zes uur ’s morgens tot ’s avonds laat. Ze sloten hun deuren op zondagmiddag en de werkweek herbegon op maandagmiddag. Ze stonden elke dag van de week ter beschikking van hun klanten. Niemand kan zich echt voorstellen hoeveel uren de meeste dynamische en succesvolle zelfstandigen en hun winkelbediendenteam werken per dag om een zaak, van vooral levensmiddelen draaiende te houden. Alle taken organiseren en coördineren, de handelsruimte hygiënisch, aantrekkelijk en modern houden en bijtijds renoveren is geen gemakkelijke opdracht. Niet iedereen heeft het talent en de kracht om zoveel energie te stoppen in een zaak en toch nog actief deel te nemen aan het dorps- en verenigingsleven.

De zaakvoerders van Zelfbediening Blomme gingen op rust eind 1999.

“Blommes” werd aanvankelijk overgenomen door Stefaan Den Dooven en familie. In februari 2005 nam zaakvoerder Gerry Devaere uit Oostrozebeke, het heft in handen. Zelfbediening Blomme werd ZELFBEDIENING DE LINDE, verwijzend naar de prachtige, eeuwenoude intussen gesneuvelde linden op de marktplaats. Zaakvoerder Gerry Devaere was geboren en opgegroeid in een handelszaak. Na 25 jaar zaakvoerder in het centrum van Gent kwam hij in ons dorp terecht met Zelfbediening De Linde. De talrijke dorpsbewoners en centrum bezoekers kunnen voor hun noodzakelijke inkopen nog altijd terecht in hartje Maldegem.

Link naar de fotoreeks: https://plus.google.com/116688562905656264433/posts/7GSvUB13W24 en

http://www.bloggen.be/marianne_posman_in_maldegem/

Met dank aan Eugeen De Lille (0485 655 292) voor de prentkaart 2. Met dank voor de foto’s en de informatie aan de heren Nico Vercruysse, Gerry Devaere, Christiaan Blomme, Mevrouw Elvira Leloup en de talrijke dorpsgenoten die ik toevallig ontmoet in het centrum. (Markstraat deel VI a, wordt vervolgd).

Met dank aan ons regionaal blad “Vrij Maldegem” voor het publiceren van de reportages (Drukkerij-Uitgeverij Van Hoestenberghe N.V. Boudewijn Lippensstraat 11, Maldegem).

25-12-2013 om 00:00 geschreven door Marianne Posman 1

Ondernemingstalent in het centrum van Maldegem in de jaren 40/50/60 en verder.

Van Zelfbediening DE LINDE naar BNP Fortis Parisbas.

Centrum Deel VI b.

De foto  in bijlage toont de Maldegemse markt ongeveer drie kwarteeuw geleden. Tegen het standbeeld staat de foto van koning Albert I met vlaggen er rond en de fanfare rechts. Het is zeer waarschijnlijk een rouwende herdenking van wijlen Koning Albert I, die stierf na een val van de rotsen in Marche-les-Dames, Namen op 17 februari 1934.

Vooraan staan het prachtige “frietkot”, een lantaarnpaal en een grote menigte. Het klooster op de achtergrond met rechts een flinke boomgaard, tuin en begroeide achtergrond, was nog niet uitgebreid met de gebouwen van de lagere school. Het is een mooi zicht op het standbeeld, het kanon en DE LINDEN. Tussen de kloostermuur en het gemeentehuis liggen hopen stenen en buizen. Er waren zeer waarschijnlijk werken voorzien. De inwoners rond het marktplein hebben meer dan een eeuw lang dit decor als rustgevende achtergrond in hun leven kunnen inlassen en de winkeliers konden genieten van de mogelijke klanten die in de omgeving woonden of  langskwamen.

Het ijzerbewerkingsbedrijf Metalunion van de familie Tijtgadt op het marktplein, met inrijpoort werd de aantrekkelijke Zelfbediening DE SMUL. DE SMUL werd later overgenomen door zaakvoerders Christiaan Blomme en Elvira Leloup en werd Zelfbediening BLOMME van 1973 tot eind 1999. Op de foto’s 2 en 3 zie je de winkelbedienden Magda De Schepper (foto 2) en Alice Sneppe (foto 3) aan het werk. Zij vormden jarenlang een actief en enthousiast verkoopteam in deze succesvolle supermarkt. In februari 2005 nam Gerry Devaere uit Oostrozebeke het heft in handen van Zelfbediening DE LINDE, verwijzend naar de omgehakte linden op de markt.

Terug naar de jaren 40, 50, 60. Naast Metalunion had je de zuivelwinkel van Alice De Lille, moeder van Nico Vercruysse, later ijs- en tearoom en rookwarenwinkeltje van Elodia Dhondt, weduwe van Henri De Backer, herbergier van het café uit de Markstraat toen nr. 18. Je kon er iets drinken, een ijsje proeven en de trouwe klanten van de herberg konden er blijven genieten van een alcoholisch drankje.

De kleermaker Raymond De Clerck baatte de volgende handelszaak uit. Het waren twee identieke woningen. Het kapsalon ernaast van coiffeur André De Groote en Clarysse Tilleman trok van bij het begin veel klanten. Clarysse Tilleman was de zus van Anna Tilleman afkomstig van Eede en groottante van de zaakvoerder van interieurzaak Van Canneyt Home Store uit de Noordstraat. Clarysse en Anna waren heel knappe, elegante, goedgeklede vrouwen, zoals de meeste dames uit het dorp. Zij hadden geen tuin- en landwerk te verrichten dus zij liepen er altijd verzorgd en modieus bij. Alfons D’Aubioul (1880), getrouwd met Emma Van Kerschaever had tussen die korte winkelstrook op het marktplein een inrijpoortje naar zijn atelier, een uitweg van zijn slagerij in de Markstraat naar het Marktplein. Al deze handelspanden waren vroeger eigendom van (Albert en Paul) De Candt.

André De Groote en zijn echtgenote Clarysse Tilleman kochten het café Jeanne in de Edestraat nummer 5 en verhuisden. Het was er rustig, vlakbij het centrum dus aangenaam wonen. Het bleef een drukke zaak.

De kapperszaak van André De Groote op het marktplein werd daarna uitgebaat door de bedrijvige en knappe haarkapster Denise Dobbelaere - De Baets uit de Noordstraat en werd nadien frituur Martino geëxploiteerd door haar zoon wijlen Eddy Dobbelaere en zijn echtgenote.

Kleermaker Raymond De Clerck (1907), zijn echtgenote Suzanna De Lille en hun kinderen Thierry, Lori en Any De Clerck hadden een naaiatelier voor herenpakken op het Marktplein toen nr. 44. Het gezin De Clerck kocht een eigen woning en verhuisde naar de Markstraat zelf, het eerste huis naast De Gouden Leeuw. Er woonde een Juffrouw Hélène bij hen in, waarschijnlijk de vroegere eigenares van de woning, die met de belofte om voor haar te zorgen haar huis had verkocht, wat vroeger wel meer gebeurde. Ik denk niet dat dit nu nog zou lukken. Zoon Thierry De Clerck nam de kledingzaak over en zijn zuster Any (1933) hielp soms de klanten bedienen. Ik denk dat je er ook terecht kon voor wassen en strijken van overhemden en chemisch reinigen van overjassen, mantels en herenpakken. Op de eerste verdieping hadden ze een naai atelier, dat bereikt werd langs de Edestraat, het Peurke, in het kleine weggetje rechts waar Coiffeur André zijn definitieve kapsalon op de hoek had. Jenny Goethals, echtgenote Robert Posman naaide jarenlang herenpakken voor Raymond en zoon Thierry De Clerck. Toen Thierry De Clerck vroeg overleed, nam de knappe en ondernemende weduwe van Thierry de leiding en opende een bloeiend eet -, praat - en jongerencafé, Old Vick in de Nieuwstraat nummer 40.

Zoon Danny volgde zijn moeder op en pas enkele jaren geleden werd de zaak overgenomen. De Old Vick blijft een vaste waarde in het centrum. Danny opende samen met zijn echtgenote Schoonheidsinstituut Carla’s Sense of Beauty, Nieuwstraat nummer 3, vroeger woning en praktijk van Dokter René Timmerman (1892) – Irena Potvliege. We vertoeven eventjes in het begin van de Nieuwstraat want de tearoom ’t Koffieboontje nummer 12 er rechtover was vroeger jarenlang dagbladhandel Neyrinck, daarna van Michel Dierings en was ooit de mercerieën zaak van de Gezusters Claeys. Zij verkochten knopen, ritsen, naalden, allerlei garen, kortom alles wat naaisters of kleermakers nodig hadden.

Naast Metalunion, huurden vanaf de jaren 60 de zaakvoerders Gratiaan BONNE en Annie Steel van Bonne Shoe aanvankelijk één woning, daarna twee, tot hun dochter Mieke Bonne en echtgenoot Piet Lippens, de zaak overnamen en uiteindelijk de eigendom kochten aan Paul De Candt, zoon van Albert. Twee woningen werden één grote gekende en bloeiende handelszaak, meer dan een halve eeuw lang, dank zij het ondernemingstalent en de niet aflatende ijver en inspanning van de zaakvoerders. An De Coninck, winkelbediende in Bonne Shoe, herinnert zich dat haar grootvader Denis De Coninck fotograaf er nog gewoond heeft in een ver verleden. De fotografen De Coninck èn de beschrijving van de Nieuwstraat staan uitvoerig beschreven in een van de Jaarboeken van het Ambacht Maldegem. Dat wat betreft een korte historiek volgens mondelinge overleveringen van Zelfbediening De Linde naar de BNP Paribas Fortis.

We gaan nu terug naar de hoek, naar De Grand Café nu BNP Fortis Paribas. In de ‘Grand Café’, op de hoek zwaaide Frans D’Aubioul jarenlang de scepter. Voor De Grand Café was er heel lang geleden een publieke waterpomp, later de handmatige benzinepomp van Frans D’Aubioul (1919) en Yvonne De Smet (1913), zus van Germaine De Smet. Germaine en Yvonne waren de dochters van Edmond De Smet (1890) en Esther Leloup. Edmond De Smet was fietsenhandelaar in de Westeindestraat toen nr. 79. Frans D’Aubioul baatte het grote café - restaurant uit en was bevelhebber van de brandweercentrale. De Grand Café werd daarna restaurant Diederik De Jaeger die later het bekend restaurant ‘t Groot Ardoes startte in de Noortemstraat. Ooit was er een zaak SNOEPI, maar daar kan ik me echt niet veel meer van herinneren, misschien omdat ik altijd op mijn lijn moest letten en zelden of nooit mocht snoepen. De Grand Café werd uiteindelijk afgebroken om plaats te maken voor de Residentie Grand Café, waarvan de eerste verdieping bijna drie meter uitgebouwd werd boven het voetpad. Tot zover een deel (VI b) van de wandeling in het geheugen van Nico Vercruysse, van de hoek Zelfbediening De Linde, naar BNP Paribas Fortis.

We sluiten af met een prentkaart van rond 1900. Madeleine Tijtgadt schreef vooraan op de kaart in het Frans een bedanking aan haar vriendin Alina voor de konijnen die ze ontvangen had. Achteraan links De Grand Café waarschijnlijk en op de achtergrond is ons huidig gemeentehuis nog niet in zicht, enkel het marktplein. Het gemeentehuis was toen nog rechts op de foto (’t Oud Stadhuis). De foto werd genomen door Francis Cabuy drukker uit de Markstraat.

De historiek van Drukkerij Cabuy,  ’t Oud Stadhuis en het gemeentehuis zijn nauwkeurig beschreven in de jaarboeken “het Ambacht”.

In zijn prachtig boek “Kriekeperen” heeft de schrijver ASTRAN op een heel knappe, accurate manier het centrum van Maldegem beschreven tijdens zijn kind- en jeugdjaren, de samenvatting van een bundel artikelen verschenen in Vrij Maldegem in 1982. Een aanrader.

Met dank voor de foto’s en de informatie aan het Archief Maldegem, de Heren Nico Vercruysse, De Tuinvogel, Mevr. Francine De Bruyckere, Margareta De Zutter, Denise De Baets, Mieke Bonne, Jenny Goethals, Marleen Van Laer en andere dorpsgenoten die ik toevallig ontmoet in het centrum. (Markstraat deel VI b, wordt vervolgd). http://www.bloggen.be/marianne_posman_in_maldegem/

Met dank aan ons regionaal blad “Vrij Maldegem” voor het publiceren van de reportages (Drukkerij-Uitgeverij Van Hoestenberghe N.V. Boudewijn Lippensstraat 11, Maldegem).

Foto's en bijlage worden niet altijd aanvaard in blog. Sorry. Artikel in Vrij Maldegem dan maar lezen! Groetjes. M.

Bijlagen:
020_Delicatessen Diederik De Jaeger_vroegere Grand Caf+®_zijgevel_002.tif (4 MB)   
Markt 1900.jpg (1.6 MB)   

23-12-2013 om 00:00 geschreven door Marianne Posman 1

Ondernemingstalent in Maldegem in de vorige eeuw.

Centrum Deel VIII.

Gebroeders Delhaize & Cie. Stationsstraat nr. 3.

Het beschrijven van het centrum van Maldegem blijft een fascinerende bezigheid. Elke woning, elke handelszaak, zelfs de uitwegen van een pand hebben een geschiedenis die vergroeid is met de bewoners die er gebleven zijn, in de buurt gewoond hebben of met nostalgie terugdenken aan de tijd dat zij er verbleven. Steeds worden verhalen opgedist met een brede glimlach, hoe gezellig, gemoedelijk en kameraadschappelijk de mensen vroeger met elkaar omgingen, hoe zij elkaar hielpen in voor- en tegenspoed, hoe de zelfstandigen bij elkaar hun boodschappen deden, hoe de kinderen van de meeste gezinnen met elkaar optrokken om de omgeving te verkennen en levenslange vriendschapsbanden smeedden.

Mijn inspiratiebron, Francine De Bruyckere is de dochter van de slager Leonard De Bruyckere (Middelburg 23 06 1904) en Florentia Lampo. Aanvankelijk woonden Leonard De Bruyckere en Florentia Lampo in de Noordstraat nr. 42 bij bakker Cyriel Standaert en Aline Lampo (zus van Florentia) rechtover het vroegere jeugdhuis in de Noordstraat maar ze verhuisden naar een kruidenierswinkel in de Stationsstraat rechtover de “GEBROEDERS DELHAIZE De Leeuw” & C., handelszaak uitgebaat door PAULA LAMBERT (20 02 1906), echtgenote van de koster - organist van de Sint Barbarakerk RENÉ VERHAEGEN, in de Stationsstraat nr. 3. Deze handelszaak bestond meer dan honderd jaar in Maldegem.

In 1889 vestigden bakker Emiel Taveirne en Valerie Lambert zich na hun huwelijk aanvankelijk op het Stationsplein, later definitief in de Stationsstraat nr. 3.

Delhaize F. & Cie Le Lion of De Leeuw, nam overal zelfstandige uitbaters aan. Emiel Taveirne en echtgenote Valerie Lambert namen de uitdaging aan en startten hun verkooppunt “Delhaize F. & Cie., De Leeuw” in Maldegem (Delhaize F. & Cie staat voor Delhaize Frères et Compagnie).

Een kruidenierszaak Delhaize maakte deel uit van een grote groep bijhuizen die hun waren, de instructies, de reglementen en de reclame geleverd kregen via een centrale distributeur in Brussel. De detailhandel werd bevoorraad door een depot met een eigen distributiesysteem en vervoerdienst en kon op die manier kwaliteitsproducten leveren aan concurrerende prijzen. Elk bijhuis was ingericht, verlicht en de waren werden uitgestald volgens een vooraf bepaald concept van de overkoepelende onderneming. Elke Delhaize winkel had eenzelfde uithangbord boven de deur, op marmoriet, een glasplaat die op marmer leek, met de naam van de zaak “Gebroeders Delhaize & Cie.” en met als afbeelding een gekroonde leeuw. Het grote aantrekkelijke winkelraam met de talrijke uitgestalde waren en de duidelijk gemarkeerde prijzen hadden de bedoeling de aandacht van de voorbijganger te trekken. De etalage, die regelmatig wisselde in functie van de seizoenen of van de feestelijkheden viel op door het groot aantal geëtaleerde koopwaren, de fraaie etiketten en de grote verscheidenheid van de artikelen.

Op foto 1: In het deurgat van de handelszaak in de Stationsstraat nr. 3, staan Valerie Taveirne – Lambert in het zwart, haar dochter Paula Taveirne en het nichtje Paula Lambert voor hun zaak met uithangbord en reclame van AXA (verzekeringen?) aan de gevel, uitbaters van de Gebroeders Delhaize & Cie, rond 1926. Op het uithangbord staat een grote kroon, een leeuw er onder en Delhaize F & C. In de etalage in het midden zit een grote witte leeuw. Het was waarschijnlijk een heel brede winkel want nu is de breedte nog dezelfde maar met twee uitstalramen en een inkomdeur in het midden.

Iedereen herinnert zich wel enkele gekende kwaliteitsmerken of discountmerken waardoor de Delhaize keten een zeker imago kon opbouwen. Voor 1950 lag de nadruk op conserven, nadien ging men prat op een groot aanbod verse groenten en fruit. Merken zoals, Le Panier d’or, groenten, Del Rio, exotisch fruit in blik, Silver King, vis en schaaldieren, Pic-Nic, fijne vleeswaren, het discountmerk Derby (margarine, koekjes, peperkoek, chocolade, olie, azijn, sterke drank en conserven), California, gevriesdroogde soepen, Mariana koffie, later Hag Koffie, Kellogg’s cornflakes, Era margarine, Blue Band margarine, Liebigproducten, de producten van Dokter Oetker en LuLu maar ook dieet- en luxewaren. Savon le Lion, Vinaigre le Lion legden dan weer de nadruk op het aankopen van Belgische producten om de nationale nijverheid te steunen. Het productenaanbod werd op regelmatige basis vernieuwd, aangevuld en uitgebreid en bleef succesvol omdat het kon bogen op kwaliteitshandelswaren. Later vergrootten lichaamsverzorgings- en onderhoudsproducten het assortiment. De onderneming voerde een uniforme reclame over het hele land. Ze had een eigen drukkerij en verspreidde kleurrijke, creatieve affiches geïnspireerd door art nouveau en oriëntalisme en de grote kleurenprenten, kalenders en prentjes (bv. Liebig) werden verzamelobjecten. Bovendien werden de trouwe klanten beloond met kortingszegels en – punten op de waren zelf, voor bonussen in natura en verzekerden op die manier een sterke klantenbinding.

De filiaalhouders Taveirne – Lambert waren gekend voor hun initiatief, creativiteit en enthousiasme in hun zaak van bij het starten van de zaak in 1889. Emiel en Valerie hadden drie kinderen: Maurice, Omer en Paula Taveirne. In 1906 werd Valerie Lambert weduwe en stond zij alleen voor de zaak en het opvoeden van de kinderen. Zij was een verstandige dame met ondernemings- en organisatorisch talent en gaf die gaven door aan haar nageslacht. Zoon Maurits Taveirne (22 september 1892), gehuwd met Maria Verkindere was een stimulerende factor in de legendarische Maldegemse beschuit fabriek VERKINDERE – TAVEIRNE, die onder zijn leiding een ongekende bloei kende. De andere zoon, Omer Taveirne (1897) gehuwd met Margarita De Rijcke, stichtte de Bank van Brugge in de zaak van zijn ouders, Stationsstraat nr. 3, later werd dit de Bank van Brussel in de Stationsstraat nr. 11, nu is dit de Bank I.N.G. op een andere locatie in de Stationsstraat. Hun dochter Paula Taveirne hielp in de handelszaak.

Na het overlijden van de ouders van het achtjarige nichtje, Paula Lambert geboren in Ruddervoorde, nam de familie Taveirne – Lambert, Paula Lambert in huis en brachten haar groot met de andere kinderen. Na het vroegtijdig overlijden van de enige dochter Paula Taveirne in 1931, aanvaardde het nichtje Paula Lambert, de uitbating van de zaak TAVEIRNE – LAMBERT, Gebroeders Delhaize & Cie. Paula Lambert hield de drukke handel draaiende tot in 1963, waarna de dochter Lieve Verhaegen op haar beurt de fakkel overnam tot in 1998.

Bestellen van producten, uitpakken, aanvullen, onderhouden, de boekhouding bijhouden en de mensen bedienen ondertussen was een heel zware opgave maar Paula Lambert en haar dochter Lieve hielden de zaak met succes jarenlang in stand.

In 1929 werd René Verhaegen aangesteld als koster – organist in de Sint Barbarakerk in Maldegem. Het was een loodzware opgave als je bedenkt dat er ’s zondags zes misvieringen waren, ’s namiddags lof en vespers, elke weekdag meer dan één kerkdienst en dat toen nog bijna alle begrafenisdiensten, huwelijken en doopsels voltrokken werden in de kerk. Kerkelijke feestdagen, priesterwijdingen, huwelijksjubilea, communies en vormsel werden ook in de kerk gevierd met zeer lange erediensten, prachtige Gregoriaanse muziek, koren en heel veel priesters in plechtige gewaden. Bovendien fungeerde René Verhaegen ook als een sociale dienst op vrijwillige basis. Hij werkte heel vroeg reeds als vrijwilliger bij de uitbetalingen van de C.M. (“ziekenbond”) in een klein kantoortje in de Stationsstraat nr. 3.

Op 16 juni 1932 trouwde Paula Lambert met koster – organist René Verhaegen, geboren op 14 februari 1906 in de kunstenaarsgemeente of het schildersdorp Sint Martens-Latem aan de oevers van de Leie.

René en Paula hadden vijf kinderen. Guido Verhaegen, gewezen volksvertegenwoordiger en ere-senator, was directeur van het N.C.M.V. en afgevaardigde beheerder van de S.V.M.B. (sociale verzekeringsmaatschappij middenstand en de vrije beroepen). Hugo Verhaegen was wiskundeleraar aan de middelbare school en koster in Zomergem, getrouwd met Aline De Roo, de jongste zuster van Julia De Roo, echtgenote Apotheker Robert Lippens. Herman Verhaegen werd musicoloog en kinesitherapeut en de jongste zoon Christiaan Verhaegen was zaakvoerder van een tandtechnisch labo in Oostende. De enige dochter Lieve Verhaegen hielp haar moeder en nam de handelszaak over. Na de overname volgden aanpassingen en moderniseringen.

In 1963 werd de zaak volledig vernieuwd. Lang heeft Paula Lambert van de renovatie niet kunnen genieten want zij stierf in 1963, pas 57 jaar oud. Haar dochter Lieve Verhaegen liet de volledige benedenverdieping vernieuwen in 1975 volgens de nieuwe normen en reglementen van de onderneming en er werd overgeschakeld naar een gedeeltelijke zelfbediening, met aantrekkelijke rayons en presentatiekorven. Lieve Verhaegen baatte “Gebroeders Delhaize & Cie, De Leeuw” succesvol uit tot zij met pensioen ging eind 1998. De kleinere handelszaken Delhaize Le Lion sloten de deuren in de meeste dorpskernen en werden vervangen door de megasupermarkten Delhaize aan de rand of de ring rond dorpen en steden in België en in de rest van de wereld, van klein naar groot, bijna 150 jaar lang (1867 – 2014). Gebroeders Delhaize & Cie. is een multinational geworden. De handelszaak Gebroeders Delhaize & Cie. in de Stationsstraat nr. 3 werd eind 1998 de handelszaak ’t BOBIJNTJE, een Naaishop met een service voor Wasserij en chemisch reinigen van kledingstukken, versteldienst en een breed assortiment van benodigdheden om te breien, te haken, te weven en te naaien.

Achteraan deze woningen was een gangske naar de Boudewijn Lippenstraat. Eind jaren 60 opende kunstliefhebber René Verhaegen de GALERIJ ‘T GANGSKE achteraan zijn woning om de Maldegemse kunstenaars gelegenheid te geven hun kunstwerken voor te stellen in ‘t centrum. René Verhaegen bracht orgelmuziek, kunst en sociaal engagement in ons levendige dorp. In 1980 werd hij gehuldigd na 50 jaar dienst in de kerk maar ook als kunstminnaar en bezieler van het verenigingsleven en handelswezen in het centrum.

Het echtpaar Verhaegen – Lambert zorgde jarenlang op een bescheiden, zachtaardige en fijnzinnige manier voor de ontwikkeling van geest en lichaam van ontelbare Maldegemnaars. Een korte beschrijving van een handelszaak in de Stationsstraat aan de hand van de levendige herinneringen van de bewoners, Francine De Bruyckere, Chris en Lieve Verhaegen, brengt die handelszaak weer tot leven en roept beelden op van de inwoners en hun nakomelingen, hun ondernemingstalent, inzet en doorzettingsvermogen.

Foto 2 is de begrafenisstoet van Alice De Backere (°1882), de echtgenote van Alfons Verstuyf uit de Noordstraat, met E.H. Stefaan De Waele (1954 – 1966), E.H. Maurits Doom (1951 – 1966), E.H. Paul Van Overbeke en de koster – organist René Verhaegen rechts, aan de boeken-, geschenken- en papierhandelszaak van R. Verhoeyen in de Mevrouw Courtmanslaan. Pure nostalgie naar het verleden. (Centrum deel VIII, Stationsstraat wordt vervolgd).

Artikeltjes opgesteld aan de hand van de mondelinge overlevering van talrijke dorpsbewoners.

Met dank voor de foto’s en de informatie aan de Heren C. Verhaegen, Carlos De Brée, Mevr. Francine De Bruyckere en Lieve Verhaegen.

Bijlagen:
Delhaize.jpg (990.2 KB)   

Ondernemingstalent in het centrum van Maldegem in de jaren 40/50/60 en verder.
Centrum Deel VII.

Nico Vercruysse geboren in 1937 was de zoon van Medard Vercruysse en Alice De Lille en woonde in een zuivelwinkel tijdens zijn jeugdjaren naast Metalunion, nu Zelfbediening De Linde op de Marktplaats in Maldegem. Hij werd ingeschakeld in de melk- en boterdistributie en kende zowat alle bewoners van “TIRP”. Van de Marktplaats richting Markstraat had je talrijke gezellige en drukke handelszaken.

Op de hoek van de Stationsstraat - Markstraat, rechtover Dienstenkantoren Van Meenen nu, stond jarenlang de woning van Apotheker Jozef Lenssen. Apotheker Jozef Lenssen (1904), geboren in Eelen, Limburg, kocht de “zille” of “het klantenbestand” van de overleden Apotheker Emiel Vandenbroucke in de Edestraat toen nr. 33, aan de weduwe, Bertha Cabuy. Die woning, nu handelszaak van de beeldhouwer M. Rodts in de Edestraat was eigendom van de kerkfabriek. Later verhuisden Apotheker Jozef Lenssen, zijn echtgenote Marguerite De Coninck en hun zonen Paul en Louis Lenssen, naar de hoek van de Stationsstraat - Markstraat nr. 12. Het was een brede hoekwoning zonder tuin, die begin jaren 2010 afgebroken en verbouwd werd tot drie stijlvolle bel-etagewoningen door de aannemer Jozef Van Deynse van Maldegem. Marguerite was de zus van Céleste Hendrickx - De Coninck, van de rozen – en boomkwekerijen Camiel en Leonie De Coninck – Dervaes in de Stationsstraat toen nr. 102. Nu is dit domein aan de spoorweg bijna volledig bebouwd met residenties, eengezinswoningen, kantoren en handelszaken, Artex, Ava, Aldi en enkele andere ketens.

Naast de apotheek Lenssen woonde in nr. 10, Emiel De Lille (11 02 1888), postbode, vader van drie dochters, Melva, Noëlla, echtgenote Robert De Meulenaere en Frida, echtgenote van de onlangs overleden André Vercruysse. De echtgenote van Emiel De Lille, Alice Lampo, de zus van Florentia Lampo en de tante van Francine De Bruyckere, had er een stoffenwinkel. Dit huis heeft nadien diverse huurders gehad, o.a. Drukker Willems annex zilveren juwelen, Girita Coco enz. Nu is het een Kantoor van de Bond Moyson. De ondernemende zussen Alice en Florentia Lampo hadden elk een zaak in het centrum. Het was waarschijnlijk best gezellig voor de familieleden om dichtbij elkaar te wonen. Toen was er nog geen kinderopvang nodig. Het huis dat ooit behoorde aan Emiel De Lille, is een goedgelegen smalle, hoge handelszaak geschikt voor diverse bestemmingen. De eigendom had vroeger een uitweg in de Stationsstraat. Emiel De Lille was de broer van Maria, Alfons, Richard en Theofiel De Lille.

Napoleon (1884) Van Nieuwenhuyze, Lucien (1920), Paul en hun afstammelingen woonden ernaast in het brede, lage huis, met handelszaak ooit meststoffen, zaad - en plantgoederen via de ijzeren inrijpoort links, toen nr. 8. De klanten keken op naar de zelfstandigen in het centrum en menig jongentje dankt zijn naam aan een van hen, zoals mijn jongste broer Lucien door het leven ging met die voornaam.

Schoenmaker Armand Buysse (1905) en zijn echtgenote Jeannette Cauwels, Markt 4 hadden ernaast een schoenenwinkel, dit is nu Boetiek TRY OUT. Dit mooi gevelhuis heeft bovenaan een erkertje, met het beeldje van de H. Barbara. De laatste handelszaak in de rij, een stijlvolle hoekwoning was lang geleden eigendom van Fotograaf Georges De Coninck (1902) en Bertha Nagel, later uitgebaat door Fotograaf Jozef (en zoon Pol) Van Belleghem. Het is nu het kantoor van Natuurpunt. Naast Natuurpunt op de Schouwburgplaats, was onderaan een snoepwinkeltje van paardenknecht Pierre Bruneel (1873) en Leonie Van den Driessche, later o.a. Boetiekje babyartikelen Gyselbrecht, nu advocatenkantoor E. Van Hoecke, dan volgden De Schouwburg of de bibliotheek, Café ’t Riethuis, nu café Schouwburg en de winkel van Marie Tamboer, nu Frituur Eddy. Sommige handelszaken op de hoek van de Markstraat en de Schouwburgplaats dateren pas van eind jaren 30, voordien was er een herberg in de Markstraat, Sinte Barbara, er achter lagen gemeentelijke gronden. Het tramstraatje liep erdoor. In de Jaarboeken van het Ambacht Maldegem kan je de volledige historiek over dit stukje dorpskern lezen. Op prentkaart 1 zie je alle handelszaken links: Georges De Coninck, Armand Buysse, L. Van Nieuwenhuyze, Emiel De Lille en Apotheek Jozef Lenssen.

Op prentkaart 2 heb je een zicht op de huizenrij er schuin rechtover, ’t Hof van Brussel op de hoek en dan de bakkerij van Theodoor Spiegelaere (1871) en Livina De Windt. Toen Theodoor stierf, verkocht Livina snuifdoosjes. Dan volgden slager Omer en Lily Van den Abeele - Spiegelaere, linnenzaak Omer en Gabriëlle Van Craenenbroeck - Claus (toen nr. 11) en van slager Albert Verstringe met zijn echtgenote Elza en zoon Eddy (toen nr. 9). Deze handelszaken zijn in mijn geheugen geprent, want in 1955 geleden kocht mijn moeder nieuwe kleren en accessoires voor mijn eerste communie in de linnenzaak van Omer en Gabriëlle Van Craenenbrouck - Claus. Toen we naar buitengingen nam moeder mij bij de hand om me naar Apotheek Lenssen er rechtover te sleuren. Hij zou gaatjes in mijn oren boren en me oorringetjes bezorgen. Ik had het prikprocedé gezien bij Maria Van Dycke van het einde van Moerhuize, die van haar moeder Irma De Clercq gaatjes in de oren geprikt kreeg met een flessenkurk en een dikke stopnaald ontsmet met azijn. Ik wou in geen geval die afschuwelijke marteling ondergaan en mijn moeder bleef maar trekken aan mijn arm op het voetpad en ik bleef me verzetten. Ik heb nooit gaatjes in mijn oren gehad. Toch vreemd dat je zoiets meer dan een halve eeuw onthoudt. Apotheker Jozef Lenssen verkocht dus niet alleen medicijnen maar ook juwelen en paternosters. In die tijd had elk kristen mens een paternoster, een dagelijkse en een heel mooie, soms een parelmoeren exemplaar voor in de kerk. De mensen geloofden toen bijna allemaal dat God hen op allerlei manieren kon helpen en bijstaan, als iedereen maar genoeg gebeden, litanieën en dergelijke prevelde. Dit onwankelbaar geloof is intussen behoorlijk afgebrokkeld bij de meeste mensen, maar ik herinner mij, hoe troostend, ontspannend en rustgevend een gebed was in moeilijke, spannende tijden. Bidden verhoogde het zelfvertrouwen.

De zus van Gabriëlle Claus, Irma Claus afkomstig van Nieuwkerken - Waas, was getrouwd met Hector De Bruyckere, een slager in de Westeindestraat, broer van slager Leonard De Bruyckere. Irma Claus voelde zich een beetje eenzaam in Maldegem en vroeg aan haar zus of ze ook niet in Maldegem kwam wonen. En zo geschiedde. Het echtpaar Omer Van Craenenbroeck en Gabriëlle Claus, kocht in 1945 het grote negentiende-eeuwse gevelhuis met diepe tuin tot aan de kerkwegel, aan de weduwe van winkelier Remi De Baets (1876), Ubertine Machiels, toen Markt 11. Ubertine Machiels leefde nog enkele jaren bij het gezin in een aparte ruimte, wat vroeger gebruikelijk was. Oudere mensen verkochten hun huis met de afspraak dat voor hen zou gezorgd worden tot hun overlijden. Het was een kwestie van wederzijds vertrouwen en van grote naastenliefde. Stel je voor dat jonge mensen dit zouden doen tegenwoordig?

Op die manier kwam de familie Van Craenenbroeck - Claus in Maldegem terecht. Gabriëlle Claus startte een bloeiende handelszaak in hartje Maldegem. Ze verkocht hoeden, petten, sjaals, nachtkledij, ondergoed, kousen, sokken, zakdoeken, kortom alle linnen voor klein en groot. Ze bood een ruime keuze aan van stoffen om hemden, schorten, nachtkledij, overalls, “kiels”, wijde overhemden van stevige stof voor stielmannen, arbeiders, landbouwers enz. te maken. Zij naaide en stikte ook zelf alle mogelijke kledingstukken. Dat de gemeente Maldegem een mannelijk bediende wou aanwerven bij de ravitaillering, een dienst die voorzieningen trof voor de Maldegemse bevolking na de oorlog, kwam Omer Van Creanenbroeck goed van pas. Hij had een interessante betrekking en later werd hij bediende bij de Christelijke Mutualiteit.

Gabriëlle was een heel vriendelijke dame, ze deed goede zaken vlak in het centrum en voedde intussen haar kinderen op, Joséphine, Godelieve, Beatrijs, Agnes, Jozef, Johan en Christine en liet hen allemaal verder studeren.

Toen Gabriëlle de zaak stopzette, na het overlijden van haar echtgenoot, verkocht zij een gedeelte van de grote woning. Zij bleef actief in de gemeenschap, ondernam prachtige, verre reizen en kon bijna tot op het einde van haar leven in het centrum van het dorp blijven wonen. De familie Claus uit de provincie Antwerpen werd verweven en bleef verankerd in Maldegem. Honoré Claus, professor wiskunde aan de Handelshogeschool Sint Ignatius, nu Ufsia, Antwerpen was de broer van Irma en Gabriëlle. Mijn echtgenoot had les van hem, een eminent professor. Honoré Claus was getrouwd met Julienne De Bruyckere, de zus van de slager Hector uit de Westeindestraat en van de slager Leonard (1904), kruidenierszaak naast ’t Oud Stadhuis. De families Claus, De Bruyckere en Van Craenenbroeck waren aan elkaar verwant en de kinderen hadden er meteen veel speelkameraadjes.

Op foto 3 heb je eerst ’t Oud Stadhuis, dan de kruidenierswinkel van Leonard en Florentia De Bruyckere – Lampo met luifel, dan ’t Hof van Brussel met een dame voor de deur, misschien wel winkelierster Livina De Windt, weduwe Theodoor Spiegelaere, schoonmoeder van Omer Van den Abeele, dan om de hoek nog een voordeur met een meisje ervoor (misschien een dochtertje van Omer, Ria of Monique?). Naast ’t Hof van Brussel waren twee smalle handelszaken, twee voordeuren en achteraan liepen de woningen samen. Daarna zie je de zonnestores van de handelszaken van de familie Van Craenenbroeck en de slager Albert Verstringe, laatste huis voor het Ballingstraatje, voor Brouwerij Potvliege toen nr.7. Nu heb je daar het Eet- en Koffiehuis ’t Hoekske, Café Havana Lounge, Tropics Café, een privéwoning en de gewezen zaak van telecom Guy Van Tornout. Slager Omer Van den Abeele verongelukte toen hij vlees en soep rondbracht. Na het overlijden van Omer verkocht zijn weduwe Lily Spiegelaere (moeder van Monique, Ria, Roger en Jacques Van den Abeele) zuivelproducten in de winkel van Fons d’Aubioul, naast De Grand Café.

In het huis van Omer Van den Abeele kwam later de Electro Handel Demonie - Lasoen, waar de eerste televisies te koop gesteld werden in Maldegem. In die buurt was er ook jarenlang een 3 Suisses winkel en nog later een lingeriezaak. We sluiten dit stukje af met een derde mooie foto van de Matrozenbruiloft”, georganiseerd tijdens Maldegem kermis even na de oorlog. De in papieren feestkleren uitgedoste kinderen waren: Laurent De Coussemaker (van café De Norton), Joséphine Van Craenenbroeck, Jackie Van den Abeele (van Omer), in ’t midden Francine De Bruyckere, Nico Vercruysse  met hoed met bol erachter, Roger Van den Abeele met kepi, broer van Jackie, Cecile Focquaert en Jackie Bonte. Die drie kleintjes rechts vooraan  zijn Jackie Bultynck (Jacky Bultynck was de zoon van kleermaker Alfons (1913) en Maria Dhondt, hij werd onderwijzer), Jeannine Dheuninck en Raoul X. Achteraan links Aimé Dheuninck met accordeon en de grootste lachende, jongeman is Carlos De Brée, aan het café van Henri De Backere, nu De Standaard Boekhandel. Rechts zie je de winkel van Bakker Cromheeke, later Boetiek Baby- en Kinderkledij van Francine De Bruyckere, een open ruimte en  het  café De Grote Slok. Een boeiend stukje Markstraat maakt de cirkel van het ondernemingstalent in het centrum bijna rond.

Met dank voor de foto’s, de herinneringen en de informatie, aan de Heren Nico Vercruysse, en Mevr. Francine De Bruyckere, Margriet Cauwels, Frida De Lille, A. Van Craenenbroeck en andere dorpsbewoners die ik ontmoet in het centrum. Zie ook de interessante artikelen van Rik Van de Rostijne in de Jaarboeken van Ambacht Maldegem over bepaalde families in Maldegem. (Markstraat deel VII, wordt vervolgd). Zie  www.bloggen.be/marianne_posman_in_maldegem

Met dank aan ons regionaal blad “Vrij Maldegem” voor het publiceren van de reportages (Drukkerij-Uitgeverij Van Hoestenberghe N.V. Boudewijn Lippensstraat 11, Maldegem).

Bijlagen:
Hof van Brussel.png (335.1 KB)   

Handelszaken rond de Gebroeders Delhaize & Cie. in de Stationsstraat, Maldegem.

Centrum deel IX.

Naast de Gebroeders Delhaize & Cie. nr. 3 waren twee handelszaken in de Stationsstraat nr. 1 rechts en nr. 5 links. De drie woningen staan er nu nog: het (tot voor kort) Kapsalon New Dimension, de Naai- en Verstelshop ’t Bobijntje en een gerenoveerde rijwoning.

De Stationsstraat nr. 5, het huis naast de Gebroeders Delhaize & Cie. was eigendom van August Dumon (°1859). Zijn zoon, kleerstoffenverkoper Albert Dumon (1901) en Yvonne Provoost woonden er tot in 1936. Zij kochten de woning van drukkerij Cabuy en verhuisden naar de Markstraat met hun nieuwe handelszaak STOFFEN DUMON, toen nr. 16, nu Standaardboekhandel.

Albert Dumon verhuurde de woning in de Stationsstraat nr. 5 aan de slager - slachter Lucien Clyncke (°1896), bij wie zijn moeder Maria Clyncke – Cuelenaere (°21 09 1871), weduwe van Henri Clyncke en zijn broer Hector Clyncke (°1888) inwoonden. Dat gebeurde vroeger wel meer, de ongetrouwde, zelfs getrouwde broers en zussen bleven thuis wonen. Verdraagzaamheid en familieliefde stonden toen hoog in het vaandel. Ik denk dat je op die manier goed kon sparen. Nu gaan jongeren heel vroeg alleen wonen met een beginsalaris en slagen er moeilijk in om een spaarboekje te spijzigen om zelf een eigendom te verwerven. Slagerij Clyncke en de huizen ernaast hadden achteraan een uitweg naar de Boudewijn Lippensstraat, het gangske. Op het binnenkoertje achter zijn woning slachtte Lucien Clyncke de varkens. Alle woningen staan uiteraard dichtbij elkaar in het centrum en vanaf sommige slaapkamers of zolders kon je alles zien wat er gebeurde bij de buren. De kinderen vooral vonden het een boeiend schouwspel. Het verhaal gaat dat tijdens de oorlog, de robuuste onderwijzeres Anna Matthys hielp bij het kelen van de varkens. Zij ging boven op het varken zitten en hield het goed vast bij de oren terwijl de slachter zijn werk deed. De kinderen in de buurt moesten luid zingen zodat de Duitsers het gekrijs van het varken niet zouden horen als het gekeeld werd. Angstige avonturen doorweven met humor blijven hangen in het geheugen.

Na slager Lucien Clyncke kwam in nr. 5, de stoffenwinkel van Madeleine Fockaert en de bankbediende Antoine Missiaen (1901) en hun gezin. De laatste jaren was het een Kapsalon, New Dimension, onlangs voorgoed gesloten.

In de Stationsstraat nr. 1 woonden de drankhandelaar Jozef Vandenbroucke (1892) en zijn vriendelijke echtgenote Alexa Van Hoecke die er een schrijf - en schoolbenodigdheden winkeltje hadden. Hun zaak bevond zich oorspronkelijk in het huis van Bertha Cabuy in de Markstraat tot zij zelf een huis kochten in de Stationsstraat aan de familie Tijtgadt in de jaren 30. Zij hadden drie kinderen: Gaston, Pierre en Mariëtte. Jozef Vandenbroucke was de broer van Omer, Georges, Marie, Maurits en Laura Vandenbroucke, allen kinderen van Apotheker Emiel Vandenbroucke (1868 – 1929) en Maria-Clotildis Boone. Hun stiefmoeder was Bertha Cabuy.

Vandenbroucke was een gekende naam in Maldegem. Denis Vandenbroucke (1914) woonde in Stationsstraat nr. 99 en was meubelmaker. In nummer 18 woonde Mauritz (1897) getrouwd met Ghijselijns Anna, een handelaar en drogist. Toen zijn eerste vrouw overleed hertrouwde hij en kreeg een zoon Danny en later een kleinzoon Stijn Vandenbroucke. Zij hadden een drogisterij, later de Franco Belge in de Noordstraat. De zoon van Jozef, Gaston Vandenbroucke (1916) woonde in 1938 nog in het ouderlijk huis. Hij was fotograaf en is later getrouwd met Paula D’Aubioul. Zij verhuisden naar een kleine, oude, romantische, smalle woning dicht bij de markt van Eeklo. Gaston werkte in een Electro handel. Zij hadden twee kinderen Luc en Lucrèce. Lucrèce Vandenbroucke gaf jarenlang les bij de Maricolen.

Op foto 1 zitten links Paula D’Aubioul, schoondochter van Alexa, echtgenote fotograaf Gaston Vandenbroucke, Francine De Bruyckere met babyjongentje Luc Vandenbroucke en rechts Mariëtte Vandenbroucke, voor de winkel van Alexa Van Hoecke. Mariëtte (1924) was getrouwd met Richard Michiels (1926) en zij woonden in de Burgemeester Charles Rotsaert de Hertainglaan. Het winkeltje van Alexa werd later overgenomen door het dynamische en uiterst vriendelijke echtpaar Antoon De Baere (1932) en Elisa Schollaert (1931 - 1992). Zij startten later een eigen handelszaak in de Boudewijn Lippensstraat nr. 14. Zij breidden er hun handelswaar uit met typmachines en kantoorbenodigdheden en trokken met de schrijf- en schoolbenodigdheden  in de handelsruimte van Marie Tamboer op de hoek van de Schouwburgplaats, later Semaburo Kantoorbenodigdheden en nu Frituur Schouwburg. Marie Tamboer was de dochter van de legendarische Lionel (1892 – 1974) Bauwens en de tante van marktkramer Guido Bauwens. Huize De Baere – Schollaert in het Boudewijn Lippensstraatje werd nadien jarenlang het kapsalon van Myrèse Clyncke en de brede hoekwoning op de Schouwburgplaats werd een frituur. Kantoorbenodigdheden De Baere – Schollaert werd afgebroken en is nu het open terrein dat zicht geeft op de kleine, gezellige binnentuin van de bibliotheek.

Op enkele honderden vierkante meter oppervlakte woonden tal van handelaars die hun ondernemingstalent konden benutten om hun brood te verdienen.

De talrijke papeteriezaken in Maldegem oefenden een zekere aantrekkingskracht uit op mensen die hielden van schrijven en lezen. Voor mij waren die winkels welriekende, betoverende paradijzen. Je kon je goedkope Prisma - , Aula - , en woordenboeken aanschaffen, schriftjes van de Zaaier met de tafels van vermenigvuldiging achteraan, ook andere schriften met dikke kartonnen kaften, vloeipapier, inkt in vier kleuren, pennen,  - houders en - doosjes, mooie vulpennen met fijne of dikke gouden punt, potloden met twee kleuren, kleurige plastieken kaftjes, mooi schrijfpapier, een prentkaart van Maldegem enz.

 Op foto 2 staat het ouderlijk huis van juffrouw Anna Matthys kleuteronderwijzeres bij de Zusters Maricolen. Anna had twee zussen, Martha en Marie. Marie werd religieuze bij de Zusters van Aalst. Martha hielp haar moeder in de winkel. Hun vader was vroeg gestorven en hun moeder Barbara Van Hooreweder was hertrouwd met Charles Van Houtte. Charles Van Houtte (°1873) en Barbara Van Hooreweder hadden een handel in gleiswerk of aardewerk in de Stationsstraat nr. 6. Deze winkel bevond zich in de huizenrij in de Stationsstraat rechtover de Gebroeders Delhaize & Cie. De gleiswinkel van Barbara Van Hooreweder had twee etalages, met borden, siervoorwerpen, horloges en een inkomdeur met de namen van de zaakvoerders, Ch. Van Houtte – Van Hooreweder.

Op foto 2: De mensen voor de winkel zijn zittend: Jozef Vandenbroucke, Florentia Lampo, Francine De Bruyckere, haar broer Daniël, de dochter van Barbara, Martha Matthys, René Verhaegen als jongeman met het mooie pak, dan Malvina X., in het deurgat staat Barbara Van Hooreweder en op de stoel rechts zit Maria Clyncke – Cuelenaere 1871), weduwe van Henri Clyncke, moeder van slager Lucien en Hector Clyncke. Anna Matthys is later in een van de huizen naast het Sint-Annakasteeltje gaan wonen in de Westeindestraat. Iedereen kende haar trouwens. Zij was meer dan 40 jaar kleuteronderwijzeres bij de Zusters Maricolen op de markt en een gekend en opvallend figuur in het centrum. Velen herinneren zich haar nog wel, een grote forsgebouwde vrouw op pad met een hele bende kleutertjes die intussen ook een gezegende leeftijd bereikt hebben.

In de huizenrij naast Apotheek J. Lenssen woonden in nr. 2 Robert Van Hoecke en Agnes Bruneel, dochter van Pierre Bruneel van de snoepwinkel naast Fotograaf Georges De Coninck, in nr. 4 was de kruidenierszaak van Leonard De Bruyckere  en Florentia  Lampo, in nr. 6 de gleiswinkel van Charles Van Houtte – Van Hooreweder, ouders van juffrouw Anna, Martha en Marie Matthys, dan in nr. 8  was er de schroot- en voddenhandel Michel Goethals - Van Wonterghem, in nr. 10 de familie Lievyn en Alma Dheuninck - Dhoore, in nr. 12 Amélie, René en Hector Van Hoecke en in nr. 14 was het café Materne waar gedurende een bepaalde periode regelmatig een bokser optrad. Op de hoek naast het café was een winkeltje van duiveneten, - manden en - materiaal. Daarna werd dit het café van de Liberalen en de ziekenbond van Richard Regelbrugge. Omer De Zutter en Julienne Van den Abeele kochten er enkele panden en lieten er een prachtige kledingzaak DE ZUTTER – VAN DEN ABEELE (later annex Jeugdkledij PATCH) optrekken die pas in 2007 werd stopgezet en vervangen door een appartementsgebouw met onderaan kantoren. Sommige van die huizen naast Apotheek Lenssen hadden een uitweg achteraan naar de Stationsstraat via de eigendom van Emiel De Lille en Alice Lampo uit de Markstraat.

In nr. 10 woonden ijzer smid Lievyn Dheuninck (1905 - 1994), Alma Dhoore (1906 - 2000) en hun kinderen: de tweeling André (1929) en Andrea (1929), Aimé (1930 - 2006), Alma (1934 - 1935), Willy (1935 - 1936) en Jeannine Dheuninck. De familie Dheuninck had geen winkel. Die winkel is pas in het huis gekomen nadat ze verhuisd waren. De familie Lievyn en Alma Dheuninck verhuisden naar de Edestraat. Prachtige site stamboom familie Dheuninck uit Maldegem op http://genopro.dheuninck.be of http://stamboom.dheuninck.be.

Foto 3, Lievyn, Alma en drie kleinkinderen Dheuninck.

Foto 4 Jeannine Dheuninck voor de gleiswinkel.

Naast Barbara Van Hooreweder was de schroot- en voddenhandel Goethals - Van Wonterghem.  De vodden lagen binnen netjes tegen de muren opgestapeld en de kinderen speelden er vrolijk bovenop. De vader van de kinderen was overleden en de moeder was hertrouwd met Michel Goethals. Ze hadden vijf kinderen, vier Van Wonterghemkes en een Goethalsje, Odette, Jozef, X., en Omer Van Wonterghem. De kinderen hadden talent: Odette Van Wonterghem heeft nog in een film gespeeld en heeft gezongen in de Scala van Milaan, Italië. Zij trouwde met een arts. Maldegem was trots op een beroemde filmster en operazangeres. Zoon Jozef Van Wonterghem en Rosita Trommelen verwierven met hun ondernemingstalent een aantrekkelijke antiekhandel in de Butswerve.

Tijdens de oorlog moesten sommige inwoners van dit gedeelte van de Stationsstraat in de schuilkelder van koster – organist  René Verhaegen. De anderen gingen in de kelder bij Jozef en Alexa Vandenbroucke. Ze moesten zich soms zo vaak verschuilen tijdens de beschietingen dat er op een bepaald moment gesuggereerd werd een gat te slaan in de keldermuur zodat ze er allemaal samen de nachtmerrie van het oorlogsgebeuren konden verwerken.

Er was leven in het dorp. Je kon medicijnen halen, vlees, brood, fruit, groenten, kruidenierswaren, drank, juwelen, een bril, kleren, schoenen, boeken, geschenkjes in talrijke zaken op een boogscheut van elkaar. Je kon je linnen laten wassen, je haar en baard laten knippen, je pak chemisch laten reinigen, bestek, glazen en spijkers zelfs tuinspaden kopen, te voet of per fiets. Het kon allemaal op loopafstand. Alles wat nodig aan degelijk materiaal was binnen bereik. Bovendien waren er genoeg cafés (en brouwerijen) in het centrum tot diep op het platteland om eens uit te blazen onderweg. In elke straat waren er tientallen gelegenheden waar je allerlei soorten alcohol kon drinken, meestal bezocht door mannen waarschijnlijk, terwijl moeder de boodschappen deed of een kopje koffie dronk bij een familielid of vriendin? Het leven is nu niet beter dan vroeger, er was veel minder comfort en welvaart maar het ging er minder angstvallig en gezelliger aan toe, meestal wel te verstaan.

Artikeltje opgesteld aan de hand van de mondelinge overlevering van de dorpsbewoners.

Met dank voor de foto’s en de informatie aan Archief Maldegem, Mevr. Francine De Bruyckere en Lieve Verhaegen, de Heer Nico Vercruysse, Rik Debal (Centrum deel IX, wordt vervolgd). Met dank aan ons regionaal blad “Vrij Maldegem” voor het publiceren van de reportages (Drukkerij-Uitgeverij Van Hoestenberghe N.V. Boudewijn Lippensstraat 11, Maldegem).

Bijlagen:
Jeaninne Dheuninck gleiswinkel.jpg (90.6 KB)   

21-12-2013 om 00:00 geschreven door Marianne Posman 1

21-12-2013 om 00:00 geschreven door Marianne Posman 1

Van de Noordstraat, naar de Stationsstraat en de Markstraat.

Historiek van de handelszaak Leonard De Bruyckere.

Centrum Deel X b.

Mijn inspiratiebron, Francine De Bruyckere is de dochter van Leonard De Bruyckere (1904) en Florentia Lampo (1904). Ze woonden aanvankelijk in de Noordstraat bij de oom en tante van Francine, bakker Cyriel Standaert (1896) en Aline Lampo (1896).

In 1940 verhuisden zij naar een eigen zaak in de Stationsstraat, in de buurt van Maria De Groote (1891), slagers Lucien en Hector Clyncke en hun moeder Maria Cuelenaere, de Gebroeders Delhaize en C. en de familie Verhaegen - Lambert, Jozef Vandenbroucke en Alexa Van Hoecke, Albert De Candt, Charles Van Houtte, Barbara Van Hooreweder, Juffrouw Anna Matthys, familie Dheuninck en Van Wonterghem kortom, ze woonden tien jaar lang in een drukke, gezellige buurt.

In 1950 kwamen de ouders van Francine De Bruyckere uiteindelijk meer centraal met hun zaak in de Markstraat terecht, nr. 42, tussen ‘t Oud Stadhuis en  ‘t Hof van Brussel (foto 1, 2, 3). De aantrekkelijke gevel van deze handelszaak is anno 2014 nog altijd dezelfde, de voordeur, het opstapje, de rolluiken, de inkom en de inkomtrede naar beneden. De zaak werd de laatste jaren uitgebaat door een jonge bloemist “In Het Groene Huis”. Het staat nu leeg en wacht op een volgende dynamische zaakvoerder.

Leonard De Bruyckere en Florentia Lampo hadden een kruidenierszaak. Hun twee kinderen, Francine en Daniël De Bruyckere, startten later ook een handelszaak. Daniël De Bruyckere (1937) was slager in de Vakekerkweg, hoek Rubenslei. Francine De Bruyckere begon een Baby- en Kinderboetiek naast Eveline Cools, later overgenomen door Juwelier Marcel Coens, nu Juwelen Tempo d’Oro.

Leonard werkte bij de firma Ernest De Laere (1887), echtgenoot van Rachel Vanhove (1896), saucissen fabrikant uit de Westeindestraat 73. Aan de overkant, enkele huizen verder in nummer 118 woonde Maurice De Laere (1895) getrouwd met Suzanne Willekens (1906) en in nummer 180 woonden saucissen fabrikant Michel De Laere (1890) en Malfliet Elvira (1899) uit Lissewege.

De Firma De Laere was een wereldbekend, legendarisch bedrijf en de werkgever van talrijke Maldegemnaars, o.a. van Leonard De Bruyckere. Ernest De Laere vroeg wel eens om de etalage van de kruidenierszaak op te tuigen met de worsten De Laere. Aan het uitstalraam werd grote zorg besteed.

Met Kerstmis (foto 2) werd de etalage versierd, links de kerststal, in het midden een kopie van de kerk gemaakt door kleuteronderwijzeres Anna Matthys (1915) uit de Stationsstraat en de Kerstbeeldjes, geknutseld door Francine en haar broer Daniël. Tussen de kerstversieringen hingen ontelbare saucissen en worsten van Ernest De Laere.

Met Pasen (foto 3) lag een grote Paasklok in het uitstalraam gevuld met een hele hoop saucissen i.p.v. van paaseieren. De winkeliers beschikten over fantasie en creativiteit om hun waren aan de man te brengen. Achteraan deze huizenrij waren bijgebouwen met een uitweg naar de kerkwegel, de kinderen mochten daar spelen met hun dorpsgenootjes.

Op de foto 4 en 5 staat Francine De Bruyckere met haar oudste zoontje Ludo Goethals op de arm voor de winkel van Leonard De Bruyckere en haar moeder Florentia Lampo.

Op het voetpad zitten buurvrouw Simonne Laureyns (1920) en ernaast de huishoudster van Simonne. Simonne Laureyns en haar echtgenoot Armand Borgonjon  (1888) baatten het café ’t Oud Stadhuis uit, naast het Schepenhuis, toen Markt 19. Simonne Laureyns was een heel knappe dame, vriendelijk en attent voor iedereen en bezorgd en hulpvaardig voor haar gezin.

De laatste foto toont de communicantjes Francine De Bruyckere en Lieve Verhaegen met twee identieke plechtige communie jurken. De moeder van Lieve, Paula Lambert (1906) had graag dat haar dochtertje Lieve even mooi was als Francine en zo geschiedde. Beide moeders, Paula Lambert en Florentia Lampo kochten twee mooie gelijke jurken.

Samenhorigheid, vriendschap en communicatie maakten deel uit van de levendige dorpskern.

Veel mensen slaagden er in om hun brood te verdienen in het centrum en beschikten over genoeg energie en verbeeldingskracht om ons dorp levendig en gezellig te houden. Achter elke gevel gingen ondernemingstalent en solidariteit schuil. Jong en oud bleven samen in één woning. Kinder- , gehandicapten- en bejaardenopvang had je ter plekke en gratis bij manier van spreken. De kinderen trokken op met elkaar en namen deel aan activiteiten in de buurt, de oudere mensen leefden niet geïsoleerd, zij bleven deel uitmaken van de gemeenschap tot op het einde van hun leven.

Artikeltjes opgesteld aan de hand van de mondelinge overlevering van talrijke dorpsbewoners.

Met dank voor de foto’s en de informatie aan Mevr. Francine De Bruyckere. (Centrum deel X b, wordt vervolgd).

Bijlagen:
IMG_0001.jpg (823.7 KB)   

Van de Noordstraat, naar de Stationsstraat en de Markstraat.
Historiek van de handelszaak Leonard De Bruyckere.

Centrum Deel X a.

https://picasaweb.google.com/116688562905656264433/5Maart201402?authuser=0&feat=directlink

Link naar de foto's van de leefwereld en de handelszaak van Leonard en Francine de Bruyckere, boven deze tekst.

Mijn inspiratiebron, Francine De Bruyckere is de dochter van Leonard De Bruyckere geboren in Middelburg op 23 juni 1904 en Florentia Lampo. Leonard en Florentia trouwden op 28 december 1933.

Foto 1 Aanvankelijk woonden Leonard De Bruyckere en Florentia Lampo in de Noordstraat nr. 44. bij bakker Cyriel Standaert (1896) en Aline Lampo, oom en tante van Francine De Bruyckere. Die prachtige handelszaak met de houten raam omlijsting, ooit bakkerij van Cyriel Standaert staat er nu nog en is prachtig gerenoveerd.  Naast de woning is een grote inrijpoort. Tussen die eigendom en het statige herenhuis rechts van de slager Gaston Borgonjon en nakomelingen was / is een uitweg naar het Sint-Annapark.

Cyriel Standaert en Aline Lampo woonden naast de Stoffenwinkel van Julia Coelis, dochter van geneesheer Maurits Coelis (1886) en Alina Van Nieuwenhuyse, ongehuwde tante van dokter Albert Coelis (1917). Zij woonde in het laatste huis rechts van de Noordstraat, voor de Edestraat. waar mijn tante Julienne Posman werkte tijdens W.O. II. Nu is dit de VDK Bank en Residentie Sint-Anna, een appartementsblok. Op foto 2 voedert Julia Coelis de kippen in de de Sint-Annatuin van Fréderic Dhont en op de achtergrond zie je de kerk en heb je een zicht op de huizen er rondom.

Julienne Posman en haar man huisschilder Frans Ballegeer (12 02 1902) woonden in een winkel van verf en behang in de Noordstraat toen nr. 53, er rechtover, tot eind wereldoorlog II.

Bakker Bonaventura Standaert, grootvader van Piet, Lutgarde, Johan en Eric Standaert, allen gekend om hun muzikaal talent, woonde er even verderop, in nr. 52. Na het overlijden van Bonaventura baatte zijn weduwe Leonie Cockuyt (1874) er een snoepwinkeltje uit, allemaal rechtover het vroegere Huize - Brouwerij Van Mullem, Apotheker Robert Lippens, Jeugdhuis en Schoenmaker Marc Matthys, nu Parking en Residentie Van Mullem met handelsruimte o.a. Wassalon Polca onderaan.

Foto 3: De moeder van Francine en Daniël De Bruyckere, Florentia Lampo had vier zussen: van links naar rechts: Aline, getrouwd met Cyriel Standaert, de jongste Florentia, echtgenote Leonard De Bruyckere, Alice getrouwd met Emiel De Lille postbode, Markt 10, de moeder van Frida, Melva en Noëlla De Lille, Annette, getrouwd met Georges Parret, die één zoon had die priester werd en Emilie, getrouwd met André Van Hecke (03 07 1887), een landbouwer uit de Schautenstraat nr.166.

In 1940 verhuisden Leonard en Florentia naar een groenten- en kruidenierswinkel in de Stationsstraat rechtover de “Gebroeders Delhaize & Cie.”, handelszaak uitgebaat door Paula Lambert, echtgenote van koster - organist René Verhaegen en naast de handelszaak Charles Van Houtte - Van Hooreweder.

Leonard en Florence De Bruyckere – Lampo, Francine en haar broer Daniël staan op foto 4 voor hun eigen winkel in de Stationsstraat. Het blonde hoofdje van het buurmeisje Lieve Verhaegen zie je achteraan.

Foto 5 geeft een beeld van het begin van de Stationsstraat met op de achtergrond de Markstraat. Francine De Bruyckere en haar neefje Ignace Dhondt uit Middelburg staan in het midden vooraan. De vader van het jongentje werd opgepakt tijdens de oorlog en kwam nooit meer terug.

Achteraan staan Leonard De Bruyckere, links buurmeisje Andrea Dheuninck, het blonde krullenbolletje links vooraan Jeannine Dheuninck en het grotere blondje rechts is Lieve Verhaegen. Op de achtergrond zie je duidelijk de hoek van de Stationsstraat en de drank- en likeurwinkel van Albert De Candt. De witgeschilderde gevel is de achterbouw van de handelszaak van Albert De Candt. Talrijke namen De Candt duiken op in de jaren 40, 50 in de nummers Markt 14, 16, 26, 43, 46, 47: Jozef (1848), Edmond (1865), handelaar Pascal (1886), likeurhandelaar Magloire (1880), meubelfabrikant Triphon (1881), echtgenoot Malvina Fiers, horlogemaker Charles (1916), Albert (1920), meubelmaker Paul (1915), pelshandelaar Jozef (1929) en handelaar Frans ( 1916) De Candt. De beroepen die ze uitoefenden varieerden van horlogemaker, meubelfabrikant, likeur- en pelshandelaar tot rentenier. Heel interessante familie trouwens.

Op foto 5 links zie je een brede, smalle opening in de gevel waarlangs de tonnen bier geladen en gelost werden. Er was ook een uitweg, een poort naar het naaiatelier van Julienne Van den Abeele die toen nog een kledingzaak had in de Markstraat. Op de achtergrond is ‘t Hof Van Brussel links, café met hoogkamer en de handelszaak ernaast was de ouderlijke woning van Lily Spiegelaere. Haar ouders Theodoor Spiegelaere (1871) en Livina De Windt hadden er een bakkerij in de Markt 13, die kan je dus zien op het fotootje op de achtergrond. Toen Theodoor stierf, verkocht Livina snuifdoosjes. Daarnaast had je de winkel van Omer en Gabriëlle Van Craenenbroeck - Claus en dan voor het Ballingstraatje, de slagerij van Albert Verstringe toen nr. 9 (zie artikel centrum VII). De vader van Albert, Honoré Verstringe was kleermaker. Livina De Windt was de zuster van Agnes en Modest De Windt (1911). Modest De Windt was bakker in de Westeindestraat 85. Albert en Eduard De Windt woonden ook op dit adres, Florent De Windt woonde in de Westeindestraat nr. 169. De hele familie woonde gezellig en dichtbij elkaar. Nu zou dat niet meer lukken.

Rechts op de foto heb je een duidelijk beeld van de gevel van Apotheek Jozef Lenssen, echtgenoot van Marguerite De Coninck. Hun zoon Paul Lenssen verkocht en herstelde paternosters. Verschillende mensen hadden een kleine bijverdienste met het herstellen van paternosters. In die tijd prevelden veel mensen gebeden die troost en hoop brachten. Dit beeld is nu ook verdwenen uit het dagelijks leven.

Foto 6: Stoet van 25 juli 1948 ter gelegenheid van de inhuldiging van Pastoor Van Overbeke, geboren op 29 september 1895. Mooi zicht op het begin van de Stationsstraat.

Het koppeltje in de stoet is Francine De Bruyckere als Hollands boerinnetje en Lieve Verhaegen is het jongentje, verkleed als Hollands boertje. Allebei met mooie witte klompen. Achteraan komt een praalwagen met opschrift Eelvelde. Opzij zitten de toeschouwers, waarschijnlijk de bewoners van de huizen in het begin van de Stationsstraat.

Rechts op de foto zie je de winkel van de Gebroeders Delhaize & Cie. van René en Paula Verhaegen – Lambert en de slagerij van Lucien Clyncke. Daarna was er een muur en achter die muur stonden bomen. Dit was de tuin van de ongehuwde Maria De Groote. De kinderen uit de buurt waren geneigd om aan de takken van de bomen die over de muur hingen te trekken tot grote verbolgenheid van Maria De Groote die op de hoek woonde en een stoffenwinkel uitbaatte. Later werd die woning o.a. de Wasserij De Zwaan voor chemisch reinigen van kledingstukken. De woning werd afgebroken en is nu een gezellig pleintje met zitbanken. In de verte zie je de huidige gebouwen van Drukkerij Van Hoestenberghe.

Die namen en die foto’s roepen onuitwisbare beelden op van een druk centrum in Maldegem. Veel huisvrouwen hadden een zaak en vergrootten op die manier het huishoudelijk budget. Elke woning was een bedrijfje op zich en blijkbaar konden de mensen goed hun boterham verdienen en was er overal leven in de brouwerij. Langzamerhand zijn de inwoners van het centrum van Maldegem meer en meer op het platteland gaan wonen in een eigen moderne woning. De volwassenen trokken naar de fabriek voor hogere lonen, het bedrijfsleven in het centrum verminderde en er ontstonden industriepleinen en grote handelszaken rond het centrum. De dorpskernen werden verlaten en veel kameraadschap, gemoedelijkheid en samenhorigheid met hen. Artikeltjes opgesteld aan de hand van de mondelinge overlevering van de dorpsbewoners.

Met dank voor de foto’s en de informatie aan Mevr. F. De Bruyckere en L. Verhaegen. (Centrum Deel X a, wordt vervolgd).

Met dank aan ons regionaal blad “Vrij Maldegem” voor het publiceren van de reportages (Drukkerij-Uitgeverij Van Hoestenberghe N.V. Boudewijn Lippensstraat 11, Maldegem).

Bijlagen:
IMG_0004.jpg (450.1 KB)   
IMG_0010.jpg (354.6 KB)   

Ondernemingstalent in Maldegem?

De handelszaak HUYZE DE BAERE houdt stand, groeit en bloeit in de drukke handelskilometer van weleer, een fragmentje NOORDSTRAAT MALDEGEM.
Deel I.

Prachtig zicht op het breedste stuk van de Noordstraat, links de bekende kledingzaak, “In ’t Schortje” en rechts aan de lantaarnpaal de handelszaak van JOZEF EN GEORGETTE DE BAERE - LAMPAERT waar baby- en kinderartikelen uitgestald staan op het voetpad.

Als we de handelskilometer in de Noordstraat belichten kunnen we alleen maar met eerbied en schroom terugdenken aan al die handelaars die hun winkel moesten bevoorraden in tijden met weinig eigen motorische transportmiddelen. Ze moesten hun handelswaren netjes uitpakken en uitstallen en dag in dag uit de klanten vriendelijk en hulpvaardig benaderen. Anderzijds konden deze gezinnen voorzien in hun onderhoud en kenden de meesten een zekere welstand, konden zij hun levensstandaard verhogen en eigendommen verwerven. Al de woningen in de Noordstraat zijn rijhuizen maar de eigendommen lopen bijna allemaal diep achteraan, rechts tot aan het Sint-Annapark en links tot aan de Dreef, wat mogelijkheden schiep voor het uitoefenen van een ambacht (voerman, veehandelaar, loodgieter, schrijnwerker-timmerman, smid, leerlooier, enz.) en voor het bouwen van stallen, kweken van kleinvee en aanleggen van grote moestuinen. Heel veel speelruimte voor de kinderen was er niet echt meer, maar die hielpen meestal van jongs aan in het huishouden, in de zaak, op het land en erf of zaten op school of ze verzamelden in de Dreef, om samen te spelen achteraan de woningen.

Het eerste huis links met uithangbord op de prentkaart was “In ’t  Schortje” Noordstraat 131, een uniek naaiatelier en kledingzaak geleid door Alida Van Landschoot (°1892), echtgenote Theofiel Debbaut (°1889), later bijgestaan door haar volwassen dochters, die er een handelszaak creëerden gekend in alle windstreken tot in het buitenland toe.

In het eerste uitstalraam van het lage huis naast ‘t Schortje, Noordstraat nr. 129, was de snoepwinkel en kruidenierszaak van EMMA VERSLUIS (EMMA CAERE), echtgenote van DÉSIRÉ DE BAERE (1878 - 1956), maar iedereen noemde hem “Dees Caere”.

Désiré was de zoon van Napoleon (°1847) De Baere en Hortensia De Rycke. Zijn grootmoeder noemde Anna Caere. Caere is dus een familienaam verweven tussen de familieleden De Baere. Caere was dus niet echt een bijnaam maar er was waarschijnlijk een soort spraakverwarring. Vroeger werden veel namen vervormd, afgekort tot een soort bijnaam omdat die vlotter over de tong ging.

Désiré was fruitkoopman, vrachtrijder - voerman, winkelier, klokkenluider en fervent muzikant bij Nut en Vermaak. Désiré was een heel volkse levensgenieter en samen met een van de broers Derijcke uit het Molentje zette hij af en toe de bloemetjes buiten. Duizenden kleine kinderen konden jarenlang hun zakgeld kwijt op zondag bij Emma Versluis. Je kon er ook gebakjes en andere lekkernijen kopen. Deze zaak werd later overgenomen door Maria Maenhout uit de Aardenburgkalseide (naast de vroegere woning van Henri Posman) een ondernemende en hulpvaardige naaister en haar echtgenoot kleermaker Maurice De Vuyst. Toen confectiezaken meer en meer hun intrede deden waren Maria en Maurice vindingrijk en creatief genoeg om op een andere manier brood op de plank te brengen voor hun gezin. Maurice ging werken in de kerk, bij de firma Bekaert, onderhield de kloostertuinen en was de bezieler en de motor van compost - tuinieren in Maldegem, een enthousiast voorganger van de ideeën die Transitie naar voor brengt om de mensen aan te sporen anders te gaan leven in de toekomst.

Désiré De Baere en zijn echtgenote Emma Versluis waren de ouders van JOZEF DE BAERE (23 maart 1908 - 2 maart 1976) die aan de overkant woonde met zijn gezin, rechts op de prentkaart Noordstraat nr. 110. Jozef De Baere was voerman en steenkoolleverancier. Op de prentkaart 1 (uitvergroot) kan je een enorme hoeveelheid koopwaar op het voetpad gestapeld zien, kinderartikelen en -wagens te koop aangeboden door de echtgenote van Jozef De Baere, Georgette Lampaert. Met Sinterklaas stond voor de twee hoge ramen naast de inkomdeur het speelgoed uitgestald waar de kinderen zich konden vergapen aan het onbereikbare. Echt duur speelgoed kregen de kinderen van gewone mensen immers niet maar ze konden het wel bewonderen in de winkel.

De dochter van Jozef De Baere, Cécile Elias - De Baere heeft tot de jaren 70 de handel van Baby- en Kinderkledij en -benodigdheden van haar moeder verder gezet.

Jozef en Georgette hadden vijf kinderen: Etienne, Lucien, Gratienne, Cécile en Rita.

Een van de ondernemende zonen van Jozef, ETIENNE DE BAERE (1932), echtgenoot van Maria Antoinette Bottelier, nam de zaak van zijn vader over en breidde die uit tot een van de belangrijkste bedrijven van stookolie en kolen in de omgeving. Etienne en Maria hadden vier zonen, Luc, Dirk, Rik en Filip, die allemaal over uitzonderlijke talenten beschikten en ontplooiden op diverse terreinen in binnen- en buitenland. De kleinzoon van Jozef De Baere, zijn echtgenote en kinderen baten het rustieke restaurantcomplex (nr. 64 – 70) ‘Huyze De Baere’ uit.

Op prentkaart 2 links kan je zien hoe de oorspronkelijke gevels van diverse woningen (Meubelhuis Albert De Clercq - Willemarck, woning Julien Willemarck enz.…) omgevormd werden tot het harmonieuze, lang wit complex met de glanzende zwarte luiken en de vier inkomdeuren van ‘Huyze De Baere’. Uitbreidingstalent samengebundeld door mensen met een visie.

Sommige mensen beschikken over talenten en kunnen die doorgeven aan hun eigen kinderen, zodat de zaken steeds groeien en uitbreiden. De naam De Baere wordt dus nog altijd in eer gehouden door een afstammeling van Désiré in het prestigieuze Restaurant ‘Huyze De Baere’.

De prachtige, goed onderhouden originele gevels, de aantrekkelijke, landelijke en sfeervolle inrichting en verlichting van de talrijke eetzalen en –zaaltjes met bijzondere siervoorwerpen, attractieve feestelijk gedekte tafels, annex weelderige idyllische tuin met vluchtweg naar het Sint-Anna Park, trekt duizenden fijnproevers aan  en is bekend in het hele land. De respectvolle, sympathieke en stijlvolle bediening speelt natuurlijk een cruciale rol. Het interieur getuigt van creatief talent en de originele schotels met exclusieve gerechtjes die in het restaurant gepresenteerd worden zijn hemelse pareltjes, grandioos om te zien en te proeven. Het bestek, de tafelkleden, de serviezen, de magnifieke glazen nodigen uit tot genieten. Als gast waan je je in een echt kasteel en kan je genieten van een ongekende luxe bediening aan democratische prijzen. Rijk, minder welstellend of doodgewone mensen kunnen vertoeven in een koninklijk interieur, aan de rijk versierde tafels van een feestelijk paleis, in het Koningshuis als het ware en bediend worden als mensen van adel. Een fantastische ervaring in ons eigen dorp, in onze Noordstraat.

Begin vorige eeuw beschikten de inwoners van de Noordstraat over voldoende ondernemingstalent en creativiteit om ter plaatse hun gezin te onderhouden en zij gaven die talenten door aan de volgende generaties.

Ligt de Noordstraat er op enkele gekende en drukke handelszaken na, een beetje verlaten bij, ‘Huyze De Baere’ o.a. blijft een boegbeeld dat de tijd trotseert en mensen aantrekt uit het hele land.

Een gemiste kans voor andere handelszaken in de Noordstraat, honderden mensen uit alle windstreken trekken wekelijks te voet van de parking naar hun lievelingsrestaurant.

Dank zij het ondernemingstalent van de zaakvoerders en hun gave om de gasten het gevoel te geven dat zij belangrijk zijn en het recht hebben om te genieten van een gastronomisch eetfestijn of een majestueuze en copieuze maaltijd in een weelderige, elegante omgeving. (Noordstraat deel II wordt vervolgd).

De beschrijvingen van de woningen en de bewoners van de Noordstraat komen van mijn inspiratiebron en geliefde neef Valeer Posman (1922-2013) die rechtover het Schortje gewoond heeft, werden aangevuld door de eigenaars van ’t Schortje, de dames Charline en Alice Debbaut en door de huidige bewoners van de Noordstraat, L. Posman en F. De Baere. Dank voor de informatie via de notities i.v.m. familie De Baere, “De afstammelingen van Joannes De Baere”, Guido De Baere. Foto archief E. Blomme.

Wie Huyze De Baere wil raadplegen kan dit op de prachtige website www.huyzedebaere.be.

De informatie en illustraties zijn uitstekend maar in werkelijkheid is ‘Huyze De Baere’ nog veel indrukwekkender.

Bijlagen:
huyze de Baere.png (454.7 KB)   

Een kort overzichtje over het leven en de handelszaken in de Noordstraat, lyrisch beschreven door een vroegere inwoner van het “Molentje”.

Begeleid door gezangen van Pergolesi’s Stabat Mater, beroer ik dit klavier om te komen tot wat ik vermoed een kroniek van de handelszaken in het drukke centrum van Maldegem, de drukke Noordstraat, het Peurke, de markt, de Schouwburgplaats.

Gedachten flakkeren op in mijn hoofd, maar doven sneller uit dan ik ze kan noteren.

In de kleuterklas op de markt slaat een gekapte non met een spaar- en lijfrentekas liniaal op de kneukels van al wie links griffelt of prikt, onder het goedkeurend oog van een op geldstukken beluste knikneger.

Op de speelplaats krioelen een paar honderd kinderen quasi seksloos dooreen, allen met de zwarte glanzende schort met strik op de rug geknoopt.

Het liefst keer ik terug naar huis, waar moeder in het Molentje mij altijd verwelkomt met een blij gezicht.

De zaterdagse wasbeurt greep plaats in het washok, nadat het water opgewarmd werd in de gemetste gietijzeren waterkuip, het fornuis genaamd. Een losse zinken waterkuip werd bij de open vuurmond geplaatst en bevatte om beurt mijn broers en zussen en enkele tientallen liters water die ook met een zinken emmer met venijnige onderrand uit het fornuis geschept werden en ook nog blauwgrijze zeeploog die het schuim leek op te vreten. Eén kant van de kuip was gloeiend heet terwijl een koude luchtstroom aangezogen door de haard het lichaam beroerde. Ik ruik nu nog de Sunlight zeep en het toilet om de hoek, dat voorzien was van alle gemakken. Een houten zitplank met een rond conisch gat erin, versneden krantenpapier en een deur met hartje en open ruimte onderaan.

Om zeep was ook mijn jeugd na het vijfde leerjaar toen ik op internaat bij zwartrokken ondergebracht werd. Gedaan ’t schoon leven op ’t Molentje.

Ik was erbij, als toeschouwer weliswaar, toen fusees werden aangestoken die met hun explosie blikken dozen opgooiden op de Molenberg, die toen eerder een zandhelling was.

Ik ving markleuzen, een soort stekelbaarzen in de Eede aan het stadhuis in het centrum en aan het slachthuis, een paar straten verder.

Ik was ook aanwezig op de jaarlijkse kermis en meestal slechts voor korte tijd in het bezit van baar geld. De voorloper van de eenarmige bandiet, het nagelkastje, nam het grootste deel van mijn fondsen letterlijk in beslag. De bootjes spraken mij niet aan, de grijpertjes wel.

Ik lustte de makarons op het hostiepapier. In tijden van financiële crisis maakte ik sap van zwarte kaleusie (zoethout) of kauwde ik urenlang op een stokje zoethout.

Wij gingen met de lekke fietsbanden naar André (Boste) Lasoen (echtgenote was de zuster van Malvina Hutsebaut, schoonzuster van Remi De Pauw) en Petrus (Peet) De Jaeger.

Massa’s groenten en fruit stonden uitgestald bij de moeder van Berthil Vercruysse.

Een beetje verder had je drie groentewinkels op dertig meter. Vroeger maakte men zich geen zorgen over de vestigingswet, bij de kruideniers annex groentewinkel bij de Claeyskens, bij Marcel De Baets en Germaine De Vlieger Noordstraat 113 en voor een beetje “chiquer’ bij Pieter Speliers kon je terecht voor fruit, groenten en kruidenierswaren. Ernaast deed het echtpaar Dobbelaere een melkronde. De winkel van Pieter Spelier werd vele jaren uitgebaat door Raf Van Hulle.

Maurits De Vuyst, kleermaker had er een winkel. Zijn echtgenote had er een winkel voor kruidenierswaren en snoep. Bij de opkomst van de confectie voor herenkledij besefte Maurits De Vuyst dat het beroep van kleermaker op stervens na dood was. Hij werd kerkbediende en hovenier in de tuinen van De Zusters Maricolen. Hij is betrekkelijk jong overleden maar zijn echtgenote Maria Maenhout geboren in 1923 is nog steeds springlevend en woont in het vroegere huisje van Emma De Baere (Emma Caere, familie van Huyze De Baere).

(Ik kreeg dit tekstje van de “Tuinvogel”. Oorspronkelijk was het heel veel mooier, maar ik ben er beginnen in kammen en het was bijna om zeep). 

19-12-2013 om 00:00 geschreven door Marianne Posman 1

Bijlagen:
Kringwinkel 1.jpg (275.4 KB)   
Kringwinkel 2.jpg (163.8 KB)   
Kringwinkel foto 1.jpg (54.7 KB)   
Kringwinkel logo.gif (26.8 KB)   
logo.png (133.5 KB)   

DE VERHALENVERTELLER, MICK (Michaël) MATTHYS.

Vrije tijd in Maldegem deel II.

De volgende vakantie was de crew van het Vakantie Patronaat, de VP veranderd en de leiding werd nu waargenomen door Guido Couvreur, een rasecht onderwijzerstype, of hij het ook was weet ik niet, maar hij had een korte bros en (vreemd voor een volwassen man) een korte broek en een ziekenfondsbrilletje. Hij had een broer Walter en zij kwamen van de matrassenfabriek op Eelvelde. Hij was streng en hij nam de organisatie van de VP stevig ter hand. Er kwamen slogans (‘Vliegt den blauwvoet… storm op zee) vendels, vlaggen, openingsparades en we trokken in mars naar het Reesingebos aan de Brugsesteenweg of de sparrenbossen op de Akker. In die bossen was het spannend want je kon er wel eens een vrijend koppel aantreffen. Ik ben ooit nog vendelleider geweest en we verloren altijd met ons vendel, vooral in het spel waarin je elkaar een lint dat je achter in je broeksriem had gestoken moest zien af te pakken. Ik herinner me ook nog een bezoek van René Wieme toen we moe van het spelen aan het uitrusten waren en leider Christ Van den Abeele vroeg wat voor werk René nu deed, vorig jaar was hij er nog bij, maar was nu 14 geworden. Hij liet heel trots zijn dopkaart zien en dat maakte een enorme indruk van volwassenheid op mij.

Een andere herinnering is de ontvoering van Guido Bauwens – Tamboer. Een man kwam vanachter een hoek rennen, greep Guido vast en gooide hem over zijn schouder. Sprakeloos zagen we het gebeuren, vlak bij Tytgadts magazijn op de markt. De gendarmes kwamen erbij te pas en de hele namiddag waren we bezig met het zoeken naar het slachtoffer. Op de een of andere geheimzinnige manier kregen we aanwijzingen over de gangster en konden zo zijn gangen nagaan in de straten van Maldegem. Uiteindelijk kregen we hem te pakken en werd hij in optocht naar de rijkswachtkazerne gebracht bij het station, waar hij ontmaskerd werd als een broer van een van de leiders – beiden zonen van de toenmalige Rijkswacht Commandant. Tamboer mankeerde niets. We waren grondig bij de neus genomen maar het was wel een onvergetelijke dag.

Mijn zussen gingen in die tijd naar de Chiromeisjes. Later werd in Maldegem ook een Chiro voor de jongens opgericht, maar ik was er niet bij, ik werd pas later leider van de ‘Burchtknapen’. We moesten wachten tot de jaren zestig om de laatste resten van het middeleeuws taalgebruik op te ruimen. Ik zat op een internaat en was niet al te vaak thuis op zondag, daarom ben ik pas later bij de Chiro gegaan, als leider. We hadden typische uniformen en op een militaire manier werden we gecontroleerd of het allemaal wel klopte: een bruin (al snel verwassen) hemd met insignes, knalgele plastron en ringetje om hem op zijn plaats te houden, schouderstukken met lintjes en een leiderskruis op de mouw; een korte zwarte ribfluwelen broek tot net boven de knie, grijze lange wollen kousen tot net onder de knie, met daarover sokken die over onze bottines werden overgeslagen.

Vaste ingrediënten voor de zondagmiddag waren de openingsformatie in carré met de typische Chirogroet aan de vlag, marcheren in vendels met vlaggen, kreten en Chiroliederen en daarna spel. Nu klinkt het allemaal bizar, maar het hoorde bij de tijd, we deden het heel serieus (meestal toch) en er werd ook wat lol gemaakt.

Of het bij de Chiromeisjes ook zo was weet ik niet. Mijn zus Christine lag in ieder geval constant overhoop met een paar van de leidsters, daar heerste een beetje een clansfeer. Maar Christine was ook niet altijd de gemakkelijkste, lol had ze altijd wel. Haar vriendinnen waar ik het al eerder over had waren bij de gidsen. Naast de gidsen voor de meisjes had je ook nog de KSA voor de jongens. Ik zeg dat even omdat tussen Gidsen-KSA aan de ene kant en de Chiro aan de andere kant een duidelijk klassenonderscheid bestond: de Chiro was voor de lagere, de KSA en de gidsen voor de Maldegemse middenklasse. Ik denk dat het voor de kinderen niet zoveel uitmaakte, het waren vooral de ouders die dit onderscheid belangrijk vonden. Er zijn in ieder geval huwelijken over de klassengrenzen heen uit voortgekomen.

In de zomer waren de bivakken een hele gebeurtenis. Een van die bivakken lag in de buurt van Ronse, op een prachtige plek, op de Hootond in de Vlaamse Ardennen. Ik ben er later nog eens op de fiets gepasseerd, een verschrikkelijke klim. We sliepen op strozakken in stallen en schuren, moeder was mee als kookvrouw. De kampementen lagen bovenaan een berg met een prachtig uitzicht richting het zuiden. Halverwege de helling stonden twee wc’s – een plank met een gat erin en daaronder het geurig spul dat niet al te vaak afgevoerd werd. Een anekdote die ik me nog herinner is dat op een nacht mijn broer Dirk en Remi De Jaeger elk op hun eigen WC naast elkaar, met de deuren open de sterrenhemel zaten bewonderen en te becommentariëren. Zij hadden niet door dat het hele kamp hen aan het afluisteren was. Een andere keer waren we op kamp in Sint-Martens-Latem, ons volkomen onbewust van het artistiek-historisch belang van het dorp. We zaten in een soort Art Deco villa die werd beheerd door een Nederlandse Dominicaan, pater Belderbos, die omwille van zijn nazisympathieën na de oorlog daar gevlucht was. Toen de jongens naar bed waren begon de gezelligheid onder de leiders met bier en gezang (meisjes waren er niet) en met de donderpreken van de Dominicaan over de Groot-Nederlandse Gedachte. Veel indruk heeft het op mij niet gemaakt. Een ander keer zaten we in een krakkemikkig kasteeltje in Sint-Denijs-Westrem (tegenover Don Bosco), aan de stinkende Maaltebeek achter de kliniek Maria Middelares. Een schitterende omgeving die gedoemd was om te verdwijnen, naast het vliegveld, waar we nog een van de kookvaders (Georges Van de Walle) een vlucht met een sportvliegtuigje cadeau hebben gedaan. Nu ligt daar Flanders Expo.

We sloten het kamp op de Hootond af met een fietstocht langs de grenzen van Oost-Vlaanderen, waardoor ik de indruk kreeg dat deze provincie enorm groot was. We deden er meer dan een week over. Roger Van den Abeele die toen nog seminarist had een aantal pastoors gevraagd om slaapplaats voor ons te verzorgen. We sliepen in schuren op stro en kregen ook de opdracht iedere avond te bellen om Roger te melden dat we goed aangekomen waren. Een van de laatste avonden waren we ergens in het Waasland en toen bleek dat je nog eerst een centrale moest bellen om verbinding buiten de zone aan te vragen – net zoals je dat in oude films nog kan zien. Zo primitief waren we allang niet meer in Maldegem – althans in mijn herinnering. Op het eind ontstond ruzie in de groep, want de meesten waren het beu om van het ene gat naar het andere te jakkeren en wilden van het Waasland meteen naar huis. Ik verzette me daartegen want ik had verantwoordelijkheidszin, maar gelukkig gingen de opstandelingen hun eigen gang - ik kon er moeilijk voor gaan liggen - en ik kon niet anders dan meefietsen naar huis.

%%% FOTO4%%%

Aan alle kampen van die tijd waren anekdotes verbonden die soms in de individuele herinneringen verder leven of allang vergeten zijn. Veel ben ik vergeten maar wat ik nog weet is dat we ons amuseerden, dat ik als leider ‘managementcapaciteiten’ leerde en al mijn creativiteit moest inzetten om spelen en avonturen te bedenken. Dat is me later nog goed van pas gekomen. Maar vooral herinner ik me een jeugd in een open en vrije sfeer waarin we alleen maar op ontdekkingstocht waren – en daar ben ik nu nog altijd een beetje mee bezig.

Mick Matthys

Utrecht, 1 april 2014

Mick Matthys (Maldegem 22-3-1945), zoon van Martha Cochuyt en Mauritz Matthys (Bloemestraat, later Rapenbrugstraat) is associate professor in Utrecht aan de Universiteit. Zijn opvatting is dat je als arbeiderskind maatschappelijk succesvol kan zijn, maar het eist zijn tol. Het kan ook mislukken want je krijgt niet van huis uit mee hoe het er aan toe gaat in de ‘hogere’ lagen van de maatschappij. Je moet een langere adem en langere tenen hebben dan de anderen.

Dit alles is na te lezen in zijn boek “DOORZETTERS”, uitgegeven bij Amsterdam University Press (Uitgeverij Aksant) en vertaald als ‘Cultural Capital, Identity and Social Mobility’ en uitgegeven in Oxford door Routledge.

“Doorzetters” kan besteld worden in de Standaard Boekhandel, Markstraat, Maldegem of via internet: www.aup.nl.

Zie ook andere verhalen van Mick Matthys: www.bloggen.be/marianne_posman_in_maldegem/

11-12-2013 om 00:00 geschreven door Marianne Posman 1

VERBROEDERING KRINGWINKEL EN OXFAM

WAS EEN DAVEREND SUCCES!

DANK ZIJ DE TOMELOZE INZET VAN DE KRINGWINKEL MEDEWERKERS WERD DE SAMENWERKING met Oxfam  EEN VOLTREFFER.

Honderden klanten kwamen proeven, bewonderden de ingenieuze handwerken en namen plaats in een gerenoveerde living voor de foto!

Allen liepen tevreden en nieuwsgierig rond, hadden tijd voor een babbeltje aan het OXFAM standje en keerden naar huis met enkele aankopen in hun ta

10-12-2013 om 00:00 geschreven door Marianne Posman 1

SINTERKLAASJE KOMT naar OXFAM WW,

Noordstraat 124, Maldegem op zaterdag 3 december

om ELF UUR!

Ongeëvenaard aanbod huishoudelijke producten en artisanaat!

https://goo.gl/photos/cjEYsHx8Lz9iWDj88...

09-12-2013 om 00:00 geschreven door Marianne Posman 1