Liliana Mitu uit Roemenië, Constanta brengt zes maanden door in Maldegem
(oktober 2005 - maart 2006).

Door allerlei omstandigheden had ik de voorbije vijftig jaar, een blijvend contact met mensen die ik ontmoette tijdens taalkampen, school- of studiereizen en uitstappen de wereld rond.  Ik bleef corresponderen met Maria Wipf uit Zwitserland, Concepcion Serracanti uit Spanje, Adi en Patsy Ramsey uit Engeland, Denis Chisholm uit Canada, Sofia Akopova uit Rusland, talrijke anderen en eentje springt er uit, Liliana Mitu uit Roemenië.

Liliana Mitu, taalkundige Romaanse filologie, beëdigd vertaalster Frans, Italiaans en Roemeens kreeg een staatsbeurs om zes maanden door te brengen in een Franssprekend land, om haar praktische kennis van de Franse taal bij te schaven, hetzij in Frankrijk of in België. Op een of andere manier was Roemenië niet op de hoogte van het feit dat meer dan de helft van de inwoners van België Nederlandstalig is, want Liliana kwam in Maldegem terecht om haar Frans te vervolmaken!

Zo zijn er nog wel mensen die zich vergissen. Ik had eens een Franse gast die zo verontwaardigd en verbolgen was dat niemand in Brugge Frans sprak. Ze vond het gewoon niet kunnen dat er in Brugge geen Frans gesproken werd. Met handen en voeten probeerde ik die vrouw uit te leggen dat iedereen in Vlaanderen vanaf het vierde leerjaar verplicht lessen Frans volgt, maar dat die taal blijkbaar zo moeilijk is dat velen het nooit kunnen spreken. Toeristen in Brugge komen in contact met hotel- , restaurant- en winkelbedienden die er een beroepsopleiding hebben op zitten waar de kennis van Frans geen prioriteit is. Beleefdheidshalve heb ik er niet aan toegevoegd dat  wij toch ook niet eisen dat de Fransen, Nederlands praten met ons als wij op reis zijn in Frankrijk? Als gastvrouw moest ik me gedragen maar ik had haar graag een Vlaamse oorveeg gegeven. Ze was immers niet tot rede te brengen.

Soit, Liliana kwam aan in Brussel Zaventem in het holst van de nacht. Zij moest er op vertrouwen dat een taxi haar naar een veilig hotel bracht. ‘s Anderendaags werd zij afgehaald door de directeur van de school waar zij zes maanden stage kon lopen t.t.z. waar ze ingeschakeld werd om parttime les Frans te geven.

Op die manier kwam ik in contact met de Roemeense Liliana. De directeur had me gevraagd of ik haar logies kon geven. En zo geschiedde. Een kleine, charmante jonge vrouw kwam bij ons aan in oktober 2005. Aanvankelijk liet ik haar maar betijen want ervaring had me geleerd dat te familiair contact met gasten met langdurig verblijf, zou kunnen leiden tot volledig verlies van privacy.

Nu het viel erg mee. Liliana hield zich bescheiden op de achtergrond. Geleidelijk aan ontdooide ik, bood haar meer ruimte en meer gastvrijheid wat uiteindelijk uitgroeide tot een boeiende vriendschap van geven en nemen. Zij luisterde naar mijn eindeloos geweeklaag en gaf me bovendien altijd gelijk. Waar ontmoet je nog zo iemand? Nergens. Luisteren is voor de mensen geen boeiende bezigheid tenzij je iets nieuws of iets interessants vertelt en gelijk krijgen en geven is ook niet een van de meest voorkomende positieve eigenschappen van de mens. Het is volkomen logisch en normaal dat de mensen meer houden van vrolijke, levendige gesprekken.

De eenzame muur die ik om me heen had getrokken brokkelde langzamerhand af en haar vriendelijkheid en positieve visie bracht me min of meer terug naar het meer actieve leven en naar mijn dorp. Zij leerde me het centrum opnieuw verkennen per wagen. Ik had het autorijden verleerd maar zij wees me meestal bijtijds de verkeersborden aan die me beletten om verkeersovertredingen te begaan. We dronken koffie in een van de vele cafés en tearooms die Maldegem rijk is en we schuimden de winkels af in de buurt op zoek naar koopjes.

Mijn man en ik waren toen, zo’n acht jaar geleden nog behoorlijk actief en mobiel in Vlaanderen en we lieten haar meegenieten van familie- of stadsbezoekjes in Sluis, Brugge, Antwerpen, Brussel, de kust enz. 

Een Roemeense collega van Liliana werkte gedurende een jaar voor een farmaceutisch bedrijf in Gent en af en toe ging zij  eens logeren bij die vriendin en samen ontdekten zij op die manier die schone stad Gent.

Een andere collega was in dienst als au pair voor een jaar in Parijs en nodigde haar uit voor enkele dagen. Hoewel zij er erg had naar uitgekeken om Parijs te verkennen was de onvriendelijke en vijandige houding van haar Parijse gastvrouw afstotelijk. Ze mocht niet uit haar kamer komen, ze maakte geen deel uit als gast van het gezin, ze kreeg zelfs geen kopje koffie ’s morgens. Liliana verkortte haar verblijf in Parijs wat ik heel jammer vond voor haar. De reis heen en terug was behoorlijk duur geweest, zij had uitgekeken naar een Frans taalbad in een van de mooiste steden op de wereld, zij had geïnvesteerd in geschenkjes voor het gezin waar haar vriendin verbleef maar zij was zo gekwetst door de negatieve houding van die Parijse dame, dat zij terugkwam naar Maldegem.

Maldegem, ons geboortedorp  waar we ons thuis voelen maar voor haar een plaats waar bijna niemand Frans sprak. Ook een ontgoocheling voor mij want ik had tientallen jaren met hamer en beitel de Franse kennis in de hoofdjes van vele Maldegemnaartjes vastgeslagen maar Liliana beweerde dat hier niemand een antwoord kon geven op een eenvoudige vraag in het Frans, noch op de bus, noch in de winkels, noch in de horecazaken, noch op school. Ik stelde haar een cursus Nederlands voor, maar haar ontgoocheling i.v.m. haar verblijfplaats was te groot, om die uitdaging aan te gaan.

Stel je voor dat je zes maanden wegtrekt van je eigen land, je eigen stad, je familie en je gezin en je investeert behoorlijk om je “tweede” taal in een taalbad bij te schaven en je komt terecht in Maldegem? Je ontdekt dat er van dat taalbad niets terechtkomt, aangezien er geen enkel mens in de omgeving in staat is te communiceren in het Frans op een of andere manier.

Tussendoor was Anna, ons enige en eerste kleinkind toen vaak op bezoek en samen bewonderden en speelden wij met dit schone kind. Langzamerhand werd Liliana een lid van het gezin. De maanden vlogen voorbij en het einde van haar verblijf kwam in zicht en ik kon me niet voorstellen dat ik haar nooit meer zou zien. Roemenië lag niet vlakbij de deur en het zag er noch voor haar noch voor mij naar uit dat wij elkaar nog vaak zouden zien.

Wij schreven elkaar bijna elke dag. Enkele maanden later, in augustus 2006 trokken we voor veertien dagen naar Constanta, Roemenië, in een reusachtig hotel HOTEL ORFEU gebouwd op het strand van de Zwarte Zee. Het was zalig genieten in de snikhete zon op de rand van  het zwembad op twee stappen van de zee. Tussendoor kwam Liliana ons opzoeken en verkenden we de omgeving dank zij de auto van Florentin, haar broer. We ontmoetten haar enige dochter Adela, Ada en haar moeder. Zij woonden niet zo ver van de kust in een van die grote appartementsblokken eigen aan een communistisch regime maar de flat was heel functioneel, degelijk en gezellig ingericht, ook bij haar moeder. De vader van Liliana was enkele jaren voordien gestorven en was altijd ambtenaar geweest wat hun zekere welstand en opvoeding verklaarde.

Haar familie.

Liliana en haar familie woonden in een dorp Tulcea, aan de oevers van de Donau. Later, toen de Liliana en haar broer Florentin moesten studeren kwam het gezin in Constanta wonen. Liliana is getrouwd met Costel. Costel had samen met de broer van Liliana aan de universiteit gestudeerd in Galati en had op die manier Liliana leren kennen toen Florentin zijn vriend mee naar huis bracht. Als student had Costel een jaar in NANCY, Frankrijk doorgebracht. Hij logeerde bij een gastgezin en studeerde aan de universiteit. Dit verklaart zijn perfecte kennis van het Frans. Costel werkte op de haven van Constanta als ingenieur, sprak vlot Engels en werd soms op missie gestuurd in West-Europa, zelfs in de stad Charleroi die hij op zijn duimpje kende. Hij onderzocht de mogelijkheden om het Europees groeiend vrachtverkeer via kanalen, rivieren en zeeën te laten verlopen. Florentin werkt als ingenieur op vrachtschepen die de wereld rond varen. Hij is slechts enkele maanden per jaar in Constanta.

Tijdens een van zijn buitenlandse opdrachten is Costel Liliana zelfs komen bezoeken in Maldegem, in januari 2006 als ik me dat goed herinner. Een heel interessante man die boeiend kon vertellen.
Liliana en Costel hadden één kind zoals de meeste Roemeense gezinnen en gaven haar van alles het beste wat onderwijs en opvoeding betreft. Hun dochter Adela, Ada sprak vlot Engels, Frans en Spaans en deed haar studies in Constanta en tegen de Hongaarse grens aan de universiteit in Cluj-Napoca, in het westen van Roemenië. Zij is intussen afgestudeerd. Het was een zeer schoon jong meisje, zeer beleefd en vlot.

Liliana kwam tot in 2012 elk jaar nog eens veertien dagen logeren in Maldegem, dus blijkbaar is de ontgoocheling om haar Frans taalbad enigszins verzacht. Mijn man en ik zijn twee keer naar Roemenië gereisd om te zonnen, te zwemmen en het land een beetje te verkennen. Moest mijn panische angst voor onvoorzichtige taxichauffeurs wat verminderen zou ik mij misschien nog eens tot ginder wagen, een uur taxi naar Zaventem, vier uur vliegtuig, vier uur transport naar Constanta, misschien doe ik het nog wel eens deze zomer. Egypte was zalig in februari maar wordt sterk afgeraden voor Europeanen momenteel.

Liliana en ik, wij mailen elkaar elke dag, we schrijven elkaar wat we doen of gedaan hebben overdag en wat we denken van bepaalde situaties en mensen. Het is een boeiende soms grappige correspondentie waarom we kunnen glimlachen af en toe. Tenslotte is dit het enige wat telt in dit leven, glimlachen.

Bijlagen:
Ada Mitu, uit Roemenië (links)..jpg (15.4 KB)   
IMAG0175.JPG (1.2 MB)   

8 oktober 1944 – 8 oktober 2013.

Denis Chisholm,
Regina, Canada

in januari 2014 wordt hij 90 jaar,

belt me op vandaag om te zeggen dat hij 69 jaar geleden aan het Leopold kanaal zat, in Moerhuize.

Fantastisch dat je nog kan telefoneren 69 jaar later.

Fantastisch dat je je dit kan herinneren 69 jaar later.

Erg voor de mensen dat bepaalde data in het geheugen gegrift blijven.

Erg dat je  bepaalde omstandigheden, gebeurtenissen, feiten, herinneringen je hele leven blijft onthouden.

Een oude man, een veteraan van bijna 90 staat op ’s morgens en beseft dat het 69 jaar geleden is dat de meeste van de Canadese soldaten, zijn vrienden sneuvelden in Moerhuize, Maldegem.

Erg dat je je 69 jaar later nog beroerd en ontroerd kan voelen als je je een datum herinnert.

365 dagen en 365 herinneringen.

Hij wilde mij dat zeggen.

En vraagt hij, zouden ze dat vieren in Maldegem volgend jaar,
70 jaar later?

We zullen dat eens vragen,  in Maldegem wordt er veel gevierd.

Tijdens Wereldoorlog I kwamen  de vader en de oom van Denis Chisholm  ons land helpen bevrijden aan de IJzer. Zijn oom Jack Chisholm (29 03 1890) sneuvelde in Kemmel aan de IJzer op 12 november 1915, hij hoorde bij de 27ste Winipeg Regiment in Monitoba. De vader van Denis Chisholm keerde heelhuids terug naar Canada. Tijdens een van de bezoekjes van Denis aan ons land, aan Maldegem, zochten en vonden wij het graf van zijn uncle Jack. Het was een ontroerend moment. Op 12 november 2013 telefoneerde Denis en vroeg ons of er wat gedaan wordt voor de gesneuvelden van  Wereldoorlog I. Ik kon bevestigend antwoorden. Ons land herdenkt begin Wereldoorlog I volgend jaar, in 2014.

Hou je toch niet voor mogelijk dat de mensen zich vrijwillig lieten en laten afslachten? Het houdt nooit op.

13-07-2013 om 00:00 geschreven door Marianne Posman 1

Bijlagen:
IMG_0003.jpg (587.2 KB)   
IMG_0006.jpg (751.3 KB)   

BBATTLE OF LEOPOLD CANAL,

OCTOBER 6^th to OCTOBER 12^TH,  1944

OPERATION “SWITCHBACK

The battle at the Leopold Canal involved the fiercest fighting for the Regiment since the landing in Normandy, June 6^th, l944.

The Germans were determined to stop our advance so that we could not reach Antwerp, the big port that had been taken by British troops.

On October 6^th the Regina Rifles crossed the Leopold in canvass boats, following a huge artillery barrage and flame throwers.  Many casualties resulted in the taking of a concrete pillbox on the far side of the canal.  German artillery and numerous counter attacks kept the Regina Rifles from advancing any further.

There were so many German wounded and dead on our front the Germans asked for a truce so they could pick up their wounded.  Something I will never forget.

During the fighting that lasted only six days the regiment used a six month supply of ammunition and grenades.  The average rifleman threw at least 25 grenades a day.  The fighting, at times, was so close that it turned into hand to hand combat.

I was with the mortar platoon  at the time and was sent across the canal to provide for better communication and fire power.  Our engineers put up a bridge consisting of floating sections so that we could get men and supplies back and forth. One day, in crossing, I fell into the canal and would have drowned had it not been for one of our Indian soldiers pulling me out, under heavy fire.  I did not know who it was until 20 years later when he told me.  A brave man, indeed.

The cost was high.  Over 300 of our men were hit and 5l of these were killed and now lie in the cemetery at Adegem.

The battle of the Leopold is one of the regiment’s “battle honors”.

The war continued on through Holland into Germany for another six months.

I consider that to have served with the Regiment to be a privilege and honor

picture shows Denis at his uncle Jack's grave in Ypres, died in Belgium First World War.

Denis Chisholm.ATT

(picture show denis at his uncleLE OF LEOPOLD CANAL, OCTOBER 6^th to OCTOBER 12^th, 1944

OPERATION “SWITCHBACK.

Report by Denis Chisholm (Regina, Canada, almost 70 years later)

The battle at the Leopold Canal involved the fiercest fighting for the Regiment since the landing in Normandy, June 6^th, l944.

The Germans were determined to stop our advance so that we could not reach Antwerp, the big port that had been taken by British troops.

On October 6th the Regina Rifles crossed the Leopold in canvass boats, following a huge artillery barrage and flame throwers. Many casualties resulted in the taking of a concrete pillbox on the far side of the canal. German artillery and numerous counter attacks kept the Regina Rifles from advancing any further.

There were so many German wounded and dead on our front the Germans asked for a truce so they could pick up their wounded. Something I will never forget.

During the fighting that lasted only six days the regiment used a six month supply of ammunition and grenades. The average rifleman threw at least 25 grenades a day. The fighting, at times, was so close that it turned into hand to hand combat.

I was with the mortar platoon at the time and was sent across the canal to provide for better communication and fire power. Our engineers put up a bridge consisting of floating sections so that we could get men and supplies back and forth. One day, in crossing, I fell into the canal and would have drowned had it not been for one of our Indian soldiers pulling me out, under heavy fire. I did not know who it was until 20 years later when he told me.

A brave man, indeed.

The cost was high.

Over 300 of our men were hit and 5l of these were killed and now lie in the cemetery at Adegem.

The battle of the Leopold is one of the regiment’s “battle honors”.

The war continued on through Holland into Germany for another six months.

I consider that to have served with the Regiment to be a privilege and honor.

12-07-2013 om 00:00 geschreven door Marianne Posman 1

Regina veteran

Denis Chisholm's story lives beyond his death

Bijlagen:
Denis, Edith, Carol and Marianne.jpg (55.5 KB)   
denis.bmp (11 KB)   

Heinar KUDEVITA kan bijna perfect Engels, heeft eigenlijk zijn land bijna nooit verlaten en kwam nooit in contact met Engelsen of mensen die Engels spraken. Hij heeft nooit Engels horen spreken en toch kan hij perfect Engels. Heel interessant.

Heinar Kudevita, Tallinn, Estonia.

11-07-2013 om 00:00 geschreven door Marianne Posman 1

Institut St. Michel, 12, rue d’Orléans, Pâturages

In Pâturages kwam ik terecht in een pensionaat waar ook tijdens de vakantie meisjes logeerden. Ik weet niet hoe dat kwam, er waren Italiaanse meisjes, andere nationaliteiten, de priester van het klooster was een Spanjaard en er waren een twintigtal Zwitserse Duitsprekende meisjes die er één jaar lang kwamen om Frans te leren. Zij waren wat ouder dan ik en zij ontfermden zich over mij.

Ik mocht tijdens de vakantie naar een speelplein met de tram in Hornu maar zij moesten van ’s morgens tot ’s avonds werken, zolders leeghalen, poetsen en andere karweien,.
Het is vijftig jaar geleden maar ik vond toen toch dat die meisjes een hondenleven hadden bij sommige van die krengen die hen bevelen gaven. Een religieuze in de keuken sprak Vlaams, soeur Pharahilde, ik ben haar nog niet vergeten. Zij maakte wel lekker eten klaar, bijna zoals thuis.

Soit door al die Franse kruistochten kwam ik heel bijzondere mensen tegen.

Het eerste jaar leerde ik de Zwitserse KATHI WIPF kennen. Zij woont nu in Genève. Door haar kwam ik dan weer in contact met Sophia Akopova uit Rusland, maar over haar schrijf ik later nog eens.
Het volgend schooljaar leerde ik de zus van Kathi kennen, MARIA WIPF.

De eerste jaren sliepen alle  meisjes in “chambrettes” en we konden elkaar elke avond horen huilen in bed. We huilden van heimwee tot we in slaap vielen. Maria en Kathi troostten mij hoewel ze zelf hunkerden naar de Zwitserse bergen. Het was niet zo erg als in de tijd van Charles Dickens maar bijna zo erg. Later hadden we elk een kamertje. We dronken kraantjeswater dat smaakte naar regenwater. Waarschijnlijk was het regenwater. Op de speelplaats stond een grote boom met bessen. Ik had nog nooit een bessenboom gezien. Thuis had ik vier broers en ik ging in bad met mijn ondergoed aan. Ik herinner me nu nog die natte onderkledij als ik in het pensionaat in bad ging, waar ik nadien niet goed weg mee wist om te drogen. De andere meisjes keken me vreemd aan toen ik uit de badkamer kwam met een stapel natte kleren. Ik dacht dat het zo hoorde.

Meer dan vijftig jaar lang schreven Kathi, Maria en ik elkaar brieven of telefoneerden elkaar. Het eerste kaartje van Kathi heb ik altijd bewaard. Het was een tekening met lieveheerbeestjes in prachtige kleuren.

Toen ik in Zwitserland was met de C.M. in 1962 kwam ze mij samen met haar moeder en haar jongste broertje bezoeken. Zij woonden in MURI.

Toen ik enkele jaren later een groep Maldegemse jongeren vergezelde als onbezoldigde begeleidster (ik betaalde wel mijn reis en hielp de vaat doen van 100 man samen met enkele andere zeer gelovige collega’s, M.-M Audenaert, Adrienne en Clara De Smet, prachtdames trouwens) kwam Maria Wipf mij opnieuw bezoeken.

Later zijn we een keer langs geweest op reis in Zwitserland en zij heeft enkele dagen bij ons verbleven met haar kinderen op doorreis. Zij hield niet van België. Het was zo een beetje zoals in de film “Heidi”, Zwitsers uit de bergen opgesloten in klooster in de Borinage.

Tot voor twee jaar kreeg ik elk jaar een prachtige kalender met bergen en handgemaakte cadeautjes voor mijn verjaardag begin januari, altijd heel speciaal een leuk cadeautje te krijgen uit een ver, mooi land. Ze zond me regelmatig pakken chocolade.

Zij werd later bediende en trouwde met een aannemer KARL GISI (zie internet, hun zoon doet de zaak verder) uit DOTTIKON. Ze hadden drie jongens. Wij schreven elkaar meer dan vijftig jaar lang minstens tien keer per jaar. Ik spaarde postzegels en later nam een van mijn kinderen die hobby over en zij zond altijd de laatste uitgaven, een achttal per stuk zodat er tenminste één postzegel ongehavend bewaard kon blijven.

Kathi en Maria Wipf maakten mijn verblijf ver van huis draaglijk. Heimwee werd verzacht door blijvende vriendschap.

Ik kan me nog die grenzeloze, verstikkende eenzaamheid en de eindeloze verveling herinneren van mijn verblijf in Wallonië. Ik had geen lectuur in het Nederlands, geen broers, geen echte familie, geen buren, geen vriendinnen. Het verblijf buiten ons gezin was een nachtmerrie van het begin tot het einde.
Ik leerde al heel vroeg dat de wereld groter was dan het dorp, de straat waar ik woonde maar hoe meer en hoe verder ik weg van huis vertoefde hoe groter mijn verlangen werd naar “thuis”, hoe meer het heimwee me kwelde.

Ik kon er de tram nemen, de bus, de trein. Dit lijkt me nu een hele klus maar blijkbaar speelde ik dit ginder klaar.

Hoe onze moeder de reisweg van Wallonië of van het buitenland naar huis uitstippelde zonder te beschikken over een eigen transportmiddel en de soms zware bagage thuis besteld kreeg is een raadsel.
Ik raakte toch altijd op een of andere manier terug in het dorp Maldegem en de koffers ook. In Maldegem stond de fiets klaar bij Gustje Blomme, later bij Chris Blomme in de Noordstraat en kon ik zachtjes en verwachtingsvol terugrijden naar “huis”. Al in de tweede bocht van de Rapenbrugstraat voorbij Martha Cochuyt, aan het huis van Zulma Van den Bossche verwelkomde mijn hart en mijn gevoel telkens weer de krom gewaaide bomen langs de weg en het gevoel dat het zicht van die bomen me gaf was werkelijk onbeschrijfelijk. Ik was op weg naar huis, naar mijn ouders en mijn broers, ik was verlost van die andere onbekende en onbeminde wereld en kon me opnieuw onderdompelen in de warmte van mijn eigen omgeving en het normale levenspatroon hervatten bij de familie, de buren en de wijk.

Dit gevoel is blijven bestaan. Telkens ik huiswaarts keerde van gelijk welk adembenemend, historisch of comfortabel oord in het buitenland of van een ander werelddeel, werd ik gekoesterd, verwelkomd en omarmd door mijn thuishaven, waar de scheef gewaaide bomen en de groene struiken een belangrijk onderdeel vormden van het vertrouwelijk decor.

Ik kwam van Moerhuize, ik verhuisde naar de Brugsesteenweg in Maldegem en woonde heel mijn leven tussen krom gewaaide bomen, struiken van diverse soorten groen en hagen. In de herfst van mijn leven ben ik verhuisd naar het centrum van het dorp maar ik heb een beetje aarde en struiken meegebracht van “thuis”. De hortensia’s van grootmoeder Livina Colman, de seringen van moeder Bertha, de laurierkers van schoonmoeder Augusta en talrijke andere planten en bloemen die me herinneren aan vroeger, kan ik zien groeien en bloeien als ik door het raam van de woonkamer kijk. Ik heb de moeders meegebracht en kan met dankbaarheid aan hen terugdenken als ik naar de zon kijk.

Bijlagen:
Kaartje van Soeur Marie-José.jpg (345.8 KB)   
kamer pensionaat.jpg (502.6 KB)   
Paturages 1.jpg (101.9 KB)   
paturages 2.jpg (104.7 KB)   
St Michel Pâturages.jpg (493.3 KB)   

DJAMEL UIT TSJETSJENIË IN MALDEGEM.

Djamel stapte elke week met mij op de bus in de Brugsesteenweg, Maldegem. Hij volgde een cursus Nederlands en ik een cursus Russisch in dezelfde school niet zo ver van het station in Brugge. Zijn moedertaal was Tsjetsjeens, hij kon perfect Russisch, de taal van de bezetter in zijn land en kon zich verstaanbaar maken in het Engels.

Aangezien we steeds op dezelfde bus zaten heen en terug en ik die man ook al had gezien aan de school toen hij op zijn kinderen wachtte, maakten wij af en toe een praatje tijdens de rit. Hij stapte uit eind Brugsesteenweg, hij woonde in de vroegere rijkswachterkazerne. Hij en zijn gezin stelden het goed hier in Maldegem. Ik had ondertussen ook zijn stralende echtgenote Jamila leren kennen aan de school waar ze de kinderen afhaalde, zij verwachtte toen haar vierde kind, een meisje.

Djamel was niet echt gemotiveerd om Nederlands te leren, zijn einddoel was Engeland waar zijn broer een bestaan had opgebouwd.

Naar Engeland, dat schone land, dat ik de laatste 45 jaar zo dikwijls heb doorkruist met hartzeer, want behalve een minderheid heel welstellende mensen zijn de meeste inwoners doodarm. De armoede in de pittoreske plattelandsdorpjes werd in je gezicht gedrukt en de steden met glorieuze historische centra werden omgeven door identieke woningblokken, die ik al kende eind 1966. Telkens werd ik er getroffen door de armoede, de leraren werkten er aan een hongerloontje, de arbeiders en bedienden zaten urenlang op de metro op weg naar hun droevige egale Victoriaanse rijhuisje of naar de troosteloze appartementsblokken in de voorsteden om ’s morgensvroeg weer op te staan en urenlang te metro-en om acht werkuren of meer te kloppen aan naar wat ik vermoed, een hongerloontje.

Djamel droomde van een veilig verblijf in Engeland voor zijn gezin, in de buurt van zijn broer en ik liet hem in die waan, hij zou het niet begrepen hebben.
Niet dat hij klaagde over zijn domicilie in Maldegem. Ons dorp was een springplank naar de weelde en de luxe die hem te beurt zou vallen van zodra hij over de nodige papieren beschikte om het Kanaal over te steken met zijn groot gezin.

Hij legde mij uit dat hij X euro ontving per hoofd en aangezien ik snel kan hoofdrekenen had hij ongeveer een licentiaatwedde zonder een klap te doen. Hij kreeg zelfs 1000 euro per jaar terug van de belastingen hoewel hij nooit belastingen betaalde. Alle herstellingskosten in en rond zijn woning en alle energiekosten werden betaald door de instanties, openbaar vervoer was voor het hele gezin gratis, evenals doktersbezoek en medicijnen voor zes personen. Ik zegde niets maar dacht aan de honderdduizenden mensen die heel hun leven hadden gewerkt en belastingen hadden betaald en nauwelijks rondkwamen met hun pensioentje sinds de economische crisis enkele jaren geleden.

Het was niet aan mij om te oordelen maar ik vroeg mij af of hij doorhad dat dit schoon liedje niet kon blijven duren. Ik begreep eigenlijk niet waarom een dergelijk jonge man, in de kracht van zijn leven niet mocht werken als asielzoeker zolang hij in België verbleef. Akkoord er is hier weinig werk, maar hier en daar wat bijklussen, een handje toesteken  in een tuin of bij een verhuis bij een bejaarde, om zijn fysieke conditie op peil te houden, kon toch geen kwaad? Hun situatie was irreëel maar blijkbaar gingen zij niet gebukt onder de zorgen. Hij en zijn gezin zongen uiterlijk toch van vreugde en geluk en hadden hoop op de toekomst.

Buiten de Rijkswachtkazerne hadden ze een mooie moestuin aangelegd en met wat zuinige aankopen in de Aldi kon Djamel zelfs goed sparen. Zijn echtgenote kon heel goed koken en slaagde er in een gezellige sfeer te scheppen op een beperkte ruimte en nodigde anderen uit om eens “Tsjetsjeense” gerechten te proeven. Kortom een gewoon gezellig, jong gezin dat zich goed voelde gedurende enkele jaren in ons dorp. We stonden samen enthousiast te wuiven met ons Belgisch vlaggetje in de Markstraat naar ons Koningspaar Albert en Paola op bezoek in Maldegem enkele jaren geleden. Zij voelden zich thuis, vol vertrouwen en aanvaard omdat zij vriendelijk waren en zich integreerden.

Djamel kwam uit Tsjetsjenië. Noodgedwongen hadden hij en zijn gezin het land verlaten. Hij was lijfwacht geweest van de voorlaatste dictator en na de regeringswissel werden zij bedreigd. Hij was er gerust in dat niemand zijn gezin zou terugsturen waar vervolging en marteling hen wachtte. Hij had gegronde reden om te vluchten ver weg van zijn geboorteland, gescheiden van zijn echte familie en vrienden. Hij was bang voor repressie en terreur.

Zij waren gematigde moslims. Zij hadden hier geen moskee om te bidden maar af en toe zag ik hen allemaal samen op een rijtje gewoon in de kerk in het centrum zitten in stil gebed voor een goede afloop van hun avontuur in het buitenland, het rijke Westen. Zij pasten zich aan de omstandigheden en mogelijkheden ter plaatse aan. Het sierde hen.

Wat op zekere dag gebeurde deed me denken aan de Franse film La Rafle (Roselyn Bosch 2010) en Schindler’s List (S. Spielberg 1993), twee epische filmdrama’s die de vervolging, de arrestatie en de uitroeiing schetsen van Joden tijdens de Duitse bezetting bijna drie kwart eeuw geleden.

In mei, een maand voor het einde van het schooljaar had het gezin een brief ontvangen met de melding dat zij niet erkend werden als politieke vluchtelingen  en dat zij de nodige voorzorgen moesten nemen om zo snel mogelijk te vertrekken naar hun geboorteland. Blijkbaar hadden zij het niet helemaal begrepen, zij bleven ter plaatse. 

Op een avond in mei, werd hun woonruimte  bestormd door een politiekorps om Djamel in de boeien te slaan voor de ogen van zijn kinderen en om hem in een politie combi weg te brengen naar een gesloten asielcentrum. Zij werden bovendien beschuldigd van diefstal van de spullen in hun flat.

Ik had Djamel regelmatig richting Kringloop zien rijden om iets te kopen  en zij hadden zeker niets gestolen. Zij hadden trouwens niets moeten kopen want zij kregen alles gratis van allerlei instanties.

Jamila kon haar krijsende kroost niet bedaren en begon in paniek enkele spullen te pakken. De kinderen waren panisch. Zij kregen de gelegenheid niet om afscheid te nemen van hun vriendjes op school en in de buurt. Zij konden hun rapport niet ophalen op het eind van het schooljaar. Jarenlange studie in een vreemde taal werd niet beloond met een getuigschrift, zodat ze elders verder konden. De kleinsten begrepen er nog niets van maar ze volgden hun moeder naar de bushalte, richting Brugge station, beladen met rugzakjes. En je kan je ook de vraag stellen wat de klasgenootjes van die kinderen denken en voelen als er regelmatig een mede scholiertje uit de klas geplukt en weggezonden wordt zonder rapport? Geven wij als volwassenen dan het goede voorbeeld?

Waarschijnlijk verblijven zij ergens ondergedoken maar waar? Wie verwelkomt een gezin met vier kinderen? Waar konden zij heen? Ik had zelf vier kinderen toen ik jong was en kon op één hand het aantal gezinnen tellen waar wij welkom waren voor een paar uurtjes.

Waar moet je aankloppen met vier verwarde kinderen voor lange tijd? Nergens waarschijnlijk. Jamila heeft me nog één keer opgebeld dat ze tijdelijk een adres had gevonden waar ze allemaal voorlopig terecht konden. Ik heb daarna nooit meer iets van hen gehoord, ze zijn verdwenen van de aardbodem, ondergedoken, verscholen. Het contact is volledig verbroken. Djamel en zijn gezin zijn in rook opgegaan.

Stel dat onze emigranten naar de V.S. en Canada in de jaren 1900 op die manier behandeld werden? Twee broers van mijn vader, Hector en Leopold vertrokken honderd jaar geleden uit Moerhuize, Maldegem, weg van de armoede en werkloosheid na W.O.I. Zij vonden werk, stichtten een gezin in de V.S. en waren nooit verplicht om terug te keren naar Moerhuize. Zij waren des doods voor de armoede in ons land, ons noodlijdende dorp en zonden pakjes kleren en geschenkjes naar de “behoeftigen” in Maldegem. Stel dat zij teruggezonden werden met hun gezin (Hector had acht kinderen, Leopold vier - zestien Posmannen) na enkele jaren, wat moesten zij hier nog aanvangen, jaren  30? Leopold werd 92 jaar oud, hij heeft 70 jaar contact gehouden met de familie in Moerhuize maar kwam nooit meer terug uit angst opnieuw ondergedompeld te worden in armoede en oorlog.

Ik doe niet aan research, ik constateer gewoon. 

Met mijn beperkte talenten en mogelijkheden  kon ik enkel 80 uur per week werken voor school (vak-, vakoverschrijdende personeels-, projectvergaderingen te pas en te onpas, spoedvergaderingen voor allerlei onbenulligheden, administratie, lesvoorbereidingen, jaarplanning per vak, per leerjaar, verbeteringen van toetsen en taken, effectief 22 uur lesgeven en twee uur gratis, leerlingen ronselen, zieke leerlingen begeleiden thuis, afwezige collega's vervangen, talrijke oudercontacten per trimester, eetfestijnen om de zwarte kas te spekken, bijscholingen woensdagnamiddag of tijdens 't weekend godweetwaar, zonder de tijd te rekenen die je moest spenderen aan de confrontatie met weerspannige en school vermoeide leerlingen en hun dreigende, soms onrespectvolle  en agressieve ouders, enz..), de rest van de tijd besteedde ik aan mijn huishouden van zes (soms meer), aan onderhoud van huis en tuin  en inkomsten en uitgaven probeerde ik in evenwicht te houden. Ik was jong en moest vooruit.

Een maatschappij beheren is waarschijnlijk ingewikkelder dan dat maar een leek kan zien en vaststellen dat er veel geld besteed wordt aan uiterlijk vertoon, brood en spelen voor 'het volk', aan uitzonderlijke lonen voor één kleine groep mensen die het land besturen zodat er onvoldoende middelen overblijven om mensen op de vlucht en anderen in nood daadwerkelijk te helpen. Het is gewoon onaanvaardbaar en onrechtvaardig.

De situatie van Djamel doet je denken aan de pogroms. We herdenken het eind van de beide wereldoorlogen elk jaar met veel tromgeroffel en uiterlijk vertoon waar niemand aandacht aan besteed maar werken onbewust mee aan de vervolging of de uitzetting van heel veel vluchtelingen, gewone mensen die van een beter leven dromen zonder geweld en honger, een opleiding voor de kinderen en meer sociale zekerheid, weg van een fanatiek, onvrij beleid.

De aarde, de wereld is van iedereen, elk mens verdient een plekje waar hij zich veilig en goed voelt. Jonge mensen werken voor de zieken, de bejaarden en de kinderen en betalen belastingen. De mensen die wel een goed inkomen hebben, verwachten een rechtvaardige besteding van hun belastingen. Het moet toch mogelijk zijn dat het intellect echt werkt aan de zinvolle verdeling van die gelden voor serieuze opvang van mensen in nood?

Intussen worden zij soms wel geholpen door vrijwilligers en idealisten die zich inzetten voor de armen, die een onderkomen zoeken soms in leegstaande en verlaten panden, waar ze dan weer verjaagd worden. De huizen horen een ander toe, zijn vaak onbewoonbaar en ongezond. Al die huizen staan gewoon te wachten op een project ontwikkelaar en verschaffen niemand enig comfort. De daklozen zoeken een dak, maar dit is hen niet altijd gegund. Ik beken het eerlijk, als ik een leegstaand huis of flat zou hebben wil ik eigenlijk ook wel huurgeld, ik moet het onderhouden, vernieuwen, leegstand of tweede verblijf taks betalen, belasting op eigendom, ik zou ook niet graag krakers in mijn eigendom hebben. Mits creatief denken en handelen kan ook aan die toestand een mouw  gepast worden. Elkaars noden en belangen laten kruisen.

Mensen opgegroeid tijdens en na de oorlog hadden zich een andere, betere wereld voorgesteld waar het goed was om te leven voor iedereen na de bezetting. Ogenschijnlijk ging alles goed, arbeiders konden zich een mooi huisje met tuintje veroorloven, bijna iedereen had een autootje, de kinderen hadden de kans om een opleiding te volgen en verder te studeren, er was weinig werkloosheid en armoede te bespeuren, alles ging goed na de oorlog. Bijna iedereen kon leven zonder veel grote (geld)zorgen.

 Heel langzaam is alles aan het veranderen, talloze bedelaars duiken op in het straatbeeld, vreemdelingen niet altijd asielzoekers worden verspreid over het hele land en de meesten onder hen worden meedogenloos en wantrouwig behandeld.

Vijftig jaar geleden was de bevolking van het centrum van Londen kleurrijk en niemand had er last van. Iedereen paste zich aan en leefde en werkte  broederlijk samen. Waarom is dit hier niet mogelijk een halve eeuw later? 

Gewone mensen willen niet dagelijks geconfronteerd worden met onmenselijke en onterende situaties van de burger. Je moet je ogen dichtknijpen en alles negeren, maar dit is niet altijd mogelijk. Niet iedereen kan dit.

Het is verontrustend dat dergelijke hallucinante toestanden nog mogelijk zijn in een democratisch land in het Westen. Ergens is er een ernstige wanverhouding die kan hersteld worden mits logisch en altruïstisch denken, zonder geweld.

Reactie van de Tuinvogel: Echt mooie realistische tekst, genuanceerd en toch op slakken zout leggende die in heilige huisjes ongestoord rondkruipen, die bevestigt dat je op de rand van de cirkel zit en van daar met verwondering de boel binnenin observeert en er een eigen mening over heeft. Iedereen is op reis of ligt kattenlam van de warmte op apengaaien, te luizig om een poot te verzetten (juli 2013).

09-07-2013 om 00:00 geschreven door Marianne Posman 1