Cultuur en leven in Maldegem, interviews en herinneringen.
09-12-2018
Terugblik op de gemeenteverkiezingen vanaf 1830. Deel III c
Bron: Archivaris Erik Blomme, Historicus Etienne Dhont.
Zie bibliografie.
Terugblik op de gemeenteverkiezingen vanaf 1830. Deel III c
Periode algemeen enkelvoudig stemrecht (1919-heden).
a. Stemplicht voor mannen en vrouwen (enkel stemplicht voor gemeenteraadsverkiezingen) van minstens:
- 21 jaar oud (1919-1981) leeftijd werd verlaagd onder de regering Eyskens.
- 18 jaar oud (vanaf 1982)
b. Iedere kiezer krijgt één stem.
c. Voortaan verkiezing gemeenteraad voor periode van volle 6 jaar.
Volgend jaar 2019, zullen alle vrouwen van Maldegem hun 100 jarig stemrecht kunnen vieren. Het wordt een spetterend vrouwenfeest! Maldegem feest regelmatig!
Tot 1919 hadden de vrouwen bijna niets te zeggen, ook hier niet, niet heel verwonderlijk als je weet dat de mannen buitenshuis werkten zes dagen op zeven, sommigen 70 uur per week. Zij hadden hun uren buitenshuis maar velen hadden nog wat kleinvee op hun erf en ergens een perceeltje landbouwgrond of een volkstuintje voor aardappelen, groenten, veevoeder en dergelijke. De vrouwen stonden in voor alle werk binnenhuis, kinderen baren en grootbrengen, opvoeden, kleden naast schoonmaken, naaien, breien, stoppen, wassen, strijken, pluimvee verzorgen, moestuinen en erven wieden, boodschappen doen, voor de soms inwonende bejaarde ouders of broer of zus met een beperking zorgen enz. Rustoorden waren er vroeger maar amper bezet … Vrouwen deden wat hun moeders hen leerden. Dochters werden door de moeders opgevoed die hen voorbereidden op de taak in het toekomstig huishouden. Als ze al verder mochten studeren was dit ook in functie van de zorg voor een gezin: de afdelingen huishoudkunde, snit en naad, en verpleegkunde bloeiden. In enkele gevallen werd onderwijs- en kantoorstudies goedgekeurd. Zonen werden opgevoed als toekomstige kostwinner van een gezin, zij volgden de vaders op en aan hun opvoeding werd ook meer geld, energie en tijd besteed. Bovendien was er nauwelijks informatie over geboortebeperking, zodat de meeste gezinnen kroostrijk waren, zeker nog tot een heel eind in de vorige eeuw wat hogere studies soms bemoeilijkte.
Vanaf de jaren 60 mochten vrouwen aan ’t werk blijven na hun huwelijk. Of de situatie van de vrouw op die manier verbeterde, valt te betwijfelen, want naast hun fulltime job, mochten zij ook kinderen baren en opvoeden, schoonmaken, boodschappen doen, kortom DE HEER dienen. Zo waren zij immers grootgebracht, de heer des huizes werd gediend als hij thuiskwam van zijn werk. Of zij veel inspraak hadden of hun wensen konden uiten, valt te betwijfelen als ze nog hun mond open kregen na die dagelijks taken. Ze waren zeer waarschijnlijk bekaf hele dagen. Als ze dan toch eens het woord namen, werd niet echt naar hen geluisterd. Het woord van de man gaf de doorslag.
Langzamerhand evolueerde de plaats van de vrouw in de maatschappij, ze werd politiek mondig, maatschappelijk geïntegreerd en economisch onafhankelijk en haalde soms de top bij allerlei instanties.
Het juk werd afgeworpen, de vrouw had inspraak, verwierf macht, kon de geschiedenis en de politiek beïnvloeden.
Adam en Eva hadden allebei iets te zeggen.
In het boek ‘Wat zoudt ge zonder ’t vrouwvolk zijn’ van Monika Triest wordt de geschiedenis van het feminisme in België geschetst. Veel vrouwen kwamen eind jaren 1800 en in de twintigste eeuw op voor hun rechten, zij wilden studeren zoals hun broers en vele ontwikkelde vrouwen hebben jarenlang gestreden voor stemrecht en haalden hun slag thuis. Zoals achter elk machtig politieker een sterke, bijna onzichtbare partner staat, schuilt achter elke politieke dame een progressieve huisman en een netwerk van huishoudhulp, van kinderopvang en grootouderstaken in geval de kinderen in het gezin nog hulp nodig hebbe
Politiek geeft aanzien en macht om zaken, situaties te veranderen ten goede van de bevolking en de gemeente in het algemeen.
Het heeft tot 2013 geduurd, dus 94 jaar voor Maldegem de eerste vrouwelijke burgemeester had.
De frêle, doortastende dame, Mevrouw Marleen Van den Bussche, die samen met Groen het patrimonium in Groot-Maldegem verfraaide verwezenlijkte een historisch orgelpunt in ons dorp. Voordien waren er wel al vrouwelijke schepenen, maar de top werd pas bereikt in 2013. Zowat het beklimmen van de Mount Everest, zeker in Maldegem de grootste en de schoonste gemeente van ’t land waar er soms wel eens wat roert. Vanuit een sociaal engagement grote en kleine zaken aanpakken en daar ook daadwerkelijk resultaat van zien, dat is de reden waarom men burgemeester, schepen of raadslid wordt.
Dank zij een grondige studie van diverse publicaties kon historicus ETIENNE DHONT een prachtige serie over de politieke geschiedenis in Maldegem verwoorden die gebracht wordt in Vrij Maldegem door M. Posman. Foto internet. (wordt vervolgd).
09-12-2018 om 00:00
geschreven door Marianne Posman 1
Terugblik op de gemeenteverkiezingen vanaf 1830. Deel III b
MARIANNE POSMAN brengt de gemeenteverkiezingen en de politieke partijen in Groot-Maldegem vanaf 1830 tot heden.
Terugblik op de gemeenteverkiezingen vanaf 1830. Deel III b
Kieswetgeving gemeenteraadsverkiezingen.
Bron: Archivaris Erik Blomme, Historicus Etienne Dhont.
Zie bibliografie.
Periode algemeen meervoudig stemrecht voor mannen (1893 - 1919)
a. Aantal stemmen per kiezer was afhankelijk van een aantal vereisten:
- 1 stem: alle mannelijke kiezers van ten minste 25 jaar oud
- 2 stemmen: huisvaders en weduwnaars van minstens 35 jaar oud, die minstens 10 fr. (ca. € 125) belasting betalen
- 3 stemmen: mannen van ten minste 25 jaar oud, eigenaar van een eigendom met een waarde van minimum 2.000 fr. (ca. € 25 000) of met een spaarboekje met minstens 100 fr. (ca. € 1 250) rente per jaar of BEKWAAMHEIDSKIEZERS (MITS HET AFLEGGEN VAN EEN EXAMEN)
- 4 stemmen: grondeigenaars met minimum 150 fr. (ca. € 1.875) als kadastraal inkomen of bezitters diploma Hoger Onderwijs.
b. De stemplicht wordt ingevoerd.
c. Om de 4 jaar verkiezing van de helft van de gemeenteraadsleden (mandaat bedraagt 8 jaar).
Op die manier vertienvoudigde het aantal kiezers naar ca. 20 % van de bevolking die voldeden aan die voorwaarden.
Vanaf 1893, dus 63 jaar later, waren er 20 % kiesgerechtigden wat nog niet ideaal was eigenlijk.
Bijna elke stem was nog verbonden aan eigendom of belastingen, dus bezit.
Op 30 april 1909 waren er verkiezingen in Maldegem:
1185 kiezers met één stem,
- 398 kiezers met 2 stemmen (dus 796 stemmen)
- 170 kiezers met 3 stemmen, dus 510 stemmen
125 kiezers met 4 stemmen, dus 500 stemmen.
In het totaal waren er 1878 kiezers met samen 2991 stemmen.
Vergeleken met de periode (1830 – 1893) van het cijnskiesrecht toch al een hele verbetering.
Dokter Désiré Van Mullem en Charles Rotsart de Hertaing hadden vier stemmen.
Onze grootvader Jozef Posman (1840 – 1926), Moerhuizestraat, 15 had drie stemmen wat toch wel wat wou zeggen. Hij had een mooie eigendom ter waarde van 3000 frank, equivalent van 3 jaarlonen verworven in 1879 via Antonia Van Damme, eigenares van Het Godshuis Sint-Laureins. Hoe dit in zijn werk ging staat allemaal te lezen in mijn boek Jozef Posman p. 69 e.v. (Kiesboek 1 mei 1909 Rik Van de Rostyne)
Er was reeds lang avond- en privéonderwijs, gemeentelijk, rijks- en katholiek onderwijs maar in de meeste scholen werd schoolgeld gevraagd en als je tien of meer kinderen had was dat allicht wel moeilijk.
Een rechtvaardiger maatschappij kwam in zicht met de bekwaamheidskiezers. Mits het afleggen van een examen verkreeg men stemrecht en daar sprong E.H. Henricus Bouckaert op.
Na het overlijden van Pastoor Emmanuel Verstraete op 8 juni 1888 werd de 54-jarige dynamische en welgestelde priester Henricus Bouckaert (Waarschoot 01 01 1834 – 16 11 1911) als pastoor ingehuldigd op 12 juli 1888 in Maldegem. Hij was de broer van notaris Armand Bouckaert, echtgenoot van Alice Van Mullem, dochter van de oer katholieke oud-burgemeester Désiré Van Mullem, eigenaar van het terrein rond het vroegere jeugdhuis in de Noordstraat. Henricus Bouckaert was een gefortuneerd man met een duidelijk plan om zijn fortuin ten dienste te stellen van de Maldegemse bevolking. Pastoor Bouckaert had zijn strepen al verdiend in Gentbrugge waar de Henri Bouckaertstraat nog bestaat als aandenken aan zijn verwezenlijkingen.
E.H. Henricus Bouckaert stortte zich onmiddellijk op het katholiek onderwijs voor klein en groot in het centrum en op het platteland in Maldegem. Hij liet de ‘Broederschool’ en ‘Het Broederhuis’ optrekken voor de broeders-onderwijzers. Hij liet In 1890 een Patronage of Gildehuis voor jongens bouwen in de tuin van de broederschool, de jongens van vooral het centrum konden zich amuseren op zondag, sport beoefenen, toneeltjes opvoeren en ze kregen tussendoor godsdienstlessen. Bovendien liet hij in 1890 een weeshuis bouwen naast het bestaande klooster op de markt dat dateerde van 1874. De kapel in de 39e Linielaan naast de Broederschool dateert van 1900. In 1894 richtte hij een school op in het Vossenhol met een huisje voor de lesgevende religieuze(n) en een kapelletje, hij liet een kant- en borduurschool voor de meisjes bouwen in de Noordstraat. Hij bracht dus meer katholiek onderwijs op het platteland en in het centrum van Maldegem. Laten wij het zo stellen, de kinderen van de vaak grote gezinnen kregen de kans scholing te volgen ter plaatse. Pastoor Bouckaert raakte de achillespees van de volwassenen, misschien konden de kinderen via onderwijs ontsnappen aan de slavernij en kinderarbeid die toen nog volop heersten, voor de jongens koewachter of stalknecht tot ’t eind van hun leven, voor de meisjes, dienstbode bij het ‘rijke volk’, dat niet gekend stond om uitkering van hoge lonen en waar misbruik schering en inslag was. In 1892 richtte Pastoor Bouckaert een vereniging op, de ‘Burgersgilde’.
Het was zijn bedoeling om deskundige t.t.z. katholieke kiezers te vormen en hen scholing, amusement, activiteiten en feesten te bezorgen. Om te mogen kiezen moest je niet alleen geld en eigendom hebben, maar moest je ook kunnen lezen en schrijven. In 1896 bouwde Pastoor H. Bouckaert ‘‘De Gilde’’ voor o.a. de vereniging de ‘Burgersgilde’ om ‘geletterde’ kiezers te vormen. Het gemeentelijk beleid was katholiek dus Pastoor Bouckaert werd ten volle gesteund bij zijn initiatieven.
Pastoor Henricus Bouckaert zorgde voor een heel patrimonium op korte tijd ten volle gesteund door de katholieke burgemeesters Hippoliet Cuelenaere (1890 -1903) en Charles Rotsart de Hertaing (1904-1925) die toch ook wel hun best deden om de belastingen van het volk goed te besteden. (Zie boek ‘100 Jaar Maldegem, Adegem en Middelburg’, Ambacht Maldegem 1986. In de periode van 1893-1919, was er dan nog de harde strijd om ‘een nieuwe kerktoren’ met pastoor Van Loo, het optrekken van een nieuw gemeentehuis en laten we dit niet vergeten, de Duitse bezetting van 1914 tot 1918 en de Spaanse griep, dus heel veel kommer en kwel voor veel mensen in Maldegem.
De bevolking was grotendeels katholiek, niet stemmen voor de katholieken was zowaar een doodzonde en niemand zelfs de ‘ongelovigen’ niet, wilden in de hel belanden. Andersdenkenden maakten voorlopig weinig of geen kans tegen dit bolwerk. Alhoewel, geletterd of niet, de mensen waren daarom niet dom: ‘Wiens brood men eet, diens woord men spreekt’, is al een eeuwenoud spreekwoord en is altijd van toepassing geweest maar de mensen konden stemmen voor wie ze wilden in het stemhokje. Mijn grootvader Jozef trok te voet van Moerhuize naar de kerk met zijn resem kinderen, naar de vroegmis, naar ’t lof en naar de vespers, twee of drie keer elke zondag, al biddend, zo werd ons verteld. Zijn 16 kinderen hebben er geen last van gehad. Hij werd vereerd in elk gezin.
Voor wie hij stemde kunnen we raden maar zeker weten wij dat niet.
Wie het boek van Rik Van de Rostyne leest ‘Het K.A., Een brok geschiedenis van Maldegem (1974)’ weet dat er een harde strijd gevoerd werd tussen de staatsscholen enerzijds en de katholieke scholen anderzijds. Beide scholen bieden algemeen, technisch en beroepsopleiding aan, waarom elkaar niet aanvullen? De enige les die we daar uit kunnen leren is dat verdraagzaamheid hoog in het vaandel gevoerd moet worden, vrijheid, gelijkheid, broeder- en zusterlijkheid. Oud-leerlingen van de Maricolen geven les in het K.A., nu Courtmanschool en omgekeerd moet dit ook kunnen.
Elkaar aanvullen is altijd beter dan elkaar bestrijden.
Dank zij een grondige studie van diverse publicaties kon historicus ETIENNE DHONT een prachtige serie over de politieke geschiedenis in Maldegem brengen tijdens ERFGOEDDAG die becommentarieerd wordt in Vrij Maldegem door M. Posman. Foto Oud Stadhuis en Schepenhuis Els Stevens en info Liber Memorialis. (wordt vervolgd).
09-12-2018 om 00:00
geschreven door Marianne Posman 1
08-12-2018
Terugblik op de gemeenteverkiezingen vanaf 1830. Deel IV
Terugblik op de gemeenteverkiezingen vanaf 1830. Deel IV
Zetelverdeling gemeenteraadsverkiezingen.
%%%FOTO1%%%
Een schepen is een openbaar bestuurder op plaatselijk niveau binnen een Belgische gemeente.Belgische gemeente.
Die functie te vergelijken met de functie van minister in de federale of gewestelijke politiek.
De schepen maakt deel uit van het college.
De voorzitter OCMW is volgens het Vlaamse gemeentedecreet sinds 2013 verplicht deel van het schepencollege.
1. Zetelverdeling in het verleden (1830-2011).
a. Tijdens het kiescijnsstelsel (1830-1893), waarbij slechts 2 % van de bevolking mocht kiezen, werden geen politieke lijsten ingediend. De kandidaten met het grootste aantal stemmen werden verkozen.
b. Sedert de invoering van het algemeen meervoudig stemrecht voor mannen in 1893 werden telkens twee of meerdere lijsten ingediend. Uitzondering daarop vormde het verkiezingsjaar 1926: er werd slechts één lijst met 10 katholieken en 3 liberalen ingediend, zodat er geen verkiezingen plaats hebben.
c. Van 1895 tot 1921 is het meerderheidsstelsel van toepassing bij de zetelverdeling. Een partij dient minstens 25 % van de geldige stemmen te behalen. Als dit percentage niet behaald wordt, gaan alle zetels naar de meerderheidspartij.
d. Kleit en Donk krijgen van rechtswege elk een gemeenteraadslid (van 1878 tot 1921). Is er maar één kandidaat, dan wordt deze op voorhand verkozen verklaard.
e. Van 1895 tot 1976 mocht men stemmen voor één of meerdere kandidaten op één lijst of men mocht panacheren, d.w.z. stemmen op kandidaten op verschillende lijsten. Maar dan telde de stem slechts voor 1/11, 1/13 of 1/15 (naargelang van het aantal te begeven zetels).
2. Huidig kiesdecreet van 8-7-2011 inzake zetelverdeling:
a. Het aantal te verkiezen gemeenteraadsleden wordt bepaald door het aantal inwoners van de gemeente. Bij een toename van de bevolking met 2.500 eenheden en de fusie van de gemeenten in 1976 groeit uiteraard het aantal te begeven zetels. Het aantal zetels groeide van 9 in 1830, 11 sinds 1862, 13 sinds 1926, 15 sinds 1970 tot 27 sinds 1976.
b. Een kiezer kan ofwel een lijststem - ook kopstem genaamd - uitbrengen, ofwel één of meerdere naamstemmen op één lijst. Het kiescijfer van een lijst, d.w.z. het totaal aantal uitgebrachte stemmen, is de som van de lijststemmen en van de naamstemmen. Bij de verdeling van het aantal zetels per lijst is het stelsel Imperiali van toepassing. Hierbij wordt het kiescijfer van een lijst telkens gedeeld door 1; 1,5; 2; 2,5; 3; 3,5; 4; 4,5; 5; 5,5; 6; 6,5; 7; enz. Dit betekent in de praktijk dat een lijst minimum 7,4% moet behalen om een gekozene te hebben en dit bevoordeligt uiteraard de grote(re) partijen.
Bij het stelsel DHondt, zoals wel van toepassing bij de verkiezingen op alle andere niveaus (Europees, federaal, regionaal en provinciaal), wordt het aantal behaalde stemmen gedeeld door 1, 2, 3, 4, 5, enz. Dit stelsel bevoordeligt de kleinere partijen. Een minimum percentage van 3,7% is dan slechts nodig in plaats van 7,4%.
c. Bij de verdeling van de zetels op een lijst wordt niet enkel rekening gehouden met het aantal voorkeurstemmen van de kandidaten, maar ook met het aantal uitgebrachte lijststemmen. Deze worden verdeeld op basis van de volgorde van de kandidaten op de lijst. Hoe hoger het aantal lijststemmen, hoe meer gunstig gerangschikte kandidaten hiervan gebruik kunnen maken (gebruik van de pot). Dit is zeker belangrijk bij de bepaling van de volgorde van de opvolgers, die in de plaats komen van ontslagnemende raadsleden.
De verkiezingen verliepen langzamerhand democratischer maar de burgemeester en de schepenen worden nog altijd niet rechtstreeks verkozen maar binnen de winnende partij. Je kiest voor een partij, de partij doet de rest.
Het gemeentebestuur en een groot aantal bedienden en arbeiders zorgen dus voor het beleid van de gemeente.
Eens surfen naar www.vlaanderen.be en zoeken:
Wat doet een gemeente? dan beseft iedereen wel dat een immense taak op de schouders van de verkozenen rust wat zich uit in verwezenlijkingen op allerlei vlakken. Meer en meer bevoegdheden worden door de federale regering en Vlaamse regering overgedragen naar de gemeenten. De provincie vecht voor haar bestaansrecht met allerlei zaken die wel nuttig zijn voor de bevolking maar feitelijk weinig te zien hebben met beleid.
De grotere verantwoordelijkheid van burgemeester en schepenen weegt soms zwaar door. Ambtenaren worden soms geconfronteerd met heel moeilijke dossiers. Externe studiebureaus worden ingeschakeld die de plaatselijke situatie niet door en door kennen met soms nare gevolgen voor de gemeenschap.
Politiek is een redelijk moeilijke materie, maar weinig inwoners van Maldegem trekken zich de politiek aan, tenzij ze een politieker nodig hebben. Je moet terecht kunnen bij iemand die iets wat voor jou in orde wil brengen, een hellend, glad voetpad, verkeerslichten op heikele punten, heraanleg van wegen zonder voldoende plaats voor de fietsers, storende verkeersdrempels in het wegdek enz.
Het is werkelijk moeilijk om voor iedereen goed te doen!
Maar Maldegem ligt niet wakker van de politiek, de werkende generatie heeft amper tijd om adem te halen als ze afgepeigerd van hun werk komen via ellenlange files onderweg, degenen die in Maldegem werken zijn tevreden en genieten van de infrastructuur en voor wie niet kan werken door allerlei omstandigheden, wordt goed gezorgd via allerlei kanalen, daarom is Maldegem ook heel aantrekkelijk. Men zorgt voor alles.
Daarom is het percentage van ontevreden mensen in Maldegem zeer laag, behalve misschien diegenen die hoge belastingen moeten betalen.
Wie geërfd heeft, hard gewerkt, gespaard en belegd wil ook een deeltje van de koek en wat minder (be)last(ing).
De sterkste schouders dragen de zwaarste lasten, geldt hier dus ook. Belastingen worden niet altijd liefdevol onthaald, dus als er onvrede heerst komt het vaak uit die hoek ..
Bij grote projecten die het vertrouwde dorpsbeeld drastisch wijzigen is het wel aan te raden om blijvend rekening te houden met de visie van de bevolking van de gemeente. Het hoofdstuk participatie van de burger in het gemeentedecreet omschrijft een aantal instrumenten die de burgers de kans geven om meer bij het beleid betrokken te worden. Een luisterend oor voor de buurtbewoners die te maken hebben met grote veranderingen in hun straatbeeld, vooraf inlichten is ook altijd mooi meegenomen. Een grotere betrokkenheid van de burger draagt bij tot de democratie, het verhoogt de acceptatiegraad van het optreden van het gemeentebestuur en het zorgt voor de verbetering van het gemeentebeleid. Op die manier wordt veel ongenoegen vermeden en lijkt alles democratischer. Niemand is almachtig. Eens surfen naar gemeentedecreet, dat zegt dat inspraak van de bevolking aanbevolen wordt bij belangrijke plannen die het beeld van de buurt van de bevolking wijzigt in de gemeenten. Een inspraakgericht bestuur zorgt voor een democratisering van de plaatselijke samenleving. Personen en groepen die verder verwijderd zijn van het middelpunt van de politieke macht, krijgen zo ook de kans om hun zegje te doen. Wanneer de burger zijn bezwaren en opmerkingen gemakkelijk kan uiten en er rekening wordt mee gehouden betekent dat ook een vorm van rechtsbescherming.
Samenstelling van de huidige gemeenteraad
De Maldegemse gemeenteraad, burgemeester, 27 raadsleden en OCMW-voorzitter hebben allen hard gewerkt voor een beter Maldegem met veel werkgelegenheid en de bevolking is er dankbaar voor.
Dit jaar, na de verkiezingen van oktober, zijn er misschien enkele andere gezichten maar meestal blijven heel vaak jarenlang dezelfde mensen in het gemeentebestuur.
Allen heel gedreven mensen die het beste voor hebben met Groot-Maldegem.
Als je de politieke tendens nagaat sinds 1830 dan merk je dat op die 188 jaar beleid bijna altijd de katholieke partijen het haalden op de andere in Maldegem:
1. Van 1830 tot 1885: periode van unionisme en liberaal overwicht
2. Van 1885 tot 1933: periode van volstrekte meerderheid van de katholieke partij
3. Van 1933-1944: periode van volstrekte meerderheid van de Christen Vlaamsche Volkspartij (Vlaams-nationaal)
4. Van 1944 tot 1983: periode van katholiek overwicht
5. Van 1983 tot 2013: periode van volstrekte meerderheid van de CVP/CD&V Van 2013 tot 2019: coalitie tussen CD&V en Groen die zich inzette voor een beter milieu.
Wie eens surft naar de website www. Jaarboeken Ambacht.be kan prachtige artikels zelfs digitaal lezen over de politieke geschiedenis van Maldegem door de jaren heen, geschreven door uitmuntende schrijvers.
Ook eens surfen naar gemeentedecreet.
08-12-2018 om 00:00
geschreven door Marianne Posman 1
07-12-2018
Terugblik op de gemeenteverkiezingen vanaf 1830. Deel V.
Terugblik op de gemeenteverkiezingen vanaf 1830. Deel V.
Bronnen: Archivaris Erik Blomme en historicus Etienne Dhont.
Adegemse gemeentepolitiek:
de burgemeesters (1830-1976).
De Adegemse gemeentepolitiek werd gedurende anderhalve eeuw gedomineerd door vier families: familie De Weert, Van Watermeulen, De Kesel en De Prest. Elk van deze families verwierf één of meerdere malen het burgemeesterschap.
Burgemeesters (1830 1970) De Weert, Van Watermeulen, De Prest, De Kesel, allen ondernemende mensen droegen zorg voor hun dorp en verwezenlijkten veel voor de bevolking.
1. Johannes De Weert (unionistisch): 1830-1860
- Uitvoering van grote openbare werken: verbeteren van wegen, graven van het Schipdonkkanaal en Bouwen van een nieuwe kerk
2. Desiree De Weert (liberaal): 1861-1888
- Bouw van het gemeentehuis in 1863-1864
- Verbreding van het dorpscentrum en gekasseid (1863)
- Bouw van het rustoord in 1864
- Uitbouw van het gemeentelijk onderwijs (aanpassing, vergroting en nieuwbouw van scholen)
3. Leopold Van Watermeulen (katholiek): 1889-1919
- Afschaffing van het gemeentelijk onderwijs in Adegem-centrum en vervanging door vrij katholiek aangenomen onderwijs in 1889
- Grote ondersteuning van de landbouwsector, onder meer door eerste verharding en bestrating van landbouwwegen
- Aanleg van de telefoon in 1911
4. August De Kesel (katholiek): 1921-1938
- Vernieuwing van het rustoord Het Hospice
- Aanpak van het wegennet, vooral dan de landbouwwegen
- Aanleg van het elektriciteitsnet
5. Leopold Van Watermeulen (katholiek): 1939-1941 en 1944-1946, Burgemeester in WO II, afgezet door de Duitse overheid in 1941
6. Dokter Jozef De Prest (onafhankelijk): 1941-1944; 1947-1952; 1971-1976
- Wederopbouw van de gemeente na WO II en start van de jaarlijkse Canadese Plechtigheid
- Bouw van de Raverschootbrug in 1951, Inhuldiging van de Waleweg en de Striepe in 1972, Laatste burgemeester van Adegem
7. Albert De Kesel (katholiek CVP): 1953-1970
- Aanleg van betonwegen en verharding van landbouwwegen met stenen van het oude vliegplein
- Aanleg van de waterleiding en uitbreiding van het elektriciteitsnet
- Start van de aanleg van een nieuw kerkhof
- Nieuwe klaslokalen en aanpassing van het rusthuis
- Verwezenlijking van de Pater Tuypenslaan en de Dr. Herrebautlaan. Maar dat verzinkt allemaal in het niet bij zijn nooit aflatende dienstvaardigheid: niemand klopte vergeefs bij hem aan, rijk of arm, jong of oud, iedereen werd er in zijn ruime woning met de meeste hartelijkheid ontvangen. (Info Etienne Dhont, fotos internet)
-
Burgemeesters (1830 1970) De Weert, Van Watermeulen, De Prest, De Kesel, allen ondernemende mensen droegen zorg voor hun dorp en verwezenlijkten veel voor de bevolking. U kan alle informatie vinden in de Jaarboeken Ambacht over die families.
De familie De Kesel waren zaakvoerders. Zij hadden aanvankelijk een breifabriek later een stoffenfabriek, de Tricojoca tot 2003 waar heel veel meisjes die toen de afdeling snit en naad gevolgd hadden tewerkgesteld werden. Heel Vlaanderen en omstreken liep rond met een kleurrijk jurkje of jasje uit deze zachte, betaalbare stretch stof met ontelbare patterns. Toen de concurrentie uit de lageloonlanden de markt overstelpte was het hier afgelopen met confectiebedrijven en met werkgelegenheid voor de naaisters.
Albert De Kesel was de vader van aartsbisschop Mgr. Jozef De Kesel en we zullen het misschien niet meer beleven maar Mgr. Jozef De Kesel wordt misschien wel paus. Stel je voor, Adegem als geboortedorp van de paus. Het is hen van harte gegund. In het jaarboek 2017 p 165 lees je de geschiedenis van de familie De Kesel, Hugo Notteboom.
Toen bleek dat de gemeenten Adegem en Middelburg zouden samengevoegd worden met de gemeente Maldegem was men algemeen van mening dat de gemeente Adegem, gelet op haar uitgestrektheid en haar bevolkingsaantal, geen enkele behoefte had aan samenvoeging. Indien de fusie verplicht werd dan hadden de burgemeesters van de twee gemeenten Adegem en Maldegem dan wel de voorkeur gegeven aan een fusie tussen hun gemeenten, dus zo geschiedde. Boegbeelden van de Adegemse politiek gedurende lange jaren waren vooral Noël Wille en Boudewijn De Schepper. Noël Wille leidde vooral de verbetering van de wegen en was werkzaam in de Autokeuring in Eeklo. Eind jaren 60 had elk gezin een of meerdere autos en op die manier kende hij de bevolking persoonlijk, kende de pijnpunten en kon zijn medeburger helpen. Politiek was toen nog een middel om medeburgers te helpen. Ondernemer Boudewijn De Schepper telg uit een bekende Adegemse familie is ook een man die opkwam voor zijn dorp en die een gouden hart heeft voor wereldprojecten. Talrijke andere politici van gelijk welke kleur en ouderdom probeerden en proberen de belangen van hun dorp te verdedigen. Een greep uit verleden en heden: Willy Boulez, Maria Chaves dAguilar, Adriaan Van Landschoot en zoon, Annelies Lammertyn, enz.
De actualiteit Adegem wordt gevolgd dankzij DE GAZETTE VAN ADEGEM met ondertitel DE WEEK VAN POL VEIRMAN waar journalist Pol Veirman al 15 jaar lang het laatste nieuws brengt van zijn dorp, vreugdevolle evenementen maar ook minder leuke gebeurtenissen.
De website net brengt alles over Adegem en in de blog van Freddy Boels, uitgeweken naar Eeklo kan je lezen hoe hij over die fusie en het gemeentebeleid dacht.
De sites bereiken de hele wereld want tijdens de vorige eeuw zijn ook heel veel Adegemnaars uitgeweken, meestal de armoede en de oorlog ontvlucht en ze zijn er gebleven. Anderen zochten en vonden werkgelegenheid en geluk in het buitenland. (Info internet)
Een ENCYCLOPEDIE OVER ADEGEM bestaat dankzij de vorsers in de Jaarboeken van de Heemkundige Kring het Ambacht. Hugo Notteboom bracht de geschiedenis van Adegem van t jaar nul (dat is de geboorte van Adegem) tot heden, Ir. Jozef Dobbelaere dook in alle archieven en bracht heel boeiende artikels, Maria De Baets schreef de Geschiedenis van Adegem in haar studententijd, Guido van Heulendocnk schrijft essays, verhalen en haalde literaire prijzen en heel veel anderen houden hun dorp levendig en aanspreekbaar. Stamboekkundigen, Marc Schoonackers en Geert De Baets en vele anderen houden de overleden families levendig. https://www.debaets.be/
Het is een dorp met een rustige kern met nog enkele essentiële handelszaken, waar de mensen elkaar nog kennen en heel graag wonen. Ze hebben alles op loopafstand: Canada/Poland museum, De Tuinen Van Landschoot van Adegem, drie hectaren groen, het Canadees kerkhof, het Cultuurpaleis CC Den Hogen Pad, Het Witte Huis van Adriaan en Jason Van Landschoot, een prachtige kerk met rustig dorpsplein, een leefkern voor enkele Senioren onder de Toren, de Zandakkers, een sportveld, een groot deel van het Industriepark op het Vliegplein, dus werkgelegenheid bij de deur en er zijn voldoende lagere scholen. Ze doen aan kunst, talrijke kunstenaars werken en leven op mooie grote terreinen of huizen in Adegem, kunstenaar Willy Van de Velde haalde regelmatig het nationaal nieuws, Johan Sesselle kan prachtig houtdraaien, zijn zus Maria Sesselle is een bekend dichteres, Sonja De Waele schildert Er is nog enorm veel talent in Adegem, te veel om op te noemen. De mensen van Adegem organiseren acties voor het goede doel ter plaatse maar ook voor de rest van de wereld. Luc Savat reist regelmatig naar het Congolese Bukavu naar technische scholen. Er kan een ellenlange lijst gemaakt worden van heel veel mensen die iets betekenden voor de ander of die iets realiseerden voor de maatschappij surfen maar naar Adegem.
Het Adegems Volkstheater boekt al 55 jaar succes, de fanfare de V.V. Adegem bestaat al 130 jaar, er is een prachtig koor Canticorum o.l.v. Jan Wauters, De Vierklaver waar mensen met een verstandelijke beperking hun leven op bouwen, de verenigingen bloeien er nog, kortom Adegem komt vaak in de kijker en er zijn nog regelmatig Adegemse namen die de internationale pers halen met allerlei interessante realisaties. Ze hebben artsen, specialisten, een apotheek, ze hebben er alles ter plaatse maar ze missen nog wel een paar zaken die ze vroeger wel hadden.
Al wie je ontmoet in Adegem glimlacht, ze hebben hun eigen taal, ze zijn meestal tevreden, de mensen kennen elkaar, ze wonen rustig en toch overal dichtbij, ze houden gezellige burenrecepties, kermissen, marktjes op het dorpsplein enz. Kortom Adegem is een verademing. (info en fotos internet). Dank voor correcties Geert De Baets.
07-12-2018 om 00:00
geschreven door Marianne Posman 1
06-12-2018
Nieuwjaarsreceptie van de K.V.L.V.
De Nieuwjaarsreceptie van de K.V.L.V. op donderdag 17 januari 2019 was
een blijde ontmoeting.
De
trouwe leden van de K.V.L.V. kwamen samen in het Dakkaffee Oud Sint-Jozef om te
klinken op het nieuwe jaar!
Met een glaasje werden zij
verwelkomd door de bestuursleden en Sophie van het Sociaal Huis. Het was wel eens interessant om te horen welke
diensten te beschikking staan als het wat minder gaat in het huishouden van bejaarden
en zieken. Tegemoetkoming, hulp in huis, betaalbare vrije tijd enz.
Zowel
jonge als oude mensen vereenzamen. Het is goed dat er verenigingen zijn waar
vrijwilligers hun krachten bundelen, vergaderen, bespreken en leuke dagen vastleggen verspreid over het jaar
heen, met nieuwjaar, rond Lichtmis een Stikkedonkerwandeling in Moerhuize, rond
Pasen, Oma & Kids dag, in mei een bedevaart, in juni een Tamboer dag in
Eeklo, in de zomervakantie, een daguitstap, kortom elke maand is er wel iets
voor de leden om naar uit te kijken! De fietstochten en de kooklessen zijn
boeiend en verspreid over het hele jaar. Het werkjaar wordt altijd afgesloten
met een eredienst in de kerk en een kerstfeestje!
Het
is dan ook bewonderenswaardig dat een hele groep mensen op vrijwillige basis
zich verenigen om de mensen buiten krijgen zodat ze weer samenkomen
en elkaar beter leren kennen en elkaar begroeten en eventjes babbelen bij een
volgende ontmoeting. Verbondenheid.
Verenigingen
hadden eeuwenlang als doelstelling de mensen van het platteland en van het
centrum. samen te brengen. De leden
kregen voorlichting en informatie over allerlei onderwerpen, zij vormden zich
en droegen een boodschap uit. De jongere mensen sluiten zich tegenwoordig niet
gemakkelijk meer aan, dus de verenigen vergrijzen en behouden toch hun waarde.
De
leden toetsten op 17 januari hun kennis van aardrijkskunde, geschiedenis en
muziek in de vorm van een gezellige maar behoorlijk moeilijke quiz. De vrolijke
namiddag werd afgesloten met een cadeautje, een lekker stuk taart en heerlijke
koffie.
De spetterende NIEUWJAARSDRINK met een drankje, een
hapje, een quiz en veel nieuwjaarswensen was hartverwarmend. Alle aanwezige leden dankten het bestuur en trokken blijgezind naar huis.
Tekst Marianne Posman.
06-12-2018 om 00:00
geschreven door Marianne Posman 1
Middelburgse gemeentepolitiek. Deel VI.
Middelburgse gemeentepolitiek. Deel VI.
In tegenstelling tot Adegem, dat getuigt van een merkwaardige stabiliteit, telt Middelburg sinds de Belgische onafhankelijkheid in 1830 niet minder dan 19 burgemeesters, waarbij katholieke burgemeesters afwisselden met liberaal gezinde burgemeesters.
Een record werd gevestigd tijdens de oorlogsperiode van 1940-1946 met niet minder dan 5 verschillende burgemeesters: Hippoliet Huyghe (1927-1941), Edmond Van Poucke (1941-1942), Emiel De Bruyckere (1942-1943), Gerard Hoste (1943-1944), Edmond Van Poucke (1944-1945) en Florent De Fonseca (1945-1946).
De katholieke lijst met burgemeester Gerard Van Poucke behaalde daarna in de periode van 1946 tot 1976 telkens de volstrekte meerderheid. Middelburg werd verwoest tijdens de oorlog en het was de burgemeester Gerard Van Poucke en zijn team die Middelburg terug tot een mooi en levendig dorp herstelden gedurende 30 jaar lang. "Hij kleefde geen politieke kleur aan, zijn gemoedelijke en vriendelijke omgang met de bevolking brachten hem aan het bestuur''.
De liberale oppositie stond onder leiding van Georges Vandemoere. (Info historicus Etienne Dhont).
Georges Vandemoere was de laatste eigenaar van een groot landbouwbedrijf van 45 hectaren, Waterpolder, 3, dat beheerd werd door vier generaties Vandemoere:
· Pieter-Johannes Vandemoere (1802 1884), echtgenoot van Anna-Maria Bonte.
· Pieter Vandemoere, echtgenoot Marie Van Kerschaver.
· Petrus Vandemoere (1886 1949) echtgenoot Amélie Van Leeuwe.
· Georges/Joris Vandemoere (1921 2004), echtgenoot van Nelly Raeman.
Zij hadden drie kinderen, Mia, Pieter en Marianne Vandemoere.
Toen de kinderen Mia, Pieter en Marianne een andere weg kozen heeft Georges de hofstede verkocht in 1977 en hij verhuisde naar Waterpolder, 1, op grond van de hofstede.
Georges Vandemoere was een echte Middelburgenaar, landbouw was zijn favoriete stiel en hij had een goede band met alle landbouwers in de streek.
Op politiek gebied was Georges een doorzetter, jarenlang was hij voorzitter van de P.V.V., later Open V.L.D. in Groot-Maldegem. Hij was lid van het P.V.V.-Bureau en lid van de Provinciale Landbouwpachtprijzen Commissie. Hij was medestichter en ex-voorzitter van het A.B.S., het Algemeen Boeren Syndicaat. Als P.V.V. voorzitter stelde hij zich regelmatig kandidaat voor de Wetgevende Verkiezingen en meer bepaald voor de senaat. Bij de Wetgevende Verkiezingen van november 1981, haalde hij 2 168 stemmen. Zijn gezin, zijn familie, zijn vrienden- en kennissenkring waren groot. (Info Pieter Vandemoere)
Alle details over het beleid in Middelburg en de prachtige fotos kan u bewonderen in 100 jaar Adegem, Maldegem, Middelburg, p 226 e.v.
Net zoals Adegem beschikt over een encyclopedie dankzij hun schrijvers en hun reporters, heeft Middelburg een schat aan naslagwerken door excellente schrijvers, onder wie Marc Martens momenteel nog zeer actief is. Wie de JAARBOEKEN HET AMBACHT MALDEGEM en hun andere publicaties bezit, leest, of digitaal raadpleegt, kan alles lezen van bij het ontstaan tot heden. MARC MARTENS, archeoloog, voorzitter van het Davidsfonds en Het Ambacht, oud-leraar heeft interessante artikelen geschreven en zelfs een boek gepubliceerd, Pieter Bladelin en Middelburg in Vlaanderen, Middelburg, 1994, helemaal gewijd aan de geschiedenis van Middelburg. Ook anderen hebben over Middelburg geschreven en gepubliceerd.
Middelburg is de kleinste deelgemeente van Maldegem zowel op vlak van grondgebied als populatie en was een zelfstandige gemeente tot eind 1976. Het heeft een oppervlakte van 5,86 km² en heeft de hoogste postcode van België, 9992. Het telt heel wat kapitaalkrachtige inwoners, die er een prachtig domein bezitten, op een boogscheut van de kust en van Maldegem centrum. De fraaie dorpskern rond de kerk met groene weilanden rondom, is zo kalm en vredevol, weg van het verkeersgedruis, je kan er de vogels nog horen fluiten, kortom het is een aardsparadijs.
De Middeleeuwen leven nog in het centrum. Middelburg staat regelmatig in de kijker met de rijke geschiedenis. Dankzij alle vrijwilligers, sympathisanten, de zaakvoerders en het gemeentelijk beleid worden alle bezoekers een onvergetelijke middeleeuwse dag bezorgd. De Bladelinfeesten genoemd naar Pieter Bladelin, een rijke Brugse poorter die tussen 1452 en 1465 ondermeer de opdracht gaf om in het dorp een kasteel, een klooster (convent), een kerk en een omwalling te bouwen. Op de kerk na zijn deze gebouwen in de loop der eeuwen in verval geraakt en uiteindelijk verdwenen. In 2002 werden restanten van Bladelins kasteel ontdekt en die lokken nog altijd bezoekers, wandelaars, fietsers en gemotoriseerden.
Ze hebben een bezoekerscentrum, de grenspaal aan de Meulekreek, de Sint-Petrus en Pauluskerk waar de Maldegemse parochiepriester om de veertien dagen de eredienst leidt. De Kanunnik Andrieszaal verwijst naar Kanunnik Jozef Olivier Andries, pastoor van Middelburg, die in de negentiende eeuw de initiatiefnemer was om een Godshuis (een soort ziekenhuis, rustoord enz..) te bouwen in Sint-Laureins, een Hospitaal in Maldegem (nu de prachtig gerestaureerde KUMA) en die het Leopoldkanaal liet graven, werk voor de mensen .
Bij een exclusief of eenvoudig dinertje of desnoods een pintje, in De Tol op de grens of in het Convent Santa Clara in de Kloosterstraat kan je nog een kapel bewonderen, zowaar een bezienswaardigheid in deze eeuw. En vergeten we de fanfare De Ware Vrienden van Middelburg niet, jarenlang onder leiding van zaakvoerder Frans Toortelboom uit de Noordstraat. (zie blog marianne_posman_in_maldegem voor enkele fenomenale gebeurtenissen in Middelburg). Het schooltje voor kleutertjes en kindjes van de eerste graad lager, haalde ook al regelmatig de pers. Heel veel interessante mensen wonen en woonden in dit fantastisch dorp, iedereen kan dit vinden op internet.
Middelburg is the place to be.
Voor wie deze landelijke deelgemeente eens grondig wil uitspitten is er de site http://www.middelburginvlaanderen.be/, de exclusieve JAARBOEKEN AMBACHT en andere publicaties, voor verfilming kan je terecht bij www.camob.be van NOËL RYHEUL terecht. https://youtu.be/MRFbViCiqqM met bv. Herbeleef de Middeleeuwen en nog veel meer. De Videoclub Maldegem, brengt de streek tot leven..
Alle info komt van historicus Etienne Dhont, die met de hulp de gemeentelijke cultuurdienst, met de hulp van archivaris Erik Blomme en heel veel anderen, vooral vrijwilligers van de cultuurraad en de erfgoedcel een prachtige Erfgoeddag organiseerde op 22 april 2018. Die Erfgoeddag was in die mate interessant omdat de schoolgaande jeugd de gemeentelijke politiek moet kennen en zij alle info en documentatie bij de hand had in prachtige locaties op loopafstand, met gratis begeleiding van docent K. De Ceuninck en een historicus Etienne Dhont. Zie ook de bronnen begin van deze reeks. Voor uitgebreide informatie i.v.m. het politieke landschap in de gemeente, eens surfen naar de Jaarboeken het Ambacht, in een oogwenk kan je hen vanaf 1995 tot 2006 digitaal raadplegen. Talrijke historici en anderen hebben bijna 25 jaar lang weken, maandenlang archieven geraadpleegd, belangeloos geschreven, gelezen, herlezen tot in t oneindige, gecorrigeerd en gepubliceerd. Titanenwerk. Ook andere mensen, organisaties, verenigingen zetten zij regelmatig in de kijker zodat er geen informatie verloren gaat voor het nageslacht.
06-12-2018 om 00:00
geschreven door Marianne Posman 1
05-12-2018
De fusie Maldegem, Adegem, Middelburg. Deel VII.
MARIANNE POSMAN brengt de gemeenteverkiezingen en de politieke partijen in Groot-Maldegem vanaf 1830 tot heden.
De fusie Maldegem, Adegem, Middelburg. Deel VII.
Bron: Archivaris Erik Blomme, Historicus Etienne Dhont.
Al in 1974 besliste de toenmalige regering dat de Belgische gemeenten moesten fusioneren. Nog in datzelfde jaar werden aan de betrokken gemeenten de eerste fusievoorstellen gedaan, waarop de lokale besturen een advies moesten formuleren. Men wilde de fusies op korte termijn realiseren, zodat de gemeenteraadsverkiezingen van 1976 op het voorziene tijdstip konden doorgaan op het grondgebied van de nieuwe gemeenten.
De provincie Oost-Vlaanderen kende voor de fusie 241 gemeenten, met een gemiddelde oppervlakte van 12 km2 en een gemiddeld bevolkingsaantal van 5.477 inwoners.
Na de fusie zou de provincie nog 65 gemeenten tellen, met een gemiddelde oppervlakte van 46 km2 en een gemiddeld bevolkingsaantal van 20.308 inwoners. Toen duidelijk werd dat er ook in Maldegem een gemeentelijke fusie zat aan te komen, werden er vrij snel verkennende gesprekken gevoerd tussen de betrokken gemeenten. Men wilde immers zelf een voorstel doen aan de Minister van Binnenlandse Zaken.
De gesprekken met de buurgemeente Middelburg verliepen vlot en de situatie was dan ook snel uitgeklaard. Middelburg had als hele kleine gemeente bijzonder weinig overlevingskansen. Een fusie was dan ook de meest aangewezen oplossing.
Vrij snel koos de gemeente er dan ook voor om met Maldegem te fusioneren.
Daarnaast voerde men ook gesprekken met die andere buurgemeente van Maldegem, namelijk Adegem.
Daar was de situatie echter helemaal anders, er was namelijk veel weerstand tegen de fusie.
Getuige daarvan dit uittreksel van de eerste Adegemse gemeenteraad in 1974: Eerste officiële woord over de fusies van gemeenten besproken. De raadsleden waren allen van mening dat Adegem het best zelfstandig kon blijven. Men kon immers spreken van een fraaie gemeente met een behoorlijk wegennet, met volledige openbare verlichting enz. Verder lezen we: Mededelen van gegevens die verstrekt werden ter gelegenheid van een vergadering bij de Heer gouverneur, ingericht voor de burgemeesters van de gemeenten van het arrondissement Eeklo, betreffende de fusies van gemeenten in dit arrondissement. Daaruit blijkt dat de gemeenten Adegem en Middelburg zouden samengevoegd worden met de gemeente Maldegem. Uit de daaruit spruitende discussie blijkt dat men algemeen van mening is dat de gemeente Adegem, gelet op haar uitgestrektheid en haar bevolkingsaantal, geen enkele behoefte heeft aan samenvoeging. Er wordt een afwachtende houding aangenomen.
Het was trouwens niet evident dat Adegem met Maldegem zou fusioneren. Ook Eeklo was kandidaat om Adegem op te nemen in een gefusioneerde eenheid. De beide burgemeesters van de twee gemeenten Adegem en Maldegem hadden evenwel reeds de voorkeur gegeven aan een fusie tussen hun gemeenten. Hun intenties hadden ze dan ook vastgelegd in een schriftelijke overeenkomst die ze beiden ondertekenden. Toen dit aan de toenmalige minister van Binnenlandse Zaken werd voorgelegd, ging deze akkoord. Temeer omdat de fusie tussen deze twee gemeenten eigenlijk logischer was dan een fusie van Adegem met Eeklo.
Maldegem fusioneerde uiteindelijk met Adegem en Middelburg in 1976. Voor de fusie telde Maldegem 14.683 inwoners op een oppervlakte van 61,14 km2. Middelburg telde 598 inwoners en was 5,86 km2 groot. Adegem telde in 1976, 5.631 inwoners en was 27,65 km2 groot.
Na de fusie ontstond er dus een nieuwe gemeente met 20.869 inwoners op een totale oppervlakte van 94,65 km2. 42 jaar later is de bevolking aangegroeid met 2812 mensen en elke deelgemeente, elke grote wijk wil een vertegenwoordiger die voor de inwoners verbeteringen realiseert.
Alle info komt van historicus Etienne Dhont, die met de hulp van archivaris Erik Blomme en heel veel anderen een prachtige Erfgoeddag organiseerde op 22 april 2018. Zie ook de bronnen begin van deze reeks. Een historicus is iemand die onderzoek verricht en soms aan de hand hiervan een artikel of boek schrijft, ze maken grondige analyses van historische gebeurtenissen aan de hand van archieven waarbij geprobeerd wordt de grote lijnen van de geschiedenis te ontrafelen. Die geschiedenis heeft ook een kleur.
We konden alle polemieken i.v.m. de fusie lezen in de regionale kranten jaren 70, toen werd er nog open en bloot gescholden en gepubliceerd, nu is iedereen voorzichtiger geworden. Elk woordje wordt gewogen want anders krijg je rechtzettingen alom, zelfs voor een typefout, een verkeerd woordje, of een foto van een centimeter groot.
De partijen zijn nu voorzichtiger want er worden misschien coalities gevormd. Iedereen loopt op de toppen van zijn tenen.
Elk burger stemt en hoopt op een mix van bekwame vertegenwoordigers van hun deelgemeente of overtuiging aan de top met oog voor iedereen en alle lagen van de bevolking. De programmas van de partijen overlappen elkaar op enkele puntjes na.
Eens surfen Bevolkingscijfer in Groot-Maldegem op 31 december 2017. Eind december 2017 had Maldegem 23 681 inwoners intussen wel wat aangegroeid, dus per 1000 mensen is er ongeveer één persoon die hen vertegenwoordigt. Ik denk dat het moeilijk is voor één persoon om die 1000 mensen tevreden, gelukkig en verzorgd te houden. Een oppervlakte van 95 vierkante kilometer beheren is geen kinderspel.
Alle politici starten een loopbaan met de beste bedoelingen. Elke partij heeft idealistische kandidaten en het is de bevolking die min of meer een keuze maakt.
In Wallonië wordt sinds 2006 de burgemeester zo goed als rechtstreeks verkozen. De verkozene met de meeste voorkeurstemmen op de lijst, met de meeste stemmen binnen de gevormde meerderheidscoalitie, wordt automatisch voorgedragen als burgemeester. In Vlaanderen kan men de burgemeester niet rechtstreeks verkiezen. Hij wordt voorgedragen door het partijbestuur.
Het is nu wel zo dat het moeilijk is voor het gemeentebeleid om iedereen tevreden te houden. De oudere generatie geboren voor, tijdens en na de oorlog kende gouden tijden, arbeider en bediende werden beschermd en verdienden goed, anderen evolueerden, haalden betere jobs, meestal gingen beide partners werken, kinderen kregen kansen tot in t oneindige en er kon toch nog gespaard worden. De autos deden hun intrede, de grote handelsketens, eet- en drankgelegenheden op de ring boden een waaier van goedkope, betaalbare handelswaren en ontspanning. Ze brachten ook werkgelegenheid. Intussen kan je ook shoppen online. Ondernemers en zaakvoerders groeiden en bloeiden en bezorgden werkgelegenheid ter plaatse. De wereld lag open voor iedereen, jong en oud gingen en gaan op reis, de wereld rond.
Andere tijden zijn aangebroken, God, kerk en geloof geraakten op de achtergrond. De kerken lopen al jaren leeg, de wereld rondom ons ligt open en iedereen geniet van wat de maatschappij te bieden heeft. Carpooling, autodelen, openbaar vervoer, kangoeroewoningen, co-housing worden reeds lang aangemoedigd, maar ja dat is eigenlijk voor heiligen en die zijn zeldzaam geworden maar misschien komen ze terug. Generaties en karakters botsen soms en te dicht op elkaar wonen is ook niet ideaal.
Een regenboog van kleuren wordt ons aangereikt, de partijen overkoepelen alles een beetje ..
Mensen die hard werken liggen niet wakker van politiek, ze hebben het zwaar op hun werk om zich te handhaven, trotseren soms urenlang files als ze hier geen job hebben, als ze vrij zijn, genieten ze van hun gezin, ze trekken er eens op uit en ze hebben gelijk. t Leven is zo al kort genoeg.
Een aanzienlijk deel van de bevolking werkt niet, zij hebben een beperking, ze geraken aan geen werk, ze zijn te ziek of te oud en dan zijn er de jongeren die jarenlang studeren. Voor hen wordt ook gezorgd, via allerlei kanalen. Ze hebben uiteraard niet altijd genoeg, de levenstandaard is heel hoog maar daar is dan weer een kanaal voor of ze klussen wat bij. Die groep hoor je eigenlijk niet echt klagen. Ook de ouders hebben voor hen gezorgd en blijven bekommerd. Heel veel oude mensen wonen nog alleen, ze krijgen hulp en de kinderen en kleinkinderen, buren en vrienden houden sociale controle.
Van kindsbeen af betaalt elk mens een bijdrage aan de mutualiteit, sommigen nemen een all-in verzekering en de ziekteverzekering zorgt goed voor hen als er gezondheidsproblemen binnen sluipen.
Sinds begin vorige eeuw hadden we ook in Maldegem enkele vreemdelingen, Hongaren, Russen, Duitsers, Italianen, Spanjaarden, Nederlanders, Fransen, enz. soms gemengde huwelijken met heel knappe nakomelingen. Kinderen werden geadopteerd in verre landen en vonden hier ook hun weg. Intussen zijn er enkele nationaliteiten bij, ze passen zich aan, ze werken, ze dragen bij . Iedereen, elke nationaliteit moet met respect behandeld worden.
Dan zijn er nog honderden vrijwilligers in jeugdbewegingen, verenigingen, parochies, ziekenhuizen, rustoorden, centrumactiviteiten, mutualiteiten, die hier en daar helpen Zij werken allen mee om het leven draaglijk en zinvoller te maken.
Eigenlijk wordt hier voor iedereen goed gezorgd. Ook de jeugd komt goed aan bod. Er is een groot aanbod onderwijs in het centrum, in de wijken en deelgemeenten. Gemeenschappelijke infrastructuren sport, cultuur en ontspanning zijn adembenemend in Maldegem. Goede subsidiering is hier wel noodzakelijk opdat ieder kind en/of jongvolwassene moet kunnen deelnemen. Alle kids van elk gezin van elke deelgemeente betrekken.
De jeugd, die van drie tot achttien jaar, vijftien jaar lang, meer dan acht maanden per jaar en bijna acht uren per dag opgesloten zit in soms oudere gebouwen, moet meer in de gemeenschappelijke infrastructuren betrokken worden. De scholen moeten openstaan voor wat zich afspeelt in een dorp. De ouders moeten goed voorgelicht worden in diverse talen, het is niet omdat je Nederlands kan spreken dat je alle geschreven info kan lezen die de kinderen meekrijgen in de boekentas en overwerkte ouders lezen niet alles. De mensen met argwaan meer betrekken in de activiteiten buiten de school. Musiceren, tekenen, schilderen, toneelspelen, dansen, leren gedichten maken en uitbeelden, boetseren, sporten enz. is gezond. Alles is er, maar heel veel gezinnen kunnen de extra-uitgaven voor de kinderen niet betalen, de schoolrekeningen wegen al ernstig door. Er is ook nog die schroom, niet iedereen wil bekennen dat ze het niet halen. Inspringen voor wie het niet kan betalen, of beter gewoon alles gratis aanbieden en op andere buitensporige en geldverslindende projecten besparen. Ideetjes genoeg.
Via het gemeentebeleid en heel veel andere diensten, verenigingen, raden, worden ontzettend veel boeiende activiteiten georganiseerd een grootstad waardig en ook de jeugd kan er meer bij betrokken worden. De Week van de Amateurkunsten, Open Monumentendag, Erfgoeddag, orgelconcerten, toneelopvoeringen en zoveel andere activiteiten bieden een waaier van mogelijkheden om deel te nemen aan vrijetijdbestedingen ter plaatse zeker ook voor de jeugd, heerlijk groen. Veel kids worden na school opgevangen ergens in de kinderopvang of bij de grootouders. Deze vrije tijd proberen combineren, de uren aanpassen met de opleidingen die de kinderen ter plaatse kunnen volgen. De leerkrachten zedenleer, godsdienst, esthetica, tekenen, geschiedenis of maatschappijleer, aardrijkskunde, talen, sport motiveren om vakoverschrijdend te denken en mee te werken aan sport en cultuur in eigen gemeente. Misschien een shuttle inlassen op vrije namiddagen of na school voor Donk, Kleit, Adegem, Maldegem en Middelburg? Dan hebben we vanzelf een fusie.
Maldegem telt 23 683 inwoners, in 2012 waren er 16 304 kiezers een verschil van 7 379? - Ik denk, ik weet het niet precies, dat er in Groot-Maldegem ongeveer 2500 à 3000 kinderen en jonge mensen van 0 tot 18 jaar zijn, ze hebben niet allemaal dezelfde kansen. De taal is soms een probleem. Nederlands is een van de moeilijkste talen in West-Europa. Er zijn genoeg vrijwilligers die eens willen inspringen om de ouders die nog geen Nederlands kunnen lezen of schrijven, voor te lichten. De kinderen begeleiden tot de buitenschoolse ontspannings- en opleidingsmogelijkheden en er een beetje controleren tot ze afgehaald worden. Niet elke dienst moet betaald worden. Ik schrijf dat omdat ik zeker weet dat heel veel kinderen en jongeren niet dezelfde kansen krijgen.
Gelukkige kinderen in Groot-Maldegem proberen samenbrengen en uitvissen in welke wereld zij willen wonen, leven en werken binnen enkele jaren? Investeren in hun toekomst? De kinderen willen minder of bijna geen wapens, minder schooldruk, geen racisme en vrijetijdsbestedingen voor iedereen.
Ik breng geen geschiedenis dat doen de kundigen wel. Ik rapporteer gewoon wat ik zie en hoor. Alles wat gezegd en geschreven wordt is gekleurd.
Fotograaf Els Stevens: Regenboog in kleur over Maldegem, ieder burger kiest een kleurtje. Foto zwart-wit, iedereen tekent het beste kleurtje op de foto. Alle correcties zijn welkom: livinaleonie@live.be.
05-12-2018 om 00:00
geschreven door Marianne Posman 1
03-12-2018
Politieke dynastieën in Maldegem. Deel IX.
Politieke dynastieën in Maldegem. Deel IX.
Bron: Archivaris Erik Blomme, Historicus Etienne Dhont.
1. Familie Cuelenaere (katholiek)
Gedurende maar liefst 115 jaar – van 1825 tot 1955 – dus in de 19de én eerste helft 20ste eeuw – maakte een lid van de familie Cuelenaere deel uit van de gemeenteraad: 25 jaar als raadslid, 57 jaar als schepen en 33 jaar als burgemeester. Een absoluut record in de Maldegemse politiek.
a. Hendrik Cuelenaere (1761-1836)
- Herenboer te Broekhuize
- Raadslid van 1825 tot 1830
- Schepen van 1830 tot 1836
b. Pieter-Jacob Cuelenaere (1805-1878)
- Herenboer te Broekhuize en bezitter van tientallen boerderijen
- Raadslid van 1848 tot 1850
- Schepen van 1843 tot 1848 en van 1850 tot 1878
- Waarnemend burgemeester gedurende enkele maanden in 1852
c. Hippoliet Cuelenaere (1848-1903)
- Herenboer en bezitter van tientallen boerderijen
- Raadslid van 1879-1890
- Burgemeester van 1890 tot 1903
d. Hector Cuelenaere (1881-1957)
- Bezitter van tientallen boerderijen, huizen en gronden
- Doctor in de rechten en advocaat
- Schepen van 1908-1926
- Burgemeester van 1926 tot 1939 met uitzondering van 25/09/1933 tot 24/12/1933
- Raadslid van 1939 tot 1946
- Provincieraadslid van 1908 tot 1921
- Volksvertegenwoordiger van 1921 tot 1928 en senator van 1928 tot 1936
e. Hippoliet Cuelenaere (1914-1981)
- Bezitter van tientallen boerderijen, huizen en gronden
- Doctor in de rechten en licentiaat notariaat
- Waarnemend burgemeester buiten de raad van oktober 1944 tot februari 1945
- Burgemeester van 1947 tot 1954
- Notaris te Temse van 1954 tot 1964
- Invloedrijk man achter de schermen van de gemeentepolitiek, ook na 1954
f. Simone Cuelenaere (1918-2013)
- Zuster van burgemeester Hippoliet Cuelenaere
- Verkozen tot gemeenteraadslid in 1958; doch na ontslag opgevolgd door raadslid Jacques Inghelram.
2. Familie Rotsart de Hertaing (katholiek)
Gedurende bijna één eeuw (van 1904 tot 1998) maakte een lid van de familie Rotsart de Hertaing deel uit van de gemeenteraad: 20 jaar als raadslid, 1 jaar als schepen en 61 jaar als burgemeester.
Het burgemeesterschap van Maldegem werd het langst door een Rotsart de Hertaing uitgeoefend.
a. Charles Rotsart de Hertaing (1867-1925)
- Kasteelheer Reesinghe en grondbezitter
- Burgemeester van 1904 tot 1925
- Senator van 1919 tot 1925
b. Antoine Rotsart de Hertaing (1906-1997)
- Kasteelheer Reesinghe en grondbezitter
- Provincieraadslid van 1946 tot 1965
- Gemeenteraadslid van 1933 tot 1953
- Schepen gedurende enkele maanden in 1953
- Burgemeester van 1954 tot 1965
c. Jean Rotsart de Hertaing (°1935)
- Ondernemer en grondbezitter
- Licentiaat economische wetenschappen
- Burgemeester van 1971 tot 1998.
3. Familie De Meyere (liberaal).
a. Desiré De Meyere (1829-1909)
- Groothandelaar in kruidenierswaren
- Voorzitter muziekmaatschappij Sint-Cecilia
- Stichter “Maatschappij voor onderlinge bijstand”
- Raadslid van 1872 tot 1878
- Burgemeester van 1878 tot 1884
b. Edmond De Meyere (1860-1936)
- Groothandelaar in kruidenierswaren
- Raadslid van 1907 tot 1921
c. Maurice De Meyere (1898-19…)
- Groothandelaar in kruidenierswaren
- Burgemeester buiten de raad van 1939 tot 1944
d. Georges De Meyere (°1930)
- Groothandelaar in kruidenierswaren
- Kandidaat-raadslid en lijsstrekker PVV in 1964, doch niet verkozen
- Ereburger van Maldegem
- Schonk een deel van de beiaardklokken van het gemeentehuis.
4. Familie De Lille.
a. Victor De Lille (1863-1940)
- Gemeenteontvanger van 1887 tot 1934
- Uitgever van weekblad ’t Getrouwe Maldegem (1888-1932) en Duimpjesuitgaven (1897-1922)
- Samen met Desiré Van Mullem fel gekant tegen de afbraak van de kerk en voorstander van de bouw van een nieuw gemeentehuis
- Beet zich als journalist vast in de Moorden van Beernem (1926-1929)
- Onafhankelijk volksvertegenwoordiger van 1929 tot 1932
- In hoger genoemde hoedanigheden zeer invloedrijke figuur, die bijna een halve eeuw woog op de Maldegemse politiek zonder deel uit te maken van de gemeenteraad
b. Jozef De Lille (1896-1988)
- Tweede oudste zoon van Victor De Lille
- Hoofdredacteur van ’t Getrouwe Maldegem (1932-1944)
- Eerste schepen van 1933 tot 1944 (Christen Vlaamsche Volkspartij)
- Burgemeester van oktober tot december 1933
- Volksvertegenwoordiger van 1932 tot 1944 (VNV)
c. Gabriël De Lille (1899-1995)
- Vierde oudste zoon van Victor De Lille
- Heemkundige en auteur van “Maldegem in beeld en schrift” (deel 2, 3, 4, 5, 6 en 7)
- Van 1965 tot 1977 zitting in de gemeenteraad, eerst op de kartellijst van de katholieken en de Christen Vlaamsche Volkspartij, vervolgens op de Maldegemse Eenheidslijst
- Van 1971 tot 1974 schepen (M.E.)
d. Arnout De Lille (°1958)
- Kleinzoon van Jozef De Lille
- Bedrijfsleider
- Gemeenteraadslid N-VA sinds 2013
e. Laura De Lille (°1989)
- Achterkleindochter van Gabriël De Lille
- OCMW-raadslid CD&V sinds 2013
Alle info komt van historicus Etienne Dhont, die met de hulp van de Cultuurdienst, met de hulp van archivaris Erik Blomme en heel veel anderen, vooral vrijwilligers van de cultuurraad en de Erfgoedcel een prachtige Erfgoeddag organiseerde op 22 april 2018. Die Erfgoeddag was in die mate interessant omdat de schoolgaande jeugd de gemeentelijke politiek perfect moet kennen en zij alle info en documentatie bij de hand had in prachtige locaties op loopafstand, met gratis begeleiding van docent dr. K. De Ceuninck en historicus Etienne Dhont. Met dank aan Isabel Ginneberge van de Cultuurdienst voor de getypte notities.
Voor uitgebreide informatie i.v.m. het politieke landschap in de gemeente, eens surfen naar de Jaarboeken het Ambacht, in een oogwenk kan je die vanaf 1995 tot 2006 digitaal raadplegen. Talrijke historici en anderen hebben bijna 25 jaar lang weken, maandenlang archieven geraadpleegd, belangeloos geschreven, gelezen, herlezen tot in ‘t oneindige, gecorrigeerd en gepubliceerd. Titanenwerk. Ook andere mensen, organisaties, verenigingen zetten zij regelmatig in de kijker zodat er geen informatie verloren gaat voor het nageslacht.
Bij dit overzichtje hoeft eigenlijk niet veel commentaar, voor de fusie in 1976 werd Maldegem geleid door vier families en enkele andersgezinden deden voor en na W.O. II pogingen om andere bevolkingsgroepen meer te ondersteunen, de Vlamingen, de arbeiders enz. Een vleugje katholiek, een vleugje ondernemingszin, een vleugje Vlaams en de adel van Maldegem. Allen deden hun best. We glijden nu naar meer betrokkenheid in het beleid. Bij grote projecten die het vertrouwde dorpsbeeld drastisch wijzigen is het wel aan te raden om rekening te houden met de visie van de bevolking van de gemeente. Het hoofdstuk ‘participatie van de burger’ in het gemeentedecreet omschrijft een aantal instrumenten die de burgers de kans geven om meer bij het beleid betrokken te worden. Een grotere betrokkenheid van de burger draagt bij tot de democratie, het verhoogt de acceptatiegraad van het optreden van het gemeentebestuur en het zorgt voor de verbetering van het gemeentebeleid. Eens surfen naar ‘gemeentedecreet’, dat zegt dat inspraak van de bevolking aanbevolen wordt bij belangrijke plannen die het beeld van de buurt van de bevolking wijzigt in de gemeenten. Een inspraakgericht bestuur zorgt voor een democratisering van de plaatselijke samenleving. Fotograaf Els Stevens.
03-12-2018 om 00:00
geschreven door Marianne Posman 1
