K.V.L.V. MALDEGEM organiseerde hun jaarlijkse uitstap naar Brussel op 11 augustus 2015.

Link naar de foto’s:

https://picasaweb.google.com/115021349650121482292/September2201506?authuser=0&feat=directlink

https://picasaweb.google.com/115021349650121482292/September2201506?authuser=0&feat=directlink

De zonnige dinsdag startte aan het zwembad Sint-Anna in Maldegem. De Vrouwen met Vaart en enkele van hun partners vormen een gezellige groep die elkaar al kent van de vorige activiteiten van K.V.L.V..

De tocht leidde naar het koolzaadbedrijf ‘Hof ter Vrijlegem’ in Mollem nabij Asse.

Na een verwelkoming met koffie/thee en zelfgebakken cake en proevertjes in de nieuwe vergaderzaal 't Lemen Huisje' werd er een themapresentatie gegeven door de bedrijfsleidster, bio-ingenieur Ann Saerens, die samen met haar echtgenoot Peter Coucke het vroegere witloofbedrijf van de ouders van Ann, verder uitbaatten, zij het wel met een ander product, aangezien de witloofmarkt instortte. Uitleg over de verschillende bedrijfstakken, de visie, de basisinfo omtrent de koolzaadverwerkingen en het gebruik van hernieuwbare energie op de boerderij werden grondig uitgelegd met een PowerPoint presentatie. Van koolzaadje tot koolzaadolie: uitleg omtrent de teelt volgde, de persing, de samenstelling van oliën, toepassingsmogelijkheden en gezondheidsaspecten van spijsolie (humane consumptie) en biobrandstoffen (biodiesel). Koolzaadolie is heel lekker en gezond vanwege haar prima vetzuursamenstelling. en zou de Belgische markt moeten veroveren. Het wordt nog te vaak geassocieerd met de verplichte productie van koolzaad tijdens de Duitse bezetting en wordt nog steeds door velen gezien als minderwaardig wat het niet is.

De aanplant, de teelt en de oogst van Miscanthus: De verbranding van de gemalen Miscanthus wordt stookolie voor warmtekrachtkoppelingsinstallaties die zowel verwarming als groene stroom produceren en zorgt voor de energievoorziening voor het hele complex van Bed en Breakfast kamers, ontbijtkamer en de andere loodsen. Het spreekt vanzelf dat de ingenieuze apparatuur en verwerkingstuigen ontzettende investeringen betekenden voor de uitbaters van het bedrijf.

Daarna volgde een rondleiding op de boerderij. Als familiaal bedrijf kiezen zij zoveel mogelijk voor een gesloten productieketen. Koolzaad groeit op de velden en is een interessante teelt voor de lokale biodiversiteit. Het zaad wordt op de boerderij verwerkt tot verschillende koolzaadproducten. De vermarkting gebeurt in samenwerking met lokale winkels en collega hoeveproducenten. De koolzaadperskoek, het restproduct na de persing, is een eiwitrijk krachtvoeder voor de koeien en vervangt geïmporteerde soja. Zo houden zij de ecologische voetafdruk klein! (Interessant artikel in DS van 14/15/16 augustus: over 11 000 hectare koolzaad ‘Typisch, op onze eigen gewassen zijn we niet zo gesteld’.)

Na aankoop van gezonde koolzaadolie, -honing en -dressing trokken de dames van de K.V.L.V. en hun partners naar het gezellige Casty restaurant in ’t Dorp in Vlezenbeek. Na het aperitiefje, tomatensoep, heerlijk hoofdgerecht en ijsje als toetje trokken de Vrouwen met Vaart, dank zij de excellente chauffeur-gids-begeleider Ronny Van Damme uit Sint-Laureins naar Kampenhout waar een bezoek aan een witloofkweker en het witloofmuseum was vastgelegd.

Witloof – in het Engels ‘Belgian endive’ en volgens Van Dale synoniem met ‘Brussels lof’ – wordt vandaag gekweekt in containers op watercultuur met veel elektronica. België – voornamelijk Midden-Brabant – is na Frankrijk de grootste wereldproducent. Witloof is rond 1850 ‘uitgevonden’ in de Brusselse Botanique of Kruidentuin. In het bedrijf gebeurt alles machinaal en computergestuurd, van zaadje tot mooie krop in torenhoge pijlers in loodsen. Het verrassende aspect van het hele bedrijf was wel dat de final touch handmatig verliep. Een personeelslid hakte de wortel er af, drie arbeidsters, controleerden de omhulsels, alle bladeren met de minste afwijking werden weggegooid tot enkel het eerste  en tweede klasse witloof handmatig werd verpakt, in houten kisten voor vlieg transport (richting Japan), in blauwe bakken voor lokaal verbruik, allemaal mooi verpakt in donker papier. Het zaaien, kweken, oogsten van witloof in containers van dichtbij te mogen zien was ontstellend boeiend.

Een bezoek aan het witloofmuseum rondde de zaak af. Het museum bevindt zich in de oud-veilinglokalen aan de brug van Kampenhout-Sas. De idee voor een museum rees toen in de jaren 1970 en 1980 de traditionele teelt van de cichoreiwortel die witloof is, werd verlaten. Het museum toont hoe het ‘witte goud’ door hard labeur werd gekweekt en verhandeld, maar gaat ook in op sociale en culturele aspecten en uiteraard op de gastronomische kant van de witloofzaak. Vele leden van de groep herkenden de landbouwtuigen en ander materiaal die vroeger ook bij ons werden gebruikt voor het kweken van witloof en andere gewassen.

Na het bezoek aan het museum was het richting Overijse, het land van de druiven. In Overijse gaf een lid van de familie Luppens van wijnkelders Soniën een rondleiding doorheen hun biologische druivenserres en hun wijnkelder.

In een van de serres met de prachtige donkerblauwe immense druiventrossen gaf een van de broers Luppens uitleg over het planten, verzorgen, oogsten van de druiven en het continu verwarmen van de serres. Het  persen, gisten, produceren van allerlei wijn en wijnsoorten is een langdurig complex proces, dat veel geduld, vaardigheid en arbeidsenergie vergt van alle mankrachten.

Van begin september tot eind oktober kunnen de druivenkwekers uit de omliggende gemeenten hun lichtbeschadigde druiventrossen en marktoverschotten laten verwerken bij Soniën. Zo worden in twee maanden tijd enkele tientallen tonnen geperst tot sap en wijn. Uit één kg druiven kunnen ze op deze wijze 75cl sap bekomen, voldoende om een fles mee te vullen.

Om wijn te verkrijgen moet het druivensap gisten. Ze brengen het hiervoor in citernes van 1000 tot 1500 liter. Gedurende een drietal weken zal de druivensuiker in alcohol worden omgezet, waardoor het sap in jonge wijn verandert. Deze wijn wordt vervolgens overgeheveld naar eiken vaten die variëren van 600 tot 6000 liter om gedurende enkele maanden te rijpen. Hierbij zal de wijn ontzuren, winnen aan smaak en aroma, terwijl de troebelstoffen langzaam naar de bodem van het vat zakken. De wijn wordt meermaals overgeheveld om het bezinksel te verwijderen. De vaten moeten hierbij steeds weer zorgvuldig gereinigd worden. De eiken foeders (eikenhouten vaten) van 5 à 6 000 liter kunnen enkel zuiver gemaakt worden door er volledig in te kruipen via het enge mangat.

Verder produceren zij heerlijke aperitieven en sterke dranken. In de gelagzaal, was er een demonstratie van de talloze dranken en was een toog met reuzegrote diepblauwe druiventrossen. De uitstap voorzag drie proevertjes ter plekke, de uitbaters  schonken heerlijke dranken in zodat heel wat leden van de K.V.L.V. het niet konden laten, enkele flessen heerlijke wijn, schuimwijn, aperitief of sterke drank aan te kopen aan democratische prijzen, van producent naar consument, zonder tussenpersonen. Dank zij de proevertjes van K.V.L.V. deed Soniën, gouden zaken. Misschien kunnen zij in ’t vervolg gratis proevertjes aanbieden? Hun omzet zou aanzienlijk stijgen. Enkele gezonde Belgische producten aan democratisch prijsjes maakten iedereen blij.

Elke Vrouw met Vaart van de K.V.L.V. trok tevreden naar huis na deze sportieve, culturele en sociale activiteit.

16-08-2013 om 00:00 geschreven door Marianne Posman 1

Chocolade en pralinen verpakkingen in Maldegem

Als je niet goed oplet in sommige handelszaken gebeuren heel rare dingen.

Ik had eigenlijk al heel lang geleden een nare ervaring, misschien wel 30 of 35 jaar geleden, toen ik een plant ging kopen in een bloemenwinkel. De zaakvoerder vroeg me of het voor mezelf was of voor een cadeau. Aangezien ik zelden of nooit iets kocht voor mezelf antwoordde ik: voor een cadeau. Hij deed er een glanzend papiertje rond met een strik en voegde tien frank bij de prijs van de plant. Ik zegde niets maar ik ging nooit meer terug naar die zaak. Later heb ik er wel altijd op gelet of ze mij zouden doen betalen voor een verpakking.

Ik heb intussen bijgeleerd en informeer voorzichtig vooraf. Het is moeilijk om uitleg te vragen in een drukke zaak waar de anderen je kunnen horen, het vergt heel veel moed. Je wilt niet bestempeld worden als gierigaard of bekrompen dus aanvaard je de prijs die ze vragen opdat de andere klanten je niet zouden horen.

Af en toe koop ik een doosje pralinen voor een dierbaar iemand.

Ik wissel eens van zaak omdat ik niet steeds dezelfde doos en dezelfde chocolade wil presenteren. Ik begrijp het ongeveer, de prijs van de pralinen staat geafficheerd van 25 tot 33 euro, zoals de wet het voorschrijft, prijs per kilo.

Ik kies zelf een mooie doos uit van 5 à tien euro omdat ik graag zo’n mooie doos zie of aanbied. Ik weet dat ik die afzonderlijk moet betalen. Ik weet vooraf hoeveel ze kost.

Ik kan moeilijk een mooie doos chocolaatjes presenteren zonder papiertje rond, dat is weinig hygiënisch en niet echt aantrekkelijk. Ik vraag dus om de doos in te pakken.

“Ah”, zegt de verkoopster, “dan kosten de pralinen drie euro meer per kilo”. Eigenlijk wel beleefd me vooraf te verwittigen.

Zeg nu zelf 120 frank voor een papiertje en een strikje rond een doos die je afzonderlijk betaald?

Ik durf te zeggen dat het toch niet hoort, dat die prijsverhoging niet geafficheerd is.

Als ik dit vooraf zou weten, kan ik voor 120 frank er ook zelf een foliootje en een strikje aandoen? Ik kijk bedenkelijk en opper dat die prijsverhoging eigenlijk geafficheerd moet worden. De verkoopster laat de doos staan en verdwijnt naar achter.

De bazin komt eraan met een uitleg, dat je normaal pralinen koopt in een zakje of een kartonnen doos om zelf op te eten en dat als je geschenkverpakking koopt, je 120 frank of drie euro meer moet betalen, per kilo. Stel dat je twee kilo pralinen koopt dan betaal je 240 frank of 6 euro voor een papiertje met strikje rond.

Ze mompelde nog heel veel tussen haar tanden waar ik niets van verstond en verpakte intussen mijn doos. Ik hoorde vaag dat ze die chocolade zelf maakten, terwijl dit helemaal niet waar is want ik zie bestelwagens van eenzelfde firma aan diverse zaken grote dozen chocolade leveren, zelfs taartjes.

Wat ze ook zeggen, de pralinen worden aangevoerd, geproduceerd in het buitenland, niet zelf gemaakt. In Roemenië, Konstanta was er een grote chocoladefabriek, Belgische chocolade, goedkope uurlonen.

Ik had ze moeten laten staan, maar dan had ik geen pralinen en was ik al mijn zoek- en wachttijd kwijt.

Ik heb ook nog meegemaakt dat ze inderdaad de doos mooi verpakten, er een zwaar stenen ornamentje van de Casa of Blokker aan hingen en meewogen met mijn pralinen samen met de doos die ik afzonderlijk betaalde. Voor het stenen of metalen siervoorwerpje van 5 cent en de strikken, betaal je dan 3 euro of 120 frank per kilo meer.

Ik kreeg ook geen kasticket zoals in grote handelszaken, wat ook onrechtvaardig is. Ik kon dus niet controleren hoeveel pralinen ik eigenlijk gekocht had, hoeveel ze verrekenden voor de doos en de verpakking.

Er gebeuren toch onlogische en onrechtvaardige dingen in sommige bakkerszaken. 

Koop je nu een jurkje als cadeau of een hemdje in de J.B.C., E5, Alibi, Flo en Co, Artex en je vraagt een geschenkverpakking moet je dit toch niet betalen? Ik kocht vroeger altijd geschenkjes, een uurwerk, een mooi boek, een juweeltje of parfum.
 
Alles werd mooi ingepakt als het voor een cadeautje was, ik moest nooit extra betalen. Ik lette er altijd op.

Stel je koopt een pak rozen, dat kan je toch niet in je auto leggen zonder papiertje rond? Die worden normaal toch gewikkeld in een papiertje met een strikje aan?

Een mens maakt wel wat mee af en toe.
Opletten geblazen.

 
Het is gênant om een kasticket vragen bij elke aankoop of afrekening.
Het is heel vervelend om vooraf te moeten  informeren hoeveel een verpakking kost.

Waarom doen de handelszaken er zo stiekem over? Verbergen zij iets of wat? Het is alleszins niet geruststellend.

Ze moeten zelf het kasticket geven bij betaling en niets aanrekenen voor een geschenkpapier en strikje, tenzij het geafficheerd is.

Dan beslist de klant wat hij er mee aanvangt.

15-08-2013 om 00:00 geschreven door Marianne Posman 1

Inderdaad een hele happening, maar er waren te weinig terrassen, behalve een grote  tent met oorverdovende muziek
en glazen afgespoeld in koud water, steeds in  hetzelfde sop. We hadden echt geen dorst genoeg.

Dan maar Krugershof of zoiets op de hoek, een koffie, een pintje, het glas vol vuil water goot de dienster  uit naast de tafel, het schuim van het bier van de vorige klant hing nog aan de binnenkant van het glas.
Geen warm water dus om te spoelen. 

We krijgen wel een servetje om het vuil uit het glas te wrijven. Het lukt niet.
We drinken de pint dus uit de fles.

Verder nog een Fristi en  twee kinderpannenkoeken - de pannenkoek was hard maar gesuikerd.

We moesten lang wachten op de afrekening. De serveersters mochten geen geld innen.

Ik moest daarvoor naar binnen, ik hoorde een opgewonden kelner schreeuwen naar een klant dat hij al van zes uur op was.
Zij kreeg bijna een klap in haar gezicht maar ze glimlachte naar mij.
 
Hij was onbeleefd, overstuur en agressief.
Een grote man met een stralenkrans van razernij om zich heen.

Om geen  slaag te krijgen heb ik betaald (je leest en ziet soms rare dingen tegenwoordig):
30 euro voor drie goedkope consommaties en twee harde kinderpannenkoekjes met bloemsuiker.
Op een tafel waar de etensresten van de vorige klanten nog niet waren afgeruimd.

De hoofdkelner  kwam naar onze tafel, de lege flessen van de vorige klant stonden nog op tafel en ik moest 30 euro betalen voor twee luizenpannenkoeken met suiker, een bevuilde pint met de fles ernaast, een kopje lauwe koffie en een Fristi.

Ik kreeg geen ticket of betalingsbewijs en er was nergens geafficheerd wat drankjes en pannenkoeken kosten.
Een ervaring om niet te herhalen dus.

De Kaaifeesten, 6 oktober.

Volledig tegen de wet, als je betaalt krijg je een ontvangstbewijs.
In sommige zaken krijg je dus geen ticket. Zwart geld noemen ze dat.

Prijzen moeten goed zichtbaar hangen voor de klanten. In die zaak was er geen enkele prijslijst van drank of desserts te zien.

Dat hebben we dan toch weer gehad, een gezellige uitstap met een drankje achteraf.

Nog een leuke ervaring in de horeca, niet voor herhaling vatbaar.

Dat noemen ze crisis.
Mensen bestelen als het druk is.

De kleindochters moesten dringend naar het toilet.
Dit hebben we dus niet moeten betalen.
Het was in de prijs inbegrepen. Positief.

15-08-2013 om 00:00 geschreven door Marianne Posman 1

KNOKKE – HEIST EN MALDEGEM.

De Noordzee en de badsteden en Maldegem liggen op een boogscheut van elkaar vandaan.

In mijn verste herinnering trokken wij, moeder, een Waalse slager Jules Gallant uit Jemappes, zijn echtgenote en dochter Claudine, misschien mijn klein broertje en ik, met de bus richting Knokke. Die Walen kwamen mijn ouders bezoeken en waarschijnlijk wou moeder hen de zee laten zien, hoewel zij er zelf weinig of geen energie meer voor had (jaren 57?). Een etentje in een restaurant konden mijn ouders zich niet permitteren dus waarschijnlijk zeulde mijn arme, zwaarlijvige moeder, drank en voedsel mee voor vijf of meer personen, als picknick (doosjes heerlijke sla, zalm, eieren, tomaten, rauwe hesp, mayonaise, tarwe boterhammen met goede boter), richting Knokke, de lange voettocht langs de Lippenslaan tot op het strand.

Ik herinner mij dat ik een mooi jurkje droeg, een soort topje met kinderfiguurtjes en strikjes op de schouders. Moeder zal dit geleend hebben want wij hadden niet echt zomerkledij. We droegen dikke flanellen onderbroeken, onderhemd en onderjurk en er bovenop een jurk met mouwtjes. Een jurk zonder mouwen was onzedig.

Die tocht met die Walen (waar ik wel eens gelogeerd heb om Frans te leren) is in mijn geheugen gegrift want moeder verzuchtte bijna tot op het eind van haar leven: ”Die welgestelde slager uit Wallonië liet mij alles betalen, bus tickets, drankjes op terras, alles … “. ’t Moet allemaal te veel geweest zijn voor onze ouders want zij hadden regelmatig bezoek en logés van familie en vrienden uit Wallonië en Frankrijk. Iedereen wou bij “Cousine Bertha” overnachten en genieten van haar uitgebreide eetfestijnen. Bertha met haar vijf kinderen en één loon waarmee ze moest mee rondkomen.

Enkele jaren later (1963) heb ik eens een paar weken gewerkt in Knokke, in een groentewinkel in de Dumortierlaan. ’s Morgens heel vroeg vertrok ik met de Hollandse bus (den Hollander) uit Strobrugge, langs Middelburg, Moerkerke Sint Rita, kortom doorheen een stukje West-Vlaanderen naar het station in Knokke. Ik viel in slaap op de bus van vermoeidheid. Als ik in Knokke aankwam moest ik de twee of drie honden uit laten, dat vond ik het ergste van de vakantiejob. Honden op het platteland liepen op het erf of stonden vastgeketend aan een hok om bezoekers aan te kondigen. Aan de kust moest je de honden “uitlaten”. Zij snuffelden overal aan de vieze plasplekken en hoopjes stront op de voetpaden en deden hun behoefte hier en daar. Die hondenpoepzakjes bestonden toen nog niet, de voetpaden waren bezaaid met hondendrollen. Iedereen stapte erin of er rond. ‘s Middags kregen die honden de etensresten uit onze borden. Ik moest afwassen en ik kieperde een halve liter Dreft in het afwaswater. Ik moest kokhalzen als ik er aan dacht dat wij moesten eten uit de zelfde hondenborden. Of ik eten moest klaarmaken voor de bende, mijn werkgeefster, een bazige dikke, oudere vrouw, haar echtgenoot, nog een helpster en de zoon weet ik niet meer. Ik kon allicht aardappels koken en vlees bakken toen ik zeventien jaar was. Schillen hoefde niet want ze hadden een elektrische aardappelschilmachine in de winkel. Ik liet die eens te lang draaien en er schoot niets over van de patatjes. Dat werkje hoefde ik dan toch ook weer niet meer te doen.

Mijn werkgeefster was veel ouder dan haar man en het echtpaar had constant ruzie. Zij deed niets anders dan schelden, vernederen en slaan. Zij sloeg haar man. Ik had zoiets nooit meegemaakt (in Moerhuize was het hier en daar omgekeerd, het juiste patroon waarschijnlijk, de man of vader sloeg vrouw en kinderen). Ik wist niet precies wat er aan ’t handje was, maar er heerste een akelige, vijandige  sfeer in dit huishouden. Verder was er haar zoon (ik denk niet dat hij de zoon van mijn baas was, ik denk dat de man in kwestie de tweede echtgenoot was van mijn werkgeefster) die constant zijn haar stond te kammen en te bespuiten met haarlak voor de spiegel. Een man die haarlak gebruikte en voortdurend voor de spiegel stond te draaien was volgens de heersende wetten in Moerhuize ook verdacht. Thuis deden de mannen Brillantine op hun haar. Ik was totaal onwetend maar zag daar in Knokke iets bovennatuurlijks dat niet in de haak was. Ik had zo’n rare jongeman nog nooit gezien en vertelde dit natuurlijk thuis. Ik kan me niet herinneren of ik toen al wist wat een homoseksueel was, maar ik stelde hem thuis voor als Sodoma en Gomorra. Indien hij homo was had ik uiteraard niets te vrezen, maar ik wist toen niet wat er in dit huishouden anders was, maar het beviel me niet. Misschien wou ik er niet verder werken, wegens te lastig en te vies.

Die zoon liep altijd op straat met een andere jongen met sproetjes. Die sproetenjongen is later in Maldegem een heel welvarende fabrikant en zakenman geworden en ik vond dit altijd heel merkwaardig, omdat zijn vriend ook ongewoon was. Ik dacht dat die vriend ook iets speciaals was, anders dan andere jongens zoals ik die kende, niet dus. Sommige mensen blijven ‘onwetend’, zoals ik.

Ik mocht de klanten bestellen en voorraden aanvullen ’s namiddags terwijl mevrouw haar dutje deed. Bestellen was heel leuk, voorraden aanvullen was minder want ik moest dit samen doen met de groenteboer in een leegstaand huis naast de winkel en die man had niet de beste bedoelingen, voor zover ik zijn bedoelingen begreep. Ik was winkelbediende en manusje van alles, maar die man zat niet in mijn taken en luizenloontje inbegrepen. Zoveel snapte ik er dan toch wel van.

Ik begreep die vreemde, onbekende sfeer niet en ik gaf verslag thuis. Ik moest er niet blijven werken en werd uiteraard ook niet betaald voor de geleverde diensten van de eerste weken. Ik was blij dat ik van dit klooiwerkje van zes uur ’s morgens tot ’s avonds laat bevrijd werd maar voelde me wel schuldig t.o.v. mijn broers en mijn ouders, aangezien ik het nu nog weet een halve eeuw later. Mijn broers werkten tijdens de vakantie en alles wat verdiend werd thuis kon men goed gebruiken. Ik zal daarna aardbeien geplukt en ajuin getrokken hebben bij Antoon Van Rie in de Kwadestraat, in dat ander straatje dat evenwijdig loopt met de Aardenburgkalseide of in de Warmestraat. Dit werkje was wel leuker, we mochten aardbeien eten zoveel we wilden en verdienden per bakje aardbeien of ajuin enkele franken, vlakbij huis in open lucht in een normale, gezonde sfeer. André en Andrea Van Hecke werkten er ook. Ik vond dit leuke namen. Het ging er best gezellig aan toe. We hadden koffie mee in een pul en lekkere boterhammen en tijdens de pauze babbelden we wat.

Wij hoorden wel eens iets vertellen over Knokke van seizoenarbeiders en – arbeidsters die er werkten tijdens de lange hete zomers. Zij werkten er meestal aan een hongerloontje, deden er heel lange dagen van acht uur en veel meer, maar konden tijdens de wintermaanden waarschijnlijk stempelen en ongeveer rondkomen.

Aan de bushalte richting kust, stonden vaak mooi geklede dames (Mevrouw René Van Hyfte, Mevrouw Dierenarts Van Suyt) met hun kleine kinderen helemaal in het wit gekleed, met korte rokjes en shortjes. Zij trokken naar het strand als het mooi weer was, maar wij deden dat in principe niet. Moeder had het druk met vier maaltijden per dag voor het grote gezin en het verwerken en het steriliseren van de oogst van diverse moestuinen: de groenten oogst bij tante Marie, de groenten van  een stuk landbouwgrond tussen Strobrugge en Moerhuize en in de Rapenbrugstraat zelf (waar de aarde niet zo vruchtbaar was), nog later van de moestuin en de boomgaard van het huisje van Paul De Wispelaere dat toen aan vader behoorde. Bergen bonen, erwten, wortels en schorseneren, hopen spinazie en andijvie, kilo’s tomaten, manden rode – en stekelbessen, emmers pruimen, appels, peren, kersen, krieken werden bijna dagelijks aangevoerd, schoongemaakt en bewaard op een of andere manier voor de lange winter.

Wij reden wel eens per fiets naar zee, langs Aardenburg richting Cadzand, met de nichtjes of de buurmeisjes. Ik herinner me het immense walgelijk rokende vuilnisbelt op een landbouwveld onderweg. We reden dus meestal richting Cadzand, waarschijnlijk omdat de wegen er minder druk waren en onze ouders dit liever hadden. We namen onze drank mee. Wij hadden altijd een bak chocolademelk thuis en ik herinner me eens een fles “gekappelde” choco aan de zee. Grote ontgoocheling want de rit maakte dorstig en ik had niets meer om te drinken. Winkels of huizen waren er nergens, trouwens ik zal ook geen geld meegekregen hebben. De kwallen waar ik in getrapt had en teveel zon hadden mij eens geveld. Ik was toen heel erg ziek. Bij onze terugkeer van de kust brachten we meestal kruidenierswaren, medicijnen, vlees mee van Eede, bij Delphine en nog een andere zaak in de buurt (Steyaert) van de kerk. We kochten er een ijsje (frisco) of iets anders. Alles smaakte anders en zalig over de grens. Ik herinner mij de smaak nog en de glimlach van Delphine en haar ouders.

Rond 1966 mocht ik enkele dagen in Heist logeren bij een vriendin van mij, Danielle Brossé uit de buurt van de Dampoort Gent. Ze logeerde er met de grootouders, de ouders, een zus en wij, in totaal zeven op één flat. Ik ging vaak eens bij haar in Gent en het was een lieve familie.

Toen ik zelf kinderen had, trokken we eerst naar Cadzand, wegens te ver stappen tot aan de zee met vier kleine kinderen trokken we op aanraden van mijn vriendin Sonja Vincke richting gratis parking Knokke-Zoute, vlakbij EHBO en toilet, naar het strand. Een mooi appartement kostte daar toen al het dubbele van een mooie villa op een groot perceel grond in Maldegem. We fietsten er ook eens heen en stopten onderweg in Damme waar ik voor de vier kinderen spaghetti bestelde waar ze geen hapje van door hun keel kregen. Het benam me de zin om hen te trakteren op een restaurantje, wat trouwens niet vaak kon budgettair gezien.

Eens het zomer werd begon het te kriebelen, de tijden waren veranderd, de mensen hadden een auto voor een tochtje met de kinderen tijdens het weekend en heel veel mensen bevolkten het strand. Ik hield altijd al van de brandende zon op mijn huid, van een mooie bruine teint die onvolmaaktheden en zorgelijke trekken verborgen voor het oog van een ander. Van huidkanker werd toen nog niet gesproken. Een zongebruinde huid was een soort statussymbool geworden.

Ik zag er graag goed uit en gezond, de kinderen amuseerden zich met putten graven, zandkastelen bouwen, zwemmen, zaagschelpen rapen en papieren bloemen verkopen. Het was een mirakel toen we in 1983 ons een bescheiden flatje konden veroorloven aan de kust in het vissersdorpje Heist. Ik had nooit kunnen dromen dat ik de mogelijkheid zou krijgen om een strandcabine te huren, laat staan een flatje te kunnen kopen aan de kust. De Noordzee is bijna overal hetzelfde maar de prijs van een flat hing af van de naam van de badstad. Hard sparen en veel afbetalen, zuinig omspringen met de inkomsten, het was het mij allemaal waard. Ik hield van de zee, de zon, het strand en de kinderen waren minder druk dan thuis aan de kust. Zij konden zich fysisch uitleven, ze hadden er snel vriendjes of ze brachten vriendjes mee van Maldegem. We waren overal vlakbij dus mijn echtgenoot bezocht talrijke culturele en andere bezienswaardigheden met hen in de buurt. Bovendien waren er elke dag strandactiviteiten gesponsord door talrijke firma’s en de kinderen kregen cadeautjes of konden iets winnen. Zij wonnen eens een heuse koersfiets voor hun zandkastelen. Later konden we met de verhuuropbrengst eens op reis, de wereld verkennen. We hebben dit toch gehad want nu zou het niet meer gaan.

De zeelucht en de heldere hemel zijn nog altijd dezelfde in Knokke. De oude gebouwen werden hier en daar vervangen door nieuwe flatgebouwen. Het verkeer is drukker, talloze golfwagentjes parkeren her en der en doen denken aan een maanlandschap. Je kan er een terrasje doen tussen het lawaaierig verkeer. Ik weet niet wie daar iets aan vindt, maar de terrassen zijn bevolkt dus die gasten hebben geen last van de geluidshinder. Verder is Knokke intussen veel veranderd. De mooie boetiekjes in de Lippenslaan zijn vervangen door winkelketens, Blokker, HLM, Zeeman, Casa, Zara, Standaard Boekhandel, dus als je in Knokke loopt of in een andere stad, de handelszaken en de gepresenteerde waren zijn overal dezelfde, de prijzen schommelen een beetje maar het is er niet zo gezellig meer winkelen. Je kan er niet echt iets exclusiefs meer kopen, dus het shoppend publiek is niet meer wat het vroeger was.

Onlangs ontmoette ik een heel knappe oude dame uit Mechelen met flat op de zeedijk in Heist, aan de tramhalte. De kleindochters en ik gingen een speelgoedwinkel zoeken en wachtten op de tram naar Knokke. Die dame had schoenen gekocht in de Lippenslaan 164, Dev.. of zoiets. Ze had die schoenen gepast en betaald. Toen ze thuiskwam zat er één kapotte schoen in haar tasje. Ze trok er dus mee terug mee naar de Lippenslaan. Wij volgden dezelfde weg, nummer 164 had de rolluiken naar beneden gelaten. Ze hadden de komst van die ontevreden klant verwacht. De dame vertrok onverrichter zake. Toen ik na een half uurtje langskwam was de winkel nummer 164 open. Eigenaardige dingen gebeuren er toch tegenwoordig. Je moet nog opletten wat ze in je tas stoppen als je betaald hebt.

Het verkeer in de Lippenslaan is hels. Ik stond aan het zebrapad, voor het rood licht en een wagen stopte voor mij. Ik stapte snel over en hoorde een taxichauffeur schelden “dat het rood was voor mij”. Ik was echt onder de indruk van zoveel agressie.

De talrijke terrassen en restaurantjes in Knokke zitten vol. Sommige mensen zien er welgesteld uit, anderen ogen heel gewoon. Het gaat er gewoon gezellig aan toe tussen het drukke verkeer in de hoofdstraat, de Lippenslaan.

Onze kust is misschien niet constant zonnig zoals in de warme landen, Egypte, Tunesië, Turkije, Roemenië, Jordanië maar je krijgt er toch een mooi kleurtje als je wandelt of fietst op de dijk. Het aanbod evenementen langs de hele kustlijn is uitgesproken overdonderend, je weet echt niet waar je eerst naar toe kan om je zinnen te verzetten. Klassieke en moderne concerten in open lucht, folklore-, rommel- en andere markten, processies, zeewijdingen, wedstrijden, sportmanifestaties, acties georganiseerd door grote merken op de dijk, dagelijks groepsactiviteiten voor de kinderen, er is voor elk wat wils.

Je kan zonnen en je ontspannen tussen eigen volk, terwijl je in die arme landen geconfronteerd wordt met schrijnende armoede, waar je je in een ressort moet blijven en je constant moet afvragen of het wel hoort dat je als gewoon mens, in de snikhete zon, in de overdadige luxueuze hotels  ALL in, van een goedkope verblijfsformule kan genieten van het overdadig aanbod van spijs en drank terwijl enkele honderden meter verder, de mensen leven in ontbering door watergebrek, onderdrukte bevolkingsgroepen, fanatieke religies, werkloosheid, uitzichtloze toekomst voor hun gezin enz.…. Ik voel me dan toch schuldig en niet echt op mijn gemak.

Blijkbaar is de prijs van flats en huizen vertiendubbeld aan de Noordzee, dus wie er een huis of een flat bezit, heeft een kapitaaltje aan vastgoed. In principe zijn alle eigenaars in Knokke miljonairs of miljardairs en heel wat welgestelden van Maldegem en elders hebben een tweede verblijf in Knokke. Wie meer van rust houdt, trekt naar Westkapelle, Moerkerke en Middelburg, landelijke dorpen waar de eigenaars de waarde van hun bouwgrond of villa de hoogte zien ingaan. Wie een vooruitziende blik had is dus schatrijk en het is hen oprecht gegund.

Een halve eeuw later 1963 – 2013 heb ik opnieuw gelogeerd aan de kust en me alles herinnerd. Het voorjaar was slecht dit jaar dus heel veel mensen hebben een reisje in warme oorden geboekt. Ik wandelde van het Zoute naar Heist en de stranden op enkele merkwaardige metalen constructies en tenten in het zand na, waren leeg. In Duinbergen kon je amper een terrasje doen. Wenduine waar ik in 1966 een vakantiejob deed, lag er verlaten bij.

In de zomer 1966 werkte ik als  bakkersloof tijdens de zomervakantie bij een pasteibakker Deprez op de dijk van Wenduine. De dochters Martine en Colette hielpen mee in de tearoom, de zoon Christian was bakker. Hij is vroeg overleden aan een hartaderbreuk. Christine Matthys (16 juni 1953-19 november 1969) dochtertje van mijn tante, Martha Cochuyt stond er van ’s morgens tot ’s avonds aan de ijswagen, buiten in regen en in wind. Het humeur van onze bazin schommelde volgens de temperatuur aan de kust. Ze straalde en spoorde ons aan bij goed weer, bij slecht weer zakte haar gemoedgesteldheid onder nul en gaf zij kritiek op onze werkzaamheden. Ik had mijn vaste stek achter de toonbank. We stonden rond zes uur op om de broodjes te sorteren en de eerste klanten te bedienen en gingen pas slapen op een zolderkamertje als de laatste klant in de tearoom vertrok.

Elke dag kregen we als ontbijt, vieruurtje en avondmaal verwarmde croissants en boterkoeken van de vorige dag, maar ’s middags werd er een warme maaltijd voorgezet. Af en toe mochten we eens een uurtje wandelen op de dijk. Ik verdiende drie duizend frank per maand. Moeder liet me een blauwe mantel maken om te pronken in de kerk of bij een of andere gelegenheid. In september 1966 bracht de echtgenoot van de naaister, die mooie jas en presenteerde de rekening, zes duizend frank. Moeder betaalde zonder verpinken. Ik had twee maanden lang rechtgestaan aan de toonbank van de bakker tijdens een hete zomer voor een mantel. Vader was boos. Hij vond de jas niet mooi, precies een schort. Het was een exclusieve mantel. Ik heb hem bijna nooit gedragen. Erg voor mijn ouders. Ik had een steentje moeten bijdragen en alles wat ik verdiend had ging naar die mantel. Ik snap nu nog niet waarom moeder niet vooraf vroeg hoeveel die ging kosten aan die naaister. Ik heb mij er altijd schuldig om gevoeld, ik heb die mantel nog.

Ik heb intussen gemerkt dat dit hondenleven voor velen nog niet veel veranderd is na W.O. II. De horeca kampt met problemen, het personeel wordt te weinig betaald en moet had werken als er klanten zijn. De tijden zijn er niet veel verbeterd voor velen, jammer. In Bredene waren een paar goede restaurants met ruime toiletten, water, zeep en hygiënische handdoekjes en in Blankenberge was half België met vakantie. Naarmate het weer zonniger werd, waren er meer toeristen maar de massa vakantiegangers zoals vroeger was verdwenen. We trokken af en toe naar De Haan met de kleindochters. De prachtige villa’s op de dijk en in het centrum, de kleedhokjes en douches op het strand deden je denken aan de vakanties van de burgerij bijna honderd jaar geleden. De kloof tussen arm en rijk blijft en wordt steeds groter.

Ik voelde wel mededogen met de zelfstandigen die er hun jaarloon moesten verdienen tijdens het seizoen zonder voldoende klanten tijdens het hoogseizoen. Intussen heeft het zomerweer daar verandering in gebracht en werd het drukker. Ik heb genoten van de rust op het strand, de kleindochtertjes kon ik heel goed in de gaten houden want er was geen overrompelend aantal zonnebaders. Tussen de verbrijzelde schelpenlagen en zand heen vonden we gelukkig nog wat zaagschelpen om papieren bloemen te kopen en te verkopen.

Als je langs de zeedijk Knokke-Zoute loopt waan je je echt in een andere wereld. De flats en de huizen hebben mooie terrassen en zijn meestal heel goed onderhouden. De mensen die er lopen zijn knapper om zien en beter gekleed, hoe miniem ook. Al die prachtige kunstgalerijen en de chique winkels waar een colbertjasje 1000 euro kost, en een paar schoenen 2000 euro kosten. Het moet zalig zijn als je je zo’n dingen kan veroorloven. Het verschil tussen arm en rijk is hetzelfde gebleven als vroeger hoewel de armen nu ook de kans krijgen min of meer een hogere levensstandaard te bereiken. Maar een bepaalde bevolkingsgroep beschikt toch over uitzonderlijke talenten om heel rijk te worden en heel veel te verdienen en anderen beheren het familiefortuin met succes en breiden het uit en de volgende generatie neemt nauwgezet en gewetensvol de taak over.

Ik las in de krant dat zelfstandigen vroedvrouwen 8 euro per uur verdienen, sommige zelfstandigen verdienen 895 euro per maand, dus waar zijn we nu mee bezig? Hoe kan je nu met een uurloon van 8 euro je kost verdienen? Tien jaar geleden kon je een winkelkarretje in de Aldi boordevol vullen met 50 euro, nu kost een bodempje voedingswaren voor amper één dag  al 50 euro. Het is niet moeilijk je voor te stellen hoe de gewone mens moet rondkomen. Bovendien heerst een grote werkloosheid alom, niet alleen voor de laaggeschoolden wier werk vaak wordt ingepalmd door goedkopere werkkrachten uit het buitenland maar ook voor hen die vele diploma’s haalden is er onvoldoende werkgelegenheid. Zij die uit de boot vallen, missen ergens een gave om aan werk te geraken, of ontberen een elleboog die hen aan werk helpt. De ouders kunnen al het mogelijke doen om de kinderen te laten studeren en er alles voor hebben dat zij het beter hebben dan de ouders maar het is niet zo eenvoudig. De groep welgestelden stijgt en concentreert zich en de groep die op de armoedegrens overleven wordt nog groter. Blijkbaar trekken de mensen zich er niet veel van aan en hechten zij aan ’t leven zoals het is en zoals het moet.

Blankenberge bijvoorbeeld wordt overweldigd door mensen die genieten van de zon, de zeelucht en de vakantiesfeer op een bescheiden manier, met frigobox, stapel drankjes en broodjes uit de Aldi op het strand en in Knokke Zoute zie je het zelfde fenomeen, maar geen frigoboxen maar chique picknickmanden en merkkledij. Het voornaamste is dat de mensen leven, elke dag nemen zoals die komt en God doet de rest.

De kust  – Maldegem, nog altijd een uitstekende combinatie. Het was aangenaam en gezellig logeren aan de kust zomer 2013.

15-08-2013 om 00:00 geschreven door Marianne Posman 1

15-08-2013 om 00:00 geschreven door Marianne Posman 1

Noël De Meulenaere, Emiel De Naeghel, Lambert Geerkens, Luc Hansens, Jozef Heldens, Wilfried Patroons, Jean Timmerman, Jan Umans, Luc van Boven, Louis Van de Straete, Freddy Van Gaever, Jan Van Riel, Jean Walraevens, Raynaldo Wybailli en echtgenoten, verzamelden in de lounge van het Marriott hotel op de Korenlei in Gent.

Het was een gezellig weerzien tijdens een hapje en een drankje. De mannen komen nu al zoveel jaar regelmatig samen dat zij niet moeten zoeken naar woorden na de eerste handdruk. De dames herkennen elkaar en wisselen nieuws uit over de kleinkinderen. Vroegen paattten zij over de kinderen, maar de mensen  groeien en bloeien en worden intussen ouder, wijzer en rijker aan  jonge familieleden.

Het was koud voor de meimaand maar een dikke jas en veel gebabbel verwarmden snel de harten.
We trokken naar de aanlegplaats voor een rondvaart in de binnenstad.
Gent is ontstaan aan de samenvloeiing van de Leie en de Schelde.
Deze rivieren  vormden de bruisende aders van de bloei van de stad.

Allen hebben genoten van het historische centrum en de unieke sfeer die de aanwezigheid van veel water teweegbrengt.

Rond 13 uur was het verzamelen geblazen voor de lunch in het "Korenhuis" bij het Marriott Hotel. Het was heel gezellig om herinneringen op te halen bij een glaasje en een lekkere maaltijd.

Na de koffie werd nog gezellig nagebabbeld en daarna trokken we de stad in voor een wandeling en terrasje.

Het was een geslaagde dag voor deze krasse 75ers, die elkaar na 53 jaar afstuderen nog veel te vertellen hebben en op de hoogte blijven via alle mediamiddelen.

15-08-2013 om 00:00 geschreven door Marianne Posman 1

Na 60 jaar platteland ben ik vijf jaar dorpsbewoner in de herfst van mijn leven en ik heb al veel tijd gehad om rond te kijken en na te denken, nu ik geen grachten, goten, regenputten en afvoerputjes meer moet schoonmaken, takken moet rapen, bomen en struiken moet bijknippen of -zagen, opritten moet ontsneeuwen of bevrijden van bladeren, enz. Ik mis het groen wel, de verschillende schakeringen groen van gras bomen en planten in de tuin na een regenbui.

Ik heb hier al veel gezien. De straten ogen gezellig en de handelszaken uitnodigend maar voor kinderen is hier niet echt veel meer plaats. Je ziet hier trouwens weinig kinderen in het centrum, ofwel zitten ze op het platteland of ergens opgesloten in een flat, maar hier lopen ze helemaal niet, hoewel alle scholen zich in het centrum bevinden. Sommige grote woningen hebben geen tuintje, soms geen koertje, geen speelruimte voor de kinderen.

Ik heb eigenlijk niets gemist. Ik merk ook dat het nu niet veel beter is dan in die goede oude tijd. Oorlog, kommer en kwel gelukkig elders, maar toch niet ver weg. Hoe egoïstisch dat ook mag klinken. De berichten over de armoede van een groot deel van de bevolking hier en overal ter wereld zijn alarmerend.

Armoede vroeger en nu. Ik geloof dat de armoede vroeger minder gezinnen trof. Vroeger konden heel gewone mensen een lapje grond kopen, een huis laten bouwen, ze hadden een tuin met moestuin, soms een stal voor wat kleinvee, dus echte honger hadden de mensen niet. Nu zitten velen gestapeld in een kleine flat.

Terwijl de basisbehoeften tot ver in de 20^ste eeuw zich beperkten tot voeding, kleding en woonruimte, zijn de basisbehoeften van een modern mens in de 21^ste eeuw digitale televisie, smart Phone, telefoon, internet, computer, IPod, tablet, plasmatelevisie, verre reizen, korte weekenduitstappen, pretparken  enz.  Deze behoeften horen bij het leven van een modern mens maar slokken een groot deel van het maandinkomen op. De energieprijzen en de kostprijs van zuiver water stijgen de pan uit. Bovendien wil de moderne mens comfort in de woning, vaatwasmachine, droogkast, diepvries, wasmachine en andere dure huishoudelijke apparaten dus de huurprijs van een goed uitgeruste flat of woning is noodzakelijkerwijs zeer hoog. De eigenaar moet immers alles voorzien, laten herstellen of vervangen, de woning onderhouden en belastingen betalen op eigendom en huurinkomsten. Sparen en kopen van een eigen woning is onbetaalbaar geworden voor de meeste gewone mensen.

Vroeger konden de mensen zelf voor een deel in hun voedingsbehoeften voorzien. Men leefde met weinig comfort, maar zuinig en probeerde van het week- of maandinkomen een deel opzij te leggen, te sparen om een eigendom te verwerven. Dat was toen nog mogelijk, nu is dat veel moeilijker geworden, waarschijnlijk onmogelijk.

Veel mensen beschikken ook niet meer over een moestuin, het kweken van kleinvee is moeilijker geworden in de bebouwde kom. Vroeger hadden de mensen kleinvee op hun erf, een aardappel- en tarweveld en een moestuin. Was het moeilijk om grote gezinnen met een wisselend laag maandloon van het allernoodzakelijkste comfort te voorzien, de huisvrouwen waren vindingrijk en creatief genoeg om dagelijks twee warme maaltijden en twee broodmaaltijden te serveren voor heel het gezin en ook toevallige bezoekers werden aan tafel uitgenodigd. De dorpsbewoners hadden een volkstuintje. Er was voldoende zomer- en winterkledij. Wij hadden niets tekort maar onze ouders moesten wel heel hard werken elke dag, vrije tijd was er niet echt, laat staan vrijetijdsbesteding. Alleen op zondag werd er niet echt gewerkt.

Ik denk dat de armen, nu veel armer zijn dan vroeger. Je leest dat sommigen amper drie euro per hoofd hebben per dag om te besteden aan voedsel, dat is de prijs van één krop sla en een half brood, één konijnenmaaltijd.

Jammer dat onze welvaartsmaatschappij sommige behoeften niet aan banden kon leggen, maatregelen voorzien en hulp incalculeren.

Zoals ik dat zie, is er geen oplossing meer. Je kunt onmogelijk al de behoeften van het eindeloos stijgend aantal arme mensen invullen.

Het is erger dan vroeger, veel erger. De toekomst van onze kleinkinderen is weinig rooskleurig.

14-08-2013 om 00:00 geschreven door Marianne Posman 1

Bedenkingen

De mensen worden gedwongen hun huizen te isoleren om te besparen en de winkels verwarmen het voetpad op kosten van de staat.

Onbegrijpelijk.

====================================================================

Op zondag zouden alle winkels open blijven?

Waar blijft de zondagsrust, de noodzakelijke levensbehoefte van elk gezin?

Lichaam en geest hebben één dag per week rust nodig.
Niet in de handelszaken dus, waar slavenarbeid verricht wordt door winkelbediendes die werken voor een armzalig loontje. Je moet hen eens goed in de gaten houden, wat die mensen moeten doen: poetsen, zemen, dozen voorraden aanvullen, kleren oprapen enz. … en vriendelijk en attent blijven.

Stel je voor dat er mensen zijn die kleren passen en alles wat hen niet bevalt, op de grond gooien. Kan je je toch niet voorstellen?

====================================================================

12-08-2013 om 00:00 geschreven door Marianne Posman 1