MARIANNE POSMAN brengt verslag uit over talent in Groot-Maldegem.

Talent in het centrum van Groot-Maldegem was alomtegenwoordig in de jaren 40/50/60.

Herinneringen van Nico Vercruysse (Centrum Deel II).

Het centrum van Maldegem was altijd al een aantrekkelijke plaats om te wonen, te werken, te winkelen, te wandelen of te fietsen.
De Maldegemnaars hadden voldoende organisatietalent om een zaak op te bouwen, uit te breiden en te handhaven.
Zij verdienden hun brood in hun eigen dorp en beschikten over talenten die zij ontwikkelden om een bescheiden of een belangrijke handelszaak op te starten, uit te breiden en door te geven aan het nageslacht.
Ontelbare handelszaken in behoorlijk smalle huizen met of zonder tuin, volgden elkaar op in het centrum en zorgden voor een gezellige drukte en een inkomen voor het gezin.

Herinneringen aan talrijke dorpsgenoten.

Nico Vercruysse geboren in 1937 was de zoon van Medard Vercruysse en Alice De Lille en woonde in een melk- en kaaswinkel tijdens zijn jeugdjaren naast Metalunion of Spar De Linde op de Marktplaats in Maldegem. Het spreekt vanzelf dat Nico van zodra hij de gepaste leeftijd had, ingeschakeld werd bij de distributie van melk en boter doorheen Maldegem. Hij reed rond met de triporteur of bakfiets, getrokken door twee trekhonden. In die tijd was dit de normaalste zaak van de wereld maar nu zou je beschuldigd worden van dierenmishandeling. Op de melkkan staat A.D.L. de initialen van zijn moeder, Alice De Lille. Het blonde jongentje op de triporteur van Nico, is Luc Van Hyfte verkleed als cowboy, hoed op het blonde hoofdje en revolvertje in de hand.

Nico kende iedereen in het dorp en omstreken. Nico Vercruysse reconstrueerde de linkerkant van de Marktstraat, hoek Maldo Reizen reisbureau tot aan het praatcafé De Troebadoer, in totaal elf woningen.

Als je op de Marktplaats staat en je kijkt richting Edestraat naar de huizenrijen rechts dan ontdek je snel dat de meeste huizen, op enkele flatgebouwen na, nog altijd dezelfde zijn. In principe zijn er 12 woningen als je Huize Soenen voor twee aanrekent nr. 8/9. Op de foto zie je Nico en op de achtergrond in de linkerhoek was de grote kachelwinkel van Adolf Verstrynge met zijn twee knappe dochters Arlette en Rita.
Later werd die hoek de bloeiende optiekzaak OPTICOBA, nog later de Natuurvriend, nu is er Maldo Reizen reisbureau. Opticoba kocht de mooie gevelwoning van Apotheker Depuydt, Marktstaat nr. 8, verhuisde en dreef er jarenlang een gekende handelszaak.
Opticoba werd COENS OPTIEK, die nu uitgebaat wordt in een prachtig gerenoveerd gebouw, voorheen Café / Cinema Cecilia in de Nieuwstraat, door NELE COENS, dochter van de zaakvoerders D. en G. Coens – Baert.
Talent werd doorgegeven aan de volgende generatie.

Naast Adolf Verstrynge was vroeger de winkel van schoenmaker Aloïs Lampo (°1878), getrouwd met Emérence Wittoeck, Markt 41. Die woning werd tijdelijk verhuurd aan de kleermaker Saelens uit Moerkerke tot ongeveer 1965, toen de zoon Marcel Lampo (°1910), hoofdonderwijzer in Donk de woning betrok met zijn gezin, gezellig overal vlakbij.

Veel Maldegemnaars geboren in de jaren 30/40/50 zijn gepensioneerd, overleden of verhuisd, maar de handelszaken bleven of werden vervangen.
DE GOUDEN LEEUW, nu Markt 16 is een verhaal op zich. Het restaurant – café werd toen nog uitgebaat door de broers Victor (vrijgezel) en het kinderloze echtpaar Maurice De Lille en Augusta Willemarck. De Gouden Leeuw, werd verhuurd in 1959 aan Roger Verplaetse en zijn echtgenote Adrienne Steyaert. Het echtpaar kocht de eigendom in 1973 en nu veertig jaar later baten dochter Christine Verplaetse en haar gezin de succesvolle zaak uit. De gebroeders Victor en Maurice De Lille gingen in 1959 in de Stationsstraat wonen waar nu de schoenmakerij Rico is rechtover bakker Chris. De Gouden Leeuw is een van de handelszaken in Maldegem die de tijd trotseert, mede door de ideale ligging vlak in het centrum en door het gedreven zakeninstinct waarover de zaakvoerders beschikken.

Het rustieke en gezellige interieur springt in het oog en verwijst naar een vroeger TALENT IN MALDEGEM, ARTHUR WILLEMS.
Het prachtige houtwerk, de lambrisering van De Gouden Leeuw was en is het kunstwerk van Arthur Willems (°1891) meubelontwerper en – maker. Ongetwijfeld werd Arthur Willems ook ingeschakeld om talrijke andere woningen en interieurs in Maldegem en omgeving te verfraaien.

Arthur Willems was afkomstig uit de Stationsstraat, waar nu advocatenkantoor Lermyte gehuisvest is.
Zijn zus, Maria Willems was de echtgenote van Camiel Van Canneyt (°1881) en de moeder van René Van Canneyt (°1912) Noordstraat 147, overgrootmoeder van huidig succesvol zaakvoerder Geoffroy Van Hulle. Het ontwerpersbloed blijft talent doorgeven naar de volgende generatie in HOME STORE VAN CANNEYT.
Beide (over) grootouders waren creatieve zakenmensen.

Arthur Willems, verkenner bij de infanterie tijdens W.O.I aan de IJzer, werd in 1915 zwaargewond afgevoerd naar het herstellingsoord HARTWELL HOUSE IN AYLESBURY, dichtbij Londen in Engeland. Hij had de mogelijkheid aan te sterken in de oude pastorij bij W. Britchfield, 18 West Street, Aylesbury. Hij was zijn voet verloren als jongeman van amper 24 jaar. De eigenaresse van het indrukwekkend zeventiende-eeuwse landhuis, Lady Lee sprak Arthur Willems aan om de imposante, massieve toegangsdeur van het landhuis af te werken. Ondanks zijn verwondingen en gehinderd door krukken werd het snijwerk van de grandioze poort afgerond tot een prachtig houtsculptuur in harmonie met de gebeitelde stenen deuromlijsting.

In 1919 kwam Arthur naar zijn vaderland en Maldegem terug, vergezeld van zijn knappe verpleegster met de klinkende naam ‘Fernande Durand’ uit Oostende. Ze trouwden en kregen drie kinderen: Edith, Henriëtte en René.
Edith werd de echtgenote van Marcel Baert (°1920) van Nonkels Natuurbrood, Henriëtte werd lerares in het K.A. en ging na haar huwelijk in Brugge wonen. Zoon René Willems, de meubelmaker en - ontwerper uit de Nieuwstraat had de talenten van zijn vader geërfd, ontplooid en heeft deze ook doorgegeven aan de volgende generatie.

In 1973 werd de toen tweeëntachtig jarige Arthur Willems uitgenodigd door de huidige eigenaar van het landhuis en kon de houtsnijder - beeldhouwer trots poseren voor zijn kunstwerk: het houtsnijwerk van de indrukwekkende dubbele inkomdeur.
Op de foto wijst hij glimlachend naar zijn initialen op de door hem artistiek bewerkte dubbele massieve deur, die nu anno 2013 nog te bewonderen valt: zie internet Hartwell House Aylesbury, Maldegems kunstambacht in Engeland. Let ook op de eretekens gespeld op de revers van deze moedige oorlogsveteraan van W.O.I.

Naast het authentieke café - restaurant De Gouden Leeuw woonde kleermaker Raymond De Clerck, nr. 18. Tot enkele jaren terug was hier nog Boetiek Chloé gevestigd. Nu is het een gerenoveerde woning.
De dochter van schrijnwerker Remi Beelaert (°1867) uit de Westeindestraat 160, Rosette Beelaert (°1930) woonde ernaast in nr. 20. Zij was getrouwd met Hubert Van der Meulen. Zij hadden er jarenlang de gekende banketbakkerij voor de fijnproevers, die nu wordt uitgebaat door Bakker Vanhamel. Hubert Van der Meulen kocht de woning aan de ongehuwde eigenares Jeannette Geirnaert uit  Noordstraat nr. 3 (Antiekzaak Smitz). Het is een beschermde woning. Het interieur is speciaal met veel houtwerk en een  'hoogkamer'. Het blijft voor altijd in ons dorpsbeeld. Heel lang geleden was het een herberg, (volgens mondelinge overlevering  De Drie Koningen).

In nummer 22 woonde Fotograaf Denis De Coninck naast de bakkerij, tot René Vlaeminck (°1909) en Florence Tourny en Zoon, het pand kochten en renoveerden tot een stijlvolle kledingzaak, nu café - eethuis Pub22 van Lieven De Lille. Denis De Coninck was getrouwd met Irena De Lille (1920) en is verhuisd naar een zaak in de Nieuwstraat, Fotograaf D. en Albert De Coninck (ook kunstschilder). De handelszaak wordt nog uitgebaat door de nakomelingen van Denis.
Daarna volgde de herberg De Grote Slok van de metser - aannemer Achilles Bonte (°1887), echtgenoot Helena Van Landschoot. Achilles had vier jaar loopgraven achter de rug en was de grote vriend van Arthur Willems (1891) oorlogsveteraan W.O.I. De Grote Slok is nu  Argentabank, nr. 24. Tussen de daaropvolgende woning van Louis Soenen (°1876) en de volgende drie huizen was een gangetje voor de kerkgangers die van de Westeinde kwamen (zie oude prentkaart).

Eind W.O.II werd de woning van Brouwer Louis Soenen tijdens beschietingen vernietigd door brand en na Wereldoorlog II bleef het terrein lang een braakliggend stuk grond. De brouwerij zelf werd bewoond door een vrijgezel, Mielke De Groote.
Eind jaren 60 werd het terrein bebouwd met een imposant woonhuis annex handelszaak (nr. 26/28) door de familie Soenen. Het echtpaar Eduard Coens (°1917) en Maria Neyt hadden er jarenlang een aantrekkelijke juwelierszaak, tot dochter Marie-Paule Coens de zaak overnam. Later woonden diverse handelaars in het pand rechts van de Argentabank, nu wordt er geen handel meer gevoerd. Er is nog een woonhuis met garage. Marie-Louise Soenen (°1911) woonde er jarenlang op de eerste verdieping.

Bijna al die zaken of woningen vanaf Maldo Reizen reisbureau tot Praatcafé De Troebadoer hebben weinig of geen tuin. Alleen het terrein Soenen in het midden van die huizenrij liep van de Markstraat naar de Edestraat.

Daarna volgen de drie laatste huizen van de rij, nr. 30, 32, 34. De twee huizen na Huize Soenen, waren ooit eigendom van Eveline Cools en werden verhuurd en zijn tot op heden min of meer intact gebleven. Vanaf 1974 huurden Marcel Coens en Mia Van de Poele  de benedenverdieping voor hun chique handelszaak ‘Juwelen en uurwerken’ aan de erfgename van Eveline Cools, namelijk Adrienne Cools, onderwijzeres uit Sint-Laureins, die de bovenverdieping betrok.
Voordien was dit handelshuis de bakkerij van Eduard (°1885) en Emma Cromheecke – Geyssen en later een ‘Boetiek Baby- en Kinderartikelen’, uitgebaat door Francine De Bruyckere, echtgenote kantonnier Karel Goethals (°1934).
De ouders van Francine De Bruyckere (°1938) woonden even verderop en baatten een kruidenierszaak uit in de nu gesloten Bloemenzaak Het Groene Huis.

De woning naast de Juwelierszaak M. Coens, nr. 32, was vanaf 1967 tot enkele jaren geleden, eigendom van Georges Verschorre (°1922), hulpverlener-ambulancier, brandweerman en kapper. Hij was getrouwd met Margaretha Lippens, een dame die naast haar druk huishouden, nog tijd had om in de herberg te helpen en te zorgen voor de medemens. Georges erfde het huis van Eveline De Vos - Cools. Dit huis is nu handelszaak Delicatessen Anthony.

Georges Verschorre en zijn gezin woonden aanvankelijk bij zijn ouders, August Verschorre en Evelina De Lille die er een druk café uitbaatten. August (°1886) was voerman, gareelmaker en herbergier in café ‘Den Ossenkop’. August Verschorre stierf op 55 jarige leeftijd aan suikerziekte en zijn echtgenote Eveline zette de zaak alleen verder.
In 1958 werd de kapperszaak links in het Deken de Fonteynestraatje er gebouwd voor Georges die er zijn beroep kapper - barbier uitoefende. Linda en Christa, de dochters van Georges hebben altijd in ‘Den Ossenkop” gewoond, vooraan was de gelagzaal van de herberg, het raam beneden op weg naar de kerk was de woonkamer met keukentje en daarnaast de kapperszaak van Georges.
Van 1970 tot 1977 werd het café uitgebaat door Jozef Borgonjon en Jeanne Smitz (1931°) en hun dochter Vivianne.
Nu volgen op Huize Soenen de Handelszaken: Juwelen Tempo d’Oro, Delicatessen Anthony en Praatcafé De Troebadoer.

Talent in Groot-Maldegem hoefde of hoef je niet ver te zoeken, het is wijd en zijd verspreid.
In veel woningen dreef of drijft  men handel, wat welvaart en gezelligheid met zich meebracht en - brengt.

Alle artikels in verband met het centrum van Maldegem zijn gebaseerd op de mondelinge overleveringen van de dorpsbewoners.

Met dank voor de foto’s en informatie, Archief Maldegem, de Heren Nico Vercruysse, Marcel en Daniël Coens, Mevr. Ingrid Van der Meulen, Ginette De Baets - Janssens, Christine Verplaetse, Geertrui Baert, Francine De Bruyckere en Linda Verschorre. Verslag van de mondelinge overleveringen van centrumbewoners van Maldegem. (Centrum deel II wordt vervolgd).

Met dank aan ons regionaal blad “Vrij Maldegem” voor het publiceren van de reportages (Drukkerij-Uitgeverij Van Hoestenberghe N.V. Boudewijn Lippensstraat 11, Maldegem).

29-12-2013 om 00:00 geschreven door Marianne Posman 1

MARIANNE POSMAN brengt verslag uit over talent in Groot-Maldegem.

Ondernemingstalent in Maldegem?

De handelszaak Parfumerie PENELOPE hield stand, groeide en bloeide en verhuisde van de handelskilometer van de Noordstraat naar de Markstraat, Maldegem.
Centrum Deel III.

Het is de droom van elk handelaar om in een druk centrum te wonen, waar veel mensen langskomen. Het is gewoon interessant voor elke mens om dicht bij de kerk, de banken, de bibliotheek, de cultuurcentra, de scholen, de sociale dienstencentra, de gezellige ontmoetingsplaatsen en de handelszaken te leven. Het spaart veel tijd en dure vervoermiddelen uit. De kinderen kunnen te voet of per fiets les volgen in het centrum of met het openbaar vervoer in een andere stad. Centraal wonen is ook milieuvriendelijker. Vrijetijdsbestedingen, kunstopleidingen in de Kuma, muziekschool, sportcomplex, zwembad, park, jeugdbewegingen, vakantiewerkingen voor de jeugd en talrijke activiteiten voor de volwassen bevolking kunnen doorgaan vlakbij huis en er is meer sociale controle. Het bevordert bovendien de humane ontwikkeling van het kind en er is minder vereenzaming van de alleenstaande of de oudere bevolking. Het verenigingsleven en de dorpsactiviteiten spelen zich af in het centrum en brengen kleur in het leven van elk mens. De vlucht naar de rust van het platteland is de laatste decennia sterk afgenomen en het centrum biedt nu ook meer woon- en werkgelegenheid dan vroeger.

ADVERTENTIE IN DE “GAZET VAN MALDEGEM”, 31 DECEMBER 1933, nr. 52,

UITGEVERIJ P. STANDAERT-VAN STEENE.

Tachtig jaar geleden werd in de regionale krant, in de “Gazet van Maldegem” al bovenstaande reclame gemaakt voor de talentrijke jongedames Esther en Martha Verstuyf, de tantes van CARLOS DE BRÉE, jarenlang ZAAKVOERDER PARFUMERIE PENELOPE aanvankelijk in de Noordstraat en later in de Markstraat.

De zusjes Verstuyf leerden het kappersvak aan hun zus Rosa die haar talenten dan weer doorgaf aan haar zoon, Carlos De Brée.  Hij woonde met zijn moeder en zijn zus Elise De Brée in de Noordstraat nr. 2 waar Rosa Verstuyf een Kapsalon annex verkooppunt startte, in het eerste huis voorbij De Velodroom of nu De Filosoof. (foto 1, 2). Als jongeman had Carlos al vroeg de kans om zijn zakentalenten te ontwikkelen en verkocht hij schoonheidsproducten aan de klanten van zijn moeder. Soms moest hij wel eens pruiken passen als zijn moeder een pruik moest maken voor de klanten. Rosa’s kapsalon verhuisde later naar de Westeindestraat 11 bis. Zij was lid van de plaatselijke turn-, toneel-, reis- sport- en zwemclub en stelde haar maquillagetalent ten dienste van de artiesten van de Maldegemse toneelgezelschappen o.a. van TOGEMAL (1972). Op die manier bouwde zij een grote vriendenkring op en had zij een uitgebreid cliënteel.

Rosa Verstuyf was een dochter van Alfons Verstuyf (1880) uit het Molentje nr. 158, rechtover schoenmaker René Posman. Alfons, was de zoon van Petrus Verstuyf en Barbara Van Hauwe. Hij trouwde op 26 april 1906 met Alice De Backere (1882) dochter van de Donkse timmerman, Victor De Backere en van Barbara Versluys.

Alice en Alfons hadden negen kinderen: Germain, Rosa, Irma, Martha, Omer, Gilbert, Jordaan (Georges), Esther en Roger. Vanaf 1918 woonde Alfons met zijn gezin in de huidige handelszaak van Henri en Marnix Derycke, verwarming-sanitair-elektro handel, Noordstraat nr. 158. (foto 4) De firma A. & N. Verstuyf was heel ondernemend. Ze werkten met twee broers. Alfons had een koeriersbedrijf - postdienst van Maldegem naar Gent en Pol (Napoleon 1882) Noordstraat 172, reed jarenlang van Maldegem naar Brugge, met paard en kar op meestal bar slechte, schaarsverlichte wegen met één rijstrook. Het vervoer op zich was een gevaarlijke onderneming. Later schakelden ze over naar de vrachtwagen. Ze hadden de eerste vrachtwagen in ‘t Molentje. In 1910 had Alfons een eerste zwaar ongeval, kwam onder de wagen terecht en moest maandenlang herstellen terwijl zijn echtgenote voor de zaak, de herberg, de kinderen en het huishouden zorgde. Bij de herberg hoorde een bolbaan en de gaaiboldersmaatschappij ‘De Getrouwe Vrienden’ vergaderde er geregeld, later kwamen ze samen bij Omer Clyncke in de Noordstraat. Tijdens de oorlog reden beide broers met een vrachtwagen rond met kolen als brandstof. Alfons was voerman van 1893 tot 1958, 65 jaar lang. Het ontbrak de familie Verstuyf niet aan ondernemingszin. Alle kinderen erfden zakeninstinct. Germanus getrouwd met Clara Steenkiste was voerman in de Noordstraat 122.
Gilbert Verstuyf getrouwd met Clara De Jaeger was voerman en werd uitbater van ’t WIT PAARD, een gekend café met groot terras in de zomer in de Markstraat, 38. Martha Verstuyf, getrouwd met Octaaf De Bruycker, een garagist in Maele, was kapster. Irma Verstuyf, getrouwd met bakker Marcel Cackaert leidde jarenlang de succesvolle banketbakkerij in de Noordstraat 61. Zoon Georges Cackaert nam de bakkerszaak over. Omer Verstuyf getrouwd met Elza Vercruysse was voerman op de Aalterbaan, 160. Jordaan, getrouwd met Angèle Cocquyt, werd voerman in de Noordstraat 151. Roger getrouwd met Antoinette Lasoen was autogeleider en woonde langs de Brugsesteenweg 166.

Alfons Verstuyf en echtgenote poseren voor de Molen in ‘t Molentje en de kinderen De Brée, Elise en Carlos staan voor de handelswoning van Alfons Verstuyf in ‘t Molentje, de gevel is nu nog dezelfde (foto 4 en 5).

Alfons en Alice Verstuyf – De Backere vierden hun diamanten bruiloft in 1964. Op 26 april 1964 was heel ’t Molentje op de been om hen met de nodige luister in de bloemetjes te zetten, onder de bezielende begeleiding van Denis Posman, leeftijdgenoot van Carlos De Brée (1931). Alfons Verstuyf en Alice De Backere, hun negen kinderen, hun 25 kleinkinderen en tientallen achterkleinkinderen hebben gezorgd voor de verspreiding van voldoende zakentalent om de economie in Maldegem, in de Noordstraat, in de wijk ‘t Molentje levendig te houden.

De andere grootvader van Carlos, Honoré De Brée (30 10 1872 - 18 03 1944) getrouwd met Emma Van den Abeele (1872 01 12 1917) was verzekeringsagent in de Noordstraat nr. 115. Ze hadden 10 kinderen: Gilberte (vroeg overleden), Clara (29 april 1897), Omer (21 09 1898), Georges (30 11 1899), Maurits (25 05 1901), André (22 02 1903), handelsreiziger Robert (1906), Prosper ( 18 01 1908), Blanche (1911) en dekzeilhandelaar Willy (1912).

Emma Van den Abeele (1872 – 1917) was een nakomelinge van Petrus – Franciscus Van den Abeele geboren in Oedelem in 1771 en dat werd 200 jaar later, op 4 juli 1971 uitbundig gevierd door alle nakomelingen Van den Abeele, waarvan het merendeel nog in Maldegem woont en de economie in ons dorp draaiende hield en houdt.
Bovendien merk je hoe nauw de dorpelingen met elkaar verwant zijn. In de stamboom zie je namen opduiken zoals Julienne Van den Abeele, ooit kledingzaak naast Drankhandel De Candt in de Markt- en later in de Stationsstraat, César en Frans Van den Abeele veekooplui in ’t Molentje, Richard Cromheecke, onze 100 jarige in 2013,  gehuwd met Martha Van den Abeele, mijn nonkel Ferdinand Posman staat zelfs in de stamboom, getrouwd met een andere Emma Van den Abeele, de kunstenaars in de familie, August en Bert Van den Abeele, beeldhouwers en hun artistieke zussen enz. Dat wat betreft de familiebanden en artistiek- en zakentalent in het centrum door de eeuwen heen.

De kinderen van Honoré De Brée en Emma Van den Abeele waren ook gezegend met ondernemingstalent. De familie De Brée in de Noordstraat waren handelaars in dekzeilen en zonnestores  rechtover ’t Jagershof en de parking Huyze De Baere. Omer De Brée, handelaar in dekzeilen in de Noordstraat 115 en Prosper De Brée getrouwd met Alice Meisschaert, nr. 109 waren partners, leverden en plaatsten zonnestores in heel Vlaanderen, vooral in de villa’s en flatgebouwen aan de kust tot eind jaren 60. De oudste dochter van het gezin, Clara De Brée, zorgde voor het grote huishouden na het vroege overlijden van  moeder Emma Van den Abeele in 1917. Zij was toen 20 en Willy de jongste pas 5 jaar.
Clara De Brée stond aan het hoofd van een bloeiende wasserij, in het huis verworven van haar ouders Honoré De Brée en Emma Van den Abeele (foto 5). Zij verhuurde ook kamers o.a. aan douaniers die hier tijdelijk tewerkgesteld waren. Tijdens de oorlog kende de zaak een ongekende bloei dank zij de Canadezen die er hun uniformen en kledij lieten wassen en drogen. Stapels mooi gesteven en gestreken linnen, pakken en mantels werden aan de klanten overhandigd.

Op 11 oktober 1940 heeft landbouwer en veekweker Marcel De Baets (19 04 1910) afkomstig van de Broekhuizestraat 1, getrouwd met Germaine De Vlieger (18 01 1910), de eigendom naast Clara De Brée gekocht aan August Blomme (°1892). Zij startten een kruideniers- en groentewinkel in de Noordstraat 117.

Vijftien jaar later, op 15 november 1955, kocht Marcel De Baets de woning van Clara De Brée, samen met het achterliggende gebouw, dat er nu nog staat en waar de eigenares een wasserij had. Marcel De Baets renoveerde het huis tot één woning met drie appartementen om te verhuren. In mei 1994 werden de intussen gewijzigde huisnummers, vroeger 115 en 117, later 111 en 113 gesloopt voor het mooie appartementsblok van L. en C. Posman - De Baets en L. en I. Posman - Corvelyn.

Tot zover een stukje voorgeschiedenis van de zaakvoerders van de handelszaak Parfumerie Penelope, die startte in de Noordstraat 2, verhuisde naar een betere locatie in dezelfde handelskilometer om uiteindelijk centraal verder uitgebaat te worden door het nageslacht De Brée. CARLOS DE BRÉE kan terugkijken en mijmeren over bijna een eeuw zakentalent en nog steeds genieten van zijn levenswerk en de talenten van zijn dochters Linda en Marianne De Brée in het centrum van Maldegem. Voor workshops schoonheidszorg, voor heerlijk parfum, doeltreffende verzorgingsproducten voor de huid, schitterende juweeltjes en accessoires: www.parfumeriepenelope.be. (Centrum deel III, wordt vervolgd).

Met dank voor de foto’s en de informatie aan het Archief Maldegem, de Heren Nico Vercruysse, Carlos De Brée, Valeer en Louis Posman, Stamboom Roger Van den Abeele.

Artikeltjes opgesteld aan de hand van de mondelinge overlevering van talrijke dorpsbewoners.

Correctie Vrij Maldegem nr. 48: Centrum deel II: De herberg, De Grote Slok werd uitgebaat door aannemer-metser Achilles Bonte (1887), echtgenoot van Helena Van Landschoot en oorlogsveteraan W.O.I, grote vriend van Arthur Willems.

Met dank aan ons regionaal blad “Vrij Maldegem” voor het publiceren van de reportages (Drukkerij-Uitgeverij Van Hoestenberghe N.V. Boudewijn Lippensstraat 11, Maldegem).

Bijlagen:
Carlos en gezin.jpg (106.8 KB)   

Bijlagen:
Koffie Congo 1.jpg (1.2 MB)   
Oxfam Kaart keerzijde.jpg (1.4 MB)   
Oxfam kaart.jpg (2 MB)   

Ondernemingstalent in Maldegem? De handelszaak PARFUMERIE PENELOPE hield stand, groeide en bloeide in de handelskilometer van de Noordstraat en vestigde zich uiteindelijk in de Markstraat, Maldegem. Centrum deel IV.

In 1955 trouwde Carlos De Brée met Bea Decostere, de dochter van de juwelier en horlogemaker Decostere uit de Noordstraat. Hij startte zijn eigen kapsalon in Noordstraat nr. 57, rechtover “In de Nerts” van de zaakvoerders Carlos (1931) en Bertha (1929) Bekaert - Goossens, Noordstraat 54. In de etalage van het kapsalon hangt reclame van  “Hélène Curtis” (foto 1 en 2). Het kapsalon had twee vitrines met een inkomdeur en lag naast de Horlogerie van goudsmid Germain Decostere – Demey, nr. 55, tussen het Jeugdhuis en de meubelmaker Aloïs Bomberna (1908), echtgenoot van Alice Ronse.

Het jeugdhuis, Huize Van Mullem en de huizen ernaast zijn intussen afgebroken en vervangen door appartementsgebouwen met enkele handelszaken op de benedenverdieping. De publieke parking werd later privéparking Van Mullem, wat minder mogelijkheden schiep voor parkeergelegenheid van de eventuele klanten.

In augustus 1960 besloten Carlos De Brée en zijn echtgenote de woning Noordstraat 72 te kopen en te renoveren. Het grote herenhuis met inrijpoort van de familie Vander Donckt, naast de woning van Simonne en Suzanne Borgonjon, werd omgebouwd tot handelszaak en gezellige leefruimte met een grote  tuin voor de kinderen Linda, Marianne en Marc De Brée.

In 1961, meer dan een halve eeuw geleden konden de zaakvoerders Carlos en Bea De Brée – Decostere hun exclusieve beauty shop met de opvallende lichtreclame PARFUMERIE PENELOPE, openen. De aantrekkelijke zaak was een meerwaarde voor de drukke handelskilometer in de Noordstraat en trok klanten uit alle windstreken. Later werd de garage verbouwd voor een Boetiek van Baby- en Kinderkledij. Deze mooie woning lag gezellig en aantrekkelijk tussen tientallen andere handelszaken. Ontelbare winkels en winkeltjes langs beide kanten van de Noordstraat volgden elkaar op. Van de Café De Velodroom tot Slager Omer Van Kerckhove, van Bakkerij Bonaventura De Lille tot de herberg en drankzaak Omer Clyncke was er leven in de brouwerij in de Noordstraat. Zie boek ‘Nostalgie naar het levendige dorp’.

De foto’s 3 en 4 geven een beeld van de handelszaak PENELOPE bij dag en nacht in de Noordstraat 72 vanaf 1961. Deze vroegere handelszaak Penelope annex woning, naast Huyze De Baere, is nu bewoond door Arne Verstrynge Kinesitherapeut en Osteopaat getrouwd met Marianne De Brée, dochter van Carlos.

In 1982, meer dan dertig jaar geleden verhuisde de handelszaak Parfumerie Penelope naar de Markstraat. Het was op het enthousiaste aandringen van de vooruitziende zaakvoerders van HOME COMFORT, Teles en Cécile Claeys – De Baets om Parfumerie PENELOPE meer centraal onder te brengen. Heel geestdriftig verhuisden en renoveerden Carlos en zijn echtgenote het pand naast de Apotheek Mattens in de Markstraat.

Parfumerie PENELOPE bleef een vaste waarde waar de klanten met deskundige hulp en advies alle soorten parfum, toiletbenodigdheden, schoonheidsproducten, juweeltjes en accessoires konden kiezen.

Een unicum in Maldegem. De droom van de zaakvoerder was verwezenlijkt, Penelope lag pal in het centrum en werd opgemerkt door de groeiende passage.

De foto’s 5 en 6 geven een beeld van de ligging van Parfumerie Penelope die ze huurden in de Markstraat naast Apotheek Mattens, nu is die zaak de Nachtwinkel, vroeger het hoogste huis in Maldegem, woning van boomkweker Paul De Coninck (1912) en echtgenote Clara van Hoorebeke (1911).

Vanaf 1982 stonden de woningen ernaast van de Kinderen Reyniers (René 1898, Pieter 1900, Rosa Parrin - Reyniers) er jarenlang verlaten bij (foto 7). Het pand werd verkocht en verbouwd tot appartementsgebouw met onderaan twee grote winkelruimten.

De ondernemende zaakvoerders van Penelope kochten een brede en diepe winkelruimte beneden, die tot op heden wordt uitgebaat door de dochters LINDA EN MARIANNE DE BRÉE in het centrum van Maldegem. Op de foto heb je een duidelijk beeld van hun vroegere Parfumerie Penelope tussen Apotheek Mattens en Home Comfort (nu Pittahuis) en zie je nog de woningen van de Kinderen Reyniers, Stoffenwinkel Dumon, vroeger café van Henri De Backer en Elodie Dhondt ooit Laurent Lasoen, kledingzaak Omer en Julienne De Zutter - Van den Abeele en de Kantoren Van Meenen.

Intussen zijn die woningen vervangen door twee stijlvolle appartementsgebouwen, met onderaan de Kantoren Van Meenen, Boekhandel De Standaard, Parfumerie Penelope en El Solar Zonnebanken.

In 2001 betrokken de zaakvoerders C. en B. De Brée - Decostere en hun dochters Linda en Marianne De Brée hun heldere, aantrekkelijke en grote handelszaak Parfumerie Penelope Markstraat 45b, die een vaste waarde blijft in het centrum van ons dorp, waar exclusieve en verfijnde parfumcollecties te koop worden aangeboden van de meest tot de verbeelding sprekende merken, met als kers op de taart: het brede gamma verzorgingsproducten van Biotherm, Lancôme en Clinique. 

Het is een talent om de eigenschappen en de nieuwe technologieën van alle schoonheids- en verzorgingsproducten te kennen, op de voet te volgen, aan te passen, te beheersen en die kennis door te geven aan de klanten. Huidverzorging in diverse stappen voor verschillende huidtypes leiden tot een perfecte teint. Het is duizenden jaren een kunstvorm geweest om vrouwen te maquilleren en te parfumeren, mooier en aantrekkelijker te laten lijken en om veroudering van de huid, rimpels, donkere vlekken tegen te gaan. Met een deskundige begeleiding worden gezichts- en lichaamsverzorging een dagelijkse routine. Een mens wordt zelf zekerder naarmate hij beter verzorgd is, prettig oogt en aangenaam ruikt voor de omgeving. Parfumerie Penelope biedt een immens gamma aan exclusieve parfums, eau de toilette en schoonheidsproducten. Wil je een exclusief cadeautje aanbieden? Prachtige geschenkverpakkingen, leuke, rijkgekleurde en sobere toilettassen en -tasjes zijn een cadeau waar iedereen, klein en groot blij mee is. De toffe accessoires, de armbanden van Hanna Wallmark en veel leuke andere juweeltjes vervolmaken het geheel.

Zie www.parfumeriepenelope.be en ook www.bloggen.be/marianne_posman_in_maldegem

Artikeltjes opgesteld aan de hand van de mondelinge overlevering van talrijke dorpsbewoners.

Met dank voor de foto’s en de informatie aan de Heer Carlos De Brée. (Markstraat deel IV, wordt vervolgd). Met dank aan ons regionaal blad “Vrij Maldegem” voor het publiceren van de reportages (Drukkerij-Uitgeverij Van Hoestenberghe N.V. Boudewijn Lippensstraat 11, Maldegem).

Bijlagen:
A. Verstuyf voor de Molen.jpg (348.4 KB)   

ONDERNEMINGSTALENT IN HET CENTRUM VAN MALDEGEM JAREN 40, 50, 60 EN VERDER. (CENTRUM DEEL V).

We starten op de hoek van de Marktstraat aan de kantoren van Fortis BNP Paribas, richting Dienstenkantoren Van Meenen en Crelon. Fortis BNP Paribas was vroeger de Grand Café, uitgebaat door Frans d’Aubioul.

Naast de Grand Café woonde de vader van Frans, de slager, Alfons D’Aubioul. Die kleine handelszaak had diverse uitbaters. Madeleine Clyncke echtgenote van Marcel Cauwels en zus van Myrèse Clyncke, had er ooit een zuivelwinkel voor ze uitweek naar Belgisch-Congo. Daarna werd het een kaas- en boterwinkel van Lily Spiegelaere (1913) weduwe van slager - slachter Omer Van den Abeele (01 10 1907). Het werd ook een eethuisje met dagschotel toen iets nieuws in Maldegem, ten tijde van Diederik De Jaeger, ooit restaurant uitbater van de Grand Café.

Dan volgde ’t Wit Paard uitgebaat door diverse kasteleins, Nelis De Lille, Gilbert Verstuyf, Louis De Clerck enz. Maurice De Brée baatte het café De Botermarkt uit, later noemde dit café de Noodstop. Maurice was de broer van Robert De Brée, vader van Carlos De Brée zaakvoerder van Parfumerie Penelope. Na die herbergen had je De Generale Bankmaatschappij, later de A.S.L.K. Nu heb je daar het jongerencafé Café LuXXX,  kantoren Vandenbon en Randstad. Er was een hele tijd lang ook een computerwinkel. Alle handelszaken werden gerenoveerd. In Markt nr. 32 toen, was de residentie van burgemeester Hector Cuelenaere (1881) en Maria Potvliege en hun gezin voor ze verhuisden naar de hoek Edestraat – Noordstraat. Het stijlvolle, indrukwekkende burgerhuis van de familie Jean Tytgadt werd er later opgetrokken maar staat er jammer genoeg al jaren verlaten en vervallen bij. (Volgens sommige bronnen woonde Dokter Coelis daar ook).

Op foto 1 zie je een schattig blond bruidje met een klein matroosje aan de arm. Die kindjes liepen in de bekende “matrozenbruiloft” stoet georganiseerd tijdens Maldegem kermis kort na W.O. II. Die stoet moet wel een evenement geweest zijn want diverse dorpsbewoners hebben een of andere foto bewaard van die gebeurtenis. Het schattig meisje is de toen vijfjarige Jeannine Dheuninck en het jongentje Jacky Bultynck. Jacky was het zoontje van kleermaker Alfons Bultynck en Maria Dhondt. Al de papieren kleertjes van de matrozenstoet werden gemaakt door Jackies tante, Elodia Dhondt, herbergierster in de Markstraat. Op de achtergrond zie je duidelijk de grote metalen luifel boven ’t Wit Paard of De Botermarkt en één geparkeerde wagen, zeer waarschijnlijk eigendom van Frans D’Aubioul. Ik geloof dat hij ook taxichauffeur was. Sommige dorpsbewoners combineerden talrijke beroepsactiviteiten. Al de woningen in het middelste deel van de Markstraat, liepen door tot aan het Boudewijn Lippensstraatje. Sommige delen lopen zelfs nu nog tot op die straat, andere nemen een deel van het voetpad in. In de Markstraat was een winkeltje en in de uitlopers van die huizen in de Boudewijn Lippensstraat waren tuinen, een uitweg, een bedrijfje of een werkruimte voor de heer des huizes, nu zijn dit leegstaande panden of garages.

De huidige Apotheek Veerle Boelens jarenlang Apotheek Mattens was ooit een mooi burgerhuis, het hoogste huis van Maldegem, eigendom van de ongetrouwde Gezusters Cromheecke, tantes van architect Laurent Cromheecke (1909), echtgenoot van Maria Vienne (1932), uit de Westeindestraat 150. De gezusters Cromheecke baatten vroeger de Borduurschool uit in Maldegem, volgens sommige mondelinge bronnen er rechtover, langs het verdwenen weggetje tussen Huize Soenen en Bakker Eduard Cromheecke. De gezusters waren familie van bakker Eduard Cromheecke (1885) die in de huidige juwelierszaak Tempo d’Oro woonde er rechtover, toen Markt 27. Die juwelierszaak was ooit Boetiek Babyartikelen van Francine De Bruyckere en daarna Juwelen en Uurwerken Marcel Coens. Dit volgens Annie Cromheecke, dochter van Architect Laurent Cromheecke.

Het huis naast de Gezusters Cromheecke, toen nummer Marktstraat 28, werd gekocht door Camiel van Hoorebeke uit Eede in 1929. Zijn dochter, Clara van Hoorebeke, haar echtgenoot Paul De Coninck en hun gezin kwamen er wonen. Huize De Coninck – van Hoorebeke werd later verbouwd tot een modern appartementsgebouw met nu onderaan de huidige Nachtwinkel en inkomhal. De nachtwinkel was ooit Apotheek André en Eliane Mattens – Bauwens, voor de notaris Bauwens van Sint-Laureins de woning van de Gezusters Cromheecke kocht. De zaakvoerder van de Electrohandelszaak (met doorgang naar de porselein afdeling), Telesfoor Claeys verkocht er tijdelijk gereedschappen en grasmaaiers, voor hij verhuisde met zijn zaak naar de Gentsesteenweg. De zaakvoerders van Parfumerie Penelope huurden daarna het pand tot ze eigenaar werden van de zaak (Reyniers) ernaast.

Mevrouw Clara (02 06 1911) De Coninck - van Hoorebeke, dochter van Camiel (1869) van Hoorebeke – Van de Moere afkomstig van Ede, was de moeder en schoonmoeder van de zaakvoerders P. en M. De Coninck – Van Laer van de exclusieve Kledingzaak Diffrent in de Nieuwstraat 6. Clara is 95 jaar geworden, mede dank zij de goede zorgen van haar schoondochter, de zaakvoerster Marleen Van Laer van Diffrent. Een interessante reportage in het Jaarboek Ambacht Maldegem, brengt de boomkwekerijen van de familie Paul, Flora en Pierre De Coninck weer tot leven. Ondernemingstalent, doorzettingsvermogen en enorme werkkracht brachten Maldegem toen internationaal in beeld. Van Hoorebeke is dan ook weer een bekende Maldegemse naam. Er was ook een wijnhandel Achilles (1867) van Hoorebeke in de Noordstraat toen nr. 44 en Clara was verwant met de familie van de Vervoer- en busmaatschappij Alfred (1877) en Maurits (1913) van Hoorebeke uit de Mevr. Courtmanslaan toen 29/31.

We vertoeven eventjes in de Nieuwstraat vlakbij de markt. Diffrent was ooit de stoffenwinkel en grote, hoge woning van Mariëtte Teirlinck (1927). Mariëtte Teirlinck was afkomstig van de Edestraat toen nummer 7 op de hoek van het weggetje rechts naar domein Soenen aan de kapperszaak van André De Groote. Haar vader Cyriel Teirlinck (16 05 1900) was slager en varkensslachter. Cyriel Teirlinck en zijn echtgenote Maria Saelens hadden drie dochtertjes, Mariëtte, Georgette en Rosette. Georgette gaf les bij de Zusters Maricolen.  Mariëtte (1927) ging vaak helpen in de winkel van Anna en Marieke Perquy in de Nieuwstraat nr. 6, een lingerie-, bed- en tafellinnenwinkel. Toen de dames Perquy terug naar Gent trokken waar de hoofdzetel was van de firma Perquy, nam Mariëtte de grote handelszaak over. Haar vader besloot de slagerij in de Edestraat over te laten aan de broer van Suzanne Stockx, slager Rubain Stockx, om op pensioen te gaan. Voor Cyriel echter de zaak definitief kon sluiten stierf hij. De slagerij van Rubain Stockx werd later een vishandel. De weduwe van Cyriel Teirlinck Maria Saelens trok bij Mariëtte in. Maria Saelens is 95 jaar geworden. Mariëtte trouwde pas op latere leeftijd, met Richard Vincke uit de Eelveldekalseide en verkocht haar bloeiende handelszaak. De zaakvoerders van Diffrent startten er een exclusieve kledingzaak in 1984, meer dan een kwarteeuw geleden.

We keren terug naar de Markstraat, naar de huidige Nachtwinkel, naast het hoogste huis in het vroegere Maldegem. Na de Nachtwinkel volgden de IJzerwaren en land- en tuinbouwbenodigdheden van de Kinderen Reyniers en het Lingeriewinkeltje van Rosa Parrin – Reyniers toen Markt 22/24. De Kinderen Reyniers, Pieter (1900) en René (1898) Reyniers hadden er een smidse in de tuin van beide huizen die samen liep in de Boudewijn Lippensstraat. Deze zaken werden afgebroken eind jaren negentig en vervangen door een modern flatgebouw door aannemer Patrick Vandersteene met onderaan links de nieuwe handelszaak Parfumerie Penelope, El Solar zonnebanken rechts en een ingang naar de residentie erboven.

Dan volgt het huidige Pittahuis met dezelfde mooie gevel en appartement met inkom erboven, rechtover het Deken De Fonteynestraatje naar de kerk. Heel lang geleden was dit de woning en de drankwinkel van de ouders van Pascal (1886) De Candt – Clara De Laere. De voorouders De Candt hadden een bakkerij en verkochten kruidenierswaren, drank en likeur. Hun zoon Adolf (1919), optieker - horlogemaker - juwelier - dichter dreef er daarna jarenlang een handelszaak. Toen Adolf De Candt zijn optiekzaak stopzette in 1976, verhuisden de zaakvoerders Telesfoor en Cécile Claeys – De Baets hun in 1968 in de Vakekerkweg gestarte Electro- en – huishoudartikelen “Home Comfort”, naar deze prachtige en ruime handelsruimte waar zij meer dan een kwarteeuw lang, van 1976 tot 2002 hun prestigieuze handelszaak exploiteerden. “Home Comfort”, alleen de naam van de zaak drukte uit wat de bedoeling was. De zaakvoerders bundelden artistieke en verfijnde talenten met praktische kennis en vaardigheid. In Home Comfort werd een uitgebreid stijlvol gamma van handelswaren en merken aangeboden zoals de kookpotten De Meyere en Creuset, juwelen, o.a. Alessi, kristal Swarovski, Baccarat en Spieglau, Christofle zilverwerk, Eschenbach, Arzberg, Bernardaud Limoges serviezen, de ijzersterke keukenbenodigdheden Brabantia enz. De zaak bood merken die klonken als muziek in de oren van de Maldegemnaars die zich waardevolle en degelijke gebruiks- en siervoorwerpen konden aanschaffen met klinkende namen in hun eigen dorp. Tafelcultuur en huisdecoratie, klassieke en moderne kaders, lampadairs, salon- en bijzettafeltjes, serveerwagentjes naar ieders smaak en beurs werden er gepresenteerd op een smaakvolle manier.

In de jaren 70 werden de huwelijkslijsten zeer populair en de vindingrijke zaakvoerders focusten op jonge bruidsparen, gaven aantrekkelijke kortingen, organiseerden spetterende bruidsopendeurdagen, verlootten weekendverblijven in Euro-Disney in Parijs en organiseerden promotieacties enz. Kortom zij hadden een uitstekende feeling om hun zaak in de kijker te zetten. De toekomstige koppeltjes konden er beginjaren 70 een eigen keuze maken wat betreft het klassiekste of het modernste bestek, porseleinen serviezen, kristallen vazen, glasserviezen, siervoorwerpen, alle denkbare keukenbenodigdheden en elektrische apparaten, kortom alles wat een ‘thuis’ of een ‘home comfortabel’, aantrekkelijk en gezellig kon maken. De koppeltjes stelden een verlanglijst op met benodigdheden die ze zelf het mooist en praktisch vonden. Bij hun huwelijksfeest, kregen zij de geschenken die ze zelf gekozen hadden. Naar de eenentwintigste eeuw toe veranderden  de gebruiken en de zeden van de jonge mensen behoorlijk. De koppeltjes gingen eerst samenwonen, verzamelden dan hun eigen huishoudspullen en tegen dat ze ooit in het huwelijk traden, als ze al trouwden natuurlijk want dat begon toen ook al sterk uit de mode te geraken, hadden ze alles wat ze nodig hadden en werden de huwelijkslijsten overbodig.

“Home Comfort” is pure nostalgie naar een bloeiende handelszaak in het hartje van ons dorp.

Naast de Pittazaak, volgt de brede Standaardboekhandel met appartementsgebouw erboven. Vroeger was dit de Stoffenwinkel en naaiatelier Dumon, met daarnaast de herberg van Henri De Backer en Elodia Dhondt. De zoon van Magloire (1880) De Candt en Martha De Laere, Jozef De Candt (1929) en zijn echtgenote Angela Plovie hadden er een chique pelsenwinkel. Het voorlaatste huis in de rij was ooit de stoffen- en kledingwinkel van Julienneke Van den Abeele, echtgenote Omer De Zutter (04 04 1904). Dit stukje Markstraat 46 wordt afgesloten aan de hoek naar Stationsstraat. Die laatste handelszaak was ooit Meubels De Candt, later brouwerij, drank- en likeurhandel. Espérance D’Aubioul (1923), de zuster van Frans, was getrouwd met Albert De Candt (1920). Die zaak werd later overgenomen door Girita Coco, een modieuze kledingwinkel. De huizenrij van de hoek van het marktplein naar de Stationsstraat wordt nu afgesloten door de Dienstenkantoren Van Meenen, de ingang naar de residentie Walther en de bank Crelon. Deze kant van de Markstraat is een mooie, verzorgde huizenrij geworden met nog één enkel huis dat wacht op renovatie. De ondernemingszin in de talrijke handelszaken in het centrum van Maldegem vroeger en nu is een talent dat groeit en bloeit dank zij de onuitputtelijke en creatieve inzet van de zaakvoerders.

Artikeltje opgesteld aan de hand van de mondelinge overlevering van talrijke dorpsbewoners.

Met dank voor de foto’s, de herinneringen en de informatie, aan de Heren Nico Vercruysse, T. Claeys, P. De Coninck, Danny Dheuninck, Carlos De Brée, Leopold Posman en Mevr. Annie Cromheecke, Denise en Cecile De Baets, Jeannine Dheuninck, Francine De Bruyckere, Myrèse Clyncke, Marijke Dhont en andere dorpsbewoners die ik toevallig ontmoet in het centrum.

Zie ook de prachtige artikels in de Jaarboeken van Ambacht Maldegem over de familie Paul, Flora en Pierre De Coninck, boomkwekerijen en ook het artikel over De Borduurschool van de Gezusters Cromheecke. (Markstraat deel V, wordt vervolgd).

Zie  www.bloggen.be/marianne_posman_in_maldegem

Met dank aan ons regionaal blad “Vrij Maldegem” voor het publiceren van de reportages (Drukkerij-Uitgeverij Van Hoestenberghe N.V. Boudewijn Lippensstraat 11, Maldegem).

Bijlagen:
Home Comfort.jpg (71.1 KB)   

Ondernemingstalent in het centrum van Maldegem in de jaren 60 en verder.

Van Metalunion, naar Zelfbediening Blomme en Zelfbediening De Linde, op de marktplaats in Maldegem.

(Centrum Deel VI a).

De huidige Zelfbediening DE LINDE was vroeger het metaalbewerkingsbedrijf METALUNION, met de inrijpoort vooraan naar het atelier, de kantoren en de magazijnen van het bedrijf van de familie Tijtgadt. Metalunion verhuisde naar het Industrieplein en de gebouwen op de markt werden afgebroken en heropgebouwd door aannemer Roger De Meyere van de Kleitkalseide. Metalunion werd een nieuw, modern, breed handelspand, inkom en garagepoort in de Boudewijn Lippensstraat, eind jaren 60. In 1968, bijna een halve eeuw geleden zette ZELFBEDIENING DE SMUL zijn deuren open, uitgebaat door twee nieuwkomers in Maldegem. Gedurende meerdere jaren konden deze zaakvoerders dank zij hun inzet hun nering handhaven. Op een bepaald moment werd aan De Smul zelfs een kledingzaak toegevoegd. De meeste handelaars in Maldegem sloegen hun voorraden en handelswaren ter plekke in, wat de economie van ons dorp bevorderde. Na enkele jaren komen de zaakvoerders Christiaan en Elvira Blomme – Leloup van ZELFBEDIENING BLOMME in beeld op het marktplein.

EEN KORTE HISTORIEK is hier wel op zijn plaats.

Eind jaren vijftig startte het pas getrouwde echtpaar, Christiaan Blomme en Elvira Leloup bij de ouders van Christiaan, in de gekende groothandel koloniale waren van August Blomme (1892) en Anna Bafort (1896) (foto 2), vlak bij de kerk, naast Juwelen en Uurwerken Gabriel De Lille, toen Noordstraat 18, rechts van het kerkstraatje.

De oudere broer van Christiaan, Jules Blomme (1922) was varkenshouder en had een groothandel in veevoeder, meel - en graanproducten in de Bloemestraat, aan huis besteld of thuis geleverd door vader en zoon, August (1898) en Jules Blomme. De jongste zoon van August, Christiaan Blomme bundelde aanvankelijk zijn krachten over beide handelszaken, bij zijn ouders en bij zijn broer.

Na drie jaar, op 12 augustus 1961, verhuisden Christiaan Blomme en Elvira Leloup naar een eigen voedingswarenzaak van 70 m², Zelfbediening BLOMME’S. Zij kochten het landbouwbedrijfje met inrijpoort rechtover de Edestraat, nu Noordstraat 43, aan Eduard De Backere. Zij renoveerden dit gevelhuis tot een aantrekkelijke, eigentijdse en eerste zelfbediening in Maldegem. Een supermarkt was toen een openbaring voor het centrum. Stel je voor, je mocht zelf je mandje of je winkelwagentje vullen met koopwaar en betalen aan de kassa! Een groot terrein om de koopwaar uit te stallen en onder controle te houden was een serieuze prestatie en opdracht. Christiaan had een kippenkwekerij op de achterliggende gronden.

Tijdens de openings- en voorstellingsrecepties werden talrijke prominenten en dorpsbewoners uitgenodigd en op de foto’s 3 en 4 herken je duidelijk links de stralende zakenvrouw Elvira Leloup, de moeder van Christiaan Blomme, Anna Bafort en rechts de koster - organist René Verhaegen (1906) met sigaar, de broers Omer (1904) en Willy (1914) De Zutter, handelaars in mercerieën, Frans De Vlieger (1919), dagblad handelaar tot zelfs onze toenmalige pastoor - deken Paul Van Overbeke en let wel, ook met een dikke sigaar in de hand. Stel je voor dat we nu zoiets zouden doen, sigaren roken in een handelszaak van voedingswaren. Foto (6) toont het stralende echtpaar Christiaan en Elvira Blomme - Leloup, de voorlaatste burgemeester de Heer Jean Rotsart de Hertaing en de heren Marnix D’Anvers, Marcel Baert en Gerard Verhoestraete.

Van bij het begin, was hun supermarkt een voltreffer, de omzet werd steeds aanzienlijker en een uitbreiding van het assortiment èn van het domein drong zich op en werd uitgevoerd.

Vanaf augustus 1968 presenteerden de zaakvoerders een oppervlakte van 140 m² winkelruimte, met grote inrijpoort rechts voor de fietsen en de leveringen. Handelswaren konden besteld worden en werden gratis thuis geleverd via onder meer de sociale, vriendelijke zaakvoerder Jules Blomme, die ook wel andere diensten verleende, zoals koffers of fietsen van internaatstudenten van en naar het station brengen. Jules Blomme vertegenwoordigde een handelszaak, een soort vervoerdienst en sociaal dienstbetoon avant la lettre. Alles verliep toen nog bijna altijd mondeling, maar vlot.

Op die manier renoveerden Christiaan Blomme en Elvira Leloup hun zaak in de Noordstraat twee keer. Floorplanning en assortimentsonderdelen, presentatie van de handelswaren, aanwerven van personeel en allerlei activiteiten werden voorafgegaan door besprekingen, planning, binnenhuisarchitecten enz. Het vraagt talent om diverse activiteiten in goede banen te leiden en uit te voeren.

Daarna komt Zelfbediening De Smul opnieuw in beeld. Op een bepaald moment hing het bestaan van deze zelfbediening af van een andere, vernieuwende dynamiek. De zaakvoerders Christiaan Blomme en Elvira Leloup grepen hun kans om zich nog verder uit te breiden en hun krachten en energie te benutten pal in het centrum. De energieke en ervaren zaakvoerders Christiaan Blomme en Elvira Leloup van ZELFBEDIENING BLOMME uit de Noordstraat namen het beleid van De Smul in handen. Zij konden zich meer centraal vestigen en handel drijven in een gerenoveerde en energieke zaak met een verkoopoppervlakte van  dit keer 340 m² voor hun  steeds uitgebreider en  groeiend enthousiasme.

Meer dan een kwarteeuw lang, van 1973 tot eind 1999 baatten zij onvermoeibaar en geestdriftig hun derde handelszaak uit. Zelfbediening BLOMME was zeer aantrekkelijk gelegen op de marktplaats met ruime parkeermogelijkheden. De inwoners van het centrum werden gediend en bediend in een fraai, modern en kraakhelder interieur. Alles wat een mens nodig had in een huishouden kon je er kopen, praktisch, gezellig dichtbij, uitstekende service, druk beklant, dus alle voedingswaren waren altijd dagvers. Het was beslist een meerwaarde voor het dorp dat de Maldegemnaars een klantvriendelijke handelszaak te voet, per fiets of met de wagen konden bereiken en zich alles konden aanschaffen wat nodig was voor het gezin. Kruidenierswaren, brood en broodbeleg, alle kaassoorten, fruit, groenten, zuivelproducten, dieetproducten, conserven, essentiële verzorgings -, onderhouds - en wasproducten, frisdrank, alcohol, school - en naaigerief, geschenkjes, wenskaartjes, kleine hebbedingetjes kortom alles wat je maar bedenken kon, werd er te koop aangeboden. Vriendelijke en ijverige winkelbedienden stonden je met raad en daad bij in een overzichtelijke zaak. Jarenlang werkte het echtpaar van zes uur ’s morgens tot ’s avonds laat. Ze sloten hun deuren op zondagmiddag en de werkweek herbegon op maandagmiddag. Ze stonden elke dag van de week ter beschikking van hun klanten. Niemand kan zich echt voorstellen hoeveel uren de meeste dynamische en succesvolle zelfstandigen en hun winkelbediendenteam werken per dag om een zaak, van vooral levensmiddelen draaiende te houden. Alle taken organiseren en coördineren, de handelsruimte hygiënisch, aantrekkelijk en modern houden en bijtijds renoveren is geen gemakkelijke opdracht. Niet iedereen heeft het talent en de kracht om zoveel energie te stoppen in een zaak en toch nog actief deel te nemen aan het dorps- en verenigingsleven.

De zaakvoerders van Zelfbediening Blomme gingen op rust eind 1999.

“Blommes” werd aanvankelijk overgenomen door Stefaan Den Dooven en familie. In februari 2005 nam zaakvoerder Gerry Devaere uit Oostrozebeke, het heft in handen. Zelfbediening Blomme werd ZELFBEDIENING DE LINDE, verwijzend naar de prachtige, eeuwenoude intussen gesneuvelde linden op de marktplaats. Zaakvoerder Gerry Devaere was geboren en opgegroeid in een handelszaak. Na 25 jaar zaakvoerder in het centrum van Gent kwam hij in ons dorp terecht met Zelfbediening De Linde. De talrijke dorpsbewoners en centrum bezoekers kunnen voor hun noodzakelijke inkopen nog altijd terecht in hartje Maldegem.

Link naar de fotoreeks: https://plus.google.com/116688562905656264433/posts/7GSvUB13W24 en

http://www.bloggen.be/marianne_posman_in_maldegem/

Met dank aan Eugeen De Lille (0485 655 292) voor de prentkaart 2. Met dank voor de foto’s en de informatie aan de heren Nico Vercruysse, Gerry Devaere, Christiaan Blomme, Mevrouw Elvira Leloup en de talrijke dorpsgenoten die ik toevallig ontmoet in het centrum. (Markstraat deel VI a, wordt vervolgd).

Met dank aan ons regionaal blad “Vrij Maldegem” voor het publiceren van de reportages (Drukkerij-Uitgeverij Van Hoestenberghe N.V. Boudewijn Lippensstraat 11, Maldegem).

25-12-2013 om 00:00 geschreven door Marianne Posman 1

Ondernemingstalent in het centrum van Maldegem in de jaren 40/50/60 en verder.

Van Zelfbediening DE LINDE naar BNP Fortis Parisbas.

Centrum Deel VI b.

De foto  in bijlage toont de Maldegemse markt ongeveer drie kwarteeuw geleden. Tegen het standbeeld staat de foto van koning Albert I met vlaggen er rond en de fanfare rechts. Het is zeer waarschijnlijk een rouwende herdenking van wijlen Koning Albert I, die stierf na een val van de rotsen in Marche-les-Dames, Namen op 17 februari 1934.

Vooraan staan het prachtige “frietkot”, een lantaarnpaal en een grote menigte. Het klooster op de achtergrond met rechts een flinke boomgaard, tuin en begroeide achtergrond, was nog niet uitgebreid met de gebouwen van de lagere school. Het is een mooi zicht op het standbeeld, het kanon en DE LINDEN. Tussen de kloostermuur en het gemeentehuis liggen hopen stenen en buizen. Er waren zeer waarschijnlijk werken voorzien. De inwoners rond het marktplein hebben meer dan een eeuw lang dit decor als rustgevende achtergrond in hun leven kunnen inlassen en de winkeliers konden genieten van de mogelijke klanten die in de omgeving woonden of  langskwamen.

Het ijzerbewerkingsbedrijf Metalunion van de familie Tijtgadt op het marktplein, met inrijpoort werd de aantrekkelijke Zelfbediening DE SMUL. DE SMUL werd later overgenomen door zaakvoerders Christiaan Blomme en Elvira Leloup en werd Zelfbediening BLOMME van 1973 tot eind 1999. Op de foto’s 2 en 3 zie je de winkelbedienden Magda De Schepper (foto 2) en Alice Sneppe (foto 3) aan het werk. Zij vormden jarenlang een actief en enthousiast verkoopteam in deze succesvolle supermarkt. In februari 2005 nam Gerry Devaere uit Oostrozebeke het heft in handen van Zelfbediening DE LINDE, verwijzend naar de omgehakte linden op de markt.

Terug naar de jaren 40, 50, 60. Naast Metalunion had je de zuivelwinkel van Alice De Lille, moeder van Nico Vercruysse, later ijs- en tearoom en rookwarenwinkeltje van Elodia Dhondt, weduwe van Henri De Backer, herbergier van het café uit de Markstraat toen nr. 18. Je kon er iets drinken, een ijsje proeven en de trouwe klanten van de herberg konden er blijven genieten van een alcoholisch drankje.

De kleermaker Raymond De Clerck baatte de volgende handelszaak uit. Het waren twee identieke woningen. Het kapsalon ernaast van coiffeur André De Groote en Clarysse Tilleman trok van bij het begin veel klanten. Clarysse Tilleman was de zus van Anna Tilleman afkomstig van Eede en groottante van de zaakvoerder van interieurzaak Van Canneyt Home Store uit de Noordstraat. Clarysse en Anna waren heel knappe, elegante, goedgeklede vrouwen, zoals de meeste dames uit het dorp. Zij hadden geen tuin- en landwerk te verrichten dus zij liepen er altijd verzorgd en modieus bij. Alfons D’Aubioul (1880), getrouwd met Emma Van Kerschaever had tussen die korte winkelstrook op het marktplein een inrijpoortje naar zijn atelier, een uitweg van zijn slagerij in de Markstraat naar het Marktplein. Al deze handelspanden waren vroeger eigendom van (Albert en Paul) De Candt.

André De Groote en zijn echtgenote Clarysse Tilleman kochten het café Jeanne in de Edestraat nummer 5 en verhuisden. Het was er rustig, vlakbij het centrum dus aangenaam wonen. Het bleef een drukke zaak.

De kapperszaak van André De Groote op het marktplein werd daarna uitgebaat door de bedrijvige en knappe haarkapster Denise Dobbelaere - De Baets uit de Noordstraat en werd nadien frituur Martino geëxploiteerd door haar zoon wijlen Eddy Dobbelaere en zijn echtgenote.

Kleermaker Raymond De Clerck (1907), zijn echtgenote Suzanna De Lille en hun kinderen Thierry, Lori en Any De Clerck hadden een naaiatelier voor herenpakken op het Marktplein toen nr. 44. Het gezin De Clerck kocht een eigen woning en verhuisde naar de Markstraat zelf, het eerste huis naast De Gouden Leeuw. Er woonde een Juffrouw Hélène bij hen in, waarschijnlijk de vroegere eigenares van de woning, die met de belofte om voor haar te zorgen haar huis had verkocht, wat vroeger wel meer gebeurde. Ik denk niet dat dit nu nog zou lukken. Zoon Thierry De Clerck nam de kledingzaak over en zijn zuster Any (1933) hielp soms de klanten bedienen. Ik denk dat je er ook terecht kon voor wassen en strijken van overhemden en chemisch reinigen van overjassen, mantels en herenpakken. Op de eerste verdieping hadden ze een naai atelier, dat bereikt werd langs de Edestraat, het Peurke, in het kleine weggetje rechts waar Coiffeur André zijn definitieve kapsalon op de hoek had. Jenny Goethals, echtgenote Robert Posman naaide jarenlang herenpakken voor Raymond en zoon Thierry De Clerck. Toen Thierry De Clerck vroeg overleed, nam de knappe en ondernemende weduwe van Thierry de leiding en opende een bloeiend eet -, praat - en jongerencafé, Old Vick in de Nieuwstraat nummer 40.

Zoon Danny volgde zijn moeder op en pas enkele jaren geleden werd de zaak overgenomen. De Old Vick blijft een vaste waarde in het centrum. Danny opende samen met zijn echtgenote Schoonheidsinstituut Carla’s Sense of Beauty, Nieuwstraat nummer 3, vroeger woning en praktijk van Dokter René Timmerman (1892) – Irena Potvliege. We vertoeven eventjes in het begin van de Nieuwstraat want de tearoom ’t Koffieboontje nummer 12 er rechtover was vroeger jarenlang dagbladhandel Neyrinck, daarna van Michel Dierings en was ooit de mercerieën zaak van de Gezusters Claeys. Zij verkochten knopen, ritsen, naalden, allerlei garen, kortom alles wat naaisters of kleermakers nodig hadden.

Naast Metalunion, huurden vanaf de jaren 60 de zaakvoerders Gratiaan BONNE en Annie Steel van Bonne Shoe aanvankelijk één woning, daarna twee, tot hun dochter Mieke Bonne en echtgenoot Piet Lippens, de zaak overnamen en uiteindelijk de eigendom kochten aan Paul De Candt, zoon van Albert. Twee woningen werden één grote gekende en bloeiende handelszaak, meer dan een halve eeuw lang, dank zij het ondernemingstalent en de niet aflatende ijver en inspanning van de zaakvoerders. An De Coninck, winkelbediende in Bonne Shoe, herinnert zich dat haar grootvader Denis De Coninck fotograaf er nog gewoond heeft in een ver verleden. De fotografen De Coninck èn de beschrijving van de Nieuwstraat staan uitvoerig beschreven in een van de Jaarboeken van het Ambacht Maldegem. Dat wat betreft een korte historiek volgens mondelinge overleveringen van Zelfbediening De Linde naar de BNP Paribas Fortis.

We gaan nu terug naar de hoek, naar De Grand Café nu BNP Fortis Paribas. In de ‘Grand Café’, op de hoek zwaaide Frans D’Aubioul jarenlang de scepter. Voor De Grand Café was er heel lang geleden een publieke waterpomp, later de handmatige benzinepomp van Frans D’Aubioul (1919) en Yvonne De Smet (1913), zus van Germaine De Smet. Germaine en Yvonne waren de dochters van Edmond De Smet (1890) en Esther Leloup. Edmond De Smet was fietsenhandelaar in de Westeindestraat toen nr. 79. Frans D’Aubioul baatte het grote café - restaurant uit en was bevelhebber van de brandweercentrale. De Grand Café werd daarna restaurant Diederik De Jaeger die later het bekend restaurant ‘t Groot Ardoes startte in de Noortemstraat. Ooit was er een zaak SNOEPI, maar daar kan ik me echt niet veel meer van herinneren, misschien omdat ik altijd op mijn lijn moest letten en zelden of nooit mocht snoepen. De Grand Café werd uiteindelijk afgebroken om plaats te maken voor de Residentie Grand Café, waarvan de eerste verdieping bijna drie meter uitgebouwd werd boven het voetpad. Tot zover een deel (VI b) van de wandeling in het geheugen van Nico Vercruysse, van de hoek Zelfbediening De Linde, naar BNP Paribas Fortis.

We sluiten af met een prentkaart van rond 1900. Madeleine Tijtgadt schreef vooraan op de kaart in het Frans een bedanking aan haar vriendin Alina voor de konijnen die ze ontvangen had. Achteraan links De Grand Café waarschijnlijk en op de achtergrond is ons huidig gemeentehuis nog niet in zicht, enkel het marktplein. Het gemeentehuis was toen nog rechts op de foto (’t Oud Stadhuis). De foto werd genomen door Francis Cabuy drukker uit de Markstraat.

De historiek van Drukkerij Cabuy,  ’t Oud Stadhuis en het gemeentehuis zijn nauwkeurig beschreven in de jaarboeken “het Ambacht”.

In zijn prachtig boek “Kriekeperen” heeft de schrijver ASTRAN op een heel knappe, accurate manier het centrum van Maldegem beschreven tijdens zijn kind- en jeugdjaren, de samenvatting van een bundel artikelen verschenen in Vrij Maldegem in 1982. Een aanrader.

Met dank voor de foto’s en de informatie aan het Archief Maldegem, de Heren Nico Vercruysse, De Tuinvogel, Mevr. Francine De Bruyckere, Margareta De Zutter, Denise De Baets, Mieke Bonne, Jenny Goethals, Marleen Van Laer en andere dorpsgenoten die ik toevallig ontmoet in het centrum. (Markstraat deel VI b, wordt vervolgd). http://www.bloggen.be/marianne_posman_in_maldegem/

Met dank aan ons regionaal blad “Vrij Maldegem” voor het publiceren van de reportages (Drukkerij-Uitgeverij Van Hoestenberghe N.V. Boudewijn Lippensstraat 11, Maldegem).

Foto's en bijlage worden niet altijd aanvaard in blog. Sorry. Artikel in Vrij Maldegem dan maar lezen! Groetjes. M.

Bijlagen:
020_Delicatessen Diederik De Jaeger_vroegere Grand Caf+®_zijgevel_002.tif (4 MB)   
Markt 1900.jpg (1.6 MB)   

23-12-2013 om 00:00 geschreven door Marianne Posman 1

Ondernemingstalent in Maldegem in de vorige eeuw.

Centrum Deel VIII.

Gebroeders Delhaize & Cie. Stationsstraat nr. 3.

Het beschrijven van het centrum van Maldegem blijft een fascinerende bezigheid. Elke woning, elke handelszaak, zelfs de uitwegen van een pand hebben een geschiedenis die vergroeid is met de bewoners die er gebleven zijn, in de buurt gewoond hebben of met nostalgie terugdenken aan de tijd dat zij er verbleven. Steeds worden verhalen opgedist met een brede glimlach, hoe gezellig, gemoedelijk en kameraadschappelijk de mensen vroeger met elkaar omgingen, hoe zij elkaar hielpen in voor- en tegenspoed, hoe de zelfstandigen bij elkaar hun boodschappen deden, hoe de kinderen van de meeste gezinnen met elkaar optrokken om de omgeving te verkennen en levenslange vriendschapsbanden smeedden.

Mijn inspiratiebron, Francine De Bruyckere is de dochter van de slager Leonard De Bruyckere (Middelburg 23 06 1904) en Florentia Lampo. Aanvankelijk woonden Leonard De Bruyckere en Florentia Lampo in de Noordstraat nr. 42 bij bakker Cyriel Standaert en Aline Lampo (zus van Florentia) rechtover het vroegere jeugdhuis in de Noordstraat maar ze verhuisden naar een kruidenierswinkel in de Stationsstraat rechtover de “GEBROEDERS DELHAIZE De Leeuw” & C., handelszaak uitgebaat door PAULA LAMBERT (20 02 1906), echtgenote van de koster - organist van de Sint Barbarakerk RENÉ VERHAEGEN, in de Stationsstraat nr. 3. Deze handelszaak bestond meer dan honderd jaar in Maldegem.

In 1889 vestigden bakker Emiel Taveirne en Valerie Lambert zich na hun huwelijk aanvankelijk op het Stationsplein, later definitief in de Stationsstraat nr. 3.

Delhaize F. & Cie Le Lion of De Leeuw, nam overal zelfstandige uitbaters aan. Emiel Taveirne en echtgenote Valerie Lambert namen de uitdaging aan en startten hun verkooppunt “Delhaize F. & Cie., De Leeuw” in Maldegem (Delhaize F. & Cie staat voor Delhaize Frères et Compagnie).

Een kruidenierszaak Delhaize maakte deel uit van een grote groep bijhuizen die hun waren, de instructies, de reglementen en de reclame geleverd kregen via een centrale distributeur in Brussel. De detailhandel werd bevoorraad door een depot met een eigen distributiesysteem en vervoerdienst en kon op die manier kwaliteitsproducten leveren aan concurrerende prijzen. Elk bijhuis was ingericht, verlicht en de waren werden uitgestald volgens een vooraf bepaald concept van de overkoepelende onderneming. Elke Delhaize winkel had eenzelfde uithangbord boven de deur, op marmoriet, een glasplaat die op marmer leek, met de naam van de zaak “Gebroeders Delhaize & Cie.” en met als afbeelding een gekroonde leeuw. Het grote aantrekkelijke winkelraam met de talrijke uitgestalde waren en de duidelijk gemarkeerde prijzen hadden de bedoeling de aandacht van de voorbijganger te trekken. De etalage, die regelmatig wisselde in functie van de seizoenen of van de feestelijkheden viel op door het groot aantal geëtaleerde koopwaren, de fraaie etiketten en de grote verscheidenheid van de artikelen.

Op foto 1: In het deurgat van de handelszaak in de Stationsstraat nr. 3, staan Valerie Taveirne – Lambert in het zwart, haar dochter Paula Taveirne en het nichtje Paula Lambert voor hun zaak met uithangbord en reclame van AXA (verzekeringen?) aan de gevel, uitbaters van de Gebroeders Delhaize & Cie, rond 1926. Op het uithangbord staat een grote kroon, een leeuw er onder en Delhaize F & C. In de etalage in het midden zit een grote witte leeuw. Het was waarschijnlijk een heel brede winkel want nu is de breedte nog dezelfde maar met twee uitstalramen en een inkomdeur in het midden.

Iedereen herinnert zich wel enkele gekende kwaliteitsmerken of discountmerken waardoor de Delhaize keten een zeker imago kon opbouwen. Voor 1950 lag de nadruk op conserven, nadien ging men prat op een groot aanbod verse groenten en fruit. Merken zoals, Le Panier d’or, groenten, Del Rio, exotisch fruit in blik, Silver King, vis en schaaldieren, Pic-Nic, fijne vleeswaren, het discountmerk Derby (margarine, koekjes, peperkoek, chocolade, olie, azijn, sterke drank en conserven), California, gevriesdroogde soepen, Mariana koffie, later Hag Koffie, Kellogg’s cornflakes, Era margarine, Blue Band margarine, Liebigproducten, de producten van Dokter Oetker en LuLu maar ook dieet- en luxewaren. Savon le Lion, Vinaigre le Lion legden dan weer de nadruk op het aankopen van Belgische producten om de nationale nijverheid te steunen. Het productenaanbod werd op regelmatige basis vernieuwd, aangevuld en uitgebreid en bleef succesvol omdat het kon bogen op kwaliteitshandelswaren. Later vergrootten lichaamsverzorgings- en onderhoudsproducten het assortiment. De onderneming voerde een uniforme reclame over het hele land. Ze had een eigen drukkerij en verspreidde kleurrijke, creatieve affiches geïnspireerd door art nouveau en oriëntalisme en de grote kleurenprenten, kalenders en prentjes (bv. Liebig) werden verzamelobjecten. Bovendien werden de trouwe klanten beloond met kortingszegels en – punten op de waren zelf, voor bonussen in natura en verzekerden op die manier een sterke klantenbinding.

De filiaalhouders Taveirne – Lambert waren gekend voor hun initiatief, creativiteit en enthousiasme in hun zaak van bij het starten van de zaak in 1889. Emiel en Valerie hadden drie kinderen: Maurice, Omer en Paula Taveirne. In 1906 werd Valerie Lambert weduwe en stond zij alleen voor de zaak en het opvoeden van de kinderen. Zij was een verstandige dame met ondernemings- en organisatorisch talent en gaf die gaven door aan haar nageslacht. Zoon Maurits Taveirne (22 september 1892), gehuwd met Maria Verkindere was een stimulerende factor in de legendarische Maldegemse beschuit fabriek VERKINDERE – TAVEIRNE, die onder zijn leiding een ongekende bloei kende. De andere zoon, Omer Taveirne (1897) gehuwd met Margarita De Rijcke, stichtte de Bank van Brugge in de zaak van zijn ouders, Stationsstraat nr. 3, later werd dit de Bank van Brussel in de Stationsstraat nr. 11, nu is dit de Bank I.N.G. op een andere locatie in de Stationsstraat. Hun dochter Paula Taveirne hielp in de handelszaak.

Na het overlijden van de ouders van het achtjarige nichtje, Paula Lambert geboren in Ruddervoorde, nam de familie Taveirne – Lambert, Paula Lambert in huis en brachten haar groot met de andere kinderen. Na het vroegtijdig overlijden van de enige dochter Paula Taveirne in 1931, aanvaardde het nichtje Paula Lambert, de uitbating van de zaak TAVEIRNE – LAMBERT, Gebroeders Delhaize & Cie. Paula Lambert hield de drukke handel draaiende tot in 1963, waarna de dochter Lieve Verhaegen op haar beurt de fakkel overnam tot in 1998.

Bestellen van producten, uitpakken, aanvullen, onderhouden, de boekhouding bijhouden en de mensen bedienen ondertussen was een heel zware opgave maar Paula Lambert en haar dochter Lieve hielden de zaak met succes jarenlang in stand.

In 1929 werd René Verhaegen aangesteld als koster – organist in de Sint Barbarakerk in Maldegem. Het was een loodzware opgave als je bedenkt dat er ’s zondags zes misvieringen waren, ’s namiddags lof en vespers, elke weekdag meer dan één kerkdienst en dat toen nog bijna alle begrafenisdiensten, huwelijken en doopsels voltrokken werden in de kerk. Kerkelijke feestdagen, priesterwijdingen, huwelijksjubilea, communies en vormsel werden ook in de kerk gevierd met zeer lange erediensten, prachtige Gregoriaanse muziek, koren en heel veel priesters in plechtige gewaden. Bovendien fungeerde René Verhaegen ook als een sociale dienst op vrijwillige basis. Hij werkte heel vroeg reeds als vrijwilliger bij de uitbetalingen van de C.M. (“ziekenbond”) in een klein kantoortje in de Stationsstraat nr. 3.

Op 16 juni 1932 trouwde Paula Lambert met koster – organist René Verhaegen, geboren op 14 februari 1906 in de kunstenaarsgemeente of het schildersdorp Sint Martens-Latem aan de oevers van de Leie.

René en Paula hadden vijf kinderen. Guido Verhaegen, gewezen volksvertegenwoordiger en ere-senator, was directeur van het N.C.M.V. en afgevaardigde beheerder van de S.V.M.B. (sociale verzekeringsmaatschappij middenstand en de vrije beroepen). Hugo Verhaegen was wiskundeleraar aan de middelbare school en koster in Zomergem, getrouwd met Aline De Roo, de jongste zuster van Julia De Roo, echtgenote Apotheker Robert Lippens. Herman Verhaegen werd musicoloog en kinesitherapeut en de jongste zoon Christiaan Verhaegen was zaakvoerder van een tandtechnisch labo in Oostende. De enige dochter Lieve Verhaegen hielp haar moeder en nam de handelszaak over. Na de overname volgden aanpassingen en moderniseringen.

In 1963 werd de zaak volledig vernieuwd. Lang heeft Paula Lambert van de renovatie niet kunnen genieten want zij stierf in 1963, pas 57 jaar oud. Haar dochter Lieve Verhaegen liet de volledige benedenverdieping vernieuwen in 1975 volgens de nieuwe normen en reglementen van de onderneming en er werd overgeschakeld naar een gedeeltelijke zelfbediening, met aantrekkelijke rayons en presentatiekorven. Lieve Verhaegen baatte “Gebroeders Delhaize & Cie, De Leeuw” succesvol uit tot zij met pensioen ging eind 1998. De kleinere handelszaken Delhaize Le Lion sloten de deuren in de meeste dorpskernen en werden vervangen door de megasupermarkten Delhaize aan de rand of de ring rond dorpen en steden in België en in de rest van de wereld, van klein naar groot, bijna 150 jaar lang (1867 – 2014). Gebroeders Delhaize & Cie. is een multinational geworden. De handelszaak Gebroeders Delhaize & Cie. in de Stationsstraat nr. 3 werd eind 1998 de handelszaak ’t BOBIJNTJE, een Naaishop met een service voor Wasserij en chemisch reinigen van kledingstukken, versteldienst en een breed assortiment van benodigdheden om te breien, te haken, te weven en te naaien.

Achteraan deze woningen was een gangske naar de Boudewijn Lippenstraat. Eind jaren 60 opende kunstliefhebber René Verhaegen de GALERIJ ‘T GANGSKE achteraan zijn woning om de Maldegemse kunstenaars gelegenheid te geven hun kunstwerken voor te stellen in ‘t centrum. René Verhaegen bracht orgelmuziek, kunst en sociaal engagement in ons levendige dorp. In 1980 werd hij gehuldigd na 50 jaar dienst in de kerk maar ook als kunstminnaar en bezieler van het verenigingsleven en handelswezen in het centrum.

Het echtpaar Verhaegen – Lambert zorgde jarenlang op een bescheiden, zachtaardige en fijnzinnige manier voor de ontwikkeling van geest en lichaam van ontelbare Maldegemnaars. Een korte beschrijving van een handelszaak in de Stationsstraat aan de hand van de levendige herinneringen van de bewoners, Francine De Bruyckere, Chris en Lieve Verhaegen, brengt die handelszaak weer tot leven en roept beelden op van de inwoners en hun nakomelingen, hun ondernemingstalent, inzet en doorzettingsvermogen.

Foto 2 is de begrafenisstoet van Alice De Backere (°1882), de echtgenote van Alfons Verstuyf uit de Noordstraat, met E.H. Stefaan De Waele (1954 – 1966), E.H. Maurits Doom (1951 – 1966), E.H. Paul Van Overbeke en de koster – organist René Verhaegen rechts, aan de boeken-, geschenken- en papierhandelszaak van R. Verhoeyen in de Mevrouw Courtmanslaan. Pure nostalgie naar het verleden. (Centrum deel VIII, Stationsstraat wordt vervolgd).

Artikeltjes opgesteld aan de hand van de mondelinge overlevering van talrijke dorpsbewoners.

Met dank voor de foto’s en de informatie aan de Heren C. Verhaegen, Carlos De Brée, Mevr. Francine De Bruyckere en Lieve Verhaegen.

Bijlagen:
Delhaize.jpg (990.2 KB)   

Ondernemingstalent in het centrum van Maldegem in de jaren 40/50/60 en verder.
Centrum Deel VII.

Nico Vercruysse geboren in 1937 was de zoon van Medard Vercruysse en Alice De Lille en woonde in een zuivelwinkel tijdens zijn jeugdjaren naast Metalunion, nu Zelfbediening De Linde op de Marktplaats in Maldegem. Hij werd ingeschakeld in de melk- en boterdistributie en kende zowat alle bewoners van “TIRP”. Van de Marktplaats richting Markstraat had je talrijke gezellige en drukke handelszaken.

Op de hoek van de Stationsstraat - Markstraat, rechtover Dienstenkantoren Van Meenen nu, stond jarenlang de woning van Apotheker Jozef Lenssen. Apotheker Jozef Lenssen (1904), geboren in Eelen, Limburg, kocht de “zille” of “het klantenbestand” van de overleden Apotheker Emiel Vandenbroucke in de Edestraat toen nr. 33, aan de weduwe, Bertha Cabuy. Die woning, nu handelszaak van de beeldhouwer M. Rodts in de Edestraat was eigendom van de kerkfabriek. Later verhuisden Apotheker Jozef Lenssen, zijn echtgenote Marguerite De Coninck en hun zonen Paul en Louis Lenssen, naar de hoek van de Stationsstraat - Markstraat nr. 12. Het was een brede hoekwoning zonder tuin, die begin jaren 2010 afgebroken en verbouwd werd tot drie stijlvolle bel-etagewoningen door de aannemer Jozef Van Deynse van Maldegem. Marguerite was de zus van Céleste Hendrickx - De Coninck, van de rozen – en boomkwekerijen Camiel en Leonie De Coninck – Dervaes in de Stationsstraat toen nr. 102. Nu is dit domein aan de spoorweg bijna volledig bebouwd met residenties, eengezinswoningen, kantoren en handelszaken, Artex, Ava, Aldi en enkele andere ketens.

Naast de apotheek Lenssen woonde in nr. 10, Emiel De Lille (11 02 1888), postbode, vader van drie dochters, Melva, Noëlla, echtgenote Robert De Meulenaere en Frida, echtgenote van de onlangs overleden André Vercruysse. De echtgenote van Emiel De Lille, Alice Lampo, de zus van Florentia Lampo en de tante van Francine De Bruyckere, had er een stoffenwinkel. Dit huis heeft nadien diverse huurders gehad, o.a. Drukker Willems annex zilveren juwelen, Girita Coco enz. Nu is het een Kantoor van de Bond Moyson. De ondernemende zussen Alice en Florentia Lampo hadden elk een zaak in het centrum. Het was waarschijnlijk best gezellig voor de familieleden om dichtbij elkaar te wonen. Toen was er nog geen kinderopvang nodig. Het huis dat ooit behoorde aan Emiel De Lille, is een goedgelegen smalle, hoge handelszaak geschikt voor diverse bestemmingen. De eigendom had vroeger een uitweg in de Stationsstraat. Emiel De Lille was de broer van Maria, Alfons, Richard en Theofiel De Lille.

Napoleon (1884) Van Nieuwenhuyze, Lucien (1920), Paul en hun afstammelingen woonden ernaast in het brede, lage huis, met handelszaak ooit meststoffen, zaad - en plantgoederen via de ijzeren inrijpoort links, toen nr. 8. De klanten keken op naar de zelfstandigen in het centrum en menig jongentje dankt zijn naam aan een van hen, zoals mijn jongste broer Lucien door het leven ging met die voornaam.

Schoenmaker Armand Buysse (1905) en zijn echtgenote Jeannette Cauwels, Markt 4 hadden ernaast een schoenenwinkel, dit is nu Boetiek TRY OUT. Dit mooi gevelhuis heeft bovenaan een erkertje, met het beeldje van de H. Barbara. De laatste handelszaak in de rij, een stijlvolle hoekwoning was lang geleden eigendom van Fotograaf Georges De Coninck (1902) en Bertha Nagel, later uitgebaat door Fotograaf Jozef (en zoon Pol) Van Belleghem. Het is nu het kantoor van Natuurpunt. Naast Natuurpunt op de Schouwburgplaats, was onderaan een snoepwinkeltje van paardenknecht Pierre Bruneel (1873) en Leonie Van den Driessche, later o.a. Boetiekje babyartikelen Gyselbrecht, nu advocatenkantoor E. Van Hoecke, dan volgden De Schouwburg of de bibliotheek, Café ’t Riethuis, nu café Schouwburg en de winkel van Marie Tamboer, nu Frituur Eddy. Sommige handelszaken op de hoek van de Markstraat en de Schouwburgplaats dateren pas van eind jaren 30, voordien was er een herberg in de Markstraat, Sinte Barbara, er achter lagen gemeentelijke gronden. Het tramstraatje liep erdoor. In de Jaarboeken van het Ambacht Maldegem kan je de volledige historiek over dit stukje dorpskern lezen. Op prentkaart 1 zie je alle handelszaken links: Georges De Coninck, Armand Buysse, L. Van Nieuwenhuyze, Emiel De Lille en Apotheek Jozef Lenssen.

Op prentkaart 2 heb je een zicht op de huizenrij er schuin rechtover, ’t Hof van Brussel op de hoek en dan de bakkerij van Theodoor Spiegelaere (1871) en Livina De Windt. Toen Theodoor stierf, verkocht Livina snuifdoosjes. Dan volgden slager Omer en Lily Van den Abeele - Spiegelaere, linnenzaak Omer en Gabriëlle Van Craenenbroeck - Claus (toen nr. 11) en van slager Albert Verstringe met zijn echtgenote Elza en zoon Eddy (toen nr. 9). Deze handelszaken zijn in mijn geheugen geprent, want in 1955 geleden kocht mijn moeder nieuwe kleren en accessoires voor mijn eerste communie in de linnenzaak van Omer en Gabriëlle Van Craenenbrouck - Claus. Toen we naar buitengingen nam moeder mij bij de hand om me naar Apotheek Lenssen er rechtover te sleuren. Hij zou gaatjes in mijn oren boren en me oorringetjes bezorgen. Ik had het prikprocedé gezien bij Maria Van Dycke van het einde van Moerhuize, die van haar moeder Irma De Clercq gaatjes in de oren geprikt kreeg met een flessenkurk en een dikke stopnaald ontsmet met azijn. Ik wou in geen geval die afschuwelijke marteling ondergaan en mijn moeder bleef maar trekken aan mijn arm op het voetpad en ik bleef me verzetten. Ik heb nooit gaatjes in mijn oren gehad. Toch vreemd dat je zoiets meer dan een halve eeuw onthoudt. Apotheker Jozef Lenssen verkocht dus niet alleen medicijnen maar ook juwelen en paternosters. In die tijd had elk kristen mens een paternoster, een dagelijkse en een heel mooie, soms een parelmoeren exemplaar voor in de kerk. De mensen geloofden toen bijna allemaal dat God hen op allerlei manieren kon helpen en bijstaan, als iedereen maar genoeg gebeden, litanieën en dergelijke prevelde. Dit onwankelbaar geloof is intussen behoorlijk afgebrokkeld bij de meeste mensen, maar ik herinner mij, hoe troostend, ontspannend en rustgevend een gebed was in moeilijke, spannende tijden. Bidden verhoogde het zelfvertrouwen.

De zus van Gabriëlle Claus, Irma Claus afkomstig van Nieuwkerken - Waas, was getrouwd met Hector De Bruyckere, een slager in de Westeindestraat, broer van slager Leonard De Bruyckere. Irma Claus voelde zich een beetje eenzaam in Maldegem en vroeg aan haar zus of ze ook niet in Maldegem kwam wonen. En zo geschiedde. Het echtpaar Omer Van Craenenbroeck en Gabriëlle Claus, kocht in 1945 het grote negentiende-eeuwse gevelhuis met diepe tuin tot aan de kerkwegel, aan de weduwe van winkelier Remi De Baets (1876), Ubertine Machiels, toen Markt 11. Ubertine Machiels leefde nog enkele jaren bij het gezin in een aparte ruimte, wat vroeger gebruikelijk was. Oudere mensen verkochten hun huis met de afspraak dat voor hen zou gezorgd worden tot hun overlijden. Het was een kwestie van wederzijds vertrouwen en van grote naastenliefde. Stel je voor dat jonge mensen dit zouden doen tegenwoordig?

Op die manier kwam de familie Van Craenenbroeck - Claus in Maldegem terecht. Gabriëlle Claus startte een bloeiende handelszaak in hartje Maldegem. Ze verkocht hoeden, petten, sjaals, nachtkledij, ondergoed, kousen, sokken, zakdoeken, kortom alle linnen voor klein en groot. Ze bood een ruime keuze aan van stoffen om hemden, schorten, nachtkledij, overalls, “kiels”, wijde overhemden van stevige stof voor stielmannen, arbeiders, landbouwers enz. te maken. Zij naaide en stikte ook zelf alle mogelijke kledingstukken. Dat de gemeente Maldegem een mannelijk bediende wou aanwerven bij de ravitaillering, een dienst die voorzieningen trof voor de Maldegemse bevolking na de oorlog, kwam Omer Van Creanenbroeck goed van pas. Hij had een interessante betrekking en later werd hij bediende bij de Christelijke Mutualiteit.

Gabriëlle was een heel vriendelijke dame, ze deed goede zaken vlak in het centrum en voedde intussen haar kinderen op, Joséphine, Godelieve, Beatrijs, Agnes, Jozef, Johan en Christine en liet hen allemaal verder studeren.

Toen Gabriëlle de zaak stopzette, na het overlijden van haar echtgenoot, verkocht zij een gedeelte van de grote woning. Zij bleef actief in de gemeenschap, ondernam prachtige, verre reizen en kon bijna tot op het einde van haar leven in het centrum van het dorp blijven wonen. De familie Claus uit de provincie Antwerpen werd verweven en bleef verankerd in Maldegem. Honoré Claus, professor wiskunde aan de Handelshogeschool Sint Ignatius, nu Ufsia, Antwerpen was de broer van Irma en Gabriëlle. Mijn echtgenoot had les van hem, een eminent professor. Honoré Claus was getrouwd met Julienne De Bruyckere, de zus van de slager Hector uit de Westeindestraat en van de slager Leonard (1904), kruidenierszaak naast ’t Oud Stadhuis. De families Claus, De Bruyckere en Van Craenenbroeck waren aan elkaar verwant en de kinderen hadden er meteen veel speelkameraadjes.

Op foto 3 heb je eerst ’t Oud Stadhuis, dan de kruidenierswinkel van Leonard en Florentia De Bruyckere – Lampo met luifel, dan ’t Hof van Brussel met een dame voor de deur, misschien wel winkelierster Livina De Windt, weduwe Theodoor Spiegelaere, schoonmoeder van Omer Van den Abeele, dan om de hoek nog een voordeur met een meisje ervoor (misschien een dochtertje van Omer, Ria of Monique?). Naast ’t Hof van Brussel waren twee smalle handelszaken, twee voordeuren en achteraan liepen de woningen samen. Daarna zie je de zonnestores van de handelszaken van de familie Van Craenenbroeck en de slager Albert Verstringe, laatste huis voor het Ballingstraatje, voor Brouwerij Potvliege toen nr.7. Nu heb je daar het Eet- en Koffiehuis ’t Hoekske, Café Havana Lounge, Tropics Café, een privéwoning en de gewezen zaak van telecom Guy Van Tornout. Slager Omer Van den Abeele verongelukte toen hij vlees en soep rondbracht. Na het overlijden van Omer verkocht zijn weduwe Lily Spiegelaere (moeder van Monique, Ria, Roger en Jacques Van den Abeele) zuivelproducten in de winkel van Fons d’Aubioul, naast De Grand Café.

In het huis van Omer Van den Abeele kwam later de Electro Handel Demonie - Lasoen, waar de eerste televisies te koop gesteld werden in Maldegem. In die buurt was er ook jarenlang een 3 Suisses winkel en nog later een lingeriezaak. We sluiten dit stukje af met een derde mooie foto van de Matrozenbruiloft”, georganiseerd tijdens Maldegem kermis even na de oorlog. De in papieren feestkleren uitgedoste kinderen waren: Laurent De Coussemaker (van café De Norton), Joséphine Van Craenenbroeck, Jackie Van den Abeele (van Omer), in ’t midden Francine De Bruyckere, Nico Vercruysse  met hoed met bol erachter, Roger Van den Abeele met kepi, broer van Jackie, Cecile Focquaert en Jackie Bonte. Die drie kleintjes rechts vooraan  zijn Jackie Bultynck (Jacky Bultynck was de zoon van kleermaker Alfons (1913) en Maria Dhondt, hij werd onderwijzer), Jeannine Dheuninck en Raoul X. Achteraan links Aimé Dheuninck met accordeon en de grootste lachende, jongeman is Carlos De Brée, aan het café van Henri De Backere, nu De Standaard Boekhandel. Rechts zie je de winkel van Bakker Cromheeke, later Boetiek Baby- en Kinderkledij van Francine De Bruyckere, een open ruimte en  het  café De Grote Slok. Een boeiend stukje Markstraat maakt de cirkel van het ondernemingstalent in het centrum bijna rond.

Met dank voor de foto’s, de herinneringen en de informatie, aan de Heren Nico Vercruysse, en Mevr. Francine De Bruyckere, Margriet Cauwels, Frida De Lille, A. Van Craenenbroeck en andere dorpsbewoners die ik ontmoet in het centrum. Zie ook de interessante artikelen van Rik Van de Rostijne in de Jaarboeken van Ambacht Maldegem over bepaalde families in Maldegem. (Markstraat deel VII, wordt vervolgd). Zie  www.bloggen.be/marianne_posman_in_maldegem

Met dank aan ons regionaal blad “Vrij Maldegem” voor het publiceren van de reportages (Drukkerij-Uitgeverij Van Hoestenberghe N.V. Boudewijn Lippensstraat 11, Maldegem).

Bijlagen:
Hof van Brussel.png (335.1 KB)